TWEEDE GEFASEERD BODEMSANERINGSPROJECT Potterijstraat/Hanswijkstraat. te Mechelen; Sanering full-scale (deel 1: aanpak zone tot 9 m-mv)

Transcriptie

1 TWEEDE GEFASEERD BODEMSANERINGSPROJECT Potterijstraat/Hanswijkstraat te Mechelen; Sanering full-scale (deel 1: aanpak zone tot 9 m-mv)

2 COLOFON Opdracht: Tweede gefaseerd Bodemsaneringsproject Potterijstraat/Hanswijkstraat te Mechelen (deel 1: aanpak zone tot 9 m-mv) Opdrachtgever: Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij Interventies, verwijderingen en saneringen (IVS) Stationsstraat Mechelen Opdrachthouder: SORESMA n.v. Britselei Antwerpen Tel 03/ Fax 03/ Soresma is gecertificeerd volgens ISO9001 Lid Vereniging Erkend Bodemsaneringsdeskundigen Identificatienummer: /sse Datum: status / revisie: 17 december 2010 rapport Vrijgave: Koen Meskens, senior adviseur Controle: Koen Meskens, senior adviseur Projectmedewerkers: Sylvie Seurinck, adviseur Adu Habtie, senior adviseur Soresma 2010 Zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Soresma mag geen enkel onderdeel of uittreksel uit deze tekst worden weergegeven of in een elektronische databank worden gevoegd, noch gefotokopieerd of op een andere manier vermenigvuldigd.

3 INHOUD DEEL 0: INLEIDING... 5 DEEL 1: ADMINISTRATIEVE GEGEVENS... 6 DEEL 2: RAPPORT NIET-TECHNISCHE SAMENVATTING TECHNISCHE SAMENVATTING AANLEIDING VOOR HET BODEMSANERINGSPROJECT RANDVOORWAARDEN EN UITGANGSPUNTEN TERREINBESCHRIJVING EN OMGEVINGSKENMERKEN SPECIFIEKE WETGEVING DIE EEN INVLOED KAN HEBBEN OP DE WIJZE WAAROP DE BODEMSANERINGSWERKEN KUNNEN WORDEN UITGEVOERD HISTORISCHE INFORMATIE HAALBAARHEIDSONDERZOEK EN BIJKOMEND ONDERZOEK KARAKTERISATIE VAN DE VASTGESTELDE VERONTREINIGINGEN SANERINGSTECHNISCHE RANDVOORWAARDEN EN UITGANGSPUNTEN UITWERKING VAN VERSCHILLENDE RELEVANTE BODEM- SANERINGSVARIANTEN EN BATNEEC-AFWEGING GLOBALE SANERINGSVISIE RELEVANTE SANERINGSCONCEPTEN: ALGEMENE SCREENING UITWERKING VAN DE RELEVANTE SANERINGSCONCEPTEN AFWEGING SANERINGSVARIANTEN MULTICRITERIA ANALYSE UITWERKING VAN DE GEKOZEN VARIANT TECHNISCHE UITWERKING VERWERKING VAN DE VERONTREINIGDE STOFFEN OF DELEN VAN DE BODEM OF OPSTALLEN BESCHRIJVING VAN DE MAATREGELEN DIE ZULLEN WORDEN GENOMEN OM ZOWEL DE MILIEUVEILIGHEID ALS DE ARBEIDSVEILIGHEID TE VERZEKEREN BIJ DE UITVOERING VAN DE BODEMSANERINGSWERKEN NAZORGPLAN NABESTEMMING, WEERSLAG OP BELENDENDE PERCELEN EN BEPERKINGEN AAN HET TERREINGEBRUIK NA UITVOERING BODEMSANERING IMPACT VAN DE ACTIVITEITEN OP DE NABURIGE GRONDEN OP DE BODEMSANERING VERGUNNINGSPLICHTIGE ACTIVITEITEN AAN TE SCHRIJVEN INSTANTIES SAMENVATTING MILIEUEFFECTENRAPPORT OVER EEN PROJECT EN OMGEVINGSVEILIGHEIDSRAPPORT VERGUNNINGSAANVRAGEN IN SPECIALE BESCHERMINGSZONES VERGUNNINGSPLICHTIGE ACTIVITEITEN OVEREENKOMSTIG ARTIKEL 3 VAN HET DECREET VAN 28 JUNI 1985 BETREFFENDE DE MILIEUVERGUNNINGEN WATERTOETS VERGUNNINGSPLICHTIGE ACTIVITEITEN OVEREENKOMSTIG HET DECREET VAN 18 MEI 1999 HOUDENDE DE ORGANISATIE VAN DE RUIMTELIJKE ORDENING EN STEDENBOUW ONDERTEKENING sse pagina 1 van 64

4 DEEL 3: BIJLAGEN sse pagina 2 van 64

5 TABELLEN TABEL 1 IDENTIFICATIE PERCELEN...8 TABEL 2 SAMENVATTING BODEMSANERINGSTECHNIEKEN...17 TABEL 3 SAMENVATTING HISTORISCH ONDERZOEK...20 TABEL 4 TABEL 5 TABEL 6 BODEMOPBOUW...22 ADMINISTRATIEVE GEGEVENS VERONTREINIGING (KERN 1, VASTE DEEL VAN DE AARDE)...27 ADMINISTRATIEVE GEGEVENS VERONTREINIGING (KERN 2, VASTE DEEL VAN DE AARDE)...29 TABEL 7 ADMINISTRATIEVE GEGEVENS VERONTREINIGING (KERN 1 EN 2, GRONDWATER)...31 TABEL 8 ADMINISTRATIEVE GEGEVENS VERONTREINIGING (KERN 3)...34 TABEL 9 CHEMISCHE KARAKTERISTIEKEN...37 TABEL 10 KOSTENRAMING SANERINGSVARIANTEN...48 TABEL 11 RESULTATEN TE BEREIKEN NA UITVOERING VAN DE SANERING...53 TABEL 12 MONITORINGSPLAN EN CONTROLEMAATREGELEN...54 TABEL 13 PLANNINGSTABEL BODEMSANERINGSWERKEN...56 TABEL 14 DEBIETEN, HOEVEELHEDEN EN VERWERKINGSMETHODEN...56 TABEL 15 KARAKTERISATIE VAN HET ONTTROKKEN GRONDWATER...60 TABEL 16 SAMENVATTING ALGEMENE LOZINGSVOORWAARDEN...60 TABEL 17 SAMENVATTING GEGEVENS GRONDWATERONTTREKKING EN LOZING...60 TABEL 18 NOODZAAK WATERTOETS...62 BIJLAGEN BIJLAGE 1 BIJLAGE 2 BIJLAGE 3 BIJLAGE 4 BIJLAGE 5 ANALYSERESULTATEN VOORGAANDE ONDERZOEKEN BOORPROFIELEN GEGEVENS BIJKOMEND ONDERZOEK KOSTENRAMINGEN SANERINGSVARIANTEN MULTICRITERIA-ANALYSE sse pagina 3 van 64

6 BIJLAGE 6 BIJLAGE 7 BIJLAGE 8 KADASTRALE GEGEVENS FOTO S BESLISMODEL OPSTART IN-SITU NASANERING BIJLAGE 9 BRIEFWISSELING OVAM (BVB. ALS ER AANVULLINGEN GEVRAAGD WORDEN) / OPMERKINGEN BOFAS BIJLAGE 10 RISICO-ANALYSE ACHILLES BIJLAGE 11 OVERIGE BIJLAGE 12 SITUATIETEKENINGEN sse pagina 4 van 64

