KMO Kompas 2015 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "KMO Kompas 2015 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo"

Transcriptie

1 KMO Kompas 2015 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo

2 Inhoudstafel 3 Welkom 4 De 9 kengetallen 6 De positioneringsroos 8 De referentiegroep 10 Liquidatiereserve werpt zijn vruchten af 12 Omzetevolutie: kloof tussen groeibedrijven en andere kmo s neemt toe 14 Productiviteit en rendement herleven - Bouwsector blijft het moeilijk hebben 16 Heropleving tewerkstelling 18 Doorsnee kmo betaalt 28% vennootschapsbelasting op boekhoudkundige winst 20 Tax Footprint 22 Voor het eerst in 4 jaar creëert doorsnee kmo bijkomende waarde 25 De financiële performantie van de exploitatievennootschappen 26 De financiële performantie van een aantal belangrijke sectoren 34 Hoe sterk presteert uw onderneming op financieel vlak? 36 Deloitte Fiduciaire kent de kmo-wereld als geen ander 37 Onze regionale kantoren

3 Welkom Voor het 11de jaar op rij geeft Deloitte Fiduciaire haar KMO Kompas uit. Deze uitgave, die ondertussen is uitgegroeid tot een vaste waardemeter en een werkinstrument voor talloze bedrijfsleiders, zaakvoerders en analisten, biedt een realistische weerspiegeling van de financiële performantie van onze Belgische kmo s en familiebedrijven. Deloitte streeft ernaar om continu haar brede expertise en diepgaande kennis van de markt te delen met hen die elke dag hun ideeën verwezenlijken en hiervoor de nodige risico s durven nemen. Meer dan familiale ondernemingen werden onderworpen aan een diepgaande analyse van 9 financiële kengetallen, gebaseerd op zowel publiek als niet publiek cijfermateriaal. Wilt u aftoetsen hoe uw bedrijf zich situeert ten aanzien van andere bedrijven in uw sector? Dan vormt het KMO Kompas hiertoe de ideale benchmark. Dit jaar besteedt het KMO Kompas ook de nodige aandacht aan de fiscale voetafdruk. Deze Tax Footprint meet hoeveel een bedrijf afdraagt aan de overheid. U vindt er meer verduidelijking om fiscaal efficiënt te opereren. Deze editie bundelt de meest opvallende conclusies voor u. Alle informatie vindt u ook terug op Het KMO Kompas kan u helpen om uw strategische koers te blijven bepalen. Met de Dag van de Ondernemer, die plaatsvindt op de derde vrijdag van november, wil Unizo de spotlights plaatsen op positief ondernemerschap. De ondernemersorganisatie wenst zo volop de wind in te zeilen te blazen van ons groeiend kmo-landschap en trekt resoluut de kaart van Made in Belgium. Met 2,4 miljoen jobs zijn onze kmo s en familiebedrijven immers de stuwende kracht achter onze economie. Partner zijn van uw business zit in ons DNA, want samen ondernemen, daar doen we het voor! Karel Van Eetvelt Gedelegeerd bestuurder Unizo Nikolaas Tahon Managing Partner Deloitte Fiduciaire #kmokompas #dagvdondernemer KMO Kompas 2015 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo 3

4 De 9 kengetallen Evaluatie van Ratio Definitie Opmerking Reële solvabiliteit Terugbetalingscapaciteit Reëel eigen vermogen Totaal vermogen Dekking van de financiële verplichtingen op korte termijn door de netto operationele cashflow Eigen vermogen + rekeningen-courant Totaal vermogen Netto operationele cashflow Langetermijnschulden die binnen het jaar vervallen + netto-intrest op vreemd vermogen (exclusief intrest rekeningen-courant) Liquiditeit Current ratio (Gecorrigeerde) vlottende activa (Gecorrigeerd) vreemd vermogen op korte termijn Behoefte aan werkkapitaal Zuivere toegevoegde waardemarge Behoefte aan bedrijfskapitaal Bedrijfsopbrengsten Zuivere toegevoegde waarde Bedrijfsopbrengsten Voorraad + (operationele vorderingen operationele schulden) op korte termijn Bedrijfsopbrengsten Bedrijfsopbrengsten aankopen externe diensten en diverse goederen Bedrijfsopbrengsten De creditrekeningen-courant (R/C) van aandeelhouders, vennoten, bestuurders of zaakvoerders worden als quasi-eigen vermogen beschouwd. De netto operationele cashflow is de nettocashflow na belastingen die de onderneming uit haar bedrijfsactiviteit genereert, zonder rekening te houden met de kosten van financiering of opbrengst van financiële beleggingen. Zowel in teller als noemer houden we geen rekening met de rekeningen-courant van aandeelhouders en bedrijfsleiders. Behoefte aan bedrijfskapitaal: exclusief R/C en voorschotten van zaakvoerders/ bestuurders. Bedrijfsopbrengsten, exclusief recuperatie van sociale lasten. De zuivere toegevoegde waarde houdt geen rekening met de recuperatie van sociale lasten, de interim-kosten en de bestuurdersvergoedingen. Deze drie posten beschouwen we hier immers als loonkosten. 4

5 Evaluatie van Ratio Definitie Opmerking Arbeidsintensiteit van toegevoegde waarde Operationeel rendement Loonlast Zuivere toegevoegde waarde EBITDA Omzet Reële loonlast Zuivere toegevoegde waarde EBITDA Omzet Netto financieel rendement Nettorendement Nettowinst + netto-intrestlast op rekeningen-courant Reëel eigen vermogen Winstgevendheid van de ingezette middelen ROCE (Return on capital employed) EBIT Reëel eigen vermogen + intrestdragend vreemd vermogen De reële loonlast zijn de loonlasten vermeerderd met de interim-kosten en bestuurdersvergoedingen. De recuperatie sociale lasten werkgever brengen we in mindering van de loonlast. EBITDA (Earnings before interest, taxes, depreciation and amortization) elimineert de impact van de financiering, toegepaste waarderingsmethodes en het belastingsregime op het resultaat van de onderneming en vormt zo een uitstekende basis om het rendement van ondernemingen onderling met elkaar te vergelijken. Aangezien wij in deze studie de R/C en voorschotten van bestuurders als eigen vermogen beschouwen, brengen we de vergoeding die deze ontvangen hier niet als een kost, maar als een quasidividend in rekening. EBIT = Earnings before interest and taxes (operationeel resultaat) KMO Kompas 2015 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo 5

6 De positioneringsroos De positioneringsroos laat ons toe een individuele onderneming of een groep ondernemingen op basis van een aantal financiële ratio s te positioneren ten opzichte van een groep van andere ondernemingen, de referentiegroep. Elk van de 9 assen op de roos stelt een kengetal voor. In het middelpunt van de roos positioneren we de zwakst scorende onderneming in de referentiegroep (percentiel 0). De best scorende onderneming in de referentiegroep (percentiel 100) positioneren we op de buitenste cirkel. Waar de andere cirkels de lijnen snijden, bevinden zich de kwartielen voor de referentiegroep. De kleinste cirkel binnenin staat voor percentiel 25 (Q1), de cirkel in het midden voor de mediaanonderneming of percentiel 50 (Q2) en de derde cirkel voor percentiel 75 (Q3). Concreet: Indien u de waarde van een kengetal voor 100 ondernemingen berekent, sorteert u de waarden van klein (zwak) naar groot (sterk). Q0 = de waarde van de slechtst presterende onderneming (het hart van de roos) Q1 = de waarde van de 25ste onderneming. Er presteren dus 24 ondernemingen nog minder goed. Q2 = de waarde van de 50ste onderneming (mediaanonderneming) Q3 = de waarde van de 75ste onderneming. Dit is de op 25 na beste onderneming. Q4 = de waarde van de best presterende onderneming (buitenste cirkel van de roos). Bij de evaluatie van een groep ondernemingen kruisen we per as de scores (Q1, Q2, Q3, Q4) van de groep aan. Als we de punten van de verschillende assen met elkaar verbinden, bekomen we 4 veelhoeken die in één oogopslag de financiële toestand van de groep ondernemingen onthullen. Bij de positionering van een individuele onderneming duiden we op elke as de waarde van de ratio van de onderneming in kwestie aan en bekomen zo één veelhoek die de financiële situatie van de onderneming in kaart brengt. Hoe groter de veelhoeken, hoe beter de groep of individuele onderneming op de verschillende ratio s scoort. Is de veelhoek mooi rond, dan wijst dit op een evenwichtige financiële structuur. 6

7 Return on capital employed Reëel eigen vermogen / Totaal vermogen Q4 Q3 Financiële structuur & terugbetalingscapaciteit Dekking van de financiële verplichtingen op korte termijn door de netto operationele cashflow Rentabiliteit Netto financieel rendement Q2 Q1 Q0 Liquiditeit & beheer van werkkapitaal Current ratio EBITDA / Omzet Behoefte bedrijfskapitaal / Bedrijfsopbrengsten Loonlast / Toegevoegde waarde Toegevoegde waarde / Bedrijfsopbrengsten Toegevoegde waarde & arbeidsintensiteit KMO Kompas 2015 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo 7

8 De referentiegroep 2600 vennootschappen (enkelvoudige jaarrekeningen) in de referentiegroep Onze jaarlijkse standaardanalyses laten u toe de financiële performantie van uw onderneming te benchmarken met deze van de doorsnee Belgische kmo. Hiervoor hebben we een referentiegroep van vennootschappen (enkelvoudige jaarrekeningen) samengesteld die elk aan volgende voorwaarde voldoen: De ondernemingen voldoen aan de going-concern regel. Alle ondernemingen in vereffening werden uitgesloten. Het recentste boekjaar van de onderneming sluit af tussen 30 september 2014 en 31 maart De ondernemingen met een verlengd of verkort boekjaar werden niet weerhouden in de referentiegroep. Ratio s berekend op basis van jaarrekeningen die een verlengd of verkort boekjaar vertegenwoordigen, geven immers een vertekend beeld van de reële financiële positie en rentabiliteit van de onderneming. Voor elke analyse en elke kernratio hebben we de hoogste 3% en de laagste 3% waarnemingen niet in de benchmark opgenomen 1. Extreme waarden vertekenen immers de kwartielwaarden en dus ook het globale financiële portret. Het zesde kengetal loonlast / toegevoegde waarde berekenen we bovendien enkel voor de ondernemingen die personeel tewerkstellen. De grafiek hiernaast geeft de samenstelling van onze referentiegroep weer: 49% van de ondernemingen in de referentiegroep stelt geen personeel tewerk. 31% van de bedrijven stelt minder dan 10 personeelsleden te werk. 16% van de ondernemingen heeft een personeelsbestand van 11 tot 50 personen. 4% van de referentieondernemingen stelt meer dan 50 personeelsleden te werk. 97% van de ondernemingen realiseert een omzet van 25 miljoen EUR of minder. De meerderheid, zijnde 88%, realiseert maximaal 6,25 miljoen EUR omzet op jaarbasis. We onderscheiden volgende leeftijdscategorieën: - 35% van de ondernemingen is minder dan 10 jaar actief in hun sector. - 73% van de ondernemingen is minder dan 25 jaar actief in hun sector. - 27% van de ondernemingen is al meer dan 25 jaar actief in hun sector. 68% van de ondernemingen maakt deel uit van een groep. Maar liefst 85% van de ondernemingen heeft een familiaal karakter. Dat zijn ondernemingen waarbij meer dan de helft van de aandelen in het bezit is van één familie en meer dan de helft van de bestuurders ook deel uitmaakt van die familie. 38% van de ondernemingen binnen de referentiegroep is holding-, patrimoniumen managementvennootschappen. 62% is exploitatievennootschap actief in de bouw, industrie, handel, landbouw & voeding of de dienstensector. 1 Ook alle ratiowaarden waarbij in de noemer een nulwaarde verrekend zou moeten worden, zijn niet in de benchmark opgenomen. 8

9 VTE 1-10 VTE VTE > 50 VTE Personeelseffectief < < < > Omzet 0-3 j j j. > 25 j. Leeftijd Deel van een groep Geen deel van een groep Groep Belgisch familiale onderneming Belgisch niet-familiale onderneming Internationaal filiaal Type Personeel Omzet (000 EUR) Leeftijd 0 VTE % < % 0-3 j % 1-10 VTE % < % 4-10 j % VTE % < % j % > 50 VTE 99 4% > % > 25 j % Type Groep Belgisch familiale onderneming % Onderneming maakt deel uit van groep % Belgisch niet-familiale onderneming % Onderneming maakt geen deel uit van groep % Internationaal filiaal 114 4% KMO Kompas 2015 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo 9

