Tien miljoen in ict-put Staf pedel gestolen. Pech met je promotor. no februari Onafhankelijk magazine van Tilburg University

Transcriptie

1 Tien miljoen in ict-put Staf pedel gestolen Pech met je promotor 50 Onafhankelijk magazine van Tilburg ity no. 08

2 02. En passant Te weinig zon, te weinig koffie, te weinig salaris, te veel mij Column Humeurige hersenen Ik slaap erg slecht. Vooral s nachts. Uren lig ik wakker. Dat heeft ook zijn voordelen, want dan is de kans klein dat ik te maken krijg met slaapapneu. Dit is een verschijnsel waarbij tijdens de slaap de ademhaling gedurende enkele seconden stopt, telkens weer, waardoor de patiënt slecht slaapt. Net als ik dus. En deze gebroken nachtrust wreekt zich overdag, zoals men zich kan voorstellen. Wetenschappelijk onderzoek heeft evenwel aangetoond dat slaapapneu ook schade toebrengt aan de hersenen. En nu wil het geval dat deze schade bij vrouwen groter is dan bij mannen, zo is uit dat onderzoek komen vast te staan. Bij vrouwen blijkt allereerst dat deel van de hersenen te worden beschadigd, dat verantwoordelijk is voor planning. Opmerkelijk. Ik wist helemaal niet dat vrouwen... ik bedoel, dat er een speciaal gebied in de hersenen is dat zich met planning bezighoudt. Maar dit is nog niet alles. Door het optreden van slaapapneu wordt namelijk ook schade toegebracht aan de vrouwelijke hersenen die het humeur bepalen. Wat grappig dat het humeur blijkbaar in de hersenen is geworteld, dacht ik terwijl ik mijn vrouw aankeek. Haar humeur wordt volgens mij door een heleboel dingen bepaald: door te weinig zon, te weinig koffie, te weinig salaris, te veel mij. Maar door een gebrekkige nachtelijke ademhaling? Zou het? Lieve, jij snurkt s nachts nogal veel en..., begon ik onze ochtendconversatie. Ik snurk helemaal niet, antwoordde zij kribbig, verder nog iets, of was het dat? Het leek mij raadzaam onze ochtendconversatie op een later tijdstip voort te zetten. Bijvoorbeeld 's middags. Of s avonds. Of ergens de week daarop. Erik-Jan Broers is docent aan de rechtenfaculteit. Lees zijn blogs op Online. Tips? Mail de redactie: univers@uvt.nl. Tweeten kan ook: twitter.com/ universtweet. Sneeuw & campus Een groot deel van januari was de campus bedekt met één dikke, witte sneeuwdeken. Vooral de nieuwe internationale studenten verwonderden zich over het witte goedje, maar ook de -redactie keek niet langer uit op een groene, lege tuin. In plaats daarvan werden we getrakteerd op beschamende valpartijen, studenten die spartelend op de grond engeltjes maakten en heftige sneeuwballengevechten. Terwijl wij hoog en droog binnen zaten, waren we overal getuige van. Spiritualiteit & Cobbenhagen Een kleurrijke vrouw, fraai uitgelicht in het bos die haar god aanroept. Of dansende en klappende brothers en sisters tijdens een dienst: de UvT toont haar spirituele kant in gebouw Cobbenhagen met de kleurrijke fototentoonstelling Religie Nu. De Rotterdamse fotograaf Eddy Seesing werkte zeven jaar lang aan een serie portretten van voorgangers van zeventig verschillende geloofsgemeenschappen in Nederland. De foto s geven stuk voor een stuk een prachtig inkijkje in evenzoveel religies. Tosti s & Tilburg Top Croque loopt zo goed dat ze het met twee man op 6m2 niet meer aankonden. Daarom is de bemanning van de tostitent in de mensa met één vrouw versterkt. Voortaan staan er dus drie mensen klaar om verse tosti s te bakken en zouden klanten niet al te lang in de rij moeten staan. Nu maar hopen dat de tostiventers elkaar niet in de weg lopen. Promoveren & werken De promovendus blijft een werknemer. Goed nieuws voor hen, want universiteiten dachten te bezuinigen door van promovendi promotiestudenten te maken. De Raad van State heeft onderwijsminister Jet Bussemaker echter overtuigd dat dit geen goed idee is. Promovendi hoeven voorlopig dan ook geen studiebeurs aan te vragen. Dat scheelt weer wat ritjes naar de voedselbank.