7 DEEL 0: INLEIDING In opdracht van wasserij Lepage n.v. werd in december 1996 door Belgroma n.v. een oriënterend bodemonderzoek verricht op het terrein gelegen aan de Potterijstraat/Hanswijkstraat 4 tem 10 te Mechelen. Tijdens dit oriënterend onderzoek is aangetoond dat er ernstige aanwijzingen zijn dat de aangetroffen verontreiniging met minerale olie, vluchtige aromaten en vluchtige chloorkoolwaterstoffen in het vaste deel van de aarde en met minerale olie, vluchtige aromaten en vluchtige chloorkoolwaterstoffen in het grondwater een ernstige bedreiging vertegenwoordigt. Er diende een beschrijvend bodemonderzoek te worden uitgevoerd. In september 1997 is door Belgroma n.v. het beschrijvend bodemonderzoek opgestart. In opdracht van Astrinco n.v. werd in april 1999 door Soresma n.v. gestart met het vervolg van het beschrijvend bodemonderzoek. In opdracht van de OVAM werd in de loop van 2003 en 2004 door Soresma n.v. het beschrijvend bodemonderzoek verder afgewerkt. Het beschrijvend onderzoek had tot doel het gedetailleerd karakteriseren (omvang, intensiteit en evolutie in de tijd) van de aanwezige verontreinigingen en het bepalen van de saneringnoodzaak en urgentie. Tijdens het beschrijvend bodemonderzoek werden verontreinigingen met minerale olie, vluchtige aromaten en vluchtige chloorkoolwaterstoffen in het vaste deel van de aarde en de verontreinigingen met minerale olie, vluchtige aromaten, MTBE en vluchtige chloorkoolwaterstoffen afgeperkt. De OVAM, Dienst Interventies, verwijderingen en saneringen, heeft aan Soresma n.v. de opdracht Mechelen-De Potterij- opmaak van een ambtshalve bodemsaneringsproject (bestek met nummer SI070601) toegewezen. In kader van de opmaak werden de resultaten van het beschrijvend bodemonderzoek in de periode juni-juli 2008 geactualiseerd (id.nr /jle). Op 15 januari 2009 werd het eerste gefaseerde beperkt bodemsaneringsproject conform verklaard (id nr /sse). Tijdens deze eerste fase werden de pilootproeven bodemluchtextractie, chemische oxidatie en gestimuleerde biologische afbraak uitgevoerd. De resultaten werden aan de OVAM gerapporteerd (id nr /sse) op 21 juni Na de uitvoering van de pilootproeven volgde nog een tweede beperkte actualisatieronde. De resultaten hiervan zijn opgenomen in dit rapport. Dit rapport omvat de tweede fase van het gefaseerd bodemsaneringsproject. In deze tweede fase wordt de full-scale sanering van de kern en pluimzone (zone tot 9 m-mv) opgenomen. In een latere fase, na nog bijkomend afperkend onderzoek voor de diepere lagen zal de zone van 9 m-mv tot de afperkende kleilaag (ca. 20 m-mv) worden aangepakt. In dit rapport wordt de verontreinigingstoestand samengevat en worden mogelijke saneringswerkwijzen geëvalueerd. Uiteindelijk is een voorkeursvariant gekozen, met in acht name van de resultaten van de uitgevoerde pilootproeven en alle van toepassing zijnde randvoorwaarden (aard en voorkomen verontreiniging, bodemsamenstelling en opbouw, technische mogelijkheden, bouwtechnische/infrastructurele beperkingen, bestemming/gebruikstype van het terrein, nabestemming e.d.). Soresma n.v. staat voor een kwaliteitsvolle aflevering van haar resultaten en onderzoeken, onder de voorwaarden zoals overeengekomen met de opdrachtgever. De informatieleveranciers zoals de opdrachtgever of derden dragen de verantwoordelijkheid voor de accuraatheid en de volledigheid van hun informatie. sse pagina 5 van 64

8 DEEL 1: ADMINISTRATIEVE GEGEVENS titel TWEEDE GEFASEERD BODEMSANERINGSPROJECT Potterijstraat/Hanswijkstraat te Mechelen, Sanering kern en pluimzone referentie ebsd /sse rapportdatum 17 december 2010 onderzoekslocatie adres Potterijstraat/Hanswijkstraat 2800 Mechelen aanleiding aard periodieke verplichting overdracht grond sluiting inrichting faillissement vereffening onteigening sectorfonds andere: ambtshalve door de OVAM wegens onschuldig bezit ambtshalve door de OVAM na ingebrekestelling decretaal verplicht decretaal vrijwillig naam opdrachtgever Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij Interventies, verwijderingen en saneringen (IVS) adres Stationsstraat 110, 2800 Mechelen land België tel 015/ fax 015/ CBB-nr. hoedanigheid naam contactpersoon Kathleen Uytterhoeven tel 015/ fax 015/ eigenaar gebruiker exploitant optredend i.o. van de eigenaar/gebruiker/exploitant andere naam contactpersoon ter plaatse tel fax naam erkend bodemsaneringsdeskundige deskundige Soresma nv sse pagina 6 van 64

9 adres Britselei 23, 2000 Antwerpen tel 03/ fax 03/ contactpersoon Koen Meskens tel 03/ dossiernummer OVAM 415 sse pagina 7 van 64

10 tabel 1 identificatie percelen gemeentenummer sectie perceelnummer adres gemeente persoon (eigenaar / gebruiker / exploitant) periode type (1) naam adres letter (2) van tot huidig bestemmingstype (3) Toekomstig bestemmingstype (3) Grondwaterkwats baarheidsindex (4) te saneren percelen waarop werken plaatsvinden C 0735 L Potterijstraat 3 Mechelen onbekend heden E Anthierens, Jonathan Potterijstraat 3, 2800 Mechelen ZUT III III Ca1 G Leegstaand C 0752 R Potterijstraat +1 Mechelen onbekend heden E Moris, Philippe Raymond (1/4) Boomgaardstraat 14, 1780 Wemmel ZYI III III Ca1 E Vanhove, Lander (1/4) Milsenstraat 26, 2800 Mechelen ZYG E Claes, Carmen (1/4) Boomgaardstraat 14, 1780 Wemmel ZYH E Claes, Sofie Marcelline (1/4) Milsenstraat 26, 2800 Mechelen ZYF G Leegstaand(parking) C 0752 P Potterijstraat 1 Mechelen onbekend heden E Vennootschap/Project& Concept Potterijstraat 1, 2800 Mechelen ZUS III III Ca1 G Leegstaand C 0705 L Hendrik Speecqvest 7 Mechelen onbekend heden EG Domein van het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn Lange Schipstraat 27, 2800 Mechelen ZZP III III Ca1 van Mechelen C 0728 B Hanswijkstraat 26 Mechelen onbekend heden E Rijkaert, Janine Marie Geerdegemvaart 168, 2800 Mechelen ZZR III III Ca1 onbekend heden G Sleutel, Van Gerven Hanswijkstraat 26, 2800 Mechelen ZZS onbekend heden G Wellinghoff & Associates LTD Hanswijkstraat 26 b1, 2800 Mechelen ZZT onbekend heden G Declerq, A. Hanswijkstraat 26, 2800 Mechelen ZZU Lauwereys, Jonas & C 0731 G Hanswijkstraat 18 Mechelen onbekend heden EG Vandezande, Livien Maria Hanswijkstraat 18, 2800 Mechelen ZUQ III III Ca C 0732 P Hanswijkstraat 14/16 Mechelen onbekend heden E Wijnen, Dirk Jose (1/2) Louizastraat 27, 2800 Mechelen ZQZ III III Ca1 onbekend heden E Wijnen, Karl Anna (1/2) Louizastraat 27, 2800 Mechelen ZRZ onbekend heden G Dialogue Hoorcentrum Hanswijkstraat 16, 2800 Mechelen ZSZ onbekend heden G Khassaeva en Khassaev Potterijstraat 1/101, 2800 Mechelen YYY sse pagina 8 van 64

