KRANT. Wetenswaardig THÉRÈSE VAN AMELSVOORT EN BART RUTTEN TE GAST IN JONGE BREIN COLLEGE VOOR DE GENERATIES VAN NU EN MORGEN WAARDE LEZERS,
|
|
- Christel de Wit
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 GEEST Wetenswaardig 12 JUNI VOOR DE GENERATIES VAN NU EN MORGEN 2017 KRANT WAARDE LEZERS, Welkom bij deze nieuwe editie van de Geestkrant, waarin we alle gevers en mensen die betrokken zijn geweest bij het onderzoek van onze groep aan de Universiteit Maastricht, op de hoogte willen houden van de voortgang. Een paar belangrijke zaken wil ik u niet onthouden. Velen van u hebben meegedaan aan het Nederlandse GROUP onderzoek, een grote studie naar psychose waarbij ook de familie betrokken was. Onder andere is daar gekeken naar de invloed van genen. De vraag die we wilden onderzoeken was: hoe dragen genen bij aan het risico voor psychose? Gaat dat via verandering van de emoties (meer negatieve emoties), het denken (bijvoorbeeld moeite met redeneren en geheugen) of het waarnemen (bijvoorbeeld sneller een stem horen in ruis)? En wat bleek? De invloed van de genen die het risico op psychose verhogen, gaat via alle drie de domeinen: emoties, denken en waarnemen. En verrassend was dat de genetische invloed misschien wel het sterkste was voor emoties, waaruit je zou kunnen concluderen dat het bij psychose primair gaat om een verstoring van het emotionele leven, net als bijvoorbeeld angst en depressie. Dit is wat ook uit ander onderzoek naar voren komt: dat het bij psychische stoornissen vaak primair gaat om een verstoring van de emoties en dat de emotionele component verdere verstoring geeft van andere domeinen. Maar hoeveel stukjes genetische variatie dragen dan eigenlijk bij aan het risico voor een psychotische stoornis? Dit is een andere verrassende bevinding uit het onderzoek. Want vroeger dacht men nog dat het ging om 5 tot 10 genetische varianten met grote effecten, waarop we wellicht een dag zouden kunnen testen. Maar niets bleek minder waar: het grootste gedeelte van het genetisch risico op psychotische stoornis gaat via duizenden stukjes genetische variatie die allemaal een heel klein beetje bijdragen aan het risico. Als je hier een beetje over nadenkt, kom je tot een opvallende conclusie: namelijk dat ieder mens dus vele stukjes genetische variatie met zich meedraagt die het risico op psychose verhogen. Of, met andere woorden: het genetisch risico op psychose is menselijk. Dit is iets wat we altijd al hebben vermoed, maar nu dus ook is aangetoond, dat psychose menselijk is. Niet verwonderlijk als je bedenkt dat de weg naar psychose gaat via verstoring van emoties. De cirkel is rond. Ik besluit met een bedankje en een persoonlijk bericht, namelijk dat ik ga verkassen, zogezegd. Niet ver: vanaf 1 juni heb ik mijn huidige werkplek Maastricht UMC+ verwisseld voor het UMC Utrecht, waarmee we altijd veel samenwerken. Wel blijf ik nog een dag per week verbonden aan Maastricht, dus helemaal weg ben ik niet. Enfin, veel dank voor uw steun en medewerking! Mijn opvolger voor wat betreft het onderzoek, Prof. Thérèse van Amelsvoort, houdt u nauwgezet op de hoogte! Jim van Os WILT U DE NIEUWSBRIEF LIEVER DIGITAAL ONTVANGEN? MAIL DAN NAAR GEESTKRANT@MAASTRICHTUNIVERSITY.NL DINSDAGAVOND 3 OKTOBER 2017 TV-UITZENDING JONGE BREIN COLLEGE THÉRÈSE VAN AMELSVOORT EN BART RUTTEN TE GAST IN JONGE BREIN COLLEGE Prof. dr. Thérèse van Amelsvoort en prof. dr. Bart Rutten zijn te gast in het tv-programma Jonge Brein College van L1. Jonge Brein College is een interviewprogramma voor studenten, patiënten, ouders en geïnteresseerden. De gasten in de zaal interviewen samen met een presentator van L1, Thérèse van Amelsvoort en Bart Rutten, beiden zijn opinieleiders uit het vakgebied Psychologie & Psychiatrie van Universiteit Maastricht. De opnames vinden plaats op dinsdag 3 oktober vanaf uur in de Muziekgieterij in Maastricht. De toegang is gratis. I.v.m. de organisatie is aanmelden verplicht. Wilt u de opnames bijwonen? Meld u dan aan door een mail te sturen naar Paula Snijders van HFL Geestelijk Gezondheidszorg: p.snijders@hfl.nl. Bellen kan natuurlijk ook. Het nummer is (043)
2 INTERVIEW MET THÉRÈSE VAN AMELSVOORT HEADSPACE MAASTRICHT Jongeren met psychische klachten of andere problemen hebben doorgaans een hekel aan de officiële hulpinstanties. Ze mijden artsen, vertrouwenspersonen en schoolmentoren, houden hun ouders op afstand, schamen zich en praten vaak met niemand. Mondriaan en Virenze starten samen met Maastricht UMC+ het programma HEADSPACE. Geïnspireerd door goede resultaten in Australië en Denemarken. Centraal staat een cool ontmoetingscentrum waar jongeren terecht kunnen met al hun vragen en problemen bij deskundige hulpverleners. Zonder afspraak, zonder kosten, zonder wachtlijsten. Dit najaar opent het eerste HEADSPACE in Maastricht zijn deuren. Naar een locatie wordt nog gezocht, maar Thérèse van Amelsvoort heeft er alle vertrouwen in dat er ergens op een centrale plek in de stad een pand gevonden wordt. Natuurlijk, zegt de in Londen opgeleide psychiater en de huidige hoogleraar aan de Universiteit Maastricht. Dat móet gewoon. We zijn in Nederland dringend toe aan een ander systeem van hulpverlening. Te veel jongeren kampen met problemen waarvoor ze geen hulp krijgen. Ze worden niet eens bereikt. Dat was elders in de wereld niet anders, maar de in 2006 in Australië gestarte HEADSPACE-benadering blijkt na tien jaar zeer succesvol. In zowat elke stad is inmiddels een ontmoetingsplaats waar jongeren met psychische klachten, geld- of drugsproblemen en dringende vragen naar binnen lopen. Een plek zonder drempels, cool en heel toegankelijk. We krijgen nu de kans om in Maastricht zo n center te openen. Beschikbaar Een HEADSPACE lijkt in niets op een medische omgeving. Er is lekkere koffie, een sapje, Wifi, muziek. Geen loketten of spreekruimtes, geen mensen in witte jassen. De jongeren maken contact met elkaar en kunnen als ze willen meteen aanschuiven bij één van de vele deskundigen. Psychologen, artsen, maatschappelijk werkers, ergotherapeuten, jongerenwerkers, coaches en andere hulpverleners zijn direct beschikbaar. Dat werkt. Jongeren zoeken de centra op, krijgen hulp en daarmee worden problemen op de lange termijn voorkomen. Medische winst, maar ook economisch voordeel door lagere ziektekosten en minder verzuim. Aan bevlogenheid geen gebrek bij Thérèse van Amelsvoort die vijf jaar geleden Amsterdam verruilde voor Maastricht om bij de Universiteit Maastricht de leerstoel Transitiepsychiatrie te combineren met een baan bij Virenze. Vanuit de leerstoel kan ik me helemaal richten op onderzoek naar een ander systeem van geestelijke gezondheidszorg. Dat is nodig ook, zeker als we kijken naar de jongeren tussen de 12 en 25 jaar. Eén op de vijf heeft in meer of mindere mate