Soil & More International in samenwerking met. Grontmij

Transcriptie

1 Soil & More International in samenwerking met Grontmij Van Noort Carbon Footprint Assessment 2010 & reductieplan November 2011 Carbon footprint Page 1 of 28

2 Titel Van Noort - Carbon Footprint Assessment 2010 & reductieplan Auteurs Joris van der Kamp Soil & More International T: Joris.vanderkamp@soilandmore.com Lennart van den Burg Grontmij T: Lennart.vandenburg@grontmij.nl Datum November 2011 Copyright Niets uit deze weergave mag worden gekopieerd zonder schriftelijke toestemming van Soil & More International. Contact Adres Soil & More International Hoofdstraat LA Driebergen The Netherlands T: +31 (0) F: +31 (0) W: Grontmij Coenecoop PH Waddinxveen The Netherlands T: W: Van Noort Page 2 of 28

3 Inhoud Inhoud... 3 Samenvatting Inleiding Carbon footprint Soil & More / Grontmij Bedrijfsprofiel Afbakening & Aanpak Afbakening Dataverzameling en dataverwerking Resultaten Totale broeikasgasemissies per scope Totale broeikasgasemissies per emissiebron Emissies gerelateerd aan energieverbruik Gasverbruik Elektriciteitsverbruik Emissies veroorzaakt door brandstofverbruik wagenpark/leasewagens Emissies per bedrijfsonderdeel Transport Verhuizingen Op- en overslag Veranderingen ten opzichte van het voorgaande jaar, Broeikasgasemissies per scope Broeikasgasemissies per emissiebron Broeikasgasemissies per bedrijfsonderdeel Broeikasgasemissies per euro omzet Benchmark met andere bedrijven CO 2 Reductieplan CO2 reductiemaatregelen De prestatie-indicatoren (PI) Bijlagen Gebruikte data Bijlage Mobiliteitsplan Carbon footprint Page 3 of 28

4 Samenvatting Deze studie gaat over de carbon footprint van het bedrijf Van Noort over het jaar Van Noort is gespecialiseerd in transport, verhuizingen en in op- en overslag. De resultaten over het jaar 2010 worden gegeven Per scope Per bedrijfsonderdeel (transport, verhuizingen en op- en overslag) Per emissiebron De totale footprint over het jaar 2010 bedraagt 2,574 ton CO 2 equivalenten. Dit is een reductie ten opzichte van de footprint in het jaar Toen bedroeg deze nog 2,657 ton CO 2 equivalenten. Brandstofverbruik voor het transport van goederen (behorende tot scope 1) veroorzaakt verreweg de meeste emissies. Emissies per Scope 2%2% Scope 1 Scope 2 Scope 3 96% Figuur 0. Broeikasgasemissies Van Noort per emissiebron. Van Noort Page 4 of 28

5 1 Inleiding 1.1 Carbon footprint Soil & More / Grontmij Gedurende de laatste jaren is de aandacht voor klimaatsverandering exponentieel gegroeid. Ook het Nederlandse bedrijfsleven neemt de aandacht toe en steeds vaker brengen bedrijven hun eigen carbon footprint (CO2 voetafdruk) in beeld. Een carbon footprint geeft inzicht in de uitstoot die op het bedrijf plaatsvindt en het biedt mogelijkheden om de uitstoot te verminderen. Daarnaast kunnen emissies gecompenseerd worden. In Nederland is ProRail een van de koplopers. Zij ontwikkelden de CO2- prestatieladder waarin bedrijven die hun carbon footprint in kaart brengen en relatief goed scoren, een grotere kans hebben om een aanbesteding te winnen. Soil & More International is al sinds 2007 actief op het gebied van carbon footprinting en werkt samen met vele bedrijven om hun carbon- en of waterfootprint te monitoren. Hiernaast genereert Soil & More International carbon credits door het opzetten van composteringsprojecten in ontwikkelingslanden. Deze carbon credits kunnen aangeschaft worden om de carbon footprint (deels) te neutraliseren. Het onderstaande logo heeft Soil & More ontwikkeld om klimaatneutrale producten in de markt te zetten. De carbon footprint van Van Noort is de eerste waarin Soil & More en Grontmij de handen ineen hebben geslagen in een uniek samenwerkingsverband. Op het bedrijventerrein Coenecoop, waar van Noort gevestigd is, heeft Grontmij, in samenwerking met de ondernemers, de bedrijvenvereniging en de gemeente een verduurzamingstraject geïnitieerd. Het uitvoeren van een CO2 footprint is het eerste concrete voorbeeldproject. Daarnaast wordt bij een tiental bedrijven binnenkort gestart met energiemanagement. Door deze collectieve uitvoering kunnen Grontmij en Soil & More op een efficiënte manier de carbon footprint bepalen voor de bedrijven. 1.2 Bedrijfsprofiel Van Noort is een familiebedrijf gevestigd op het industrieterrein Coenecoop te Waddinxveen gespecialiseerd in transport, verhuizingen en op- en overslag. Met ongeveer 70 medewerkers genereert het bedrijf jaarlijkse omzet van rond de zeven miljoen euro. Carbon footprint Page 5 of 28

