Fedora Documentation Virtualisatie startersgids. Virtualisatie documentatie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Fedora Documentation Virtualisatie startersgids. Virtualisatie documentatie"

Transcriptie

1 Fedora Documentation Virtualisatie startersgids Virtualisatie documentatie

2 Virtualisatie startersgids Fedora Documentation Virtualisatie startersgids Virtualisatie documentatie Uitgave Auteur Copyright Red Hat, Inc. and others.. The text of and illustrations in this document are licensed by Red Hat under a Creative Commons Attribution Share Alike 3.0 Unported license ("CC-BY-SA"). An explanation of CC-BY-SA is available at The original authors of this document, and Red Hat, designate the Fedora Project as the "Attribution Party" for purposes of CC-BY-SA. In accordance with CC-BY-SA, if you distribute this document or an adaptation of it, you must provide the URL for the original version. Red Hat, as the licensor of this document, waives the right to enforce, and agrees not to assert, Section 4d of CC-BY-SA to the fullest extent permitted by applicable law. Red Hat, Red Hat Enterprise Linux, the Shadowman logo, JBoss, MetaMatrix, Fedora, the Infinity Logo, and RHCE are trademarks of Red Hat, Inc., registered in the United States and other countries. For guidelines on the permitted uses of the Fedora trademarks, refer to Legal:Trademark_guidelines. Linux is the registered trademark of Linus Torvalds in the United States and other countries. Java is a registered trademark of Oracle and/or its affiliates. XFS is a trademark of Silicon Graphics International Corp. or its subsidiaries in the United States and/or other countries. MySQL is a registered trademark of MySQL AB in the United States, the European Union and other countries. All other trademarks are the property of their respective owners. De Fedora virtualisatie startersgids beschrijft de grondbeginselen van virtualisatie en de virtualisatie producten en technologieën die in Fedora beschikbaar zijn.

3 Inleiding v 1. Document conventies... v 1.1. Typografische conventies... v 1.2. Pull-quote conventies... vi 1.3. Opmerkingen en waarschuwingen... vii 2. We hebben terugkoppeling nodig!... viii 1. Introductie Wie moet deze gids lezen? Virtualization in Fedora Linux Virtualisatie hulpbronnen Wat is virtualisatie en migratie? Wat is virtualisatie? What is migration? Voordelen van migratie van virtuele machines Voordelen en misverstanden van virtualisatie Virtualisatie kosten Virtualisatie leercurve Performance Flexibiliteit Noodherstel Beveiliging Virtualisatie beveiligingskenmerken Virtualisatie voor servers en individuen Introductie van Fedora virtualisatie producten KVM en virtualisatie in Fedora libvirt en libvirt gereedschappen Gevirtualiseerde hardware apparaten Gevirtualiseerde en geëmuleerde apparaten Para-gevirtualiseerde apparaten Fysieke host apparaten CPU models Opslag Opslag pools Storage volumes Virtualisatie gereedschappen virsh virt-manager virt-install guestfish GNOME Boxes Andere nuttige gereedschappen A. Herzieningsgeschiedenis 23 iii

4 iv

5 Inleiding 1. Document conventies Dit handboek hanteert verscheidene conventies om bepaalde woorden of zinsdelen te benadrukken en aandacht te vestigen op specifieke delen van informatie. In PDF en papieren edities gebruikt dit handboek Liberation Fonts set 1 lettertypes. Het Liberation lettertype wordt ook gebruikt in HTML edities als dit lettertype op jouw computer geïnstalleerd is. Als dat niet het geval is, worden alternatieve, gelijkwaardige lettertypes gebruikt. Opmerking: bij Red Hat Enterprise Linux 5 en later wordt de Liberation Font set standaard ingesteld Typografische conventies Vier typografische conventies worden gebruikt om aandacht te vestigen op specifieke woorden en zinsdelen. Deze conventies, en de omstandigheden waaronder zij gebruikt worden, luiden als volgt: Mono-spaced Bold Wordt gebruikt om systeem input, waaronder shell commando's, bestandsnamen en paden aan te geven. Wordt ook gebruikt bij toets aanduiding of toetsencombinaties. Bijvoorbeeld: Om de inhoud van het bestand mijn_onwijsgoed_verkopende_boek in jouw huidige map te bekijken, type je het commando cat mijn_onwijsgoed_verkopende_boek in op de shell prompt en druk je op Enter om het commando uit te voeren. Bovenstaande bevat een bestandsnaam, een shell commando en een toets aanduiding, alle getoond in mono-spaced bold en alle te onderscheiden dankzij hun context. Toetsencombinaties kunnen worden onderscheiden van toets aanduidingen door het plusteken dat elk deel van een toetsencombinatie aan elkaar verbind. Bijvoorbeeld: Druk op Enter om het commando uit te voeren. Druk op Ctrl+Alt+F2 om naar de eerste virtuele terminal over te schakelen. Druk op Ctrl+Alt+F1 om terug te keren naar jouw X-Windows sessie. De eerste paragraaf benadrukt de bepaalde toets die moet worden ingedrukt. De tweede benadrukt twee toets combinaties (ieder een reeks van drie toetsen, waarbij de toetsen van elke reeks tegelijk moeten worden ingedrukt). Als broncode wordt besproken, worden klasse namen, methodes, functies, variabele namen en resultaten die in een paragraaf worden genoemd, weergegeven als hier boven afgedrukt, namelijk in mono-spaced bold. Bijvoorbeeld: Onder bestand gerelateerde klassen vallen filesystem voor bestandssystemen, file voor bestanden, en dir voor mappen. Elke klasse heeft zijn eigen set van rechten. Proportional Bold 1 v

6 Inleiding Wordt gebruikt om woorden of zinsdelen op een systeem aan te duiden, waaronder toepassing namen, dialoogtekst boxen, gelabelde knoppen, checkbox en radio-knop labels, menu titels en submenu titels. Bijvoorbeeld: Kies Systeem Voorkeuren Muis in de hoofdmenu balk om Muisvoorkeuren te openen. In de Knoppen tab, klik je de Linkshandige muis checkbox aan en klik je Sluiten om de primaire muisknop van links naar rechts te wisselen (waardoor de muis beter geschikt is geworden voor linkshandig gebruik). Om een speciaal teken in een gedit bestand op te nemen, kies je Toepassingen Hulpmiddelen Tekens en symbolen in de hoofd menubalk. Vervolgens kies je Zoeken Zoeken in de Tekens en symbolen menubalk, typ je de naam van het teken in het Zoek veld en klik je op Volgende. Het teken dat je zoekt zal worden gemarkeerd in de Tekentabel. Dubbel-klik op dit teken om het in het Te kopiëren tekst veld op te nemen en klik dan de Kopiëren knop. Keer nu terug naar jouw document en kies Bewerken Plakken in de gedit menubalk. De bovenstaande tekst bevat toepassing namen, systeem-brede menu namen en onderdelen, toepassing specifieke menu namen, en knoppen en tekst van een GUI interface, alle getoond in proportional bold en alle te onderscheiden dankzij hun context. Mono-spaced Bold Italic of Proportional Bold Italic Voor mono-spaced bold of proportional bold geeft cursief gedrukt altijd vervangbare of wisselende teksten aan. Cursief wijst op niet letterlijke tekst of toont tekst die wisselt naar omstandigheden. Bijvoorbeeld: Om verbinding te maken met een andere computer met behulp van ssh, typ je ssh in op een shell prompt. Als de machine op afstand example.com is en jouw gebruikersnaam op die machine is jan, dan type je ssh Het mount -o remount bestandssysteem commando koppelt het genoemde bestandssysteem opnieuw aan. Om bijvoorbeeld het /home bestandsysteem opnieuw aan te koppelen, gebruik je het mount -o remount /home commando. Om de versie van een huidig geïnstalleerd pakket te zien, gebruik je het rpm -q pakket commando. Dit zal het volgende resultaat opleveren: pakket-versievrijgave. Let op de woorden in bold italics in bovenstaande tekst gebruikersnaam, domein.naam, bestandssysteem, pakket, versie en vrijgave. Elk woord is een plaats reservering, hetzij voor tekst die je invult als je een commando intypt, hetzij voor tekst die door het systeem wordt getoond. Buiten het standaard gebruik bij het presenteren van een titel van een werk, wordt cursief ingezet om het eerste gebruik van een nieuwe en belangrijke term te benadrukken. Bijvoorbeeld: Publican is een DocBook publicatie systeem Pull-quote conventies Terminal output en broncode lijsten worden worden visueel gescheiden van de omringende tekst. Output gestuurd naar een terminal wordt getoond in mono-spaced roman en als volgt gepresenteerd: vi

