HIV behandeling met Symtuza. Informatie voor mensen die Symtuza gebruiken

Transcriptie

1 HIV behandeling met Symtuza Informatie voor mensen die Symtuza gebruiken

2 Woord vooraf Inhoudsopgave Uw arts heeft u Symtuza (darunavir/cobicistat/emtricitabine/ tenofoviralafenamide) voorgeschreven. Symtuza is een geneesmiddel dat wordt gebruikt bij de behandeling van een hiv-infectie. In deze brochure vindt u informatie over Symtuza en over het gebruik ervan. Deze tekst is geen vervanging van de bijsluiter van Symtuza; lees dus ook de bijsluiter in het doosje waarin u de pillen ontvangt. Als u na het lezen van deze brochure en de bijsluiter nog vragen heeft, dan kunt u terecht bij uw arts, hiv-consulent of apotheker. Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Daardoor kan snel nieuwe veiligheidsinformatie worden vastgesteld. U kunt hieraan bijdragen door melding te maken van alle bijwerkingen die u eventueel zou ervaren. In de bijsluiter leest u hoe u dat kunt doen. Uitgegeven door: Janssen-Cilag B.V. Niets uit deze uitgave mag openbaar worden gemaakt door middel van druk, microfilm of op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Deze tekst is met grote zorg samengesteld in oktober De informatie is gebaseerd op de officiële bijsluiterteksten van Symtuza. Mocht u aanvullingen of correcties hebben, dan houden wij ons aanbevolen. Mailt u dan naar janssen@jacnl.jnj.com Wat is Symtuza? 4 Het innemen van Symtuza 6 Het bewaren van Symtuza 7 De verpakking 7 Zwangerschap en borstvoeding 8 Voor wie wel en voor wie niet? 8 Therapietrouw 10 Tips bij therapietrouw 11 Medicatie vergeten 13 Symtuza en andere geneesmiddelen 14 Overige interacties 15 Bijwerkingen 19 Wat uw arts moet weten 20 Bij langdurig gebruik 21 Omgaan met bijwerkingen 22 Vermoeidheid 24 Tenslotte

3 Wat is Symtuza? Elke tablet Symtuza bevat 800 mg darunavir, 150 mg cobicistat, 200 mg emtricitabine en 10 mg tenofoviralafenamide en is een medicijn dat wordt gebruikt bij de behandeling van een infectie met het hiv-virus (humaan immunodeficiëntie virus) bij volwassenen en adolescenten vanaf 12 jaar en met een lichaamsgewicht van minstens 40 kg. Symtuza is een tablet dat 4 middelen bevat: Darunavir: dit middel behoort tot de groep proteaseremmers. Deze medicijnen remmen het enzym protease dat het hiv-virus nodig heeft om zich te vermenigvuldigen. Cobicistat: dit middel is een versterkende stof of booster. Het zorgt ervoor dat de hoeveelheid darunavir in uw lichaam hoog genoeg is om het hiv-virus te verminderen. Cobicistat zelf heeft geen effect op het hiv-virus. Emtricitabine (ook bekend als FTC): dit middel behoort tot de groep nucleosideanaloge reversetranscriptaseremmers en werkt op dezelfde plek als tenofoviralafenamide. Tenofoviralafenamide (ook bekend als TAF); is een middel dat behoort tot de groep nucleotide-analoge reversetranscriptaseremmers, en remt, net als het bovengenoemde emtricitabine, het enzym reversetranscriptase. Ook dit enzym heeft het hiv-virus nodig om zich te vermenigvuldigen. Symtuza is een volledige therapie tegen het hiv-virus in één tablet. U kunt Symtuza niet gebruiken in combinatie met een ander antiviraal middel dat een versterkende stof ( booster ) bevat of met een ander antiviraal middel waarbij versterking nodig is. Het doel van de therapie is het verminderen van de hoeveelheid hiv-virus in uw lichaam. Als dat lukt kan uw afweersysteem zich herstellen en wordt u minder vatbaar voor infecties. Symtuza praktisch Symtuza (darunavir/cobicistat/emtricitabine/tenofoviralafenamide) wordt gebruikt bij de behandeling van een hiv-infectie en vermindert de hoeveelheid hiv-virus in uw lichaam. Kies voor het innemen van het medicijn een tijdstip dat voor u het handigst is. Bij de inname van Symtuza moet u iets eten; het type voedsel maakt niet uit. Het is niet mogelijk hiv te genezen. Ook Symtuza geneest een hiv-infectie niet. U kunt nog steeds aandoeningen krijgen die het gevolg zijn van uw hiv-infectie. Houd daarom geregeld contact met uw arts en neem uw medicatie trouw en correct in. Doel Het doel van de behandeling is het verminderen van de hoeveelheid hiv-virus in uw lichaam. Als de hoeveelheid virus in uw bloed niet langer meetbaar is, kan de behandeling succesvol genoemd worden. Uw afweersysteem zal zich kunnen herstellen en daardoor zult u minder vatbaar worden voor hiv-gerelateerde ziekten. 4 5

