Centrale examens in 2002 voor vwo, havo, mavo, vbo en vavo (maartmededeling)

Transcriptie

1 CEVO-mededelingen Mededelingen over de organisatie van de examens in Problemen tijdens de examens 10. Correctie en cijferbepaling 11. Teletekst en Internet 12. Adressen Bestemd voor: de rectoren en directeurren van scholen voor vwo, havo, mavo, vbo en vavo; de directeuren van mbo-scholen met een afdeling voor havo of vhbo; de voorzitter van de staatsexamencommissie vwo/havo en mavo Voorlichting Datum: 8 maart 2002 Kenmerk: CEVO Datum inwerkingtreding: n.v.t. Geldigheidsduur beleidsregel: n.v.t. Juridische grondslag: n.v.t. Relatie tot eerdere mededelingen: n.v.t. Informatie verkrijgbaar bij: Regelingen: CFI/ICO/VO, Organisatorische zaken: IBG Examendiensten, Vakinhoudelijk: CEVO, Landelijke examens vbo: Examenbureau VBO, Speciale aandachtspunten 1.1 Examenrooster Het vwo rooster is aangepast: Het vak muziek wordt op woensdag 15 mei afgenomen, van tot 16.00, voor de aanvang van het eerste tijdvak. De opgaven worden op 25 april aangetekend aan de scholen aangeboden. Bij de aangewezen vakken (2e tijdvak staatsexamencommissie) zijn de volgende wijzigingen in de definitieve regeling: tekenen, handenarbeid, textiele werkvormen mavo en vbo: op 19 juni van op school economische wetenschappen II en recht (vwo) op 19 juni van op school. N.B. regeling aangewezen vakken In het Gele katern nr. 4 is de regeling aangewezen vakken 2002 geplaatst. De lay-out van de tabel is in die regeling niet geheel duidelijk. De juiste tabel is nogmaals afgedrukt in onderdeel 4.1 van deze mededeling 1.2 Grafische rekenmachine Inhoud 1. Speciale aandachtspunten 2. Inleiding 3. Regelgeving 4. Tijdschema 5. Examenopgaven en correctievoorschriften. 6. Ontvangst materiaal van Cito-groep 7. Mededelingen per vak 8. Errata Een grafische rekenmachine van een toegestaan merk en type mag op het centraal examen vwo en havo wiskunde A, wiskunde B, natuurkunde en scheikunde worden gebruikt (zie septembermededeling voor de lijst van toegestane machines). Er zijn machines waar later ook andere programma s in geladen kunnen worden, bij voorbeeld programma s voor computeralgebra. Een apparaat dat met deze programmatuur is uitgerust, mag op het centraal examen niet worden gebruikt. NUMMER maart 2002

2 1.3 Toelating tot centraal examen mogelijk zónder profielwerkstuk Het eindexamenbesluit bevat de bepaling dat het schoolexamen in vwo en havo onder meer een profielwerkstuk omvat (artikel 4, tweede lid). Het besluit bepaalt dat het profielwerkstuk wordt beoordeeld met voldoende of goed als het genoegzaam voltooid is (artikel 35, vierde lid). Zonder die genoegzame voltooiing is het schoolexamen niet afgesloten. Het profielwerkstuk wordt dan niet beoordeeld. Op grond van artikel 32, eerste lid, mag de examenkandidaat dan niet worden toegelaten tot het centraal examen. De kandidaat zakt dus automatisch voor het eindexamen. Nog voor de examens van 2002 zal door een ministeriële regeling mogelijk worden gemaakt dat een eindexamenkandidaat die niet voldoet aan de eisen van het profielwerkstuk wél aan het centraal examen kan deelnemen. Daarnaast blijft echter van kracht dat die kandidaat is gezakt voor het eindexamen. 1.4 Definitieve normering De definitieve normering voor het eerste tijdvak voor vwo en havo wordt op woensdag 12 juni om uur a.m. bekendgemaakt en, waar van toepassing, per verzonden. Dit in tegenstelling tot het eerder bekend gemaakte tijdstip (13 juni om uur). Dit tijdstip blijft wel gelden voor mavo en vbo. 2. Inleiding In 2002 zijn de laatste reguliere eindexamens mavo en vbo. In 2003 is er nog zeer beperkte gelegenheid het eindexamen mavo of vbo af te leggen volgende de nu geldende voorschriften. Deze gelegenheid is er alleen voor leerlingen die in 2002 zijn afgewezen voor het eindexamen en voor enkele specifiek aangewezen groepen leerlingen. Ook bij de staatsexamens is dat zo: alleen wie in 2002 gezakt is, kan in 2003 staatsexamen oude stijl afleggen. Verder doet iedereen die in 2003 voor het eerst een (deel) eindexamen of (deel)staatsexamen aflegt dat volgens de vmbo-regels. 3.2 Diploma-uitreiking na het derde tijdvak N.B. in Uitleg OCenW-Regelingen nr. 30a van 20 december is de toelichting op art 52.2 onjuist. Na het derde tijdvak deelt de staatsexamencommissie het resultaat van de kandidaten zo snel mogelijk mee aan de directeur van de school. De directeur en de secretaris van het eindexamen stellen de uitslag vast en de kandidaat ontvangt voor zover van toepassing - diploma, cijferlijst en certificaat van de school. 