Maak je eigen solar power station. achtergrondinformatie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Maak je eigen solar power station. achtergrondinformatie"

Transcriptie

1 Maak je eigen solar power station een natuurkundeopdracht voor 4 havo en 3/4 vwo achtergrondinformatie Helmut Zahn Philips Applied Technologies, Eindhoven

2 Colofon Auteur: Adviezen: Helmut Zahn Philips Applied Technologies, Eindhoven Annemieke Vennix Christiaan Huygens College, Eindhoven Paul Cramer Scholengemeenschap Augustinianum, Eindhoven Eindredactie: Betty Majoor In Profiel Tekstontwerp, Eindhoven Dit is een uitgave van: Philips Human Resources Benelux / Jet-Net Gebouw VB-12 Postbus JZ Eindhoven Uitgave: versie 1.0, maart 2010 Koninklijke Philips N.V. 2010, All rights reserved.

3 Inhoud 1. Introductie De opbouw van het solar power station... 6 Bijlage A Hoe werkt een zonnecel? Bijlage B De potmeter als spanningsdeler Bijlage C Het monteren van de componenten op de printplaat Bijlage D Hoe moet je solderen? Bijlage E Fouten zoeken in de schakeling: een aantal tips Bijlage F Ontwerpen: doe meer met het solar power station... 25

4 1. Introductie In deze les bouw je een batterijoplader op basis van zonne-energie. Met de opgeladen batterij kun je bijvoorbeeld een mobiele telefoon van energie voorzien zonder gebruik van een stopcontact. Dit zou wel eens handig kunnen zijn als je op vakantie op een eenvoudige camping zit of ergens in de natuur bent verdwaald, waar in de verste verte geen stopcontact te bekennen valt. Daarnaast is het gebruik van oplaadbare batterijen, die met zonne-energie worden bijgetankt ook goed voor het milieu. Je hebt vast wel eens een huis met zonnepanelen op het dak gezien. Zonnepanelen zien er meestal blauw uit en glinsteren in de zon. Zonnepanelen hebben de interessante eigenschap dat ze de energie van het zonlicht dat op het paneel valt, omzetten in elektrische energie. Die kun je dan gebruiken om elektrische apparaten aan te drijven of lampen te laten branden. Figuur 1. Philips straatverlichting light blossom met zonnecellen in het bloemblad. De gewonnen energie wordt s nachts gebruikt om de weg te verlichten. Licht in -> stroom uit. Hoe doen zonnepanelen dat? Elk zonnepaneel bestaat uit 50 tot 100 zonnecellen. Deze zijn gemaakt van een bijzonder materiaal, kristallijn silicium. In een kristallijn materiaal zijn de atomen erg netjes geordend met een vaste onderlinge afstand. (Deze ordening leidt trouwens ook in de natuur tot mooie fenomenen, zoals ijs- of zoutkristallen, en is ook de oorzaak voor het glinsteren van de zonnecellen.) Als er lichtdeeltjes 4

5 (fotonen) op dit materiaal vallen worden elektronen losgeslagen. Deze worden door een elektrisch veld in het silicium naar één kant van de siliciumplaat gedrukt. Daardoor ontstaat tussen de twee aansluitpunten aan de boven- en onderkant van de zonnecel een elektrische spanning. De precieze werking van een zonnecel is vrij ingewikkeld en wordt voor de echte liefhebber van techniek in meer detail beschreven in bijlage A. Figuur 2. Zonnecellen zijn een handige bron van energie op afgezonderde locaties. Links zijn ze onderdeel van een powerstation ver op zee (foto: Shell). Rechts zijn ze de energiebron voor een lamp waarmee je altijd licht bij de hand hebt, bijvoorbeeld in afgelegen dorpen in ontwikkelingslanden. 5

6 2. De opbouw van het solar power station Je weet nu waarvoor je een zonnecel kunt gebruiken en hoe een zonnecel werkt. In dit project ga je een elektronische schakeling met een zonnecel bouwen, waarmee je in de zomer een batterij kunt opladen: een solar power station. In figuur 3 zie je hoe het solar power station er uiteindelijk uit komt te zien. Figuur 3. Een solar power station Links zie je de zonnecel die de lichtenergie moet opvangen en rechts zie je de oplaadbare batterij. Daartussen zit een printplaatje met elektrische verbindingen en componenten die ervoor zorgen dat: a. de stroom van de zonnecel naar de batterij kan lopen, b. je het functioneren van je opstelling kunt testen, c. je kunt checken of de batterij vol is. 6

7 De componenten In figuur 4 zie je de verschillende componenten waaruit de batterijoplader bestaat. Figuur 4. De onderdelen voor het solar power station 1 printplaat, 2 LED (light emitting diode), 3 zonnecel, 4 drukschakelaar (2 keer), 5 diode, 6 jumper, 7 oplaadbare batterij 1,2 V, 8 batterijhouder, 9 luidspreker, 10 transistor, 11 potentiometer. We leggen bij elk onderdeel uit waar het voor dient en hoe het werkt. 7

8 Printplaat Een printplaat is een kunststof plaatje waarop geleidende draadjes zitten. De draadjes maken de verbindingen tussen de onderdelen van een circuit. Op deze manier is het mogelijk om makkelijk en snel veel onderdelen met elkaar te verbinden op een klein oppervlak. Zonnecel Een zonnecel zet de energie van het invallende licht om in elektrische energie: lichtdeeltjes die op de cel vallen, slaan elektrische ladingen los waardoor tussen de aansluitpunten een elektrische spanning ontstaat met een pluspool en een minpool. Het is belangrijk om de cel goed op het printplaatje aan te sluiten: aan en - aan -. Oplaadbare batterij De meeste batterijen kun je maar één keer gebruiken tot ze leeg zijn. Maar er zijn ook batterijen die je weer op kunt laden. Deze zijn duurder dan wegwerpbatterijen maar je hebt er veel langer iets aan. En met het gebruik van deze batterijen reduceer je de hoeveelheid chemisch afval. Of een oplaadbare batterij vol is, kun je meten: als de elektrische spanning van de batterij hoger is dan een drempelwaarde van 1,3 V is dan is de batterij tenminste voor 90% opgeladen. Het is belangrijk om de batterij in de juiste richting (plus- en minpool) in de batterijoplader te leggen omdat de batterij anders kapot kan gaan. 8

9 Batterijhouder De batterijhouder zorgt voor een stevig, elektrisch contact tussen de batterij en het printplaatje. Op de houder is aangegeven aan welke kant de pluspool van de batterij moet komen. LED s LED s (Light Emitting Diodes) zijn kleine, elektronische lampjes. Door een LED kan de stroom maar in één richting stromen en daarom moet je goed opletten hoe je de LED aansluit. Op de foto zie je dat bij de gebruikte LED de plus-poot iets langer is dan de min-poot. Diode Een diode geleidt elektrische stroom heel goed in één richting, maar praktisch niet in de andere richting. Het is dus belangrijk dat je de diode goed aansluit. De zwarte streep is de min-kant van de diode. In de batterijoplader moet de diode voorkomen dat er stroom terugloopt van de batterij naar de zonnecel als er niet genoeg licht op de cel valt. Daardoor zou de batterij zich weer ontladen. Jumper Een jumper is niet meer dan een kleine brug die de uiteinden van twee draden op de printplaat met elkaar verbindt en die geopend en gesloten kan worden zoals een schakelaar. Hij heeft dezelfde functie als een schakelaar maar is veel goedkoper. De jumper wordt met de korte pootjes op de printplaat gemonteerd. 9

10 Drukschakelaar Een schakelaar opent of sluit een elektrische verbinding afhankelijk van de stand van de schakelaar. Onze schakelaar is een zogenoemde drukschakelaar die de elektrische verbinding sluit als het knopje wordt ingedrukt. Het is misschien een beetje verwarrend dat onze drukschakelaar 4 pootjes heeft omdat twee aansluitpunten voldoende zouden zijn. Als de schakelaar wordt ingedrukt, ontstaat er een elektrische verbinding van de twee pootjes aan de ene lange zijde van de schakelaar naar de twee pootjes aan de andere lange zijde. Gelukkig past de drukschakelaar maar op één manier op het printje waardoor hij niet fout gemonteerd kan worden. Transistor Een transistor is een elektronische schakelaar. De transistor opent of sluit de elektrische verbinding tussen de aansluitpunten C en E. Dit gebeurt echter niet mechanisch (door het indrukken van een knopje of het omzetten van een hendel) maar elektrisch door het aanleggen van een elektrische spanning aan het derde aansluitpunt B: als de spanning bij B hoog genoeg is wordt de elektrische verbinding tussen C en E gesloten en kan er een elektrische stroom lopen tussen C en E. Als de spanning bij B te laag is, blijft de verbinding onderbroken en kan er geen stroom lopen van C naar E. In het solar power station gebruiken we een transistor die stroom doorlaat bij ongeveer 0,8 Volt tussen B en E. 10