7 Opmerkingen en waarschuwingen books Desktop documentation drafts mss photos stuff svn books_tests Desktop1 downloads images notes scripts svgs Opsommingen van broncode worden ook getoond in mono-spaced roman maar worden als volgt gepresenteerd en benadrukt: package org.jboss.book.jca.ex1; import javax.naming.initialcontext; public class ExClient { public static void main(string args[]) throws Exception { InitialContext inictx = new InitialContext(); Object ref = inictx.lookup("echobean"); EchoHome home = (EchoHome) ref; Echo echo = home.create(); System.out.println("Created Echo"); } } System.out.println("Echo.echo('Hello') = " + echo.echo("hello")); 1.3. Opmerkingen en waarschuwingen Tenslotte gebruiken we drie visuele stijlen om aandacht te vestigen op informatie die anders misschien over het hoofd zou worden gezien. Opmerking Een opmerking is een tip, handigheidje of een alternatieve benadering voor de taak die uitgevoerd moet worden. Het negeren van een opmerking zou geen ernstige gevolgen moeten hebben, maar het leven kan een stuk makkelijker worden als de opmerking gevolgd wordt. Belangrijk Belangrijk aanduidingen wijzen op zaken die makkelijk over het hoofd kunnen worden gezien: veranderingen van configuratie die alleen voor de huidige sessie gelden, of voorzieningen die herstart moeten worden om een bepaalde verandering in te laten gaan. Het negeren van zaken met deze aanduiding heeft geen data verlies tot gevolg, maar kan leiden tot irritatie en frustratie. vii

8 Inleiding Waarschuwing Een waarschuwing dient niet genegeerd te worden. Waarschuwingen negeren zal ongetwijfeld leiden tot data verlies. 2. We hebben terugkoppeling nodig! Als je een typografische fout in deze handleiding vindt, of je weet een manier om deze handleiding te verbeteren, zouden wij dat graag van jou horen! Meldt fouten in de uitgave Fedora 19 via Bugzilla: Als je fouten meldt, vergeet dan alstublieft niet het kenmerk: virtualization-getting-started-guide te vermelden. Als je suggesties hebt om de documentatie te verbeteren, probeer dan zo duidelijk mogelijk deze suggesties te omschrijven. Als je fouten hebt ontdekt, vermeldt dan het sectie nummer en wat omringende tekst, zodat we de fout gemakkelijker kunnen vinden. viii

9 Introductie The Fedora Virtualization Getting Started Guide introduces the basics of virtualization and assists with the navigation of other virtualization documentation and products that Fedora provides. Deze gids legt ook de voordelen van virtualisatie uit en ontkracht sommige algemene mythen die ten aanzien van virtualisatie bestaan Wie moet deze gids lezen? Deze gids is bedoeld voor iedereen die de basisbeginselen van virtualisatie wil begrijpen, maar kan in speciaal van belang zijn voor: Iemand die niet bekend is met virtualisatie en op zoek is naar kennis over de voordelen die het biedt. Iemand die overweegt gevirtualiseerde machines in hun omgeving in te zetten. Iemand die op zoek is naar een overzicht van de virtualisatie technologieën die Fedora produceert en ondersteunt Virtualization in Fedora Linux Fedora contains packages and tools to support a variety of virtualized environments. Virtualization in Fedora is carried out by KVM (Kernel-based Virtual Machine). KVM is a full virtualization solution built into Fedora. Refer to Hoofdstuk 4, Introductie van Fedora virtualisatie producten for more about the virtualization products available in Fedora Virtualisatie hulpbronnen Fedora bevat pakketten en gereedschappen voor de ondersteuning van een verscheidenheid van gevirtualiseerde omgevingen. Fedora virtualisatie biedt de upstream ontwikkeling voor virtualisatie in Red Hat Enterprise Linux. Refereer naar Hoofdstuk 4, Introductie van Fedora virtualisatie producten voor meer informatie over de virtualisatie producten beschikbaar in Fedora. Naast deze gids behandelen de volgende boeken virtualisatie met Fedora: Fedora Virtualization Deployment and Administration Guide covers the installation, configuration, and maintenance of virtualization hosts and virtual machines. Fedora Virtualization Security Guide: This guide provides information on virtualization security technologies including svirt, configuration and recommendations for host and guest security, and network security. Red Hat Enterprise Virtualization (RHEV) is een andere virtualisatie optie voor servers en desktops. Red Hat Enterprise Virtualization biedt een end-to-end datacenter virtualisatie-oplossing ontwikkeld uit het upstream ovirt project. Ga naar voor meer informatie over ovirt. Documentatie voor Red Hat Enterprise Virtualization en virtualisatie met Red Hat Enterprise Linux kan gevonden worden op 1

10 2

11 Wat is virtualisatie en migratie? Dit hoofdstuk behandelt terminologie met betrekking tot virtualisatie en migratie Wat is virtualisatie? Virtualization is a broad computing term used for running software, usually multiple operating systems, concurrently and in isolation from other programs on a single system. Most existing implementations of virtualization use a hypervisor, a software layer or subsystem that controls hardware and provides guest operating systems with access to underlying hardware. The hypervisor allows multiple operating systems, called guests, to run on the same physical system by offering virtualized hardware to the guest operating system. There are several methods for virtualizing operating systems. Virtualization methods Volledige virtualisatie Full virtualization uses the hardware features of the processor to provide guests with total abstraction of the underlying physical system. This creates a new virtual system, called a virtual machine, that allows guest operating systems to run without modifications. The guest operating system and any applications on the guest virtual machine are unaware of their virtualized environment and run normally. Hardware-assisted virtualization is the technique used for full virtualization with KVM (Kernel-based Virtual Machine) in Fedora. Para-virtualisatie Para-virtualisatie maakt gebruik van een verzameling van software en data structuren die aan de gevirtualiseerde gast gepresenteerd worden, waarbij software wijzigingen in de gast nodig zijn om de para-gevirtualiseerde omgeving te gebruiken. Para-virtualisatie kan de hele kernel omvatten, zoals het geval is voor Xen para-gevirtualiseerde gasten of drivers die I/O apparaten virtualiseren. software virtualisatie (of emulatie) Software virtualisatie gebruikt langzamere binaire vertaling en andere emulatie technieken om ongewijzigde besturingssystemen uit te voeren. Opmerking For more information and detailed instructions on guest installation, refer to the Fedora Virtualization Deployment and Administration Guide What is migration? Migration describes the process of moving a guest virtual machine from one host to another. This is possible because guests are running in a virtualized environment instead of directly on the hardware. There are two ways to migrate a virtual machine: live and offline. Migration types Offline migratie An offline migration suspends the guest virtual machine, and then moves an image of the virtual machine's memory to the destination host. The virtual machine is then resumed on the destination host and the memory used by the virtual machine on the source host is freed. 3

12 Hoofdstuk 2. Wat is virtualisatie en migratie? Live migratie Live migration is the process of migrating an active virtual machine from one physical host to another. It is important to understand that the migration process moves the virtual machine's memory, and the disk volume associated with the virtual machine is also migrated. This process is done using live block migration. In Fedora 19, shared storage is not necessary for storing guest images to be migrated. With live storage migration, a running virtual machine can be migrated from one host to another with no downtime. This capability can be used to optimize performance of virtual machines Voordelen van migratie van virtuele machines Migratie is nuttig voor: Belasting verdeling When a host machine is overloaded, one or many of its virtual machines could be migrated to other hosts using live migration. Upgraden of wijzigingen aanbrengen voor de host Als de noodzaak zich voordoet om hardware apparaten op een host te upgraden, toe te voegen of te verwijderen, kan de virtuele machines veilig verplaatst worden naar andere hosts. Dit betekent dat gasten geen eventuele down-time ervaren als gevolg van wijzigingen die aangebracht worden in een van de hosts. Vermogensreductie Virtuele machines kunnen naar andere hosts verspreid worden en de onbelaste hostsystemen kunnen uitgeschakeld worden om vermogen te besparen en kosten te reduceren tijdens periodes met gering gebruik. Geografische migratie Virtuele machines kunnen naar een andere fysieke locatie verplaats worden voor lagere latentie of voor andere bijzondere omstandigheden. Gedeelde netwerkopslag moet gebruikt worden voor het opslaan van gast images die gemigreerd moeten worden. Zonder gedeelde opslag is migratie niet mogelijk. Het wordt aanbevolen om libvirtbeheerde opslagpools te gebruiken voor gedeelde opslag. Opmerking For more information on migration, refer to the Fedora Virtualization Deployment and Administration Guide. 4

