Aandoeningen van het bewegingsapparaat in de algemene praktijk

Transcriptie

1

2

3 Aandoeningen van het bewegingsapparaat in de algemene praktijk

4

5 Aandoeningen van het bewegingsapparaat in de algemene praktijk Dr. A.N. de Wolf en J.M.A. Mens Bohn Stafleu van Loghum Houten 1995

6 o 1995 BOM Stafleu van Loghum, Homen Aile rechten roorbehouden. Niets uit deze uitgavc mag worden vc~lvoudigd, opgeslagen in ttn geautomatiseerd gegevensbestand, of openlxlar gemaakt, in enige VQrm of op enige wijze, he!zij elektronisch, mechanisch, door fotokopiei.'n, opnamen, of enig andere manier, ronder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voorzover het maken van kopieen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet 1912 jo het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij Besluit van 23 augustus 1985, Stb en artikel 17 Auteursv.. et 1912,dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (ttn) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16Auteurswet 19 12) dient men rich tot de uitgeverte wenden. ISBN NURS70-S94 IUuslTaliJ!s: A.N. dewolf Eente druk 1995 Rente druk, (\I."eede oplage 1996 Rente druk, derde oplage 2000 Eente druk, Yierde oplage 2004 Eente druk, vijfde oplage hn Stafleu van Loghum Het Spoor AK Houten Voor Belgie: Standaatd uitgeverij Belgielei 147a 20lSAntwerpen

7 Inhoud Voorwoord 7 Atgemene diagnosuek van gewrichtsklachlan 9 2 Arthritis '9 3 ArtrQse 4 Aandoeningen van de wake delen 65 " 5 Aigemene therapeutische richltijnen 75 6 Injeclies mel lokaal anaesthetica en corticosteroiden., 7 De techniek van intra- en periarticulaire injecties 93 Register Personalia van de auteurs 145,,,

8

9 Voorwoord Aandoeningen van het bewegingsapparaat kamen in de algemene praktiik vee! voor, terwijl de medische basisopleiding op dit terrein nog steeds te kart schiet. Zowe! de medische hasisopleiding als de literatuur op het gebied van het bewegingsapparaat is grotendeels gebaseerd op de specialistische geneeskunde. Oit boek is vooral hedoeld als praktische handleiding voor het dagelijkse spreekuur van huisansen, bedrijfsansen, verzekeringsgeneeskundigen en sportartsen, maar oak speciaiisten en assistenten in opleiding kunnen er hun voordeel mee doen. De nadruk ligt op in de algemene praktijk veel vaorkomende aandoeningen, vroege diagnostiek en preventie, tijdige onderkenning van alarmsymptomen {'pluis' of 'niet pluis'} en op datgene wat binnen de eerste lijn aan diagnostiek en therapie kan worden bedreven. Het boek is een vervolg op Onderzoek van het bewegingsapparaat; fysische diagno5tiek in de algemene praklijk, waarin de principes van het lichameli;k onderzoek bi; patienten met klachten van het bewegingsapparaat uitgebreid aan de orde komen. De theoretische en praktische overwegingen waarop wij ons handelen in de dagelijkse praktijk baseren, zijn lang niet ahijd gestaafd door resuhaten van wetenschappelijk onderzoek. Wij zi jn ook niet in de positie om daarin op kone termijn verandering te brengen. Tach wilden wij die overwegingen in dit boek vermelden. Definities van door ons gehanteerde begrippen komen niet altijd overeen met definities die door anderen worden gegeven. Ter wille van de duidelijkheid hebben wij een aantal statements (beweringen en definities die voor discussie vatbaar zijn) in een kader vermeld. Men kan deze statements gebruiken als vuistregels voor het praktisch handelen. De meer kritisch ingestelde lezer kan hierin echter ook een bron vinden voor het uitwerken van onderzoeksvragen. Hoofdstuk 1 is gewijd aan de algemene diagnostiek van gewrichtsklachten. Het is een kone samenvatting van wat over dit onderwerp in Onderzoek van het bewegingsapparaat is besproken. Daarna worden twee hoofdstukken gewijd aan de voornaamste categorieen gewrichtsaandoeningen: arthritis en artrose. Aileen in hoofdstuk 3 (anrose) hadden wij behoefte aan het gebruik van casulstiek, in verband met de onorthodoxe manier waarop wij de begrippen

10 8 VOORWOOfIO 'ongccompliceerde art rose' en 'artrose met complicaties' hebben ge'':mroduceerd. Vervolgens wordt hoofdstuk 4 gewijd aan de aandoeningen van de weke delen. Daarbij komen aileen de aandoeningen in en rond perifere gewricbten aan de orde. De (differentieie) diagnostiek van nek- en rugklacbten is besproken in Onderzoek van bet bewegingsapparaat. Wat de bebandeling van nek- en rugklacbten betreft, bebben wij nauwelijks iets toe te voegen aan betgeen anderen daarover bebben gepubliceerd, Zoals bekend beeft de arts bierbij in therapeutiscb opzicht weinig te bieden, Aileen de caudale epidurale injectie vormt een war minder bekend alternatief; deze wordt in hoofdstuk 7 beschreven, Hoofdstuk 5, gewijd aan algemene therapeutische principes, wordt gevolgd door een afzonderlijk hoofdstuk over de behandeling door middel van injecties (boofdstuk 6). Het laatste hoofdstuk (hoofdstuk 7) vormt, als een soon 'kookboek', een puntsgewijze handleiding voor de praktische toepassing van intra- en perianiculaire injecties. Mogelijk wordt de indruk gewekt dat wij ongenuanceerde voorstanders zijn van de toepassing van injecties met conicosteroi'den. Wij zien conicostero'id injecties niet als eerste therapiekeuze bij patienten in de eerste Iijn met recente gewrichtsklachten. Aangezien wij echter inmiddels zeer ruime praktische ervaring hebben opgedaan met deze vorm van behandelcn, leek ODS een zo uitvoerige bespreking van de injectietherapie gewenst. Wij danken collega dr, H.J, Bernelot Moens, rcumatoloog, en collega c.p. Vroege, onhopedisch cbirurg, vooe het kritisch doorlezen van het manuscript en voor hun waardevolle opmerkingen en aanvullingen, Literatuur: Wolf AN de. Onderzoek van het bewcgingsapparaat; fysische diagnostiek in de a1gemcne praktijk (2c druk), Houtcn: Bohn Suflcu Van Loghum, 1990,