11 Potentiometer Je kunt je een potentiometer of kortweg potmeter voorstellen als twee weerstanden in serie met drie aansluitpunten, zoals in het bovenste plaatje te zien. Het bijzondere aan een potentiometer is echter dat de verhouding tussen de waarden van de beide weerstanden met een stelknop ingesteld kan worden. Dit zie je in het middelste plaatje. Kijk in bijlage B hoe je de spanning tussen A en B bepaalt. In ons geval wordt de stelknop met een schroevendraaier ingesteld. Door aan de potmeter te draaien kun je de spanning over de transistor instellen. A A B B C C Luidspreker Bij een luidspreker wordt een elektrische spanning tussen de aansluitpunten omgezet in geluid. Ook de luidspreker moet goed worden aangesloten. Op de achterkant van de luidspreker staat welk aansluitpunt plus is en welke min. 11

12 Het elektrische schema Het elektrische schema van het solar power station bestaat uit drie in elkaar geschoven circuits: een hoofdcircuit en twee testcircuits. Met het hoofdcircuit (zie figuur 5) wordt de batterij opgeladen. Aan de linkerkant van het schema zie je de zonnecel die de stroom moet opwekken. De pluspool van de zonnecel is via een diode en een jumper met de pluspool van de oplaadbare batterij verbonden, en de minpool van de zonnecel met de minpool van de batterij. De diode moet voorkomen dat er van de batterij stroom terugloopt naar de zonnecel als er niet genoeg licht op de cel valt. Voor het opladen van de batterij moet de jumper gesloten zijn. Maar voor het testen van de opstelling en voor de meet- en rekenopdracht is het handig als je de zonnecel en de batterij kunt ontkoppelen. Dan wordt de jumper geopend. Tussen de contactpunten S en S- kun je de spanning tussen de uiteinden van de zonnecel meten, en tussen de punten L en L- (bij geopende jumper) de laadstroom naar de batterij. Figuur 5. Het hoofdcircuit 12

13 Het tweede circuit bestaat uit de zonnecel, een drukschakelaar en een LED, zoals je in figuur 6 kunt zien. Figuur 6. Zonnecel testcircuit (2 e circuit) Met dit circuit kun je testen hoeveel stroom de zonnecel levert: als de drukschakelaar wordt ingedrukt loopt er een elektrische stroom van de pluspool van de zonnecel door de LED naar de minpool van de zonnecel. Hoe sterker de LED begint te branden, hoe groter de stroom. 13

14 Met het derde circuit (zie figuur 7) kun je testen of de batterij al volledig is opgeladen of nog niet. Figuur 7. Batterij testcircuit (3 e circuit) Dit circuit werkt als volgt: als de drukschakelaar wordt ingedrukt loopt er een stroom van de pluspool van de batterij naar de minpool van de batterij via de schakeling met de spanningsdeler, luidspreker en transistor. De transistor is een elektronische schakelaar: als de batterij niet volledig is opgeladen, is de spanning aan aansluitpunt B van de transistor te laag en wordt de verbinding tussen C en E onderbroken. Daardoor kan er geen stroom door de luidspreker lopen en blijft de luidspreker stil. Als de batterij echter voldoende is opgeladen, is het spanningsniveau bij B voldoende hoog waardoor de transistor een elektrisch geleidende verbinding tussen C en E opent. In dit geval kan een stroom door de luidspreker lopen en begint deze te piepen. Door de instelling van de potentiometer wordt bepaald bij welke laadtoestand van de batterij de transistor van gesloten naar open schakelt. 14

15 Figuur 8 toont het complete elektrische schema met de drie in elkaar geschoven circuits. Dit schema staat ook op de printplaat zoals te zien in figuur 9. Figuur 8. Elektrisch schema van het solar power station Figuur 9. Elektrisch schema op de printplaat 15

16 Bijlage A Hoe werkt een zonnecel? Iets meer in detail ziet het er zo uit: het basismateriaal van zonnecellen zijn siliciumkristallen. Silicium staat in de vierde kolom van het periodiek systeem van de elementen. Een siliciumatoom heeft 4 vrije elektronen om bindingen met 4 elektronen van buuratomen in te gaan. Si Si Si Si Si Figuur 10. De kristalbindingen in zuiver silicium Om het silicium beter elektrisch geleidend te maken, worden in het siliciumkristal atomen ingebouwd uit de vijfde of derde kolom van het periodiek systeem van de elementen. Als een atoom uit de vijfde kolom bijvoorbeeld fosfor wordt ingebouwd, blijft er per atoom een elektron over dat niet in een binding is vastgelegd. Deze elektronen kunnen zich vrij door het kristal bewegen. Een siliciumkristal dat op deze manier verontreinigd is heet n- gedoteerd. De n staat voor negatief, omdat de bewegende lading elektrisch negatief geladen is. Si Si P Si Si Figuur 11. N-gedoteerd silicium, let op het extra elektron 16

17 Als een atoom uit de derde colom van het periodiek systeem wordt ingebouwd bijvoorbeeld boor blijft er per donoratoom een plek vrij in de bindingen met de silicium buuratomen. In deze plek kunnen elektronen uit nabije bindingen springen waardoor de vrije plek verschuift. Men zegt dan dat zich een positief geladen gat door het kristal beweegt. Zo n kristal heet daarom p-gedoteerd, p voor positief geladen. Si Si B Si Si Figuur 12. P-gedoteerd silicium, let op het ontbrekende elektron Voor een zonnecel worden n- en p-gedoteerd silicium bij elkaar gebracht. In het n-type silicium zijn de vrije ladingen negatief en de donoratomen, die een elektron verloren hebben, positief geladen. In het p-type silicium is het andersom. Als n- en p-type silicium met elkaar in contact zijn dat noemt men een pn-overgang komen er door de wilde thermische beweging van de deeltjes elektronen van het n-type silicium naar het p-type silicium en gaten van het p-type silicium naar het n-type. ptype ntype Figuur 13. De diffusie van ladingen over de pn-overgang Dit gaat door totdat door deze stroom van geladen deeltjes aan het grensvlak tussen de twee materialen muren van elektrische ladingen zijn opgebouwd: negatieve ladingen in het p-materiaal en positieve ladingen in het n-materiaal. Er ontstaat een elektrisch veld van n naar p. De negatieve ladingen stoten de positieve gaten af waardoor 17

18 deze niet meer van p naar n kunnen stromen en de positieven stoten de negatieve elektronen af waardoor deze niet meer van n naar p kunnen. De stroom valt helemaal stil. ptype ntype elektrisch veld Figuur 14. Het elektrisch veld dat ontstaat bij een pn-overgang En pas nu komt de zon in het spel. Als een lichtdeeltje, een foton, in het overgangsgebied tussen p- en n-materiaal op een siliciumatoom valt en een elektron uit een binding losslaat, ontstaat een elektron-gat-paar van vrije ladingen. Het elektron wordt door het elektrische veld in het overgangsgebied naar het n-type silicium toe gezogen en het gat door hetzelfde elektrische veld naar het p-type silicium. Als de uiteinden van p- en n-materiaal met een elektrische draad worden verbonden dan gaat er voor elke elektron die het n- materiaal ingedrukt wordt een elektron de draad in en voor elke gat die het p-materiaal ingedrukt wordt een gat. Zo begint er een elektrische stroom te vloeien. A foton ptype ntype elektrongat generatie Figuur 15. De generatie van elektriciteit onder de invloed van zonlicht 18

19 Bijlage B De potmeter als spanningsdeler Zoals je al gezien hebt, kun je een potentiometer beschouwen als twee weerstanden in serie met drie aansluitpunten. Dit is in het bovenste deel van figuur 16 te zien. Het bijzondere aan een potentiometer is dat de verhouding tussen de waarden van de beide weerstanden ingesteld kan worden, zoals onder in figuur 16. A B C A B C Figuur 16. Het principe van een potentiometer Potentiometers worden vaak gebruikt als spanningsdeler: als er tussen de aansluitpunten A en C een spanning U AC wordt aangelegd dan is de spanning tussen B en C: U BC = R AB R BC R BC U AC Je kunt met een potentiometer dus elke spanning U BC instellen tussen 0 V en U AC. Voor de batterijoplader wordt de spanningsdeler gebruikt om de schakelspanning van de transistor nauwkeurig in te stellen. 19