4. Tijdschema centraal examen 2002 Zie ook punt V van de Examenmededeling van september en bijlage 3 van het rooster voor de centrale examens. Hieronder wordt het tijdschema tijdens de exameneriode nogmaals vermeld Deze mededeling gaat over de centrale examens in vwo, havo, mavo en vbo in Voor deze examens is ook van belang de publicatie CEVO , Uitleg Gele katern nr. 21 van 19 september Verder aangeduid als: Examenmededeling van september. Voor de landelijke examens vbo zijn de examenmededelingen 2002 van het examenbureau vbo u in februari 2002 rechtstreeks toegezonden. 3. Regelgeving 3.1 Aandachtspunten De regelgeving voor de examens is in zijn geheel in de septembermededeling opgenomen. Sinds die tijd zijn voor de examens van 2002 geen nieuwe regels van kracht geworden. Naar aanleiding van gerezen vragen nog het volgende. NUMMER maart 2002

3 De normen en de omzettingstabellen worden op de Activiteit Inzending deelscores, Vakken t/m 24 mei Inzending deelscores, Vakken t/m 31 mei Verzending normen landelijk examen vbo Bekendmaking normen vwo en havo wo. datum uiterlijk wo. 29 mei uiterlijk wo. 5 juni do 6 juni 12 juni, uur genoemde tijden officieel op Internet bekend gemaakt. ( Op hetzelfde tijdstip staan ze ook op Scholen kunnen een adres opgeven waaraan de normen en de tabellen rechtstreeks worden toegezonden. Op Teletekst staan alleen de normen. De normen worden eveneens per post verzonden. Deze verzending zal zijn per gewone post, dus niet aangetekend: 1e tijdvak: vwo en havo, oude stijl en nieuwe stijl: woensdag 12 juni mavo en vbo: donderdag 13 juni 2e tijdvak: alle schoolsoorten: dinsdag 25 juni Bekendmaking normen Mavo en vbo Uitslag wo. Aanmelding 2e tijdvak staats examencommissie Tweede tijdvak school Tweede tijdvak staatsexamencommissie do 13 juni, uur 12/do. 13/vr. 14 juni uiterlijk ma 17 juni wo. 19 juni vr. 21 juni In 2002 wordt geen complete set omzettingstabellen meer verzonden. Men kan de omzettingstabellen die men nodig heeft elektronisch ontvangen, afladen, of met behulp van de normeringsterm en een omzettingsprogramma rechtstreeks de c.e.-cijfers uitrekenen. (N.B.: de gegevens van het landelijk examen vbo worden op 6 juni verzonden) 4.1 Tweede tijdvak bij de staatsexamencommissie Inzending deelscores tweede tijdvak Bekendmaking normen Uitslag tweede tijdvak uiterlijk vr. 21 juni wo. 26 juni, uur wo. 26/do. 27 juni 4.1.a Aangewezen vakken De minister kan vakken aanwijzen waar, wegens het geringe aantal kandidaten, het tweede tijdvak wordt afgenomen door de staatsexamencommissie. In 2002 zijn de volgende vakken aangewezen: Begin zomervakanties vr. 28 juni Vak \ niveau C D havo o.s. havo n.s. vwo o.s. vwo n.s. Arabisch x x - x - x Fries x x x x x x Russisch - - x x x x Spaans x x x x x x Turks x x - x - x muziek x x x x x x filosofie x x x handel&recht - - x tehatex o o o o x x wiskunde B o o o o x o Legenda: x tweede tijdvak wordt afgenomen door de staatsexamencommissie o tweede tijdvak wordt afgenomen door de school - geen centraal examen of geen examenvak op dit niveau. NUMMER maart 2002

4 4.1.b Tijd en plaats Het examen is op vrijdag 21 juni in de plaatsen Groningen, Zwolle, Arnhem, Amsterdam, Rotterdam, Roosendaal en Eindhoven. Het aanvangstijdstip is uur. Voor het vak muziek is het aanvangstijdstip uur. 5. Examenopgaven en correctievoorschriften 5.1 Examenopgaven in braille 4.1.c Aanmelding De school dient kandidaten uiterlijk op maandag 17 juni aan te melden via het aanmeldingsformulier aangewezen vakken, bij voorkeur door het aanwijzingsformulier per te zenden aan: U kunt het aanmeldingsformulier ook verzenden per fax Begin mei wordt aan de scholen ter attentie van de secretaris van het eindexamen informatie toegezonden met een model aanmeldingsformulier. 4.1.d Gang van zaken Kandidaten kunnen tot uiterlijk 30 minuten na de aanvang van het examen tot de examenzaal worden toegelaten. Zij dienen zich te kunnen legitimeren. De legitimatie kan ook plaatsvinden door een functionaris van de school, als die de kandidaat vergezelt. Reis- en eventuele verblijfskosten zijn voor eigen rekening. 4.1.e Vaststelling resultaten De resultaten worden maandag 24 juni vastgesteld. Het cijfer voor het afgelegd centraal examen wordt naar de school gezonden en zal daar in het algemeen op dinsdag 25 juni aankomen. Directeur en secretaris van het eindexamen stellen - waar van toepassing - de uitslag vast. Diploma, cijferlijst en certificaat worden uitgereikt door de school. 