11 onbekend heden G Ghyssaert, N. Potterijstraat 1/201, 2800 Mechelen XXX onbekend heden G Bouchouaf, F. Potterijstraat 1/301, 2800 Mechelen WWW C 0756 L Graaf Van Egmontstraat 13/15 Mechelen onbekend heden E JURIX bvba Rooienberg 84, 2570 Duffel DZZ III III Ca1 onbekend heden G t-interim Graaf Van Egmontstraat 15, 2800 Mechelen EZZ onbekend heden G DAE bvba Graaf Van Egmontstraat 15/3, 2800 Mechelen FZZ onbekend heden G Nielandt bvba Graaf Van Egmontstraat 13, 2800 Mechelen GZZ C 0654 F Hanswijkstraat 11 Mechelen onbekend heden EG Vennootschap/ H Ector Hanswijkstraat 11, 2800 Mechelen III III III Ca C 9999 Hanswijkstraat Mechelen onbekend heden E Departement Stedelijke Infrastructuur Befferstraat 25, 2800 Mechelen ZYF III III Ca C 9998 Potterijstraat Mechelen onbekend heden E Departement Stedelijke Infrastructuur Befferstraat 25, 2800 Mechelen ZYF III III Ca1 te saneren percelen waarop geen werken plaatsvinden C 0730 A Hanswijkstraat 20 Mechelen onbekend heden EG Agu, Jeffrey Amaechi & Agu, Judith Dorcas Hanswijkstraat 20, 2800 Mechelen ZUR III III Ca C 0651 D Hanswijkstraat 1 Mechelen onbekend heden E Selleslach, Andre Henri URB Elbertil Ed Alta Mira ATP 234, ES Adeje VVV III III Ca1 onbekend heden G Kelly Services Interim Belgium sa Hanswijkstraat 1, 2800 Mechelen UUU C 0651 F Vijfhoek 3 Mechelen onbekend heden E Vereniging/ De Wegwijzer Vijfhoek 1, 2800 Mechelen TTT III III Ca1 onbekend heden G Start People Vijfhoek 3, 2800 Mechelen SSS C 0652 D Hanswijkstraat 3/5 Mechelen onbekend heden E Selleslach, Andre Henri URB Elbertil Ed Alta Mira ATP 234, ES Adeje VVV III III Ca1 onbekend heden G Ruysch F. Hanswijkstraat 3, 2800 Mechelen QQQ C 0653 E Hanswijkstraat 9 Mechelen onbekend heden E Baets, Catharina Charles en Watermolenstraat 3, 1982 Zemst PPP III III Ca1 rechthebbenden onbekend heden G Copy Service Repro BVBA Hanswijkstraat 9, 2800 Mechelen OOO onbekend heden G MC Print-Copy Service Repro N.V Hanswijkstraat 9, 2800 Mechelen NNN C 0651D Vijfhoek 1 Mechelen onbekend heden EG Vereniging/ De Wegwijzer Vijfhoek 1, 2800 Mechelen TTT III III Ca1 onbekend heden G CLB Het Kompas Vijfhoek 1, 2800 Mechelen MMM onbekend heden G Revalidatiecentrum Vijfhoek vzw Vijfhoek 1 bb, 2800 Mechelen LLL C 0653 K Hanswijkstraat 7 Mechelen onbekend heden E Vereniging/VPW Mechelen- Battelsesteenweg 114, 2800 Mechelen KKK III III Ca1 sse pagina 9 van 64

12 onbekend heden G onbekend heden G C 0654 G Hanswijkstraat 13 Mechelen onbekend heden EG onbekend heden E C 0658 D Hanswijkstraat 15 Mechelen onbekend heden EG Zuid/Vereniging Der Parochiale Werken v/h Gewest Mechelen Zuid (verp) Vereniging/Centrum Algemeen Welzijnswerk-Het welzijnshuis (erfp) Parochies, Katholieke Parochies Vermant, Mariette Leon (VE ¾ VG ¼) Schoetens, Anne Marie (BE 1/4) Lalous-Meert, François G. en rechthebbenden Guido Gezellestraat 54, 2830 Willebroek ZUP Hanswijkstraat 7, 2800 Mechelen JJJ Hanswijkstraat 13, 2800 Mechelen HHH III III Ca1 Hoveniersstraat 19, 2800 Mechelen GGG Hanswijkstraat 15/101, 2800 Mechelen FFF III III Ca1 onbekend heden G Declercq-Verscuren R. Hanswijkstraat 15/402, 2800 Mechelen EEE onbekend heden G Geenen A. Hanswijkstraat 15/303, 2800 Mechelen DDD onbekend heden G Peetermans H. Hanswijkstraat 15/302, 2800 Mechelen CCC onbekend heden G Vanhout & Muldermans Hanswijkstraat 15/103, 2800 Mechelen BBB onbekend heden G Thienpont & Lauwers. Hanswijkstraat 15/501, 2800 Mechelen AAA onbekend heden G Coninx S. Doktor Hanswijkstraat 17, 2800 Mechelen ZZA onbekend heden G Brouwers E. Hanswijkstraat 15/301, 2800 Mechelen ZZB onbekend heden G Lenssens & Bollens. Hanswijkstraat 15/201, 2800 Mechelen ZZC onbekend heden G Van Kerckhoven Coremans R. Hanswijkstraat 15/202, 2800 Mechelen ZZD onbekend heden G Leysen-Raveschot, J. Hanswijkstraat 15/401, 2800 Mechelen ZZE onbekend heden G Van de Plas, F. Hanswijkstraat 17, 2800 Mechelen ZZF onbekend heden G Van Pee, H. & Vijverman, I Hanswijkstraat 17, 2800 Mechelen ZZG onbekend heden G Leebeecke Hanswijkstraat 17, 2800 Mechelen ZZH onbekend heden G Vander Elst, R. Hanswijkstraat 19, 2800 Mechelen ZZI C 0659 E Hanswijkstraat 23/25 Mechelen onbekend heden E Kerremans, Mathilda Clothildis en Paul Parmentierlaan 222/31 ZZJ III III Ca1 rechthebbenden onbekend heden G Travel Magazine n.v. Hanswijkstraat 23, 2800 Mechelen ZZK onbekend heden G Van Vooren-Van Maldeghem S. Hanswijkstraat 23 b2, 2800 Mechelen ZZL onbekend heden G Dumortier, A. Hanswijkstraat 25 b401, 2800 Mechelen ZZM onbekend heden G Andries, L. Hanswijkstraat 25 b101 ZZN onbekend heden G Kerremans, M. Hanswijkstraat 25, 2800 Mechelen ZZO C 0705 M Hendrik Speecqvest +7 onbekend heden EG Domein van Aarschotsesteenweg 58, 3012 Leuven ZZQ III III Ca1 sse pagina 10 van 64