10 Liquidatiereserve werpt zijn vruchten af We berekenen de reële solvabiliteit van de onderneming door het eigen vermogen te verruimen met het quasieigen vermogen, met name door de achtergestelde leningen en rekeningen-courant van aandeelhouders, vennoten, bestuurders en zaakvoerders mee op te nemen in het eigen vermogen. Veelal financieren familiale aandeelhouders hun onderneming immers in belangrijke mate met rekeningen-courant, wat evenzeer als risicokapitaal en als financiële buffer voor derden beschouwd moet worden. Het reëel eigen vermogen is bijgevolg samengesteld uit drie belangrijke componenten: kapitaal, gereserveerde winsten (al dan niet onder de vorm van reserves) en rekeningen-courant. De voorbije jaren heeft de component kapitaal systematisch aan belang gewonnen binnen de opbouw van het reëel eigen vermogen. Eind 2011 bestond het reëel eigen vermogen gemiddeld uit 26,7% kapitaal 2. Eind 2014 vertegenwoordigde het kapitaal gemiddeld 30,2% van het reëel eigen vermogen. De introductie van de liquidatiereserve in de loop van 2013 verklaart één en ander. Samenstelling reëel eigen vermogen Eind 2014 noteerde de doorsnee exploitatievennootschap een reële solvabiliteit van 51,1%. De belangrijkste vermogenverschaffers van onze kmo s zijn dus de eigen aandeelhouders en bestuurders/zaakvoerders. Opvallend is ook de grote reële solvabiliteit van het eerste kwartiel (bovengrens van de 25% minst presterende ondernemingen), met name 27,1%. 100% 80% 60% 16,8% 56,5% 15,8% 57,6% 16,3% 54,9% 15,6% 54,2% 40% 20% 26,7% 26,6% 28,8% 30,2% 0% Kapitaal Reserves Quasi EV 2 Enkel kmo s met positief eigen vermogen zijn in rekening genomen. 10

11 Het aantal ondernemingen dat het kapitaal verhoogd heeft in 2013 is gevoelig gestegen ten opzichte van de voorgaande jaren. We spreken over maar liefst 8,4% van de kmo s opgenomen in onze KMO Kompas studie. In 2014 hebben nogmaals 5,3% van de kmo s hun kapitaal verhoogd. % kmo s met kapitaalverhoging 3,2% 3,3% ,4% 5,3% KMO Kompas 2015 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo 11

12 Omzetevolutie Kloof tussen groeibedrijven en andere kmo s neemt toe In 2014 heeft 47,9% van de exploitatie-kmo s een reële omzetgroei ten opzichte van 2011 gerealiseerd. Bij een reële omzetgroei overtreft de groei de inflatie. In 2014 zijn de consumptieprijzen met gemiddeld 3,17% gestegen ten opzichte van ,2% van de bedrijven heeft de voorbije 3 jaar wel een omzetgroei gerealiseerd, doch kleiner dan de gemiddelde inflatievoet. Bij deze groep ondernemingen kunnen we dan ook slechts van een nominale omzetgroei spreken. In 2014 noteerde de mediaanonderneming een omzetgroei van 16,5%. In 2014 werd nog steeds 45,9% van de kmo s geconfronteerd met een omzetdaling. Deze omzetdaling bedroeg bij de doorsnee kmo 15,7%. In 2012 beperkte deze gemiddelde omzetdaling zich nog tot 9%. De kloof tussen groeibedrijven en de andere kmo s is met andere woorden sterk toegenomen de voorbije 3 jaar. Hetzelfde fenomeen geldt binnen de verschillende sectoren. Zo heeft een record aantal dienstverlenende bedrijven (57,3% ) een reële omzetgroei gerealiseerd in De gemiddelde omzetgroei ten opzichte van 2011 steeg tot 21,2%. Omzetevolutie 2012, 2013, 2014 versus Expl. Venn. Bouw Diensten Handel Industrie Expl. Venn. Bouw Diensten Handel Industrie Expl. Venn. Bouw Diensten Handel Industrie ,5% 6,9% 48,6% 35,9% 8,6% 55,5% 51,5% 8,0% 40,5% 38,7% 7,1% 54,2% 42,5% 4,5% 53,0% 43,4% 7,3% 49,3% 32,0% 5,6% 62,4% 52,1% 8,4% 39,5% 40,0% 8,1% 51,9% 39,8% 4,3% 55,9% 47,9% 6,2% 45,9% 39,2% 6,3% 54,5% 57,3% 5,8% 36,9% 41,5% 6,5% 52,0% 47,1% 6,3% 46,6% versus versus versus 2011 # Omzetdaling # Nominale omzetgroei # Reële omzetgroei 12

13 36,9% van de dienstverlenende bedrijven zag in dezelfde periode echter de omzet dalen en dit met gemiddeld 16,4%. In 2012 beperkte deze daling zich nog tot 10,5%. Het aantal kmo s geconfronteerd met omzetverlies is het sterkst teruggelopen binnen de sector industrie. Eind 2013 noteerde nog 55,9% industriële bedrijven een omzetdaling. Eind 2014 is dit percentage teruggevallen tot 46,6%. De gemiddelde omzetdaling binnen deze groep ondernemingen is de voorbije drie jaar echter quasi verdubbeld van 8,4% in 2012 tot 16,6% in De gemiddelde omzetgroei daarentegen beperkte zich in 2014 tot 12,8%. In 2014 heeft het aantal handelsondernemingen die de verkoop zag achteruitgaan, zich gestabiliseerd rond de 52%. Ook hier is het gemiddeld omzetverlies de voorbije 3 jaar toegenomen van 7,9% in 2012 tot 13,8% in Ten slotte werd nog steeds 54,5% van de bouwondernemingen met omzetverlies geconfronteerd in Deze laatste bedroeg gemiddeld 18,3%. Ter vergelijking: in 2012 noteerde 55,5% van de bouwbedrijven een omzetdaling. Deze bedroeg toen 13,8% voor de mediaanonderneming. Omzetevolutie 2012, 2013, 2014 versus ,9% 5,6% 10,3% 7,5% 10,9% 13,3% 16,7% 16,2% 10,5% 12,0% 16,5% 14,3% 21,2% 15,2% 12,8% Expl. Venn. Bouw Diensten Handel Industrie Expl. Venn. Bouw Diensten Handel Industrie Expl. Venn. Bouw Diensten Handel Industrie ,0% -7,9% -8,4% -10,5% -13,8% -12,9% -12,3% -12,2% -17,8% -15,4% -15,7% -16,4% -13,8% -18,3% -16,6% 2012 versus versus versus 2011 Q2 - Omzetdaling Q2 - Omzetgroei KMO Kompas 2015 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo 13

14 Productiviteit en rendement herleven Bouwsector blijft het moeilijk hebben In 2014 is het operationeel rendement (EBIDTA/omzet) voor het vierde jaar op rij gestegen. In 2011 zag de doorsnee exploitatievennootschap nog de EBITDA op omzet wegzakken tot 8,1%. In 2014 wist de doorsnee kmo opnieuw een operationeel rendement van 8,8% te realiseren. Deze trend stellen we vast binnen alle sectoren, met uitzondering van de bouwsector waar de EBITDA op omzet het voorbije jaar nog verder weggezakt is tot 7,9%. EBITDA / Omzet 8,1% ,2% ,6% ,8% Expl.venn Ook het operationeel rendement in verhouding tot het personeelseffectief is het voorbije jaar trouwens met gemiddeld 4% gestegen van EUR tot EUR. Deze stijging is in eerste instantie te danken aan een doorgedreven kostenbewaking en het meer efficiënt inzetten van de beschikbare middelen. De doorsnee kmo binnen de dienstensector en de handel noteert trouwens een EBITDA per VTE van meer dan EUR. Ook de doorsnee industriële onderneming wist in 2014 voor het eerst opnieuw het operationeel rendement van 2011 te verbeteren: EUR in 2014 ten opzichte van EUR in Binnen de bouwsector is het operationeel rendement per VTE daarentegen de voorbije 4 jaar gedaald van EUR in 2011 tot EUR in De return on capital employed, kortweg ROCE, geeft de winstgevendheid voor de aandeelhouders en andere geldverschaffers (lees: banken en leasingmaatschappijen) weer. Het voorbije jaar heeft elke 100 EUR geïnvesteerd in een Belgische kmo een bruto rendement van gemiddeld 6,2% opgeleverd. De doorsnee dienstverlenende kmo doet nog beter, met een ROCE van gemiddeld 8,1%. Ook de doorsnee handels- en industriële onderneming wist in 2014 mooie cijfers van respectievelijk 5,7% en 6,2% te realiseren. De bouwsector daarentegen zag de ROCE de voorbije 4 jaar systematisch terugvallen van gemiddeld 6,6% in 2011 tot 4,3% in ,5% 8,0% 8,0% 7,9% 16,0% 16,6% 16,6% 16,0% 4,9% 4,9% 5,2% 5,5 % 7,4% 7,5% 6,8% 7,7% Bouw Diensten Handel Industrie 14

15 Omzet / VTE Return on capital employed Exploitatievenn Bouw Diensten ,0% ,7% ,2% ,2% Expl.venn ,6% 4,5% Handel Industrie EBITDA / VTE Exploitatievenn Bouw Diensten Handel Industrie ,0% 4,3% 8,0% 8,1% 9,5% 8,1% 5,0% 4,7% 5,6% 5,7% 5,5% 4,9% 4,9% 6,2% Bouw Diensten Handel Industrie KMO Kompas 2015 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo 15

16 Heropleving tewerkstelling In de periode hebben 38% van de exploitatievennootschappen uit de referentiegroep bijkomend personeel aangeworven. 35% heeft in 2014 minder personeel tewerkgesteld dan in Per saldo is binnen onze referentiegroep de tewerkstelling de voorbije 3 jaar met 8,3% toegenomen. Deze toename is vooral te danken aan de dienstverlenende bedrijven, met een meertewerkstelling van 18,8%. In de groothandel zijn daarentegen 1,8% banen verloren gegaan. Ook binnen de industrie is de tewerkstelling gedaald met 0,9%. Ook de interimkosten in verhouding tot de totale loonkosten, zijn het voorbije jaar toegenomen. In 2011 vertegenwoordigden de interimkosten 4,3% van de globale personeelskost. In 2014 heeft de doorsnee kmo een toenemend beroep gedaan op uitzendkrachten en is deze kost gestegen tot 4,6% van de globale personeelskost. Een verklaring voor deze toename kunnen we enerzijds vinden in het eenheidsstatuut en de gevolgen daarvan voor de proefperiode en de opzegtermijn. Anderzijds speelt het voorzichtig herstel van de economie een rol. Aantal kmo's die meertewerkstelling gecreëerd hebben Expl. Venn. 38% 27% 35% Bouw 35% 27% 38% Diensten 33% 42% 25% 2014 versus 2011 Handel 39% 19% 42% Industrie 48% 11% 41% VTE groei VTE constant VTE daling Vooral de bouwsector heeft extra personeel onder de vorm van interimarbeid ingezet. Het aandeel van de interimkosten in de globale personeelskosten is er de voorbije 3 jaar dan ook gestegen van 3,4% tot 4,9%. Binnen de dienstensector stellen we de omgekeerde beweging vast. Hier is het aandeel van de interimkost de voorbije 3 jaar gedaald van 3,9% tot 3,1%. 16

17 Evolutie VTE 2014 versus 2011 Interimkost / Totale personeelskost 4,3% ,3% ,1% ,6% Expl.venn ,4% 4,0% -0,9% 2,6% -1,8% 1,8% 18,8% 7,7% 8,3% Industrie Kleinhandel Groothandel Handel Diensten Bouw Exploitatievennootschap 4,2% 4,9% 3,9% 4,5% 3,0% 3,1% 4,8% 4,3% 4,1% 4,9% Bouw Diensten Handel 4,1% 3,7% 4,3% 4,0% Industrie KMO Kompas 2015 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo 17

18 Doorsnee kmo betaalt 28% vennootschapsbelasting op boekhoudkundige winst Voor het eerst in 4 jaar realiseerde 80% van de kmo s uit onze referentiegroep een boekhoudkundige winst voor belastingen. Van deze ondernemingen heeft 82% vennootschapsbelasting betaald. Ter vergelijking: in 2011 noteerde slechts 69% van de kmo s een boekhoudkundige winst voor belastingen. Hiervan betaalde 75% vennootschapsbelasting. De helft van de winstgevende Belgische kmo s betaalde in 2014 minstens 27% vennootschapsbelasting. Bij de exploitatievennootschappen loopt dit percentage op tot 28,1%. Bij de doorsnee dienstverlenende kmo bedraagt de belastingdruk zelfs 31,5%. Ook de managementvennootschappen betaalden gemiddeld 31,7% vennootschapsbelasting in Aantal winstgevende kmo s dat vennootschapsbelasting betaalt % Verlies voor belastingen 80% Winst voor belastingen ,2% Vennootschapsbelasting betaald 17,8% Geen vennootschapsbelasting betaald ,1% ,2% ,5% ,9% ,8% ,5% 31% 30% 29% % 70% 71% 18