20 Bijlage C Het monteren van de componenten op de printplaat Het monteren van de componenten met pootjes De verschillende componenten worden aan de voorkant van de printplaat daar waar het elektrische schema wit opgeprint is - geplaatst en aan de achterkant gesoldeerd. Het is handig als de printplaat vastgeklemd is tijdens het solderen. Plaats de kleinste componenten als eerste. Buig de pootjes van een component in model zodat ze in de daarvoor bedoelde gaten van de printplaat passen. Soldeer elk pootjes vast op de achterkant van de printplaat. Knip de pootjes daarna buiten de soldeerverbinding af. Zorg ervoor dat de ruimte tussen een gaatje in de printplaat en een er doorheen stekend pootje aan de onderzijde van de printplaat rondom wordt opgevuld met een holle bocht met soldeertin (zie figuur 17). onderzijde Pootje van component Opvulling met soldeertin Printplaat bovenzijde Tinrandje op printplaat Figuur 17. Een gesoldeerd pootje van een elektronisch onderdeel Het bevestigen van elektrische draden Een elektrische draad bestaat meestal uit een geleidende binnendraad en een niet geleidende bekleding. Dit wordt de mantel genoemd. Om zo n draad te kunnen solderen moet je er eerst de geleidende binnendraad blootleggen. Verwijder de mantel met behulp van een striptang. 20

21 Draai de bundel dunne draadjes waaruit binnendraad bestaat stevig in elkaar. De kale binnendraad wordt dan op de juiste plek gesoldeerd. Als het gestripte uiteinde niet door een gaatje op de printplaat gaat, verwijder dan bijvoorbeeld vijf van de twintig draadjes van de bundel. Aan de kant van de zonnecel zijn geen gaten voor de draden. Hier kun je de draden op de volgende manier solderen. Leg eerst op elk van de beide vierkante aansluitpunten aan de onderkant van de zonnecel een druppel soldeertin. Druk dan de draadeinden vlak tegen de bubbel tin aan terwijl je de bubbel nog een keer opwarmt met de soldeerbout tot het tin smelt en over de draad heen vloeit. 21

22 Bijlage D Hoe moet je solderen? Wat is solderen en waarvoor wordt het gebruikt? Solderen is het verbinden van twee metalen door middel van een ander metaal. Bij solderen smelten de beide aan elkaar te verbinden delen niet. Solderen is eigenlijk een soort lijmen met gesmolten metaal als lijm. Solderen wordt onder andere gebruikt om metaaldraden met elektronische onderdelen te verbinden en om componenten op een printplaat vast te maken. Om te kunnen solderen heb je een soldeerbout en soldeertin nodig. Hoe soldeer ik een component aan de printplaat in 10 stappen? 1. Zet de soldeerbout aan. Pas op : soldeerijzers worden heet (~ 350 C) 2. Als het mogelijk is, zet je de printplaat vast. 3. Controleer of de printplaat en het component goed schoon zijn. 4. Als de soldeerbout warm is, smelt je een kleine hoeveelheid soldeertin aan de punt. 5. Veeg de punt met een nat sponsje schoon. (Smelt eventueel weer een kleine hoeveelheid soldeertin aan de punt.) 6. Maak de soldeerplaats op de printplaat en op de component tegelijkertijd warm met de stift van je soldeerbout. Let op: beide elementen moeten even warm zijn. Let op: soldeer snel, laat de onderdelen niet te heet worden! 7. Houd de punt van de bout stevig tegen de soldeerplaats aan terwijl je een dun laagje soldeertin laat smelten op de soldeerplaats. Gebruik weinig soldeertin want de pootjes van de componenten zitten vaak dicht op elkaar. Let op: breng het soldeertin aan op de soldeerplaats, niet op de bout! Let op: twee verschillende soldeertinverbindingen mogen elkaar niet aanraken (kortsluiting)! 8. Haal de soldeerbout weg en laat de verbinding een aantal seconden afkoelen. Let op: beweeg de verbinding niet voordat het soldeertin koud is geworden! 9. Controleer of je verbinding stevig genoeg is. 10. Als je klaar bent met solderen, was je je handen met water en zeep. 22

23 Bijlage E Fouten zoeken in de schakeling: een aantal tips Test 1 Wekt de zonnecel voldoende elektrische spanning op? Meet je geen spanning tussen de 1V en 2,5V? Ga dan de volgende stappen na: 1. Valt het licht van de lamp op de zonnecel? 2. Zijn de draden tussen printplaatje en zonnecel goed aangesloten? Heb je deze vragen met ja beantwoord en meet je nog steeds geen spanning tussen 1V en 2,5V? VRAAG dan pas OM HULP. Test 2 Loopt er een oplaadstroom naar de batterij? Meet je geen stroom boven de 10 ma? Ga dan de volgende stappen na: 3. Valt het licht van de lamp op de zonnecel? 4. Zit de batterij in de goede stand in de houder? 5. Zijn de plus- en de min-kant van de batterijhouder in de goede richting aangesloten? 6. Zijn de plus en de min van de zonnecel met de goede polen aangesloten? 7. Is de diode in de goede richting aangesloten? Heb je alle vragen met ja beantwoord en meet je nog steeds geen stroom boven de 10 ma? VRAAG dan pas OM HULP. 23

24 Test 3 Werkt de tester om te meten of er stroom door de zonnecel wordt opgewekt? Als de LED niet gaat branden, kan het zijn dat je de LED per ongeluk verkeerd om hebt gemonteerd. Je kunt dit nu niet meer aan de hand van de pootjes van de LED zien omdat je die al hebt afgeknipt. Controleer nu het volgende: Als je goed kijkt, zie je dat de vorm van de twee elektroden in de LED verschillend is. In figuur 18 kun je zien welke elektrode de pluspool en welke elektrode de minpool van de LED is. Figuur 18. De vorm van de plus- en minpool in het kapje van de LED Is de LED goed aangesloten? VRAAG dan pas OM HULP. Test 4 en afregeling is de batterij al vol? Gaat de luidspreker niet piepen?ga dan de volgende punten na: 1. Zit de luidspreker met de pluspool aan de kant van de transistor in de schakeling? 2. Is de transistor goed aangesloten, met de ronde kant naar de potentiometer. 3. Is de potentiometer goed aangesloten, met de middelste pin naar de transistor? Doet de luidspreker het nog steeds niet? VRAAG dan pas OM HULP. 24

25 Bijlage F Ontwerpen: doe meer met het solar power station Nu het solar power station klaar is, wil je het natuurlijk gaan gebruiken. Ga je hem binnen voor het raam zetten om de zon te vangen of wil je hem liever buiten zetten om nog meer licht op te vangen? In het laatste geval wil je hem waarschijnlijk inbouwen in een waterdichte behuizing. Of misschien wil je met studiegenoten twee sets in een modelauto bouwen om die echt te laten rijden. Of wil je nog effectiever de zon vangen met een paraboolspiegel zodat de batterij sneller wordt geladen. Kortom kies eerst je doel. Ontwerpen = vooraf bedenken. Dit is zeer belangrijk bij industriële productie. Het ontwerpproces bestaat uit meerdere stappen, van het uitzoeken aan welke eisen het product moet voldoen tot het maken van een prototype. Je kunt door middel van een discussie een pakket van eisen samenstellen waaraan het product moet voldoen. Denk bijvoorbeeld aan: Gebruik ik het power station alleen binnen of moet het ook regenwaterbestendig zijn? Hoe kan ik ervoor zorgen dat de batterij gemakkelijk te plaatsen en te verwijderen is? Wil ik de techniek zichtbaar laten of wil ik liever een chique uitstraling? Je kunt ook een creatief ontwerp maken voor de behuizing. Het bedenken en uitvoeren van een design is heel inspirerend! Gebruik de ontwerpmethode die bij jou op school gangbaar is. Je kunt ernaar vragen bij je docent. Ontwerpen gaat het gemakkelijkst als je de ontwerpstappen volgt, dus: sluit eerst een ontwerpstap af voor je aan de volgende begint. Als je inspiratie op wilt doen, kun je bijvoorbeeld eens kijken op: Veel succes met het ontwerpen (en uitvoeren) van een spannende toepassing voor je solar power station! 25

26 Aantekeningen 26

27 27

28 Kijk voor meer informatie over Jet-Net op:

Maak je eigen solar power station. werkboek

Maak je eigen solar power station. werkboek Maak je eigen solar power station een natuurkundeopdracht voor 4 havo en 3/4 vwo werkboek Helmut Zahn Philips Applied Technologies, Eindhoven Colofon Auteur: Adviezen: Helmut Zahn Philips Applied Technologies,

Nadere informatie

Maak je eigen solar power station. docentenhandleiding

Maak je eigen solar power station. docentenhandleiding Maak je eigen solar power station een natuurkundeopdracht voor 4 havo en 3/4 vwo docentenhandleiding Helmut Zahn Philips Applied Technologies, Eindhoven Meer deelbare lessen Andere deelbare lessen van

Nadere informatie

Techniek Klas 2. Naam leerling: Klas:.