4 Het innemen van Symtuza Het bewaren van Symtuza Indien uw arts u Symtuza adviseert, neemt u: 1x daags één tablet Symtuza (geel van kleur) met iets te eten erbij. Uw inname op de door u gekozen innametijd: + Met iets te eten erbij Er zijn geen speciale omstandigheden waaronder u Symtuza moet bewaren. Zorg ervoor dat kinderen en huisdieren niet bij medicijnen kunnen komen. Op de doos en op het flesje vindt u na de letters EXP een datum. Die datum verwijst naar de laatste maand waarin u het medicijn nog kunt gebruiken (05/2019 verwijst bijvoorbeeld naar mei 2019). Is de vermelde maand geheel verstreken, gebruik de inhoud dan niet meer en breng het flesje met de overgebleven tabletten terug naar de apotheek. Bij de inname van Symtuza moet u iets eten. Het type voedsel maakt niet uit. De verpakking Een maaltijd is goed, maar ook een koek, croissant of een schaaltje vla. Als u iets eet bij het innemen van Symtuza wordt het medicijn beter opgenomen in uw bloed en kan het middel zijn werk doen. Zonder eten wordt Symtuza niet goed opgenomen. Het plastic flesje waarin Symtuza is verpakt is voorzien van een kindveilige sluiting. U draait het flesje als volgt open: druk de kunststof schroefdop naar beneden en draai hem tegelijkertijd tegen de wijzers van de klok in. Trek dan de dop omhoog. 6 7

5 Zwangerschap en borstvoeding Voor wie wel en voor wie niet? Als u hiv-remmers gebruikt en zwanger wilt worden, vertel dat dan altijd aan uw arts. Als u al Symtuza gebruikt en u blijkt zwanger te zijn, neem ook dan onmiddellijk contact op met uw arts. Symtuza mag namelijk niet worden gebruikt door zwangere vrouwen, tenzij uw arts dit uitdrukkelijk aanbeveelt. Wordt u als moeder behandeld met Symtuza, dan wordt u aanbevolen geen borstvoeding te geven, zowel vanwege de mogelijkheid van overdracht van het hiv-virus als de mogelijkheid van bijwerkingen bij de zuigeling. Symtuza is zowel voor mensen die nooit eerder met hiv-remmers zijn behandeld, als voor mensen die eerder met hiv-remmers zijn behandeld. Patiënten die overgevoelig zijn Symtuza mag niet worden gebruikt als u allergisch bent voor darunavir, cobicistat, emtricitabine, tenofoviralafenamide, sulfonamiden of één van de andere hulpstoffen in Symtuza. Patiënten met leverproblemen Symtuza mag niet worden gebruikt als u ernstige leverproblemen heeft of heeft gehad. Bij lichte of matige leverproblemen zal uw arts uw leverfunctie nauwgezet controleren. Als u wordt behandeld voor hepatitis B en/ of C kan het gebruik van Symtuza tot leverproblemen leiden. Uw arts zal een afweging maken van de voordelen en risico s van de gelijktijdige behandeling met Symtuza. U kunt Symtuza niet gelijktijdig gebruiken met geneesmiddelen voor de behandeling van een hepatitis B-infectie. Dit zijn geneesmiddelen die tenofovirdisoproxil, lamivudine of adefovirdipivoxil bevatten. Patiënten met nierproblemen Laat het uw arts weten als u al eerder problemen heeft gehad met uw nieren. Uw arts zal zorgvuldig overwegen of hij u met Symtuza zal behandelen Patiënten met hemofilie Laat het uw arts ook weten als u hemofilie (bloederziekte) heeft, omdat Symtuza de kans op bloedingen kan verhogen. Oudere patiënten en kinderen Symtuza is uitgebreid onderzocht bij mensen tussen de 12 en 65 jaar. Het is slechts beperkt onderzocht bij mensen van boven de 65 jaar. Uw arts zal in dat geval dus extra alert zijn op bijwerkingen. Symtuza is niet onderzocht bij kinderen jonger dan 12 jaar. Patiënten die naast Symtuza ook andere geneesmiddelen gebruiken Bepaalde geneesmiddelen kunnen niet gecombineerd worden met Symtuza. In het hoofdstuk Symtuza en andere geneesmiddelen leest u om welke middelen het gaat. 8 9

