Lente Seizoenblad CONTACTBLAD IVN BEST. Een veilig IVN Best Onze ambassadeur Kom bij werkgroepen BELEEF DE NATUUR!

Transcriptie

1 Lente 2017 CONTACTBLAD IVN BEST Een veilig IVN Best Onze ambassadeur Kom bij werkgroepen BELEEF DE NATUUR!

2 Nieuwe leden Dhr. C. Oppers - Heilig Hartstraat 5 Iedje der Kinderen - Oranjestraat 26 Yvonne Ooms - Klimheuvel 5 Dhr. F. van Gijsel - Oirschotseweg 36 en nieuwe jeugdleden: Iris Simons Lara Vervoort Stijn van Uittert Welkom bij onze vereniging LEDENVERGADERING IVN BEST dinsdag 11 april 2017 om uur in 't Tejaterke, Max de Bossustraat 1 te Best IVN-leden ontvangen samen met dit de agenda voor deze vergadering. bij de redactieleden: Bernard - bvd@onsbrabantnet.nl Hubertine - info@tekstenteken.nl Wil - wil.pruijsen@onsbrabantnet.nl De voorplaat De foto van de eekhoorn is gemaakt door Roland Kemp, lid van de Werkgroep Natuurfotografie. Contributie / donatie Contributie (minimaal) volwassen lid 22,- per jaar extra volwassen lid in huis 11,- per jaar jeugdlid tot 21 jaar 11,- per jaar Donatie minimaal 10,- per jaar Banknummer NL46 INGB t.n.v. IVN afd. Best De contributie wordt geïnd via automatische incasso. Men kan zich als lid of donateur aanmelden door het formulier op de website van IVN Best in te vullen. Het is ook mogelijk contact om op te nemen met het secretariaat (tel of secretariaat. ivnbest@gmail.com). Dan krijgt u het formulier thuisgestuurd. Mutaties graag ook doorgeven aan het secretariaat. Beëindigen van het lidmaatschap moet vóór 1 december worden gemeld. 2 IVN BEST

3 Van de redactie Het IVN en een ambassadeur. Wat hebben die twee nou met elkaar te maken? Meer dan je op het eerste gezicht zou zeggen. Lees maar verder. Bij het woord ambassadeur denken we als eerste aan de politieke vertegenwoordiging van het ene land in een ander land. Het is een afgezant van de regering die de contacten onderhoudt, een goed woordje doet voor zijn land, in de bres springt voor gestrande landgenoten, ogen en oren open heeft om belangrijke ontwikkelingen door te geven aan het eigen land. Veel goede doelenorganisaties hebben steeds vaker een ambassadeur. Deze afgezant onderschrijft het doel, probeert het doel uit te dragen onder de bevolking om daardoor geld los te krijgen. Geld dat nodig is om het goede doel te kunnen realiseren. Denk hierbij tevens aan grote natuurorganisaties als Natuurmonumenten en Brabants Landschap. Maar het moet niet gekker worden! Zelfs de natuur gaat met ambassadeurs werken. Zo is de groene specht uitgeroepen tot ambassadeur in de Gemeente Best. Hoe en wat? Waarom? Lees het verhaal Ambassadeur doet centrum aan op pagina 10. Op pagina 6 lees je het artikel Beste groene idee gekozen. Voor de besteding van de donatie van Bouwbedrijf van Laarhoven is uit 7 inzendingen het boekje met wandelingen gekozen om uit te werken. Een idee geopperd door Ivon van der Pasch. Zal dit boekje straks ook functioneren als een ambassadeur voor IVN Best? 5 Werken aan een veilig IVN Best 6 Beste groene idee 8 SamenLoop voor Hoop 10 Ambassadeur doet centrum aan 11 Zo groen is Best 15 Werkgroep scholen 19 Cursus Waterleven Het verschijnt vier maal per jaar, aan het begin van ieder seizoen. Redactie Hubertine van de Biggelaar Bernard van Duijnhoven Wil Pruijsen Trouwens dit hele fungeert als ambassadeur van IVN Best. Maar dan in figuurlijke zin. Het is toch ook bedoeld om meer leden te trekken? Meer adverteerders? De natuur bekend te maken onder de mensen? Ja, eigenlijk vervullen alle inzendingen en verhalen een ambassadeursrol. Allemaal bedoeld om niet alleen IVN bekendheid te geven, maar daarboven het belang van de natuur te benadrukken. Veel leesplezier gewenst! Hartelijk dank aan alle ambassadeurs, de schrijvers dus, voor hun inzendingen. Hopelijk geven ze alle lezers volop inspiratie om hun ambassadeursrol te kunnen vervullen. Succes gewenst! DRUKKER: Editoo B.V. te Arnhem Lente