13 Iverlek/Intercommunale vereniging voor de distributie van elektrische energie en FM en TV-S (gebouw) onbekend heden EG Domein van het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn Lange Schipstraat 27, 2800 Mechelen ZZP van Mechelen (grond) C 0729 D Hanswijkstraat 22/24 Mechelen onbekend heden E Geentjes, Bart & Aerts, Sigrid ( /2-) Lijsterstraat 56, 2310 Rijkevorsel ZZV III III Ca1 onbekend heden E Ooms, Ludovicus Josephus (1/4) Sterstraat 17, 2310 Rijkevorsel ZZW onbekend heden E Geudens, Agnes Carolina (1/4) Sterstraat 17, 2310 Rijkevorsel ZZX onbekend heden G Vanden Boomen, R. Hanswijkstraat 22/24, 2800 Mechelen ZZY onbekend heden G Van Bavel, F. Hanswijkstraat 22/24, 2800 Mechelen ZAZ onbekend heden G Van-Meert, N. Hanswijkstraat 22/24, 2800 Mechelen ZBZ onbekend heden G Bormans, R. Hanswijkstraat 22/24, 2800 Mechelen ZCZ onbekend heden G Cox, T. Hanswijkstraat 22/24, 2800 Mechelen ZDZ onbekend heden G Nijs, S. Hanswijkstraat 22/24, 2800 Mechelen ZEZ onbekend heden G Janssens, S. Hanswijkstraat 22/24, 2800 Mechelen ZFZ onbekend heden G Vangerven, J. Hanswijkstraat 22/24, 2800 Mechelen ZGZ onbekend heden G Van der Elst, S. Hanswijkstraat 22/24, 2800 Mechelen ZHZ onbekend heden G Verbeecken, J. Hanswijkstraat 22/24, 2800 Mechelen ZIZ onbekend heden G Dankaert, S. Hanswijkstraat 22/24, 2800 Mechelen ZJZ onbekend heden G Leenders, P. Hanswijkstraat 22/24, 2800 Mechelen ZKZ C 0741 B Hanswijkstraat 12 Mechelen onbekend heden EG Vermeiren, Anna Justina Hanswijkstraat 12, 2800 Mechelen ZUO III III Ca C 0742 B Hanswijkstraat 10 Mechelen 11/09/08 heden E Moris, Philippe Raymond (1/4) Boomgaardstraat 14, 1780 Wemmel ZYI III III Ca1 E Vanhove, Lander (1/4) Milsenstraat 26, 2800 Mechelen ZYG E Claes, Carmen (1/4) Boomgaardstraat 14, 1780 Wemmel ZYH E Claes, Sofie Marcelline (1/4) Milsenstraat 26, 2800 Mechelen ZYF onbekend heden G leegstaand C 0743 B Hanswijkstraat 8 Mechelen 11/09/08 heden E Moris, Philippe Raymond (1/4) Boomgaardstraat 14, 1780 Wemmel ZYI III III Ca1 E Vanhove, Lander (1/4) Milsenstraat 26, 2800 Mechelen ZYG E Claes, Carmen (1/4) Boomgaardstraat 14, 1780 Wemmel ZYH E Claes, Sofie Marcelline Milsenstraat 26, 2800 Mechelen ZYF sse pagina 11 van 64

14 (1/4) onbekend heden G leegstaand C 0744 F Hanswijkstraat 4(/6) Mechelen 11/09/08 heden E Moris, Philippe Raymond (1/4) Boomgaardstraat 14, 1780 Wemmel ZYI III III Ca1 Vanhove, Lander (1/4) Milsenstraat 26, 2800 Mechelen ZYG Claes, Carmen (1/4) Boomgaardstraat 14, 1780 Wemmel ZYH Claes, Sofie Marcelline (1/4) Milsenstraat 26, 2800 Mechelen ZYF onbekend heden G leegstaand C 0750 E C 0752 K C 0752 M Graaf Van Egmontstraat 7 Graaf Van Egmontstraat 11 Graaf Van Egmontstraat 9 Mechelen onbekend heden EG Lonneux, Rita Irma onbekend heden EG onbekend heden EG Vanderstappen, Christine Patricia Vanderstappen, Dominique Pierre Mechelen onbekend heden E Kurum, Nazliye onbekend heden E Kurum, Nail onbekend heden E Kurum, Johannes onbekend heden G Onbekend Graaf Van Egmontstraat 7, 2800 Mechelen Graaf Van Egmontstraat 7, 2800 Mechelen Graaf Van Egmonstraat 7, 2800 Mechelen Martha Somersstraat 16, 2800 Mechelen Martha Somersstraat 16, 2800 Mechelen Martha Somersstraat 14, 2800 Mechelen ZUZ III III Ca1 ZUY ZUX ZUW III III Ca1 Mechelen onbekend heden E Willio Eric Alfons BE- Jozef Reusenlei 158, 2150 Borsbeek BZZ III III Ca1 onbekend heden G Amazone bvba C 0760 X Kardinaal Mercierplein 1 Mechelen onbekend heden E Gilbert, Maurice Nestor en rechthebbenden onbekend heden G Kind en Preventie vzw onbekend heden G Cappoen, L. onbekend heden G Cipers bvba onbekend heden G Vocvo vzw onbekend heden G Familiehulp vzw onbekend heden G Medicim n.v. onbekend heden G Cappoen, Wegishi-lulap BVBA Graaf Van Egmontstraat 9, 2800 Mechelen Deinzestraat 4B, 9790 Wortegem- Petegem Kardinaal Mercierplein 1, 2800 Mechelen Kardinaal Mercierplein 1/b2, 2800 Mechelen Kardinaal Mercierplein 1 b101, 2800 Mechelen Kardinaal Mercierplein 1, 2800 Mechelen Kardinaal Mercierplein 1, 2800 Mechelen Kardinaal Mercierplein 1, 2800 Mechelen Kardinaal Mercierplein 1/200, 2800 Mechelen ZUV ZUU CZZ OZZ III III Ca1 PZZ QZZ RZZ SZZ TZZ UZZ VZZ sse pagina 12 van 64

15 onbekend heden G September-Van Der Smissen onbekend heden G Smets-Leukemans onbekend heden G Gobler, E. Kardinaal Mercierplein 1/400, 2800 Mechelen Kardinaal Mercierplein 1/303, 2800 Mechelen Kardinaal Mercierplein 1/101, 2800 Mechelen WZZ XZZ YZZ Andere dan te saneren percelen (hinderpercelen) sse pagina 13 van 64

16 DEEL 2: RAPPORT sse pagina 14 van 64

17 1. Niet-technische samenvatting Voor de sanering van de verontreinigingen met minerale olie, vluchtige aromaten en vluchtige chloorkoolwaterstoffen in het vaste deel van de aarde en de verontreinigingen met minerale olie, vluchtige aromaten, MTBE en vluchtige chloorkoolwaterstoffen in het grondwater op de bronpercelen 752M, 752P en 735L, sectie C van de 1 e afdeling van Mechelen is een tweede gefaseerd bodemsaneringsproject uitgewerkt. Dit tweede gefaseerd bodemsaneringsproject omvat de aanpak van de verontreinigde zone tot 9 m-mv. Na nog bijkomend afperkend onderzoek met betrekking tot de diepere verontreinigde lagen (tot ca. 20 m-mv) zal nog een derde gefaseerd bodemsaneringsproject worden opgemaakt. De verontreiniging is historisch van aard en houdt een verspreidings- en humaantoxicologisch risico in. De verontreiniging heeft zich reeds verspreid over verschillende percelen in de Hanswijkstraat, Graaf Van Egmonstraat, Hendrik Speecqvest, Vijfhoek en Kardinaal Mercierplein. De bedrijfsgebouwen van de voormalige wasserij/droogkuis worden momenteel gebruikt als parking voor klanten en omwonenden. De omringende verspreidingspercelen zijn woonhuizen, winkels en kantoorgebouwen. Percelen 752R, 752P, 756L, 731G, 735L, 732P, 9998 (Potterijstraat) en 9999 ( Hanswijkstraat) De grond- en grondwaterverontreiniging wordt verwijderd door middel van een bodemluchtextractie en hoogvacuümextractie/grondwateronttrekking van bodemlucht en grondwater gedurende 1 jaar gevolgd door gestimuleerde biologische afbraak. Voor de gestimuleerde biologische afbraak wordt gedurende het 1 ste jaar 4 keer per jaar en gedurende het 2 de jaar, 2 keer per jaar een injectieronde voorzien van koolstofbron. Tijdens de in situ sanering worden een aantal peilbuizen halfjaarlijks bemonsterd en geanalyseerd op de aanwezigheid van gechloreerde koolwaterstoffen, minerale olie (C10- C40), olievluchtig en vluchtige aromaten. De doelstelling van dit tweede gefaseerd bodemsaneringsproject is het wegnemen van de risico s die uitgaan van de verontreiniging. Na de sanering zullen geen gebruiksbeperkingen gelden op de locatie. De totale duur van de in situ sanering wordt geraamd op ca. 5 jaar. Na de in situ sanering zijn maatregelen voor bewaking en controle van het grondwater voorzien, waarbij peilbuizen gedurende 5 jaar met een jaarlijkse frequentie worden bemonsterd en geanalyseerd op de aanwezigheid van gechloreerde koolwaterstoffen, minerale olie (C10-C40), olievluchtig en vluchtige aromaten. Percelen 728B, 705L De grond- en grondwaterverontreiniging wordt verwijderd door middel van een hoogvacuümextractie/grondwateronttrekking van bodemlucht en grondwater gedurende 12 maanden gevolgd door gestimuleerde biologische afbraak. Voor de gestimuleerde biologische afbraak wordt gedurende het 1 ste jaar 4 keer per jaar en gedurende het 2 de jaar, 2 keer per jaar een injectieronde voorzien van koolstofbron. Tijdens de in situ sanering worden een aantal peilbuizen halfjaarlijks bemonsterd en geanalyseerd op de aanwezigheid van gechloreerde koolwaterstoffen, minerale olie (C10- C40), olievluchtig en vluchtige aromaten. De doelstelling van dit tweede gefaseerd bodemsaneringsproject is het wegnemen van de risico s die uitgaan van de verontreiniging. Na de sanering zullen geen gebruiksbeperkingen gelden op de locatie. De totale duur van de in situ sanering wordt geraamd op ca. 5 jaar. Na de in situ sanering zijn maatregelen voor bewaking en controle van het grondwater voorzien, waarbij peilbuizen gedurende 5 jaar met een jaarlijkse frequentie worden bemonsterd en geanalyseerd op de aanwezigheid van gechloreerde koolwaterstoffen, minerale olie (C10-C40), olievluchtig en vluchtige aromaten. sse pagina 15 van 64