Techniek Klas 2. Naam leerling: Klas:. DE ELEKTRONISCHE DOBBELSTEEN Naam leerling: Klas:. Dit is een uitgave van: Philips Human Resources Benelux / Jet-Net Gebouw VB-12 Postbus 80003 5600 JZ Eindhoven Uitgave: versie 2.1, maart 2011 Koninklijke

Nadere informatie

Elektriciteit, wat is dat eigenlijk?

Elektriciteit, wat is dat eigenlijk? Achtergrondinformatie voor de leerkracht Te gebruiken begrippen tijdens de les. Weetje!! Let op de correcte combinatie lampjes en batterijen -- 1,2 V lampjes gebruiken met de AA-batterijen van 1,5 V ---

Nadere informatie

Bouwbeschrijving Wave Lights badge

Bouwbeschrijving Wave Lights badge Bouwbeschrijving Wave Lights badge Onderdelen Deze onderdelen heb je nodig: 9 + 4 weerstanden 2 diodes 3 drukknoppen 3 condensatoren 1 IC 1 IC-voet 2 batterijen 1 batterijhouder met plakband 1 printje

Nadere informatie

stap 1 Pak de Lunchbox uit En controleer of je alle componenten hebt~ Als je vragen hebt, neem dan contakt op met: info@unitunlikely.

stap 1 Pak de Lunchbox uit En controleer of je alle componenten hebt~ Als je vragen hebt, neem dan contakt op met: info@unitunlikely. stap 1 Pak de Lunchbox uit En controleer of je alle componenten hebt~ Als je vragen hebt, neem dan contakt op met: info@unitunlikely.com Dit onderdeel wordt de PCB (printed circuit board) genoemd. Alle

Nadere informatie

DRAWDIO. Welk gereedschap heb je nodig? BBZZZ.. 1. Soldeerbout 2. Tang 3. Soldeerdraad. Een pen waarmee je muziek tekent!

DRAWDIO. Welk gereedschap heb je nodig? BBZZZ.. 1. Soldeerbout 2. Tang 3. Soldeerdraad. Een pen waarmee je muziek tekent! DRAWDIO Een pen waarmee je muziek tekent! Handleiding BBZZZ.. Maak je eigen Drawdio! Deze handleiding helpt je bij het maken van je eigen Drawdio. LET WEL OP! Een soldeerbout wordt heel heet! Vraag een

Nadere informatie

1 Elektriciteit Oriëntatie 1.1 Elektrische begrippen Elektrische stroomkring

1 Elektriciteit Oriëntatie 1.1 Elektrische begrippen Elektrische stroomkring 1 Elektriciteit Oriëntatie Om met je auto of een tractor te kunnen rijden heb je elektriciteit nodig. Ook voor verlichting en je computer is veel elektriciteit nodig. Ook als je de mobiele telefoon aan

Nadere informatie

Breadboard voeding 5V / 3,3V

Breadboard voeding 5V / 3,3V www.budgetronics.eu - www.budgetronics.nl - www.budgetronics.com - www.budgetronics.tel Breadboard voeding 5V / 3,3V Een handige breadboard voeding die je project van de juiste spanning voorziet. Het gewenste

Nadere informatie

105.663. Bouwpak ket Escape robot. Productinformatie: Benodigd gereedschap voor de bouw van de Escape robot: Stuklijst elektronische onderdelen:

105.663. Bouwpak ket Escape robot. Productinformatie: Benodigd gereedschap voor de bouw van de Escape robot: Stuklijst elektronische onderdelen: k e i n u s i 105.663 Bouwpak ket Escape robot Productinformatie: De Escape robot (ontsnappings-robot) werkt als een robot met kunstmatige intelligentie. Hij slaagt er altijd in zijn weg uit een doolhof

Nadere informatie

Hallo ik ben TECH. Wij gaan samen in het technieklokaal een elektrospel maken. We moeten ons eerst goed voorbereiden op school.

Hallo ik ben TECH. Wij gaan samen in het technieklokaal een elektrospel maken. We moeten ons eerst goed voorbereiden op school. Hallo ik ben TECH. Wij gaan samen in het technieklokaal een elektrospel maken. We moeten ons eerst goed voorbereiden op school. Dat gaan we samen doen. Ik hoop dat je veel plezier beleeft aan deze opdracht!

Nadere informatie

NCV 2.1 Nixie Klok. extra montage aanwijzingen

NCV 2.1 Nixie Klok. extra montage aanwijzingen NCV 2.1 Nixie Klok extra montage aanwijzingen 1 NCV 2.1 Nixie Klok (IN-14 type cijferbuisjes) Volg de Engelse handleiding, dit zijn extra aanwijzingen voor de montage: Gebruik een puntige soldeerbout met

Nadere informatie

inkijkexemplaar Energie voor de lamp Techniek 1

inkijkexemplaar Energie voor de lamp Techniek 1 Nota s: Energie voor de lamp 1. Probleemstelling 50 2. Transport van elektriciteit in een kring 50 2.1. Wat is een elektrische stroomkring? 50 2.2. Stromen van water - stromen van elektriciteit 51 2.3.

Nadere informatie

JoyCon Modificatie Handleiding. Door: XxWiReDxX. Dutch / Nederlands. Versie 1.0

JoyCon Modificatie Handleiding. Door: XxWiReDxX. Dutch / Nederlands. Versie 1.0 JoyCon Modificatie Handleiding Door: XxWiReDxX Dutch / Nederlands Versie 1.0 Joycon Modificatie handleiding Hoe het werkt & hoe te gebruiken Na het uitvoeren van de modificatie kun je deze gebruiken als

Nadere informatie

Introductie. De kit bestaat uit verschillende materialen en een DVD. Op de DVD staan de volgende bestanden: Handboek over Gebouwen, met animaties;

Introductie. De kit bestaat uit verschillende materialen en een DVD. Op de DVD staan de volgende bestanden: Handboek over Gebouwen, met animaties; IUSES Toolkit Introductie Met deze experimentele toolkit kunnen experimenten uitgevoerd worden op het gebied van energie efficiency, energiebesparing en duurzame energie. Hij is ontwikkeld voor docenten

Nadere informatie

Energie : elektriciteit : stroomkringen

Energie : elektriciteit : stroomkringen Energie : elektriciteit : stroomkringen De netspanning is uitgevallen! Pas dan merk je wat elektriciteit voor ons betekent. Geen licht, geen computer, geen playstation, het eten op het elektrisch fornuis

Nadere informatie

een eigen lamp op veel manieren*

een eigen lamp op veel manieren* let op: al het klooien is op eigen risico! ;) Lekker samen klooien! Klooikoffer voor ouders & kinderen die samen aan de slag willen een eigen lamp op veel manieren* klooikoffer #1: de striptang! * bijvoorbeeld

Nadere informatie

lees deze handleiding lees en werk zorgvuldig. voor vragen kunt u ons bereiken op:

lees deze handleiding lees en werk zorgvuldig. voor vragen kunt u ons bereiken op: 1 lees deze handleiding lees en werk zorgvuldig. voor vragen kunt u ons bereiken op: E-mail: info@unitunlikely.com 2 Unpack Controleer of je alle componenten hebt als hieronder aangegeven. Indien dit niet

Nadere informatie

E D U 02 EXPERIMENTEERKIT OP ZONNE-ENERGIE. Nederlands. www.velleman.eu AGE 12+

E D U 02 EXPERIMENTEERKIT OP ZONNE-ENERGIE. Nederlands. www.velleman.eu AGE 12+ E D U 02 EXPERIMENTEERKIT OP ZONNE-ENERGIE Nederlands www.velleman.eu AGE 12 VELLEMAN NV Legen Heirweg 33 9890 Gavere Belgium Europe www.velleman.be www.velleman-kit.com 10 spannende en bruikbare projecten

Nadere informatie

Dit effect is wel bedoeld voor een gevorderde bouwer, bij het afstellen van trimpots (bias) is eigenlijk een multimeter een onmisbaar hulpmiddel.