19 # Kmo s met boekhoudkundige winst voor belastingen 80,0% 71,0% 70,0% 68,8% # Winstgevende kmo s die vennootschapsbelasting betalen 82,2% 84,5% 81,2% 75,1% Q2-waarden Alle kmo s 27,0% 26,2% 26,9% 26,8% Exploitatievennootschappen 28,1% 27,2% 27,5% 28,4% Bouw 25,9% 25,1% 22,6% 24,7% Diensten 31,5% 29,7% 30,5% 31,5% Handel 26,2% 26,4% 26,8% 27,3% Industrie 23,1% 24,2% 23,9% 26,8% Holding-patrimoniumvennootschappen 18,0% 17,7% 18,0% 19,3% Managementvennootschappen 31,7% 31,7% 32,5% 28,4% KMO Kompas 2015 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo 19

20 Tax Footprint De Tax Footprint telt alle fiscale en parafiscale lasten samen en meet zo hoeveel een onderneming afdraagt aan de overheid. Bijgaande grafiek toont het overheersende belang van de werkgeversbijdragen aan. Deze is immers goed voor 70% van de totale Tax Footprint. De tweede belangrijkste component in rij is de vennootschapsbelasting, goed voor 22,8%. De diverse taksen groeperen onder meer de niet aftrekbare btw, de accijnzen, de verkeersbelasting, de diverse provinciale en gemeentelijke taksen en de milieuheffingen. Deze zijn samen goed voor 11,9% van de totale Tax Footprint. Samenstelling Tax Footprint (exploitatievennootschappen) 3,6% ONROERENDE VOORHEFFING 11,9% DIVERSE TAKSEN TAX FOOTPRINT ,0% RSZ WERKGEVER Per 100 EUR omzet die de doorsnee Belgische exploitatievennootschap realiseert, betaalt ze 5,7 EUR belastingen of patronale RSZ. Een kwart van de ondernemingen draagt zelfs minstens 9,9 EUR per 100 EUR omzet af aan de overheid. De kleine kmo, die maximaal 10 personen tewerkstelt, betaalt gemiddeld 5,6 EUR belastingen of RSZ per 100 EUR omzet. Dit bedrag loopt op tot 7 EUR bij bedrijven die meer dan 50 personen tewerkstellen. Binnen deze categorie ondernemingen stort een kwart van de bedrijven zelfs 10 EUR of meer per 100 EUR omzet aan de overheid. -8,3% SUBSIDIES 22,8% VENNOOTSCHAPSBELASTING 20

21 Tax Footprint / Omzet 12% 10% 9,9% 10,7% 9,3% 10,0% 10,0% 8% 7,0% 6% 5,7% 5,2% 5,6% 5,8% 4,7% 4% 2,9% 3,0% 3,2% 2% 1,7% 0% Expl. Venn. 0 VTE 1-10 VTE VTE > 50 VTE Q1 Q2 Q3 KMO Kompas 2015 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo 21

22 Voor het eerst in 4 jaar creëert doorsnee kmo bijkomende waarde We berekenen de waarde van de Belgische kmo aan de hand van volgende formule. Evolutie waarde t.o.v Waarde = (EBITDA x multiple) + nettokaspositie 140% Waarde 2011 Hierbij fluctueert de multiple in de tijd en wordt deze door tal van economische parameters beïnvloed. Dankzij een positieve evolutie van de nettokaspositie en een uiterst positieve marktwaardering (multiple), heeft de doorsnee kmo in 2014 niet alleen opnieuw de waarde van 2011 geëvenaard, maar zelfs ruimschoots overtroffen. De doorsnee kmo noteert een waardecreatie van 17% in 2014 ten opzichte van De doorsnee kmo binnen de dienstensector noteert zelfs een waardestijging van 27% in Ook de gemiddelde industriële onderneming zag haar waarde met gemiddeld 21% groeien het voorbije jaar. Zelfs de doorsnee handelsonderneming kan terugblikken op een mooie waardegroei van 10%. Enkel de bouwsector heeft het waardeverlies van de voorbije 2 jaar nog niet helemaal kunnen compenseren. De mediaanonderneming hier wordt nog steeds met een waardeverlies van 8% ten opzichte van 2011 geconfronteerd. 120% 100% 80% 60% 40% 20% % Expl.venn. Bouw Diensten Handel Industrie EBITDA 2013 Multiple 10% 9,19% 8,07% 7,74% 8% 7,03% 6% 4% 2% 0% EBITDA Multiple 22

23 Evolutie EBITDA Evolutie nettokaspositie 100% % % % % 100% Expl.venn % 114% Expl.venn % 100% 88% 101% 84% 83% Bouw 96% 109% Bouw 100% 100% 104% 108% 103% 111% Diensten 113% 114% Diensten 100% 100% 96% 107% 90% 94% Handel 108% 120% Handel 100% 100% 98% 107% 90% 97% Industrie 101% 105% Industrie KMO Kompas 2015 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo 23

24 24

25 De financiële performantie van de exploitatievennootschappen De tabellen geven een overzicht van de Q-waarden voor de 9 kengetallen van de exploitatievennootschappen. De eerste tabel geeft een overzicht van de Q1-, Q2- en de Q3-waarden 3 voor de periode 30/09/ /03/2015. De tweede tabel brengt een samenvatting van de Q2 of mediaanwaarden voor de voorbije 4 jaar. 3 Q1 = percentiel 25: 25% van de ondernemingen presteert minder goed, 75% scoort beter. Q2 = percentiel 50: De prestatie van de mediaanonderneming. De helft van de ondernemingen scoort zwakker, de helft beter. Q3 = percentiel 75: 75% van de ondernemingen presteert zwakker, 25% scoort beter. 30/09/ /03/2015 Q1 Q2 Q3 Reëel eigen vermogen / Totaal vermogen 27,1% 51,1% 73,6% Dekking van de financiële verplichtingen op korte 111,0% 220,4% 572,4% termijn door de netto operationele cashflow Current ratio 101,9% 160,8% 319,4% Behoefte bedrijfskapitaal / Bedrijfsopbrengsten 19,4% 6,6% -2,2% Toegevoegde waarde / Bedrijfsopbrengsten 21,1% 38,9% 61,6% Loonlast / Toegevoegde waarde 85,7% 73,0% 58,7% EBITDA / Omzet 3,5% 8,8% 19,5% Netto financieel rendement 1,1% 7,9% 20,3% Return on capital employed 0,8% 6,2% 16,6% Exploitatievennootschappen Mediaanwaarden (Q2) Reëel eigen vermogen / Totaal vermogen 48,3% 51,3% 49,7% 51,1% Dekking van de financiële verplichtingen op korte termijn door de netto operationele 209,7% 197,0% 199,9% 220,4% cashflow Current ratio 160,2% 161,6% 157,4% 160,8% Behoefte bedrijfskapitaal / Bedrijfsopbrengsten 7,1% 8,3% 7,4% 6,6% Toegevoegde waarde / Bedrijfsopbrengsten 35,1% 36,8% 37,3% 38,9% Loonlast / Toegevoegde waarde 71,9% 72,6% 73,6% 73,0% EBITDA / Omzet 8,1% 8,2% 8,6% 8,8% Netto financieel rendement 7,8% 7,1% 7,4% 7,9% Return on capital employed 6,0% 5,7% 6,2% 6,2% KMO Kompas 2015 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo 25

26 De financiële performantie van een aantal belangrijke sectoren 26

27 Sector: Bouw 30/09/ /03/2015 Mediaanwaarden (Q2) Q1 Q2 Q Reëel eigen vermogen / Totaal vermogen 27,4% 44,1% 73,6% 49,8% 49,7% 46,7% 44,1% Dekking van de financiële verplichtingen op korte 88,6% 168,3% 423,7% 243,5% 203,8% 197,2% 168,3% termijn door de netto operationele cashflow Current ratio 107,1% 152,9% 296,3% 174,7% 165,1% 154,3% 152,9% Behoefte bedrijfskapitaal / Bedrijfsopbrengsten 22,4% 9,8% 1,3% 11,3% 12,6% 12,9% 9,8% Toegevoegde waarde / Bedrijfsopbrengsten 26,9% 37,1% 48,4% 35,5% 36,3% 37,3% 37,1% Loonlast / Toegevoegde waarde 89,1% 79,5% 64,1% 73,9% 77,6% 76,1% 79,5% EBITDA / Omzet 3,2% 7,9% 15,5% 8,5% 8,0% 8,0% 7,9% Netto financieel rendement 1,7% 6,5% 13,8% 8,1% 6,2% 5,5% 6,5% Return on capital employed 0,5% 4,3% 11,8% 6,6% 4,5% 4,0% 4,3% Sector: Diensten 30/09/ /03/2015 Mediaanwaarden (Q2) Q1 Q2 Q Reëel eigen vermogen / Totaal vermogen 25,8% 55,5% 79,6% 50,0% 53,8% 52,5% 55,5% Dekking van de financiële verplichtingen op korte 137,3% 268,2% 685,1% 256,5% 232,8% 235,2% 268,2% termijn door de netto operationele cashflow Current ratio 99,9% 166,6% 378,0% 162,9% 154,3% 156,1% 166,6% Behoefte bedrijfskapitaal / Bedrijfsopbrengsten 13,1% 2,9% -5,6% 3,4% 3,5% 1,5% 2,9% Toegevoegde waarde / Bedrijfsopbrengsten 42,1% 62,5% 75,4% 60,3% 58,8% 61,0% 62,5% Loonlast / Toegevoegde waarde 85,6% 73,5% 61,3% 73,9% 73,1% 74,6% 73,5% EBITDA / Omzet 6,7% 16,0% 35,4% 16,0% 16,6% 16,6% 16,0% Netto financieel rendement 1,7% 9,4% 22,5% 9,7% 10,2% 10,8% 9,4% Return on capital employed 1,5% 8,1% 19,6% 8,0 % 8,1% 9,5% 8,1% KMO Kompas 2015 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo 27

28 Subsector: Transport & Logistiek 30/09/ /03/2015 Mediaanwaarden (Q2) Q1 Q2 Q Reëel eigen vermogen / Totaal vermogen 25,1% 53,8% 77,4% 46,2% 47,2% 42,5% 53,8% Dekking van de financiële verplichtingen op korte 117,6% 161,4% 405,1% 176,7% 153,9% 165,0% 161,4% termijn door de netto operationele cashflow Current ratio 95,5% 158,9% 336,1% 145,5% 141,6% 136,8% 158,9% Behoefte bedrijfskapitaal / Bedrijfsopbrengsten 14,8% 5,4% 0,3% 5,9% 7,4% 6,6% 5,4% Toegevoegde waarde / Bedrijfsopbrengsten 29,5% 48,2% 63,7% 44,2% 49,0% 48,3% 48,2% Loonlast / Toegevoegde waarde 86,3% 74,4% 64,2% 71,7% 73,1% 74,5% 74,4% EBITDA / Omzet 3,9% 10,6% 17,9% 10,0% 10,8% 11,2% 10,6% Netto financieel rendement 1,3% 6,1% 16,8% 9,7% 8,5% 6,3% 6,1% Return on capital employed 0,7% 4,8% 9,5% 6,4% 4,7% 4,8% 4,8% Sector: Handel 30/09/ /03/2015 Mediaanwaarden (Q2) Q1 Q2 Q Reëel eigen vermogen / Totaal vermogen 27,4% 48,7% 71,4% 46,6% 51,4% 48,2% 48,7% Dekking van de financiële verplichtingen op korte 95,4% 216,2% 547,6% 191,7% 178,9% 188,3% 216,2% termijn door de netto operationele cashflow Current ratio 94,4% 152,8% 277,8% 150,8% 159,3% 152,3% 152,8% Behoefte bedrijfskapitaal / Bedrijfsopbrengsten 19,6% 6,8% -2,0% 7,4% 8,7% 8,4% 6,8% Toegevoegde waarde / Bedrijfsopbrengsten 12,9% 22,1% 35,7% 20,2% 20,9% 20,7% 22,1% Loonlast / Toegevoegde waarde 82,2% 69,3% 54,6% 68,7% 69,0% 68,9% 69,3% EBITDA / Omzet 1,7% 5,5% 11,4% 4,9% 4,9% 5,2% 5,5% Netto financieel rendement 0,2% 6,3% 20,1% 6,7% 5,5% 6,3% 6,3% Return on capital employed -0,2% 5,7% 15,5% 5,0% 4,7% 5,6% 5,7% 28

