Vloeiende be SOFTWARE

Transcriptie

1 SOFTWARE Iedereen met een goede pc kan tegenwoordig een mooie compilatievideo maken. En helemaal handig is natuurlijk dat we zo n compilatie nu ook kunnen bewaren op cd of dvd: de houdbaarheid wordt flink verlengd en de kwaliteit op dvd is goed. Vloeiende be Voor het bewerken van videobeelden op de computer hebt u een snelle pc en speciale software nodig. De pc moet voorzien zijn van een FireWire-aansluiting (digitale camcorder) of een analoge capturekaart (analoge camcorder). Het belangrijkste bij videobewerking is het verwijderen van alle onbruikbare scènes en het in de goede volgorde plaatsen van de overgebleven scènes. Daarna kunt u het geheel aankleden met leuke scèneovergangen, ondertitels of muziek. Voor de meeste gebruikers volstaat de standaardsoftware die bij videokaarten wordt geleverd. Deze pakketten kosten in de winkel rond de 100. Kunt u er niet mee doen wat u wilt, overweeg pas dan de aanschaf van een veel duurder professioneel pakket (vanaf ongeveer 700). Analoog of digitaal? Bezit u een oudere, analoge camcorder (bijvoorbeeld Hi8), dan hebt u een speciale videocapturekaart (circa 240) nodig om de beelden te digitaliseren en te comprimeren. Bij deze omzetting treedt enig kwaliteitsverlies 26 de Digitale Consument december 2002

2 op. Sommige grafische kaarten hebben overigens al een analoge ingang. De nieuwste camcorders zijn digitaal: ze werken met digitale tapes (Digital-8 of het modernere en kleinere Mini-DV). Sony heeft een nog kleiner bandje geïntroduceerd, Micro-DV, maar videobewerken is dan alleen mogelijk met speciale Sony-software. Een digitale camera is duurder dan een analoge, maar biedt op termijn veel voordelen. Ten eerste kunt u de beelden sneller en zonder kwaliteitsverlies! binnenhalen op de pc. Bovendien spaart u geld uit omdat u alleen FireWire-aansluiting nodig hebt, en die is inmiddels vaak standaard aanwezig op een pc (een kaart met drie aansluitingen kost 50). We gaan hierna uit van een digitale camcorder met mini-dv (maar voor Digital8 geldt ons verhaal ook). elden Kan Dit hebt u nodig Een snelle processor Videobewerking brengt enkele tijdrovende klussen met zich mee, en daarom geldt: hoe sneller de processor, des te prettiger u werkt; 500 MHz kan, 1 GHz is beter, maar pas vanaf de Pentium 4 met 1,7 GHz (of een vergelijkbare Athlon-processor) begint het comfortabel te worden. Een zo groot mogelijk werkgeheugen Hoe meer video in het werkgeheugen kan worden geladen, des te sneller zal het werken met video verlopen. Het minimum is 256 MB, maar 512 MB of 1 GB is zeker het overwegen waard. Een grote en snelle harde schijf Bij het binnenhalen en het bewerken worden veel data van en naar de harde schijf getransporteerd. Elke seconde video in DV-formaat kost circa 3,7 MB aan ruimte. Een uur video neemt dus al ruim 13 GB in beslag. Wij vinden 40 GB wel het minimum, liefst ook met een rotatiesnelheid van 7200 RPM (omwentelingen per minuut). het zonder pc? Digitale camera s bieden vaak de mogelijkheid tot enige basale montage, zoals simpele scèneovergangen die tijdens de opname worden verwerkt en opgeslagen. U moet dus vooraf instellen welke overgangen u wilt, want na de opname kunt u ze niet meer aanbrengen. Naderhand pnames wissen of verplaatsen kan ook niet. Kortom: het is geen serieus alternatief voor de bewerking op een pc. de Digitale Consument december