6 Therapietrouw Tips bij therapietrouw Het is van groot belang dat u Symtuza elke dag inneemt, op het juiste tijdstip en volgens de voorschriften (Symtuza innemen met voedsel). Dit wordt therapietrouw genoemd. Veel mensen vinden het prettig om hun medicijnen in te nemen op het tijdstip dat zij hebben gekozen als innametijd. Op die manier weten ze zeker dat ze de pillen inderdaad hebben ingenomen. Alleen als u therapietrouw bent kan Symtuza langdurig effectief zijn. Als het u niet goed lukt om uw medicatie op de juiste tijden en volgens de voorschriften te gebruiken, praat hier dan over met uw hiv-consulent en uw arts. Het is heel belangrijk dat de belemmeringen die u ervaart worden opgelost. Als u er niet in slaagt om uw medicijnen elke dag volgens de voorschriften in te nemen, dan kan het hiv-virus in uw lichaam resistent worden tegen de hiv-remmers waaruit Symtuza bestaat. Deze medicijnen zijn dan op termijn niet meer effectief. De situatie kan zich voordoen dat u moet kiezen tussen het op tijd innemen van Symtuza maar dan zonder voedsel of het later innemen van Symtuza mét voedsel. Bijvoorbeeld omdat u in de file staat en wel uw pillen en water bij u heeft, maar niets te eten. In dat geval kunt u er beter voor kiezen Symtuza iets later te slikken met voedsel, dan op het juiste tijdstip zonder voedsel. Probeer deze situatie te voorkomen door altijd iets te eten bij u te hebben. Als therapietrouw moeilijk is voor u Als het niet lukt om therapietrouw te zijn, bespreek dan met uw arts of hivconsulent wat daaraan te doen is. Als u uw medicijnen regelmatig niet of te laat slikt, of de voedselvoorschriften niet volgt, kan het hiv-virus resistent worden, waardoor de hiv-remmers niet goed meer werken. Het is niet gemakkelijk om jarenlang, dag in dag uit, geneesmiddelen volgens de voorschriften te gebruiken. Er zijn veel handigheidjes die daarbij kunnen helpen. Uw hiv-consulent en uw arts kunnen u ondersteunen bij therapietrouw. We noemen er hier enkele. Kies handige innametijden Handige innametijden sluiten zo goed mogelijk aan bij uw normale dagelijkse ritme. Wie overdag werkt en zijn of haar hiv niet met mensen op het werk wil delen, zal het wellicht praktisch vinden om medicijnen s ochtends voor het werk in te nemen en/of aan het begin van de avond. Wie in het weekend graag uitslaapt, zal eerder voor een tijdstip later op de ochtend en later in de avond kiezen. Hoe beter de innametijdstippen aansluiten bij uw dagelijks leven, des te gemakkelijker kunt u uw medicijngebruik volhouden. Stel een alarm in Veel mensen vinden het handig om herinnerd te worden aan hun innamemomenten door middel van een alarmsignaal. U kunt tijdstippen voor alarmsignalen programmeren op mobiele telefoons en op sommige horloges. Ook zijn er pillendozen met een alarmsignaal. Het is aan te bevelen om van tevoren uit te zoeken of u het alarm op zo n toestel inderdaad elke dag automatisch kunt laten afgaan. Pillendoos Als u een weekpillendoos gebruikt, dan hoeft u niet steeds flesjes of strips mee te nemen. Bovendien kunt u steeds controleren of u uw pillen inderdaad heeft geslikt. Er zijn dagpillendoosjes die u aan uw sleutelhanger kunt hangen, zodat u altijd een reservesetje pillen bij u heeft