6 2 Afbakening & Aanpak 2.1 Afbakening Het doel van deze studie is om een gedetailleerde en nauwkeurige carbon footprint berekening te maken voor het bedrijf Van Noort. Hiervoor is gebruik gemaakt van de carbon footprint methodologie die Soil & More International ontwikkeld heeft. Deze is gebaseerd op het GHG Protocol, de ISO standaard en de PAS 2050 standaard (welke geldt als de leidende standaard in Groot-Brittannië). Alle broeikasgasemissies zijn onder te verdelen in drie terreinen (scopes): Scope 1: Tot scope 1 emissies behoren de directe emissies. Deze emissies worden veroorzaakt door emissiebronnen die eigendom zijn of beheerd worden door Van Noort. Dit zijn bijvoorbeeld emissies veroorzaakt door de verbranding van brandstof tijdens transport en emissies door verbranding van aardgas ten behoeve van verwarming. Scope 2: Tot scope 2 emissies behoren de indirecte broeikasgasemissies die gerelateerd zijn aan het elektriciteitsverbruik. De emissies die vrijkomen bij de productie van 1 kwh hangen af van hoe de elektriciteit geproduceerd is (kernenergie, windenergie, zonne-energie, energie afkomstig van fossiele brandstoffen, etc.). De verhouding tussen de verschillende energiebronnen (de energiemix) verschilt per energieleverancier. Scope 3: Tot scope 3 emissies behoren de andere indirecte emissies van het bedrijf. Deze emissies komen voort uit activiteiten van het bedrijf, maar vinden elders plaats (als scope 1 emissies van een andere partij). Het gaat hier bijvoorbeeld om het verbruik van materialen door Van Noort die door een ander bedrijf worden geproduceerd. Ook de emissies die vrijkomen bij afvalverwerking en zakelijke vluchten vallen onder scope Dataverzameling en dataverwerking Voor het berekenen van de carbon footprint is daar waar mogelijk gebruik gemaakt van primaire data van Van Noort. In het geval dat primaire data niet aanwezig was, is secundaire data gebruikt. Secundaire data, is data die afkomstig is van secundaire informatiebronnen, zoals databanken en literatuur. Tabel 1. Bedrijfslocaties van Van Noort. Van Noort Locaties Waddinxveen, Coenecoop 95 kantoor, hal 1, 2, 3 Waddinxveen, Coenecoop 449 kantoor, werkplaats, hal 4, 5 Waddinxveen, Coenecoop 450 kantoor, hal 6 Woerden, Touwslagerweg 4 kantoor, hal Bij deze assessment zijn alle vier de locaties van Van Noort meegenomen zoals aangegeven in Tabel 1. Alle scope 1 en scope 2 emissies van beide locaties zijn in de berekeningen opgenomen. De relevante posten uit scope 3 zijn ook Van Noort Page 6 of 28

7 meegenomen: gebruik van materialen voor het verpakken van de te vervoeren goederen en het woon-werk verkeer van de medewerkers. Van emissies voor zakelijke vluchten was geen sprake. Emissies die vrijkomen bij afvalverwerking zijn niet beschouwd om twee redenen: het bedrijf genereert zeer weinig afval en veruit het grootste deel hiervan (verhuisdozen) is al meerdere keren gerecycled door Van Noort zelf in Nederland is de afvalverwerking zodanig efficiënt ingericht dat dit juist voorkomt dat elektriciteit fossiel moet worden opgewekt Alle broeikasgasemissies van het bedrijf Van Noort zijn geïdentificeerd en geanalyseerd door middel van bedrijfsbezoeken, vragenlijsten en desktop onderzoek. Het identificeren en verzamelen van de data heeft Soil & More International gedaan in samenwerking met Grontmij. Een overzicht van alle verzamelde data en de gebruikte emissiefactoren is te vinden in de bijlagen. Van Noort heeft in zijn panden verschillende kantoorruimten, waarvan een aantal delen verhuurd worden. Er is een schatting gemaakt van het energieverbruik door deze huurders door middel van een kengetal voor het gemiddeld verbruik per vloeroppervlak van de kantoorruimte (gas: m 3 /m 2 en electra: kwh/m 2 ). Deze getallen zijn afkomstig van Grontmij. Om het energieverbruik over de bedrijfsonderdelen te kunnen verdelen is gebruik gemaakt van de volgende verdeelsleutel: De emissies die toe te schrijven zijn aan overhead (= kantoor + werkplaats op Coenecoop 449) zijn op basis van percentage van omzet verdeeld over de onderdelen. Voor Coenecoop 449 zijn de emissies van werkplaats en hal verdeeld naar vloeroppervlak dat respectievelijk 800m 3 en 2500m 3 bedraagt. Carbon footprint Page 7 of 28

8 3 Resultaten Dit hoofdstuk geeft de resultaten weer van de carbon footprint berekeningen. De bedrijfsgegevens welke gebruikt zijn voor het maken van de berekeningen zijn terug te vinden in de bijlagen. In Paragraaf 3.1 zullen de totale broeikasgasemissies van Van Noort gepresenteerd worden. In de daarop volgende paragrafen wordt in meer detail getreden en worden de emissies van de verschillende bedrijfsonderdelen in beeld gebracht. 3.1 Totale broeikasgasemissies per scope In Tabel 2 en Figuur 1 zijn de broeikasgasemissies van Van Noort weergegeven per scope. Scope 1 heeft met meer dan 96% duidelijk de meeste emissies. Deze worden veroorzaakt door de verbranding van benzine en diesel in de motoren van de leasewagens. Tevens behoren tot scope 1 de emissies die voortkomen uit de verbranding van gas voor de verwarming van de bedrijfsruimtes. Van de scope 1 emissies is bijna 88% afkomstig van brandstofverbruik van leasewagens en 12% is afkomstig van het verbruik van gas voor verwarming van bedrijfsruimtes. De broeikasgasemissies uit scope 2 komen voort uit het verbruik van elektriciteit. De scope 3 emissies worden veroorzaakt door gebruik van verpakkingsmaterialen en het woon-werkverkeer van de medewerkers van Van Noort. Tabel 2. Broeikasgasemissies Van Noort per scope. Broeikasgas emissies per scope Scope 1 2,464 t CO2e 95.7% Scope 2 62 t CO2e 2.4% Scope 3 49 t CO2e 1.9% 2,574 t CO2e 100.0% Emissies per Scope 2% 2% Scope 1 Scope 2 Scope 3 96% Figuur 1. Broeikasgasemissies Van Noort per scope. Van Noort Page 8 of 28