4.1.f Na afloop Na afloop van het examen is inzage in het gemaakte werk niet mogelijk. Wel kan de kandidaat een mondelinge toelichting krijgen van de zijde van de staatsexamencommissie. In havo en vwo zijn de examens bij enkele vakken moeilijk te brailleren: aardrijkskunde, in verband met het gebruik van een atlas wiskunde A1 en A 1,2, wegens de Grafische rekenmachine wiskunde B1 en B 1,2, idem en in verband met vragen over meetkunde ckv-2, wegens een Cd-rom met geïntegreerd visueel en auditief uitgangsmateriaal. De opgaven voor deze vakken worden niet gebrailleerd. Ook worden geen diskettes en cassettes voor visueel gehandicapten geproduceerd. De school zal voor deze kandidaten een vervangend (eventueel mondeling) examen moeten afnemen in aanwezigheid van een gecommitteerde, aangewezen door IBG. De opgaven grootschrift voor deze vakken worden wel gemaakt. Voor blinde en slechtziende kandidaten vervalt bovendien de toetsing van eindterm 1 (het in een lange tekst of teksten aangeven of deze tekst bepaalde informatie bevat). Bij economie worden opgaven met zeer lange tabellen niet gebrailleerd. In dergelijke gevallen wordt ook de schaallengte aangepast. Een kleurenblinde kandidaat mag bij aardrijkskunde vragen naar de aangewezen kleur op de kaart. Een surveillant mag deze kleur noemen, in overeenstemming met de legenda. Het verdient overweging een dergelijke kandidaat apart te plaatsen. 5.2 Ontvangst examenopgaven en correctievoorschriften Brinks Waardetransport levert de examenpakketten af tussen 8.30 uur en uur. U ontvangt in week 17 (eerste tijdvak) en in week 22 (tweede tijdvak) bericht op welk van onderstaande dagen u de opgaven ontvangt: 1e tijdvak: 13 mei (de vestigingen met een vwo of havo school) of 14 mei (overige adressen) 2e tijdvak: 10 of 11 juni Bij ontvangst van de pakketten moet de school een afleverdocument tekenen. Op dit document staat een referentienummer. Dit referentienummer moet u gebruiken bij problemen rondom de bestelling. Degene die de pakketten in ontvangst neemt, moet aan Brinks een geldig legitimatiebewijs tonen. De pakketten bevatten de verzegelde enveloppen met examenopgaven en correctievoorschriften. U wordt verzocht: NUMMER maart 2002

5 de pakketten (niet de enveloppen!) direct na ontvangst te openen; de op de etiketten vermelde aantallen opgaven te vergelijken met de aantallen die vermeld zijn op het eerder door u ontvangen terugmeldingsformulier. Op de etiketten is tevens vermeld hoeveel bijlagen, indien van toepassing, zich in de envelop bevinden; na te gaan of u alle enveloppen met examenopgaven en correctievoorschriften aantreft die uw school nodig heeft; de enveloppen ongeopend op te bergen op een absoluut veilige plaats. Ontbreekt een pakket of envelop, neemt u dan direct contact op met Examendiensten, telefoon of Vermeld dan altijd uw referentienummer. Wanneer u beschadigde pakketten, enveloppen of een verbroken verzegeling aantreft, dient u dit onmiddellijk te melden aan de inspecteur, belast met het toezicht op uw school. De enveloppen mogen onder geen beding eerder geopend worden dan op het juiste moment op de dag van het examen. Indien er in het 2e tijdvak voor een vak geen kandidaat is, mag de desbetreffende examenenvelop niet eerder geopend worden dan na afloop van de examenzitting van het 2e tijdvak. Voor het vak muziek wordt een duobox bij de opgaven gevoegd. Voor CKV-2 is de procedure: De opgaven en Cd-rom s worden per aangetekende post door de PTT afgeleverd: Eerste afnamemoment( 4/5 april) aflevering in week 12 (26-30 maart) Tweede afnamemoment (24/25 april) aflevering in week 16 (16-20 april) Voor dit vak ontvangt u behalve de opgaven ook een cdrom per kandidaat. Voor muziek vwo worden de opgaven op 25 april aangetekend op school aangeboden. Voor dit vak is de examendatum vervroegd van 16 naar 15 mei, uur. 5.3 Bijbestellen van examenopgaven Als blijkt dat vergeten is een vak te bestellen of dat het aantal ontvangen eindexamenopgaven niet toereikend is, verzoek dan uw inspecteur u extra opgaven te doen toekomen. Nabestellingen worden alleen verzonden indien de inspecteur zelf bij Examendiensten hierom verzoekt. 5.4 Bijlagen Voor sommige vakken treft u in dezelfde envelop bijlagen aan waarop de kandidaten opgaven moeten uitwerken. Deze bijlagen worden in een dubbel aantal als de opgaven verstrekt. 