3 Toch een imac? Apple zegt hét platform te zijn om met video te werken, en met de nieuwe imac (de halve bol met steel) bewijzen ze dit andermaal. De imac (vanaf 1500) is standaard voorzien van een FireWire-aansluiting en eenvoudige videobewerkingssoftware (imovie). Het topmodel van 2250 heeft zelfs een dvd-brander. De diverse onderdelen zijn dusdanig op elkaar afgestemd dat u snel en zonder problemen de in dit artikel beschreven stappen kunt uitvoeren. Een imac is wel duurder dan een pc met vergelijkbare specificaties, maar ziet er mooier uit. En als videobewerking uw hoofdactiviteit is, is een imac geen slechte keus. Een groot beeldscherm: 17 inch CRT of 15 inch TFT Een 17 inch CRT- of beeldbuismonitor is onmisbaar voor beeldvullende video; een 15 inch plat TFT-scherm (vanaf 400) heeft hetzelfde schermoppervlak, maar iets minder kleurdiepte. Dat laatste is echter alleen belangrijk bij professioneel gebruik. Voor minder geld ( 300) koopt u een 19 inch CRT-scherm (wel een kolos!) met 64% meer beeldoppervlak. Een FireWire-aansluiting Digitale camera s hebben een FireWire-aansluiting (ook bekend als IEEE 1394 of i-link) voor snel datatransport. Met FireWire is 400 Mbit/s. mogelijk, ruim voldoende om de afspeelsnelheid van de camera bij te houden. Een adapter met USB kan deze datastroom zeker niet bijhouden, waardoor veel beeldjes verloren gaan. Software Bij Windows XP wordt Movie Maker geleverd, maar laat u er niet door misleiden: dit programma heeft te weinig Bekende software De volgende videobewerkingspakketten (tot 100) zijn populair. Merk Pakket Kosten Taal Pinnacle (*) Studio Nederlands Data Becker VideoCenter Pro 50 Nederlands Easy Computing DV Plus 60 Nederlands Magix Video DeLuxe Nederlands Aist (*) MovieDV 4 951) Nederlands Ulead (*) VideoStudio 6 80 Engels Roxio (*) MGI Videowave 100 Engels De met (*) gemarkeerde pakketten worden vaak in combinatie met videokaarten verkocht. De meeste fabrikanten leveren diverse pakketten, maar de uitschieter is Pinnacle met zelfs meerdere productfamilies. Studio 8 is het instappakket van de Studio -reeks. 1) incl. FireWire 115 mogelijkheden voor serieuze videobewerking en kan niet veel meer dan scènes op volgorde zetten. Koop dus een echt pakket. Eventueel: cd-brander, dvd-brander, tv-uitgang Zonder bovenstaande opties kunt u de film alleen via FireWire op de DV-tape zetten, en alleen als de DV-ingang van de digitale camcorder is geactiveerd (zie hierna). Gemakkelijker is een directe koppeling met tv en video; u hebt dan wel een grafische kaart met tv-uitgang nodig. Branden op cd of dvd is ook een optie. Aan de slag We gebruiken Windows XP en het videobewerkingsprogramma Pinnacle Studio 8 om te laten zien hoe u video s kunt bewerken. Verbind de digitale camera en de computer met de bijbehorende kabel en zet de camera aan. Windows XP moet de videocamera nu herkennen. De videosoftware start automatisch, en u kunt de camera nu met de software bedienen erg handig! Speel de tape af en u ziet de opname ook op het scherm. De betere programma s laten ook zien hoeveel minuten video er nog op de harde schijf passen; controleer altijd vooraf of er voldoende ruimte beschikbaar is (1 uur is ruim 13 GB). Druk op het gewenste moment op Opnemen en de beelden stromen binnen. Ze worden als AVI-bestand opgeslagen. Op een tijdlijnbalk kunt u het proces bijhouden; de software ziet elke opnamestop en knipt de film op basis daarvan in een serie scènes. Van elke scène ziet u op het scherm het beginframe. Als de computer de datastroom niet kan verwerken, raakt deze af en toe een beeldje kwijt (lost frames). Loopt dit aantal snel op, dan is uw pc te traag en hebt u snellere hardware nodig. Om tijd en schijfruimte te besparen, kunt u zich het best beperken tot de scènes die u ook echt wilt gebruiken. Een andere manier om ruimte te besparen, is opnemen in preview mode (als de software die mogelijkheid biedt). Hierbij 28 de Digitale Consument december 2002