13 Voordelen en misverstanden van virtualisatie Er zijn vele voordelen aan virtualisatie en misschien een gelijke hoeveelheid misvattingen eromheen. Dit hoofdstuk verkent deze punten Virtualisatie kosten Een veel voorkomende misvatting is dat virtualisatie te duur om de verandering te rechtvaardigen. Virtualisatie kan duur om te introduceren maar vaak bespaart het geld op de lange termijn. Het is belangrijk om een rendement op investeringen (ROI) analyse uit te voeren om het beste gebruik van virtualisatie in jouw omgeving te bepalen. Houd rekening met de volgende voordelen: Minder vermogen Het gebruik van virtualisatie beperkt voor een groot deel de noodzaak voor meerdere fysieke platforms. Dit betekent dat minder vermogen nodig is voor de werking van de machine en koeling, wat resulteert in verminderde energiekosten. De initiële kosten van de aanschaf van meerdere fysieke platforms, gecombineerd met het vermogensverbruik van de machines en de vereiste koeling, wordt drastisch beperkt met virtualisatie. Minder onderhoud Aangenomen dat adequate planning uitgevoerd wordt voordat je fysieke systemen naar gevirtualiseerde systemen migreert, zal minder tijd nodig zijn voor het onderhoud hiervan. Dit betekent minder geld voor onderdelen en arbeid. Langere levensduur voor geïnstalleerde software Oudere software versies kunnen misschien niet rechtstreeks draaien op nieuwere, bare-metal machines. Door echter de oudere software virtueel op een groter en sneller systeem te draaien, kan de levensduur van de software verlengd worden terwijl je profiteert van de performance van het nieuwere systeem. Minder vloeroppervlak Consolideren van servers op minder machines betekent dat minder fysieke ruimte vereist wordt. Dit betekent dat de ruimte die normaal door serverhardware ingenomen wordt gebruikt kan worden voor andere doeleinden Virtualisatie leercurve Er bestaat een misvatting dat virtualisatie moeilijk te leren is. In werkelijkheid is virtualisatie niet moeilijker of gemakkelijker te leren dan elk ander nieuw proces. De vaardigheden die vereist zijn voor het beheren en ondersteunen van een fysiek omgeving zijn gemakkelijk overdraagbaar naar een virtuele. Virtuele omgevingen werken op dezelfde manier als hun fysieke tegenhangers, wat ervoor zorgt dat de leercurve beperkt blijft Performance Op oudere virtualisatie versies die slechts een enkele CPU ondersteunen, ervaren virtuele machines merkbare performance beperkingen. Dit creëerde een langdurige misvatting dat virtualisatie oplossingen traag zijn. Dit is niet langer het geval; door vooruitgang in de technologie kunnen virtuele machines op veel hogere snelheid draaien dan voorheen. 5

14 Hoofdstuk 3. Voordelen en misverstanden van virtualisatie 3.4. Flexibiliteit Virtualisatie biedt een grotere flexibiliteit voor het beheer van systemen. Virtuele machines kunnen gekopieerd of verplaatst worden om softwarevernieuwingen te testen en configuratie wijzigingen te valideren, zonder invloed te hebben op andere systemen. Omdat elk van de gevirtualiseerde systemen volledig van elkaar gescheiden zijn, zal systeemuitval van een ervan geen invloed hebben op alle andere Noodherstel Noodherstel is sneller en eenvoudiger als de systemen gevirtualiseerd zijn. Als op een fysiek systeem iets ernstig misgaat, is meestal een volledig opnieuw installeren van het besturingssysteem vereist, wat resulteert in uren hersteltijd. Als de systemen echter gevirtualiseerd zijn gaat dit veel sneller door migratie mogelijkheden. Als de vereisten voor live migratie opgevolgd worden, kunnen virtuele machines opnieuw opgestart worden op een andere host en de groots mogelijke vertraging zou zijn in het herstellen van data van de gast Beveiliging Een virtuele machine gebruikt SELinux en svirt om de beveiliging in virtualisatie te verbeteren. Deze paragraaf bevat een overzicht van de beschikbare beveiligingsopties Virtualisatie beveiligingskenmerken SELinux SELinux werd ontwikkeld door de US National Security Agency en anderen om Mandatory Access Control (MAC) aan te bieden voor Linux. Onder controle van SELinux, krijgen alle processen en bestanden wat bekend staat als een type, en toegang wordt beperkt door een fijnkorrelige controle. SELinux beperkt de mogelijkheden van een aanvaller en voorkomt vele bekende beveiliging uitbuitingen zoals buffer overflow aanvallen en privilege escalatie. SELinux versterkt het beveiligingsmodel van Fedora hosts en gevirtualiseerde Fedora gasten. SELinux wordt geconfigureerd en getest om standaard te werken met alle virtualisatie gereedschappen die met Fedora meegeleverd worden. svirt svirt is een technologie die opgenomen is in Fedora welke SELinux en virtualisatie integreert. Het past verplichte toegangscontrole (MAC) toe ter verbetering van de beveiliging bij het gebruik van virtuele machines en verbetert de beveiliging en verhardt het systeem tegen bugs in de hypervisor die gebruikt kunnen worden als een aanvalsvector voor de host of voor een andere virtuele machine. Opmerking For more information on security in Fedora, refer to the Fedora Security Guide. To find more information on security for virtualization, refer to the Fedora Virtualization Security Guide. 6

15 Virtualisatie voor servers en individuen 3.7. Virtualisatie voor servers en individuen Virtualisatie is er niet alleen voor servers; het kan ook zinvol zijn voor individuen. Desktop virtualisatie biedt gecentraliseerd beheer, een verbeterde desktopoplossing en betere noodherstel. Bij het gebruik van verbindingssoftware is het mogelijk om op afstand verbinding maken met een bureaublad. Voor servers is virtualisatie niet alleen bedoeld voor grote netwerken, maar voor elke installatie met twee of meer servers. Het biedt live migratie, hoge beschikbaarheid, fouttolerantie en gestroomlijnde back-ups. 7

16 8

17 Introductie van Fedora virtualisatie producten Dit hoofdstuk introduceert de verschillende virtualisatie producten die beschikbaar zijn in Fedora KVM en virtualisatie in Fedora Wat is KVM? KVM (Kernel gebaseerde virtuele machine) is een volledige virtualisatieoplossing voor Linux op AMD64 en Intel 64 hardware die in de standaard Fedora kernel is ingebouwd. Het kan meerdere, ongewijzigde Windows en Linux gastbesturingssystemen draaien. De KVM hypervisor in Fedora wordt beheerd met de libvirt API en gereedschappen gebouwd voor libvirt (zoals virtmanager en virsh). Virtuele machines worden uitgevoerd en draaien als multi-threaded Linux processen gecontroleerd door deze gereedschappen. Overcommitting KVM hypervisor ondersteunt overcommitting van systeemmiddelen. Overcommitting betekent het toekennen van meer gevirtualiseerde CPU's of geheugen dan de beschikbare middelen op het systeem. Geheugen overcommitting laat hosts geheugen en virtueel geheugen gebruiken om gast dichtheden te verhogen. Belangrijk Overcommitting involves possible risks to system stability. For more information on overcommitting with KVM, and the precautions that should be taken, refer to the Fedora Virtualization Deployment and Administration Guide. Thin provisioning Thin provisioning staat toewijzing van flexibele opslag toe en optimaliseert de beschikbare ruimte voor iedere gast. Het laat lijken dat er meer fysieke opslag op de gast is dan wat daadwerkelijk beschikbaar is. Dit is niet hetzelfde als overcommitting omdat dit alleen geldt voor opslag en niet voor CPU's of geheugen toewijzingen. Dezelfde waarschuwing als voor overcommitting is hier echter van toepassing. Belangrijk Thin provisioning involves possible risks to system stability. KSM Kernel SamePage Merging (KSM) gebruikt door de KVM hypervisor laat KVM gasten identieke geheugen pagina's delen. Deze gedeelde pagina's zijn meestal algemene bibliotheken of andere identieke, vaak gebruikte data. KSM zorgt voor grotere gastdichtheid van identieke of soortgelijke gastbesturingssystemen door overlap van geheugen te vermijden. 9

18 Hoofdstuk 4. Introductie van Fedora virtualisatie producten Opmerking For more information on KSM, refer to the Fedora Virtualization Deployment and Administration Guide. QEMU guest agent The QEMU guest agent runs on the guest operating system and allows the host machine to issue commands to the guest operating system. Opmerking For more information on the QEMU guest agent, refer to the Fedora Virtualization Deployment and Administration Guide. KVM guest virtual machine compatibility To verify whether your processor supports the virtualization extensions and for information on enabling the virtualization extensions if they are disabled, refer to the Fedora Virtualization Deployment and Administration Guide libvirt en libvirt gereedschappen Het libvirt pakket is een hypervisor onafhankelijke virtualisatie API die in staat is tot interactie met de virtualisatie mogelijkheden van een aantal besturingssystemen. Het libvirt pakket bevat: Een gemeenschappelijke, algemene en stabiele laag voor veilig beheer van virtuele machines op een host. Een gemeenschappelijke interface voor het beheer van lokale systemen en netwerk hosts. Alle API's due vereist zijn voor het provianderen, aanmaken, wijzigen, toezicht houden, controleren, migreren en stoppen van virtuele machines, maar alleen als de hypervisor deze operaties ondersteunt. Hoewel meerdere hosts gelijktijdig met libvirt benadert kunnen worden, zijn de API's beperkt tot enkel node operaties. Het libvirt pakket is ontworpen als een bouwsteen voor hoger niveau beheergereedschappen en toepassingen, bijvoorbeeld virt-manager en de virsh commandoregel beheersgereedschappen. Met uitzondering van migratie mogelijkheden, richt libvirt zich op het beheren van interne hosts en biedt API's voor het inventariseren, controleren en gebruiken van de beschikbare middelen op het beheerde knooppunt, met inbegrip van CPU's, geheugen, opslag, netwerken en Non-Uniform Memory Access (NUMA) partities. De beheergereedschappen kunnen zich bevinden op afzonderlijke fysieke machines van de host met behulp van veilige protocollen. Fedora ondersteunt libvirt en opgenomen, op libvirt gebaseerde, gereedschappen als de standaardmethode voor virtualisatiebeheer. 10