4 Van de voorzitter Op het moment dat ik dit voorwoord schrijf, zijn de dagen aan het lengen, is het een zonovergoten dag en zitten we volop in verkiezingstijd. Het natuurbeleid in de afgelopen kabinetsperiodes heeft zwaar te lijden gehad door bezuinigingen. De biodiversiteit is fors afgenomen, weidevogels hebben het zwaar te verduren en er zijn nog veel meer effecten die ik niet allemaal ga opsommen. De natuur mag geld opleveren, maar mag geen geld kosten. Verkiezingen maken politieke leiders gul met beloftes voor als zij aan de macht komen. Ik ga beslist uitzoeken alvorens ik mijn stem ga uitbrengen, welke partijen in ieder geval beloven 'iets' voor de natuur over te hebben. Samenwerking met andere verenigingen die de natuur voor verdere teloorgang willen behoeden zal noodzakelijk zijn. Geen versplinterde protesten van b.v. IVN, Natuurmonumenten en andere groene instanties. Daadwerkelijk een vuist maken tegen beleidsmakers zal meer effect hebben in gezamenlijkheid. Gelukkig werken het landelijk IVN en diverse andere instanties daar aan. Dat geeft vertrouwen. De dagen worden langer en zonniger. Zonlicht doet wonderen. Het verhoogt de vitamine D-productie door de huid, geeft energie en is een goed middel tegen de voorjaarsmoeheid. Je kunt onder het solarium gaan, maar ook een uurtje in de zon gaan zitten. Nog beter is regelmatig een fikse wandeling in de buitenlucht en in de zon. En nog beter is het om te wandelen op de heide of in het bos. De natuur dan zien ontluiken als opmaat naar het voorjaar. De natuur dan beleven op een manier waarbij je actief moet zijn in geest en beweging. Het is in mijn visie ongetwijfeld een goede, misschien de beste, manier om fit te blijven op geestelijk en lichamelijk gebied. Het genereert veel energie om actief te zijn in het dagelijkse bestaan, maar ook voor b.v. IVN Best en behoud van de natuur. Een goed voorjaar toegewenst en veel leesplezier in ons. Jan Ackermans Uit het bestuur De lente is begonnen, de bestuursagenda is ook flink gevuld. Na twee lenteachtige dagen, half februari, hebben we een aantal voorbereidingen getroffen voor de komende periode. * Het regio-overleg is overgedragen aan IVN Den Bosch. * Henk Pruijsen heeft met Wim Vogel, Ralph Brands en Eric Passchier de uitvoering van het veiligheidsbeleid in onze vereniging uitgerold (zie pagina 5). * Ans Wester coördineert samen met Wim Vogel en Kathy Hesen de IVN-deelname aan de Samenloop voor Hoop (zie pagina 8). * Bernard en Marijke staan aan de lat voor het Jaarverslag Alle bijdragen zijn bijtijds aangeleverd waarvoor dank van deze secretaris. * De oproep van Bernard om ideeën aan te leveren voor de gift van Bouwbedrijf van Laarhoven heeft een groot aantal ideeën opgeleverd (zie pagina 6). * Op 21 februari hebben met de coördinatoren een vruchtbare vergadering gehad over veiligheid bij onze activiteiten en de organisatie van de werkgroepen. De werkgroep ledenwerving is per 1 januari 2017 opgeheven. Het bestuur vindt het jammer, maar respecteert het besluit, met dank aan de vele inspanningen. Het onderzoek naar de sociale media binnen het IVN is afgerond en er zijn veel nieuwe leden bijgekomen. Afgelopen kwartaal heeft het bestuur 2 keer vergaderd. Bestuursbesluiten: - De organisatie van Samenloop voor Hoop kan tot 100,- onkosten declareren net als in voorgaande jaren - We benaderen VION niet als sponsor vanwege perikelen rond afvalwater in de Heiloop - Natuurgidsen kunnen de gereserveerde financiën van de natuurgidsencursus Het Groene Woud gebruiken voor nascholing/onderlinge kennisuitwisseling - In 2017 wordt 844,- gestort in de jubileumpot als beginkapitaal - De beamer wordt niet uitgeleend of verhuurd (m.u. v. de vleermuizenwerkgroep Brabant) Een fijne lente met veel vogelgezang en overdaad aan fris groen. Marijke Abrahams, secretaris 4 IVN BEST

5 Werken aan een veilig IVN Best Pesten. Inbreuk op iemands privacy. Discriminatie. Overmatig alcohol- en drugsgebruik. Bedreiging. Agressie of zelfs geweld. Dat willen we allemaal niet bij IVN Best. Maar we willen ook geen val uit een boom. Een ongeluk door een vallende tak. Een ongeluk bij het oversteken tijdens een wandeling. Dat moeten we allemaal zien te voorkomen. Mocht het toch gebeuren, dan moeten we op de juiste manier reageren. Het bestuur streeft naar geestelijk welzijn en een plezierige omgang met elkaar. Bovendien wil het bestuur het lichamelijk welzijn waarborgen. Over deze twee onderwerpen zijn en worden bij IVN Best gesprekken gevoerd en afspraken gemaakt. Een plezierige omgang Voorop staat dat we respectvol met elkaar en met anderen omgaan. Dat we rekening houden met de gevoelens, manier van leven, geaardheid, leefsituatie, cultuur en gedragingen van elkaar. Iedereen moet zichzelf kunnen zijn en zich kunnen ontplooien. Dit mag niet ten koste gaan van anderen. Ongewenst gedrag moeten we voorkomen. Dit kan gaan van opdringerige activiteiten tot drankmisbruik en grof gedrag, van seksuele intimidatie tot misbruik van kinderen. Samengevat: elke vorm van aandacht of gedrag die door iemand als onprettig wordt ervaren, is niet respectvol en moeten we voorkomen. Vertrouwenspersoon Het bestuur wil ongewenst gedrag tegengaan en voor het geval er toch sprake is van ongewenst gedrag hier maatregelen tegen nemen. Onze voorzitter Jan Ackermans is aangesteld als vertrouwenspersoon van de vereniging. Ervaar je zelf ongewenst gedrag? Of merk je ongewenst gedrag op? Het bestuur vraagt met klem om dat bij de vertrouwenspersoon te melden. Hij zal de nodige stappen zetten om dat gedrag aan de kaak te stellen. Door het voeren van gesprekken, door het bespreekbaar te maken bij betrokkenen, door de vertrouwenscommissie van Landelijk IVN in te schakelen, door aangifte te doen, enz. enz. Het gebeurt altijd in overleg met betrokkene(n). De vertrouwenspersoon heeft inmiddels gesprekken gevoerd met de leden van de werkgroep jeugd en de werkgroep scholen. Deze leden werken met de meest kwetsbare groep: kinderen. In de gesprekken zijn de risico s besproken, wat van de leden verwacht wordt en wat de leden moeten doen bij het constateren van ongewenst gedrag. Daarbij hebben alle leden van deze werkgroepen een VOG verklaring aangevraagd en gekregen. VOG betekent: Verklaring Omtrent Gedrag. Het wordt afgegeven namens de minister van Justitie. Bij deze een oproep aan alle leden. Meld ongewenst gedrag bij de vertrouwenspersoon van onze vereniging, Jan Ackermans, tevens voorzitter van de afdeling. Hij is bereikbaar via telefoon: of via jan_ackermans@hotmail.com. Zijn gegevens vind je ook op de achterkant van het. Het lichamelijk welzijn waarborgen Denk hierbij aan maatregelen om ongelukken te voorkomen en om direct en adequaat op te kunnen treden als er toch een ongeluk gebeurt. Ongelukken liggen vooral op de loer bij de werkgroepen landschapsbeheer en jeugd. Zij verrichten lichamelijke arbeid in de natuur. Maar ook de andere werkgroepen hebben ermee te maken. De leden Wim Vogel en Ralph Brands hebben een voorlichtingsbijeenkomst over dit onderwerp bijgewoond bij Brabants Landschap. Hiervan hebben zij verslag gedaan in het bestuur. Henk Pruijsen (penningmeester in het bestuur) heeft later ook zo n bijeenkomst bijgewoond. Met zijn drieën gaan ze het veiligheidsbeleid uitwerken voor IVN Best. Zij stellen een plan op waardoor op systematische en controleerbare wijze de veiligheidsaspecten zo goed mogelijk zijn gewaarborgd. Ook zullen zij het bestuur informeren over te nemen maatregelen. Daarbij gaan zij bestuur, coördinatoren en werkgroepen helpen om het veiligheidsbeleid in praktijk te brengen Voor de werkgroepen landschapsbeheer en jeugd is al gewerkt aan een beknopte risicoanalyse. Ook is een lijst gemaakt met de contactgegevens van de deelnemers en van de hulpdiensten. De bedoeling is dat voor elke werkgroep een informatiemap wordt gemaakt. Deze map is uitgangspunt voor het opstellen van het veiligheidsbeleid. Aangepast aan de risico s van de betreffende werkgroep. Via het en de Nieuwsbrief houden we je op de hoogte van de verdere ontwikkelingen. Bernard van Duijnhoven Lente