29 Subsector: Groothandel 30/09/ /03/2015 Mediaanwaarden (Q2) Q1 Q2 Q Reëel eigen vermogen / Totaal vermogen 34,5% 52,4% 72,6% 49,3% 54,8% 48,4% 52,4% Dekking van de financiële verplichtingen op korte 116,3% 287,7% 978,7% 257,4% 238,2% 219,4% 287,7% termijn door de netto operationele cashflow Current ratio 119,4% 170,5% 314,9% 169,3% 185,7% 185,3% 170,5% Behoefte bedrijfskapitaal / Bedrijfsopbrengsten 26,1% 13,6% 2,4% 14,8% 16,6% 15,1% 13,6% Toegevoegde waarde / Bedrijfsopbrengsten 11,5% 19,8% 27,8% 18,0% 17,5% 17,6% 19,8% Loonlast / Toegevoegde waarde 86,8% 69,3% 50,1% 65,5% 68,1% 68,5% 69,3% EBITDA / Omzet 1,5% 5,1% 9,5% 4,7% 4,6% 4,1% 5,1% Netto financieel rendement 0,0% 5,7% 17,5% 7,1% 5,5% 5,7% 5,7% Return on capital employed 0,0% 5,6% 15,4% 5,5% 5,4% 5,6% 5,6% Subsector: Kleinhandel 30/09/ /03/2015 Mediaanwaarden (Q2) Q1 Q2 Q Reëel eigen vermogen / Totaal vermogen 24,8% 47,1% 69,7% 44,1% 48,3% 49,7% 47,1% Dekking van de financiële verplichtingen op korte 95,3% 185,0% 435,3% 171,2% 171,1% 178,1% 185,0% termijn door de netto operationele cashflow Current ratio 97,9% 148,8% 267,1% 149,7% 158,8% 157,6% 148,8% Behoefte bedrijfskapitaal / Bedrijfsopbrengsten 18,1% 7,2% -1,3% 5,9% 7,8% 7,4% 7,2% Toegevoegde waarde / Bedrijfsopbrengsten 12,2% 20,6% 30,6% 18,2% 19,3% 19,5% 20,6% Loonlast / Toegevoegde waarde 81,2% 69,3% 56,3% 69,4% 69,6% 68,4% 69,3% EBITDA / Omzet 1,5% 5,0% 10,3% 4,3% 4,4% 4,8% 5,0% Netto financieel rendement -0,2% 6,1% 20,5% 7,0% 5,3% 6,2% 6,1% Return on capital employed -0,2% 5,8% 15,5% 5,1% 4,8% 5,7% 5,8% KMO Kompas 2015 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo 29

30 Sector: Industrie 30/09/ /03/2015 Mediaanwaarden (Q2) Q1 Q2 Q Reëel eigen vermogen / Totaal vermogen 28,9% 47,0% 69,5% 46,6% 48,5% 48,6% 47,0% Dekking van de financiële verplichtingen op korte 119,5% 216,4% 580,9% 192,8% 165,0% 176,1% 216,4% termijn door de netto operationele cashflow Current ratio 115,9% 179,0% 314,3% 169,1% 175,8% 163,3% 179,0% Behoefte bedrijfskapitaal / Bedrijfsopbrengsten 28,8% 16,4% 5,5% 14,4% 15,7% 17,1% 16,4% Toegevoegde waarde / Bedrijfsopbrengsten 26,4% 37,3% 52,1% 34,9% 37,2% 36,3% 37,3% Loonlast / Toegevoegde waarde 85,8% 75,6% 65,1% 75,1% 76,8% 78,3% 75,6% EBITDA / Omzet 4,2% 7,7% 14,1% 7,4% 7,5% 6,8% 7,7% Netto financieel rendement 1,4% 8,3% 18,9% 7,8% 5,5% 5,8% 8,3% Return on capital employed 1,6% 6,2% 17,5% 5,5% 4,9% 4,9% 6,2% Subsector: Grafische sector 30/09/ /03/2015 Mediaanwaarden (Q2) Q1 Q2 Q Reëel eigen vermogen / Totaal vermogen 14,1% 29,7% 58,2% 41,4% 39,6% 36,1% 29,7% Dekking van de financiële verplichtingen op korte 107,3% 174,3% 914,8% 175,3% 151,2% 148,0% 174,3% termijn door de netto operationele cashflow Current ratio 83,8% 121,0% 193,1% 179,4% 146,8% 141,7% 121,0% Behoefte bedrijfskapitaal / Bedrijfsopbrengsten 19,9% 6,1% -1,7% 8,1% 14,2% 12,5% 6,1% Toegevoegde waarde / Bedrijfsopbrengsten 29,4% 38,2% 58,1% 37,6% 37,9% 38,4% 38,2% Loonlast / Toegevoegde waarde 97,9% 73,6% 57,1% 76,4% 79,1% 80,0% 73,6% EBITDA / Omzet -2,3% 8,6% 16,5% 9,3% 7,9% 6,7% 8,6% Netto financieel rendement 3,9% 11,3% 19,3% 6,8% 3,3% 3,3% 11,3% Return on capital employed 2,4% 7,8% 20,3% 5,8% 3,8% 3,6% 7,8% 30

31 Subsector: Hout 30/09/ /03/2015 Mediaanwaarden (Q2) Q1 Q2 Q Reëel eigen vermogen / Totaal vermogen 23,2% 49,8% 72,5% 34,9% 42,6% 36,8% 49,8% Dekking van de financiële verplichtingen op korte 109,3% 175,4% 405,7% 165,8% 162,1% 153,0% 175,4% termijn door de netto operationele cashflow Current ratio 116,2% 170,4% 333,6% 133,5% 139,2% 144,5% 170,4% Behoefte bedrijfskapitaal / Bedrijfsopbrengsten 30,8% 15,6% 9,4% 12,6% 14,2% 13,9% 15,6% Toegevoegde waarde / Bedrijfsopbrengsten 17,3% 33,1% 50,9% 34,3% 32,9% 29,5% 33,1% Loonlast / Toegevoegde waarde 88,8% 79,3% 63,7% 71,4% 78,1% 83,8% 79,3% EBITDA / Omzet 4,2% 6,9% 9,8% 7,7% 7,1% 5,6% 6,9% Netto financieel rendement 0,9% 4,0% 7,8% 8,0% 5,5% 3,7% 4,0% Return on capital employed -0,5% 3,0% 8,9% 5,7% 4,6% 2,5% 3,0% Subsector: Kunststoffen en chemie 30/09/ /03/2015 Mediaanwaarden (Q2) Q1 Q2 Q Reëel eigen vermogen / Totaal vermogen 33,7% 53,1% 74,5% 53,7% 59,6% 59,7% 53,1% Dekking van de financiële verplichtingen op korte 128,6% 288,3% 868,6% 233,1% 207,0% 217,0% 288,3% termijn door de netto operationele cashflow Current ratio 117,0% 179,0% 287,0% 186,6% 209,3% 194,8% 179,0% Behoefte bedrijfskapitaal / Bedrijfsopbrengsten 27,9% 16,5% 5,1% 17,9% 16,9% 15,9% 16,5% Toegevoegde waarde / Bedrijfsopbrengsten 24,9% 30,3% 42,8% 28,8% 30,7% 32,1% 30,3% Loonlast / Toegevoegde waarde 79,8% 72,5% 51,2% 72,6% 72,1% 68,9% 72,5% EBITDA / Omzet 5,0% 9,7% 18,3% 7,7% 9,0% 6,2% 9,7% Netto financieel rendement 3,4% 11,6% 22,6% 7,4% 7,7% 6,5% 11,6% Return on capital employed 3,7% 11,2% 17,5% 6,3% 7,4% 7,8% 11,2% KMO Kompas 2015 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo 31

32 Subsector: Metaal 30/09/ /03/2015 Mediaanwaarden (Q2) Q1 Q2 Q Reëel eigen vermogen / Totaal vermogen 31,5% 41,9% 61,2% 44,8% 46,8% 43,0% 41,9% Dekking van de financiële verplichtingen op korte 124,3% 228,7% 457,8% 177,2% 152,9% 166,0% 228,7% termijn door de netto operationele cashflow Current ratio 105,7% 160,3% 298,9% 159,0% 162,3% 151,5% 160,3% Behoefte bedrijfskapitaal / Bedrijfsopbrengsten 29,5% 17,0% 4,5% 15,4% 15,8% 17,6% 17,0% Toegevoegde waarde / Bedrijfsopbrengsten 29,6% 40,8% 51,2% 39,3% 40,2% 42,1% 40,8% Loonlast / Toegevoegde waarde 86,9% 76,8% 69,9% 78,9% 79,8% 80,5% 76,8% EBITDA / Omzet 3,9% 7,0% 12,2% 7,3% 6,4% 6,5% 7,0% Netto financieel rendement 0,9% 5,3% 20,2% 7,8% 3,6% 3,8% 5,3% Return on capital employed 1,5% 3,8% 13,7% 5,0% 3,1% 4,1% 3,8% Subsector: Textiel 30/09/ /03/2015 Mediaanwaarden (Q2) Q1 Q2 Q Reëel eigen vermogen / Totaal vermogen 30,3% 54,3% 71,0% 49,2% 65,9% 59,8% 54,3% Dekking van de financiële verplichtingen op korte 60,0% 183,1% 390,6% 137,8% 139,3% 178,2% 183,1% termijn door de netto operationele cashflow Current ratio 133,9% 188,0% 360,5% 181,5% 205,5% 230,2% 188,0% Behoefte bedrijfskapitaal / Bedrijfsopbrengsten 44,0% 24,9% 13,3% 19,5% 17,6% 23,7% 24,9% Toegevoegde waarde / Bedrijfsopbrengsten 27,7% 35,8% 42,5% 30,6% 33,5% 36,0% 35,8% Loonlast / Toegevoegde waarde 81,1% 69,4% 67,5% 76,9% 77,2% 75,8% 69,4% EBITDA / Omzet 0,7% 7,4% 11,0% 3,6% 5,8% 6,5% 7,4% Netto financieel rendement 0,6% 8,8% 23,7% 6,6% 4,5% 5,4% 8,8% Return on capital employed -5,0% 5,2% 14,2% 1,5% 3,6% 3,3% 5,2% 32

33 Sector: Agrofood 30/09/ /03/2015 Mediaanwaarden (Q2) Q1 Q2 Q Reëel eigen vermogen / Totaal vermogen 37,3% 53,2% 83,1% 61,2% 58,6% 58,3% 53,2% Dekking van de financiële verplichtingen op korte 142,1% 262,4% 3580,0% 265,0% 268,0% 222,0% 262,4% termijn door de netto operationele cashflow Current ratio 120,2% 165,8% 453,5% 196,0% 150,7% 221,6% 165,8% Behoefte bedrijfskapitaal / Bedrijfsopbrengsten 18,5% 11,4% 2,4% 10,0% 9,2% 13,7% 11,4% Toegevoegde waarde / Bedrijfsopbrengsten 13,1% 28,4% 44,4% 22,3% 24,2% 21,1% 28,4% Loonlast / Toegevoegde waarde 85,0% 59,2% 40,2% 65,0% 59,4% 56,5% 59,2% EBITDA / Omzet 3,2% 8,7% 17,8% 9,4% 8,5% 7,4% 8,7% Netto financieel rendement 1,4% 7,9% 20,6% 8,5% 10,5% 9,2% 7,9% Return on capital employed 3,3% 6,4% 16,4% 6,3% 9,6% 4,6% 6,4% KMO Kompas 2015 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo 33

34 Hoe sterk presteert uw onderneming op financieel vlak? Kent u de BMI van uw onderneming? De resultaten van ons jaarlijks KMO Kompas tonen het blijvende belang van bancaire kredieten als financieringsbron aan. Banken zijn echter nog steeds terughoudend om kredieten te verstrekken aan ondernemingen wegens de dalende terugbetalingscapaciteit. Om u als ondernemer in de bancaire relatie bij te staan, heeft Deloitte Fiduciaire daarom een Balance Management Index (BMI)-rapport ontwikkeld. Deze eenvoudige tool stelt u in staat om te detecteren hoe u uw bedrijf financieel kan verbeteren via een optimaal balansmanagement. Het BMI-rapport steunt op de belangrijkste financiële ratio s, waaronder rentabiliteit, liquiditeit en solvabiliteit. De terugbetalingscapaciteit staat centraal om de BMI van uw onderneming nauwgezet in het oog te houden! De BMI ( Balance Management Index ), een ratio-analyse, een benchmark én een rapport met concrete adviezen in één tool Wilt u de financiële gezondheid van uw onderneming kennen? Wilt u dit bovendien vergelijken met uw sectorgenoten? En wenst u daarnaast suggesties te ontvangen om uw bedrijf op financieel vlak te versterken? Surf dan zeker naar onze gebruiksvriendelijke webapplicatie op 34