19 Gevirtualiseerde hardware apparaten Het libvirt pakket is beschikbaar als vrije software onder de GNU Lesser General Public License. Het libvirt project heeft tot doel te zorgen voor een lange termijn stabiele C API voor virtualisatie beheergereedschappen, die boven op de verschillende hypervisor technologieën wordt uitgevoerd. virsh Het virsh commandoregel gereedschap is gebouwd op de libvirt beheer API en is een alternatief voor de grafische virt-manager toepassing. Het virsh commando kan door onbevoegde gebruikers in de alleen-lezen mode gebruikt worden, maar met root-toegang kan de volledige functionaliteit beheerd worden. Het virsh commando is ideaal voor virtualisatie beheer scripts. virt-manager virt-manager is een grafisch bureaublad gereedschap voor het beheren van virtuele machines. Het biedt toegang tot grafische gast consoles en kan gebruikt worden voor virtualisatie administratie, virtuele machine aanmaken, migratie en het uitvoeren van configuratietaken. De mogelijkheid voor het weergeven van virtuele machines, host statistieken, apparaat informatie en performance grafieken is ook beschikbaar. De lokale hypervisor en hypervisors op afstand kunnen beheerd worden via een enkele interface. Opmerking For more information on virsh and virt-manager, refer to the Fedora Virtualization Deployment and Administration Guide Gevirtualiseerde hardware apparaten Virtualisatie op Fedora presenteert drie verschillende types systeemapparaten aan virtuele machines. De drie types omvatten: Gevirtualiseerde en geëmuleerde apparaten Para-gevirtualiseerde apparaten Fysiek gedeelde apparaten Deze hardwareapparaten verschijnen alle als fysiek aangesloten op de virtuele machine maar de apparaat drivers werken op verschillende manieren Gevirtualiseerde en geëmuleerde apparaten KVM implementeert veel kern apparaten voor virtuele machines in software. Deze geëmuleerde hardware apparaten zijn cruciaal voor het virtualiseren van besturingssystemen. Geëmuleerde apparaten zijn virtuele apparaten die geheel in software bestaan. Geëmuleerde drivers kunnen zowel een fysiek apparaat als een virtueel software apparaat gebruiken. Geëmuleerde drivers zijn een vertaallaag tussen de virtuele machine en de Linux kernel (die het bronapparaat beheert). De instructies op apparaat niveau worden volledig vertaald door de KVM hypervisor. Elk apparaat, van hetzelfde type (opslag, netwerk, toetsenbord en muis) en herkend door de Linux kernel, kan gebruikt worden als het steun bronapparaat voor de geëmuleerde drivers. Virtuele CPU's (vcpus) Een host systeem kan maximaal 160 virtuele processors (vcpus) hebben die aangeboden kunnen worden aan de gasten voor hun gebruik, ongeacht het aantal host CPU's. 11

20 Hoofdstuk 4. Introductie van Fedora virtualisatie producten Geëmuleerde grafische apparaten Twee geëmuleerde grafische apparaten worden geleverd. Deze apparaten kunnen aangesloten worden met SPICE (Simple Protocol for Independent Computing Environments) protocol of met VNC: 12 Een Cirrus CLGD 5446 PCI VGAkaart (met behulp van het cirrus apparaat) Een standaard VGA grafische kaart met Bochs VESA extensies (hardwareniveau, met inbegrip van alle niet-standaard modi) Geëmuleerde systeem componenten De volgende elementaire systeemonderdelen worden geëmuleerd om basis systeemfuncties te bieden: Intel i440fx host PCI brug PIIX3 PCI naar ISA brug PS/2 muis en toetsenbord EvTouch USB graphics tablet PCI UHCI USB controller en een gevirtualiseerde USB hub Geëmuleerde seriële poorten EHCI controller, gevirtualiseerde USB opslag en een USB muis USB 3.0 xhci host controller Geëmuleerde geluidsapparaten Fedora provides an emulated (Intel) HDA sound device, intel-hda. De volgende twee geëmuleerde geluidsapparaten zijn ook beschikbaar, maar worden niet aanbevolen vanwege compatibiliteitsproblemen met bepaalde gastbesturingssystemen: ac97, een geëmuleerde Intel 82801AA AC97 Audio compatibele geluidskaart es1370, een geëmuleerde ENSONIQ AudioPCI ES1370 geluidskaart Geëmuleerde watchdog apparaten Fedora provides two emulated watchdog devices. A watchdog can be used to automatically reboot a virtual machine when it becomes overloaded or unresponsive. Het watchdog pakket moet op de gast geïnstalleerd zijn. De twee apparaten beschikbaar zijn: i6300esb, een geëmuleerd Intel 6300 ESB PCI watchdog apparaat. ib700, een geëmuleerd ibase 700 ISA watchdog apparaat. Geëmuleerde netwerkapparaten Er zijn twee geëmuleerde netwerkapparaten beschikbaar: Het e1000 apparaat emuleert een Intel E1000 netwerkadapter (Intel 82540EM, 82573L, 82544GC). Het rtl8139 apparaat emuleert een Realtek 8139 netwerkadapter.

Fedora 15. Fedora live images. Hoe gebruik je de Fedora live image. Paul W. Frields Nelson Strother Nathan Thomas

Fedora 15. Fedora live images. Hoe gebruik je de Fedora live image. Paul W. Frields Nelson Strother Nathan Thomas Fedora 15 Fedora live images Hoe gebruik je de Fedora live image Paul W. Frields Nelson Strother Copyright 2011 Red Hat, Inc. and others. The text of and illustrations in this document are licensed by

Nadere informatie

Fedora 14. Fedora live images. Hoe gebruik je de Fedora live image. Paul W. Frields Nelson Strother Nathan Thomas

Fedora 14. Fedora live images. Hoe gebruik je de Fedora live image. Paul W. Frields Nelson Strother Nathan Thomas Fedora 14 Fedora live images Hoe gebruik je de Fedora live image Paul W. Frields Nelson Strother Nathan Thomas Copyright 2010 Red Hat, Inc. and others. The text of and illustrations in this document are

Nadere informatie

Virtualisatie. en KVM. Oscar Buse 14 februari 2017 NLUG

Virtualisatie. en KVM. Oscar Buse 14 februari 2017 NLUG Virtualisatie en KVM Oscar Buse 14 februari 2017 NLUG Overzicht onderwerpen Terminologie. Historie. Definitie van virtualisatie? KVM, QEMU en libvirt. KVM - command line en grafisch. Virtuele netwerken.

Nadere informatie

Fedora 10. Fedora Live Images. Fedora Documentation Project

Fedora 10. Fedora Live Images. Fedora Documentation Project Fedora 10 Fedora Live Images Fedora Documentation Project Copyright 2008 Red Hat, Inc. and others. The text of and illustrations in this document are licensed by Red Hat under a Creative Commons Attribution

Nadere informatie

Fedora 13. Fedora live images. Hoe gebruik je de Fedora live image. Paul W. Frields Nelson Strother Nathan Thomas

Fedora 13. Fedora live images. Hoe gebruik je de Fedora live image. Paul W. Frields Nelson Strother Nathan Thomas Fedora 13 Fedora live images Hoe gebruik je de Fedora live image Paul W. Frields Nelson Strother Nathan Thomas Copyright 2010 Red Hat, Inc. and others. The text of and illustrations in this document are

Nadere informatie

Fedora 11. Fedora Live images. How to use the Fedora Live image. Nelson Strother Paul W. Frields

Fedora 11. Fedora Live images. How to use the Fedora Live image. Nelson Strother Paul W. Frields Fedora 11 Fedora Live images How to use the Fedora Live image Nelson Strother Paul W. Frields Copyright 2009 Red Hat, Inc. and others. The text of and illustrations in this document are licensed by Red

Nadere informatie

Fedora 12. Fedora live images. How to use the Fedora Live Image. Nelson Strother Paul W. Frields

Fedora 12. Fedora live images. How to use the Fedora Live Image. Nelson Strother Paul W. Frields Fedora 12 Fedora live images How to use the Fedora Live Image Nelson Strother Paul W. Frields Copyright 2009 Red Hat, Inc. and others. The text of and illustrations in this document are licensed by Red

Nadere informatie

Fedora 13 Virtualisatie gids

Fedora 13 Virtualisatie gids Fedora 13 Virtualisatie gids De gezaghebbende gids voor virtualisatie in Fedora Christopher Curran Virtualisatie gids Fedora 13 Virtualisatie gids De gezaghebbende gids voor virtualisatie in Fedora Uitgave

Nadere informatie

Arjen Glas Stage: Viaict. Opdracht virtualisatie I44

Arjen Glas Stage: Viaict. Opdracht virtualisatie I44 Arjen Glas Stage: Viaict Opdracht virtualisatie I44 Inhoud Software... 3 Wat wordt er gevirtualiseerd... 4 Hardware... 6 Opslag... 7 Fouttolerantie. High availability, Scalability... 8 Verdere relevante