6 Beste groene idee In het vorige vroegen wij je om groene ideeën in te sturen. Het beste idee zou in 2017 gerealiseerd worden. Hiervoor had Bouwbedrijf van Laarhoven in verband met de kerst en de jaarwisseling een bedrag van 350,-- gedoneerd. De volgende zeven ideeën werden ingestuurd (met de naam van de inzender): * boekje met wandelingen in en rondom Best (Ivon van der Pasch) * studiedag / conferentie voor de leden (Trees Cremers) * vee-drink-kuil in De Pailjaart aanpassen voor de kinderen (Cor Karsemakers) * themakisten voor dementerende ouderen (Hubertine van den Biggelaar en Ralph Brands) * aanschaf tablet voor de scholenwerkgroep(en) (Emmy van Kessel) * maandkalender activiteiten met foto s (Henk en Wil Pruijsen) * nestkastjes voor zieke mensen en kinderen die niet in contact komen met de natuur (Cor van Esch) Maar hoe kies je hier nu het 'beste' idee uit? Want het zijn toch allemaal goede ideeën? Het bestuur heeft zich laten leiden door de doelstellingen van IVN Best. Je kunt die nalezen op onze website of op onze Facebookpagina. Daarbij is vooral gekeken naar het 'actief' beleven van de natuur door zo veel mogelijk mensen en met het accent op de mensen die minder de natuur in kunnen. Alles overwegende heeft het bestuur gekozen voor het idee 'boekje met wandelingen in en rondom Best'. In het coördinatorenoverleg werd deze keus bekrachtigd. Hartelijk gefeliciteerd Ivon, want jouw idee gaat verder uitgewerkt worden. Voor de realisatie van het idee wordt een projectgroep samengesteld. Interesse om daar aan deel te nemen? Stuur een berichtje naar bvd@onsbrabantnet.nl. Jammer natuurlijk voor die andere ideeën. Maar niet getreurd. Er zijn meer wegen die naar Rome leiden. Dus binnen onze afdeling wordt bekeken of we die ideeën toch niet op een andere manier kunnen realiseren. Waar een wil is, is een weg. Dus dat moet voor veel ideeën kunnen lukken. Alle inzenders willen we graag bedanken voor het indienen van hun idee. We houden je op de hoogte van de voortgang. Wil je reageren? Stuur een berichtje naar bvd@onsbrabantnet.nl. Uit de pen van... Mijn naam is Mea Derksen en ik ben sinds de zomer van 2016 lid van IVN Best. Op een van mijn eerste wandelingen met IVN ontmoette ik Gera Soederhuizen. Na een paar stappen hoorde ik een bekende klank, namelijk die van mijn geboorteplaats Amsterdam. We kwamen zelfs uit dezelfde buurt. Zij weliswaar een aantal jaren later dan ik. Na wat leuke herinneringen uit Amsterdam te hebben uitgewisseld vroeg Gera mij of ik de pen over wilde nemen en iets te schrijven in het IVN-blad. Na enige aarzeling zegde ik dat toe. Als ik ooit bij een bos woon, ga ik er elke dag naar toe Als kind maakten we een enkele keer een uitstapje naar Bussum of dichterbij naar het Amsterdamse bos, toen nog Bosplan geheten. Op die wandelingen zei ik dikwijls: "Als ik ooit bij een bos woon, ga ik er elke dag naar toe". Dat heb ik waar gemaakt. Met een vriendin wandel ik zeker viermaal per week in het bos en ook nog regelmatig met de hond van mijn zoon. Daarnaast tennis ik graag en loop ook nog met een groepje vriendinnen één maal per week. Mijn eerste ervaring met een IVN-wandeling was heel bijzonder. Ik ging graag in op het voorstel van Riet. - Daar heb ik geen spijt van. Hoewel ik heel graag in de natuur ben, weet ik er niet meer van dan wat ik ooit op school met biologie heb opgevangen. In deze korte tijd heb ik al heel veel geleerd. De toewijding en aandacht die elke plant en dier krijgt, is geweldig. Er is heel veel kennis aanwezig in iedere groep in welke samenstelling dan ook. Als ik nu in de natuur loop, kijk ik met andere ogen dan voorheen en beleef het met nog meer plezier. Ik mag de pen doorgeven aan Petra van Dorp. Namens het bestuur: Bernard van Duijnhoven 6 IVN BEST