18 Percelen 654F Op dit perceel wordt er mogelijks een monitoringspeilbuis geplaatst voor het uitvoeren van de maatregelen in kader van bewaking en controle van het grondwater, waarbij peilbuizen gedurende 5 jaar met een jaarlijkse frequentie worden bemonsterd en geanalyseerd op de aanwezigheid van gechloreerde koolwaterstoffen, minerale olie (C10-C40), olievluchtig en vluchtige aromaten. Algemeen De totale kosten voor bovenstaande sanering, worden geraamd op ,00 exclusief BTW (incl. 10%) (of ,00, inclusief BTW, incl. 10%). De sanering zal uiterlijk worden aangevat binnen de 2 jaar na conformverklaring van het saneringsproject. Milieutechnisch is dit een aanvaardbare startdatum, aangezien de verontreiniging is ingedeeld in urgentieklasse II. De totale duur van de sanering (inclusief grondwatersanering) wordt geraamd op ca. 5 jaar. Na de sanering zijn maatregelen voor bewaking en controle van het grondwater voorzien, waarbij 10 peilbuizen gedurende 5 jaar met een jaarlijkse frequentie worden bemonsterd en geanalyseerd sse pagina 16 van 64

19 2. Technische samenvatting tabel 2 samenvatting bodemsaneringstechnieken medium verontreinigingsgroepen bodemsaneringstechniek vaste deel van de aarde: grondwater: drijflaag/zaklaag: verwerking grond: lozing grondwater: waterzuivering: luchtzuivering: geraamde kostprijs: minerale olie, BTEX, MTBE en VOCl minerale olie, BTEX, MTBE en VOCl minerale olie, BTEX, MTBE en VOCl n.v.t. riool Oliewaterafscheider, zandfilter, striptoren en waterzijdig aktief kool filter Luchtzijdig aktief kool filter excl. BTW Bodemluchtextractie, hoogvacuümextractie Hoogvacuümextractie/grondwateronttrekking en gestimuleerde biologische afbraak sse pagina 17 van 64

20 3. Aanleiding voor het bodemsaneringsproject rapportgegevens BBO titel: Beschrijvend bodemonderzoek Potterijstraat/Hanswijkstraat te Mechelen bodemsaneringsdeskundige: Soresma n.v. referentie EBSD: /kge rapportdatum: 29/09/2005 datum conformverklaring: 27/01/2006 referentie conformverklaring: BB-W-IL-06/ gegevens na BBO titel: Verslag bijkomend onderzoek ABSP Mechelen De Potterij bodemsaneringsdeskundige: Soresma n.v. referentie EBSD: /jle Verslag datum: 28/07/2008 titel: Eerste gefaseerd beperkt bodemsaneringsproject Potterijstraat/Hanswijkstraat te Mechelen; pilootproeven bodemluchtextractie, chemische oxidatie en gestimuleerde biologische afbraak bodemsaneringsdeskundige: Soresma n.v. referentie EBSD: /sse Verslag datum: 09/12/2008 titel: Verslag pilootproeven bodemluchtextractie, chemische oxidatie en gestimuleerde biologische afbraak Potterijstraat/Hanswijkstraat te Mechelen bodemsaneringsdeskundige: Soresma n.v. referentie EBSD: /sse Verslag datum: 21/06/2010 De saneringsstrategie voor deze verontreiniging gaat uit van een aparte kern en pluimaanpak. Het betreft immers een complexe verontreinigingsituatie met tal van randvoorwaarden, omwille van de combinatie van een erg forse verontreiniging met een zeer duidelijk aanwezige (ruime) kern in een zone met erg veel (bewoonde) bebouwing. Verder komt er veel openbaar domein voor en heeft de verontreiniging zich ook tot op een grote diepte verspreid. Voor deze verontreiniging onderscheiden we drie fases: Fase 1: Eerste gefaseerd beperkt bodemsaneringsproject omvattend de pilootproeven bodemluchtextractie, chemische oxidiatie en gestimuleerde biologische afbraak Op 15 januari 2009 werd het eerste gefaseerde beperkt bodemsaneringsproject conform verklaard (id nr /sse). Tijdens de eerste fase werden de pilootproeven bodemluchtextractie, chemische oxidatie en gestimuleerde biologische afbraak uitgevoerd. De resultaten werden aan de OVAM gerapporteerd (id nr /sse) op 21 juni Een korte toelichting m.b.t. de resultaten van de pilootproeven wordt gegeven in 4. sse pagina 18 van 64

21 Fase 2: Tweede gefaseerd bodemsaneringsproject omvattend de sanering van kern en pluim (deel 1: aanpak tot 9 m-mv). Tijdens het bijkomend onderzoek dat werd uitgevoerd in kader van de opmaak van het bodemsaneringsproject werd er ter hoogte van het bronperceel en stroomafwaarts (kruispunt Potterijstraat/Hanswijkstraat) puur product vastgesteld tot op 20 m-mv. De omvang van de puur product zone tot deze diepte werd in deze fase nog niet afgeperkt. In overleg met OVAM werd beslist om in het tweede gefaseerd bodemsaneringsproject de sanering van de kern en pluim tot 9 m-mv op te nemen. Bij aanvang van de bodemsaneringswerken voor deze fase zal de puur product zone worden afgeperkt. De beschrijving van de puur product zone en de aanwezige verontreiniging van 9 m-mv tot de kleilaag (ca. 20 m-mv.) zal in het derde gefaseerd bodemsaneringsproject worden opgenomen. sse pagina 19 van 64