9 3.2 Totale broeikasgasemissies per emissiebron In Tabel 3 en Figuur 2 zijn de broeikasgasemissies van Van Noort weergegeven per emissiebron. Ook hier is weer duidelijk te zien dat de emissies voortkomende uit het brandstofverbruik verreweg de grootste zijn. Het betreft meer dan 83% van de totale emissies. Het verbruik van gas is de op een na grootste veroorzaker van broeikasgasemissies, verantwoordelijk voor 11.5 % van de totale emissies van Van Noort. Het verbruik van elektriciteit, het materiaalgebruik en het woon-werk verkeer hebben een minder grote impact op het klimaat met emissies van resp. 2.4%, 0.8% en 1.1%. Dit beeld is in grote lijnen gelijk aan dat van vorig jaar. Tabel 3. Broeikasgasemissies Van Noort per emissiebron. Broeikasgas emissies per emissiebron Scope 1 Gas 297 t CO2e 11.5% Scope 2 Electra 62 t CO2e 2.4% Scope 3 Woon-werk verkeer 28 t CO2e 1.1% Scope 1 Brandstof wagenpark/leasewagens 2,167 t CO2e 84.2% Scope 3 Materiaalgebruik 20 t CO2e 0.8% 2,574 t CO2e 100.0% Emissies per emissiebron 1% 12% 1% 2% Gas Electra Woon-werk verkeer 84% Brandstof wagenpark/leasewagens Materiaalgebruik Figuur 2. Broeikasgasemissies Van Noort per emissiebron. Carbon footprint Page 9 of 28

10 3.3 Emissies gerelateerd aan energieverbruik Het volgende hoofdstuk geeft inzicht in waar de energie gerelateerde emissies van gas en elektriciteit plaatsvinden Gasverbruik In Tabel 4 en Figuur 3 zijn de emissies weergegeven die veroorzaakt worden door verbruik van aardgas. De totale emissies door gasverbruik bedragen 297 ton CO 2 equivalenten. Dit is ruim 10% minder dan de emissies door aardgasgebruik voorgaande jaar, Toen bedroegen deze namelijk nog meer dan 330 ton CO 2 equivalenten. Tabel 4. Broeikasgasemissies Van Noort door verbruik van aardgas. Gas Coenecoop 95 (kantoor, hal 1, 2, 3) 114 t CO2e 38.4% Coenecoop 449 (kantoor, werkplaats, hal 4, 5) 86 t CO2e 29.0% Coenecoop 450 (kantoor, hal 6) 41 t CO2e 13.9% Woerden, Touwslagerweg 4 (kantoor, hal) 56 t CO2e 18.8% 297 t CO2e 100.0% Emissies door gasverbruik 14% 19% 29% 38% Coenecoop 95 (kantoor, hal 1, 2, 3) Coenecoop 449 (kantoor, werkplaats, hal 4, 5) Coenecoop 450 (kantoor, hal 6) Woerden, Touwslagerweg 4 (kantoor, hal) Figuur 3. Broeikasgasemissies Van Noort door verbruik van aardgas. Van Noort Page 10 of 28

11 3.3.2 Elektriciteitsverbruik In Tabel 5 en Figuur 4 zijn de emissies weergegeven die gerelateerd zijn aan het verbruik van elektriciteit. De totale emissies door elektriciteitsverbruik zijn 62 ton CO 2 equivalenten. Dit is een stijging van ongeveer 5 % ten opzichte van het voorgaande jaar. Toen bedroegen de emissies door elektriciteitsgebruik nog 59 ton CO 2 equivalenten. De stijging is voor een groot deel terug te leiden tot locatie Coenecoop 450. Hier stijgen de emissies door electriciteitsgebruik met ruim 20%. Bij de overige locaties zijn de verschillen ten opzichte van het voorgaande jaar minimaal. De verklaring voor de stijgende emissies bij Coenecoop 450 is waarchijnlijk voor een deel te verklaren uit de toename van verhuur. Het kantoor was in 2010 geheel verhuurd terwijl dit in 2009 maar voor 50% van het jaar het geval was. Doordat er geen aparte meter voor de verhuurder is, is het lastig voor Coenekoop 450 om de emissies van Van Noort en die van de huurder te scheiden. Dit is nu gedaan door middel van gemiddelde energiegebruikswaarden (zie Hoofdstuk 2.2). Hierdoor ontstaat er een vrij grote foutmarge, waardoor waarschijnlijk de toename verklaard kan worden. Tabel 5. Broeikasgasemissies Van Noort door verbruik elektriciteit. Elektriciteit Coenecoop 95 (kantoor, hal 1, 2, 3) 11 t CO2e 17.9% Coenecoop 449 (kantoor, werkplaats, hal 4, 5) 34 t CO2e 54.6% Coenecoop 450 (kantoor, hal 6) 14 t CO2e 23.1% Woerden, Touwslagerweg 4 (kantoor, hal) 3 t CO2e 4.4% 62 t CO2e 100.0% Emissies door gebruik elektriciteit 23% 4% 18% Coenecoop 95 (kantoor, hal 1, 2, 3) Coenecoop 449 (kantoor, werkplaats, hal 4, 5) Coenecoop 450 (kantoor, hal 6) 55% Woerden, Touwslagerweg 4 (kantoor, hal) Figuur 4. Broeikasgasemissies Van Noort door elektriciteitsverbruik. 3.4 Emissies veroorzaakt door brandstofverbruik wagenpark/leasewagens Zoals eerder aangegeven zijn de broeikasgasemissies veroorzaakt door brandstofverbruik meer dan 84% van de totale emissies van Van Noort. In totaal bedragen deze emissies 2,167 ton CO 2 equivalenten. Zoals te zien is in Tabel 6 en Figuur 5 zijn bijna 99%, oftewel 2,138 ton, van deze emissies afkomstig van dieselverbruik. De resterende 1% komt van het verbruik van benzine. Carbon footprint Page 11 of 28