35 Via de BMI-aanpak wordt vanuit financieel oogpunt gekeken naar de balansstructuur en aldus ook de kredietscore van uw bedrijf. Sommige acties dienen genomen te worden vóór het afsluiten van het boekjaar. Concreet kan dit gebeuren door actie te nemen op drie niveaus: Aan de hand van de liquiditeits-, rentabiliteits- en solvabiliteitskengetallen van uw onderneming generen wij voor u een BMI (Balance Management Index)- rapport met concrete boekhoudkundige en financiële suggesties om het balansmanagement van uw bedrijf met de nodige aandacht voor uw netto bancaire situatie in kaart te brengen. 1/ 2/ 3/ Boekhoudkundig balansmanagement Evalueer de afsluitdatum van uw boekjaar, ter neutralisatie van mogelijke seizoenseffecten (solvabiliteit & liquiditeit ) Indien u beschikt over een recent schattingsverslag, waaruit blijkt dat de boekwaarde van uw terreinen en gebouwen lager is dan de werkelijke waarde, bezorg uw bankier dan deze informatie (solvabiliteit ) Financieel balansmanagement Bouw uw financiële schulden (straight loan) af met overtollige liquide middelen (solvabiliteit & liquiditeit ) Boek de R/C schuld aan één van de zaakvoerders/bestuurders als een LT-schuld eerder dan een KT-schuld (solvabiliteit & liquiditeit ) Bancair balansmanagement Evalueer renting versus leasing (solvabiliteit ) Evalueer de mogelijke plus- en minpunten van factoring voor uw onderneming (solvabiliteit ) U krijgt inzicht in de evolutie van een aantal financiële kengetallen én uw onderneming wordt vergeleken met meer dan bedrijven in de KMO Kompas 2015 benchmark via een positioneringsroos ten opzichte van: Q1: de waarde van de 25ste onderneming (van de 100). Er presteren dus 24 ondernemingen nog slechter; Q2: de waarde van de 50ste onderneming (mediaanonderneming); Q3: de waarde van de 75ste onderneming. Dit is de op 25 na beste onderneming; Q4: de waarde van de best presterende onderneming. Positioneringsroos Rentabiliteit na belasting / Eigen Vermogen Behoefte bedrijfskapitaal / Omzet Solvabiliteit Bedrijfskapitaal Liquiditeit KMO Kompas 2015 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo 35

36 Deloitte Fiduciaire kent de kmo-wereld als geen ander Deloitte Fiduciaire is reeds meer dan 80 jaar de toonaangevende partner op het vlak van accountancy, tax en legal services, mergers en acquisitions, en business control & IT voor kmo s. Deloitte Fiduciaire staat aan de zijde van de ondernemer en biedt de tools om goed gewapend, met een strategische visie op de toekomst, de uitdagingen van vandaag aan te gaan. Het omzetten van de fiscale, juridische en boekhoudkundige complexiteit naar daadkrachtige beleidslijnen wordt steeds belangrijker om de concurrentiepositie van uw bedrijf op peil te houden. Deloitte Fiduciaire begeleidt u in alle facetten hiervan. Deloitte Fiduciaire heeft daarom een regionaal netwerk van gespecialiseerde consultants uitgebouwd dat met een unieke multidisciplinaire visie antwoord geven op uw vragen. Ons klantenbestand van meer dan Belgische familiebedrijven wordt behartigd door een team van meer dan 530 experts in hun vakgebied. Iedere topadviseur behartigt uw dossier met passie, kennis en inzicht. Dit om u alle ruimte te geven om te doen wat u echt goed doet: ondernemen. 36

37 Onze regionale kantoren Nog na te kijken Lange Lozanastraat Antwerpen Tel Fax Blankenbergsesteenweg Brugge Tel Fax Burgemeester E. Demunterlaan 3 Greenland II (Blue Planet) 1090 Brussel (Jette) Tel Fax kmo-brussel@deloitte.com Chaussée de Courcelles Charleroi (Gosselies) Tel Fax pme-charleroi@deloitte.com Berkenlaan 8a 1831 Diegem Tel Fax Raymonde de Larochelaan Gent Tel Fax kmo-gent@deloitte.com Gouverneur Roppesingel Hasselt Tel Fax kmo-hasselt@deloitte.com President Kennedypark 8a 8500 Kortrijk Tel Fax kmo-kortrijk@deloitte.com Martelarenlaan Leuven (Kessel-Lo) Tel Fax kmo-leuven@deloitte.com Office Park Alleur Rue Alfred Deponthière Liège (Loncin) Tel Fax pme-liege@deloitte.com Accent Business Park Kwadestraat Roeselare Tel Fax kmo-roeselare@deloitte.com facebook.com/deloittefiduciaire KMO Kompas 2015 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo 37

38 38

39 Colofon Deze studie en uitgave zijn realisaties van Deloitte Fiduciaire onder coördinatie van Nikolaas Tahon, Managing Partner en met de medewerking van: Analyse en redactie: Heidi Verhelst, Xavier Decock, Roosmarijn Vanrobays en Frederik Declercq Database en IT-ondersteuning: André Jacobs, Peter Seynaeve, Sylvie Valais, Hilde Vannevel, Els De Rick Lay-out: Liesbeth Van Gucht Verantwoordelijke uitgever: Deloitte Fiduciaire, Nikolaas Tahon, Berkenlaan 8B, 1831 Diegem Redactie-adres: Deloitte Fiduciaire, Liesbeth Van Gucht, Raymonde de Larochelaan 19, 9051 Gent, Tel , Alle rechten voorbehouden. Teksten, lay-out, afbeeldingen en artikels vallen onder de bescherming van het auteursrecht. Kopieën, aanpassingen, vertalingen, bewerkingen, wijzigingen van het geheel of van een gedeelte van deze studie, in welke vorm of op welke manier dan ook, zijn streng verboden, tenzij voorafgaandelijk schriftelijke toestemming is verleend door de verantwoordelijke uitgever. Hoewel de grootste zorg aan deze uitgave werd besteed, kan de redactie geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de volstrekte juistheid en volledigheid van de in deze uitgave vermelde gegevens.

40 Bezoek zeker onze website Accountancy Tax & Legal Business Control & IT M&A & Finance Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private company limited by guarantee, and its network of member firms, each of which is a legally separate and independent entity. Please see for a detailed description of the legal structure of Deloitte Touche Tohmatsu Limited and its member firms. Deloitte provides audit, tax, consulting, and financial advisory services to public and private clients spanning multiple industries. With a globally connected network of member firms in more than 150 countries and territories, Deloitte brings world-class capabilities and high-quality service to clients, delivering the insights they need to address their most complex business challenges. Deloitte s more than 200,000 professionals are committed to becoming the standard of excellence. This communication contains general information only, and none of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, its member firms, or their related entities (collectively, the Deloitte network ) is, by means of this communication, rendering professional advice or services. No entity in the Deloitte network shall be responsible for any loss whatsoever sustained by any person who relies on this communication. October For information, contact Deloitte Fiduciaire. Designed and produced by the Creative Studio at Deloitte, Belgium.

11de Deloitte Fiduciaire KMO Kompas toont aan: Voor het eerst in 4 jaar creëren kmo s bijkomende aandeelhouderswaarde

11de Deloitte Fiduciaire KMO Kompas toont aan: Voor het eerst in 4 jaar creëren kmo s bijkomende aandeelhouderswaarde Deloitte Berkenlaan 8B 1831 Diegem Belgium Persbericht Tel. + 32 2 600 60 00 Fax + 32 2 600 60 01 www.deloitte.be Contact: Sophie De Meyer Press & Communications Tel. + 32 2 600 60 12 Email: sodemeyer@deloitte.com

Nadere informatie

EDITIE. KMO Kompas 2014 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo

EDITIE. KMO Kompas 2014 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo EDITIE 10 KMO Kompas 2014 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo Inhoudstafel 3 Welkom 4 De 9 kengetallen 6 De positioneringsroos 8 Evolutie financiële performantie 2004-2013 10 De Belgische

Nadere informatie

KMO Kompas 2013 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo. Accountancy Tax & Legal Business Control & IT M&A & Finance

KMO Kompas 2013 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo. Accountancy Tax & Legal Business Control & IT M&A & Finance KMO Kompas 2013 Financieel en fiscaal dashboard van de Belgische kmo Accountancy Tax & Legal Business Control & IT M&A & Finance Inhoudstafel 3 Welkom 4 De 9 kengetallen 6 De positioneringsroos 8 De referentiegroep

Nadere informatie

9e Deloitte Fiduciaire KMO Kompas toont aan: Kmo s nog steeds 40% minder waard dan voor crisis

9e Deloitte Fiduciaire KMO Kompas toont aan: Kmo s nog steeds 40% minder waard dan voor crisis Deloitte Berkenlaan 8B 1831 Diegem Belgium News Release Tel. + 32 2 600 60 00 Fax + 32 2 600 60 01 www.deloitte.be Contact: Evelyne Lekime Press & Communications Tel. + 32 2 600 60 12 Email: elekime@deloitte.com

Nadere informatie

Ctrl Ketenoptimalisatie Slimme automatisering en kostenreductie

Ctrl Ketenoptimalisatie Slimme automatisering en kostenreductie Ctrl Ketenoptimalisatie Slimme automatisering en kostenreductie 1 Ctrl - Ketenoptimalisatie Technische hype cycles 2 Ctrl - Ketenoptimalisatie Technologische trends en veranderingen Big data & internet

Nadere informatie

Voorkom pijnlijke verrassingen Nieuwe Controleaanpak Belastingdienst. Presentator: Remko Geveke

Voorkom pijnlijke verrassingen Nieuwe Controleaanpak Belastingdienst. Presentator: Remko Geveke Voorkom pijnlijke verrassingen Nieuwe Controleaanpak Belastingdienst Presentator: Remko Geveke Start webinar: 08:30 uur Agenda Nieuwe Controleaanpak Belastingdienst Verticaal Toezicht vs. Horizontaal Toezicht

Nadere informatie

Digital Accountant Efficiënt. Pro-actief. Op maat. Real time. Accountancy Tax & Legal Business Control & IT M&A & Finance

Digital Accountant Efficiënt. Pro-actief. Op maat. Real time. Accountancy Tax & Legal Business Control & IT M&A & Finance Digital Accountant Efficiënt. Pro-actief. Op maat. Real time. Accountancy Tax & Legal Business Control & IT M&A & Finance Samenwerken met de meest efficiënte accountant ooit 2 Inhoud 3 U zoekt meer dan

Nadere informatie

Rapport analyse afschrijvingskosten Gemeente Oostzaan. Oostzaan, 22 april 2013

Rapport analyse afschrijvingskosten Gemeente Oostzaan. Oostzaan, 22 april 2013 Rapport analyse afschrijvingskosten Gemeente Oostzaan Oostzaan, 22 april 2013 1. Situatieschets De gemeente Oostzaan is permanent bezig met het verbeteren en optimaliseren van haar bedrijfsvoering. Het

Nadere informatie

IFRS 15 Disaggregatie van opbrengsten

IFRS 15 Disaggregatie van opbrengsten IFRS 15 Disaggregatie van opbrengsten Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) 8 8288 1080 +31 (0) 6 2127 2327 rterhoeven@deloitte.nl Dingeman Manschot Director Professional Practice

Nadere informatie

Ranking Verloningsoptimalisaties. Februari 2015

Ranking Verloningsoptimalisaties. Februari 2015 Ranking Verloningsoptimalisaties Februari 2015 Loonsverhoging - Brutoloonsverhoging werknemer (op jaarbasis) 1.000,00 - RSZ werkgever (35%) + 350,00 - Brutokostprijs werkgever 1.350,00 - Belastingbesparing

Nadere informatie

TaxLab 26 maart 2015. We maken het leuker. Fiscale faciliteiten voor het familiebedrijf

TaxLab 26 maart 2015. We maken het leuker. Fiscale faciliteiten voor het familiebedrijf TaxLab 26 maart 2015 We maken het leuker. Fiscale faciliteiten voor het familiebedrijf Inhoud Tax Incentives: o Innovatie drieluik: WBSO/RDA/iBox o Investeringsregelingen EIA/MIA en subsidies Optimalisatie

Nadere informatie

My Benefits My Choice applicatie. Registratie & inlogprocedure

My Benefits My Choice applicatie. Registratie & inlogprocedure My Benefits My Choice applicatie Registratie & inlogprocedure Welkom bij de My Benefits My Choice applicatie Gezien de applicatie gebruik maakt van uw persoonlijke gegevens en salarisinformatie wordt de

Nadere informatie

IT risk management voor Pensioenfondsen

IT risk management voor Pensioenfondsen IT risk management voor Pensioenfondsen Cyber Security Event Marc van Luijk Wikash Bansi Rotterdam, 11 Maart 2014 Beheersing IT risico s Het pensioenfonds is verantwoordelijk voor de hele procesketen,

Nadere informatie

Tax Directors Forum. Na de hoogtij van Horizontaal Toezicht nu een klimaat waarin boetes veel dichterbij gekomen zijn? Rotterdam, 12 februari 2015

Tax Directors Forum. Na de hoogtij van Horizontaal Toezicht nu een klimaat waarin boetes veel dichterbij gekomen zijn? Rotterdam, 12 februari 2015 Tax Directors Forum Na de hoogtij van Horizontaal Toezicht nu een klimaat waarin boetes veel dichterbij gekomen zijn? Rotterdam, 12 februari 2015 Agenda 16.00 16.05 uur Welkom en opening Frits Barnard

Nadere informatie

Uitnodiging Security Intelligence 2014 Dertiende editie: Corporate IAM

Uitnodiging Security Intelligence 2014 Dertiende editie: Corporate IAM Uitnodiging Security Intelligence 2014 Dertiende editie: Corporate IAM 5 maart 2014 De Beukenhof Terweeweg 2-4 2341 CR Oegstgeest 071-517 31 88 Security Intelligence Bijeenkomst Corporate IAM On the Internet,

Nadere informatie

Een rol van (publiek) belang. Thema-sessie 5: Het perspectief vanuit de overheid - kosten. Doorn, 6 november 2014

Een rol van (publiek) belang. Thema-sessie 5: Het perspectief vanuit de overheid - kosten. Doorn, 6 november 2014 Een rol van (publiek) belang Thema-sessie 5: Het perspectief vanuit de overheid - kosten Doorn, 6 november 2014 AGENDA I. Kostenontwikkeling Nederlandse gezondheidszorg II. III. Kostenbeheersing en marktwerking:

Nadere informatie

KMO Kompas 2011 Hoe sterk presteert uw onderneming op financieel vlak?