Nadere informatie

ICARUS Illumina E653BK on Windows 8 (upgraded) how to install USB drivers

ICARUS Illumina E653BK on Windows 8 (upgraded) how to install USB drivers ICARUS Illumina E653BK on Windows 8 (upgraded) how to install USB drivers English Instructions Windows 8 out-of-the-box supports the ICARUS Illumina (E653) e-reader. However, when users upgrade their Windows

Nadere informatie

Fedora 13. Hoe download je ISO images en maak je CD en DVD media. Fedora Documentation Project

Fedora 13. Hoe download je ISO images en maak je CD en DVD media. Fedora Documentation Project Fedora 13 ISO images naar schijf branden Hoe download je ISO images en maak je CD en DVD media Fedora Documentation Project Copyright 2010 Red Hat, Inc. and others. The text of and illustrations in this

Nadere informatie

Virtualizatie bij SIN

Virtualizatie bij SIN Virtualizatie bij SIN Inhoud 1 Waarom...2 2 Mogelijkheden:...2 3 Features:...2 3.1 Xen server...2 3.2 HyperV...3 3.3 ESXi...3 4 Pros Cons voor SIN:...3 4.1 Xen Server...3 4.2 HyperV...3 4.3 ESXi...3 5

Nadere informatie

WWW.EMINENT-ONLINE.COM

WWW.EMINENT-ONLINE.COM WWW.EMINENT-OINE.COM HNDLEIDING USERS MNUL EM1016 HNDLEIDING EM1016 USB NR SERIEEL CONVERTER INHOUDSOPGVE: PGIN 1.0 Introductie.... 2 1.1 Functies en kenmerken.... 2 1.2 Inhoud van de verpakking.... 2

Nadere informatie

Shipment Centre EU Quick Print Client handleiding [NL]

Shipment Centre EU Quick Print Client handleiding [NL] Shipment Centre EU Quick Print Client handleiding [NL] Please scroll down for English. Met de Quick Print Client kunt u printers in Shipment Centre EU configureren. De Quick Print Client kan alleen op

Nadere informatie

Fedora 12 Virtualisatie gids

Fedora 12 Virtualisatie gids Fedora 12 Virtualisatie gids De gezaghebbende gids voor virtualisatie in Fedora Christoph Curran Virtualisatie gids Fedora 12 Virtualisatie gids De gezaghebbende gids voor virtualisatie in Fedora Uitgave

Nadere informatie

Multi user Setup. Firebird database op een windows (server)

Multi user Setup. Firebird database op een windows (server) Multi user Setup Firebird database op een windows (server) Inhoudsopgave osfinancials multi user setup...3 Installeeren van de firebird database...3 Testing van de connectie met FlameRobin...5 Instellen

Nadere informatie

EM6250 Firmware update V030507

EM6250 Firmware update V030507 EM6250 Firmware update V030507 EM6250 Firmware update 2 NEDERLANDS/ENGLISH Table of contents 1.0 (NL) Introductie... 3 2.0 (NL) Firmware installeren... 3 3.0 (NL) Release notes:... 5 1.0 (UK) Introduction...

Nadere informatie

Fedora 17 Installatie gids

Fedora 17 Installatie gids Fedora 17 Installatie gids Het installeren van Fedora 17 op x86, AMD64 en Intel 64 architecturen Fedora Documentatie project Installatie gids Fedora 17 Installatie gids Het installeren van Fedora 17 op

Nadere informatie

PUBLICATIE INFORMATIE TRIMBLE ACCESS SOFTWARE. Versie 2013.41 Revisie A December 2013

PUBLICATIE INFORMATIE TRIMBLE ACCESS SOFTWARE. Versie 2013.41 Revisie A December 2013 PUBLICATIE INFORMATIE TRIMBLE ACCESS SOFTWARE 1 Versie 2013.41 Revisie A December 2013 Legal Information Trimble Navigation Limited Engineering Construction Group 935 Stewart Drive Sunnyvale, California

Nadere informatie

Virtual Enterprise Centralized Desktop

Virtual Enterprise Centralized Desktop Virtual Enterprise Centralized Desktop Het gebruik van virtuele desktops en de licensering daarvan Bastiaan de Wilde, Solution Specialist Microsoft Nederland Aanleiding Steeds meer gebruik van Virtuele

Nadere informatie

Werkomgeving. Android Studio. Android - werkomgeving 1/6

Werkomgeving. Android Studio. Android - werkomgeving 1/6 Android - werkomgeving 1/6 Werkomgeving Android Studio Installatie Ga naar de volgende URL: http://developer.android.com/sdk/index.html Klik op de knop "Download Android Studio for Windows" om het programma

Nadere informatie

Kurzweil 3000 op Mac OS X

Kurzweil 3000 op Mac OS X Kurzweil 3000 op Mac OS X Instructies voor het gebruiken van Kurzweil 3000 voor Windows op Mac OS X met behulp van een virtueel besturingssysteem Probleemstelling Installatie Instellingen Overzicht links

Nadere informatie

Fedora 17. Hoe download je ISO images en maak je CD en DVD media. Fedora Documentation Project

Fedora 17. Hoe download je ISO images en maak je CD en DVD media. Fedora Documentation Project Fedora 17 ISO images naar schijf branden Hoe download je ISO images en maak je CD en DVD media Fedora Documentation Project Copyright 2012 Fedora Project Contributors. The text of and illustrations in

Nadere informatie

Settings for the C100BRS4 MAC Address Spoofing with cable Internet.

Settings for the C100BRS4 MAC Address Spoofing with cable Internet. Settings for the C100BRS4 MAC Address Spoofing with cable Internet. General: Please use the latest firmware for the router. The firmware is available on http://www.conceptronic.net! Use Firmware version

Nadere informatie

Het beheren van mijn Tungsten Network Portal account NL 1 Manage my Tungsten Network Portal account EN 14

Het beheren van mijn Tungsten Network Portal account NL 1 Manage my Tungsten Network Portal account EN 14 QUICK GUIDE C Het beheren van mijn Tungsten Network Portal account NL 1 Manage my Tungsten Network Portal account EN 14 Version 0.9 (June 2014) Per May 2014 OB10 has changed its name to Tungsten Network

Nadere informatie

Handleiding Installatie ADS

Handleiding Installatie ADS Handleiding Installatie ADS Versie: 1.0 Versiedatum: 19-03-2014 Inleiding Deze handleiding helpt u met de installatie van Advantage Database Server. Zorg ervoor dat u bij de aanvang van de installatie

Nadere informatie

Fedora 12 Virtualisatie gids

Fedora 12 Virtualisatie gids Fedora 12 Virtualisatie gids De gezaghebbende gids voor virtualisatie in Fedora Christoph Curran Virtualisatie gids Fedora 12 Virtualisatie gids De gezaghebbende gids voor virtualisatie in Fedora Uitgave

Nadere informatie

Hoe te verbinden met NDI Remote Office (NDIRO): Apple OS X How to connect to NDI Remote Office (NDIRO): Apple OS X

Hoe te verbinden met NDI Remote Office (NDIRO): Apple OS X How to connect to NDI Remote Office (NDIRO): Apple OS X Handleiding/Manual Hoe te verbinden met (NDIRO): Apple OS X How to connect to (NDIRO): Apple OS X Inhoudsopgave / Table of Contents 1 Verbinden met het gebruik van Apple OS X (Nederlands)... 3 2 Connect

Nadere informatie

Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen?

Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen? Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen? De firewall van de Speedtouch 789 (wl) kan niet volledig uitgeschakeld worden via de Web interface: De firewall blijft namelijk op stateful staan

Nadere informatie

Conceptronic CFULLHDMA Hoe Samba/CIFS en NFS te gebruiken

Conceptronic CFULLHDMA Hoe Samba/CIFS en NFS te gebruiken Conceptronic CFULLHDMA Hoe Samba/CIFS en NFS te gebruiken Voor firmware versie 01.09.10.06 en hoger 1. Introductie De Conceptronic CFULLHDMA is een streaming Full HD mediaspeler, gebaseerd op de UPnP AV

Nadere informatie

Installatiehandleiding

Installatiehandleiding Installatiehandleiding TiSM- PC 10, 25, 100 en PRO Behorende bij TiSM Release 11.1 R e v i s i e 1 1 1 0 28 De producten van Triple Eye zijn onderhevig aan veranderingen welke zonder voorafgaande aankondiging

Nadere informatie

Fedora 11. For guidelines on the permitted uses of the Fedora trademarks, refer to https:// fedoraproject.org/wiki/legal:trademark_guidelines.

Fedora 11. For guidelines on the permitted uses of the Fedora trademarks, refer to https:// fedoraproject.org/wiki/legal:trademark_guidelines. Fedora 11 Installatie snelgids Het downloaden en installeren van Fedora 11 op de meeste desktop en laptop computers Red Hat Engineering Content Services Fedora Documentatie Project Redactie door Rüdiger

Nadere informatie

Bestandssystemen. yvan vander sanden. 16 maart 2015

Bestandssystemen. yvan vander sanden. 16 maart 2015 Bestandssystemen yvan vander sanden 16 maart 2015 Bij elk operating system is het belangrijk te begrijpen hoe schijven en bestandssystemen werken. Schijven moeten geformatteerd worden met een specifiek

Nadere informatie

Fedora 12. For guidelines on the permitted uses of the Fedora trademarks, refer to https:// fedoraproject.org/wiki/legal:trademark_guidelines.