7 Meedoen met de werkgroep PR? De werkgroep PR bestaat uit slechts 4 personen: Anny, Wil, Hubertine en Bernard. Zo n kleine werkgroep is erg kwetsbaar. Valt één van de vier uit, dan zal zijn/haar werk overgenomen moeten worden door de andere drie. En dat is onmogelijk als je niet bekend bent met de gang van zaken, zoals het bijhouden van de website. Je zult bekend moeten zijn met het programma om foto s en teksten op de website te kunnen plaatsen. Gelukkig zitten er twee personen in de werkgroep die de website bijhouden. Valt één van de twee uit, dan is er altijd iemand over die de werking van de website kent. Dat geldt ook voor het. Twee personen kennen het programma waarmee het in elkaar gezet wordt. Valt iemand uit, dan zitten we niet meteen met de handen in het haar. Dat is anders gesteld met Facebook. Alleen Hubertine kan onze Facebookpagina bijhouden en van nieuwe informatie voorzien. Het zou erg prettig zijn wanneer hier uitbreiding komt. Heb je feeling met Facebook en wil je ons/de afdeling helpen, meld je dan! Ook het maken/verzenden van de nieuwsbrief en het schrijven/versturen van persberichten ligt nu bij één persoon. Hiervoor zoeken we eveneens uitbreiding, zodat de voortgang gewaarborgd is. We vragen echt niet om er veel tijd in te steken. De werkzaamheden kunnen aangepast worden aan de tijd die je ter beschikking wilt stellen. Natuurlijk is wel nodig dat je taalgevoel hebt en de Nederlandse taal machtig bent. Ook is enige ervaring met de computer vereist. De rest kun je leren door het samen te doen. We gaan er natuurlijk van uit dat je de activiteiten en de visie van IVN Best enthousiast uit wilt dragen. Kortom: wil je ons helpen met Facebook, de nieuwsbrief, het maken van persberichten? Neem contact op met één van de vier werkgroepsleden: Wil Pruijsen: wil.pruijsen@onsbrabantnet.nl Anny Pennings: annypennings@onsbrabantnet.nl Hubertine van den Biggelaar: info@tekstenteken.nl Bernard van Duijnhoven: bvd@onsbrabantnet.nl Stippellijn 2 kolommen - advertentie - - advertentie - - advertentie - - advertentie - Lente

8 SamenLoop voor Hoop 2017 Beste IVN ers, Op 10 en 11 juni 2017 vindt voor de vierde keer in Best de SamenLoop voor Hoop plaats. Kijk voor meer informatie op Ook IVN Best neemt deel aan deze 24-uurs actie om geld in te zamelen voor het KWF. Naast het IVN hebben zich inmiddels nog 38 teams aangemeld. Team IVN Best zit ook niet stil. Zo verkopen wij honing en kaarsen van bijenwas. Deze actie wordt ondersteund door 'Imkerij Het Groene Woud'. Verder is er een team binnen IVN Best die nestkastjes maakt. Ook deze worden aan de SamenLoop voor Hoop actie ter beschikking gesteld. Wilt u met IVN Best mee doen aan de SamenLoop voor Hoop? Dan kunt u zich aanmelden via de website Ga naar inschrijven en meld u aan als teamlid en selecteer als teamnaam Team 7 IVN-Best en volg de verdere instructies. Deelname kost 15,00. Dit is inclusief een gedenkkaarsenzak van 5,00. Op de gedenkkaarsenzak kunt u een persoonlijke tekst kwijt voor iemand die u wilt steunen of gedenken. De gedenkkaarsenzak zal tijdens de SamenLoop voor Hoop langs het parcours worden opgesteld en in de loop van de avond worden alle kaarsen die in de gedenkkaarsenzak worden gezet, aangemaakt. IVN ers LOOP MEE EN STA STIL BIJ KANKER Dit als onderdeel van de kaarsenceremonie die tijdens de SamenLoop voor Hoop wordt gehouden op de zaterdagavond rond uur. Tijdens de kaarsenceremonie herdenken we dierbaren, steunen we elkaar en vieren we dat mensen kanker hebben overwonnen. Heeft u hulp nodig bij het aanmelden of heeft u vragen over de SamenLoop voor Hoop neem dan contact op met één van de onderstaande personen. Mocht u ideeën hebben wat wij als IVN Best zouden kunnen doen om geld in te zamelen voor KWF voor of tijdens de SamenLoop voor Hoop? Laat het ons dan weten. Kathy Hesen kathy_hesen@hotmail.com Wim Vogel jwhvogel@onsbrabantnet.nl Ans Wester dhwester@onsbrabantnet.nl IVN BEST

9 Emigreren naar Oostenrijk Zoals velen van jullie al weten gaan Angela en ik emigreren naar Oostenrijk. Het is een lang gekoesterde wens van ons om in de bergen te wonen, te leven en te werken. Lang hebben we rondgelopen met wat we precies zouden willen doen. Eigenlijk hebben we in Best alles wat we graag zouden willen hebben: familie, vrienden, een fijn huis, mooie omgeving, werk en natuurlijk IVN Best. Naar Oetz Toch hebben we anderhalf jaar geleden besloten om de stap te gaan zetten en alles in gang te zetten om te vertrekken. Helaas vond ik het nog nodig om de boel te vertragen en mijn ellenboog te breken, waardoor we wat langer in Nederland moesten blijven. Nadat alles aan elkaar geschroefd was en ik weer wat kon doen met mijn arm, hebben we ons huis te koop gezet. Na drie maanden was het verkocht. Toen moesten wij nog wel een huis vinden in Oostenrijk en dat is gelukt! We zijn inmiddels druk bezig om alles te verhuizen en vanaf één april wonen we in Oetz, een klein dorpje in het Ötztal. Lokaal gaan kijken Eigenlijk ben ik nog niet eens zolang lid van het IVN, maar in die tijd heb ik wel veel leuke dingen gedaan en meegemaakt. Veel leuke mensen ontmoet waar mooie vriendschappen uit zijn ontstaan. Ik heb altijd al veel interesse gehad in de natuur en zo zijn we jaren geleden lid geworden van Natuurmonumenten. Dit omdat we veel door hun gebieden wandelden en we vonden dat we daar iets voor terug moesten doen. Na een tijd was ik het niet meer helemaal eens met deze gedachte en zijn we lid geworden van Brabants Landschap. Dit omdat we meer dichter bij huis de natuur wilden ondersteunen. Uiteindelijk was dit ook nog te ver weg en zijn we lokaal gaan kijken en zijn we lid geworden van IVN Best. Hoogtepunten Ik kende het IVN nog van mijn basisschool toen we in het oude IVN-huisje op zolder braakballen gingen uitpluizen. Mijn eerste kennismaking met de werkgroep landschapsbeheer was meteen een goede. Ik mocht mee met het jaarlijkse uitje, dan leerde ik meteen iedereen kennen. Toen kon ik natuurlijk niet meer terug om niets te gaan doen. Omdat nee zeggen nogal lastig is voor mij, was ik binnen de kortste keren actief in diverse werkgroepen. Dat heb ik na een tijdje toch wat moeten minderen, want ik moest af en toe ook nog werken. Hoogtepunten voor mij zijn o.a. de Samenloop voor Hoop mee organiseren met team IVN Best, het plaatsen van de slechtvalkkast op de kerktoren en de zaterdagochtenden met de landschapsbeheer groep. Lid blijven Ons vertrek naar Oostenrijk staat niet in de weg om lid te blijven van IVN Best. Graag blijf ik op de hoogte van hoe het met de vereniging blijft gaan en gelukkig is er een mooie website waar ik de foto s van activiteiten terug kan zien. Ook kan ik nu als we op vakantie in Best zijn, mee gaan met activiteiten wat ik ook zeker zal blijven doen. Mochten jullie in de buurt zijn van het Ötztal, schroom niet en bel eventjes, dan zorgen wij dat de koffie klaar staat! Groetjes, Ralph en Angela Brands Lente