7 Medicatie vergeten Reservepillen Het kan handig zijn om altijd wat reservepillen in uw tas of jaszak te hebben en op plaatsen waar u vaak komt: bij familie, op uw werk enzovoort. Reservevoedsel Maak het uzelf gemakkelijk door op plaatsen waar u vaak bent, eten op voorraad te hebben. (Bijvoorbeeld een koek of een candybar in uw auto, bureaula of sporttas). Therapietrouw-apps Er zijn voor de mobiele telefoons verschillende apps beschikbaar die u eraan kunnen herinneren om uw medicijnen in te nemen. Laat u informeren welke therapietrouwapp het beste bij u past, of vraag ernaar bij uw hiv-consulent. Medicatie vergeten Het kan gebeuren dat u toch een keer uw medicatie vergeet. De instructie wat te doen bij vergeten? kan voor de diverse hiv-remmers verschillend zijn. Het kan daarom handig zijn om van tevoren met uw arts of hiv-consulent te bespreken wat u het beste kunt doen als u merkt dat u uw medicatie bent vergeten. Advies over gemiste dosis Symtuza Mocht u een dosis van Symtuza vergeten zijn binnen 12 uur na het normale tijdstip van inname, dan luidt het advies om de dosis Symtuza zo snel mogelijk met voedsel in te nemen. Als een vergeten dosis later dan 12 uur na het normale tijdstip van inname wordt opgemerkt, moet u de gemiste dosis niet meer innemen maar het normale doseringsschema verder blijven volgen. Het kan ook gebeuren dat u echt niet meer weet of u uw Symtuza wel of niet heeft ingenomen. Raadpleeg in zo n situatie uw arts, hiv-consulent of apotheker. Probeer deze situatie te vermijden door het gebruik van een pillendoos of een medicatierol, of door elke inname te noteren. Vraag uw arts of hiv-consulent van tevoren wat u moet doen als u uw medicatie een keer bent vergeten. Dan hoeft u dat niet meer uit te zoeken als het een keer gebeurt

8 Symtuza en andere geneesmiddelen Overige interacties Symtuza: een combinatietherapie Een combinatietherapie is een hivbehandeling waarbij een combinatie van verschillende hiv-remmers, doorgaans uit verschillende klassen, tegelijk ingenomen wordt. Symtuza is een combinatietherapie in één tablet die doorgaans als volledige hiv-therapie voorgeschreven wordt. Mocht uw arts naast Symtuza ook andere hiv-remmers adviseren, dan is extra controle nodig. Symtuza kan niet met alle hiv-remmers worden gecombineerd. Meld wat u gebruikt Bespreek altijd met uw arts en apotheker welke geneesmiddelen u nog meer gebruikt. Dat geldt ook voor vrij verkrijgbare geneesmiddelen, voor alternatieve geneesmiddelen en ook voor recreatieve drugs. Bespreek altijd met uw arts en met uw apotheker welke geneesmiddelen u nog meer gebruikt naast Symtuza (dat geldt ook voor vrij verkrijgbare geneesmiddelen dus zonder recept en ook voor alternatieve geneesmiddelen en recreatieve drugs ). Medicijnen kunnen elkaar onderling sterk beïnvloeden, waardoor ze minder goed werken of waardoor u, soms buitengewoon ernstige, bijwerkingen kunt ervaren. Dat noemt men interactie of wisselwerking. Soms kan dat worden opgelost door bijwerkingen extra in de gaten te houden, soms door de dosering te veranderen en soms door een ander middel te kiezen. Hier vindt u een beknopte lijst met de belangrijkste interacties met Symtuza. De stofnamen van de geneesmiddelen staan altijd op de verpakking. De merknamen kunnen variëren. In de bijsluiter van Symtuza vindt u de complete lijst met interacties. Deze middelen mag u alleen in een aangepaste dosering gebruiken samen met Symtuza: Erectiemiddelen: Symtuza verhoogt de hoeveelheid van deze stoffen in het bloed aanzienlijk, waardoor ernstige bijwerkingen kunnen optreden. Daarom zal uw arts sildenafil, vardenafil of tadalafil alleen voorschrijven in sterk verlaagde dosering en met een langere tijd tussen de innamemomenten. Digoxine (bij hartritmestoornissen): Symtuza verhoogt mogelijk de hoeveelheid van deze stof in het bloed, waardoor ernstige bijwerkingen kunnen optreden. Het wordt aanbevolen te beginnen met de laagst mogelijke dosis digoxine, wanneer het gecombineerd wordt met Symtuza. Metformine (bij suikerziekte): Symtuza verhoogt mogelijk de hoeveelheid van deze stof in het bloed, waardoor ernstige bijwerkingen kunnen optreden