5.5 Opgaven vwo en havo oude stijl en vwo en havo nieuwe stijl Voor de meeste vakken zijn de centrale examens havo en vwo oude stijl en nieuwe stijl identiek. In dat geval staat op het opgavenboekje en op de bijlagen: havo, respectievelijk vwo nieuwe stijl en oude stijl. Bij enkele vakken verschillen de examens oude stijl en nieuwe stijl. In dat geval is er steeds een afzonderlijk opgavenboekje voor havo c.q. vwo oude stijl en een opgavenboekje voor havo c.q. vwo nieuwe stijl. Voor bijlagen, tekstboekjes, en ander los materiaal geldt - waar van toepassing - hetzelfde. Ook zijn er afzonderlijke correctievoorschriften. 5.6 Correctievoorschriften De correctievoorschriften worden apart van de opgaven in een afzonderlijke envelop verzonden. Voor het eerste tijdvak ontvangt u standaard 3 exemplaren per vak, voor het tweede tijdvak 1 per vak. De examencommissie Fries houdt de verzending van correctievoorschriften in eigen beheer. Voor het eerste tijdvak worden de correctievoorschriften van alle vakken gepubliceerd op Het Examenblad op Internet ( Dit geldt eveneens voor het tweede tijdvak, met uitzondering van de vakken die in het tweede tijdvak door de Staatsexamencommissie worden geëxamineerd. Deze publicatie geschiedt op de dag van de afname van het betreffende vak op de volgende tijdstippen: ochtendvakken: uur middagvakken: uur Dezelfde informatie is ook toegankelijk op de internetsite van de Citogroep. 5.7 Aantallen examenopgaven 2e tijdvak Voor het 2e tijdvak worden de aantallen examenopgaven volgens volgend overzicht bepaald: (zie ook N.B. 1 en 2) 5.7.a havo en vwo oude en nieuwe stijl Aantal kandidaten Aantal opgaven te 1e tijdvak ontvangen 2e tijdvak en meer 20 NUMMER maart 2002

6 5.7.b mavo en vbo 10% van het aantal C- dan wel D-kandidaten eerste tijdvak voor de vakken: aardrijkskunde tekenen handenarbeid textiele werkvormen 20% voor de overige C- en D-vakken Voor de vakken Fries, Arabisch, Turks, Spaans en muziek ontvangt u geen opgaven voor het tweede tijdvak, omdat voor deze vakken in het tweede tijdvak het examen wordt afgenomen door de Staatsexamencommissie. N.B. 1 Verwacht u voor het tweede tijdvak meer kandidaten dan u opgaven ontvangt, dan moet u dit tijdig melden bij uw inspecteur. Nabestellingen worden alleen verzonden, indien de inspecteur zelf bij Examendiensten hierom verzoekt. N.B. 2 De opgaven en correctievoorschriften voor het 2e tijdvak bij de vakken, afgenomen door de staatsexamencommissie worden niet toegezonden, ook niet na afloop van het examen. 6. Ontvangst Citogroep-materiaal Van de Citogroep heeft u vóór 1 maart ontvangen: de formulieren voor de corrector + bijbehorende instructie voor het eerste en tweede tijdvak; Scholen die meedoen met het elektronisch verzamelen van de afnamegegevens, ontvangen in april de benodigde materialen. 7. Mededelingen per vak voor 2002 Inhoudelijke mededelingen zijn gegeven in de septembermededeling van 2001 en zo nodig herhaald in de CEVO brieven van november 2001, CEVO en De documenten waarnaar verwezen wordt staan alle op Moderne vreemde talen (alle niveaus) geplaatst. Tijdstip van plaatsing: eerste tijdvak 8 mei, tweede tijdvak 12 juni. Scholen zijn vrij om van deze model-antwoordbladen gebruik te maken. De modelantwoordbladen van 2002 verschillen van die van Een voorbeeld wordt op 3 mei geplaatst op Wiskunde vwo-havo nieuwe stijl Bij deze examens is een formulekaart toegestaan, zoals vastgesteld door de CEVO. (Uitleg Gele katern nr 12a van 29 april 1998) Ook toegestaan zijn kaarten die een deel van de toegestane informatie bevatten, bij voorbeeld kaarten speciaal voor het havo of voor een bepaald (deel)vak. Kaarten waarop andere formules staan, zijn niet toegestaan op het centraal examen. Naar aanleiding van gerezen vragen wordt tevens het volgende opgemerkt. Als leerlingen op het centraal in een antwoord(bewijs) verwijzen naar een stelling die niet op de (CEVO) formulekaart staat, dan mogen de voor dat onderdeel bestemde punten niet, of niet ten volle worden toegekend. Het is van belang dat leerlingen hierop gewezen worden. Wat betreft de Grafische rekenmachine: zie onderdeel 1.2 van deze mededeling. 7.3 Scheikunde mavo/vbo-c, mavo/vbo-d, havo, vwo Direct na het examen worden op Internet docentenscoreverzamelstaten voor het vak scheikunde voor mavo/vbo- C, mavo/vbo-d, havo en vwo eerste tijdvak geplaatst. De correctoren scheikunde kunnen deze verzamelstaten gebruiken bij de correctie van de betreffende centrale examens. 7.4 Economische wetenschappen I en recht vwo Bij dit vak is de handreiking niet meer van toepassing. De examens zijn gebaseerd op het nieuwe eindexamenprogramma. De uitsluiting van domein O voor het centraal examen geldt zowel voor het examen oude stijl als voor het examen nieuwe stijl. Voor ieder examen (dus per taal en per niveau) wordt op een model van een antwoordblad NUMMER maart 2002