12 Tabel 6. Broeikasgasemissies Van Noort per brandstoftype. Brandstof wagenpark/leasewagens Diesel 2,138 t CO2e 98.7% Benzine 29 t CO2e 1.3% 2,167 t CO2e 100.0% Emissies door brandstofgebruik 1% Diesel Benzine 99% Figuur 5. Broeikasgasemissies Van Noort per brandstoftype. Van Noort Page 12 of 28

13 3.5 Emissies per bedrijfsonderdeel De volgende paragrafen geven een beeld van hoe de emissies in het jaar 2010 verdeeld zijn over de drie bedrijfsonderdelen van Van Noort: transport (paragraaf 3.5.1), verhuizingen (paragraaf 3.5.2) en op- en overslag (paragraaf 3.5.3). Tabel 7 en Figuur 6 laten zien dat de emissies van bedrijfsonderdeel Transport het hoogst zijn. Transport veroorzaakt 1,933 ton CO 2 equivalenten; meer dan 75% van de totale emissies van Van Noort. Het bedrijfsonderdeel verhuizingen volgt met 355 ton CO 2 equivalenten, wat overeenkomt met 13.8% van de totale emissies van Van Noort. Op- en overslag heeft van de bedrijfsonderdelen net als het voorgaande jaar de laagste emissies. Het veroorzaakt in het jaar ton CO 2 equivalenten, oftewel 2% van de totale emissies van Van Noort. Tabel 7. Broeikasgasemissies Van Noort per bedrijfsonderdeel. Bedrijfsonderdelen Transport 1,933 t CO2e 75.1% Verhuizeningen 355 t CO2e 13.8% Op-en overslag 286 t CO2e 11.1% 2,574 t CO2e 100.0% Emissies per bedrijfsonderdeel 11% 14% Transport Verhuizeningen Op-en overslag 75% Figuur 6. Broeikasgasemissies Van Noort per bedrijfsonderdeel Transport Binnen het bedrijfsondeel transport worden net als in het voorgaande jaar de meeste broeikasgasemissies veroorzaakt door het brandstofverbruik. Deze emissies bedragen 1,860 ton CO 2 equivalenten, oftewel 96% van alle emissies binnen het bedrijfsonderdeel transport (zie Tabel 8 en Figuur 7). Gasverbruik toegeschreven aan het bedrijfsonderdeel transport veroorzaakt 17 ton CO 2 equivalenten, wat overeen komt met iets minder dan 1% van de totale emissies binnen het bedrijfsonderdeel. Elektriciteit, woon-werkverkeer en materiaalgebruik zijn verantwoordelijk voor respectievelijk 37, 17 en 1 ton CO 2 equivalenten. Carbon footprint Page 13 of 28

14 Tabel 8. Broeikasgasemissies Van Noort binnen het bedrijfsonderdeel transport. Transport Gas 17 t CO2e 0.9% Electriciteit 37 t CO2e 1.9% Woon-werk verkeer 17 t CO2e 0.9% Brandstof wagenpark/leasewagens 1,860 t CO2e 96.3% Materiaalgebruik 1 t CO2e 0.1% 1,933 t CO2e 100.0% Emissies bedrijfsonderdeel transport 0% 1% 2% 1% Gas Electriciteit Woon-werk verkeer 96% Brandstof wagenpark/leasewagens Materiaalgebruik Figuur 7. Broeikasgasemissies Van Noort binnen bedrijfsonderdeel transport. Van Noort Page 14 of 28

15 3.5.2 Verhuizingen Over het jaar 2010 heen veroorzaakte het bedrijfsonderdeel verhuizingen 303 ton CO 2 equivalenten aan uitstoot door het verbruik van brandstof. Dit komt overeen met 85.3%. Ten opzichte van het voorgaande jaar is dit een stijging van meer dan 9 %. In het jaar 2009 kwamen de brandstofgerelateerde emisssies binnen het bedrijfsonderdeel verhuizingen neer op 277 ton CO 2 equivalenten. 8 ton CO 2 equivalenten komt voort uit gasverbruik. Dit komt neer op 2.3% van de totale emissies van het bedrijfsonderdeel transport. Het gebruik aan verpakkingsmaterialen is in het jaar 2010 terug gelopen. Hieraan gerelateerde emissies bedroegen in het voorgaande jaar 45 ton CO 2 equivalenten ten opzichte van 19 ton dit jaar. Woon- werkverkeer levert net als in het voorgaande jaar een kleine bijdrage aan de uitstoot van broeikasgassen binnen het bedrijfsonderdeel verhuizingen, namelijk 8 ton CO 2 equivalenten. Tabel 9. Broeikasgasemissies Van Noort binnen bedrijfsonderdeel verhuizingen. Verhuizeningen Gas 8 t CO2e 2.3% Electriciteit 17 t CO2e 4.9% Woon-werk verkeer 8 t CO2e 2.2% Brandstof wagenpark/leasewagens 303 t CO2e 85.3% Materiaalgebruik 19 t CO2e 5.4% 355 t CO2e 100.0% Emissies bedrijfsonderdeel Verhuizingen 6% 2% 5% 2% Gas Electriciteit Woon-werk verkeer 85% Brandstof wagenpark/leasewagens Materiaalgebruik Figuur 8. Broeikasgasemissies Van Noort binnen bedrijfsonderdeel verhuizingen. Carbon footprint Page 15 of 28