Fedora 12. For guidelines on the permitted uses of the Fedora trademarks, refer to https:// fedoraproject.org/wiki/legal:trademark_guidelines. Fedora 12 Het downloaden en installeren van Fedora 12 op de meeste desktop en laptop computers Red Hat Engineering Content Services Fedora Documentation Project Redactie door Rüdiger Landmann Copyright

Nadere informatie

Hyper-V vs ESX in het datacenter

Hyper-V vs ESX in het datacenter Hyper-V vs ESX in het datacenter Gabrie van Zanten www.gabesvirtualworld.com GabesVirtualWorld.com Welke hypervisor voor het datacenter? Virtualisatie is volwassen geworden Virtualisatie in het datacenter

Nadere informatie

Fedora 13. For guidelines on the permitted uses of the Fedora trademarks, refer to https:// fedoraproject.org/wiki/legal:trademark_guidelines.

Fedora 13. For guidelines on the permitted uses of the Fedora trademarks, refer to https:// fedoraproject.org/wiki/legal:trademark_guidelines. Fedora 13 Het downloaden en installeren van Fedora 13 op de meeste desktop en laptop computers Red Hat Engineering Content Services Fedora Documentation Project Redactie door Rüdiger Landmann Copyright

Nadere informatie

schoollan Post Installatie Handleiding

schoollan Post Installatie Handleiding schoollan Post Installatie Handleiding 24 augustus 2004 c 2003, 2004 Stichting schoollan, Arnhem, Nederland. Inhoudsopgave 1 Inleiding 1 2 Het systeem opstarten 1 3 Hardware detectie 3 4 Overzicht van

Nadere informatie

General info on using shopping carts with Ingenico epayments

General info on using shopping carts with Ingenico epayments Inhoudsopgave 1. Disclaimer 2. What is a PSPID? 3. What is an API user? How is it different from other users? 4. What is an operation code? And should I choose "Authorisation" or "Sale"? 5. What is an

Nadere informatie

Fedora 14 Installatie gids

Fedora 14 Installatie gids Fedora 14 Installatie gids Het installeren van Fedora 14 op x86, AMD64, and Intel 64 architecturen Fedora Documentation Project Installatie gids Fedora 14 Installatie gids Het installeren van Fedora 14

Nadere informatie

Machinevirtualisatie. Raphael kena Poss Universiteit van Amsterdam. Besturingsystemen

Machinevirtualisatie. Raphael kena Poss Universiteit van Amsterdam. Besturingsystemen Machinevirtualisatie Raphael kena Poss Universiteit van Amsterdam Besturingsystemen 1 vandaag... zal je leren: wat machinevirtualisatie is waarvoor het wordt gebruikt hoe het werkt het verschil tussen

Nadere informatie

Van dvd naar webserver. Marcel Nijenhof Marceln@pion.xs4all.nl 18 Juli 2006 http://pion.xs4all.nl/lezingen/centos.pdf

Van dvd naar webserver. Marcel Nijenhof Marceln@pion.xs4all.nl 18 Juli 2006 http://pion.xs4all.nl/lezingen/centos.pdf Van dvd naar webserver Marcel Nijenhof Marceln@pion.xs4all.nl 18 Juli 2006 http://pion.xs4all.nl/lezingen/centos.pdf 1 Indeling Start installatie Wat is linux Wat zijn distributies Geschikte distributies

Nadere informatie

VirtualBox: hoe werkt het?

VirtualBox: hoe werkt het? VirtualBox: hoe werkt het? Handleiding van Auteur: ReD123NaX Oktober 2014 VirtualBox: hoe werkt het? In deze nieuwsbrief ga ik wat vertellen over virtualisatie. Virtualisatie is dé uitkomst wanneer je

Nadere informatie

Fedora 17. For guidelines on the permitted uses of the Fedora trademarks, refer to https:// fedoraproject.org/wiki/legal:trademark_guidelines.

Fedora 17. For guidelines on the permitted uses of the Fedora trademarks, refer to https:// fedoraproject.org/wiki/legal:trademark_guidelines. Fedora 17 Installatie snelgids Het downloaden en installeren van Fedora 17 op de meeste desktop en laptop computers Red Hat Engineering Content Services Fedora Documentation Project Onder redactie van

Nadere informatie

Super GRUB2 Disk Super GRUB2 Disk

Super GRUB2 Disk Super GRUB2 Disk Super GRUB2 Disk Super GRUB2 Disk is een live cd die je helpt om te starten in elke Operating System (OS), zelfs als je niet kunt opstarten door normale middelen. Een nieuwe stabiele release De voormalige

Nadere informatie

Find Neighbor Polygons in a Layer

Find Neighbor Polygons in a Layer Find Neighbor Polygons in a Layer QGIS Tutorials and Tips Author Ujaval Gandhi http://google.com/+ujavalgandhi Translations by Dick Groskamp This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0

Nadere informatie

Voor op afstand os installatie moeten de volgende onderdelen geïnstalleerd zijn op de Windows 2000 server.

Voor op afstand os installatie moeten de volgende onderdelen geïnstalleerd zijn op de Windows 2000 server. Werkstuk door een scholier 1063 woorden 13 januari 2006 6,8 51 keer beoordeeld Vak Informatica Risimage Hoe werkt RIS? RIS gebruikt DHCP en de Active Directory service om cliënt van afstand te installeren.

Nadere informatie

Inhoudsopgave: Whisper380-computerhulp

Inhoudsopgave: Whisper380-computerhulp Versie: 1.0 Gemaakt door: Whisper380 Eigenaar: Datum: 17-10-2010 Inhoudsopgave: Inhoudsopgave:... 2 Het programma downloaden.... 3 Het programma downloaden... 4 De installatie van het programma... 6 Het

Nadere informatie

Fedora 18. Fedora Documentatie project

Fedora 18. Fedora Documentatie project Fedora 18 Installatie snelgids Het downloaden en installeren van Fedora 18 op de meeste desktop en laptop computers Fedora Documentatie project Copyright 2013 Red Hat, Inc. and others. The text of and

Nadere informatie

Zeg gewoon JA. Lees verder.

Zeg gewoon JA. Lees verder. Zeg gewoon JA PartSmart Internet Updating Service is Sneller dan Ooit We zijn verheugd bekend te kunnen maken, dat de PartSmart Internet Updating Service vanaf nu beschikbaar is. Het PartSmart-team heeft

Nadere informatie

Hyper-V vsesx in het datacenter

Hyper-V vsesx in het datacenter Hyper-V vsesx in het datacenter Gabrie van Zanten Logica 2008. All rights reserved Intro Welke hypervisor voor het datacenter? Wat moet een hypervisor bieden? Vergelijk tussen Hyper-V en ESX No. 2 Welke

Nadere informatie

Activant Prophet 21. Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information

Activant Prophet 21. Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information Activant Prophet 21 Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information This class is designed for Customers interested in upgrading to version 12.0 IT staff responsible for the managing of the Prophet 21 system

Nadere informatie

Welkom bij IT-Workz. Etten-Leur, 16 november 2010. Altijd en overal werken en leren. Applicatie en Desktop Delivery met Quest vworkspace

Welkom bij IT-Workz. Etten-Leur, 16 november 2010. Altijd en overal werken en leren. Applicatie en Desktop Delivery met Quest vworkspace Welkom bij IT-Workz Altijd en overal werken en leren Applicatie en Desktop Delivery met Quest vworkspace Etten-Leur, 16 november 2010 IT-Workz is de verzelfstandigde Dienst ICT van het ROC West-Brabant.

Nadere informatie

5/9 PlateSpin. 5/9.1 PlateSpin Portability Suite

5/9 PlateSpin. 5/9.1 PlateSpin Portability Suite Management Services 5/9 PlateSpin 5/9.1 PlateSpin Portability Suite PlateSpin Portability Suite is ontwikkeld voor physical-tovirtual migratie en nog veel meer manieren om werklasten om te zetten. U leest

Nadere informatie

Standard Parts Installatie Solid Edge ST3

Standard Parts Installatie Solid Edge ST3 Hamersveldseweg 65-1b 3833 GL LEUSDEN 033-457 33 22 033-457 33 25 info@caap.nl www.caap.nl Bank (Rabo): 10.54.52.173 KvK Utrecht: 32075127 BTW: 8081.46.543.B.01 Standard Parts Installatie Solid Edge ST3

Nadere informatie

Windows server 2012. Wesley de Marie. Wesley

Windows server 2012. Wesley de Marie. Wesley Windows server 2012 Wesley Windows server 2012 Naam: Klas: MICNIO2B Leerjaar: Leerjaar 1/2 Inhoud Installeren van windows server 2012... 3 Naam wijzigen... 4 IPV6 uitschakelen... 5 IP toewijzen aan je

Nadere informatie

Handleiding Installatie Windows Server 2008 in een VM-omgeving (VM Workstation 7)

Handleiding Installatie Windows Server 2008 in een VM-omgeving (VM Workstation 7) Handleiding Installatie Windows Server 2008 in een VM-omgeving (VM Workstation 7) Download Windows Server 2008 Datacenter Enterprise and Standard (x86) van de MSDNAA-site. Bewaar de licentiecode goed!