7 7.5 Management en organisatie In het informatieboekje bij de examens voor management en organisatie wordt op de eerste pagina een formuleblad opgenomen. Het formuleblad bevat de formules die nodig zijn voor het beantwoorden van bepaalde examenvragen, te weten formules voor het berekenen van ratio s, prijsverschillen, efficiencyverschillen en bezettingsresultaat. Bij het vwo-examens bevat het formuleblad ook de formules waarmee de eindwaarde en de contante waarde van een reeks gelijke kapitalen berekend kunnen worden. Overige renteformules zullen niet worden opgenomen. 8. Schaallengtes centrale examens 2002 xx: vak wordt in het tweede tijdvak afgenomen door de staatsexamencommissie. 8.1 Schaallengte mavo en vbo C en D Eerste tijdvak Tweede tijdvak C D C D 7.6 Aardrijkskunde havo en vwo oude en nieuwe stijl Voor het examen oude stijl en nieuwe stijl is de Grote Bosatlas, 51e druk of 52e druk, nodig. Zonder dit hulpmiddel kan het examen niet gemaakt worden. Bij het examen oude stijl wordt geen gebruik gemaakt van de basisstatistiek en het extra materiaal voor de tweede fase. Bij het examen nieuwe stijl wel. In verband met soms verschillende nummers van identieke kaarten dient de kandidaat op het examenwerk te vermelden welke druk hij gebruikt heeft 7.7 Muziek mavo/vbo-c, mavo/vbo- D, havo, vwo Voor de gang van zaken tijdens het eerste tijdvak wordt verwezen naar de maartmededeling van Nederlands, leesv Nederlands, opstel Nederlands, f.s Fries XX XX Frans Duits Engels Spaans XX XX Turks XX XX Arabisch XX XX geschiedenis aardrijkskunde wiskunde natuurkunde scheikunde biologie economie maatschappijleer muziek XX XX tehatex Beeldende vakken vbo Het kan voorkomen dat een vbo-kandidaat centraal examen moet afleggen in twee beeldende vakken. De alsdan te volgen handelwijze is beschreven in CEVO , Gele katern nr. 29 van 27 november Schaallengte centraal examen 2002, vwo en havo nieuwe stijl Eerste tijdvak vwo ns havo ns Tweede tijdvak vwo ns havo ns 7.9 CKV2, havo en vwo Het examen wordt afgenomen als schoolexamen, Men zie Uitleg Gele katern nr. 21 en 22 van 21 en 28 september Aan de scholen die kandidaten voor dit examen hebben aangemeld wordt rechtstreeks alle benodigde informatie verstrekt. Nederlands Fries XX XX Latijn 90 _ 88 _ Grieks 84 _ 82 _ Frans Duits Engels Spaans XX XX Russisch XX XX Turks XX XX Arabisch XX XX geschiedenis aardrijkskunde NUMMER maart 2002

8 Eerste tijdvak vwo ns havo ns Tweede tijdvak vwo ns havo ns 10. Problemen tijdens de examens 10.1 Helpdesk examens wiskunde A 1 81 _ 82 _ wiskunde A 1, wiskunde B wiskunde B 1, natuurkunde natuurkunde 1, scheikunde (1) scheikunde 1,2 71 _ 73 _ biologie (1,2) economie economie 1, m&o filosofie XX XX maatschappijleer muziek XX XX tek.,handv.,tex.werkv XX 90 CKV-2 (schoolexamen) Schaallengte centraal examen 2002, vwo en havo oude stijl Indien een vak niet is vermeld: zie bij nieuwe stijl. Eerste tijdvak vwo os havo os Tweede tijdvak vwo os havo os Nederlands, opstel Fries, opstel aardrijkskunde wiskunde A wiskunde B XX 90 scheikunde economie II 90 _ 90 _ handel en recht _ 90 _ XX filosofie 45 _ XX _ Bij deze helpdesk kunt u terecht voor vragen over wet- en regelgeving met betrekking tot eindexamens. De helpdesk is te bereiken via het telefoonnummer , fax (Team voortgezet onderwijs) Een andere mogelijkheid om een vraag te stellen is via de examensite, Problemen waarbij men contact opneemt met de inspectie Indien zich tijdens of rond een examenzitting een probleem voordoet, dient de school dit probleem in eerste instantie zelf op te lossen. Een dergelijk probleem en de voorgenomen of reeds uitgevoerde oplossing dienen te worden gemeld aan de Inspectie. De inspectie heeft voor alle voorkomende problemen en vragen tijdens en na de examens de volgende nummers aangewezen: Vragen voor de inspecteurs uit RIK Zwolle, RIK Groningen: via Mw. A. van der Aa: RIK Zwolle tel. O Voor zeer spoedeisende zaken: de heer drs. W. Kleijne Vragen voor de inspecteurs uit RIK Roermond, RIK Arnhem en RIK den Bosch: via mw. M.L. van Rooij: RIK Roermond Voor zeer spoedeisende zaken: mw. Drs. H. Onnekink Vragen voor de inspecteurs uit RIK Rotterdam, RIK Breda, en RIK Zoetermeer: via mw. Ch. v.d. Geijn: RIK Rotterdam Voor zeer spoedeisende zaken: mw. Drs T. Drenthe Errata De ontvangst van de erratumbladen eerste tijdvak worden is te verwachten op 13 mei (kan afhankelijk van de postbestelling ook 14 mei zijn). Voor het tweede tijdvak zijn deze data 10 juni en 11 juni. Een erratum op een opgave moet aan het begin van de desbetreffende examenzitting aan de kandidaten worden bekendgemaakt. Op Teletekst en Internet staat welke errata op de opgaven er zijn. Vragen voor de inspecteurs uit RIK Utrecht, RIK Haarlem en RIK Alkmaar: via de heer F. de Haan: RIK Alkmaar Voor zeer spoedeisende zaken: mw. P. van der Lingen Alleen voor het bijbestellen van examenopgaven neemt u contact op met het eigen inspectiebureau. NUMMER maart 2002