KMO Kompas 2011 Hoe sterk presteert uw onderneming op financieel vlak? KMO Kompas 2011 Hoe sterk presteert uw onderneming op financieel vlak? Inhoudstafel 3 Welkom 4 De 10 kengetallen 6 Staat de Belgische kmo klaar om een nieuwe crisis te verwerken? 7 In 2010 bereikt noch

Nadere informatie

My Benefits My Choice applicatie. Registratie & inlogprocedure

My Benefits My Choice applicatie. Registratie & inlogprocedure My Benefits My Choice applicatie Registratie & inlogprocedure Welkom bij de My Benefits My Choice applicatie Gezien de applicatie gebruik maakt van uw persoonlijke gegevens en salarisinformatie heeft Deloitte

Nadere informatie

4 JULI 2018 Een eerste kennismaking met gemeentefinanciën en verbonden partijen voor raadsleden - vragen

4 JULI 2018 Een eerste kennismaking met gemeentefinanciën en verbonden partijen voor raadsleden - vragen 4 JULI 2018 Een eerste kennismaking met gemeentefinanciën en verbonden partijen voor raadsleden - vragen Alkmaar Bergen Castricum Heerhugowaard Heiloo Langedijk Uitgeest Hoe verhoud het EMU saldo zich

Nadere informatie

Themabijeenkomst Verbonden Partijen. Emmen, 18 februari 2013 Mr. Frank A.H.M. van Attekum Deloitte Consulting B.V.

Themabijeenkomst Verbonden Partijen. Emmen, 18 februari 2013 Mr. Frank A.H.M. van Attekum Deloitte Consulting B.V. Themabijeenkomst Verbonden Partijen Emmen, 18 februari 2013 Mr. Frank A.H.M. van Attekum Deloitte Consulting B.V. Agenda Onderwerp Voorstellen, inleiding en verwachtingen Gemeentelijke taken in perspectief

Nadere informatie

Update IASB publiceert Improvements to IFRSs

Update IASB publiceert Improvements to IFRSs Update IASB publiceert Improvements to IFRSs Number 9, April 2015 IASB publiceert Improvements to IFRSs In september 2014 zijn wijzigingen gepubliceerd in IFRS ( Annual Improvements to IFRSs 2012-2014

Nadere informatie

Individueel vermogensbeheer Update btw aspecten. 18 september 2012 Martijn Jaegers / Elwin Makkus

Individueel vermogensbeheer Update btw aspecten. 18 september 2012 Martijn Jaegers / Elwin Makkus Individueel vermogensbeheer Update btw aspecten 18 september 2012 Martijn Jaegers / Elwin Makkus Agenda Inleiding Huidige visie Nederlandse belastingdienst Uitspraak HvJ zaak C-44/11 Deutsche Bank Gevolgen

Nadere informatie

(Big) Data in het sociaal domein

(Big) Data in het sociaal domein (Big) Data in het sociaal domein Congres Sociaal: sturen op gemeentelijke ambities 03-11-2016 Even voorstellen Laudy Konings Lkonings@deloitte.nl 06 1100 3917 Romain Dohmen rdohmen@deloitte.nl 06 2078

Nadere informatie

IFRS 15 Balanspresentatie

IFRS 15 Balanspresentatie IFRS 15 Balanspresentatie Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) 8 8288 1080 +31 (0) 6 2127 2327 rterhoeven@deloitte.nl Dingeman Manschot Director Professional Practice Department

Nadere informatie

IFRS 15 Alloceren van de transactieprijs

IFRS 15 Alloceren van de transactieprijs IFRS 15 Alloceren van de transactieprijs Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) 8 8288 1080 +31 (0) 6 2127 2327 rterhoeven@deloitte.nl Dingeman Manschot Director Professional

Nadere informatie

Zicht op beleid Provincie Zeeland. Controle jaarrekening 2015

Zicht op beleid Provincie Zeeland. Controle jaarrekening 2015 Zicht op beleid Provincie Zeeland Controle jaarrekening 2015 Middelburg, 18 april 2016 Inhoudsopgave Onderwerp 1. Randvoorwaarden controle 2. Controleaanpak 3. Controleproces 2015 4. Het vermogen 5. Projecten

Nadere informatie

Reglement voor de Commissie Publiek Belang van de Raad van Commissarissen Deloitte Holding B.V.

Reglement voor de Commissie Publiek Belang van de Raad van Commissarissen Deloitte Holding B.V. Reglement voor de Commissie Publiek Belang van de Raad van Commissarissen Deloitte Holding B.V. Dit reglement is op 3 april 2013 door de Raad van Commissarissen vastgesteld. Achtergrond en inleiding De

Nadere informatie

Update IFRS 15 - Alloceren van de transactieprijs

Update IFRS 15 - Alloceren van de transactieprijs Update IFRS 15 - Alloceren van de transactieprijs Number 11, May 2015 IFRS 15 - Alloceren van de transactieprijs Het alloceren van de transactieprijs aan de afzonderlijke prestatieverplichtingen in een

Nadere informatie

Nadere uiteenzetting prijsaanbieding gemeente Tiel 2014

Nadere uiteenzetting prijsaanbieding gemeente Tiel 2014 Nadere uiteenzetting prijsaanbieding gemeente Tiel 2014 Aanscherping vereisten accountantscontrole: korte uitleg Aanscherping vereisten accountantscontrole: kwaliteit is het sleutelbegrip! Hoe ziet aanscherping

Nadere informatie

Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) (0)

Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) (0) IFRS 15 Garanties Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) 8 8288 1080 +31 (0) 6 2127 2327 rterhoeven@deloitte.nl Dingeman Manschot Director Professional Practice Department +31

Nadere informatie

De impact van automatisering op het Nederlandse onderwijs

De impact van automatisering op het Nederlandse onderwijs De impact van automatisering op het Nederlandse onderwijs Een verkenning op basis van data-analyse Amsterdam, september 2016 Leiden we op tot werkloosheid? De impact van automatisering op het onderwijs

Nadere informatie

IIA Congres Prof. Dr. Sylvie C. Bleker-van Eyk & Roel van Rijsewijk. Zeist, 10 juni 2016

IIA Congres Prof. Dr. Sylvie C. Bleker-van Eyk & Roel van Rijsewijk. Zeist, 10 juni 2016 IIA Congres Prof. Dr. Sylvie C. Bleker-van Eyk & Roel van Rijsewijk Zeist, 10 juni 2016 Financial Economic Crime Financial investigation: Het gaat over meer dan je zou denken: Ontdek de weg die het geld

Nadere informatie

Optional client logo (Smaller than Deloitte logo) State of the State

Optional client logo (Smaller than Deloitte logo) State of the State Optional client logo (Smaller than Deloitte logo) State of the State Den Haag 28 maart 2017 State of the State - Presentatie Taxlab 1 plancapaciteit hebben dan de veronderstelde huishoudensgroei. State

Nadere informatie

IFRS 15 Optreden als principaal of als agent?

IFRS 15 Optreden als principaal of als agent? IFRS 15 Optreden als principaal of als agent? Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) 8 8288 1080 +31 (0) 6 2127 2327 rterhoeven@deloitte.nl Dingeman Manschot Director Professional

Nadere informatie

Themabijeenkomst - De commissaris 3.0 als opdrachtgever van de accountant

Themabijeenkomst - De commissaris 3.0 als opdrachtgever van de accountant Themabijeenkomst - De commissaris 3.0 als opdrachtgever van de accountant Piet Klop RA MGA Rotterdam, maandag 28 november 2011 De Rotterdamse havenbaron en politicus Lodewijk Pincoffs speelde een belangrijke

Nadere informatie

Italian desk Chi? Lokaal aanspreekpunt is Melissa Allegrezza. 2015. For information, contact Deloitte Fiduciaire

Italian desk Chi? Lokaal aanspreekpunt is Melissa Allegrezza. 2015. For information, contact Deloitte Fiduciaire Chi? Netwerk van (en samenwerking tussen) collega s met Italiaanse achtergrond, binnen Deloitte België, zowel Nederlandstalig als Franstalig, vanuit verschillende achtergrond en locaties Lokaal aanspreekpunt

Nadere informatie

Building the next economy met Blockchain en real estate. Lelystad Airport, 2 november 2017 BT Event

Building the next economy met Blockchain en real estate. Lelystad Airport, 2 november 2017 BT Event Building the next economy met Blockchain en real estate Lelystad Airport, 2 november 2017 Blockchain en real estate Programma Wat is blockchain en waarvoor wordt het gebruikt? BlockchaininRealEstate Blockchain

Nadere informatie

GES Alert: Wet aanpak schijnconstructies (WAS) A.van Beerendonk. Deel 3: Uitstel verbod inhoudingen en verrekeningen op het wettelijk minimumloon

GES Alert: Wet aanpak schijnconstructies (WAS) A.van Beerendonk. Deel 3: Uitstel verbod inhoudingen en verrekeningen op het wettelijk minimumloon A.van Beerendonk Van: Griffie Verzonden: dinsdag 8 december 2015 15:23 Aan: A.van Beerendonk Onderwerp: FW: GES Alert: Wet aanpak schijnconstructies (WAS) deel 3 Van: NL Deloitte GES PS (NL Amsterdam)

Nadere informatie

Accountantsvoortgangsverslag Avalex jaarrekeningen 2010 en 2011 Presentatie Algemeen bestuur

Accountantsvoortgangsverslag Avalex jaarrekeningen 2010 en 2011 Presentatie Algemeen bestuur Accountantsvoortgangsverslag Avalex jaarrekeningen 2010 en 2011 Presentatie Algemeen bestuur Den Haag, 28 juni 2012 Schriftelijke communicatie over de accountantscontrole - Voortgangsrapportage accountantscontrole

Nadere informatie

Novelle herzieningswet: gevolgen voor financiering. Drs. Jeroen Dungelmann

Novelle herzieningswet: gevolgen voor financiering. Drs. Jeroen Dungelmann Novelle herzieningswet: gevolgen voor financiering Drs. Jolanda van Elst Drs. Jeroen Dungelmann Deloitte FAS ABN Amro Juli 2013 Agenda Algemeen Afsplitsing activa/passiva naar Overgangs-BV: juridische

Nadere informatie

Nummer 8, december 2014. Update IASB publiceert IFRS 15 Revenue from Contracts with Customers

Nummer 8, december 2014. Update IASB publiceert IFRS 15 Revenue from Contracts with Customers Nummer 8, december 2014 Update IASB publiceert IFRS 15 Revenue from Contracts with Customers IASB publiceert IFRS 15 Revenue from Contracts with Customers Nieuwe regels zijn door de IASB gepubliceerd voor

Nadere informatie

Model berekening frictiekosten SVHW

Model berekening frictiekosten SVHW Model berekening frictiekosten SVHW Rotterdam, 16 juli 2014 Kader (artikel 25 gemeenschappelijke regeling SVHW) Artikel 25 Uittreding 1. Voor uittreding uit de regeling wordt een opzegtermijn van ten minste

Nadere informatie

Wijzigingen Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor micro- en kleine rechtspersonen Wijzigingen in jaareditie 2018

Wijzigingen Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor micro- en kleine rechtspersonen Wijzigingen in jaareditie 2018 Wijzigingen Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor micro- en kleine rechtspersonen Wijzigingen in jaareditie 2018 Professional Practice Department, oktober 2018 Wijzigingen Richtlijnen voor de jaarverslaggeving

Nadere informatie

IFRS 15 Terugkoopovereenkomsten

IFRS 15 Terugkoopovereenkomsten IFRS 15 Terugkoopovereenkomsten Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) 8 8288 1080 +31 (0) 6 2127 2327 rterhoeven@deloitte.nl Dingeman Manschot Director Professional Practice

Nadere informatie

Nederland GES April 2016. GES LMB Alert Aanpassingen in het arbeidsrecht aangekondigd!