Nadere informatie

EM7680 Firmware Update by OTA

EM7680 Firmware Update by OTA EM7680 Firmware Update by OTA 2 NEDERLANDS/ENGLISH EM7680 Firmware update by OTA Table of contents 1.0 (NL) Introductie... 3 2.0 (NL) Firmware installeren... 3 3.0 (NL) Release notes:... 3 4.0 (NL) Overige

Nadere informatie

ETS 4.1 Beveiliging & ETS app concept

ETS 4.1 Beveiliging & ETS app concept ETS 4.1 Beveiliging & ETS app concept 7 juni 2012 KNX Professionals bijeenkomst Nieuwegein Annemieke van Dorland KNX trainingscentrum ABB Ede (in collaboration with KNX Association) 12/06/12 Folie 1 ETS

Nadere informatie

Fedora 13 Installatie gids

Fedora 13 Installatie gids Fedora 13 Installatie gids Het installeren van Fedora 13 op x86, AMD64, and Intel 64 architecturen Fedora Documentation Project Installatie gids Fedora 13 Installatie gids Het installeren van Fedora 13

Nadere informatie

Aanmelden Na installatie wordt de service automatisch gestart en kunt u meteen aanmelden van op afstand:

Aanmelden Na installatie wordt de service automatisch gestart en kunt u meteen aanmelden van op afstand: Remote administratie Als administrator hebt u verschillende mogelijkheden om een Linux systeem van op afstand te beheren. Populaire toepassingen zijn bijvoorbeeld Webmin en VNC. Het gebruik van deze twee

Nadere informatie

Micro Computer Service Center. Installatie

Micro Computer Service Center. Installatie Micro Computer Service Center Installatie MCSC BDR versie 2.7 van 01/01/2013 2013 Contents I. Uit te voeren bij MCSC voor vertrek naar de klant... 3 1. Bdr opzetten... 3 2. Bdr aanmaken in McscCom... 3

Nadere informatie

2-Poorts USB 3.1 (10Gbps) kaart - 2x USB-C - PCI Express

2-Poorts USB 3.1 (10Gbps) kaart - 2x USB-C - PCI Express 2-Poorts USB 3.1 (10Gbps) kaart - 2x USB-C - PCI Express Product ID: PEXUSB312C Bereid u voor op de toekomst van universele connectiviteit en hoge snelheden. Deze kaart voegt twee USB-C poorten toe aan

Nadere informatie

Selenium IDE Webdriver. Introductie

Selenium IDE Webdriver. Introductie Selenium IDE Webdriver Het Wielsem 10, 5231 BW s- Hertogenbosch, telefoon 073-6409311 e- mail info@testwork.nl internet http://www.testwork.nl 1 Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave... 2 2 Selenium IDE... 3 3

Nadere informatie

1 Installatie van de server... 2

1 Installatie van de server... 2 Inhoudstafel 1 Installatie van de server... 2 1.1 Basis installatie Ubuntu server... 2 1.2 Aanpassingen Ubuntu server... 2 1.2.1 Updates installeren... 2 1.2.2 Vast IP-adres instellen naar 192.168.186.3...

Nadere informatie

Onverwachte voordelen van Server Virtualisatie

Onverwachte voordelen van Server Virtualisatie Onverwachte voordelen van Server Virtualisatie Ronald van Vugt NetWell ronald@netwell.info www.netwell.info Herkent u dit? Of u vandaag nog twee servers beschikbaar wilt stellen Geen goede testomgeving

Nadere informatie

Ictivity Een vreemde eend in de bijt

Ictivity Een vreemde eend in de bijt Ictivity Een vreemde eend in de bijt De virtuele wereld Alles is tegenwoordig virtueel. Virtueel hondje Tamagotchi, virtueel huisdiertje Virtuele huisvrouw Agenda Welke vijf soorten virtualisatie zijn

Nadere informatie

Windows Configuratie. yvan vander sanden. 8 maart 2015

Windows Configuratie. yvan vander sanden. 8 maart 2015 Windows Configuratie yvan vander sanden 8 maart 2015 Windows bevat veel configuratiemogelijkheden die je als IT-er kan aanpassen. De meeste instellingen zijn standaard al ok, maar het kan gebeuren dat

Nadere informatie

Fedora 12. How to download ISO images and create CD and DVD media. Fedora Documentation Project

Fedora 12. How to download ISO images and create CD and DVD media. Fedora Documentation Project Fedora 12 ISO-images naar schijf branden How to download ISO images and create CD and DVD media Fedora Documentation Project Copyright 2009 Red Hat, Inc. and others. The text of and illustrations in this

Nadere informatie

Hoe met Windows 8 te verbinden met NDI Remote Office (NDIRO) How to connect With Windows 8 to NDI Remote Office (NDIRO

Hoe met Windows 8 te verbinden met NDI Remote Office (NDIRO) How to connect With Windows 8 to NDI Remote Office (NDIRO Handleiding/Manual Hoe met Windows 8 te verbinden met NDI Remote Office (NDIRO) How to connect With Windows 8 to NDI Remote Office (NDIRO Inhoudsopgave / Table of Contents 1 Verbinden met het gebruik van

Nadere informatie

1 van 8 22-2-2012 20:43

1 van 8 22-2-2012 20:43 1 van 8 22-2-2012 20:43 Garmin Basecamp is een gratis software programma van Garmin. Het vergelijkbaar met mapsource, echter met de nieuwe toestellen (oregon, dakota en gpsmap 62) heeft het een aantal

Nadere informatie

FAAC DRIVER. Driver install procedure for FAAC boards. Installatieprocedure voor driver voor FAAC-kaarten.

FAAC DRIVER. Driver install procedure for FAAC boards. Installatieprocedure voor driver voor FAAC-kaarten. FAAC DRIVER Driver install procedure for FAAC boards Installatieprocedure voor driver voor FAAC-kaarten www.record-toegangstechniek.nl 1 When a FAAC board (E124 or E145) is connected to the USB port, it

Nadere informatie

DALISOFT. 33. Configuring DALI ballasts with the TDS20620V2 DALI Tool. Connect the TDS20620V2. Start DALISOFT

DALISOFT. 33. Configuring DALI ballasts with the TDS20620V2 DALI Tool. Connect the TDS20620V2. Start DALISOFT TELETASK Handbook Multiple DoIP Central units DALISOFT 33. Configuring DALI ballasts with the TDS20620V2 DALI Tool Connect the TDS20620V2 If there is a TDS13620 connected to the DALI-bus, remove it first.

Nadere informatie

Netwerkprinter Dell 1320C installeren op Ubuntu 10.04 LTS - Lucid Lynx

Netwerkprinter Dell 1320C installeren op Ubuntu 10.04 LTS - Lucid Lynx Netwerkprinter Dell 1320C installeren op Ubuntu 10.04 LTS - Lucid Lynx Er is geen Linux driver voor deze printer, maar het werkt ook met de driver van de Fuji Xerox DocuPrint C525A Direct link to Linux

Nadere informatie

Hoe zet u virtualisatie slim in bij forensische onderzoeksomgevingen?

Hoe zet u virtualisatie slim in bij forensische onderzoeksomgevingen? Hoe zet u virtualisatie slim in bij forensische onderzoeksomgevingen? ir. Ronald van Vugt ronald@netwell.eu Aanleiding Deze presentatie is ontstaan naar aanleiding van een nieuw architectuur ontwerp voor

Nadere informatie

Friesland College Leeuwarden

Friesland College Leeuwarden Voorwoord In dit project vertel ik wat Open Source is en wat ik daarover heb gevonden. Ik laat zien hoe ik een Virtuele machine geschikt maak voor Dual Boot. Dan laat ik zien hoe je 2 besturingssystemen

Nadere informatie

WWW.EMINENT-ONLINE.COM

WWW.EMINENT-ONLINE.COM WWW.EMINENT-ONLINE.COM NL HANDLEIDING USERS MANUAL EM1033 HANDLEIDING NL EM1033 TWEE POORTS AUTOMATISCHE KVM SWITCH INHOUDSOPGAVE: PAGINA 1.0 Introductie.... 2 1.1 Functies en kenmerken.... 2 1.2 Inhoud

Nadere informatie

Introductie in flowcharts

Introductie in flowcharts Introductie in flowcharts Flow Charts Een flow chart kan gebruikt worden om: Processen definieren en analyseren. Een beeld vormen van een proces voor analyse, discussie of communicatie. Het definieren,

Nadere informatie

6-12-2014. PC-Technologie Lab. Verslag: Labo 4. Selina Oudermans 1ICT2

6-12-2014. PC-Technologie Lab. Verslag: Labo 4. Selina Oudermans 1ICT2 6-12-2014 PC-Technologie Lab Verslag: Labo 4 Selina Oudermans 1ICT2 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Verslag... 3 2.1. Installatie Windows 7... 3 2.2. USB verbinden met VM... 5 2.3. Installatie Norton