22 4. Randvoorwaarden en uitgangspunten 4.1. Terreinbeschrijving en omgevingskenmerken De onderzoekslocatie is gesitueerd aan de Potterijstraat/Hanswijkstraat te Mechelen. Het bestemmingstype betreft woongebied (type III). De Lambert-coördinaten zijn X = m, Y = m en Z = 11 m TAW. Een kopie van de topografische kaart is opgenomen in bijlage 12. De bedrijfsgebouwen van de wasserij/droogkuis worden momenteel gebruikt als parking voor klanten en omwonenden. De omringende verspreidingspercelen zijn woonhuizen, winkels en kantoorgebouwen. Het terrein is volledig verhard t.h.v. kern van de verontreinigingen. De onverharde gedeeltes op de verspreidingspercelen zijn tuinen. De lokale terreinindeling is weergegeven op situatieschets S-1 in bijlage 12. Foto s van de locatie zijn eveneens opgenomen in bijlage 7. Het dichtstbijzijnde oppervlaktewater betreft de Dijle, op ca. 85 m van de onderzoekslocatie. Er zijn geen grondwaterwinningen op < 200 m van de onderzoekslocatie. Het terrein is niet gelegen in een waterwingebied of grondwaterbeschermingszone Specifieke wetgeving die een invloed kan hebben op de wijze waarop de bodemsaneringswerken kunnen worden uitgevoerd Algemeen reglement voor arbeidsbescherming (ARAB) en Wet van betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk (welzijnswet). Met in het bijzonder de uitvoeringsbesluiten volgens het KB van betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen. Het decreet van houdende bepaling tot begeleiding van de begroting is mogelijks van toepassing voor de tijdelijke inname van het openbaar domein door wegneembare constructies. Het decreet van betreffende het integraal waterbeleid. Met in het bijzonder de uitvoeringsbesluiten volgens het Besluit van de Vlaamse Regering van tot vaststelling van nadere regels voor de toepassing van de watertoets Historische informatie In de jaren 30 tot 1996 werden op de bronpercelen (735 L en 752 N) een wasserij/droogkuis uitgebaat. Momenteel worden de bronpercelen gebruikt als parking. De omringende verspreidingspercelen zijn woningen en kantoren. Navolgende tabel geeft een overzicht van de Vlarebo-inrichtingen of activiteiten en andere bodembedreigende activiteiten die van toepassing waren op de onderhavige site. tabel 3 samenvatting historisch onderzoek periode kadastraal perceel ? Hanswijkstraat 4 letter Vlarem / persoon 1 Vlarebo rubriek potentiële bron ZYA a.2 opslagplaatsen voor zeer licht ontvlambare en licht ontvlambare vloeistoffen, met een totaal inhoudsvermogen van: bij uitsluitend ondergrondse opslag of bij combinatie van ondergrondse en verdachte stoffen sse pagina 20 van 64

23 Hanswijkstraat Hanswijkstraat Hanswjkstraat 4-6 (Potterijstraat, perceel 743 B en huidig 752 N = voormalig 743 C en voormalig 752 L) Hanswjkstraat 4-6 (Potterijstraat, perceel 743 B en huidig 752 N = voormalig 743 C en voormalig 752 L) Hanswjkstraat 4-6 (Potterijstraat, perceel 743 B en huidig 752 N = voormalig 743 C en voormalig 752 L) Perceel 752 N (huidig Potterijstraat 1) en 744 F (Hanswijkstraat 4-8) Perceel 752 N (huidig Potterijstraat 1) en 744 F (Hanswijkstraat Perceel 752 N (huidig Potterijstraat 1) en 744 F (Hanswijkstraat Perceel 752 N (huidig Potterijstraat 1) en 744 F (Hanswijkstraat ? Hanswijkstraat 10 bovengrondse opslag: meer dan 500 l tot en met l. (2.000l naphta in ondergrondse tank) ZYB inrichtingen voor het chemisch reinigen, voorbehandelen en behandelen van textiel, alsmede textielveredeling (uitgezonderd de inrichtingen bedoeld in rubriek 41.9 en 46), met een totale drijfkracht van: 5 kw tot en met 10 kw (5,1 kw) ZYB / 300 l naphta in ondergrondse tank ZYC inrichtingen voor het chemisch reinigen, voorbehandelen en behandelen van textiel, alsmede textielveredeling (uitgezonderd de inrichtingen bedoeld in rubriek 41.9 en 46), met een totale drijfkracht van: meer dan 10 kw tot en met 200 kw (29,4 kw) ZYC a.2 Opslagplaatsen voor zeer licht tot licht ontvlambare vloeistoffen, in uitsluitende ondergrondse houder met een inhoudsvermogen van 2.400l ( l benzine) ZYC / 3 x l white spirit ZYD Inrichtingen voor het chemisch reinigen, voorbehandelen en behandelen van textiel, alsmede textielveredeling (uitgezonderd de inrichtingen bedoeld in rubriek 41.9 en 46), met een totale drijfkracht van: 88,26 kw met gebruik van perchloorethyleen, DD-benzine en white spirit ZYD Installaties voor de voorbehandeling (zoals wassen, bleken, merceiseren) of het verven van vezels of textiel met een verwerkingscapaciteit van meer dan 10 ton per dag (hier: tonnage onbekend) ZYD 59.8 chemisch reinigen alle industriële of commerciële activiteiten waarbij VOS worden gebruikt in een installatie voor het schoonmaken van kleren, meubelstoffen en soortgelijke consumptiegoederen, met uitzondering van het handmatig verwijderen van vlekken in de textiel- en kledingindustrie. ZYD / l.000 l DD- benzine en l benzine (ondergrondse tanks); 3 x l white spirit (ondergrondse tanks) l extra zware stookolie (ondergrondse tanks) ZYE a.2. opslagplaatsen voor zeer licht ontvlambare en licht ontvlambare vloeistoffen, met een totaal inhoudsvermogen van: bij uitsluitend ondergrondse opslag of bij combinatie van ondergrondse en bovengrondse opslag: meer dan 500 l tot en met l. (2.000 l benzine in sse pagina 21 van 64

24 ondergrondse tank) ? Hanswijkstraat 10 ZYE a Brandstofverdeelinstallaties voor motorvoertuigen van brandstoftanks van motorvoertuigen met vloeibare koolwaterstoffen, bestemd voor de voeding van de erop geïnstalleerde motor(en): Inrichtingen voor de verdeling van: En/of de in rubriek en 2 van de indelingslijst van Vlarem I bedoelde vloeistoffen met maximaal 1 verdeelslang. 1 letter van de persoon overeenkomstig tabel 1 ZYA: Dumont et C ZYB: Max Lepage ZYC: n.v. wasserij Ideal ZYD: Lepage n.v. ZYE: Bogaerts-Van de Velde Geologie en hydrogeologie Bodemopbouw De bodemopbouw op de onderzoekslocatie is weergegeven in onderstaande tabel. tabel 4 Bodemopbouw diepte (m-mv.) textuur heterogeniteit en gelaagdheid stratigrafie 0-0,5 Heterogeen (puin) Quartair 0,5-6,5 lemige zandige laag 3,0-4,3 6,5-8,5 matig fijn zandige laag 5,0-6,1 8,5-10 zandige leemlaag Grijsbruin fijn zand (silt), glauconiethoudend, met enkele kleirijke horizonten Donkergroene zandige klei, glauconiet en glimmerhoudend, zonder kalk Donkergrijs middelmatig fijn zand tot silthoudend zand, glauconiet en glimmerhoudend met af en toe intercallaties van grijze klei Formatie van Zelzate (Lid van Ruisbroek) Formatie van Zelzate (Lid van Watervliet) Formatie van Zelzate (Lid van Bassevelde) doorlatendheid (m/d) beschrij ving OM (%) Klei (%) 1,0 6,1 opm. Verder vormt de onderliggende, vrij dunne, kleiige laag het Lid van Zomergem (Formatie van Maldegem). Hieronder zijn afzettingen van het Lid van Onderdale aangetroffen, wat bestaat uit silthoudend, middelmatig fijn zand. Als afsluitende laag worden de homogene, kleiige afzettingen van het Lid van Asse/Ursel beschouwd. Grondwaterpeil In het beschrijvend bodemonderzoek (maart december 2004) werden volgende grondwaterstanden vastgesteld: In de zone van de parking bevindt het grondwater zich op een diepte van ca. 4,6 à 4,9 m-mv; In de aangrenzende tuin situeert het grondwater zicht op ca. 5,4 m-mv; sse pagina 22 van 64