4 worden beelden eerst in lage kwaliteit binnengehaald. Pas bij de eindmontage importeert u de hoge-resolutiebeelden, die direct in het eindformaat worden omgezet. Ook dit kan veel ruimte schelen. (Figuur 1) Monteren Als het beeldmateriaal is geïmporteerd, kunt u beginnen met monteren. Zet de beelden daartoe op volgorde in het storyboard: dit is min of meer de montagetafel. De (beginbeelden van alle) scènes die u gaat gebruiken worden hier getoond in een tijdlijn. U kunt elke scène apart bekijken en de slechte stukken eruit knippen, zodat alleen de bruikbare beelden worden bewaard. (Figuur 2) Het leukste deel komt daarna: overgangen tussen de scènes maken en tekst, muziek of commentaar toevoegen. Bij de meeste programma s hebben deze onderdelen elk een aparte balk in de tijdlijn. Voor de beeldovergangen kunt u kiezen uit een aantal meegeleverde effecten (fade-in, invliegende beelden, omslaande pagina). Ook kunt u tekst bij een beeld plaatsen, bijvoorbeeld aan het begin van een scène of als ondertiteling. (Figuur 3) Wilt u geluid toevoegen dan kan dat naast of over het originele geluid. En met een microfoon is het mogelijk commentaar in te spreken, maar u kunt natuurlijk ook muziek van een favoriete cd gebruiken of een van de bijgeleverde soundtracks kiezen. (Figuur 4) Selecteer een stukje tijdlijn om het resultaat te bekijken. In het videovenster ziet u wat de combinatie van video, geluid en tekst oplevert. De beeldkwaliteit kan wat tegenvallen en vooral bij scèneovergangen zal het beeld af en toe haperen omdat de film getoond wordt in preview mode. Pas tijdens de afronding krijgt u de maximale kwaliteit. Het eindresultaat Als u tevreden bent met de film die na het knippen en plakken is ontstaan, wordt het tijd de werkzaamheden af te ronden. De computer moet de film dan eerst beeldje voor beeldje uitrekenen, ongeacht wat u er later mee wilt doen. Dit proces wordt renderen genoemd. Hoe meer leuke extra s u aan het originele beeldmateriaal hebt toegevoegd, des te langer dit proces duurt. Een snelle computer zal voor 1 seconde film zeker enkele seconden nodig hebben; bij langzame computers loopt dit snel op. Voor een uur video is de pc dan al gauw een nacht bezig. Opslaan en presenteren Alle bewerkingspakketten bieden verschillende mogelijkheden voor het opslaan en presenteren van het gemonteerde materiaal. Bij de betere programma s wijst dit zich vanzelf. (Figuur 5, p.30) de Digitale Consument december

5 5 6 7 Harde schijf De kwaliteit van het origineel (DV) is natuurlijk het hoogst; na montage kunt u de film als AVI met behoud van kwaliteit opslaan op de harde schijf. Tape Opslaan op VHS geeft kwaliteitsverlies, maar een videoband kunt u wel bijna overal afspelen. Als uw pc een tvuitgang heeft, kunt u deze met een kabel aansluiten op de videorecorder. Selecteer daarna Afspelen in het videobewerkingsprogramma en neem het afgespeelde op met de videorecorder. U kunt de film ook zonder kwaliteitsverlies via de Fire- Wire-kabel transporteren naar de camcorder als u daar een lege DV-tape in stopt. Het is mogelijk dat u de DV-ingang dan niet kunt vinden. Sommige fabrikanten hebben die geblokkeerd om invoerrechten te ontlopen. Speciale DV-widgets (circa 100 à 180) verhelpen dit probleem. Als u de camcorder vervolgens op de videorecorder aansluit, kunt u het materiaal alsnog bewaren op VHS. Overige opties In alle andere gevallen wordt het originele videobestand omgezet in een ander en compacter formaat. Dit kan met weinig of veel kwaliteitsverlies, maar dat hangt af van de keuzes die u maakt en de apparatuur die u gebruikt. Bij verzending via of internet is een compact bestand belangrijk en kan het slim zijn ook de geluidskwaliteit wat terug te schroeven. - Dvd Branden op dvd is natuurlijk ook een optie. Met sommige videobewerkingssoftware kunt u er een dvd-menu bij maken (voor scèneselectie) en de dvd branden zonder een apart cd-brandprogramma op te starten. Moderne videoprogramma s kunnen de film opslaan in het standaard dvd-videoformaat voor dvd-spelers in de huiskamer. In de hoogste kwaliteit past er circa een uur video op één dvd. De prijs van dvd-branders is sterk gedaald; een brander kost nu minder dan 400. De industrie kent helaas nog geen brandstandaard ; het gaat tussen dvd-rw en dvd+rw. Sommige dvd-spelers in de computer lezen alleen dvd-r of dvd+r. Gelukkig accepteren de meeste nieuwere dvd-spelers beide vormen. Opnemen op herschrijf- 8 Sneller tellen Er zijn speciale videomontagekaarten te koop die in een handomdraai kunnen renderen. Ze zijn wel duur, van 800 tot de Digitale Consument december 2002