Nadere informatie

Werkplekbeheer en kantoorautomatisering Examennummer: 19694 Datum: 24 maart 2012 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur

Werkplekbeheer en kantoorautomatisering Examennummer: 19694 Datum: 24 maart 2012 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur Werkplekbeheer en kantoorautomatisering Examennummer: 19694 Datum: 24 maart 2012 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur Dit examen bestaat uit 7 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: - 40 meerkeuzevragen

Nadere informatie

Head Pilot v Gebruikershandleiding

Head Pilot v Gebruikershandleiding Head Pilot v1.1.3 Gebruikershandleiding Inhoud 1 Installatie... 4 2 Head Pilot Gebruiken... 7 2.2 Werkbalk presentatie... 7 2.3 Profielen beheren... 13 2.3.1 Maak een profiel... 13 2.3.2 Verwijder een

Nadere informatie

Technische Specificaties nieuwe Unix Applikaties

Technische Specificaties nieuwe Unix Applikaties Technische Specificaties nieuwe Unix Applikaties In 2010 werden 7 Unix servers geconsolideerd naar een nieuwe Unix omgeving, waar gebruik gemaakt wordt van srp s (vergelijkbaar met zone, of container).

Nadere informatie

VMware Remote Console voor vrealize Automation

VMware Remote Console voor vrealize Automation VMware Remote Console voor vrealize Automation VMware Remote Console 10.0 Dit document ondersteunt de versie van elk vermeld product dat en ondersteunt alle daaropvolgende versies totdat het document wordt

Nadere informatie

Fedora 13. Toegankelijkheid gids. Fedora Documentation Project

Fedora 13. Toegankelijkheid gids. Fedora Documentation Project Fedora 13 Toegankelijkheid gids Het gebruik van Fedora met visuele, gehoor, of mobiliteit beperkingen. Fedora Documentation Project Copyright 2009 Red Hat, Inc. and others. The text of and illustrations

Nadere informatie

Table of Contents. FireFox...1. Firefox installeren op OS X...2 Firefox downloaden...2. Firefox installeren op Windows...6 Firefox Downloaden...

Table of Contents. FireFox...1. Firefox installeren op OS X...2 Firefox downloaden...2. Firefox installeren op Windows...6 Firefox Downloaden... Table of Contents FireFox...1 Firefox installeren op OS X...2 Firefox downloaden...2 Firefox installeren op Windows...6 Firefox Downloaden...6 Firefox installeren op Ubuntu...12 Een website openen...13

Nadere informatie

Virtuele computers maken met VirtualBox 3

Virtuele computers maken met VirtualBox 3 een handleiding door Tist Verdonck voor PC-Club Sint-Kristoffel 25/09/2009 Afbeelding 1: Startscherm van het programma VirtualBox Inhoudsopgave Virtualisatie...3 Wat is het...3 Waarom...3 VirtualBox installeren...4

Nadere informatie

HiveIO Fabric Technical Overview

HiveIO Fabric Technical Overview HiveIO Fabric Technical Overview February 2019 v1.1 HiveIO HiveIO Fabric is een Software Defined Data Center (SDDC) oplossing of anders gezegd een compleet geïntegreerd virtualisatie platform. Dit betekent

Nadere informatie

HANDLEIDING VIEW DESKTOP. Handleiding VIEW Desktop. P. de Gooijer. Datum: 09-01-2013 Versie: 1.3

HANDLEIDING VIEW DESKTOP. Handleiding VIEW Desktop. P. de Gooijer. Datum: 09-01-2013 Versie: 1.3 HANDLEIDING VIEW DESKTOP Document: Auteur: Datum: 09-01-2013 Versie: 1.3 Handleiding VIEW Desktop M. Huibers P. de Gooijer Inleiding Het Hoornbeeck College en Van Lodenstein maakt gebruik van VMware View.

Nadere informatie

Installatie instructies

Installatie instructies OpenIMS CE Versie 4.2 Installatie instructies OpenSesame ICT BV Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 2 INSTALLATIE INSTRUCTIES... 4 3 OPENIMS SITECOLLECTIE CONFIGURATIE... 6 OpenIMS CE Installatie instructies

Nadere informatie

Perceptive Process. Release Notes. Version: 3.5.x

Perceptive Process. Release Notes. Version: 3.5.x Perceptive Process Release Notes Version: 3.5.x Written by: Product Knowledge, R&D Date: December 2015 2015 Lexmark International Technology, S.A. All rights reserved. Lexmark is a trademark of Lexmark

Nadere informatie

ICT Infrastructuren: Processen en Threads. 18 november 2013 David N. Jansen

ICT Infrastructuren: Processen en Threads. 18 november 2013 David N. Jansen ICT Infrastructuren: Processen en Threads 18 november 2013 David N. Jansen Datum en Ajd van werkcollege na overleg met de aanwezigen: donderdag 8:45 10:30 Leerdoel voor vandaag. Stallings hoofdst 2 4 Hoofddoelen

Nadere informatie

Uw TOSHIBA Windows -pc of tablet upgraden naar Windows 10

Uw TOSHIBA Windows -pc of tablet upgraden naar Windows 10 Uw TOSHIBA Windows -pc of tablet upgraden naar Windows 10 Geachte klant, In dit document wordt uitgelegd hoe u bepaalde TOSHIBA Windows-pc's of tablets waarop Windows 7 of 8.1 vooraf is geïnstalleerd kunt

Nadere informatie

Software. Opdrachten - Deel 1. Naam: Klas: 2015 versie:concept-3.4.2

Software. Opdrachten - Deel 1. Naam: Klas: 2015 versie:concept-3.4.2 Software Opdrachten - Deel 1 Naam: Klas: 2015 versie:concept-3.4.2 Voorwoord Voorwoord In deze module staan de praktijk en theorie opdrachten voor de module Software Deel 1. I Voorwoord II Inhoudsopgave

Nadere informatie

Het besturingssysteem of operating system, vaak afgekort tot OS is verantwoordelijk voor de communicatie van de software met de hardware.

Het besturingssysteem of operating system, vaak afgekort tot OS is verantwoordelijk voor de communicatie van de software met de hardware. Het besturingssysteem of operating system, vaak afgekort tot OS is verantwoordelijk voor de communicatie van de software met de hardware. Het vormt een schil tussen de applicatiesoftware en de hardware

Nadere informatie

MULTIFUNCTIONELE DIGITALE SYSTEMEN. Windows Server 2003, Server 2008 & Scan-to-file

MULTIFUNCTIONELE DIGITALE SYSTEMEN. Windows Server 2003, Server 2008 & Scan-to-file MULTIFUNCTIONELE DIGITALE SYSTEMEN Windows Server 2003, Server 2008 & Scan-to-file Waarschuwing Dit document is bedoeld voor systeembeheerders. Het wordt aanbevolen een back-up te maken alvorens wijziging(en)

Nadere informatie

Ashampoo Rescue Disc

Ashampoo Rescue Disc 1 Ashampoo Rescue Disc Met de software kunt u een Rescue (Herstel) CD, DVD of USB-stick maken. Het rescue systeem (redding systeem) is voor twee typen situaties bedoeld: 1. Om een back-up naar uw primaire

Nadere informatie

2 Installatie Windows Server 2008 R2 Standard

2 Installatie Windows Server 2008 R2 Standard 10 2 Installatie Windows Server 2008 R2 Standard 2.1 Mogelijke proefopstellingen 2.1.1 64-bit computer, zonder Virtualization Technology Minimaal 2GB geheugen Netwerkkaart Naar Internet, waarschijnlijk

Nadere informatie

UBUNTU 8 installatie. 13/10/2009 http://www.ivowebschool.be/uploads/ ivowebschool.be/ /205bc10d-ef8e-4a 1/14. Onderwerpen

UBUNTU 8 installatie. 13/10/2009 http://www.ivowebschool.be/uploads/ ivowebschool.be/ /205bc10d-ef8e-4a 1/14. Onderwerpen UBUNTU 8 installatie Onderwerpen Ubuntu downloaden VMWare klaarmaken Ubuntu installeren VMWare tools installeren 1. Ubuntu downloaden ( ) Je kan ubuntu gratis downloaden via de website www.ubuntu.com.

Nadere informatie

How to install and use dictionaries on the ICARUS Illumina HD (E652BK)

How to install and use dictionaries on the ICARUS Illumina HD (E652BK) (for Dutch go to page 4) How to install and use dictionaries on the ICARUS Illumina HD (E652BK) The Illumina HD offers dictionary support for StarDict dictionaries.this is a (free) open source dictionary

Nadere informatie

Praktijk opdrachten VMware

Praktijk opdrachten VMware Praktijk opdrachten VMware 1 1. Toegang tot de ICT Academie Cloud omgeving Om toegang te krijgen tot de Cloud omgeving van de ICT Academie, kun je onderstaande procedure volgen: http://wiki.vcloud.ictacademie.net/wp

Nadere informatie