3 Inhoudsopgave.03 Colofon Adres Postbus LE Tilburg Basisontwerp Unit20: Yoe San Liem en Maud van Velthoven Cover Jeroen de Leijer (voor) Jan van Eijndhoven/PVE (achter) Druk PrismaPrint Advertenties Uitgave is het driewekelijks onafhankelijk magazine van Tilburg ity Volgende editie 9 verschijnt op 28 februari 2013 Redactieraad Annemarie Hinten (voorzitter), Jasper Haenen, Marcel Zeelenberg, Antony Pemberton, Jos Straathof (Walther Verhoeven, adviseur) Dit nummer is gemaakt door Francine Bardoel, Dieter van den Bergh, Erik-Jan Broers, Dolph Cantrijn, Andrew Cartwright, Gerrie van Dooren, Adrian van den Eerenbeemt, Toon van Esch, Joni Hendrix, Sonia Kolasinska, Jeroen de Leijer, Jane Peijen, Iris Scherphof, Bart Smout, Tim Staps, Mathijs Sukel, Puck van Tilburg, Malini Witlox, Esra van der Wolk, Zoë-Amber Wolters Bart Smout schreef 'Pech met je promotor' (pagina 12-14) Het verhaal van één promovendus leidde uiteindelijk tot de coverstory van deze. De begeleiding van promovendi verloopt vaak goed, maar als het mis gaat, kan het verstrekkende gevolgen hebben. Dus besloot ik op onderzoek uit te gaan. Zowel hoogleraren als promovendi wilden over dit probleem praten, hoewel het lastig was om met de laatste groep in contact te komen. Een aantal daarvan gaf aan dat ze graag wilden praten, maar het niet durfden. Daarom pleit een van de geïnterviewden in het artikel, Gab van Winkel, voor een promovendi-vertrouwenspersoon aan alle universiteiten. Geen slecht idee. Soms moet je drempels verlagen als je de kwaliteit wil verhogen. 08. Passion, Fear & Faith Wetenschap en geloof zouden zich verhouden als water en vuur. Hoogleraar economie Lans Bovenberg is het er niet mee eens, hij preekt voor beide parochies. 12. Pech met je promotor Yes, mijn promotieplek is binnen! Veruit de meeste PhD s zullen zo reageren op hun wetenschappelijke aanstelling. Maar hebben ze pech met hun promotor, dan kan die droom snel omslaan in een nachtmerrie. 18. Tien miljoen voor My SiS Onderwijs en ICT: het is doorgaans geen gelukkig huwelijk. Ook in Tilburg niet. Zo betaalde TiU 10 miljoen euro voor een studenteninformatiesysteem, maar gebruikt het slechts de helft ervan. Een reconstructie. 24. Mad or bad? Could mass murderers be declared insane within the Dutch legal system? According to Gerben Meyen our laws don t give a clue on how to determine if someone is truly of unsound mind. 04. Buzz 06. Pics 08. Passion, fear & faith 12. Coverstory Onderwijs & ict 19. Personeel 20. Lifestyle 22. Science & School 24. International 27. What s in the world

4 04. Buzz coördinatie Malini Witlox Nieuws Geen brede bachelor PW, OW en Sociologie De opleidingen Sociologie, Personeelwetenschappen (PW) en Organisatiewetenschappen (OW) worden niet samengevoegd tot één brede bachelor. Ook het scenario waarbij alleen de bachelor opleidingen OW en PW samen een brede bachelor vormen is van de baan. Dat zei Klaas Sijtsma, decaan bij de faculteit Sociale Wetenschappen bij de laatste faculteitsraad. Een jaar geleden sprak Sijtsma over mogelijke samenvoeging in het kader van de profileringsdiscussie (Veerman-agenda). De fusieplannen worden nu in de koelkast gezet, want de effecten van samenvoeging voor wat betreft studentenaantal en identiteit zouden moeilijk te voorspellen zijn. Met andere woorden: de instroom in een brede bachelor zou wel eens lager zou kunnen zijn dan de instroom in de drie afzonderlijke opleidingen OW, PW en Sociologie. Daar komt bij dat de kosten waarschijnlijk hoog zijn. Een nieuwe, brede bachelor moet bijvoorbeeld ook geaccrediteerd worden. Bovendien staan de betreffende departementen die mee zouden moeten werken aan een fusie niet te springen. Sijtsma: Dan kun je ze wel het mes op de keel zetten, maar dat heeft weinig effect. De vraag is in hoeverre de opleidingen overlappen. Een student die stopt met Organisatiewetenschappen gaat meestal geen Personeelwetenschappen doen. Daarbij: de politieke situatie is ook veranderd, er is