16 3.5.3 Op- en overslag Net als in het voorgaande jaar levert het verbruik van gas de grootste bijdrage aan de broeikasgasemissies binnen het bedrijfsonderdeel Op- en overslag. Gas veroorzaakt 272 ton CO 2 equivalenten, wat gelijk staat aan bijna 95% van de totale emissies van het bedrijfsonderdeel (zie Tabel 10 en Figuur 9) Het verbruik van elektriciteit, het woon-werk verkeer en brandstofverbruik leveren bijdragen van 7, 3 en 3 ton CO 2 equivalenten, respectievelijk 16.6 en 6.5 en 6.7 % van de emissies van het bedrijfsonderdeel. Tabel 10. Broeikasgasemissies Van Noort binnen bedrijfsonderdeel op- en overslag. Op-en overslag Gas 272 t CO2e 94.9% Electriciteit 7 t CO2e 2.6% Woon-werk verkeer 3 t CO2e 1.2% Brandstof wagenpark/leasewagens 3 t CO2e 1.2% Materiaalgebruik 0 t CO2e 0.1% 286 t CO2e 100.0% Emissies bedrijfsonderdeel op- en overslag 3% 1% 1% 0% Gas Electriciteit Woon-werk verkeer 95% Brandstof wagenpark/leasewagens Materiaalgebruik Figuur 9. Broeikasgasemissies Van Noort binnen bedrijfsonderdeel op- en overslag. Van Noort Page 16 of 28

17 4 Veranderingen ten opzichte van het voorgaande jaar, 2009 In de volgende paragrafen zijn de emissies van het jaar 2010 vergeleken met de emissies van het voorgaande jaar, Paragraaf 4.1 geeft de emissies per scope. Paragraaf 4.2 behandelt de emissies behorende bij de verschillende emissiebronnen. Paragraaf 4.3 geeft de emissies per bedrijfsonderdeel. 4.1 Broeikasgasemissies per scope Tabel 11. Broeikasgasemissies Van Noort in scope 1,2 en 3 voor de jaren 2009 en 2010 Broeikasgas emissies per scope Scope 1 2,524 2, % Scope % Scope % 2,657 2, % Tabel 11 laat zien dat de in scope 1 en 3 de broeikasgas emissies in 2010 lager uitvallen dan in het voorgaande jaar. Vermindering in gasgebruik (scope 1) en vermindering in materiaal gebruik bij verhuizingen (scope 3) zijn de belangrijkste achterliggende redenen hiervoor. Scope 2 geeft in 2010 daarintegen een verhoging ten opzichte van jaar Een hoger electriciteitsgebruik in locatie Coenecoop 450 (kantoor, hal 6) is hiervoor verantwoordelijk. 4.2 Broeikasgasemissies per emissiebron Tabel 12. Broeikasgasemissies Van Noort veroorzaakt door de verschillende emissiebronnen voor de jaren 2009 en 2010 Broeikasgas emissies per emissiebron Scope 1 Gas % Scope 2 Electra % Scope 3 Woon-werk verkeer % Scope 1 Brandstof wagenpark/leasewagens 2,193 2, % Scope 3 Materiaalgebruik % 2,657 2, % Tabel 12 laat zien hoe de broeikasgas emissies van de verschillende emissiebronnen zich in het jaar 2010 verhouden tot het voorgaande jaar. Een opvallende afname is te zien in scope 1 waar emissies door gasgebruik met 33 ton CO 2 equivalenten gereduceert zijn, een daling van meer dan 10%. De andere emissiebron binnen scope 1, brandstof gebruik van het wagenpark en de leasewagens, laten ook een daling zien van 26 ton CO 2 equivalenten. De percentuele daling is hier lager, 1.21 %. Scope 2, gebruik van electra, laat een stijging zien ten opzichte van het voorgaande jaar. Dit is toe te schrijven aan het hogere gebruik van electriciteit in Coenecoop 450 (kantoor, hal 6). Emissies gerelateerd aan Woon- werk verkeer laat een lichte daling zien ten opzichte van het voorgaande jaar. De emissies gerelateerd aan het gebruik van materialen laten een sterke daling zien. Deze wordt veroorzaakt door een lager gebruik. Carbon footprint Page 17 of 28