25 Aan de overzijde van de Hanswijkstraat, dichter tegen de Dijle, bevindt het grondwater zich op ca. 3,1 à 3,5 m-mv; Het verschil in grondwaterstanden, gemeten t.o.v. het maaiveldniveau, is een gevolg van een afhellend maaiveld. De zone t.h.v. de parking ligt hoger dan de overzijde van de Hanswijkstraat. Deze grondwaterstanden werden bevestigd in latere bemonsteringsrondes in kader van actualisatie van de verontreinigingssituatie (2008 en 2010). Stromingsrichting grondwater Op basis van de voorgaande onderzoeken, is in figuur 1 het grondwaterverhang op de locatie en in de omgeving weergegeven. Op basis hiervan blijkt er een verhang te bestaan richting de Dijle, waarbij het verhang toeneemt naarmate de Dijle dichter wordt benaderd (nabij de Dijle bedraagt het verhang ca. 0,04 m/m; rond de site zelf is dit ca. 0,01 m/m). Waarschijnlijk varieert het verhang met de seizoensschommelingen van het grondwaterniveau. De waterstand in de Dijle wordt op een constant peil gehouden. Op basis van figuur 1 kan worden verwacht dat de grondwaterverontreiniging zich richting Dijle (noordwaarts) zal verplaatsen Y-coördinaat (m) D Dijle Hanswijkstraat X-coördinaat (m) 3 D1 Figuur 1. Grondwaterverhang ter hoogte van de onderzoekslocatie, bepaald op basis van de gegevens verzameld tijdens voorgaande bodemonderzoeken (Belgroma, ). Doorlaatbaarheid Op basis van de bodemopbouw en de resultaten van de doorlaatbaarheidmetingen werden volgende resultaten bekomen Voor de ondiepe (freatische) watervoerende bodemlaag matig siltig, matig fijn zand (doorlaatbaarheidproeven op peilbuizen 301, 302 en 303 geïnterpreteerd m.b.v. Hvorslev/Kirkham) is een gemiddelde horizontale hydraulische doorlaatbaarheid (kh) afgeleid van 3,5 (± 0,7) m/d. D sse pagina 23 van 64

26 Voor de diepere watervoerende bodemlaag middelmatig zand (doorlaatbaarheidsproeven op peilbuizen D1 en D3 geïnterpreteerd m.b.v. Hvorslev/Kirkham) is een gemiddelde horizontalel hydraulische doorlaatbaarheid (kh) afgeleid van 5,6 (± 0,8) m/d. Kwetsbaarheidscode Volgens de Kwetsbaarheidskaart van het grondwater in de provincie Antwerpen (Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, 1987) is het onderzoeksterrein gelegen in een gebied waar de watervoerende laag zeer kwetsbaar is (Kwetsbaarheidscode Ca1) Haalbaarheidsonderzoek en bijkomend onderzoek Bijkomend onderzoek in het kader van het bodemsaneringsproject In navolging van de startvergadering van 8 mei 2008 betreffende de opmaak van het ambtshalve bodemsaneringsproject, heeft er bijkomend onderzoek plaatsgevonden ter voorbereiding van het opstellen van het bodemsaneringsproject. Het betrof een actualisatie van de verontreinigingstoestand en laboproeven ter eerste screening van de haalbaarheid van biologische afbraak en chemische oxidatie. Van dit bijkomend onderzoek werd een verslag aan de OVAM overgemaakt (referenties zie aanleiding BSP - 3). Het verslag werd ook opgenomen in het eerste gefaseerd beperkt bodemsaneringsproject. De conclusies van dit bijkomend onderzoek konden als volgt worden samengevat: - Globaal gesteld werden de gegevens van het beschrijvend bodemonderzoek bevestigd. De drijflagen zijn evenwel minder omvangrijk (zowel qua horizontale verspreiding als qua dikte). Bij gerichte controle nabij de ondergrondse tanks T1 en T2 kon geen puur product worden waargenomen. - Op basis van de bepaalde matrixbehoeftes van de bodem kan gesteld worden dat zowel de chemische oxidantia permanganaat, persulfaat als Fenton s reagens in aanmerking komen voor full-scale gebruik op de locatie. - De PCR-testen van het VITO tonen aan dat ter hoogte van de verontreiniging Dehalococcoides species aanwezig zijn. Er kon op basis van het genetisch onderzoek geen uitsluitsel verkregen worden naar het potentieel voor volledige afbraak van DCE naar etheen. Er zijn wel indicaties voor de aanwezigheid van specifieke microorganismen die VC kunnen afbreken naar etheen. De afbraakparameters en redoxomstandigheden bevestigen het beeld van de afbraak van de bronproducten. De omstandigheden zijn evenwel niet optimaal voor een snelle en volledige afbraak. De redoxpotentiaal dient nog verder te dalen naar het niveau van sulfaatreductie en de beperkte hoeveelheid TOC kan limiterend werken. Mits stimulering via het toedienen van een koolstofbron kunnen hiermee dus nog betere resultaten bekomen worden. Tijdens het bijkomend onderzoek, uitgevoerd op 5 augustus 2010, zijn 3 peilbuizen (D1, P3 en P13) herbemonsterd. Het grondwater in D1(tot 9 m-mv) werd geanalyseerd op VOCl (incl VC) minerale olie, BTEX en olie vluchtig C6-C10. In peilbuis P3 en P13 werd een drijflaag vastgesteld. Op het puur product werd een TPHanalyse (aromaten/alifaten split) uitgevoerd. Het grondwater werd bijkomend geanalyseerd op olie-vluchtig C6-C10. Op het grondwater in P13 werd ook een TPH-analyse uitgevoerd en de gehaltes aan olievluchtig C6-C10 bepaald. Op 16 september 2010 werd een peilbuis 2013 geplaatst (cluster m-mv, 17,2 19,2 m-mv) ter hoogte van het kruispunt van de Potterijstraat en de Hanswijkstraat. Hierbij werden sse pagina 24 van 64

27 verschillende grondstalen genomen en geanalyseerd op het gehalte VOCl (incl VC) of minerale olie/btex. Op 28 september werd peilbuis 2013 bemonsterd waarbij het grondwater werd geanalyseerd op VOCl (incl. VC). Op 21 september werd op het bronperceel nog een MIP-sondering (MIP6) met grondwaterstaalnames uitgevoerd. De resultaten van het bijkomend onderzoek zijn opgenomen in bijlage 3. De conclusies van dit bijkomend onderzoek kunnen als volgt worden samengevat: Uit de TPH-analyse van het puur product (bemonsterd in P3 en P13) blijkt dat de drijflaag hoofdzakelijk uit alifaten bestaat met een bijmenging van aromaten. Het hoofdaandeel bestaat uit de alifaten fractie C<10. Dit wijst op white-spirit. White spirit is een mengsel van verzadigde alifatische en alicyclische koolwaterstoffen met 7 tot 12 koolstofatomen, en bijmenging van alkyl-aromatische koolwaterstoffen (C7- C12) (o.a. tolueen, ethylbenzeen, xyleen). In bijlage 11 wordt dit in het document m.b.t. het bepalen van de risicogrenswaarden meer in detail besproken. De resultaten geven aan dat de in het verleden steeds uitgevoerde analyse op minerale olie nl. GC (C10-C40) slechts ca. 23% weergeeft van de werkelijke minerale olie verontreiniging C5-C40. Er werd ter hoogte van het bronperceel (kernzone) een MIP uitgevoerd, nl. MIP6 tot op de kleilaag (ca. 22 m-mv). Uit de grafieken van de MIP blijkt dat de VOCl verontreiniging voorkomt tot de kleilaag. In de grondwaterstalen genomen met tijdelijke peilbuizen werd er op m-mv nog µg/l PER vastgesteld en op m-mv (boven de kleilaag) µg/l PER. In de kleilaag kon er geen grondwater worden bemonsterd gezien de heel lage toestroming. Deze concentraties wijzen op de aanwezigheid van puur product (onder de vorm van een zaklaag op de kleilaag). In de grondstalen van 2013 uit de onverzadigde zone worden overschrijdingen van de bodemsaneringsnorm vastgesteld voor PER, TRI, DCE en soms VC. Dit tot op een diepte van 17,8 m-mv. Er wordt verticale afperking bekomen op 19-19,2 m-mv (in de kleilaag), in dit grondstaal worden enkel nog richtwaarden overschreden. In het grondwaterstaal werd op 17,2-19,2 m-mv nog µg/l PER vastgesteld. Deze concentraties wijzen ook op de aanwezigheid van puur product. Haalbaarheidsonderzoek Onder de vorm van uitvoering van het eerste gefaseerd beperkt bodemsaneringsproject werd een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd voor de saneringstechnieken bodemluchtextractie, chemische oxidatie en gestimuleerde biologische afbraak. Van dit bijkomend onderzoek werd een verslag aan de OVAM overgemaakt (referenties zie aanleiding BSP - 3). Voor meer details verwijzen we naar dit verslag. Uit de resultaten van de pilootproeven kan het volgende worden besloten: Gezien de onvoldoende gunstige resultaten wordt chemische oxidatie met Fenton s reagens niet weerhouden als full-scale saneringstechniek. De resultaten van de pilootproef bodemluchtextractie geven aan dat BLE zeker in aanmerking komt als full-scale saneringstechniek. Er kan overwogen worden om de BLE uit te breiden met een hoogvacuümextractie. Onder hoog vacuüm kan via verticale filters al dan niet tegelijkertijd bodemlucht, grondwater en eventueel vrij puur product worden onttrokken. Gestimuleerde biologische afbraak met lactaat als koolstofbron komt ook in aanmerking als full-scale saneringstechniek, maar de beperkte invloedssfeer is een belangrijk aandachtspunt bij ontwerp van de full-scale sanering. Chemische reductie met gestimuleerde biologische afbraak (EHC) wordt als full-scale saneringstechniek als matig gunstig bevonden. De injectie via direct push verliep sse pagina 25 van 64