10 Ambassadeur doet centrum aan Al enkele weken laat onze ambassadeur zich in het centrum zien. Onze ambassadeur voor de biodiversiteit wel te verstaan: De Groene specht. In 2012 hebben alle Brabantse gemeenten een ambassadeursoort gekozen die past bij hun gemeente. Deze ambassadeursoort staat symbool voor extra maatregelen die gemeenten nemen om de biodiversiteit in de gemeente te stimuleren. Het project ErvenPlus waaraan onze gemeente nu meedoet, is daar een mooi voorbeeld van. Binnen het provinciale project ErvenPlus gaan diverse gemeentes samen met natuurwerkgroepen, IVNafdelingen, ZLTO-afdelingen, Brabants Landschap en projectbureau Orbis investeren in meer biodiversiteit op Brabantse erven. De Provincie Noord-Brabant, Stichting Streekfonds Het Groene Woud en gemeenten dragen financieel bij aan de uitvoering. Erven zijn een belangrijk leefgebied voor diersoorten van het boerenland. Ze zijn afhankelijk van de beplanting, van de weitjes en van de gebouwen om voedsel en beschutting te vinden, maar ook om zich voort te planten. Maar onze erven zijn de afgelopen decennia steeds kaler en netter geworden of ze zijn intensiever in gebruik voor stallen, silo s en landbouwwerktuigen. Daardoor worden ze steeds ongeschikter voor erfbewoners zoals boerenzwaluw, huis- en ringmus, steenen kerkuil, gekraagde roodstaart en verschillende soorten vleermuizen. Dat is jammer, want deze aansprekende soorten gaan in aantal hard achteruit en zijn juist zo belangrijk als natuurlijke bestrijders van muggen, vliegen en muizen. ErvenPlus bekijkt het erf via de bril van deze erfsoorten. Door middel van een zogeheten erfscan wordt bekeken wat er gedaan kan worden om het deze soorten nog beter naar de zin te maken. Dit kan zijn door het aanleggen van beplanting zoals bijvoorbeeld hoogstamfruit en gemengde hagen. Maar ook door maatregelen zoals speciale nestkasten, modderplaatsen voor zwaluwen, muizenruiters of steenuil vriendelijke drinkbakken. Iedereen die buiten de bebouwde kom woont, kan hiervoor in aanmerking komen en per erf wordt bekeken waar de kansen liggen. Inmiddels hebben zich al meer dan 30 erven aangemeld en is gestart met de erfscans. Als IVN kunnen wij hier een belangrijke rol in spelen. In het bijzonder voor de speciale nestkasten voor steen- en kerkuil, vleermuizen en huismus en bij de monitoring zal een beroep worden gedaan op onze kennis.wilt u zich aanmelden voor dit project als deelnemer of kijken wat u binnen het IVN voor dit project kunt betekenen, stuur dan even een mailtje naar erfvogelsbrabant@gmail.com Samen kunnen we zorgen voor een mooi en aantrekkelijk buitengebied dat rijk is aan soorten. Marco Renes Stippellijn 1 kolom Foto Marco Renes - advertentie - 10 IVN BEST

11 Zo groen is Best In het winternummer hebben jullie mijn bijdrage moeten missen. Mijn ingevingen kwamen net na de sluiting van de kopijdatum... vandaar nu wat extra s. Structuurvisie Best 2030 In december kregen we in het Groenoverleg te horen dat er geen middelen waren voor de uitvoering van de (groene) projecten die genoemd staan in het Structuurvisie buitengebied Best. Het IVN had nog wel een paar items naar voren gebracht. Daar word je een beetje treurig van. Twee jaar meedenken en vergaderen en dan wordt het in de kast gelegd. Gelukkig komen er weer positieve signalen uit het gemeentehuis, we blijven hopen. Wel heeft de gemeente een flinke subsidie gegeven aan het project ErvenPlus van Brabants Landschap (zie ook pagina 10). Binnen dit project gaan lokale groepen (vogelwerkgroep van IVN Best) ondersteunende diensten verrichten bij het verbeteren van het biotoop van erfvogels. Het Patersbadje en omgeving Wie kent die omgeving niet? In de jaren 90 waren we als IVN Best zeer actief met het overzetten van de padden in dit gebied. Een paddenscherm was in die tijd te vooruitstrevend; dus is het niet echt goed afgelopen met onze vrienden. Ruim 10 jaar geleden is dit gebied eigendom geworden van de gemeente Oirschot en nu zijn er grootse plannen in dit gebied gaande (ontwikkeling Westfield bedrijventerrein). Ook wordt de afslag Best van de A58 ruimer uitgevoerd en er komt een nieuwe verbindingsweg met Airport Eindhoven en door het bosgebied achter de Sprinkhaan. Alle groene organisaties in de regio zijn gehoord en betrokken, behalve IVN Best. Jammer, de beslissing is genomen. Wij zijn geen partij. Wel hebben we de plannen bekeken en ons laten informeren over de compenserende maatregelen voor de natuur. Er worden drie onderdoorgangen aangelegd voor de amfibieën en reptielen in het gebied. Toch iets positief bij deze grote ingreep. Foto Marco Renes Houtsingels in het agrarisch landschap We krijgen steeds meer meldingen en signalen dat houtsingels het moeten ontgelden. Het betreft hier niet direct het normale onderhoud, maar steeds meer singels worden elk jaar van alle overhangende takken ontdaan. Het heeft te maken met de schaduw die op het perceel valt. Door de satellietfoto s blijken de agrarisch gronden kleiner uit te vallen dat ze zijn. Dus is er minder vergoeding voor de betreffende agrariërs. Daarom worden elk jaar hoge kosten gemaakt om de overhangende takken te snoeien. Rare wereld, denk ik dan. We hebben het probleem aangekaart in het Groenoverleg en willen kijken of we samen met ZLTO Best kunnen komen tot een werkzame en duurzame oplossing zowel voor het landschap als voor de individuele boer. Een groene groet, Marijke Abrahams Lente