psychische klachten. Variërend van schizofrenie en angstaanvallen tot en met depressies, eetstoornissen en een heel scala aan zogenoemd probleemgedrag zoals ADHD en BDD. Slechts twintig procent van deze groep krijgt de benodigde zorg. De anderen blijven onder de radar van de hulpverlening. Schokkend Dat zijn schokkende cijfers ja. Voor een deel te verklaren door het vastgeroeste systeem in Nederland. Jongeren worden volgens de wet op hun 18de opeens volwassen. Ze vallen buiten de jeugdzorg terwijl juist dat een leeftijd is waarop veel problemen zich openbaren. Het is ook de leeftijd met enorm veel stress. Eerste liefde, er moet een diploma gehaald worden, een schoolkeuze gemaakt, de puberteit speelt nog, omgaan met geld is lastig, drugs en alcohol zijn verleidelijk. Dat alles terwijl het brein zich nog aan het vormen is. 18-plussers die hulp nodig hebben, vallen vaak tussen de wal en het schip. Ze gaan niet graag naar de huisarts of mentor op school. Ouders willen ze evenmin in vertrouwen nemen. Voor psychische hulp zijn lange wachtlijsten en er geldt de eigen bijdrage van nu 380, -. De drempels zijn te hoog, ze haken af en komen niet eens bij een hulpverlener terecht. Jongeren die eerder wel al hulp hadden, moeten van de jeugd- naar de volwassenen-ggz. Daar loopt het vaak spaak. Je bent met 18 niet meteen volwassen. Kortom, tijd voor een ander systeem. Kans Dat andere systeem zal nog wel even op zich laten wachten, maar het HEADSPACE-programma kan een mooi opstapje zijn. In 2006 ontwikkeld in Australië en inmiddels een groot succes en met klinkende resultaten gekopieerd in Denemarken en Ierland. Volgens de laatste cijfers daalt in die landen het aantal jongeren met klachten en problemen, omdat ze sneller geholpen worden. Er is minder schooluitval, meer jongeren behalen een diploma. Voor Thérèse voldoende redenen om HEADSPACE naar Nederland te halen. Met Mondriaan en Virenze hebben we flink moeten pleiten om HEADSPACE in Nederland op het netvlies te krijgen. Uiteindelijk hebben we gehoor gevonden bij het Innovatiefonds van de zorgverzekeraars waar we een soort startsubsidie Het HEADSPACE project is voor een groot deel afhankelijk van donaties. Het centrum wordt gesteund door HFL Geestelijke Gezondheidszorg. Wilt u HEADSPACE in Limburg steunen? Dan kan dat door een bijdrage over te maken op bankrekening NL 11 INGB van HFL Geestelijke Gezondheidszorg. Of kijk op onder schenken en nalaten. 2
3 STEUN HET TEAM VAN BART RUTTEN hebben losgekregen. Structurele fondsen om HEADSPACE-centers op te zetten zijn er nog niet, maar zowel Maastricht als Amsterdam leveren de GGz-instellingen menskracht en er zijn afspraken gemaakt met verschillende hulpinstanties. We hopen en verwachten dat de overheden inzien dat met HEADSPACE veel te winnen is en dat ze daar ook geld voor over hebben. Op de lange termijn immers worden minder mensen ziek, dalen de zorgkosten en worden er minder uitkeringen geclaimd. Bewijzen De bedoeling is om in de twee pilots in Maastricht de bewijzen te leveren. Daarvoor wordt wetenschappelijk onderzoek aan de pilots gekoppeld. Sophie Leijdesdorff bijvoorbeeld is net begonnen aan een vierjarig promotietraject bij de Universiteit Maastricht waarin ze wil onderzoeken of Headspace effectief is in Nederland. Veel meer kinderen dan we denken krijgen te maken met psychiatrische aandoeningen. Jonge mensen die in de bloei van hun leven afhankelijk worden van zorg, vastlopen in hun studie, moeilijk een relatie kunnen aangaan. De maatschappelijke impact is enorm. Het huidige hulpaanbod sluit niet aan op de vraag. Om neurowetenschappelijk onderzoek naar mentale veerkracht onder de aandacht te brengen zal prof. dr. Bart Rutten dit jaar samen met vrienden meedoen aan een grote sportieve uitdaging: Roermondstormt op zondag 24 september. Dit parcours van 11 km staat vol hindernissen en obstakels in en rondom de Maasplassen en de binnenstad van Roermond. Bij Roermondstormt komt het voor het team van Bart er op aan om door te zetten, elkaar te steunen en vooral plezier te hebben tijdens de uitdagende stormbanen. De stormbanen van 7 tot 11 km bestaan o.a. uit obstakels, klimtoestellen, glijbanen en modderbaden. Om deze uitdaging aan te gaan is mentale en fysieke veerkracht nodig en daarbij is een vriendengroep onmisbaar! Bart Rutten en zijn teamgenoten vragen uw steun voor 'Veerkracht' en hopen dat u zijn wetenschappelijk onderzoek naar mentale veerkracht wilt ondersteunen middels een financiële bijdrage. Wilt u Bart en zijn team steunen? Dan kunt u donatie overmaken naar het rekeningnummer van HFL Geestelijke Gezondheidszorg: NL11INGB o.v.v. Veerkracht. Dank alvast. Wij zijn ervan overtuigd dat HEADSPACE wel aansluit. Ik ga hiernaar onderzoek doen. Bijdragen De eerste zorg nog is het vinden van een geschikt en betaalbaar pand, liefst in de omgeving van het station. Nu krijgen we de kans om een pilot te starten. Die mogen we niet missen. Dus wie nog een idee heeft of een pand voor een redelijke huurprijs in de aanbieding, graag. Verder zijn we erg blij dat de Health Foundation dit project omarmt. De inrichting immers kost ook geld. We hopen op substantiële bijdragen, zodat we HEADSPACE uiteindelijk in heel Nederland kunnen uitrollen. VEERKRACHT Ernstige en schokkende levensgebeurtenissen komen helaas veel voor en kunnen een langdurige verstoring opleveren van geestelijke gezondheid. Bij de meeste mensen laten dergelijke gebeurtenissen gelukkig geen langdurige sporen na. Zij maken waarschijnlijk gebruik van specifieke psychologische, sociale en biologische aanpassingen, maar de biologische aanpassingen zijn slecht zeer beperkt in kaart gebracht. Professor Bart Rutten is hoogleraar in de Neurowetenschappen van Psychische Stoornissen en zijn onderzoeksgroep houdt zich hier specifiek mee bezig. Hij stelt dat neurowetenschappelijk onderzoek naar mentale veerkracht van essentieel belang is om te kunnen begrijpen welke genetische en biologische factoren en processen een rol spelen bij het omgaan met schokkende levensgebeurtenissen. Bart: Door deze factoren en processen te identificeren middels mijn onderzoek wil ik toepassingen gaan ontwikkelen om mentale veerkracht te bevorderen. Deze kunnen we dan hopelijk aanleren dan wel aanbrengen bij de mensen die deze processen niet spontaan gebruiken en derhalve langdurige psychische klachten zouden ontwikkelen. Zo is uit eerder onderzoek gebleken dat psychologische kenmerken zoals doorzettingsvermogen, het aanboren van hulpbronnen in je omgeving en gebruik van humor bevorderend kunnen zijn voor mentale veerkracht. 3