Dit effect is wel bedoeld voor een gevorderde bouwer, bij het afstellen van trimpots (bias) is eigenlijk een multimeter een onmisbaar hulpmiddel. The Flipster Bass Overdrive 1 Inleiding The Flipster is een bas-effectpedaal waarbij geprobeerd is om het geluid van een Ampeg SB12 Portaflex buizen basversterker in een pedaal te realiseren. Hierbij zijn

Nadere informatie

Jij en energie: zonne-energie

Jij en energie: zonne-energie De oneindige bron: Zonne-energie Passieve zonne-energie Een soort zonne-energie zal je al snel kunnen bedenken en dat is passieve zonne-energie. Passieve zonne-energie is energie waar je niets voor hoeft

Nadere informatie

We kunnen nu met deze kabel de spanning meten door de kabel parallel te schakelen op bv het LEGO zonnepaneel, de LEGO condensator of de LEGO motor.

We kunnen nu met deze kabel de spanning meten door de kabel parallel te schakelen op bv het LEGO zonnepaneel, de LEGO condensator of de LEGO motor. Metingen met LEGO zonnepaneel en condensator In mei zullen we LEGO autootjes een circuit laten afleggen waarbij we gebruik maken van groene energie. Ik heb gekozen om zonne-energie te gebruiken en omdat

Nadere informatie

Bouw je eigen BEAM Photovore

Bouw je eigen BEAM Photovore www.budgetronics.eu www.budgetronics.eu www.budgetronics.com www.budgetronics.nl www.budgetronics.tel Bouw je eigen BEAM Photovore Een milieuvriendelijke robot die leeft van de zon. Een Photovore is een

Nadere informatie

Zelf een simpele ionisatiekamer bouwen

Zelf een simpele ionisatiekamer bouwen Zelf een simpele ionisatiekamer bouwen Simpele ionisatiekamer Een ionisatiekamer is een detector voor ioniserende straling, zoals alfa-, bèta- en gammastraling. Ten gevolge van ionisaties wordt de lucht

Nadere informatie

Astronaut van de toekomst

Astronaut van de toekomst Astronaut van de toekomst INHOUD WORKSHOP 1. BOUW DE SAPI-RAKET IN LEGO Aan de hand van een bouwschema bouw je een unieke raket in Lego. 2. LAAT DE LEDJES BRANDEN Door gebruik te maken van zonne-energie

Nadere informatie

Regenboog U-lamp. Stuklijst: by Horst Wagner. Benodigd gereedschap en hulpmiddelen: Veiligheidstip

Regenboog U-lamp. Stuklijst: by Horst Wagner. Benodigd gereedschap en hulpmiddelen: Veiligheidstip 105.641 Regenboog U-lamp Stuklijst: 2x regenboog-led 5 mm 1x acrylglas 3 x 30 x 110 mm 1x kunststof stick ø11 x 200 mm 1x schakeldraad, rood 500 mm 1x schakeldraad, zwart 500 mm 2x platte stekkerhuls 6,3mm

Nadere informatie

THIS WORK IS LICENSED UNDER A CREATIVE COMMONS ATTRIBUTION NON COMMERCIAL 4.0 2014 B. MALENGIER M. C. CIOCCI

THIS WORK IS LICENSED UNDER A CREATIVE COMMONS ATTRIBUTION NON COMMERCIAL 4.0 2014 B. MALENGIER M. C. CIOCCI THIS WORK IS LICENSED UNDER A CREATIVE COMMONS ATTRIBUTION NON COMMERCIAL 4.0 2014 B. MALENGIER M. C. CIOCCI WITH SUPPORT OF: VZW DE CREATIEVE STEM De Joule Dief kit Proficiat met je aankoop van de Ingegno

Nadere informatie

Regenboog U-lamp. Stuklijst: by Horst Wagner. Benodigd gereedschap en hulpmiddelen: Veiligheidstip

Regenboog U-lamp. Stuklijst: by Horst Wagner. Benodigd gereedschap en hulpmiddelen: Veiligheidstip is uniek 105.641 Regenboog U-lamp Stuklijst: 2x regenboog-led 5 mm 1x acrylglas 3 x 30 x 110 mm 1x kunststof stick ø11 x 200 mm 1x schakeldraad, rood 500 mm 1x schakeldraad, zwart 500 mm 2x platte stekkerhuls

Nadere informatie

Handleiding. DBMK103 Simon Says. Versie 1.0 (Augustus 2014) Digibytez Website:

Handleiding. DBMK103 Simon Says. Versie 1.0 (Augustus 2014) Digibytez Website: Handleiding DBMK103 Simon Says Versie 1.0 (Augustus 2014) Website: http://www.digibytez.nl E-mail: info@digibytez.nl Inleiding Geachte klant, Hartelijk dank voor het kopen van dit product. Wij raden u

Nadere informatie

Twinkle star

Twinkle star www.budgetronics.eu www.budgetronics.com www.budgetronics.nl www.budgetronics.tel Twinkle star De Twinkle star is een bouwkit die borg staat voor een bijna oneindige hoeveelheid lichteffecten uitgestraald

Nadere informatie

Praktijk Elektrotechniek:

Praktijk Elektrotechniek: Soldeer oefeningen Niveau 2/3 Mechatronica Naam Student: Klas: Praktijk Elektrotechniek: Datum: Het bouwen van een knipperlichtje LET OP! Tijdens de theoretische lessen zijn jullie ingeleid in de basisbegrippen

Nadere informatie

Opdracht 1. Zoek in reclameblaadjes foto s van zaklampen en plak ze hier onder.

Opdracht 1. Zoek in reclameblaadjes foto s van zaklampen en plak ze hier onder. Opdracht 1. Zoek in reclameblaadjes foto s van zaklampen en plak ze hier onder. Materiaal: Een led is een speciaal soort lampje. Een lampje dat zeer weinig energie verbruikt. Hierdoor is het een milieuvriendelijke

Nadere informatie

BOUWBESCHRIJVING LASERGAME Mk II

BOUWBESCHRIJVING LASERGAME Mk II De basis voor de bouw van de Lasergame Mk II (Mk II staat voor Mark II = versie 2) is een printplaat. Deze heeft een bedrukte en een onbedrukte zijde. De onderdelen komen aan de zijde met de bedrukking

Nadere informatie

Parallelle poort interface.

Parallelle poort interface. Parallelle poort interface. Bouwbeschrijving kant en klare PCB interface met LUMI led s. Naam : Klas: 2008-2009 EduTechSoft Pagina 2 van 8 Inleiding. Deze bouwbeschrijving hoort bij het project Digitale

Nadere informatie

Solar lamp/huisnummerverlichting

Solar lamp/huisnummerverlichting 7.37 Benodigd gereedschap: werkplaatsvijl liniaal potlood ø,5 ø 3 ø 5 centerpons boor schuurpapier figuurzaag met ijzerzaag ijmpistool/ siliconenlijm kruiskopschroevendraaier Let op! Opitec bouwpakketten

Nadere informatie

E n e r g i e e x p e r i m e n t e n Science

E n e r g i e e x p e r i m e n t e n Science 1 2 3. 9 8 7 E n e r g i e e x p e r i m e n t e n Science N. B. De OPITEC bouwpakketten zijn gericht op het onderwijs. 1 Wat je nodig hebt: Voor de motorhouder: Voor de ventilator: 1 grote houten schijf

Nadere informatie

Hallo ik ben TECH. Wij gaan samen in het technieklokaal een elektrospel maken. We moeten ons eerst goed voorbereiden op school.

Hallo ik ben TECH. Wij gaan samen in het technieklokaal een elektrospel maken. We moeten ons eerst goed voorbereiden op school. Hallo ik ben TECH. Wij gaan samen in het technieklokaal een elektrospel maken. We moeten ons eerst goed voorbereiden op school. Dat gaan we samen doen. Ik hoop dat je veel plezier beleeft aan deze opdracht!