9 10.3 Problemen waarbij men contact opneemt met Examendiensten Indien examenopgaven niet op tijd of in onjuiste aantallen zijn ontvangen, dient u contact op te nemen met Examendiensten, telefoon of (Voor het bijbestellen van examenopgaven neemt u contact op met de inspecteur.) Bij problemen rond de aanwijzing van de tweede correctoren zijn de telefoonnummers dezelfde. Indien diploma s, certificaten, cijferlijsten of bestelde formulieren niet op tijd of in onjuiste aantallen zijn ontvangen, is het telefoonnummer Problemen waarbij men contact opneemt met de Citogroep Bij problemen met antwoordbladen, formulieren voor correctoren, mededelingen over de cijferbepaling en over de resultaten van de meerkeuze-examens (landelijke examens vbo), dient u de Citogroep te bellen, telefoon Problemen waarbij men contact opneemt met de CEVO Indien u meent een fout in een examenopgave te hebben ontdekt, mag u hierover geen enkele mededeling aan de examenkandidaten doen. Ook bij de beoordeling van het werk dient men ervan uit te gaan dat opgaven en beoordelingsvoorschrift juist zijn. Het is niet toegestaan daarvan naar eigen inzicht af te wijken, ook niet op grond van onderlinge afspraken, al dan niet gemaakt op examenbesprekingen. Goed rekenen van andere antwoorden dan in het antwoordmodel vermeld, kan alleen op grond van het gestelde in de scoringsregels: Indien een antwoord op een open vraag niet in het antwoordmodel voorkomt en dit antwoord op grond van aantoonbare vakinhoudelijke argumenten als juist of gedeeltelijk juist gekwalificeerd kan worden, worden scorepunten toegekend naar analogie of in de geest van het antwoordmodel. Met een eventuele fout zal rekening worden gehouden bij de normering van het examenwerk. Mededelingen over de handelwijze bij een fout in een opgave kunnen ook tijdens de examenperiode aan de scholen worden gezonden. Dergelijke mededelingen worden ook op Teletekst en Internet bekendgemaakt. De fout dient zo spoedig mogelijk te worden gemeld aan de CEVO Postbus RC Utrecht fax: tel: Maatregelen bij fouten in opgaven of normantwoorden Soms worden onvolkomenheden in opgaven of normantwoorden door de CEVO geconstateerd, nadat het examen is afgenomen. In dat geval kan de CEVO een van de volgende maatregelen nemen: (a) het antwoordmodel wijzigen; gewoonlijk houdt deze wijziging in dat voor een bepaalde vraag aan alle kandidaten de maximum score moet worden toegekend, ongeacht het gegeven antwoord. (b) met de onvolkomenheid rekening houden bij de definitieve normering. De maatregel ad a wordt aan de scholen rechtstreeks per post toegezonden en op Teletekst geplaatst. Deze maatregelen worden ook onmiddellijk in Het Examenblad bekend gemaakt en per verzonden aan de scholen waarvan het adres in het verzendbestand van deze site is opgenomen. Met een fout in een opgave die pas na de normeringsvergadering bekend wordt, kan bij de vaststelling van de normering van het centraal examen geen rekening worden gehouden. Wij maken u erop attent dat er tijdens de vergaderingen die door vakgenoten bijeen worden geroepen, geen aanvullende bindende voorschriften kunnen worden gemaakt. Het gaat hier eerder om een afspraak, die niet behoeft te worden gevolgd door de tweede corrector. In gevallen waar de norm door de eerste corrector is aangehouden, maar u verschil van inzicht heeft over de juistheid van het antwoord, wordt gemiddeld. 11. Correctie en cijferbepaling 11.1 Inzending van formulieren voor correctoren van vakken met open vragen en vakken met zowel open als gesloten vragen aan de Citogroep 1e tijdvak U wordt verzocht deze formulieren zo snel mogelijk in te zenden. Het is verplicht de deelscores in te zenden van: vbo en mavo-c: de in alfabetische volgorde eerste vijf kandidaten; vbo en mavo-d: de in alfabetische volgorde eerste vijf kandidaten; havo: de in alfabetische volgorde eerste vijf kandidaten vwo: de in alfabetische volgorde eerste vijf kandidaten per onderscheiden examenboekje; dat wil zeggen: voor aardrijkskunde, wiskunde A, wiskunde B, scheikunde en economische wetenschappen II en recht afzonderlijk NUMMER maart 2002