4 ZELFMONITORING IN HET ZIEKENHUIS MET PSYMATE TM De app PsyMate is ontwikkeld door de vakgroep Psychiatrie en Neuropsychologie van Maastricht UMC+ en Maastricht University als instrument om grip te krijgen op gedrag en psychische klachten in het leven van alledag. Programma s rondom depressie, bipolaire stoornis en psychose zijn uitvoerig en wetenschappelijk getest. Op dit moment wordt onderzocht, mede dankzij de steun van de Provincie Limburg, op welke manier PsyMate kan worden ingezet in het ziekenhuis bij andere aandoeningen, waarbij psychische klachten of gedragsmatige kenmerken een grote rol spelen. En laat dat nu het geval zijn voor het gros van de aandoeningen waarvoor mensen een arts in het ziekenhuis bezoeken. Want mensen hebben altijd een eigen subjectieve beleving van hun klachten: naast de lichamelijke klacht is er vaak ook sprake van een bepaalde mate van angst, pijn, stress, vermoeidheid en andere verwante gevoelens. Aan de hand van verschillende pilots bij patiënten die MUMC+ bezoeken, onderzoeken we in hoeverre zelfmonitoring via PsyMate ingezet kan worden in de zorg. De resultaten van de pilots geven inzicht in: Hoe patiënten (psychisch) omgaan met hun specifieke klachten; Welke gedragsmatige strategieën ze ontwikkelen om het leven met deze klachten zo hanteerbaar mogelijk te maken; Hoe bepaalde klachten eventueel kunnen worden voorkomen (preventie); Hoe PsyMate als ehealth-oplossing mensen helpt om zelfstandiger te kunnen omgaan met een aandoening. Deze uitkomsten zijn relevant wanneer we via mhealth inzetten op preventie, ondersteuning en behandeling van mensen met bepaalde chronische psychische en lichamelijke klachten. Met meer grip, meer eigen verantwoordelijkheid en meer zelfredzaamheid! PILOTS ZELFMONITORING IN HET ZIEKENHUIS In dit project voeren we verschillende pilots uit bij aandoeningen waarbij patiënten graag zelf zoveel mogelijk eigen regie houden en baat lijken te hebben bij zelfmonitoring. De resultaten op het vlak van o.a. Parkinson, postoperatieve pijn en maagdarm-klachten lijken positief. Ook op het vlak van diabetes, hoge bloeddruk, cardiologische klachten en oncologie lopen pilots. Bij interesse kunt u zich overigens nog aanmelden als proefpersoon. Neemt u dan contact op via p.snijders@hfl.nl. WAT IS PSYMATE? PsyMate is een app om gedachten, gevoelens en gedrag in kaart te brengen in het dagelijkse leven. Het principe is simpel: op verschillende momenten van de dag geeft de app je een signaal met het verzoek een aantal korte vragen in te vullen. Zo kun je eenvoudig vastleggen wat je doet, waar je bent, met wie je bent en vooral hoe je je voelt. Dat geeft houvast! In een gesprek met je huisarts of behandelaar kun je goed weergeven hoe het nou echt ging de afgelopen periode, wanneer het mis ging en wanneer het juist weer wat beter ging. Ook werkt het invullen van de app vaak preventief: door herhaaldelijk te focussen op hoe het met je gaat, word je je bewust van je gevoel en kun je sneller zelf bijsturen. Op is meer te lezen over de toepassingen van de app PsyMate. PSYMATE TM IN DE EERSTELIJNSGEZONDHEIDSZORG: OPTIMALISATIE EN IMPLEMENTATIE Mijn naam is Naomi Daniëls. Ik heb Mental Health en Neuropsychologie gestudeerd aan de Universiteit Maastricht. Daarna ben ik 2 jaar werkzaam geweest als projectmanager binnen een psychologische privépraktijk in België en heb ik gewerkt als docent aan de Universiteit Maastricht. Sindsdien werk ik ook als klinisch psycholoog in een psychologische privépraktijk. Sinds 18 april 2017 ben ik gestart als promovendus. Een droom die werkelijkheid werd! Door het implementeren van innovatieve tools binnen de eerstelijnsgezondheidszorg kan ik mijn bijdrage leveren aan de maatschappij en de vernieuwing van de gezondheidszorg. Er is zeker nog een weg af te leggen op dit gebied. PsyMate TM in de eerstelijnsgezondheidszorg Ruim 1 op de 4 Nederlanders heeft last van psychische klachten. Sinds de hervorming van de GGz in 2014 komen meer mensen met psychische klachten terecht bij de huisarts, die ondersteund wordt door de praktijkondersteuner geestelijke gezondheidszorg (POH-GGz). De POH-GGz biedt zorginhoudelijke ondersteuning aan patiënten met psychische klachten. Dit betekent dat de huisarts een belangrijke rol speelt in de nieuwe GGz. Hij of zij heeft behoefte aan concrete diagnostische informatie en interventies die weerbaarheid van patiënten kunnen vergroten. Lees verder op pagina 5 4
5 Door de PsyMate app te gebruiken, kan de huisarts de patiënt in het dagelijkse leven op afstand monitoren en wordt de behandeling co-productief, dit heeft een positieve invloed op het herstel. Verder kan de huisarts sneller beslissingen nemen over eventuele doorverwijzing, behandeling of medicatie. Door het gebruik van de app wordt er ingezet op zelfredzaamheid en eigen regie van de patiënt met de nadruk op veerkracht en toename van positieve ervaringen. De patiënt krijgt hierdoor beter inzicht en grip op zijn denken, doen en voelen in het dagelijkse leven. Hij of zij voelt zich geen nummer meer, maar krijgt zorg die precies afgestemd is op zijn/haar behoefte, dus de POH-GGz kan therapie op maat bieden. Wilt u meer informatie over de PsyMate app? Of heeft u andere vragen of suggesties? Neem dan gerust contact op met mij via naomi.daniels@maastrichtuniversity.nl. LIMBURG MEET - LIME Slimmer meten in de zorg: daar wordt iedereen beter van! Dit is het motto van LIME, een samenwerkingsproject met onder andere Universiteit Maastricht en Hogeschool Zuyd, dat gefinancierd wordt door de provincie Limburg. Betere, gerichtere, en goedkopere zorg! Zie voor meer informatie Bent u erbij vrijdagavond 30 juni a.s.? 'Meerssen in Harmony' in Kasteelhoeve Vliek in Ulestraten. Een muzikale open luchtuitvoering op een unieke locatie met Gé Reinders, Beppie kraft en Harmonie St. Caecilia Geulle. De opbrengst van dit concert is bestemd voor de vakgroep Psychiatrie & Psychologie van Maastricht UMC+. Tickets zijn 25,- p.p. en te bestellen via MUSCARINE ONDERZOEK PHD-studenten van de vakgroep Psychiatrie en Neuropsychologie werken gemiddeld vier jaar aan hun proefschrift. Onlangs behaalden Geor Bakker en Claudia Vingerhoets hun bul. Graag geven we u een samenvatting van het medisch wetenschappelijk psychiatrieonderzoek waar ze beiden aan gewerkt hebben met aandacht voor de betekenis van de resultaten voor mensen met een psychotische kwetsbaarheid. Geor Bakker: Het onderzoek dat ik de afgelopen 4 jaar heb gedaan bestond uit drie delen. In het eerste deel heb ik hersenscans (via MRI-beelden) onderzocht van mensen die een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van een psychose. We wilden achterhalen welke veranderingen in de hersenen nu bijdragen tot het ontwikkelen van psychose. Resultaten lieten zien dat er aanwijzingen zijn voor kleine verschillen in de verbindingen van de hersenen bij mensen met een verhoogd risico op het ontwikkelen van een psychose. In het tweede deel van mijn onderzoek onderzocht ik of we met een bepaald stofje het muscarine systeem van de