9 Een arts moet dit in de gaten houden en aanpassing van de metforminedosis wordt aanbevolen bij patiënten die Symtuza gebruiken. Bètablokkers (onder andere bij verhoogde bloeddruk): carvedilol, metoprolol, timolol: Symtuza verhoogt mogelijk de hoeveelheid van deze stoffen in het bloed, waardoor bijwerkingen kunnen optreden. Een arts kan dit in de gaten houden en een lagere dosis van de bètablokker overwegen wanneer deze middelen gecombineerd worden. Deze middelen mag u niet gebruiken samen met Symtuza: Symtuza mag niet gebruikt worden samen met de hierna genoemde geneesmiddelen. Als u één van deze middelen gebruikt, vraag dan uw arts om over te schakelen op een ander geneesmiddel. De middelen waar het om gaat zijn: triazolam, midazolam (bij slaapproblemen of angst), lurasidon, pimozide, quetiapine, sertindol (bij psychische stoornissen), middelen die moederkoorn bevatten, zoals ergotamine, ergometrine, dihydroergotamine en methylergonovine (bij migraine/ hoofdpijn), amiodaron, dronedaron, kinidine, ranolazine (voor de behandeling van bepaalde hartaandoeningen), lovastatine en simvastatine (cholesterolverlagers), rifampicine (infectiebehandeling, bijvoorbeeld bij tuberculose), alfuzosine (bij prostaatvergroting), sildenafil (als het wordt voorgeschreven bij hoge bloeddruk in de longen), carbamazepine, fenobarbital, fenytoïne (anti-epileptica), sint-janskruid (Hypericum perforatum) (een kruidenmiddel) colchicine (een geneesmiddel tegen jicht) indien gebruikt bij patiënten met nier- en/ of leverinsufficiëntie, ticagrelor (anti- aggregantia), het combinatieprepartaat lopinavir/ ritonavir (geneesmiddel tegen hiv), avanafil (voor de behandeling van erectiestoornissen ) Voor wat betreft middelen tegen een te hoog cholesterolgehalte: simvastatine en lovastatine mag u niet combineren met Symtuza. Pravastatine en atorvastatine kunnen wel worden gecombineerd, maar dan met een lagere aanvangsdosering. U mag ook geen middelen gebruiken waarin sint-janskruid is verwerkt (meestal bedoeld voor de behandeling van neerslachtigheid). Let op: deze stof zit soms ook in kruidenpreparaten uit de reformwinkel of drogisterij. Laat het uw arts ook weten als u middelen tegen hepatitis B of C-virusinfectie gebruikt. Symtuza mag gecombineerd worden met medicijnen tegen maagzuur. Er zijn ook geneesmiddelen die een wisselwerking kunnen hebben met Symtuza. Het effect van Symtuza kan dan bijvoorbeeld verminderd zijn, of de dosering van de andere middelen moet worden aangepast. Het gaat onder andere om bepaalde middelen bij epilepsie, ontstekingen/ (schimmel-)infecties, hartaandoeningen, bloedstolling, astma, depressie/angst, zenuwpijn, hoge bloeddruk in de longen, overgangsklachten, malaria, hormonale anticonceptiva en jicht. In de bijsluiter, onder het hoofdstuk gebruikt u nog andere geneesmiddelen vindt u de volledige lijst met de betreffende middelen. Lees deze nauwkeurig voordat u Symtuza inneemt. Let op: Als u geneesmiddelen, bijvoorbeeld erectiemiddelen, aanschaft buiten de apotheek om, heeft u geen idee wat erin zit. De interacties met deze middelen vormen een risico en het is onbekend hoe groot dat risico is