12 Uilenavonden IVN Best heeft in januari 2 avonden georganiseerd over uilen. Op zondagavond 8 januari was er een uilenwandeling op landgoed Heerenbeek en op donderdag 19 januari hield Christien Hermsen een boeiende lezing over uilen, met als afsluiting braakballen pluizen. Op zondagavond 8 januari om was bij 't Tejaterke de start van de eerste publiekswandeling van het nieuwe jaar, wie komen daar op af? De gidsen van de VogelWerkgroep Cor Karsemakers, Theo Lommen en Henk van Kessel waren benieuwd. Zij hadden een wandeling voorbereid op het landgoed Heerenbeek waar bosuilen zitten. Er kwamen 21 volwassenen en enkele kinderen om samen naar de bosuil te zoeken. Een bosuil kun je niet op commando laten roepen, maar de gidsen waren goed voorbereid. Cor had in de auto een bosuil zitten (opgezet). Deze konden we van dichtbij bekijken. Daarnaast had hij veren om het verschil te laten voelen tussen een uil en andere vogels. Ook had hij een recorder bij zich met een lokroep en al na de eerste lokroep kwam er een reactie uit het bos. Wij waren al gespot door de bosuil, nu wij de bosuil nog vinden in het donker. De wandeling ging over de brede paden en was goed te doen na de glibberigheid van zaterdag, al was het parkeerterrein nog glad van de sneeuwresten. Onderweg hebben de gidsen een paar keer het geluid laten horen en de bosuil hield ons in de gaten en volgde ons. Dit is niet te horen want een uil vliegt geruisloos. Dat is handig bij het jagen op een prooi, vooral muizen. Wel hoorden we overvliegende ganzen, die nog op zoek waren naar een overnachtingplaats. Het was een spannende wandeling in een donker mistig bos. Kerkuil Naar aanleiding deze wandeling was er op 19 januari een lezing. Hier vertelde Christien Hermsen, natuurgids en lid van de Uilenwerkgroep Oisterwijk, een boeiend verhaal over uilen in Nederland. Van alle voorkomende uilen had ze de kenmerken op een rijtje gezet met de verschillen. Tot slot was er en filmpje over een steenuil. Na de koffie begon het deel waar enkele mensen van gruwden. We gingen braakballen pluizen met Cor Karsemakers. Maar Cor had het goed voorbereid met allerlei attributen zoals een pincet, stokjes en borsteltjes om de braakbal te ontleden. Ook kregen we er een zoekkaart bij om uit te vogelen wat de uil had gegeten. Iedereen was druk bezig want om kwart over 10 moesten we stoppen en opruimen, maar men was nog lang niet klaar met pluizen. Bij de lezing waren 29 mensen, wat maar net ging in de kleine Natuurzaal van 't Tejaterke. Emmy van Kessel Foto's: Ria Donatz en Emmy van Kessel 12 IVN BEST

13 Fotografiewandeling op Oirschotse Heide De fotowandeling op zondagochtend 19 februari heeft, inclusief gidsen, 28 mensen uit hun bed gelokt. En zo aantrekkelijk zag het weer er die morgen echt niet uit! Het was wat heiig, er stond aardig wat wind en het was ongeveer 10 C. Er zijn betere redenen te bedenken om op pad te gaan. En toch is dat precies wat we hebben gedaan. Met 6 auto s zijn we van t Tejaterke naar een parkeerplaats aan de Oirschotsedijk gereden, waar natuurgidsen Wim Vogel en Adrie Brands allebei wat over het gebied hebben verteld. De Oirschotse heide is een heide- en stuifzandgebied in bezit van het Ministerie van Defensie en in gebruik als militair oefenterrein. Het is deels begroeid met grove dennen. Doordat er met tanks doorheen wordt gereden, kent het gebied paden met diepe voren, wat behoorlijk pittig lopen is. Er zijn verder ook opgestoven hoogten en komvormige laagten te zien. Het gebied wordt door Defensie onderhouden en vanaf 2013 is er een herinrichtingsoperatie gaande, waarbij ook aandacht is voor de natuurwaarden van het terrein. Vóór de komst van de kunstmest is deze heide door bewoners van het gehucht Aarle gebruikt om hun schapen op te laten grazen. Nu lijkt dat een enorm eind uit elkaar te liggen, maar dit gaat over de tijd dat er nog geen kanaal was gegraven of een snelweg aangelegd. De herders van toen hebben hun kuddes dagelijks over dit terrein geloodst om hen s avonds weer terug te leiden naar hun potstallen, waar de uitwerpselen toen kostbare mest vormden om op het akkerland uit te strooien. Sinds de uitvinding van kunstmest hebben boeren veel minder dierlijke mest nodig en heeft de heide zijn cruciale functie verloren. Zonder ingrijpen van de mens is heide gedoemd te verdwijnen, doordat bomen een gebied uiteindelijk helemaal in bezit nemen. Veel mensen realiseren zich niet hoe bijzonder heide eigenlijk is als biotoop of landschap. Die komt namelijk alleen maar in West- Europa voor en verder nergens ter wereld. Ik ben er dan ook een voorstandster van om heel zuinig te zijn op de weinige arealen heide die in Nederland nog resten. Maar goed, terug naar de fotowandeling. Op diverse plekken in de wandeling is halt gehouden om de deelnemers in staat te stellen hun plaatjes te schieten. Bij vragen blijken er heel wat mensen te zijn bij wie we terecht kunnen, zodat we die ochtend daadwerkelijk meer leren over: Foto Roland Kemp belichting (neem een hogere ISO waarde als er weinig licht is), standpunt (kies eens een andere positie van waaruit je fotografeert: ga eens hoog staan of ga eens door de knieën), diepte krijgen in een foto (neem iets op de voorgrond in beeld, waardoor het onderwerp dieper lijkt te komen liggen) en maak tevoren een keuze voor een overzicht (landschapsfoto) of een detail (macrofoto). Als een aantal mensen twee reeën weg ziet rennen, neemt gids Wim de kans waar om te zeggen dat dit natuurlijk geweldig is als ervaring, maar dat het ook betekent dat wij als groep deze twee dieren in hun rust hebben gestoord. Waarmee hij maar wil zeggen dat een pluspunt soms ook een minkantje heeft, zonder de enthousiastelingen nou meteen een schuldgevoel aan te praten. Al plaatjes schietend krijgen we als deelnemers niet alleen informatie over het gebied en over fotograferen, maar ook over mossen, boomsoorten, vogels, mierenhopen en sporen. Een hele aantrekkelijke combinatie, hoor ik een deelneemster uit Sint-Oedenrode zeggen. En daar sluit ik mij van harte bij aan. Hartelijk dank Adrie en Wim, de wandeling is echt de moeite waard geweest! Marjel van Dijk Lente