hersenen konden onderzoeken. Dat bleek inderdaad mogelijk te zijn. Het muscarine systeem is belangrijk voor denkprocessen, zoals aandacht, concentratie, leren en geheugen. Bij mensen met psychosegevoeligheid zien we dat deze denkprocessen verstoord kunnen zijn. Antipsychotica helpt tot op heden niet bij deze klachten. We ontdekten in het derde deel van mijn onderzoek dat een minder goed werkend muscarine systeem van invloed is op het functioneren van het geheugen en het leren van verbale informatie bij mensen met een psychotische gevoeligheid. Deze onderzoeksresultaten zijn belangrijk voor het ontwikkelen van toekomstige antipsychotica, zodat we in de toekomst ook bepaalde cognitieve problemen en concentratieklachten kunnen verbeteren met medicatie. Claudia Vingerhoets: In het eerste deel van mijn onderzoek heb ik net als Geor het muscarine systeem onderzocht en bekeken of dit samenhangt met geheugen en concentratie bij mensen met een psychotische stoornis. Dit hebben we gedaan door foto s van de hersenen te maken (MRI) en geheugen- en aandachtstaken af te nemen. We vonden dat het muscarine systeem belangrijk was voor het geheugen. Deze informatie helpt ons bij het ontwikkelen van betere behandelmethoden in de toekomst. In het tweede deel van mijn onderzoek heb ik gekeken naar hersenprocessen die een rol spelen bij middelengebruik. Daarbij heb ik mij vooral gericht op langdurig cannabisgebruik. Cannabis is wereldwijd de meest gebruikte drug, maar op dit moment weten we niet zo goed waarom sommige mensen een cannabisverslaving ontwikkelen en anderen niet. Met behulp van MRI-scans hebben we gekeken naar de activiteit in de hersenen, terwijl mensen naar cannabisplaatjes keken. We vonden dat degenen die meer (sociale) problemen hadden door hun cannabisgebruik, meer activiteit hadden in het hersengebied dat betrokken is bij het ontwikkelen van gewoonten en dwangmatig gedrag. Deze resultaten geven ons meer inzicht in de processen die een rol spelen bij het ontwikkelen van een verslaving. 5
6 DE KRACHT VAN WEERBAARHEID Psychiatrische aandoeningen, zoals bijvoorbeeld depressie, angst- en traumaklachten en psychosegevoeligheid, ontstaan vaak op jonge leeftijd. Gewoon kind zijn, vrienden maken, een opleiding volgen en werk vinden, is dan ineens niet meer vanzelfsprekend. De oorzaak? Soms genetisch bepaald, soms een traumatische gebeurtenis en soms simpelweg domme pech. Dat betekent dat het iedereen kan overkomen! Weerbaarheid sleutel tot verbetering Het brein is zo complex dat behandeling en genezing van psychiatrische aandoeningen een grote uitdaging blijft. Maar wel een uitdaging die de vakgroep Psychiatrie en Psychologie van Maastricht UMC+ met vastberadenheid aangenomen heeft. We zijn ervan overtuigd dat weerbaarheid de sleutel tot verbetering is. Daarbij richten we ons specifiek op jonge mensen. Hoe kun je klachten voorkomen of sneller ontdekken? En hoe geef je mensen de kracht om hun leven zodanig in te richten dat ze goed kunnen leven met hun psychische kwetsbaarheden? Waardevol werk Medisch wetenschappelijk onderzoek is nodig, waardevol en duur! Bij de onderzoeksprojecten zijn verschillende teams van gedreven onderzoekers betrokken, de ontwikkeling van e-health tools en webapplicaties is kostbaar en brein- of labonderzoek gebeurt met zeer specifieke apparatuur. Maar we weten waar we het voor doen! Onze droom is dat jongeren met psychiatrische aandoeningen gewoon jong kunnen zijn en een toekomst kunnen opbouwen. Met giften van donateurs, bedrijven en stichtingen steunt HFL Geestelijke Gezondheidszorg medisch wetenschappelijk onderzoek van de vakgroep Psychiatrie en Psychologie van Maastricht UMC+. Onderzoek dat echt verschil kan maken! Wilt u steunen? Dat kan op verschillende manieren. Eenmalige gift of structureel steunen Elke gift, klein of groot, is welkom. Schenken aan een goed doel heeft bovendien fiscale voordelen. Een schenking is meestal aftrekbaar voor de inkomstenbelasting. Wij helpen u graag hierbij! Giftbox Heeft u binnenkort een feest en overweegt u om geen cadeaus maar een donatie voor een goed doel te vragen? Een prachtig idee! Hiervoor kunt u bij ons een giftbox bestellen. Start een actie Steun HFL Geestelijke Gezondheidszorg ook door zelf in actie te komen. U kunt het zo gek niet bedenken of er is een actie aan te verbinden. Kook met uw vrienden voor al uw relaties en maak er een benefietdiner van, organiseer een fancy fair of regel een sponsorloop of fietstocht. En er zijn nog veel meer ideeën te bedenken. Wij ondersteunen u graag bij uw actie. Steun ons als bedrijf of stichting Uw bedrijf of stichting kan sponsor worden van dit onderzoek. We kijken graag samen met u wat het beste past. Neem contact met ons op via telefoonnummer: +31 (0) of via p.snijders@hfl.nl. U kunt uw zeer welkome gift overmaken op: Iban: NL11 INGB BIC: INGBNL2A T.n.v. HFL Geestelijke Gezondheidszorg Volg ons op facebook via Indien u 'Geestkrant' digitaal of op een ander adres wilt ontvangen, kunt u dit doorgeven door een mail te sturen naar geestkrant@maastrichtuniversity.nl. 12 COLOFON Deze nieuwsbrief is een uitgave van het fonds HFL Geestelijke Gezondheidszorg. HFL Geestelijke Gezondheidszorg is een samenwerking van Health Foundation Limburg en Maastricht Universitair Medisch Centrum. Heeft u vragen over het fonds HFL Geestelijke Gezondheidszorg? Neem dan contact op via de onderstaande gegevens. REALISATIE: Health Foundation Limburg Turennestraat 33, 6221 AR Maastricht T: + 31 (0) E: info@hfl.nl - I: TEKSTEN Jim van Os Paula Snijders Simone Verhagen Naomi Daniëls Flore Joskin Jos Cortenraad Geor Bakker Claudia Vingerhoets Nele Volbragt AGENDA 2017 VRIJDAG 30 JUNI OM UUR 'Meerssen in Harmony' Gé Reinders, Beppie kraft in Kasteelhoeve Vliek in Ulestraten DINSDAG 3 OKTOBER OM UUR TV-programma Jonge Brein College in de Muziekgieterij in Maastricht EINDREDACTIE Ellen van de Ven Flore Joskin Paula Snijders VORMGEVING Di-gitta-al DRUK Impreso Universiteit Maastricht Divisie Mental Health Postbus 616 (locatie VIJV) T: (043) E: geestkrant@maastrichtuniversity.nl 6
KRANT. Wetenswaardig VOOR DE GENERATIES VAN NU EN MORGEN UNIEK CONCERT HADEWYCH MINIS, SUZAN SEEGERS EN GÉ REINDERS BESTE LEZERS,
GEEST Wetenswaardig 10 JULI VOOR DE GENERATIES VAN NU EN MORGEN 2016 KRANT BESTE LEZERS, De geestelijke gezondheidszorg (GGz) in Nederland is in beweging. Opvallend is dat er steeds meer gebruik wordt
Nadere informatieMaak kennis. met GGZ Friesland
Maak kennis met GGZ Friesland Psychische klachten hebben veel invloed op het dagelijks leven. Elke dag is een uitdaging en het is moeilijk om een normaal leven te leiden, contacten te onder houden, naar
Nadere informatieDit proefschrift presenteert de resultaten van het ALASCA onderzoek wat staat voor Activity and Life After Survival of a Cardiac Arrest.