minder haast om snel te komen tot een brede bachelor dan anderhalf jaar geleden. Knipoog ;) Kamertjes: zonde Vorige zomer en najaar waren ze actief, de kiekeboeteams. Meerdere keren per dag staken ze het hoofd om de deur van kantoren en werkkamers om koppen te tellen. De reden daarvoor liet zich raden: hoe efficiënt worden de werkplekken op de universiteit gebruikt? En wat blijkt? We zwemmen in de ruimte. Zo n zestig procent van de werkplekken wordt structureel niet gebruikt, meldt hoofd kamerbeheer Gabe van der Zee. Vooral wetenschappelijke denkkamertjes blijken weinig bezet. Het kan dus veel minder met die kamertjes, zegt Van der Zee, maar liefst zo n vijfhonderd minder. Als we flexibeler worden, kunnen we met een gerust hart het Prisma gebouw afbreken en er niks voor terugzetten. Dat is niet direct revolutionair, al in de jaren negentig vorige eeuw schafte verzekeraar Interpolis hier in Tilburg de werkkamer af ten faveure van flexibele werkplekken. Dat moet op de universiteit ook kunnen, lijkt de uitkomst van de kiekeboechecks. Voor het wetenschappelijke voetvolk, de promovendi, is dat een reden tot hoop. Soms met drieën samengepropt in kleine hokjes, dromen die al jaren: dat kan beter. De homo universitatis is ook behoorlijk flexibel, maar werkplek- en -planningtechnisch is er nog wel veel werk te verzetten. Een dagelijkse stoelendans, waarbij we de sippe verliezers op studentenwerkplekken, koffiekamers of stoffige hoekjes terugvinden in arren moede werkend op hun smartphone, of wanhopig rondzwervend op zoek naar een opgestaan plaats vergaan even verlaten werkplek, zou de productiviteit negatief kunnen beïnvloeden. De personeelsfracties zouden dan elke u-raad Wij willen meer werkplekken in canon zingen met de studenten. Hoogleraar Jan Derksen pleit voor online hoorcolleges. Goed idee? Overigens wordt het onderzoek naar de haalbaarheid en wenselijkheid van een Engelstalige bachelor met de werktitel Human Side of Business ondertussen wel voortgezet. (Advertentie) za 23 feb uur schouwburg Ja, dan kan ik alles nog een keer terug kijken. (49%, 137 Votes) Nee, de docent moet zijn enthousiasme op de studenten over kunnen brengen. (28%, 77 Votes) Ja, heel handig. Zo kan ik lekker in bed blijven liggen. (15%, 42 Votes) Nee, dan zie ik mijn vrienden en favoriete docenten te weinig. (8%, 22 Votes) Totaal aantal stemmen: 278 Avondvullend literair festival bel Studenten prijs 11,50 Hilde Augusteijn (masterstudent): Ik ben voor online colleges, maar als aanvulling en niet als vervanging van normale colleges. Anders mist de docent veel interactie met de zaal. Een docent merkt aan een zaal studenten wanneer iets niet duidelijk is. Als extra optie vind ik het wel een goed initiatief! Laurent Vossenberg (masterstudent): Ik ben tegen. Het contact tijdens colleges is belangrijk. Aan de studenten zie je of het kwartje wel/niet valt. Face-to-face contactmomenten moeten we daarom koesteren, niet afschaffen. Ga naar Online en stem op onze nieuwe poll over studiekeuzes. Online Nieuw Studentennetwerk De universiteit is een vereniging rijker: SBR (Studentennetwerk Staats- en Bestuursrecht Tilburg). SBR is, je raadt al, opgericht voor studenten van de gelijknamige opleiding van de UvT. De vereniging is bedoeld om een netwerk te creëren voor studenten, onderzoekers en docenten van de masteropleiding. Vrouwen aan de macht Tilburg Law School heeft Miranda Noordermeer benoemd tot directeur van de rechtenfaculteit. Eerder werd hoogleraar recht en informatisering Corien Prins al aangesteld als nieuwe decaan. Daarmee heeft de faculteit een primeur: niet eerder werd een Tilburgse faculteit geleid door twee vrouwen. Mogelijk toch stadsmensa Er komt mogelijk toch een stadsmensa in het centrum van Tilburg. Studenten kunnen daar werken, studeren en vergaderen. Elf politieke partijen uit de gemeenteraad ondersteunen een motie waarin de gemeente gevraagd wordt een verkennend onderzoek te doen. Gedachte locatie is de Spoorzone.