Nadere informatie

Theorie: Energieomzettingen (Herhaling klas 2)

Theorie: Energieomzettingen (Herhaling klas 2) les omschrijving 12 Theorie: Halfgeleiders Opgaven: halfgeleiders 13 Theorie: Energiekosten Opgaven: Energiekosten 14 Bespreken opgaven huiswerk Opgaven afmaken Opgaven afmaken 15 Practicumtoets (telt

Nadere informatie

Een batterij is een spanningsbron die chemische energie omzet in elektrische (zie paragraaf 3).

Een batterij is een spanningsbron die chemische energie omzet in elektrische (zie paragraaf 3). 5. Opwekken van spanning: Spanningsbronnen Om een lamp te laten branden, een rekenmachine te laten rekenen, een walkman muziek te laten weergeven heb je een bron van elektrische energie nodig. Een spanningsbron

Nadere informatie

NEWTONE. The Plus. 1 Inleiding

NEWTONE. The Plus. 1 Inleiding The Plus 1 Inleiding The Plus is een distortion op basis van de welbekende MXR Distortion +. Vergeleken met het origineel zijn er enkele verbeteringen toegepast. Binnen het wereldje van distortion pedalen

Nadere informatie

Stuiterlicht Een project van de Service Kring JOTA-JOTI. Handleiding Stuiterlicht en Batterijtester bouwpakket.

Stuiterlicht Een project van de Service Kring JOTA-JOTI. Handleiding Stuiterlicht en Batterijtester bouwpakket. Handleiding Stuiterlicht en Batterijtester bouwpakket. Een project van de. Bevalt je Stuiterlicht, heb je leuke ideeën? Laat het ons weten, lees op de laatste pagina hoe. Pagina 1 van 12 Handleiding Stuiterlicht

Nadere informatie

Claxon Inhoud: Gereedschap:

Claxon Inhoud: Gereedschap: Claxon Naam: Groep/ klas: Inhoud: Gereedschap: 1 Condensator C...0,1 µf, Nr. 104 Potlood, passer, liniaal 1 Weerstand R1...1K Ohm, bruin-zwart-rood-goud Hamer 1 Weerstand R2...150 K Ohm, bruin-groen-geel-goud

Nadere informatie

Het effect is eenvoudig te bouwen en daarom ook voor beginnende effectbouwers zeer geschikt.

Het effect is eenvoudig te bouwen en daarom ook voor beginnende effectbouwers zeer geschikt. WWW.-ONLINE.NL The Screaming Parrot Treble Booster 1 Inleiding The Screaming Parrot is een treble booster gebaseerd op de Electro Harmonix Screaming Bird. Het origineel werd eind jaren 60 geïntroduceerd.

Nadere informatie

Gebruik van een 13.8V 27MC Voeding

Gebruik van een 13.8V 27MC Voeding Gebruik van een 13.8V 27MC Voeding Hallo Slotracers, Veelal wordt er gebruik gemaakt van redelijk dure regelbare gestabiliseerde voedingen. Nu is het zo dat dit veel goedkoper opgelost kan worden dan dat

Nadere informatie

Informatiebron Thema 2b. Zonnepanelen

Informatiebron Thema 2b. Zonnepanelen Auteur Energy College Laatst gewijzigd Licentie Webadres 16 November 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/68732 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Thema: Energie. Naam:... Klas: Datum:... Nr.:.

Thema: Energie. Naam:... Klas: Datum:... Nr.:. Thema: Energie Naam:... Klas: Datum:... Nr.:. 1 De zon aangedreven windgenerator 1.1 Inleidende opdracht rond windenergie Windenergie over de hele wereld? Vul de volgende woorden in de tekst: De kust,

Nadere informatie

Glas en barnsteen hebben een tegengestelde lading als ze opgewreven zijn, de lading van gewreven glas noem je positief.

Glas en barnsteen hebben een tegengestelde lading als ze opgewreven zijn, de lading van gewreven glas noem je positief. Samenvatting door E. 2498 woorden 2 april 2015 7,2 23 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Pulsar Hoofdstuk 3 Elektriciteit 3.1 Lading, Spanning en Stroom Elektrische lading Door wrijving kunnen voorwerpen

Nadere informatie

Techniek? Electrospel. [Geef tekst op]

Techniek? Electrospel. [Geef tekst op] Techniek? Electrospel [Geef tekst op] Inhoudsopgave Inleiding... 2 Voorbereidende les Elektriciteit... 3 Aan de slag met het spelveld... 7 Voorbeelden voor het spelveld... 10 Praktijkles Electrospel...

Nadere informatie

NUMITRON DICE

NUMITRON DICE www.budgetronics.eu www.budgetronics.nl www.budgetronics.com www.budgetronics.tel NUMITRON DICE Een unieke dobbelsteen met een Numitron display en prachtig kleurenspel. Bouwbeschrijving om zelf dit bouwpakket

Nadere informatie

LED FADER

LED FADER www.budgetronics.eu www.budgetronics.com www.budgetronics.nl www.budgetronics.tel LED FADER De LED fader laat twee grote witte 10mm LEDS langzaam oplichten tot volle lichtsterkte om daarna automatisch

Nadere informatie

Om een lampje te laten branden moet je er een elektrische stroom door laten lopen. Dat lukt alleen, als je een gesloten stroomkring maakt.

Om een lampje te laten branden moet je er een elektrische stroom door laten lopen. Dat lukt alleen, als je een gesloten stroomkring maakt. Samenvatting door een scholier 983 woorden 8 april 2011 6,8 988 keer beoordeeld Vak Methode NaSk Nova Natuurkunde H5 par 1 t/m 5 samenvatting Par. 1 Een stroomkring maken Om een lampje te laten branden

Nadere informatie

Wind, Sun & Rain Sensor Instructions

Wind, Sun & Rain Sensor Instructions Awning Instructions Wind, Sun & Rain Sensor Instructions B C D Nederlands Wind, Zon & Regen Sensor Instructies Inhoud Garantie Voordat u de sensor aansluit raden wij u aan de instructies zorgvuldig door

Nadere informatie

LEGO Energiemeter. Hoe te beginnen

LEGO Energiemeter. Hoe te beginnen LEGO Energiemeter Hoe te beginnen De Energy Meter bestaat uit twee delen: het LEGO Energy Display en de LEGO Energy Storage. De Energy Storage past op de onderkant van het Energy Display. Schuif de Energy

Nadere informatie

LED POWER FLASHER

LED POWER FLASHER www.budgetronics.eu www.budgetronics.com www.budgetronics.nl www.budgetronics.tel LED POWER FLASHER Een geweldig leuke schakeling voor flitsende lichteffecten waarbij de knipperfrequentie kan worden aangepast

Nadere informatie

Accu ipod Nano 1G Installatie handleiding

Accu ipod Nano 1G Installatie handleiding 1. Zorg ervoor dat de ipod vergrendeld is voordat u hem openmaakt. 2. Op het achterpaneel zitten elf klemmetjes, waarmee deze aan de voorkant is bevestigd. Om de ipod te openen, moeten de klemmetjes naar

Nadere informatie

Naam: Klas: Repetitie elektriciteit klas 2 1 t/m 6 HAVO (versie A)

Naam: Klas: Repetitie elektriciteit klas 2 1 t/m 6 HAVO (versie A) Naam: Klas: Repetitie elektriciteit klas 2 1 t/m 6 HAVO (versie A) OPGAVE 1 Welke spanning leveren de combinaties van 1,5 volt-batterijen? Eerste combinatie: Tweede combinatie: OPGAVE 2 Stel dat alle lampjes

Nadere informatie

Lees eerst bij Uitleg leerlingen, proef 1 alles over de onderdelen van de elektrische kringloop. stroomkring 1 stroomkring 2

Lees eerst bij Uitleg leerlingen, proef 1 alles over de onderdelen van de elektrische kringloop. stroomkring 1 stroomkring 2 Lees eerst bij Uitleg leerlingen, proef 1 alles over de onderdelen van de elektrische kringloop. Bekijk de twee stroomkringen op de foto s hieronder. stroomkring 1 stroomkring 2 Noem voor beide stroomkringen

Nadere informatie

Het printje is kant-en-klaar in de webwinkel verkrijgbaar, de overige componenten natuurlijk ook.