Samenvatting 152 Samenvatting Ieder jaar krijgen in Nederland 16.000 mensen een hartstilstand. Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrond van dit proefschrift. De kans om een hartstilstand te overleven is met
Nadere informatieInFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatieGeVen Om OnDeRZOek In LImBURG. Voor de generaties van nu en morgen. www.hfl.nl
GeVen Om OnDeRZOek In LImBURG Voor de generaties van nu en morgen www.hfl.nl missie en STATemenT Onderzoek is van levensbelang Onderzoek is de spil van medische vooruitgang. Health Foundation Limburg (HFL)
Nadere informatiePsychosomatiek Eikenboom
specialistische geestelijke gezondheidszorg informatie voor patiënten en verwijzers Psychosomatiek Eikenboom Er zijn mensen, die jarenlang tobben met lichamelijke klachten waarvoor artsen geen afdoende
Nadere informatieBrijder Verslavingszorg Hoofddorp
Ons Team Ons team is zeer divers. We bestaan uit het secretariaat, psychologen, maatschappelijk werkers, sociaal psychiatrisch verpleegkundigen, cognitief gedragstherapeutisch werkers, ervaringsdeskundigen,
Nadere informatieMeer informatie MRS 0610-2
Meer informatie Bij de VGCt zijn meer brochures verkrijgbaar, voor volwassenen bijvoorbeeld over depressie en angststoornissen. Speciaal voor kinderen zijn er brochures over veel piekeren, verlatingsangst,
Nadere informatieWetenswaardig WILT U DE NIEUWSBRIEF LIEVER DIGITAAL ONTVANGEN? MAIL DAN NAAR GEESTKRACHT@ MAASTRICHTUNIVERSITY.NL
GEEST Wetenswaardig 8 JUNI VOOR DE GENERATIES VAN NU EN MORGEN 2015 KRANT BESTE LEZERS, Op 7 maart ging www.schizofreniebestaatniet.nl live! Een nieuwe website met realistische en hoopvolle informatie
Nadere informatiePositieve psychologie & Zingeving
Positieve psychologie & Zingeving Studiebijeenkomst KSGV Vrijdag 29 maart 2019, 13.00-17.00 uur Auditorium Catharijneconvent (Lange Nieuwstraat 38 te Utrecht) Informatie en aanmelding: www.ksgv.nl ksgv@ksgv.nl
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie
Cognitieve gedragstherapie Een succesvolle psychotherapie voor diverse emotionele stoornissen en problemen Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie Wat is Cognitieve Gedragstherapie? Cognitieve gedragstherapie
Nadere informatieInformatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatieUMC St Radboud. Mindfulness voor vrouwen met borstkanker
UMC St Radboud Mindfulness voor vrouwen met borstkanker Patiënteninformatie De diagnose borstkanker is ingrijpend en roept vaak veel emoties en reacties op, niet alleen bij uzelf maar ook bij uw naasten.
Nadere informatieAngst Stemming Psychose Persoonlijkheid Gebruik middelen Rest
Ad Kaasenbrood, psychiater/psychotherapeut Congres Een te gekke wijk, Bunnik, 8 November 2017 Psychiatrische ziekten Komen vaak voor Zijn ernstig Zijn duur Zijn complex Verhouden zich tot geestelijke gezondheid,
Nadere informatieLimburg helpt onvergetelijk
Limburg helpt onvergetelijk Woensdag 21 september 2016 FEITEN OVER DEMENTIE DEMENTIE IS EEN HERSENAANDOENING DIE IEMAND LANGZAAM MAAR ZEKER VOLLEDIG AFHANKELIJK MAAKT VAN DE ZORG VAN ANDEREN. IN HET BEGIN
Nadere informatiePsychiatrie. De Stemmenpolikliniek
Psychiatrie De Stemmenpolikliniek Inhoud Inleiding 0 Stemmen horen 0 Klachten en symptomen 0 Oorzaken De behandeling 0 Doel 0 Voor wie 0 Tijdsduur 0 De inhoud van de behandeling 0 Coping-training 0 Psycho-educatie
Nadere informatieTerrorisme en dan verder
Terrorisme en dan verder Hoe kunt u omgaan met de gevolgen van een aanslag? - Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie.
Nadere informatieVoor de generaties van nu en morgen Hoofdzaken
december 2018 JAARGANG 2 Voor de generaties van nu en morgen Hoofdzaken 2 in dit nummer o.a. waarom is iemand weerbaar en de ander niet welkom bij @ease team MHealth Selfie studie resultaten Smartscan
Nadere informatieEen multideskundige ecommunity ter ondersteuning van ernstige psychische aandoeningen
Een multideskundige ecommunity ter ondersteuning van ernstige psychische aandoeningen Anne Marsman, promovenda, Universiteit Maastricht Disclosure Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk
Nadere informatieWeerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose
Weerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose Catherine van Zelst Afdeling Psychiatrie en Psychologie, Universiteit Maastricht Masterclass Netwerk Vroege Psychose 6 februari 2015 Disclosure
Nadere informatieLimburg helpt onvergetelijk
Limburg helpt onvergetelijk Dementie is nog steeds niet te voorkomen of te genezen. 1 op de 5 mensen krijgt er vroeger of later mee te maken! Alzheimer is de meest voorkomende vorm. Steun baanbrekend onderzoek
Nadere informatieVerwijzing naar de klinisch psycholoog
Verwijzing naar de klinisch psycholoog Deze folder geeft u informatie over de manier van werken van de klinisch psycholoog. Waar in deze folder gesproken wordt over u, kan het ook om uw kind gaan. Aan
Nadere informatieDe beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen
De beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen 3 Parnassia Groep is specialist in geestelijke gezondheid Psychische klachten, een psychische stoornis of ziekte: ze kunnen iedereen treffen en ernstig
Nadere informatieVoor de generaties van nu en morgen Hoofdzaken
december 2017 JAARGANG 1 Voor de generaties van nu en morgen Hoofdzaken 1 Je ziet het niet - maar het is er wel. in dit nummer o.a. Interview met Pilar Martinez: Psychose als gevolg van een auto-immuun
Nadere informatieMIssIe en statement. Geven om onderzoek in Limburg
GeVeN om onderzoek IN LIMBuRG Diabetesonderzoekfonds LIMBURG www. h fl. n l MIssIe en statement onderzoek is van levensbelang Onderzoek is de spil van medische vooruitgang. Health Foundation Limburg (HFL)
Nadere informatieAfdeling Medische Psychologie
Afdeling Medische Psychologie In de meeste ziekenhuizen is een afdeling medische psychologie; ook in het St. Annaziekenhuis. U bent door uw medisch specialist naar deze afdeling doorverwezen. In deze folder
Nadere informatieIs een bipolaire stoornis erfelijk?
Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen p/a Dimence Postbus 398 7600 AJ Almelo www.kenbis.nl Vragen over erfelijkheid bij de bipolaire stoornis Op dit moment wordt ervan uitgegaan dat een combinatie van erfelijke
Nadere informatieWie behandelt in de basis ggz?
BASIS GGZ 2 De meeste mensen hebben wel eens een periode dat het psychisch niet zo goed gaat. Dat is heel normaal en gaat vaak vanzelf weer over. Als dit niet het geval is en u blijft ergens mee zitten,
Nadere informatieAmbulante behandeling Ouderen
Ambulante behandeling Ouderen Locaties Parkstad en Maastricht-Heuvelland Ambulante behandeling Ouderen Wanneer u vijfenzestig wordt merkt u vaak dat het leven anders wordt. U stopt met werken, de kinderen
Nadere informatieDenkt u. dat u mentaal. vastloopt?
Denkt u dat u mentaal vastloopt? Wat is Denk? Het leven kan veel van u vragen. Soms misschien teveel. Zeker als u langdurig onder druk staat of een tegenslag te verwerken krijgt. U heeft bijvoorbeeld al
Nadere informatieWat er ook aan de hand is, de gevolgen zijn hetzelfde. Je bent een aantal lichamelijke functies, die je voorheen als vanzelfsprekend aannam, kwijt.
Hoofdstuk 7 Emoties Nu is het tijd om door te gaan. Je hebt je dwarslaesie, je bent hopelijk klaar met al de medische dingen, nu is het tijd om ook je gevoelens aandacht te geven. Dus: ga lekker zitten,
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie in en voor de Basis GGz
Cognitieve gedragstherapie in en voor de Basis GGz Mark van der Gaag PhD Hoogleraar Klinische Psychologie, Vrije Universiteit Amsterdam Hoofd Psychose Onderzoek, Parnassia, Den Haag 1 Wat is gedragstherapie
Nadere informatieUMC St Radboud. Mindfulness voor mensen met MS
UMC St Radboud Mindfulness voor mensen met MS Patiënteninformatie De diagnose MS is ingrijpend voor u en uw omgeving. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat bij ziekte angst, depressie en andere psychologische
Nadere informatiePreventieve GGZ van vroeg tot later
Rob Giel Onderzoekcentrum Preventieve GGZ van vroeg tot later Locatie: Mediant Geestelijke Gezondheidszorg, Helmertheater Broekheurnering 1050, 7546 TA Enschede Datum:13-12-2016 Tijd: 13.00-16.50 uur Preventieve
Nadere informatieStemmingsstoornissen. Postpartum depressie. Depressie na bevalling
Stemmingsstoornissen Postpartum depressie Depressie na bevalling GGZ Friesland is de grootste aanbieder van geestelijke gezondheidszorg in de provincie Friesland. We bieden u hulp bij alle mogelijke psychische
Nadere informatieDe JES studie: effecten van huiselijk geweld op de ontwikkeling van kinderen.
De JES studie: effecten van huiselijk geweld op de ontwikkeling van kinderen. 1 Symposium Krachtige Kinderen in de opvang. Driebergen, 29 oktober 2012 Mirjam Wouda, kinder- en jeugdpsychiater Mutsaersstichting
Nadere informatieGeneralistische basis ggz
Generalistische basis ggz Informatie voor patiënten Generalistische basis ggz U bent door uw huisarts verwezen voor behandeling naar de Generalistische Basis GGZ (GB-GGZ) van Mondriaan. Mondriaan Generalistische
Nadere informatieAmbulante behandeling
Ambulante behandeling Ouderen Ambulante behandeling Mondriaan Ouderen geeft behandeling aan mensen met psychische en psychiatrische problemen vanaf de derde levensfase. Mondriaan Ouderen heeft verschillende
Nadere informatieDe Stemmenpolikliniek
Universitair Centrum Psychiatrie (UCP) De Stemmenpolikliniek Inhoud Inleiding 1 Stemmen horen 1 De behandeling 2 Kennismaking 3 De inhoud van de behandeling 3 Behandelaars 4 Vragen 4 Belangrijke adressen
Nadere informatieGeneralistische basis ggz
Generalistische basis ggz Informatie voor patiënten Generalistische basis ggz U bent door uw huisarts verwezen voor behandeling naar de Generalistische Basis GGZ (GB-GGZ) van Mondriaan. Mondriaan Generalistische
Nadere informatieEen oplossing voor uw verslaving én uw psychische klachten
Een oplossing voor uw verslaving én uw psychische klachten GecombinEErde behandeling bij dubbele diagnose Onderdeel van Arkin Hebt u, naast een verslavingsprobleem, last van psychische klachten, zoals
Nadere informatieCOMPLEET IN GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG
COMPLEET IN GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG MET ggz helpt kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen met psychische klachten. Ook naasten van mensen met psychische klachten kunnen bij ons terecht voor ondersteuning.
Nadere informatiePsychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen. Afdeling Klinische Psychologie
00 Psychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen Afdeling Klinische Psychologie Wat doet een psycholoog in het ziekenhuis? Een klinisch psycholoog of een gezondheidszorgpsycholoog is een deskundige
Nadere informatieSamen komen we verder. Draag bij aan onderzoek naar kanker, steun stichting VUmc CCA
Samen komen we verder Draag bij aan onderzoek naar kanker, steun stichting VUmc CCA Uw bijdrage zorgt voor vooruitgang Juan Garcia, onderzoeker bij VUmc CCA: Ik studeerde geneeskunde omdat ik mensen wilde
Nadere informatieOntwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X
Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X Hanna Swaab Sophie van Rijn Suus van Rijn Hanna, Sophie en Suus werken op de afdeling orthopedagogiek van de universiteit Leiden en op het Ambulatorium.
Nadere informatieTerrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag?
Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag? Publieksversie Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie. Dit is ook
Nadere informatieEen depressie. P unt P. kan u helpen. volwassenen
Een depressie P unt P kan u helpen volwassenen Iedereen is wel eens moe, somber en lusteloos. Het is een normale reactie op tegenvallers, een verlies en andere vervelende gebeurtenissen. Wanneer dit soort
Nadere informatieGGzE centrum psychotische stoornissen. Act. Zorg bij de eerste psychose. Informatie voor cliënten >>
GGzE centrum psychotische stoornissen Act Zorg bij de eerste psychose Informatie voor cliënten >> Uw klachten de baas en het dagelijks leven weer oppakken GGzE centrum psychotische stoornissen geeft behandeling
Nadere informatieehealth solutions in de psychische zorg ehealth voor een gezonde toekomst!
ehealth solutions in de psychische zorg ehealth voor een gezonde toekomst! Een multideskundige ecommunity ter ondersteuning van ernstige psychische aandoeningen Een multideskundige ecommunity ter ondersteuning
Nadere informatieAanpak chronische rug-, bekken- en/of nekklachten Mentaal & fysiek Het Rughuis helpt!