28 moeilijk, het vooropgestelde injectietraject kon niet altijd worden behandeld. Het is ook momenteel niet exact gekend hoe ver de EHC werd verspreid via de direct push techniek. De injectie onder de vorm van direct push wordt niet weerhouden. sse pagina 26 van 64

29 4.5. Karakterisatie van de vastgestelde verontreinigingen De analyseresultaten en boorprofielen van de eerder uitgevoerde bodemonderzoeken (beschrijvend en aanvullend onderzoek) zijn opgenomen in respectievelijk bijlagen 1 en 2. In het beschrijvend bodemonderzoek werd nog geen onderscheid gemaakt tussen de ruimtelijk gescheiden kernen van verontreiniging met minerale olie en BTEX in de grond. In het kader van een mogelijke verschillende aanpak van de 2 ruimtelijk te onderscheiden kernen in de full-scale sanering, wordt in het BSP wel reeds de opsplitsing gemaakt. De onderstaande beschrijving van de verontreinigingsituatie heeft betrekking op de situatie na het beschrijvend bodemonderzoek en bijkomend onderzoek in kader van de opmaak van het tweede gefaseerd bodemsaneringsproject, dus enkel de verontreinigingssituatie tot 9 m- mv wordt hier beschreven. De beschrijving van de puur product zone en de aanwezige verontreiniging van 9 m-mv tot de kleilaag (ca. 20 m-mv.) zal in het derde gefaseerd bodemsaneringsproject worden opgenomen. Er dient immers nog bijkomend onderzoek ter afperking van de puur product zone te gebeuren Verontreiniging met oliecomponenten Zoals eerder vermeld blijkt uit de TPH-analyse van het puur product (bemonsterd in P3 en P13) dat de drijflaag hoofdzakelijk uit alifaten bestaat met een bijmenging van aromaten. Het hoofdaandeel bestaat uit de alifaten fractie C<10. Dit wijst op white-spirit. White spirit is een mengsel van verzadigde alifatische en alicyclische koolwaterstoffen met 7 tot 12 koolstofatomen, en bijmenging van alkyl-aromatische koolwaterstoffen (C7-C12) (o.a. tolueen, ethylbenzeen, xyleen). De in het verleden steeds uitgevoerde analyse op minerale olie nl. GC (C10-C40) geeft slechts ca. 23% weer van de werkelijke minerale olie verontreiniging (C5-C40). Echter gezien de beperkte oplosbaarheid van de alifaten-fractie wordt niet verwacht dat de contouren vastgesteld in het beschrijvend bodemonderzoek hierdoor veranderen en is dit gegeven enkel in kader van de aanwezige vuilvracht en de risico-analyse (bepaling van de risicogrenswaarden) belangrijk. Grond Ter hoogte van de ondergrondse tanks en het kruispunt van de Potterijstraat met de Hanswijkstraat is de grond verontreinigd met minerale olie en vluchtige aromaten (2 kernen). De concentratie aan minerale olie en vluchtige aromaten in de grond overschrijdt tot resp. 8 maal en 44 maal (voor xylenen) de bodemsaneringsnorm. De omvang van de verontreiniging met minerale olie en vluchtige aromaten (met diepte van voorkomen en concentraties) in de grond is weergegeven op resp. tekening S-2A en S-2B, bijlage 12. Hierop zijn de B-contourlijnen van de verontreinigingsituatie aangeduid. De verontreinigde zone met minerale olie ter hoogte van de ondergrondse tanks spreidt zich over een oppervlakte van ca. 930 m². De verontreiniging situeert zich voornamelijk in het traject van ca. 5,0 tot 6,1 m-mv. Dit betekent dat er ca m³ of ca ton grond verontreinigd is met minerale olie ter hoogte van de ondergrondse tanks. De verontreinigde zone met BTEX ter hoogte van de ondergrondse tanks spreidt zich over een oppervlakte van ca. 830 m². De verontreiniging situeert zich voornamelijk in het traject van ca. 2,0 tot 6,1 m-mv. Dit betekent dat er ca m³ of ca ton grond verontreinigd is met BTEX ter hoogte van de ondergrondse tanks. tabel 5 administratieve gegevens verontreiniging (kern 1, vaste deel van de aarde) algemeen identificatienummer 1 n(ieuw) of b(estaand)? B sse pagina 27 van 64

30 naam Kern 1 omschrijving Minerale olie, BTEX verontreiniging in vaste deel van de aarde nabij ondergrondse tanks administratieve gegevens bron ondergrondse tanks aard historisch % overwegend deel n.v.t. motivatie aard Uitbating wasserij/droogkuis van 1930 tot 1996 classificatie M urgentieklasse II voorzorgsmaatregelen n.v.t. veiligheidsmaatregelen n.v.t. nazorg n.v.t. gebruiksbeperkingen n.v.t. bestemmingsbeperkingen n.v.t. Is de beschrijving /aanpak van de verontreiniging volledig na dit ja rapport? percelen bron: perce(e)l(en) waar verontreiniging ontstaan is gemeentenummer sectie nummer werken (j/n) 752 R j C 752 P j 735 L j verspreiding: verontreinigde perce(e)l(en) waar verontreiniging niet ontstaan is gemeentenummer sectie nummer werken (j/n) 705 L j 728 B n 729 D n 730 A n C 731 G j 732 P j 741 B n 752 M n 9998 Potterijstraat j andere: eveneens onderzochte percelen zonder verdere maatregelen / hinderpercelen gemeentenummer sectie nummer werken (j/n) / milieutechnische gegevens parameter(s) minerale olie en vluchtige aromaten medium vast deel van de aarde afmetingen vast deel van top (cm) basis volume vuilvracht (kg) de aarde (cm) (m³) Minerale olie BSN RW BTEX BSN Ethylbenzeen 207 Xylenen 990 RW relevant veldwerk nr boring/peilbuis diepte staal/filter van (cm) zie analyseresultaten en plan in bijlage tot (cm) ontbrekende parameters? organoleptische waarnemingen sse pagina 28 van 64