10 inzenden voor oude stijl en de overeenkomstige vakken nieuwe stijl; voor alle andere vakken de eerste vijf (of tien) kandidaten nemen, ongeacht of dat kandidaten oude stijl of nieuwe stijl zijn. En vanwege het geringe aantal kandidaten, de in alfabetische volgorde eerste tien kandidaten van: tekenen, handenarbeid en textiele werkvormen mavo/vbo-c, mavo/vbo-d, havo en vwo; muziek mavo/vbo-c, mavo/vbo-d, havo en vwo; maatschappijleer mavo/vbo-c en mavo/vbo-d, havo en vwo; filosofie havo, vwo (oude stijl en nieuwe stijl); Arabisch en Turks mavo/vbo-c, mavo/vbo-d, havo en vwo; Russisch havo en vwo; Spaans mavo/vbo-c, mavo/vbo-d, havo en vwo. De uiterste termijnen van inzending zijn: Uiterlijk 29 mei: alle vakken die tot en met 24 mei in het rooster staan. Uiterlijk 5 juni: alle vakken die tot en met 31 mei in het rooster staan. De koppeling van de scholen per regio voor de uitvoering van de tweede correctie wordt verricht door Examendiensten. Nadat de koppeling door middel van brief bekend is gemaakt aan de scholen, geeft u via formulier de namen van de docenten op die als gecommitteerde zullen optreden, waarna hun aanwijzing als gecommitteerde zal volgen. Indien zich problemen mochten voordoen met betrekking tot het verrichten van de tweede correctie, kunt u contact opnemen met Examendiensten, telefoon of Bepaling van het cijfer van het centraal examen In is een uniform systeem van omzetting van score naar cijfer ingevoerd. Voor een beschrijving van dit systeem wordt verwezen naar de maartmededeling van Eerste tijdvak Voor het vak Fries worden geen formulieren voor correctoren naar de Citogroep gezonden Inzending van formulieren voor correctoren aan de Citogroep, 2e tijdvak U wordt verzocht deze formulieren zo snel mogelijk in te zenden. Het is verplicht de deelscores in te zenden van de in alfabetische volgorde eerste vijf kandidaten (als die er zijn) voor mavo/vbo-c, mavo/vbo-d, havo en vwo. Voor enkele vakken worden géén deelscores verzameld. Dit betreft: de vakken die door de staatsexamencommissie worden afgenomen; (alle niveaus) Nederlands schrijfvaardigheid; tekenen, handenarbeid, textiele werkvormen; maatschappijleer; (vwo) Latijn, Grieks De uiterste termijn voor inzending van de formulieren voor correctoren 2e tijdvak is: uiterlijk op vrijdag 21 juni. Op woensdag 12 juni worden om uur a.m. de definitieve normen voor de vwo en havo examens bekend gemaakt en op donderdag 13 juni worden des morgens om uur de definitieve normen voor mavo en vbo C en D. De officiële bekendmaking is op Dat houdt in dat per vak de normeringsterm N wordt gepubliceerd en de bijbehorende tabel voor de omzetting van score naar cijfer. Er wordt met nadruk op gewezen dat uitsluitend deze tabellen de juiste c.e. cijfers bevatten die bij iedere behaalde score moeten worden toegekend. Dezelfde gegevens staan op dezelfde tijd ook op Scholen die daar prijs op stellen kunnen deze gegevens ook per ontvangen. De s worden uiterlijk op de genoemde tijdstippen verzonden. Daarbij wordt er op gewezen dat bij wel het tijdstip van verzending kan worden gegarandeerd, maar niet het tijdstip van ontvangst. Met deze gegevens zijn alle c.e. cijfers en uitslagen te bepalen. De verzending per post vindt plaats op 12 juni voor vwo en havo en op 13 juni voor vbo en mavo. Deze verzending vindt niet meer aangetekend plaats. Verzonden worden alleen de definitieve waarden van N. De omzettingstabellen worden niet verzonden De tweede correctie Tweede correctie vindt plaats voor alle vakken behalve Nederlands schrijfvaardigheid (alle niveaus). Dit onderdeel wordt uitsluitend door de examinator beoordeeld. Scholen kunnen een van de volgende handelwijzen kiezen: de score-cijferomzetting door de computer laten uitvoeren; dit kan bij sommige schooladministratiepakketten door de vastgestelde N-termen in te voeren; NUMMER maart 2002