5 Buzz.05 Wat is er met je gezicht gebeurd? Proost ff bellen met Koen Gijsbers Studystore is verkozen tot Campustweeter Er werden ruim 600 unieke stemmen uitgebracht, er 214 kreeg. Koen Gijsbers, filiaalmanager bij Studystore, nam de prijs in ontvangst. Gefeliciteerd. Je hebt 1330 volgers en volgt 1127 mensen. Je verstuurde al tweets, kom je nog aan werken toe? Twitter is helemaal verweven met mijn leven. Als ik s ochtends opsta, bekijk ik eerst mijn twitterfeed en mijn mail. Hetzelfde doe ik voordat ik naar bed ga. En ook in de lunchpauze en bij rookpauzes ben ik ermee bezig. Ik volg in principe iedereen terug die mij volgt, tenzij het geen echte personen zijn. Verder volg ik belangrijke personen op de UvT. Maar ik bekijk niet alle tweets hoor. Ik heb een kolom ingesteld met zoektermen als UvT en Tilburg ity en verder scan ik de algemene tijdlijn. Let jij op je woorden als je twittert? Ik ben qua karakter al niet zo n uitgesproken persoon. Maar op het account ben ik nog voorzichtiger dan op mijn privéaccount. Ik zou op het winkelaccount niet zo snel iets politieks zeggen of bijvoorbeeld een uitspraak doen over de Stapel-affaire. We twitteren niet alleen over boeken, maar ook over zaken die op de UvT spelen. Ik probeer het een persoonlijke touch te geven en humor te gebruiken. Interactie is zeer belangrijk op Twitter. Via de mentions-knop voeren we soms leuke gesprekken. Anno 2013 is Twitter vaak een klaagmuur, maar in het begin was het medium heel positief. Je hielp andere mensen via de hashtag durft te vragen (#dtv), je bood een lift aan als de trein niet reed. Twitter is wat betreft niet de plek om superkritisch te zijn. Vers voor de campus Prijzen, prijsjes, benoemingen, subsidies, schouderklopjes en veren in de reet; het academische wereldje zit er vol mee. licht er de mooiste uit. Nationale gedichtendag was de ideale gelegenheid voor de bekendmaking van de nieuwe campusdichter. Het is een filosoof dit keer, onze kersverse campuspoëet. Uit een totaal van elf inzendingen ging de eer, de titel en de opdracht om een jaar lang de universiteit te voorzien van poëtisch commentaar naar postdoc Arthur Kok. Terwijl hij naar eigen zeggen toch nog maar pas zijn eerste schreden op het dichterspad gezet heeft, wordt hij door de jury van de campusdichtercompetitie geprezen om zijn humor, scherpte en zelfverzekerde stijl. Meer over campusdichter Arthur in het volgende magazine. Column Fotogeniek Het was een besneeuwde, koude dinsdagavond. De scriptiestress dreigde mijn hoofd te doen ontploffen en de naderende hoorcolleges van de nieuw te starten Master doemden al op in de verte. En toen opende ik, totaal onvoorbereid, een mailtje: Gefeliciteerd, je bent gekozen tot de nieuwe vaste columnist. Een dag (en enkele vreugdesdansjes) later werd die ontzettend leuke mededeling volledig overschaduwd door een nieuwe aankondiging. Er moeten foto s gemaakt worden. Van jou. Voor. Foto s. Zo kwam het dat ik op een donderdag terecht kwam in een fotostudio waar mijn ergste nachtmerrie tot leven gebracht zou moeten gaan worden. Sommige mensen staan altijd goed op foto s. Anderen hebben het geluk om soms met een beetje moeite een leuk kiekje te laten maken. En sommige mensen... die zijn niet gemaakt voor foto s. Die krijgen te horen: Wat is er met je gezicht gebeurd?!. Die moeten elke vakantie zorgvuldig alle foto s waar ze zelf op staan uit de lijst snoeien. Die vinden het al een persoonlijke overwinning wanneer een foto niet de potentie heeft om kleine kinderen aan het huilen te maken. Het is in het dagelijks leven makkelijk genoeg om camera s te ontwijken. Een goed getimede snoekduik kan je al redden. Maar een fotograaf in een studio ontwijken...dat wordt toch echt al lastiger. Laten we maar zeggen dat ik de fotograaf heb laten werken voor zijn brood. Anderhalf uur lang. Met als resultaat een foto die met flinke bewerking enigszins acceptabel zou moeten kunnen zijn. Hoop ik dan maar. En ach, zelfs al is de foto verschrikkelijk... dan nog heeft ie een positieve uitwerking. Wie wil er immers