6 bare schijfjes (dvd+rw en dvd-rw) is nog erg risicovol; het is zeer onzeker of uw dvd-speler die ondersteunt. In de handleiding van uw dvd-speler staat welke formaten deze kan afspelen.(figuur 6) - Cd Hebt u geen dvd-brander, dan kunt u het resultaat op cd zetten in het vcd-formaat. De cd is nu afspeelbaar op de meeste dvd-spelers. Omdat een cd nu eenmaal veel minder data kan opslaan (650 MB tegen 4,7 GB), wordt de video in een veel compacter formaat opgeslagen. Dit levert een duidelijk merkbaar kwaliteitsverlies op. De kwaliteit is zelfs minder dan op VHS. In vcd-formaat past er circa zeventig minuten video op één schijfje. Een tussenoplossing is s-vcd, ook bedoeld voor branden op cd. De kwaliteit ligt tussen VHS- en dvd-niveau, maar u kunt slechts de helft opslaan (35 minuten per cd). (Figuur 7) - Als u de film via aan vrienden wilt sturen, zodat die hem op hun pc kunnen afspelen, zult u het bestand flink moeten comprimeren. Het originele beeldmateriaal is immers veel te omvangrijk voor verzending. U zult de omvang moeten beperken door het beeld te verkleinen, door te kiezen voor minder beelden per seconde of door een lagere beeld- een geluidskwaliteit (het toepassen van compressie). De betere videobewerkingssoftware heeft wizards die u helpen bij het maken van de juiste keuzes. De bekendste programma s hiervoor zijn Windows Media Player en Quicktime. - Streaming Helemaal modern is het uitzenden van de film op een website. Dit kan alleen in een streaming -formaat. De ontvanger kan de video dan al tijdens het binnenhalen gaan bekijken. Ook hier geldt dat een klein bestandsformaat wenselijk is en hebt u de keus uit verschillende kwaliteitsopties. U kunt de grootte dus zelf bepalen. Bekende formaten zijn Windows Media en Real Video. Voor het afspelen van Real Video kunt u de bijbehorende speler gratis downloaden. 9 Formaten en kwaliteiten Op welke manieren kunt u het videomateriaal opslaan, en voor welk doel is welk formaat geschikt? De verschillende formaten en kwaliteiten staan in onderstaand overzicht. De instellingsopties voor Pinnacle ziet u in figuur 8 en figuur 9 toont het resultaat van verschillende opslagmethoden. Opslag-/ distributiemedium Formaat Beeldgrootte Ruimte/sec. Toelichting DV-tape AVI, DV-kwaliteit 720x576 3,7 MB/s Beste kwaliteit Harde schijf AVI, met compressie 320x KB/s 2) Goede kwaliteit om af te spelen op scherm Dvd MPEG-2, dvd-kwaliteit 720x KB/s Dvd-formaat; goede kwaliteit Cd (s-vcd-formaat) MPEG-2, s-vcd-kwaliteit 480x KB/s S-vcd-formaat; redelijke kwaliteit VHS MPEG-1, VHS-kwaliteit 352x KB/s VHS-kwaliteit of afspelen op scherm Cd (vcd-formaat) MPEG-1; vcd-compressie 352x KB/s Vcd-formaat; matige tot redelijke kwaliteit , internet MPEG-1, internetkwaliteit 192x KB/s 2) Matige kwaliteit Internet Streaming-formaten 3) 320x KB/s 1) 2) Slechte tot matige kwaliteit 1) afhankelijk van kwaliteitsinstellingen 2) afhankelijk van gebruikte codec 3) als WMV, ASF, Real Video de Digitale Consument december