10 Bijwerkingen Interacties tussen Symtuza en recreatief gebruikte drugs Symtuza zorgt ervoor dat bepaalde stoffen in uw bloed veel minder snel worden afgebroken. Dit betekent dat de hoeveelheid van zo n stof enorm hoog kan oplopen. Dit kan ook het geval zijn voor recreatieve drugs. Als u recreatieve drugs gebruikt, dan is het heel belangrijk dat u dat openlijk bespreekt met uw arts of met uw apotheker. Dat zal misschien niet zo gemakkelijk zijn, maar het kan u ernstige problemen besparen. U moet zich realiseren dat u bij recreatieve drugs nooit helemaal zeker weet wat erin zit. Daardoor neemt u bij het gebruik risico s waarvan niet bekend is hoe groot ze zijn. Zoals alle geneesmiddelen kan ook Symtuza bijwerkingen veroorzaken. Het is niet te voorspellen of u daar last van krijgt en ook niet hoe lang dat duurt. Dat is bij iedereen verschillend. Bij onderzoek onder gebruikers van Symtuza zijn onderstaande bijwerkingen het vaakst gevonden: hoofdpijn diarree, misselijkheid (nausea) vermoeidheid huiduitslag allergische reacties zoals netelroos (urticaria), jeuk, ernstige zwelling van de huid en andere weefsels (meestal de lippen of de ogen) verminderde eetlust (anorexie) abnormale dromen braken, buikpijn of opgezette buik, spijsverteringsstoornis (indigestie), winderigheid afwijkende laboratoriumuitslagen, zoals bepaalde bloedtesten voor uw alvleesklier of nieren. Uw arts zal daar uitleg over geven. duizeligheid gewrichtspijn spierpijn, spierkrampen of spierzwakte zwakte Andere bijwerkingen, die minder vaak voorkomen, staan vermeld in de bijsluiter

11 Wat uw arts moet weten Bij langdurig gebruik Er is kans dat het herstel van uw weerstand met vervelende verschijnselen gepaard gaat: juist door dat herstel kan uw lichaam opeens heftig infecties gaan bestrijden die daarvoor zonder symptomen aanwezig waren; u merkt dat aan verschijnselen als bijvoorbeeld koorts, rillerigheid, ernstige hoofdpijn, benauwdheid of uitputting. Als dat gebeurt, dan is dat meestal in de eerste weken of maanden van de therapie. Waarschuw dan onmiddellijk uw arts of hiv-consulent als u dergelijke symptomen heeft. Naast deze infecties kunnen ook autoimmuunziekten (een aandoening die ontstaat wanneer het immuunsysteem gezond lichaamsweefsel aanvalt) optreden. Auto-immuunziekten kunnen vele maanden na het starten van de behandeling optreden. Als u merkt dat u verschijnselen krijgt van spierzwakte, zwakte die begint in de handen en voeten en zich naar boven verplaatst in de richting van de romp van het lichaam, hartkloppingen, beven of hyperactiviteit, neem dan contact op met uw arts of hiv-consulent. De behandeling van hiv kan een verhoogde kans op de botziekte osteonecrose veroorzaken. Vertel het uw arts als u last krijgt van stijve gewrichten, gewichtspijn en problemen bij bewegen. Vetverdeling: op bepaalde lichaamsdelen kan vetverlies optreden en elders kan zich vet ophopen. Vertel het uw arts als u denkt dat dit bij u aan de hand is. In het algemeen geldt: als u last krijgt van een bijwerking, of u bemerkt een bijwerking die niet in de bijsluiter staat, neem dan contact op met uw arts of hiv-consulent. Gebruikers van hiv-remmers kunnen op termijn verschijnselen ervaren waar van het niet helemaal duidelijk is door welke geneesmiddelen die worden veroorzaakt. Dat komt doordat iedereen meerdere hiv-remmers tegelijk gebruikt, al dan niet in één tablet. Stofwisseling: de suikerspiegels in het bloed kunnen hoger worden en bestaande diabetes kan erger worden. Bepaalde bloedvetwaarden kunnen toenemen (triglyceriden of cholesterol). Uw arts zal deze waarden regelmatig controleren. Let op: Indien u last krijgt van huiduitslag of een opgezwollen gezicht of benauwdheid, neem dan meteen contact op met uw arts. Als u noch uw arts noch uw hivconsulent kunt bereiken, vraag dan naar een andere arts en leg uit wat er aan de hand is (in het ziekenhuis is altijd een dienstdoend arts bereikbaar voor noodgevallen). Neem ook contact op met uw arts als u last krijgt van infectieverschijnselen nadat u met Symtuza bent begonnen zoals bijvoorbeeld koorts, rillerigheid, ernstige hoofdpijn, benauwdheid of uitputting