Het printje is kant-en-klaar in de webwinkel verkrijgbaar, de overige componenten natuurlijk ook. WWW.-ONLINE.NL The LP Bee Linear Power Booster 1 Inleiding The LP Bee is een neutrale booster gebaseerd op de Electro Harmonix LPB1. Het origineel dateert van 1968. Oorspronkelijk werd het effect direct

Nadere informatie

LED STROBOSCOOP

LED STROBOSCOOP www.budgetronics.eu www.budgetronics.com www.budgetronics.nl www.budgetronics.tel LED STROBOSCOOP De LED stroboscoop laat twee grote en zeer felle witte 10mm LEDS flitsen met een instelbare flits frequentie.

Nadere informatie

Inventarisatie Controleer, voor je aan de gang gaat, of je alle onderdelen ook daadwerkelijk hebt.

Inventarisatie Controleer, voor je aan de gang gaat, of je alle onderdelen ook daadwerkelijk hebt. Inventarisatie Controleer, voor je aan de gang gaat, of je alle onderdelen ook daadwerkelijk hebt. Deze onderdelen heb je nodig: PCB (uiteraard) MCP1702-3302 - U1 (Low-current Voltage Regulator) BC547

Nadere informatie

Bouw zelf een windmolen

Bouw zelf een windmolen Bouw zelf een windmolen Met dit bouwplan is een windmolen maken niet moeilijk! Bouw thuis of op school een echte windmolen die een klein lampje (LED) laat branden. Aan het einde van de beschrijving vind

Nadere informatie

2 ELEKTRISCHE STROOMKRING

2 ELEKTRISCHE STROOMKRING 2 ELEKTRISCHE STROOMKRING Om elektrische stroom nuttig te gebruiken moet hij door een verbruiker vloeien. Verbruikers zijn bijvoorbeeld een gloeilampje, een motor, een deurbel. Om een gloeilampje te laten

Nadere informatie

S C I E N C E C E N T E R

S C I E N C E C E N T E R DE WILLIE WORTEL QUIZZZ Gaat er bij jou ook een lampje branden? Dan heb je het goede antwoord op de vraag gegeven. Maak een knotsgekke elektroquiz. Daarvoor gaan jullie zelf de quizvragen en antwoorden

Nadere informatie

Opgave 1 Er zijn twee soorten lading namelijk positieve en negatieve lading.

Opgave 1 Er zijn twee soorten lading namelijk positieve en negatieve lading. itwerkingen Opgave Er zijn twee soorten lading namelijk positieve en negatieve lading. Opgave 2 Een geleider kan de elektrische stroom goed geleiden. Metalen, zout water, grafiet. c. Een isolator kan de

Nadere informatie

TECHNOLOGIE TECHNIEK. Vervangende opdracht voor produceer de sleutelhanger. H.O. Boorsma.

TECHNOLOGIE TECHNIEK. Vervangende opdracht voor produceer de sleutelhanger. H.O. Boorsma. TECHNOLOGIE TECHNIEK Vervangende opdracht voor produceer de sleutelhanger. H.O. Boorsma. A r d u I n o N a n o Woord vooraf.. In het vierde leerjaar GL/GT Technologie werken de leerlingen die techniek

Nadere informatie

Het alarm. We moeten onze eigen spullen in een koffertje beveiligen met een. Wat kunnen we hiervoor gebruiken om het alarm in werking te zetten?

Het alarm. We moeten onze eigen spullen in een koffertje beveiligen met een. Wat kunnen we hiervoor gebruiken om het alarm in werking te zetten? 2 Het alarm We moeten onze eigen spullen in een koffertje beveiligen met een alarmsysteem. PROBLEEM Het alarmsysteem moet werken als: - - OPLOSSING ZOEKEN Wat kunnen we hiervoor gebruiken om het alarm

Nadere informatie

Fig1.9 Zonne-energie: voorbeeldproefje

Fig1.9 Zonne-energie: voorbeeldproefje Zonne-energie Inleidende proef Doelstelling Het is de bedoeling om kort maar bondig de werking van een zonnepaneel uit te leggen. Daarna wordt de werking vlug gedemonstreerd wordt aan de hand van een kleine

Nadere informatie

NEWTONE. The Bender. 1. Inleiding

NEWTONE. The Bender. 1. Inleiding The Bender 1. Inleiding The Bender is één van de variaties uit de overbekende Tonebender familie. Evenals zijn grote voorbeeld werkt dit effect met positieve massa. Voor gebruik met een adapter moet u

Nadere informatie

Examen VMBO-BB. techniek breed CSPE BB. gedurende 400 minuten. Bij dit examen horen bijlagen, uitwerkbijlagen en digitale bestanden.

Examen VMBO-BB. techniek breed CSPE BB. gedurende 400 minuten. Bij dit examen horen bijlagen, uitwerkbijlagen en digitale bestanden. Examen VMBO-BB 2010 gedurende 400 minuten techniek breed CSPE BB Bij dit examen horen bijlagen, uitwerkbijlagen en digitale bestanden. Dit examen bestaat uit 12 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

Het effect is eenvoudig te bouwen en daarom ook voor beginnende effectbouwers zeer geschikt. Hiernaast het origineel, de Hog s Foot.

Het effect is eenvoudig te bouwen en daarom ook voor beginnende effectbouwers zeer geschikt. Hiernaast het origineel, de Hog s Foot. WWW.-ONLINE.NL The Pig s Trotter Bass Booster 1 Inleiding The Pig s Trotter is een bass booster gebaseerd op de Electro Harmonix Hog s Foot. Het origineel werd in de jaren 70 geïntroduceerd. Later werd

Nadere informatie

Signalen stroom, spanning, weerstand, vermogen AC, DC, effectieve waarde

Signalen stroom, spanning, weerstand, vermogen AC, DC, effectieve waarde Technologie 1 Elektrische en elektronische begrippen Signalen stroom, spanning, weerstand, vermogen AC, DC, effectieve waarde Opleiding Pop en Media Peet Ferwerda, januari 2002 Deze instructie wordt tijdens

Nadere informatie

Algemene Breadboard tips

Algemene Breadboard tips Hoe gebruik ik een breadboard? Een breadboard is een handig hulpmiddel om schakelingen snel en gemakkelijk uit te testen voordat je ze definitief gaat bouwen. Het voordeel van een breadboard is dat je

Nadere informatie

STROOMKRING. STAP 1 Lees eerst de hele tekst door en bekijk de tekeningen en het montagepaneel.

STROOMKRING. STAP 1 Lees eerst de hele tekst door en bekijk de tekeningen en het montagepaneel. 1 WAT GA JE DOEN? Je gaat met stroom werken. Jullie gaan ontdekken wat je met schakelingen en stroom kunt doen en welk effect dat heeft op een lampje. Jullie moeten zelf de draden goed monteren en aansluiten.

Nadere informatie

1. PRODUCTAFBEELDING MET UITLEG: 3

1. PRODUCTAFBEELDING MET UITLEG: 3 GEBRUIKSAANWIJZING INHOUDSOPGAVE 1. PRODUCTAFBEELDING MET UITLEG: 3 2.HET MONTEREN EN AANSLUITEN VAN DE DEURBEL OP STROOM 4 2.1 Deurbel krijgt spanning via batterijen 4 2.2 Deurbel krijgt spanning via

Nadere informatie

Opgave 5 V (geschreven als hoofdletter) Volt (voluit geschreven) hoeft niet met een hoofdletter te beginnen (volt is dus goed).

Opgave 5 V (geschreven als hoofdletter) Volt (voluit geschreven) hoeft niet met een hoofdletter te beginnen (volt is dus goed). Uitwerkingen 1 Opgave 1 Twee Opgave 2 30 x 3 = 90 Opgave 3 Volt (afgekort V) Opgave 4 Voltmeter (ook wel spanningsmeter genoemd) Opgave 5 V (geschreven als hoofdletter) Volt (voluit geschreven) hoeft niet

Nadere informatie

Parallelle poort interface.