18 4.3 Broeikasgasemissies per bedrijfsonderdeel Tabel 13 geeft inzicht in de emissie per bedrijfsonderdeel in het jaar 2009 en De emissies van de verschillende bedrijfsonderdelen uit 2009 zijn moeilijk vergelijkbaar met die van 2010 omdat er voor de de verdeling van de energieemissies van de hallen een andere verdeelsleutel is gebruikt als in het vorige jaar. De energie emissies van de hallen waren in 2009 verdeelt naar inkomen uit de bedrijfsonderdelen. Voor de bepaling in 2010 is relatief meer toegeschreven aan Op-en overslag (zie Hoofdstuk 2.2) Tabel 13. Broeikasgasemissies Van Noort binnen bedrijfsonderdeel op- en overslag. Bedrijfsonderdelen Transport , % Verhuizeningen % Op-en overslag % , % 4.4 Broeikasgasemissies per euro omzet Tabel 14. Broeikasgasemissies Van Noort per bedrijfsonderdeel (en euro omzet) Emissies/euro omzet Transport kg CO2e/ euro Verhuizingen kg CO2e/ euro Op-en overslag kg CO2e/ euro Gemiddeld kg CO2e/ euro De bedrijfsonderdelen Transport en Verhuizingen hebben per euro omzet beiden een daling in broeikasgasemissies (tabel 14). Het onderdeel Op- en overslag laat een sterke stijging zien in de emissies per euro omzet. Dit is voornamelijk het gevolg van de verandering van de verdeelsleutel (zie hoodstuk 2.2). 4.5 Benchmark met andere bedrijven Net als vorig jaar zijn er nog te weinig gegevens van andere bedrijven bekend om een goede vergelijking te kunnen maken voor het hele bedrijf Van Noort met de sector waarin zij actief is. Tabel 15 geeft een vergelijking met Van den Anker, een bedrijf dat ook transport en opslag services levert. De gegevens komen van de website van het bedrijf (beschikbaar begin 2011). Tabel 15. Vergelijking bedrijven Van Noort & Van den Anker. Emissies (ton CO2 e) Emissies/euro omzet Van Noort (2010) 2, kg CO2e/ euro Van den Anker (2009) 7, kg CO2e/ euro Deze vergelijking heeft maar een beperkte waarde aangezien er geen inzicht is de emissiefactoren gebruikt in de berekening van de footprint van Van den Anker. Van Noort Page 18 of 28

19 De nieuwste emissiefactoren voor dieselverbruik - welke gebruikt zijn in deze studie- zijn relatief hoger dan eerdere emissiefactoren gebruikt voor diesel. Verder zijn er geen data beschikbaar over wat er in de studie van Van den Anker wel en niet meegenomen zijn. Tevens is van Van den Anker niet bekend wat het aandeel van de verschillende bedrijfsonderdelen is. Een betere vergelijking is te maken met een transport bedrijf waarvoor Soil & More eerder berekeningen heeft gemaakt. Alleen het bedrijfsonderdeel transport is vergeleken. Zie Tabel 16. Tabel 16. Vergelijking bedrijfsonderdeel transport met ander bedrijf. Emissies (ton CO2 e) Emissies/euro omzet Transport ander bedrijf 2009 (berekening Soil & 7, kg CO2e/ euro More) Transport Van Noort 1, kg CO2e/ euro Van Noort heeft hier duidelijk betere resultaten en heeft per euro omzet in het bedrijfsonderdeel transport 10 % minder CO2e emissies dan het andere bedrijf. Carbon footprint Page 19 of 28

20 5 CO 2 Reductieplan Uit de resultaten van het CO2 footprint rapport kunnen conclusies getrokken wat het zou betekenen voor Van Noort om een klimaatneutrale organisatie te worden of om transportservices klimaat neutraal aan te bieden. Dit hoofdstuk bevat een,op maat gemaakte, reductieplan waarin een aantal concrete praktische reductiemaatregelen worden gepresenteerd. Het opstellen van een CO2 reductieplan, heeft als doel het structureel verlagen van de CO2 footprint voor het bedrijf Van Noort. Doelstelling: Van Noort stelt zich tot doel om de impact van haar bedrijfsvoering op mens, milieu en de maatschappij te minimaliseren. Van Noort spant zich voortdurend in om deze doelstellingen te realiseren. Concreet heeft van Noort zich tot doel gesteld de relatieve 1 CO 2 uitstoot in het jaar 2015 met 15% te verminderen ten opzichte van het jaar Concreet betekent dit een CO 2 reductie van 2,5% op jaarbasis. De doelstelling zal worden bereikt door een serie concreet uitvoerbare en praktisch haalbare maatregelen. 5.1 CO2 reductiemaatregelen In dit hoofdstuk wordt een overzicht van maatregelen gepresenteerd welke moeten leiden tot de gewenste CO 2 reductie. De maatregelen worden per scope beschreven en in deze paragraaf nader uitgewerkt. a. Scope 1 Het overgrote deel van de CO 2 uitstoot in scope 1 komt voort uit verbranding van benzine en diesel in de motoren van het wagenpark. Dit maakt 84,2% uit van de totale CO 2 voetafdruk van Van Noort. Om reductie te bereiken wordt voorgesteld om een nieuw mobiliteitsbeleid te ontwikkelen. In bijlage 6.2 zijn de belangrijkste onderdelen van het mobiliteitsplan opgenomen. De resterende 11,5% CO 2 uitstoot, van de in totaal 95,7%, in scope 1 is afkomstig van het verbruik van gas voor verwarming van bedrijfsruimtes. Middels het te realiseren energiemanagement systeem kan de CO 2 uitstoot hiervan worden verminderd. b. Scope 2 De uitstoot in scope 2 (2,4%) wordt volledig ingevuld door het elektriciteitsverbruik. Reductie van de CO2 uitstoot is te realiseren middels de volgende actie stappenplan: 1. Opstart van energie management voor structurele verlaging van het energieverbruik 2. Lancering van een bewustwordingscampagne onder de medewerkers. Mensen worden gestimuleerd om licht, airco en computer uit te zetten als ze de ruimte verlaten zowel bij Van Noort als in eigen huisomgeving. 3. Duurzame energie inkoop voor de levering van groene stroom voor: a. de kantoren en bedrijfspanden van Van Noort b. alle medewerkers van Van Noort 4. Duurzame energie opwekking middels zonne-energie of kleine windturbines. c. Scope 3 De uitstoot in scope 3 wordt ingevuld door het woonwerkverkeer (1,1%), materiaalgebruik (0,8%) en afval (laatste vormt geen onderdeel van de Van Noort Page 20 of 28