niet lezen wat voor een tekst er onder zo n eng plaatje staat. Dan heb ik toch mijn doel bereikt: Jullie lezen zomaar even de column van jullie nieuwe columnist! Zoë-Amber Wolters (23) is student Communicatie. Haar blogs zijn te lezen op Online. Tweets Nederlandse wetenschap scoort Nederland levert een bijdrage van 5 procent aan het wetenschapsbudget van Europa, maar is goed voor bijna 7 procent van alle toegekende beurzen. Dat betekent dat iedere geïnvesteerde euro uiteindelijk 1,40 euro oplevert. Tot zover het oude nieuws. Elke dag vers nieuws? Ga naar Online! Een student die nog even opbelt om me te bedanken dat het gelukt is waar ze mee zat. Hoe leuk is dat! #uvt op 25 januari Primeur! #UvT Decaan #TLS vervangt bij oratie Meynen. Derhalve klinkt voor het eerst: Mevrouw de op 25 januari Het ergste wat een student kan overkomen, is wanneer Word mee gaat denken met de opmaak van je paper.. op 23 januari Dat begint alweer lekker. I sink. Dit wordt een lang semester. #UvT op 21 januari Mooie mannen maandag op op 28 januari

6 06. Pics (Advertenties) Heb je je bachelor afgerond? Kies dan voor een master in Leiden of Den Haag. Masterdag 8 maart Kom langs en maak kennis met de iteit Leiden: 70 masters en meer dan 200 specialisaties. Meld je aan op unileidenmasters.nl en volg ons op Twitter #masterdag. Bij ons leer je de wereld kennen MASTERDAG ZATERDAG 2 MAART WERK AAN DE WINKEL, KIES JOUW MASTER ROSE JIMAT MAARTEN MELD JE AAN OP UVA.NL/MASTERDAG Sneeuw op de campus en in het Warandebos. Foto's: Berthilde Boukema, Adrian van den Eerenbeemt, Mathijs Sukel

7 Afscheid Pics.07 fotografie Jane Peijen Nattetoeterhouse, incontinue hoest. Zie me staan met een beetje sneeuw besprenkeld over m n leden - yo, ik bloed vloeibare roest. Ik geeuw, ben tevreden. Vertaal de winter naar binnen en je krijgt haardvuur / laat het buiten dralen en je vingertoppen gaan heen. Ga heen, Eva. Adam in en uit. Laat is het uur, de middag is geen. Niet normaal in films is de avond. Brabant gaat dicht. Wicht, zwicht voor alle stille ministers. Daklozen met afstandsbedieningen: hipsters. Straatkorfbalgeweld. De bemiddelaar wordt achtervolgd door een schaduw; een schim zwevend rond buitenaardse wezens, kastelen gemaakt van geld. Lars Bregonje, campusdichter 2012

8 08. Passion, fear & faith Ik houd me graag bezig met de problemen waar de maatschappij mee worstelt

9 Passion, fear & faith.09 tekst Bart Smout fotografie Dolph Cantrijn Lans Bovenberg, wetenschap en geloof Als het slecht gaat met de economie, gaat het goed met economen. Het zijn interessante tijden voor hoogleraar economie Lans Bovenberg. Zijn plan om in 2013 theologie te gaan studeren en meer te preken in de Pinksterkerk heeft hij daarom even in de ijskast gezet Als econoom wil ik een wereld waarin je alleen maar rijk kan worden door anderen rijk te maken. Bovenberg staat bekend als een invloedrijk econoom. Als je zinnig advies wil, dan moet je bij hem zijn. Niet voor niets heeft Bovenberg een Spinoza-premie op zak en werd hij in 2007 door HP/De Tijd uitgeroepen tot één van de honderd meest invloedrijke Nederlanders. Maar op zondag verruilt Bovenberg het geld voor God en vind je hem terug in een Pinkstergemeente in Breda. Zo n twee keer per jaar bestijgt hij daar het preekgestoelte. Het geloof is de belangrijkste pijler van Bovenbergs bestaan en daar maakt de econoom geen geheim van. Een gelovige wetenschapper, kan dat eigenlijk wel? Ik heb nooit zo de tegenstelling gezien tussen wetenschap en geloof. Voor mij zijn geloof en wetenschap twee kanten van dezelfde medaille. Sommige delen van de werkelijkheid kunnen we objectief zien en kun je met wetenschappelijke methodes onderzoeken. Maar er is ook een deel van de werkelijkheid dat we niet zien. Dat is de geloofskant van de werkelijkheid. Beide hebben elkaar nodig. Aan de empirie alleen hebben we niet genoeg om de werkelijkheid te begrijpen. Toch zijn er mensen die zeggen: wat niet bestaat, heeft geen plaats in de wetenschap. Het idee dat God niet bestaat, is ook een geloof. Die opvatting kun