Parallelle poort interface. Parallelle poort interface. Bouwbeschrijving van de print interface met transistoren en MR16 spots. Naam : Klas: 2008 EduTechSoft Pagina 2 van 10 Inleiding. Deze bouwbeschrijving hoort bij het project

Nadere informatie

LED VU METER

LED VU METER www.budgetronics.eu www.budgetronics.com www.budgetronics.nl www.budgetronics.tel LED VU METER Met de LED vu meter laat je laat je 10 LEDS op de maat van muziek of geluid oplichten. Hoe harder het geluid

Nadere informatie

Light Emitting Diode. Auteur: René Kok

Light Emitting Diode. Auteur: René Kok Light Emitting Diode. Auteur: René Kok Om zo compleet mogelijk te zijn met betrekking tot LED s en hun toepassingen zou ik ook graag enkele simpele elektrische berekeningen, en enkele begrippen de revue

Nadere informatie

De condensator en energie

De condensator en energie De condensator en energie Belangrijkste onderdelen in de proeven De LEGO-condensator De condensator heeft een capaciteit van 1 Farad en is beschermd tegen een overbelasting tot 18 Volt. Wanneer de condensator

Nadere informatie

Universele DC voeding

Universele DC voeding Een inregelbare DC voeding die voor het met gelijkstroom voeden van de gloeidraden van buizen kan worden gebruikt maar ook als superieure vervanger van de standaard bijgeleverde stekkervoedingen bij DAC

Nadere informatie

Deel 1: Metingen Bouw achtereenvolgens de onderstaande schakelingen en meet de klemspanning en de stroomsterkte. VOORKOM STEEDS KORTSLUITING!!

Deel 1: Metingen Bouw achtereenvolgens de onderstaande schakelingen en meet de klemspanning en de stroomsterkte. VOORKOM STEEDS KORTSLUITING!! Practicum elektronica: Spanningsbron Benodigdheden: Niet-gestabiliseerde voeding of batterij, 2 multimeters, 5 weerstanden van 56 Ω (5 W), 5 snoeren, krokodillenklemmen. Deel : Metingen Bouw achtereenvolgens

Nadere informatie

1. Installatie van de e-thermostaat 3. 2. Installatie van de hub 8

1. Installatie van de e-thermostaat 3. 2. Installatie van de hub 8 v.120110 1. Installatie van de e-thermostaat 3 2. Installatie van de hub 8 3. De webportal en smart phone app 10 Webportal...10 Smart phone App...10 4. Problemen oplossen - E-thermostaat 11 Het display

Nadere informatie

Stroomkringen. opdracht 2

Stroomkringen. opdracht 2 Stroomkringen opdracht 8 Wat ga je doen? Je gaat een aantal stroomkringen maken. HIermee kun je bijvoorbeeld een lamp laten branden of een bel laten rinkelen. Lees eerst goed de opdracht en bekijk de illustratie

Nadere informatie

Elektrische techniek

Elektrische techniek AOC OOST Almelo Groot Obbink 01-09-2013 . Zowel in huis als bij voertuigen heb je met elektriciteit te maken. Hoe zit een meterkast in elkaar? Hoe werkt een elektrisch ontstekingssysteem van een motor?

Nadere informatie

een eigen lamp op veel manieren*

een eigen lamp op veel manieren* let op: al het klooien is op eigen risico! ;) Lekker samen klooien! Klooikoffer voor ouders & kinderen die samen aan de slag willen een eigen lamp op veel manieren* klooikoffer #1: de striptang! * bijvoorbeeld

Nadere informatie

2. Factoren onderzoeken die invloed hebben op het vermogen van de zonnecellen

2. Factoren onderzoeken die invloed hebben op het vermogen van de zonnecellen Experiment 2 2. Factoren onderzoeken die invloed hebben op het vermogen van de zonnecellen Inleiding In deze experimentenreeks ga je onderzoeken welke factoren een effect hebben op het geleverde vermogen

Nadere informatie

DDDAC1794 TENT DACmodule

DDDAC1794 TENT DACmodule TENT DACmodule De nieuwe 2016 module. De voeding aan de analoge zijde hee nu geïntegreerde Tentlabs shuntvoedingen. De bias van de roemruchte pin 20 hee een stroombron gekregen die de vaste 6K1 weerstand

Nadere informatie

Restauratie Commodore 64-wigvoeding

Restauratie Commodore 64-wigvoeding Restauratie Commodore 64-wigvoeding Het probleem Veel Commodore 64's werden geleverd met een wigvormige voeding. Deze voeding heeft de eigenschap de Commodore 64 op te blazen als hij defect gaat. De componenten

Nadere informatie

Ik weet niet of dit al een keer eerder is vermeld, maar ik kon het niet vinden en dus lijkt het me handig een keer te vermelden.

Ik weet niet of dit al een keer eerder is vermeld, maar ik kon het niet vinden en dus lijkt het me handig een keer te vermelden. Hallo Slotracers, Ik weet niet of dit al een keer eerder is vermeld, maar ik kon het niet vinden en dus lijkt het me handig een keer te vermelden. Ik heb zojuist een Parma regelaar omgebouwd zodat nu ook

Nadere informatie

Alles om je heen is opgebouwd uit atomen. En elk atoom is weer bestaat uit protonen, elektronen en neutronen.

Alles om je heen is opgebouwd uit atomen. En elk atoom is weer bestaat uit protonen, elektronen en neutronen. 2 ELEKTRICITEITSLEER 2.1. Inleiding Je hebt al geleerd dat elektriciteit kan worden opgewekt door allerlei energievormen om te zetten in elektrische energie. Maar hoe kan elektriciteit ontstaan? En waarom

Nadere informatie

Bouw je eigen minicomputer

Bouw je eigen minicomputer Soldeer stap-voor-stap de Fabschoolino, een open source Arduino. 1 2 3 Je hebt nodig: soldeerbout, soldeersel, batterijhouder, Fabschoolino board (het PCB, ATMEGA 328P (ic) en de losse componenten + beschrijving

Nadere informatie

Practicum Zuil van Volta

Practicum Zuil van Volta Practicum Zuil van Volta Benodigdheden Grondplaat, aluminiumfolie, stuivers (munten van vijf eurocent), filtreerpapier, zoutoplossing, voltmeter, verbindingssnoeren, schaar Voorbereidende werkzaamheden

Nadere informatie

100 jaar LED flasher

100 jaar LED flasher www.budgetronics.eu www.budgetronics.com www.budgetronics.nl www.budgetronics.tel 100 jaar LED flasher Met deze eenvoudige schakeling laat je een rode LED minstens 100 jaar lang knipperen op slechts één

Nadere informatie

Vervanging van de back-up batterij van de DARES Xstream pagers.

Vervanging van de back-up batterij van de DARES Xstream pagers. Vervanging van de back-up batterij van de DARES Xstream pagers. Sorteer de pagers eerst goed uit voordat je begint. Beschadigde pagers voorspellen meestal ook niet veel goeds voor de binnenzijde. Let op

Nadere informatie

Het huis van de 1000 technische mogelijkheden

Het huis van de 1000 technische mogelijkheden et huis van de 1000 technische mogelijkheden 1 2 Één bouwpakket met 2 uitvoeringen. Werkblad ijpassende werkbladen kunt u gratis downloaden www.aduis.com Denk goed na over het hoe en waar je in jullie

Nadere informatie

vaardigheden [ TO ] gereedschappen oefeningen 1 2 3 klas 1 graa 3 werkstukken

vaardigheden [ TO ] gereedschappen oefeningen 1 2 3 klas 1 graa 3 werkstukken vaardigheden [ TO ] gereedschappen oefeningen 1 2 3 klas 1 graa 3 werkstukken Voordat je zelf gaat ontwerpen, leer je eerst hoe je van een tekening een werkstuk maakt. In het werkboek leer je wat een stroomkring

Nadere informatie

BI COLOUR FLASHER

BI COLOUR FLASHER www.budgetronics.eu www.budgetronics.com www.budgetronics.nl www.budgetronics.tel BI COLOUR FLASHER De bi-colour flasher laat dezelfde LED afwisselend rood en groen oplichten. Prima te gebruiken als waarschuwingssignaal

Nadere informatie

PROJECT 1: Zorgen voor veilig voedsel - koelkastalarm Blz. 1/6

PROJECT 1: Zorgen voor veilig voedsel - koelkastalarm Blz. 1/6 NAAM:........ Nr.:...... KLAS:. DATUM:..... Leerkracht:.... Schooljaar:.... TECHNIEK: COOL2 PROJECT 1 ZORGEN VOOR VEILIG VOEDSEL HET KOELKASTALARM: WERKVOLGORDE A) Onderdelen controleren: 1) controleer

Nadere informatie

Zonne-energie gratis en schoon

Zonne-energie gratis en schoon Zonne-energie gratis en schoon Samen gaan we voor duurzaam Genieten van de zon. Buiten in de tuin, in het park of op het strand. De zon geeft ons gratis energie. We kunnen de zon ook op een andere manier

Nadere informatie