Cliënten informatie Aanpak chronische rug-, bekken- en/of nekklachten Mentaal & fysiek Het Rughuis helpt! Ernstige chronische rug-, bekken- en/of nekklachten Heeft u ernstige chronische rug-, bekken- en/of
Nadere informatieGEEST KRANT. Wetenswaardig OPROEP! 30 ste. Hardlopers gezocht voor Annendaalloop 2016 VOOR DE GENERATIES VAN NU EN MORGEN BESTE LEZERS,
GEEST Wetenswaardig 9 DECEMBER VOOR DE GENERATIES VAN NU EN MORGEN 2015 KRANT BESTE LEZERS, Het huidige zorgaanbod in Nederland sluit niet aan bij de behoeften van mensen met psychische klachten. De geestelijke
Nadere informatieMET ggz biedt als eerste ggz-organisatie Voor wie? in Nederland AMBIT aan. Deze innovatieve behandel- en begeleidingsmethode is
AMBIT MET ggz biedt als eerste ggz-organisatie in Nederland AMBIT aan. Deze innovatieve behandel- en begeleidingsmethode is bedoeld om jongeren met ernstige meervoudige (psychische) problemen weer op weg
Nadere informatieVoor kinderen die vastlopen in hun ontwikkeling, thuis en op school.
Voor kinderen die vastlopen in hun ontwikkeling, thuis en op school. Waarom RIOzorg? Complete zorg: onderzoek en behandeling Wetenschappelijk effectief bewezen behandelmethodes Een zo kort mogelijke wachtlijst
Nadere informatieMHFA Nederland
MHFA Nederland www.mhfa.nl ~Mental Health First Aid~ Evelien Wagemakers MHFA Midden Westelijk Utrecht Gerard de Valk en Wieteke Vermeulen Kennis- en Participatiefestival, 24 mei 2018 Even voorstellen Evelien
Nadere informatieNeuropsychologisch onderzoek
Neuropsychologisch onderzoek Inhoudsopgave Inleiding... 1 Wat is neuropsychologie?... 1 Mogelijke gevolgen van hersenproblematiek... 1 Wat is een neuropsychologisch onderzoek?... 2 Voorbeelden van neuropsychologisch
Nadere informatieEen oplossing voor uw verslaving én uw psychische klachten
Een oplossing voor uw verslaving én uw psychische klachten GECOMBINEERDE BEHANDELING BIJ DUBBELE DIAGNOSE Onderdeel van Arkin Hebt u, naast een verslavingsprobleem, last van psychische klachten, zoals
Nadere informatieOnze eerste kennismaking. informatie voor cliënten. Onderdeel van Arkin
Onze eerste kennismaking informatie voor cliënten Onderdeel van Arkin Welkom bij PuntP. U bent via uw huisarts of een andere hulpverlener naar PuntP verwezen en binnenkort hebt u uw eerste afspraak. In
Nadere informatieSociale uitsluiting bij autisme spectrum stoornis (ASS) Gegevens bij aanmelding. Gegevens bij aanmelding. Inhoud
Gegevens bij aanmelding Gegevens bij aanmelding Ervaring Bijna iedereen Waarom/bij wie? Langdurige overvraging Stress en puberteit Drugs Geen grip op leven; zeer onveilig gevoel Bij jongeren ( als ouder
Nadere informatieDeel 1: Positieve psychologie
Deel 1: Positieve psychologie Welkom bij: Positieve gezondheid. Jan Auke Walburg 2 Carla Leurs 3 4 Bloei Bloei is de ontwikkeling van het fysieke en mentaal vermogen. Welbevinden en gezondheid Verschillende
Nadere informatieNeuropsychologie en neuropsychologisch onderzoek
Neuropsychologie en neuropsychologisch onderzoek Inleiding Neuropsychologie is het vakgebied dat de relatie bestudeert tussen gedrag en de werking van de hersenen. De neuropsycholoog stelt met een psychologisch
Nadere informatieVerdiepingsstage Vroege Psychosen. Dorpsblik. informatie voor aios
Verdiepingsstage Vroege Psychosen Dorpsblik informatie voor aios Verdiepingsstage Vroege Psychosen Dorpsblik Hoe eerder mensen met een vroege psychose worden behandeld, hoe groter de kans op functioneel
Nadere informatiePoliklinische behandeling
Poliklinische behandeling Ouderen Poliklinische behandeling Introductie Mondriaan Ouderen is een onderdeel van Mondriaan. We verlenen hulp aan mensen van 65 jaar en ouder, die behoefte hebben aan behandeling,
Nadere informatie[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster
[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9
Nadere informatieHet neuropsychologisch onderzoek. Informatie voor de patiënt en verwijzer
Het neuropsychologisch onderzoek Informatie voor de patiënt en verwijzer Wat is neuropsychologie en wat is een neuropsycholoog? De neuropsychologie is het vakgebied dat de relatie bestudeert tussen het
Nadere informatiePerseverative cognition: The impact of worry on health. Nederlandse samenvatting
Perseverative cognition: The impact of worry on health Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Perseveratieve cognitie: de invloed van piekeren op gezondheid Iedereen maakt zich wel eens zorgen.
Nadere informatieDe verschillen tussen Eerstelijns én Tweedelijns
De verschillen tussen Eerstelijns én Tweedelijns & In de Bres biedt 'Eerstelijns Kortdurende Hulp' en 'Tweedelijns Specialistische Zorg', maar wat is het verschil? In Nederland ziet de zorgstructuur er
Nadere informatie11-10-2014. Ypsilon 30 jaar. Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart
Ypsilon 30 jaar Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht - Ypsilon en onderzoekers trekken sinds die tijd met elkaar op Wat hebben we gezamenlijk bereikt!
Nadere informatieBehandeling bij psychose
Behandeling bij psychose Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 33 55 11 Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke
Nadere informatieDe medisch psycholoog
De medisch psycholoog 2 Uw behandelend arts heeft u voor een onderzoek of behandeling verwezen naar de medisch psycholoog. In deze folder staat de manier van werken van de medisch psycholoog in het Canisius-Wilhelmina
Nadere informatieNeuropsychologisch onderzoek bij ouderen
Neuropsychologisch onderzoek bij ouderen Inhoudsopgave Inleiding... 1 Wat is neuropsychologie en wat is een neuropsycholoog... 1 Mogelijke gevolgen van een hersenbeschadiging... 1 Wat is een neuropsychologisch
Nadere informatieDenk jij dat je. vastloopt tijdens. je studie?
Denk jij dat je vastloopt tijdens je studie? Soms loopt het leven niet zoals jij zou willen. Misschien ben je somber, twijfel je erover wie je bent, loopt het niet zo met contacten of worstel je met je
Nadere informatieNieuwsbrief. Mondriaan Preventie ondersteunt! In deze editie. Mondriaan Preventie
W I N T E R / V O O R J A A R 2 0 1 6 Nieuwsbrief Mondriaan Preventie Mondriaan Preventie ondersteunt! De afdeling verslavingspreventie van Mondriaan heeft een adviserende en ondersteunende rol als het
Nadere informatieCongres ziekenhuispsychiatrie
Congres ziekenhuispsychiatrie Het belang van integrale zorg psychiatrie & somatiek belicht vanuit de visie van de zorgverzekeraar 7 november 2013 Anouk Mateijsen Regio manager, Achmea Divisie Zorg & Gezondheid
Nadere informatieAanmelding, intake en diagnostiek. Kinderen en Jeugdigen. Informatie voor ouders/verzorgers
Aanmelding, intake en diagnostiek Kinderen en Jeugdigen Informatie voor ouders/verzorgers Aanmelding, intake en diagnostiek Inleiding In deze brochure geven wij u informatie over de aanmelding, de intake
Nadere informatieDubbeltaakonderzoek bij Parkinson
Méér informatie Heeft u nog vragen over dit onderzoek, dan kunt u contact opnemen met één van de onderzoekers. Dubbeltaakonderzoek bij Parkinson Esther Molenaar, afdeling neurologie, UMC St. Radboud te
Nadere informatieStepped care bij Angst & Depressie: van eerste tot tweede lijn
Stepped care bij Angst & Depressie: van eerste tot tweede lijn Het SAD-project Een onderzoek naar de behandeling van angst- en stemmingsklachten. Informatie voor deelnemers Drs. L. Kool Dr. A. van Straten
Nadere informatieWelkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden
Welkom bij Centrum Jeugd Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Je gaat deelnemen aan een van de behandelingen bij Centrum Jeugd van GGz Breburg. De behandelaren
Nadere informatiePost-hbo opleiding cognitief gedragstherapeutisch
Post-hbo opleiding cognitief gedragstherapeutisch werker Volwassenen en ouderen mensenkennis Van onze klinisch psycholoog heb ik een groep cliënten overgenomen, bij wie ik de instrumenten uit de opleiding
Nadere informatieChaotisch gedrag, concentratieproblemen?