je evenmin toetsen als de stelling dat dit wel zo is. Wat je wel kan doen is expliciet maken wat je opvattingen zijn. Ik denk dat je nooit 100 procent objectief kan zijn. Je moet het wel nastreven, maar het is onmogelijk, iedereen heeft een bril op. Volgens u is iedere wetenschapper ook een gelovige? Dat denk ik wel, ja. Kijk, als christen maak je dat geloof natuurlijk heel expliciet. Maar iedere wetenschapper werkt vanuit bepaalde aannames die heel persoonlijk zijn. Maak daarom je aannames, of je geloof, transparant. Denk na over de diepere levensvragen en laat zien vanuit welke principes je opereert. Het mag duidelijk zijn: Bovenberg is een man van de verzoening. Waarom of/of als je ook en/en kan hebben? Van huis uit werd Bovenberg christelijk opgevoed. Maar de goddelijke schepping was volgens zijn vader, financieel manager van een technische groothandel, niet iets waar je vol bewondering vanaf moest blijven. De werkelijkheid mocht best onderzocht worden. Dus koos Bovenberg voor de wetenschap. Wanneer wist u: ik word econoom? Toen ik econometrie studeerde in Rotterdam volgde ik bijvakken bij professor Wolfson. Hij doceerde economie van de publieke sector. Dat fascineerde me. Econometrie ging vooral over wiskundige en statistische technieken. Wolfson had het gewoon over de dingen die in de krant stonden, over maatschappelijke problemen. Lans Bovenberg werd geboren in Oosterbeek, op 15 juni Hij studeerde econometrie aan de universiteit van Rotterdam en promoveerde als econoom in Amerika, aan de universiteit van California, Berkeley. Na zijn promotie in 1984 werkte Bovenberg een tijd lang voor het Internationaal Monetair Fonds (IMF), waarna hij terugkeerde naar Nederland en in 1992 bij Tilburg ity kwam werken. Daar is hij nu hoogleraar economie en richtte hij na het behalen van de Spinozaprijs in 2004 samen met Theo Nijman Netspar op een kennisnetwerk over pensioenen en vergrijzing. Bovenberg was oorspronkelijk lid van de gereformeerde kerk, maar werd bij zijn terugkomst in Nederland lid van de pinkstergemeente Jefta in Breda. Hij is getrouwd en heeft twee kinderen.

10 10. Passion, fear & faith Voor de crisis gingen economen ervan uit dat mensen rationeel zijn en dat financiële markten het bij het rechte eind hadden U blijft graag dicht bij de realiteit? Ja, maar ik werk graag met wiskunde en statistiek. Wiskunde is een bijzonder nuttige taal in de economische wetenschap. Daarmee kun je preciseren wat je bedoelt. Tegelijk houd ik me graag bezig met de problemen waar de maatschappij mee worstelt. Zou u zichzelf als een geëngageerd econoom typeren? Ja. Net zoals elke wetenschapper ben ik nieuwsgierig en wil ik de wereld graag beter begrijpen. Maar nog belangrijker voor mij is dat mijn werk een bijdrage levert aan een betere samenleving. U promoveerde aan de universiteit van Berkeley. Een hele stap voor een dorpsjongen, van Oosterbeek naar Berkeley. Ja, dat was het ook. Ik ben thuis beschermd opgevoed, was bovendien enig kind. Ik kreeg dus alle aandacht. Het was gezond voor mij om mijn eigen leven te vinden en vorm te geven. Uw geloof maakte daar een verdieping door. Hoe kwam dat? In Amerika zag ik dat het geloof meer geïntegreerd werd in het dagelijks leven van mensen om mij heen. Mijn geloof was van huis uit behoorlijk intellectueel. Eerst geloofde ik vooral met mijn hoofd, maar in Amerika leerde ik om ook met mijn hart en handen te geloven. Die vier jaar in Amerika is de belangrijkste periode van mijn leven geweest. Ik heb daar ook mijn vrouw ontmoet en mijn wetenschappelijke carrière is daar begonnen. Maakte u daarom terug in Nederland de overstap van de gereformeerde kerk naar de Pinksterkerk? Ja, ik wilde meer mijn gevoel mijn hart en emoties laten spreken. Dat gebeurt meer in de Pinksterkerk. Heeft de wetenschap u nooit aan het geloof doen twijfelen? Nee. Ik vind het interessant om de mens te onderzoeken in relatie tot andere mensen. Maar ik geloof dat God zelf een relatie is, een drie-eenheid. Juist door de mens te onderzoeken in zijn relatie tot anderen, en dat