12 Omgaan met bijwerkingen Als u bij het gebruik van Symtuza last krijgt van bijwerkingen, dan worden die vaak minder of verdwijnen in het geheel na de eerste zes tot acht weken. Wat als dat niet gebeurt? Behandelen Soms kan uw arts iets aan uw bijwerkingen doen. Zo kan bijvoorbeeld diarree behandeld worden met diarreeremmers en een verhoogd cholesterol met cholesterolverlagers. Ermee leren leven Het kan ook zijn dat de bijwerkingen die u ervaart niet te behandelen zijn en dat u ook niet de optie heeft om over te stappen op andere hiv-remmers. In die situatie zit er niet veel anders op dan met de bijwerkingen te leren leven. U kunt daarover praten met uw hiv-consulent. Hij of zij kan u mogelijk helpen om uw klachten toch wat te verminderen. Hier alvast enkele algemene tips. Diarree Denk eraan voldoende vocht, zout en suiker tot u te nemen. Probeer eens uw dieet aan te passen; sommige mensen ervaren verbetering door het vermijden van bijvoorbeeld koffie, specerijen, alcohol of kaas. Blijf wel voldoende vezels eten, want die binden de ontlasting (volkorenbrood, groente en hard fruit zoals appels). U kunt ook een diëtist raadplegen. Bewaar voor alle zekerheid reservekleding op plaatsen waar u vaak komt: op het werk, bij uw partner, in de auto. Jeuk Ernstige jeuk is niet makkelijk te verdragen. Wat kunt u eraan doen? Niet krabben op de jeukende plaats, maar er met uw vlakke hand zachtjes op kloppen. Niet heet douchen, maar lauw, en ook minder vaak dan u gewend bent. Ook kan het helpen om in bad te gaan in plaats van onder een waterstraal te staan. Gebruik weinig of geen zeep. Uzelf na het baden niet afdrogen, maar op een handdoek gaan liggen om op te drogen. Een vette crème, een mentholcrème of mentholpoeder gebruiken op plaatsen waar het jeukt

13 Vermoeidheid Tenslotte Chronische vermoeidheid kan erg belemmerend zijn. Algemene tips bij vermoeidheid zijn: blijf regelmatig bewegen (wandelen, fietsen), houd een regelmatig dag-en-nachtritme aan en stel prioriteiten in uw dagelijkse leven. Als u niet meer alles kunt doen, zorg dan dat u in ieder geval de dingen doet die u echt belangrijk vindt. Wij hopen u met deze informatie van dienst te zijn geweest. Hebt u na het lezen van deze brochure nog vragen, neem dan contact op met uw arts, hiv- consulent of apotheker. U kunt ook contact opnemen met Janssen, de fabrikant van Symtuza, via janssen@jacnl.jnj.com 24 25

14 Notities Notities 26 27

15 Deze informatie is bestemd voor mensen met hiv en bedoeld om te informeren over de behandeling met Symtuza. Deze informatie ontvangt u via uw arts, hiv-consulent of apotheker. Meer informatie? Janssen Customer Service Center Tel: janssen@jacnl.jnj.com Janssen-Cilag B.V. - PHNL/SYM/1017/0008 Janssen-Cilag B.V.