Nederland GES April 2016. GES LMB Alert Aanpassingen in het arbeidsrecht aangekondigd! Nederland GES April 2016 GES LMB Alert Aanpassingen in het arbeidsrecht aangekondigd! Inhoudsopgave 1. Aanpassingen Wet werk en zekerheid 2. Aanpassingen Wet aanpak schijnconstructies 3. Knelpunten loonbetaling

Nadere informatie

GES Alert Wooncorporaties

GES Alert Wooncorporaties The Netherlands Tax, Global Employer Services Inhoud Inleiding Controle overzichten UWV Eigenrisicodrager ZWflex? Herverzekeren of niet? Optimaliseren ziekteverzuimbeleid Projectplan GES Alert Wooncorporaties

Nadere informatie

IFRS 15 Nieuwe regels verwerken opbrengsten

IFRS 15 Nieuwe regels verwerken opbrengsten IFRS 15 Nieuwe regels verwerken opbrengsten Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) 8 8288 1080 +31 (0) 6 2127 2327 rterhoeven@deloitte.nl Dingeman Manschot Director Professional

Nadere informatie

Hoe kan u het balans management van uw onderneming optimaliseren?

Hoe kan u het balans management van uw onderneming optimaliseren? Company NV Hoe kan u het balans management van uw onderneming optimaliseren? Hasselt 16/10/2013 2013 Deloitte Fiduciaire Contactgegevens Voor inlichtingen met betrekking tot dit document, kunt u terecht

Nadere informatie

Een financieel beeld. Gemeente Albrandswaard. Portugaal 7 april 2014 Rein-Aart van Vugt

Een financieel beeld. Gemeente Albrandswaard. Portugaal 7 april 2014 Rein-Aart van Vugt Een financieel beeld Gemeente Albrandswaard Portugaal 7 april 2014 Rein-Aart van Vugt Database lokaal- en middenbestuur Database met jaarrekeningen van alle provincies, gemeenten en waterschappen over

Nadere informatie

Supermarkten Omzet, het fundament. Paul Op Heij

Supermarkten Omzet, het fundament. Paul Op Heij Supermarkten Omzet, het fundament Paul Op Heij Dinsdag, 28 januari 2014 Onderwerpen Omzet, het fundament Winkellandschap Impact crisis op consumentengedrag Vernieuwing in de branche zet door Rapport Deloitte

Nadere informatie

IFRS 15 Identificeren van prestatieverplichtingen

IFRS 15 Identificeren van prestatieverplichtingen IFRS 15 Identificeren van prestatieverplichtingen Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) 8 8288 1080 +31 (0) 6 2127 2327 rterhoeven@deloitte.nl Dingeman Manschot Director Professional

Nadere informatie

Number 12, May 2015. Update IFRS 15 - Identificeren van prestatieverplichtingen

Number 12, May 2015. Update IFRS 15 - Identificeren van prestatieverplichtingen Number 12, May 2015 Update IFRS 15 - Identificeren van prestatieverplichtingen IFRS 15 - Identificeren van prestatieverplichtingen Het onderscheiden van prestatieverplichtingen is een belangrijke stap

Nadere informatie

Hoe kan u het balansmanagement. uw onderneming optimaliseren?

Hoe kan u het balansmanagement. uw onderneming optimaliseren? NV Hoe kan u het balansmanagement van uw onderneming optimaliseren? 1 Inhoud Voorwoord 5 Samenvatting 7 Huidige situatie Solvabiliteit 9 Liquiditeit 11 Bedrijfskapitaal 13 Behoefte bedrijfskapitaal over

Nadere informatie

Capital at Risk model Meten van projectrisico s

Capital at Risk model Meten van projectrisico s Capital at Risk model Meten van projectrisico s Amsterdam, 14 oktober 2011 Risicomodel voor projectrisico s Overzicht Doeleinden risicomodel Inzicht verschaffen in het risico van een project; Rekening

Nadere informatie

Recente ontwikkelingen in de vastgoedsectoer inzake BTW. Ivan Massin Senior Director

Recente ontwikkelingen in de vastgoedsectoer inzake BTW. Ivan Massin Senior Director Recente ontwikkelingen in de vastgoedsectoer inzake BTW Ivan Massin Senior Director 26 november 2015 Inhoud Schoolgebouwen 5 Sociale woningen privé-initiatief 8 Renovatie woningen 11 Overige topics Infrastructuur

Nadere informatie

FW: HERINNERING UITNODIGING Masterclass: Update Wet Normering Topinkomens

FW: HERINNERING UITNODIGING Masterclass: Update Wet Normering Topinkomens A.van Beerendonk Van: Gemeente Verzonden: woensdag 6 januari 2016 9:33 Aan: A.van Beerendonk Onderwerp: FW: HERINNERING UITNODIGING Masterclass: Update Wet Normering Topinkomens Bestemd voor digitale leeszaal

Nadere informatie

Wijzigingen Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor micro- en kleine rechtspersonen Wijzigingen in jaareditie 2017

Wijzigingen Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor micro- en kleine rechtspersonen Wijzigingen in jaareditie 2017 Wijzigingen Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor micro- en kleine rechtspersonen Wijzigingen in jaareditie 2017 Professional Practice Department oktober 2017 Wijzigingen Richtlijnen voor de jaarverslaggeving

Nadere informatie

Update Wijzigingen Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor kleine rechtspersonen Wijzigingen in jaareditie 2014

Update Wijzigingen Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor kleine rechtspersonen Wijzigingen in jaareditie 2014 Professional Practice Department Nummer 8, november 2014 Update Wijzigingen Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor kleine rechtspersonen Wijzigingen in jaareditie 2014 Wijzigingen Richtlijnen voor

Nadere informatie

FAS/REA Utrecht. Governance en risicomanagement bij corporaties. Actieve rol van de RvC vereist!

FAS/REA Utrecht. Governance en risicomanagement bij corporaties. Actieve rol van de RvC vereist! FAS/REA Utrecht Governance en risicomanagement bij corporaties Actieve rol van de RvC vereist! Gerda Groeneveld, Rotterdam, 16 02 2012 Onderwerpen Veranderde rol van de commissaris Uitgangspunten voor

Nadere informatie

De beleidsrobot. Realiteit of illusie?

De beleidsrobot. Realiteit of illusie? De beleidsrobot Realiteit of illusie? In een minuut.. 2017 Deloitte The Netherlands Insert your footer here De mogelijkheden van analytics nemen snel toe.. Data Informatie Inzicht Beschrijvend Wat is er

Nadere informatie

Workshop Mondzorg in kaart 2013 Cobijt- managersbijeenkomst

Workshop Mondzorg in kaart 2013 Cobijt- managersbijeenkomst Co-brand Logo Workshop Cobijt- managersbijeenkomst Nieuwegein, 22 april 2013 Een kostenonderzoek Mondzorg 2013 De bijzondere tandheelkunde in beeld Bijzondere tandheelkunde als deel van het geheel Bijzondere

Nadere informatie

Gemeenteraad Gemeente Ridderkerk Behouden of afbouwen aandelen Eneco Groep. Ridderkerk 30 augustus 2017 Rein-Aart van Vugt Reinier Moet

Gemeenteraad Gemeente Ridderkerk Behouden of afbouwen aandelen Eneco Groep. Ridderkerk 30 augustus 2017 Rein-Aart van Vugt Reinier Moet Gemeenteraad Gemeente Ridderkerk Behouden of afbouwen aandelen Eneco Groep Ridderkerk 30 augustus 2017 Rein-Aart van Vugt Reinier Moet 1. Splitsing op 31 januari 2017 in Eneco groep en Stedin groep (wordt

Nadere informatie

Drive for Excellence De weg naar een professionele bedrijfsvoering van woningcorporaties

Drive for Excellence De weg naar een professionele bedrijfsvoering van woningcorporaties Drive for Excellence De weg naar een professionele bedrijfsvoering van woningcorporaties Drive for Excellence Woningcorporaties zien zich geconfronteerd met veel veranderingen die invloed hebben op de

Nadere informatie

Auditcommissie gemeente Mill en St. Hubert. Kennis maken, kennis delen Ambities realiseren

Auditcommissie gemeente Mill en St. Hubert. Kennis maken, kennis delen Ambities realiseren Auditcommissie gemeente Mill en St. Hubert Kennis maken, kennis delen Ambities realiseren 29 oktober 2014 Agenda Agenda Kennismaking & voorstellen Deloitte Normenkader / controleprotocol Interim-controle

Nadere informatie

Professional Practice Department Nummer 5, oktober 2014. Update Afscheiden van embedded derivaten

Professional Practice Department Nummer 5, oktober 2014. Update Afscheiden van embedded derivaten Professional Practice Department Nummer 5, oktober 2014 Update Afscheiden van embedded derivaten Afscheiden van embedded derivaten: Inleiding Onlangs zijn in RJ 290 Financiële instrumenten diverse wijzigingen

Nadere informatie

Vennootschapsbelastingplicht voor overheidsondernemingen

Vennootschapsbelastingplicht voor overheidsondernemingen Vennootschapsbelastingplicht voor overheidsondernemingen NVRD Themadag Actualiteit in bedrijfsvoering Mr. drs. R.P. (Reinder) Wiersma Mr. G.J. (Ruud) de Jong, 18 februari 2016 Onderwerpen Hoofdlijn wettelijke

Nadere informatie

De impact van automatisering op onderwijs en arbeidsmarkt in Rotterdam. Rotterdam, Oktober 2016

De impact van automatisering op onderwijs en arbeidsmarkt in Rotterdam. Rotterdam, Oktober 2016 De impact van automatisering op onderwijs en arbeidsmarkt in Rotterdam Rotterdam, Oktober 2016 Robotisering en automatisering hebben fundamenteel invloed op ons dagelijkse leven en de toekomst van het

Nadere informatie

Code voor Accountantsorganisaties Implementatie door Deloitte

Code voor Accountantsorganisaties Implementatie door Deloitte Code voor Accountantsorganisaties Implementatie door Deloitte Deloitte onderschrijft de uitgangspunten en bepalingen van de Code voor Accountantsorganisaties en heeft zich verbonden om deze te implementeren

Nadere informatie

Private Client Services Uw vermogen onze aandacht

Private Client Services Uw vermogen onze aandacht Private Client Services Uw vermogen onze aandacht It s business, it s personal Het kunnen beschikken over vermogen maakt veel zaken gemakkelijker maar brengt ook vaak vragen met zich mee. Fiscale vragen

Nadere informatie

Verantwoording en controle in het Sociaal Domein. Drs. A.B. (Toby) Bergshoeff RA 17 november 2016

Verantwoording en controle in het Sociaal Domein. Drs. A.B. (Toby) Bergshoeff RA 17 november 2016 Verantwoording en controle in het Sociaal Domein Drs. A.B. (Toby) Bergshoeff RA 17 november 2016 Agenda Verantwoording en controle in het Sociaal Domein 1. Terugblik 2015 Ruim 50% van de gemeenten geen

Nadere informatie

Stand van Zaken Computer Forensics. Johan ten Houten, Senior Manager Deloitte Risk Services. IB Opleidingsmarkt 2015, Fontys Hogeschool Eindhoven

Stand van Zaken Computer Forensics. Johan ten Houten, Senior Manager Deloitte Risk Services. IB Opleidingsmarkt 2015, Fontys Hogeschool Eindhoven Stand van Zaken Computer Forensics Johan ten Houten, Senior Manager Deloitte Risk Services IB Opleidingsmarkt 2015, Fontys Hogeschool Eindhoven 2015 Deloitte The Netherlands 1 Introductie Johan ten Houten

Nadere informatie

Elektronisch handtekenen in een handomdraai! Het proces in enkele stappen 2017, Deloitte Accountancy