11 de vastgestelde scores en de door de CEVO vastgestelde waarde van N invoeren in een programma dat op de juiste wijze de cijfers voor het centraal examen uitrekent; aan de hand van omzettingstabellen per kandidaat het definitieve eindcijfer bepalen. Scholen kunnen de omzettingstabellen verkrijgen door deze per te laten toezenden of te downloaden van of van Tweede tijdvak (a) vbo-mavo C Vak ondergrens bovengrens Frans 0,6 1,2 Duits 0,3 0,9 Engels 0,0 0,6 Spaans 0,5 1,1 Arabisch 0,1 0,7 Turks 0,1 0,7 Muziek 0,2 0,8 Alle andere vakken 0,8 1,3 Voor het tweede tijdvak zijn de definitieve normen in het algemeen dezelfde als die voor het eerste tijdvak. Hierop zijn drie uitzonderingen mogelijk: indien een definitieve norm in het eerste tijdvak is vastgesteld wegens een onjuiste opgave, werkt dat niet door in het tweede tijdvak; in het tweede tijdvak kan een afzonderlijke normering plaatsvinden wegens een onjuiste opgave; als uit de equivaleringsprocedure het tweede tijdvak duidelijk moeilijker blijkt te zijn. Voor de afzonderlijke normering in het tweede tijdvak is het tijdschema zeer krap. Indien u een fout of onjuistheid in een opgave in het tweede tijdvak meent te ontdekken, wordt u verzocht deze onmiddellijk, liefst schriftelijk of per fax, door te geven aan: de CEVO, Postbus RC Utrecht faxnr De definitieve normering wordt op dezelfde manier bekend gemaakt als die in het eerste tijdvak. Het tijdstip is woensdag 26 juni, uiterlijk om uur. Verzending van de gegevens vindt plaats op dinsdag, per gewone - niet aangetekende - postzending. N.B. Voor de cijferbepaling dienen uitsluitend de omzettingstabellen voor het tweede tijdvak gebruikt te worden - ook al zijn de normeringtermen voor het eerste en tweede tijdvak gelijk - omdat de lengte van de scoreschalen verschillend kan zijn Omzetting van score naar cijfer in 2002 (b) vbo-mavo D Vak ondergrens bovengrens Frans 0,1 0,7 Duits 0,2 0,8 Engels 0,1 0,7 Spaans 0,0 0,6 Arabisch 0,0 0,6 Turks 0,2 0,8 Muziek 0,0 0,7 Alle andere vakken 0,8 1,3 (c) havo oude stijl en nieuwe stijl Vak ondergrens bovengrens Frans 0,2 0,8 Duits 0,0 0,6 Engels 0,0 0,6 Russisch 0,1 0,7 Spaans 0,2 0,8 Arabisch 0,2 0,8 Turks 0,2 0,8 Muziek 0,5 1,1 Alle andere vakken 0,8 1,3 Voor de bepaling van N gelden in 2002 de volgende bandbreedtes (dit zijn dezelfde bandbreedtes als in 2001): NUMMER maart 2002

12 (d) vwo oude stijl en nieuwe stijl Teletekst Vak ondergrens bovengrens Grieks, Latijn 0,5 1,5 Frans 0,0 0,6 Duits 0,0 0,6 Engels 0,0 0,6 Spaans 0,1 0,7 Russisch 0,0 0,6 Arabisch 0,2 0,8 Turks 0,2 0,8 Muziek 0,4 1,0 Alle andere vakken 0,8 1,3 12. Teletekst en Internet Op Teletekst zal in de examentijd op pagina 820 e.v. exameninformatie gepubliceerd worden. Dit betreft: de voorlopige correctiesleutels landelijk examen en centraal examen eerste en tweede tijdvak van vakken met uitsluitend of overwegend meerkeuze-vragen; de correctiesleutels van de ochtendzittingen staan om uur op Teletekst, die van de middagzittingen om uur. de CEVO-mededelingen over de cijferbepaling voor het eerste tijdvak op 13 en 14 juni om uur en voor het tweede tijdvak op 26 juni om uur het examenrooster eventuele mededelingen over de erratumbladen de examenonderwerpen van de vakken met wisselende onderwerpen eventuele incidentele mededelingen van de CEVO Internet Op Het Examenblad, de officiële site over de eindexamens voortgezet onderwijs, staat in het jaar 2002 de volgende informatie: alle geldende informatie over de regelgeving betreffende de examens, zowel oude stijl als nieuwe stijl; de roosters voor het landelijk examen en voor het centraal examen; de informatie over de examens, zoals bekend gemaakt in de septembermededeling, in de novemberbrieven en in deze mededeling, en in andere mededelingen, als die worden gedaan; informatie over examenonderwerpen; antwoorden op veelgestelde vragen; welke errata op de opgaven er zijn; de modelantwoordbladen voor de moderne vreemde talen; het modelscoreformulier (excel-bestand) voor scheikunde, alle niveaus; de antwoordmodellen van alle vakken in het eerste en het tweede tijdvak; in het tweede tijdvak worden geen antwoordmodellen bekend gemaakt van de vakken die door de staatsexamencommissie worden afgenomen; mededelingen van de CEVO over aanpassingen van het antwoordmodel, voorafgaand aan de definitieve normering; de definitieve normering van alle vakken na het eerste en het tweede tijdvak. 13. Adressen en nummers Helpdesk examens, Team voortgezet onderwijs CFI, ICO/VO Postbus 606, 2700 ML Zoetermeer; tel: , fax: CEVO Postbus 8128, 3503 RC Utrecht fax: tel: CEVO-examenlijn: fax: tel.: via Citogroep Postbus MG Arnhem tel.: fax: NUMMER maart 2002

13 IBG examendiensten Postbus , 9700 LK Groningen; problemen met examenopgaven en tweede correctie: /8821 formulieren, diploma s, cijferlijsten: fax: Inspectie Zie onderdeel 10.2 van deze publicatie Staatsexamencommissie Opgave kandidaten 2e tijdvak: uitsluitend met het formulier via of per fax: Informatie: De voorzitter van de CEVO, drs. J. Bouwsma. NUMMER maart 2002