14 Bedrijfsopdracht Heerbeeck College Zoals u in het vorige hebt kunnen lezen, voeren ook dit jaar leerlingen uit havo 4 van het Heerbeeck College een bedrijfsopdracht voor IVN Best uit. Gwen de Beer; Jur van Dijk, Hannah van Laarhoven, Femke de Stigter, Jasmijn Voets en Juulke van Vroenhoven zijn enthousiast begonnen aan hun opdracht. Zij zullen donderdagochtend 13 april een activiteit bij het Langven organiseren voor groep 4/5 van basisschool De Kiezel in Best. Daarvoor zijn natuurgidsen nodig die de kinderen uitleg kunnen geven over een aantal onderwerpen.wil je die ochtend meehelpen? Stuur dan een bericht naar info@tekstenteken.nl. Momenteel werken de leerlingen aan de concrete invulling van het programma. In het volgende kijken we uiteraard terug op deze activiteit. Mee met groep 6? Welke ouders of grootouders gaan mee het ontluikende leven van het Langven ontdekken? Van april en van 8 mei 2 juni gaat IVN Best weer met groep 6 van alle basisscholen in Best op ontdekking rond het Langven. We hebben daarbij altijd de hulp van een aantal ouders of grootouders nodig. Zit je (klein)kind in groep 6? Laat de leerkracht weten als je graag mee gaat: op zoektocht naar leven in het Langven. Fantastisch om de kinderen te zien genieten bij het ontdekken wat de natuur allemaal brengt. De exacte data worden per school in overleg met de leerkracht bepaald. De scholenwerkgroep van IVN Best Hubertine van den Biggelaar - advertentie - Stippellijn 1 kolom - advertentie - 14 IVN BEST

15 Lente

16 Voor de jeugd: bloesems Je ouders kennen vast wel het bekende liedje over tulpen uit Amsterdam. Het begint zo: Als de lente komt, stuur ik jou tulpen uit Amsterdam. Daarom vinden mensen dat het pas echt lente is als de tulpen bloeien. Maar wist je dat in de lente ook heel veel bomen bloeien? Deze boombloemen noemen we bloesem. Blij met een bij Bloesem ken je vast van fruitbomen. Uit deze bloesem groeit later in het jaar een vrucht. Hoe meer bloesem een boom heeft, hoe meer vruchten er aan de boom kunnen groeien. Maar dat lukt niet zomaar. Want om een vrucht te krijgen moet de bloesem bevrucht worden. Dit noem je bestuiving. In de bloesem zitten kleine, gele korreltjes. Dit heet stuifmeel. Ook zit er in de bloesem een stamper. Als er stuifmeel op een stamper komt, kan daar later een vrucht uit groeien. Sommige fruitbomen bestuiven zichzelf. Andere fruitbomen zorgen dat het stuifmeel via de wind naar de stamper bij de buurboom waait. Maar de beste bestuivers zijn bijen. Het stuifmeel plakt aan hun lijf. Als ze later in een andere boom vol bloesem landen, valt het stuifmeel op de stamper. De boom is dus blij met elke bij. En dat mag jij ook zijn! Want door de bij kun jij appels en peren eten! Kleuren en geuren Veel mensen worden blij van bloesem. Het ziet er mooi uit en vaak ruikt het ook lekker. Daarom wordt bloesem ook veel gebruikt in parfums en geurzakjes. Het leuke is dat er verschillende geuren en kleuren zijn. Zo heeft de perenboom witte bloesem en de kersenboom roze bloesem. Wil je zelf eens kijken hoe mooi al die verschillende bloesems zijn? Dan is het leuk om in het voorjaar door de Betuwe te gaan fietsen. In dit stuk van Nederland staan heel veel fruitbomen! Mmm, bloesem! Wist je dat je bloesem ook kunt eten? Echt waar! De vlierbes is een struik die op de meest gekke plaatsen groeit. In bossen, parken of langs wegen. Eind mei zie je aan de struiken heel veel bloemen. Die bloesem is groot en mooi wit. En ook nog eens heel lekker Want je kunt met vlierbloesem lekkere siroop maken. - advertentie - 16 IVN BEST

17 Dit heb je nodig: Heel veel vlierbloesem 5 liter water 2,5 kilo suiker sap van 1 citroen 6 glazen flessen van 1 liter (weckpotten kan ook) theedoek trechter grote pan en kom Zo maak je het: 1. Leg de vlierbloesem buiten. Zo kunnen insecten in de bloesem een ander plekje zoeken Haal de groene steeltjes van de bloesem. 3. Giet 5 liter water in de grote pan of kom. 4. Doe er de bloesem bij en laat dit een dag trekken. 5. Pak een andere grote pan en leg daar de theedoek overheen. 6. Giet het water met de bloesem door de theedoek heen. Zo zorg je dat alleen het water met vlierbloesemsmaak overblijft. Knijp op het laatste de bloesem in de theedoek goed uit. Dan geef je meer smaak aan de siroop. 7. Doe daarna de suiker en het citroenzuur in de pan en roer het goed door. 8. Breng het water met de suiker en het citroenzuur aan de kook. Zo los je de suiker goed op in het water. 9. Als de suiker is opgelost, zet je het vuur uit. Je siroop is klaar! 10. Maak de glazen flessen goed schoon door ze met kokend water schoon te maken. Vul de flessen met de afgekoelde siroop. Drink de siroop binnen 6 weken op. (Dat lukt vast wel met zo n lekker drankje!) - advertentie - - advertentie - - advertentie - - advertentie - Lente