Elektronisch handtekenen in een handomdraai! Het proces in enkele stappen 2017, Deloitte Accountancy Elektronisch handtekenen in een handomdraai! Het proces in enkele stappen 2017, Deloitte Accountancy Onderteken op elk moment! Waarom elektronisch ondertekenen zo gemakkelijk is Zoals u weet gaat het ondertekenen

Nadere informatie

M Wolfs. Voor de digitale leeszaal. Verzonden vanaf mijn mobiele telefoon

M Wolfs. Voor de digitale leeszaal. Verzonden vanaf mijn mobiele telefoon M Wolfs Van: A.van Beerendonk Verzonden: donderdag 4 augustus 2016 11:33 Aan: digitaleleeszaal CC: J Saes Onderwerp: Fw: GES Alert Wet Aanpak Schijnconstructies (WAS) Deel 4 Voor de digitale leeszaal Verzonden

Nadere informatie

Nummer 2, oktober 2014. Update Waardering voorziening pensioenregeling DGA in eigen beheer

Nummer 2, oktober 2014. Update Waardering voorziening pensioenregeling DGA in eigen beheer Nummer 2, oktober 2014 Update Waardering voorziening pensioenregeling DGA in eigen beheer Waardering voorziening pensioenregeling DGA in eigen beheer Vanaf boekjaar 2014 mag in de jaarrekening de voorziening

Nadere informatie

Decentralisatie extramurale begeleiding Samenhang met 3D s en innovatie

Decentralisatie extramurale begeleiding Samenhang met 3D s en innovatie Decentralisatie extramurale begeleiding Samenhang met 3D s en innovatie Channa Minke Apeldoorn, 24 april 2012 Programma Inhoudelijke toelichting op samenhang en innovatie (15 min) Workshop innovatieve

Nadere informatie

Raadsleden centraal Goede raad voor een sterke gemeenteraad. Gemeente Albrandswaard 7 april 2014 Erik Wijnstok

Raadsleden centraal Goede raad voor een sterke gemeenteraad. Gemeente Albrandswaard 7 april 2014 Erik Wijnstok Raadsleden centraal Goede raad voor een sterke gemeenteraad Gemeente Albrandswaard 7 april 2014 Erik Wijnstok Agenda Rollen in de gemeente Kadersstellen Financiële verordening 212 Begroting en paragrafen

Nadere informatie

Van: Hoogendoorn, Ilona (NL Rotterdam) [mailto:ihoogendoorn@deloitte.nl] Namens Wiersma, Reinder (NL Rotterdam)

Van: Hoogendoorn, Ilona (NL Rotterdam) [mailto:ihoogendoorn@deloitte.nl] Namens Wiersma, Reinder (NL Rotterdam) A.van Beerendonk Van: Griffie Verzonden: dinsdag 1 december 2015 13:17 Aan: A.van Beerendonk Onderwerp: FW: Cursus van BBV naar Vpb 18 januari 2016 Bijlagen: image013.wmz Digitale leeszaal Van: Hoogendoorn,

Nadere informatie

Number 10, April 2015. Update De verplichtstelling door de bedrijfstakpensioenfondsen

Number 10, April 2015. Update De verplichtstelling door de bedrijfstakpensioenfondsen Number 10, April 2015 Update De verplichtstelling door de bedrijfstakpensioenfondsen De verplichtstelling door de bedrijfstakpensioenfondsen De Nederlandsche Bank (DNB) heeft aangekondigd vanaf 1 januari

Nadere informatie

Big Data in opsporing

Big Data in opsporing Big Data in opsporing Inge Philips-Bryan 20 september 2016 Essentie big data voor opsporing Van reconstructie achteraf naar real-time interventie Datavolume neemt toe Gat in penetratievermogen overheid-burger/crimineel

Nadere informatie

Kantoortransformatie, Waarom! Haal meer uit je data. Amsterdam, 8 maart 2017

Kantoortransformatie, Waarom! Haal meer uit je data. Amsterdam, 8 maart 2017 Kantoortransformatie, Waarom! Haal meer uit je data Amsterdam, 8 maart 2017 Toenemende verstedelijking - Groei steden 1 Bron: Planbureau voor de Leefomgeving 2017 Deloitte The Netherlands Rotterdam 1970

Nadere informatie

My Benefits My Choice applicatie. Registratie- & inlogprocedure

My Benefits My Choice applicatie. Registratie- & inlogprocedure My Benefits My Choice applicatie Registratie- & inlogprocedure Welkom bij de My Benefits My Choice applicatie Gezien de applicatie gebruik maakt van uw persoonlijke gegevens en salarisinformatie wordt

Nadere informatie

Deloitte Accounting & Compliance Solutions (Deloitte ACS) Credit & collection Optimaal beheer van geïnde gelden

Deloitte Accounting & Compliance Solutions (Deloitte ACS) Credit & collection Optimaal beheer van geïnde gelden Deloitte Accounting & Compliance Solutions (Deloitte ACS) Credit & collection Optimaal beheer van geïnde gelden 2 Introductie Deloitte ACS kan je cashflow en werkkapitaal verstevigen in deze onzekere tijden

Nadere informatie

Wereldwijde trends en de implicaties op onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering. Grenzen verleggen in een veranderend speelveld LEZING

Wereldwijde trends en de implicaties op onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering. Grenzen verleggen in een veranderend speelveld LEZING Wereldwijde trends en de implicaties op onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering Grenzen verleggen in een veranderend speelveld LEZING Dit is Laura 1 2015 Deloitte The Netherlands Laura & trends in onderwijs,

Nadere informatie

Notitie riolering (Commissie BBV, november 2014)

Notitie riolering (Commissie BBV, november 2014) Notitie riolering (Commissie BBV, november 2014) Famo-bijeenkomst kostenonderbouwing rioolheffing Amersfoort, 17 november 2015 Erik Wijnstok Aangepaste notitie riolering - aanleiding Het per 25 juni 2013

Nadere informatie

Proeftuin gerichte preventie Gemeenten en maatschappelijke organisaties werken samen. Marly Kiewik

Proeftuin gerichte preventie Gemeenten en maatschappelijke organisaties werken samen. Marly Kiewik Proeftuin gerichte preventie Gemeenten en maatschappelijke organisaties werken samen Marly Kiewik 25 september 2014 Proeftuin Gerichte Preventie: preventie succesvol in de praktijk borgen door een gerichte

Nadere informatie

Rolf Driesen, 15de Overheidscongres, 21 Oktober 2014

Rolf Driesen, 15de Overheidscongres, 21 Oktober 2014 If you have a client logo or other co-branding to include, this should go here. It should never be larger than the Deloitte logo. Waarom kiezen voor een shared services center? Succesfactoren en valkuilen

Nadere informatie

Taxlab Four Faces of Tax

Taxlab Four Faces of Tax Taxlab 2017 Four Faces of Tax Prof. mr dr R. Russo De toekomst van HT Horizontaal Toezicht: elementen Riskmanagement/controlestrategie -Corporate Governance/ethiek -Formele aspecten en praktische uitwerking/ervaringen

Nadere informatie

IFRS 15 Rechten op retour

IFRS 15 Rechten op retour IFRS 15 Rechten op retour Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) 8 8288 1080 +31 (0) 6 2127 2327 rterhoeven@deloitte.nl Dingeman Manschot Director Professional Practice Department

Nadere informatie

Algemene Vergadering van Aandeelhouders

Algemene Vergadering van Aandeelhouders Algemene Vergadering van Aandeelhouders Agendapunten 1 en 2 Agendapunten 1 en 2 Agendapunt 3 Agendapunt 3 Foodretail Marktontwikkelingen Foodretail 2017 Marktaandeel Foodretail 2017 Omzetontwikkeling Foodretail

Nadere informatie

Gemeente Heerlen Managementletter 2013

Gemeente Heerlen Managementletter 2013 Gemeente Heerlen Managementletter 2013 Werkgroep Financial Audit november 2013 Drs. Patrick Jussen RA Drs. Arjan Schutgens RA Inleiding Geachte Werkgroep Financial Audit, Wij hebben conform uw opdracht

Nadere informatie

Welkom bij het webinar Responsible Tax deel 1

Welkom bij het webinar Responsible Tax deel 1 Welkom bij het webinar Responsible Tax deel 1 Presentatoren: Stephen Brunner Hans Pijl Start webinar 08:30 uur Vragen Voor het stellen van vragen tijdens het webinar zijn er twee mogelijkheden. Inbellen

Nadere informatie

Bevindingen interimcontrole 2015 Metropoolregio Eindhoven. Eindhoven, 11 Januari 2016

Bevindingen interimcontrole 2015 Metropoolregio Eindhoven. Eindhoven, 11 Januari 2016 Bevindingen interimcontrole 2015 Metropoolregio Eindhoven Eindhoven, 11 Januari 2016 Ontwikkelingen in het accountantsberoep en impact op de controle Op 25 september 2014 zijn de plannen van de NBA bekend

Nadere informatie

Jaarstukken 2015 Commissie BZM gemeente Brielle

Jaarstukken 2015 Commissie BZM gemeente Brielle Jaarstukken 2015 Commissie BZM gemeente Brielle Controle jaarrekening 2015 Brielle 22 juni 2016 Wouter Kalkman Anne-Margriet de Winter 1 Controleproces Opdrachtbevestiging en controleplan Fase 1 Vaststellen

Nadere informatie

Persoonlijk Budget Levensfase Juiste verantwoording van de verplichting in de jaarrekening 2011

Persoonlijk Budget Levensfase Juiste verantwoording van de verplichting in de jaarrekening 2011 Persoonlijk Budget Levensfase Juiste verantwoording van de verplichting in de jaarrekening 2011 Utrecht, 6 maart 2012 Inhoud Persoonlijk Budget Levensfase CAO gehandicaptenzorg 2011 2014 3 Wet- en regelgeving

Nadere informatie

Modelovereenkomsten zzp ers Verankering van de modellen in uw AO/IC; de belastingcontrole. Remko Geveke Houten, 15 september 2015

Modelovereenkomsten zzp ers Verankering van de modellen in uw AO/IC; de belastingcontrole. Remko Geveke Houten, 15 september 2015 Modelovereenkomsten zzp ers Verankering van de modellen in uw AO/IC; de belastingcontrole Remko Geveke Houten, 15 september 2015 Modelovereenkomst BTN thuiszorg in natura Modelovereenkomst BTN Sinds begin

Nadere informatie

Stappenplan overdracht of overname van een onderneming Week van de bedrijfsoverdracht. Jan Goemaere Partner Deloitte M&A & Finance 26 October 2015

Stappenplan overdracht of overname van een onderneming Week van de bedrijfsoverdracht. Jan Goemaere Partner Deloitte M&A & Finance 26 October 2015 Stappenplan overdracht of overname van een onderneming Week van de bedrijfsoverdracht Jan Goemaere Partner Deloitte M&A & Finance 26 October 2015 Inhoud Introductie Belgische KMO-markt Overnameproces Directe

Nadere informatie

Workshop Fiets & Fiscaliteit Korte uitleg van de spelregels binnen de WKR

Workshop Fiets & Fiscaliteit Korte uitleg van de spelregels binnen de WKR Workshop Fiets & Fiscaliteit Korte uitleg van de spelregels binnen de WKR 2 maart 2015 David Savenije dsavenije@deloitte.nl 06 83555226 Een kort overzicht van de WKR Schematisch overzicht werkkostenregeling

Nadere informatie

Uitkomsten eerste deel interim controle Beknopte managementletter

Uitkomsten eerste deel interim controle Beknopte managementletter Uitkomsten eerste deel interim controle Beknopte managementletter Den Haag, 19 juni 2014 Inhoudsopgave Inleiding 2 Actuele ontwikkelingen 3 Rechtmatigheid 4 Controlebevindingen 5 Overige aandachtspunten

Nadere informatie

Accountantscontrole 2015 gemeente Westvoorne Plan van aanpak en de relevante ontwikkelingen. Commissie Bestuurlijke Zaken en Middelen 5 oktober 2015

Accountantscontrole 2015 gemeente Westvoorne Plan van aanpak en de relevante ontwikkelingen. Commissie Bestuurlijke Zaken en Middelen 5 oktober 2015 Accountantscontrole 2015 gemeente Westvoorne Plan van aanpak en de relevante ontwikkelingen Commissie Bestuurlijke Zaken en Middelen 5 oktober 2015 Aanscherping vereisten accountantscontrole: korte uitleg

Nadere informatie

Hooggespannen verwachtingen over de inzet van sociale robots in verpleeghuizen

Hooggespannen verwachtingen over de inzet van sociale robots in verpleeghuizen Hooggespannen verwachtingen over de inzet van sociale robots in verpleeghuizen Een wetenschappelijk verkennend onderzoek naar de verwachtingen van zorgmanagers Juni 2018 Wat zijn sociale robots? Sociale

Nadere informatie