is eigenlijk wat de sociale wetenschap doet, leer je meer over de relationele God waarin ik geloof. Dat relationele aspect staat centraal in uw denken. Klopt. Mensen hebben elkaar nodig om tot hun recht te komen. Hoe verschillender we zijn, hoe meer we elkaar nodig hebben. Eenheid in verscheidenheid, daar geloof ik in. Dat is niet alleen het geheim van God maar ook het geheim achter een goed functionerende economie. Als we allemaal hetzelfde zijn, hebben we elkaar weinig te bieden. Handel neemt toe naarmate mensen, bedrijven en landen verschillender zijn. Veel mensen denken dat de economie draait om het verdienen van zoveel mogelijk geld ten koste van anderen. Dus een win-lose situatie. Ik geloof in win-win. Je wordt zelf rijker vooral ook geestelijk als je je talenten inzet voor anderen. Dat is het meest ideale: rijk worden door anderen rijk te maken, niet door anderen te bestelen. Als econoom probeer je een samenleving zo in te richten. Het klinkt mooi, de samenleving inrichten naar een win-win model. Toch lijkt dit ideaal met de economische crisis verder weg dan ooit. Makkelijk is het volgens Bovenberg dan ook niet, een wereld creëren waarin jouw rijkdom samenvalt met die van anderen. Dat komt omdat de mens beperkt is zowel cognitief als moreel. Zo zijn veel mensen financieel analfabeet, meent Bovenberg. Daardoor komen sommige ondernemers die wel verstand hebben van geld in de verleiding financieel rijk te worden door anderen een poot uit te draaien. Maar Bovenberg waarschuwt voor het zondebokdenken. Het heeft geen zin om de bankiers overal de schuld van te geven. Ook hier laat Bovenberg zijn christelijke roots zien. De Bijbel laat volgens hem zien dat het kwaad niet alleen in anderen zit maar ook in onszelf. Mensen mogen fouten maken, als ze dat maar toegeven en streven naar verbetering. Veel veroorzakers van de crisis hebben juist geen mea culpa gedaan. Dat is niet goed, zo wordt het lastig om tot herstel te komen. Maar doordat we zondebokken maken van de bankiers, worden ze alleen maar bang om door het stof te gaan. Onze samenleving kan niet goed omgaan met fouten. We moeten leren van de crisis, maar het niet zo zwaar moreel aanzetten dat we karikaturen van mensen maken. Daar schieten we niets mee op.

11 Passion, fear & faith.11 Veel mensen zijn financieel analfabeet Maar in crisistijd neemt het zondebokdenken toe, dat lijkt een gouden wet. We staan denk ik op een tweesprong. Crisis betekent in het Grieks ook tweesprong. Het kan leiden tot verbittering, een neerwaartse spiraal, of tot loutering, als je ervan leert. In de jaren 30 heeft het bijvoorbeeld geleid tot zondebokdenken. Dat liep uit op een ramp. Genade en vergeving zijn essentieel om tot verbetering te komen. Christendom draait voor mij om het kunnen toegeven dat je fouten hebt gemaakt. Maar ja, het is moeilijk om de ander lief te hebben als je niet genoeg te eten hebt. Is de economie als het geloof? Als je er niet in gelooft, dan werkt het niet? Dat is een interessante gedachte. Kijk, als wij geloven dat het in Spanje fout gaat, dan gaat het daar ook fout. Maar als we vertrouwen hebben in de economie van Spanje, dan zal het daar wel goed mee komen. Voor de crisis gingen economen ervan uit dat mensen rationeel zijn en dat financiële markten het bij het rechte eind hadden. Nu is er meer oog voor de imperfecties van mensen en markten. En dus dringt het besef door, denk ik, dat ook geloof en vertrouwen een belangrijk onderdeel zijn van de economie. Hoe zit het met uw plannen om in 2013 meer te gaan prediken? Mijn oorspronkelijk plan was om in 2013 theologie te gaan studeren. Het wordt nu later, want voor een nieuwsgierige econoom die de wereld wil verbeteren is het nu zaak fulltime op zijn post te zijn. Maar ik wil zeker theologie en filosofie gaan studeren om God beter te leren kennen, om beter te kunnen preken en last but not least om theologie en economie dichter bij elkaar te brengen. Want God ontmoet je niet alleen op zondag in de kerk, maar vooral in de sociale werkelijkheid waar mensen samen leven.