Chaotisch gedrag, concentratieproblemen? Hyperactief en impulsief? Diagnose en behandeling voor volwassenen met ADHD Wie had 40 jaar geleden ooit van ADHD gehoord? Matthijs (47) Ik was druk en lastig.
Nadere informatieWAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen
WAAR KAN IK HULP VINDEN? Informatie over geestelijke gezondheidsproblemen Tekst: Aziza Sbiti & Cha-Hsuan Liu Colofon: Deze brochure is totstandgekomen met hulp van het Inspraak Orgaan Chinezen. De inhoud
Nadere informatiePsychosociale problemen bij kanker
Psychosociale problemen bij kanker mogelijkheden voor begeleiding in het azm Psychosociale problemen bij kanker Inleiding 3 Reacties 3 Begeleiding 3 Wanneer hulp inschakelen 4 Vroegtijdige herkenning 4
Nadere informatiePositieve Psychologie Interventies
Positieve Psychologie Interventies PPI bij patiënten met bipolaire stoornis in de euthyme fase Melissa Chrispijn AIOS psychiatrie KenBiS Klinisch Wetenschappelijke Vergadering 16 december 2016 Inhoud Achtergrond
Nadere informatieOnderzoek en behandeling door de medisch psycholoog
Onderzoek en behandeling door de medisch psycholoog Inleiding In overleg met uw behandelend arts heeft u informatie gekregen over het maken van een afspraak met een medisch psycholoog van de afdeling
Nadere informatieAmbulante behandeling
Ambulante behandeling Ouderen Ambulante behandeling Mondriaan Ouderen geeft behandeling aan mensen met psychische en psychiatrische problemen vanaf de derde levensfase. Mondriaan Ouderen heeft verschillende
Nadere informatiePsychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen. Afdeling Medische Psychologie
00 Psychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen Afdeling Medische Psychologie Wat doet een psycholoog in het ziekenhuis? Een klinisch psycholoog of een gezondheidszorgpsycholoog is een deskundige
Nadere informatieNiet Rennen maar Plannen
Folder cognitieve training Niet Rennen maar Plannen Projectgroep: Chantal Geusgens, Annette Baars-Elsinga, Anne Visser-Meily en Caroline van Heugten UMC Utrecht Hersencentrum Colofon Ontwikkeling: Drs.
Nadere informatieWelkom in het Alzheimercentrum Erasmus MC
Welkom in het Alzheimercentrum Erasmus MC In ons Alzheimercentrum zien wij mensen met verschillende vormen van dementie, of een vermoeden daarvan. Door intensieve samenwerking tussen verschillende afdelingen
Nadere informatieANTWERPEN VORMING OVER NIET-AANGEBOREN HERSENLETSELS (NAH) VOOR PERSONEN MET EEN NAH EN HUN OMGEVING
ANTWERPEN VORMING OVER NIET-AANGEBOREN HERSENLETSELS (NAH) VOOR PERSONEN MET EEN NAH EN HUN OMGEVING VORMINGSAANBOD NAJAAR 2013 DYNAHMIEK ANTWERPEN Een letsel in de hersenen treedt vaak onverwacht op
Nadere informatieBehouden Kiezen verkrijgen
Gek op School Behouden Kiezen verkrijgen Casus 1 Jan 23 jaar, student Rechten. Eerste psychose op zijn 20e tijdens studiereis. Aanmelding via de huisarts. 1e psychose onderzoek UCP: voorlopige diagnose;
Nadere informatieNeuropsychologisch onderzoek bij kinderen Vakgebied dat de relatie bestudeert tussen het gedrag en de werking van de hersenen
Neuropsychologisch onderzoek bij kinderen Vakgebied dat de relatie bestudeert tussen het gedrag en de werking van de hersenen Folder voor ouders en kind Neuropsychologisch onderzoek bij kinderen Wat is
Nadere informatieOverzicht. Begeleid Leren. Jong volwassenheid heeft een hoger risico om psychische problemen te krijgen
Begeleid Leren Overzicht Symposium Success@School Utrecht, 29 november 2018 Doelgroep Begeleid Leren Positionering van Begeleid Leren Ontwikkelde kennis, producten en diensten Dr. Lies Korevaar Agenda
Nadere informatieVolwassenen. Mondriaan. voor geestelijke gezondheid
Volwassenen Mondriaan voor geestelijke gezondheid Verslavingszorg Introductie Verslavingszorg verleent hulp aan volwassenen met problematisch gebruik van alcohol, drugs, medicijnen, gameverslaving en met
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornis Cluster C
Persoonlijkheidsstoornis Cluster C Deze folder geeft informatie over de diagnostiek en behandeling van cluster C persoonlijkheidsstoornissen. Wat is een cluster C Persoonlijkheidsstoornis? Er bestaan verschillende
Nadere informatieKlinische Psychologie
Klinische Psychologie Psychologisch onderzoek en behandeling in het Ikazia Ziekenhuis Beter voor elkaar Inleiding In deze folder kunt u lezen over de manier van werken van de klinisch psycholoog in het
Nadere informatieWorkshop Positieve gezondheid en geluk Co-productie institute for Positive Health (iph) en HKN huisartsen
Workshop Positieve gezondheid en geluk Co-productie institute for Positive Health (iph) en HKN huisartsen Ellen van Steekelenburg, Femke Beelen, 5 oktober 2017 Onze bijdrage in grote lijnen: Positieve
Nadere informatieDe psychische en sociale hulpvraag van volwassenen in de huisartsenpraktijk van
Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Beurs, D. de, Magnée, T., Bakker, D. de, Verhaak, P. De psychische en sociale hulpvraag van volwassenen in de huisartsenpraktijk
Nadere informatieGeven en ontvangen van steun in de context van een chronische ziekte.
Een chronische en progressieve aandoening zoals multiple sclerose (MS) heeft vaak grote consequenties voor het leven van patiënten en hun intieme partners. Naast het omgaan met de fysieke beperkingen van
Nadere informatieHoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4
Samenvatting SAMENVATTING 189 Depressie is een veelvoorkomende psychische stoornis die een hoge ziektelast veroorzaakt voor zowel de samenleving als het individu. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)
Nadere informatieSlachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt
Nadere informatieEen vriend erbij is een zorg minder!
Een vriend erbij is een zorg minder! Informatie over schenken en nalaten STICHTING Vrienden van Ypsilon Positief en creatief In mijn studententijd raakte ik betrokken bij Ypsilon. Een van mijn vrienden
Nadere informatie