18 Agenda zondag 2 april uur Banjeren door de B's van Boskant o.l.v. Marjel van Dijk en Ivon van der Pasch Start: Café De Vriendschap, Pastoor Teurlingsstraat 30 te Boskant dinsdag 4 april uur Natuurherstel dichtbij huis o.l.v. natuurgidsen van IVN Best Locatie: t Tejaterke, Max de Bossustraat 1 te Best donderdag 6 april uur Beleef-de-seizoenwandeling - lente Omgeving Winklesven/Balsvoort Start: Prinsenhof, Hoofdstraat 43 te Best dinsdag 11 april uur Best-Kort-Voorjaarswandeling Start: Best Zoo, Broekdijk 15 te Best zaterdag 15 april uur Jeugd IVN en Werkgroep Landschapsbeheer Start: 't Tejaterke, Max de Bossustraat te Best vrijdag 28 april uur Beleef-de-seizoen-wandeling - lente Rondje Liempde/Kasteren Start: Prinsenhof, Hoofdstraat 43 te Best zaterdag 13 mei uur Moestuinieren Lezing en bezoek Volkstuincomplex "De Oude Bogten" Start: Heuveleindse weg 15 of fietspad Wensheuvel te Best dinsdag 16 mei uur Herenboeren - samen duurzaam voedsen produceren informatieve avond door Douwe Korting Locatie: t Tejaterke, Max de Bossustraat 1 te Best donderdag 18 mei uur Fietstocht via Liempde, Velder en Heerenbeek o.l.v. Marijke Abrahams, Adrie Brands en Ans Wester Start: EetcaféFF, Nieuwstraat 69 te Best vrijdag 19 mei uur Beleef-de-seizoen-wandeling - lente Rondje Liempde/KasterenKerkpad Kampina - Boxtel Start: Prinsenhof, Hoofdstraat 43 te Best zaterdag 20 mei uur Jeugd IVN en Werkgroep Landschapsbeheer Start: 't Tejaterke, Max de Bossustraat te Best zaterdag 20 mei uur Excursie naar de Herenboerderij in Boxtel Start: Carpoolplaats Oude Rijksweg/Eindhovense-- weg-zuid te Best zaterdag 3 juni uur Wandeling Het Banisveld - Lennisheuvel o.l.v. Cor van Esch en Marleen Smulders Start: Hagelaarweg 18 te Best donderdag 8 juni uur Beleef-de-seizoenen-wandeling - lente Rondje Landgoed Velder/Heerenbeek Start: Prinsenhof, Hoofdstraat 43 te Best donderdag 15 juni uur Start van de cursus Waterleven aanmelden vóór 1 juni via de website van IVN Best Locatie: 't Tejaterke, Max de Bossustraat 1 te Best zaterdag 17 juni uur Excursie naar natuurherstelgebied bij A58 o.l.v. natuurgidsen van IVN Best Start: P-plaats Bata Superstore, Europalaan 1 te Best zaterdag 17 juni uur Jeugd IVN en Werkgroep Landschapsbeheer Start: 't Tejaterke, Max de Bossustraat te Best 18 IVN BEST

19 Foto Ruud Uittenbogaard Cursus Waterleven Een cursus over dat wat water zo bijzonder maakt door Rini Kerstens 3 informatieve avonden donderdag 15 juni van uur - leefmilieu voor planten en dieren donderdag 22 juni van uur - amfibieën donderdag 29 juni van uur - libellen 2 excursies zaterdag 24 juni van uur zaterdag 1 juli van uur De avonden worden gehouden in t Tejaterke, Max de Bossustraat 1 te Best. De plaats van de excursies wordt bepaald tijdens de cursus. Kosten voor gehele cursus: IVN-leden 15,- en nietleden 25,- Aanmelden vóór 1 juni via de website van IVN Best Dag van het Landschap Traditiegetrouw organiseert Brabants Landschap en IVN op Tweede Paasdag, maandag 17 april, gratis wandelexcursies in diverse natuurgebieden. De wandelingen onder leiding van IVN-gidsen en boswachters duren anderhalf uur en beginnen om 12.00, en uur. Deelname is gratis en reserveren is niet nodig. Het programma voor deze dag vindt u op dag-van-het-landschap/locaties/ Gezinnen met kinderen tussen de 5 en 12 jaar kunnen avontuurlijk op pad met de Vossenstreken app, waarvan op 17 april de 9e en 10e route wordt gelanceerd! Wandel mee met het hele gezin op Tweede Paasdag en beleef het vroege voorjaar en sta eens stil bij de kleine wonderen van de natuur! Werkgroepen Stippellijn 2 kolommen Werkgroep Coördinator Telefoon Contactpersoon bestuur educatie Wil Pruijsen Marijke Abrahams jeugd Marco Renes Bernard van Duijnhoven landschapsbeheer Jeroen Appeldoorn Bernard van Duijnhoven natuurfotografie Adrie Brands Henk Pruijsen planten Cor van Esch Ans Wester pr & communicatie Bernard van Duijnhoven Bernard van Duijnhoven scholen Annelies Berende Jan Ackermans vogels Marco Renes Marijke Abrahams wandelingen Marjel van Dijk -- Ans Wester Lente

20 IVN Best bestaat sinds 1970 en telt ruim 350 leden. Bestuur VOORZITTER Jan Ackermans Bakpers NL Best jan_ackermans@hotmail.com SECRETARIS Marijke Abrahams Boslaan-Zuid 11a 5681 BL Best secretariaat.ivnbest@gmail.com PENNINGMEESTER Henk Pruijsen De Leeuwerikstraat BP Best henk.pruijsen@onsbrabantnet.nl LID Bernard van Duijnhoven Pootvelden JS Best KANDIDAAT-LID Ans Wester J.P. Coenstraat EE Best Natuur een plek geven in het hart, het hoofd en de handen van mensen: dat is waar IVN Best voor staat. We willen jong en oud op inspirerende manieren de natuur laten beleven. Vanuit dat perspectief willen we geïnteresseerden stimuleren de natuur te leren kennen, te respecteren en er zorg voor te dragen. Duurzaamheid in al zijn geledingen is een nieuw thema dat van harte wordt omarmd.vanuit deze visie organiseert IVN Best wandelingen, excursies en lezingen over natuur en duurzaamheid. Daarbij zijn onze leden actief in werkgroepen voor landschapsonderhoud, planten, vogels, en natuurfotografie. Extra aandacht is er voor de jeugd middels het Jeugd IVN, natuurwandelingen voor basisscholen en andere jeugd gerelateerde activiteiten. Website webredactie: Anny Pennings en Wil Pruijsen webredactie: webmaster.ivnbest@gmail.com Vertrouwenspersoon IVN Best Jan Ackermans tel jan_ackermans@hotmail.com Volg ons ook op Facebook!