12 12. Coverstory tekst Bart Smout illustraties Jeroen de Leijer Pech met je promotor Wat doe je eraan? Voor de ambitieuze student is het verkrijgen van een promotieplek vaak een droom die uitkomt. Maar als het niet botert met je begeleider, kan die droom snel omslaan in een nachtmerrie. Pascal begon vol goede moed aan zijn promotietraject. Dolblij was hij zelfs, dat hij zo n gewilde plek binnen de universiteitsmuren had bemachtigd. Het eerste jaar was ik druk bezig, en ik ging vooruit, dus ik vond het allemaal wel best. Maar naarmate Pascal meer in contact kwam met collega s, ontdekte hij dat zijn promotor nogal wat steken liet vallen. Ze zagen elkaar amper, zo n vier keer per jaar, en eigen voorstellen werden steevast weggewuifd. Een artikel waar hij samen met zijn begeleider een jaar lang aan had gewerkt, werd zonder zijn naam gepubliceerd. Na lang aandringen kreeg Pascal een dagelijkse begeleider erbij. Daar heb ik echt voor moeten knokken, want eigenlijk vond mijn promotor dat maar niets, een dagelijkse begeleider. Maar de samenwerking met zijn promotor verslechterde alleen maar. Geregeld kreeg hij denigrerende opmerkingen naar zijn hoofd gesmeten. Ik werd daar heel onzeker van, stond op het punt om te stoppen. Mijn zelfvertrouwen was op een gegeven moment helemaal afgebroken. Na lang twijfelen besloot Pascal naar de decaan van zijn faculteit te stappen om het vertrouwen in zijn promotor op te zeggen. Volgens de Rapportage Promovendigegevens van de Vereniging van iteiten (VSNU) weet landelijk gezien tussen de 65 en 75 procent van de promovendi zijn promotietraject succesvol af te ronden. Hoeveel van die promovendi tijdens hun promotie wisselen van begeleider, of zelfs stoppen vanwege slechte begeleiding, daarover zijn geen officiële gegevens voorhanden. Maar dat de begeleiding van promovendi soms te wensen over laat, daarover bestaat geen twijfel. Hans Clevers, president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW), gaf in 2012 nog aan dat de begeleiding van promovendi in Nederland moet verbeteren. En uit het rapport Behoud Talent van het Promovendi Netwerk Nederland (PNN) blijkt dat er vooral een gebrek is aan 'processturing'. Daarbij moet worden gedacht aan het ontbreken van contact met de begeleider, een gebrekkig projectvoorstel, een oninspirerende en eenzame werk omgeving, het ontbreken van een introductie in de organisatie, onenigheid over auteurschap. Hoge drempel Van promotor wisselen lijkt een taboe. benaderde verschillende promovendi die het vertrouwen in hun promotor hadden opgezegd. De meesten gaven aan dat ze wel graag wilden praten, maar het niet durfden. Ze wilden hun oude promotor niet tegen de haren in strijken, bang voor mogelijke consequenties in de toekomst. Voor Pascal was het een enorme stap om het vertrouwen op te zeggen. Voordat ik naar de decaan stapte ben ik eerst gaan denken of dat wel zomaar kon. Wat zijn de gevolgen, kan mijn onderzoek door mijn promotor als intellectueel eigendom worden geclaimd? Daar heb ik echt nachtenlang van wakker gelegen. En zelfs nu alles achter de rug is, praat hij er niet graag over. De angst om zijn oude promotor voor het hoofd te stoten speelt nog altijd een rol. Rianne Letschert, hoogleraar victimologie en internationaal recht aan Tilburg ity, vindt dat niet vreemd. De hoogleraar die jou begeleidt is een autoriteit op jouw vakgebied, heeft een bepaalde reputatie. Je bent dan toch bang dat die begeleider een negatieve impact op jouw carrière kan hebben. Jouw promotor beslist soms ook mede of jij na het promoveren verder mag als bijvoorbeeld universitair docent. Vanuit die afhankelijkheidsrelatie is het heel moeilijk om iets aan te kaarten. Die drempel moet worden verlaagd, vindt Gab van Winkel. Aan de universiteit van Wageningen doet hij onderzoek naar de ontwikkeling van het promoveren in Nederland en Europa in de afgelopen veertig jaar. Een 'PhD Confidant', oftewel een vertrouwenspersoon voor promovendi binnen de onderzoeksschool kan een oplossing zijn. Dat kan een jong staflid zijn, of bijvoorbeeld