21 footprint). Om CO 2 reductie te bewerkstelligen worden de volgende acties voorgesteld: 1. Verlagen en verduurzamen van het woon-werkverkeer door de volgende stappen: a. stimuleren van het nieuwe Rijden; b. controleren bandenspanning auto s; c. stimuleren van het fietsgebruik door medewerkers met korting een fiets aan te bieden via de fietsplan regeling; d. tegemoetkoming kosten woon-werkverkeer voor de duurzame medewerkers door: Insteek: de eerste 10 kilometers zijn voor rekening van de medewerker. medewerkers op de fiets of die carpoolen kunnen ieder xx euro declareren. 2. Verduurzamen van het materiaalgebruik en verminderen van de afvalstromen door: a. alleen middelen te gebruiken die duurzaam zijn geproduceerd, dus met verminderd energieverbruik en met verpakkingen die recyclebaar zijn; b. hergebruik van materialen en machines; c. het afvoeren van afval dat op een verantwoorde wijze. d. Vervolgstappen De vervolgstappen bestaan uit: 1. Monitoring, minimaal 1x per jaar wordt de CO 2 uitstoot van zowel scope 1, 2 en 3 doorgerekend. Op deze manier is snel een trend te zien. Het is dan mogelijk om hierop een actie uit te zetten. 2. Compensatie, middels, een gedeelte, van de CO 2 uitstoot te compenseren. Het compenseren kan door Van Noort zelf worden uitgevoerd of in opdracht van de eindklant. 3. Communicatie, middels de verschillende media. 4. Samenwerken aan duurzaamheid o.a. met medewerkers en hun gezinnen, met klanten, toeleveranciers, collega-bedrijven, bedrijvenvereniging (ICW en VBC) en gemeente Waddinxveen. Vanuit het VBC worden in 2012 een drietal initiatieven gelanceerd, te weten: a. een pilot elektrisch rijden op de Coenecoop b. een pilot collectief zon & windenergie project c. collectieve CO 2 footprinting. 5. Deelname aan collectieve initiatieven uit de transportsector als GreenCare transport en/of Lean and Green. 5.1 De prestatie-indicatoren (PI) Om het effect van de besparingsmaatregelen te volgen en te sturen worden de zogenaamde Prestatie Indicatoren benoemd. Dit kan de relatieve CO 2 uitstoot zijn zoals bij de nulmeting, maar ook een ondersteunde prestatie-indicator. Belangrijk is dat de indicator aansluit bij de maatregel en de manier waarop gemeten en gestuurd wordt. Om dit te bewerkstelligen wordt per maatregel het volgende vermeld: beschrijving van de actie/investering/verandering; een indicatieve onderbouwing van de wijze waarop de maatregel leidt tot CO 2 besparing; de totaal verwachte besparing (%) ten opzichte van de nulmeting; Carbon footprint Page 21 of 28

22 In tabel 18 zijn de CO 2 reductiemaatregelen per scope weergegeven. In overleg met Van Noort dient bepaald te worden welke maatregelen de voorkeur hebben. In tabel 17 is de benodigde CO 2 reductie per jaar weergegeven om de doelstelling van 15% in 2015 te behalen. Tabel 17. langjarig relatieve CO2 reductie met 2009 als referentie Jaar ton CO 2 % t.o.v. +/- % ,0% ,5% -2,5% ,0% -2,5% ,5% -2,5% ,0% -2,5% ,5% -2,5% ,0% -2,5% Van Noort Page 22 of 28

23 Tabel 18. Overzicht CO2 reductiemaatregelen en Prestatie Indicatoren 2012 voor Van Noort. Carbon footprint Page 23 of 28

24 6 Bijlagen 6.1 Gebruikte data Data Gasverbruik Adres Onderdeel Vloeroppervl. (m2 BVO) Verbruik gas totaal (m3) Verbruik gas Van Noort (m3) Soort gas Coenecoop 95 Kantoor 50 Hal 1, 2 en 3 3,250 51,836 51,322 Aardgas Coenecoop 449 Kantoor 530 Werkplaats 260 Hal 4 en 5 2,500 38,768 38,768 Aardgas Coenecoop 450 Kantoor 580 Hal 6 3,800 24,492 18,524 Aardgas Woerden (Touwslagerweg 4) Kantoor 180 Hal 1,120 25,494 25,124 Aardgas Totaal 140, ,738 Data Electriciteitsgebruik Adres Onderdeel Vloeroppervlak (m2 BVO) Verbruik elektriciteit totaal (kwh) Verbruik elektriciteit Van Noort (kwh) Leverancier Coenecoop 95 Kantoor 50 Hal 1, 2 en 3 3,250 30,671 26,274 Eneco Coenecoop 449 Kantoor 530 Werkplaats 260 Hal 4 en 5 2,500 80,040 80,040 Eneco Coenecoop 450 Kantoor 580 Hal 6 3,800 84,950 33,945 Eneco Woerden (Touwslagerweg 4) Kantoor 180 Hal 1,120 9,577 6,411 Eneco Totaal 205, ,670 Van Noort Page 24 of 28

25 Data met betrekking tot brandstofgebruik Tankstation/indeling Brandstof soort Brandstofverbruik (liters) BP homebase + extern Euro Van Leeuwen Euro 95 9, Super plus Nieuwe indeling diesel Verhuizingen Diesel 92, Transport + diversen Diesel 579, Totaal 682, Totaal diesel 672, Totaal benziene 10, Data woon-werkverkeer (prive auto's) Zakelijke Woonwerk Bestuurder/totaal Type auto kilometers kilometers Totaal Van Noort Nvt nvt Totaal Carbon footprint Page 25 of 28

26 Data Materiaalgebruik 2010 Onderdeel soort materiaal Materiaalv erbruik (kg) Gewicht per stuk (kg) Verhuizingen matrashoes smal 0 14 Bordenpapier 275 x 275 mm 1800 st / doos 3 3 Flessenhulzen model C6 400 per doos 12 4 Hoekprofielen Matrasdoos Pakpapier consument Verp. 60x40 1 kg. 10 per omdoos Garderobebox hoog wit Barrel wit Movebox (autolock verhuurdoos bruin) Archiefdoos (Filebox) Move-bookboxe (boekendoos) Verhuisdoos meermalig Wit(eenmalige plakdoos) Courantenpapier 80 x 60 5 kg. Vlakverpakt Movebox (autolock verhuisdoos wit) totaal verhuizingen kantoor Brief/factuurpapier kopie briefpapier alleen logobalk A4 kopieerpapier A4 enveloppen A5 vensterenveloppen A5 antwoordt enveloppen Kalenders leaflets A4 2-zidig full color ( kranige jongens ) leaflets A4 2-zidig full color ( verhuizingen) Blanco kettingformulieren 240 mm x 12 inch Telefoonbonnen versie Urenstaten (bloks 50 sets in 2-voud) totaal kantoor Totaal verhuizingen en kantoor Van Noort Page 26 of 28

27 Gebruikte emissiefactoren waarde eenheid bron Electriciteit 0.42 kgco2e/kwh Eneco Gas 2.22 kgco2e/m3 Defra (2010) Diesel 3.18 kgco2e/l Defra (2010) Autovervoer 0.25 kgco2e/km Defra (2010) Benzine 2.73 kgco2e/l Defra (2010) Papier 1.44 kgco2e/kg Paper Task Force 6.2 Bijlage Mobiliteitsplan In het mobiliteitsplan worden twee doelen nagestreefd, namelijk: 1. het terugdringen van CO 2 belastende vervoersbewegingen zowel zakelijk als woon-werkverkeer 2. het terugdringen van zowel out of pocket als beheerskosten Van daaruit zijn er een aantal uitgangspunten vastgesteld, welke verder dienen te worden uitgewerkt in een mobiliteitsbeleid. Uitgangspunten: Maatregelen dienen gericht te zijn op het voorkomen en verduurzamen van CO 2 uitstoot; Maatregelen dienen tevens een bijdrage te leveren aan het reduceren van kosten; Elke werknemer dient een bijdrage te kunnen leveren aan de realisatie van de doelstelling voor een CO 2 neutrale bedrijfsvoering; Door Van Noort ter beschikking gesteld vervoer dient te voldoen aan de laagste milieuemissies (inclusief verbruik) per categorie. Dat betekent ondermeer de keuze voor energiezuinige en CO 2 laag gelabelde auto s; Financiële tegemoetkoming in de kosten van woon-werkverkeer moet gebruik van de auto níet stimuleren; Toekenning/inzet van auto s die ter beschikking worden gesteld (leaseauto s) moet worden terug gedrongen; De belangrijkste inzet dient gericht te worden op het onderdeel transport aangezien deze de grootste bijdrage levert aan de CO 2 uitstoot. Maatregelen Pakket van maatregelen kan ingedeeld worden in zaken die gericht zijn op: 1. Voorkomen: verlagen van het aantal (auto-)kilometers 2. Verduurzamen: verlagen van de CO 2 -emissie Per maatregel wordt een beknopt stappenplan gegeven. 1. Voorkomen: gericht op het verlagen van het aantal kilometers: a. Elke bedrijfsauto voorzien van een blackbox waarmee alle bewegingen zichtbaar gemaakt kunnen worden. Tezamen met route informatie kan de schoonste route worden bepaald waar mogelijk, in plaats van de kortste of snelste route. b. Horizontale samenwerking, een (passief) samenwerkingsverband creëren met een collega bedrijf met complementaire activiteiten. De relatieve CO 2 uitstoot per rit/ route kan worden berekend met de volgende formule: Carbon footprint Page 27 of 28

28 CO 2, route = stopfactor + #km x snelheidcoëf x beladingsgraadcoëf x emissiefactor Uitleg van de formule: snelheidcoëf: coëfficiënt bepaald aan de hand van gemiddelde snelheid tijdens de route, bijvoorbeeld voor een vrachtwagen die gemiddeld 80 km per uur rijdt is dit 0.9. Voor 40 km per uur is het verbruik groter en werd er gewerkt met een waarde van 1.1, beladingsgraadcoef: coëfficiënt bepaald aan de hand van beladingsgraad tijdens de route, volle vrachtwagen verbruikt meer dan een lege vrachtwagen. Dit blijkt een verschil te zijn van 30 percent, stopfactor: per stop 10% van de totale emissie per km, ongeveer 90 g/stop, om rekening te houden met het manoeuvreren op de site van de klant of depot, emissiefactor: in functie van het wagentype, motortype, brandstoftype kan een algemene CO 2 uitstoot (in g) per gereden km vastgelegd worden, in ons model bedroeg de uitstoot van elke vrachtwagen ± 900 g/km. Invloed van duurzaam gedrag op CO 2-emissieniveau 2. Verduurzamen: verlagen van de CO 2 -emissie a. Chauffeurstraining, waar het nieuwe, zuinige rijden wordt gestimuleerd, door interne cursussen, praktijktraining en terugkoppeling van de resultaten (evt m.b.v. boordcomputer, wie is de meest zuinige rijder?). Zie afbeelding 5.1 b. Bandenspanning controleren; bandenspanningmeter op alle banden om dit gemakkelijker te maken. c. Verhogen beladingsgraad. d. Inzet van zuinige, schonere vrachtwagens en/of LZV. e. Gebruik van schonere brandstof, bijmenging waterstofgas. Van Noort Page 28 of 28