Het belang van verbondenheid 1 HET BELANG VAN LIMBURG 16/09/13

Transcriptie

1 Het belang van verbondenheid 1 HET BELANG VAN LIMBURG 16/09/13 27 september tot 5 oktober Het Belang van VERBONDENHEID Van 27 september tot 5 oktober vindt de Week van Verbondenheid tegen Eenzaamheid plaats. RIMO Limburg, de s en partnerorganisaties roepen besturen, bedrijven, verenigingen en bewoners op om die week een actie te organiseren die de onderlinge samenhang versterkt: samen eten, dansen, zingen, wandelen Ze willen 1 procent van alle Limburgers samenbrengen aan de Langste Eettafel. Dat zijn mensen aan een virtuele tafel van meer dan 4 kilometer. Iedereen kan zich eenzaam voelen 3 Eén procent Limburgers samen aan tafel krijgen 4 Met vrijwilligerswerk mensen uit sociaal isolement halen 12 Dit project wordt waargemaakt door de koepel van s en RIMO Limburg vzw, gesteund door talrijke organisaties en gefinancierd via het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland. Een bijlage van Het Belang van limburg

2 2 Het Belang van Verbondenheid Een mens is maar een mens door zijn medemens Gedeputeerde van Welzijn Frank Smeets hoopt mensen samen te brengen Gedeputeerde Frank Smeets: "Ga eens langs in het of zet je in als vrijwilliger." Een mens is maar een mens door zijn interactie met andere mensen. Ik denk dat in contact staan met anderen levensnoodzakelijk is. Net als eten, drinken, slapen. Gedeputeerde van Welzijn Frank Smeets breekt een lans voor meer verbondenheid. De samenleving, dat zijn wij allemaal. Laten we het voor elkaar opnemen en voor elkaar zorgen. Moeilijk is dat niet: sla eens een praatje met iemand die je niet kent. Het is te makkelijk om te zeggen: eenzaamheid, dat moet worden tegengegaan door initiatieven van de overheid. Eenzaamheid is een zaak van de hele maatschappij, van ons samen. Niet alleen van je gemeentebestuur, bijvoorbeeld. Met onze families, buurten, straten, vriendenkringen, verenigingen zo staan we met elkaar in contact. En zo kunnen we voor elkaar zorgen. Hoe belangrijk vindt u sociale contacten? Je kunt je persoonlijkheid pas tot uitdrukking brengen als je in relatie staat tot andere mensen. Daarom is essentieel aan menszijn dat je mens bent samen met anderen. Als je eenzaam bent, wordt die dimensie van je leven afgesloten. Een mens moet de mogelijkheid hebben zich uit te drukken, in relatie te staan met iemand anders. Maar als sociale contacten wegvallen, door welke omstandigheden ook, kom je in een heel moeilijke situatie terecht: je gaat vereenzamen. Je voelt je afgesloten van de wereld. Bevind je je in een sociaal isolement, dan kan je je als mens niet verder ontwikkelen, kan je jezelf niet uiten. Dat klankbord dat een ander je biedt, heb je nodig. Hoort eenzaamheid niet bij het leven? Iedereen is toch wel eens graag alleen? Alleen zijn is natuurlijk niet hetzelfde als eenzaam zijn. Het is nodig dat je af en toe alleen bent. Ik ben ook al eens graag alleen. Maar: daar kies je dan voor. Je doet dat voor je persoonlijke welzijn, om tijd te nemen om te ontspannen, te reflecteren. En toch: andere mensen kunnen je versterken. Je kunt van ze leren. Hoe meer contacten je hebt, hoe groter je netwerk, des te rijker is je leven. Wanneer is eenzaamheid een probleem van de samenleving? Ik vind dat we als samenleving een probleem hebben als we zien dat mensen zich eenzaam voelen. Dat er onder ons mensen zijn die er niet in slagen aansluiting te vinden bij anderen. Het knaagt alleszins aan de geestelijke gezondheid als je je niet kunt uitdrukken in contact met anderen. En dat kan dan weer effect hebben op je lichamelijke gezondheid. En dat is dan weer een belasting voor de gezondheidszorg. Je sociaal bewegen, je sociaal kunnen ontplooien maakt je gelukkiger. Is er een groeiende behoefte aan contact? Zijn de mensen eenzamer dan vroeger? We leven natuurlijk in een erg individualistische maatschappij. 50 jaar geleden was het anders, dat weet ik uit de verhalen van mijn ouders. Iedereen had veel meer contact met elkaar maar de wereld was ook heel beperkt. Er waren ook weinig communicatiemiddelen. Ze waren nu eenmaal aangewezen op elkaar. En nu zijn er zoveel contacten, maar is er minder menselijke interactie. Mensen leven meer langs elkaar door, denken elkaar minder nodig te hebben. We leven in een soort LAT-relatie. Living apart together. Hoe kan dat, dat iemand twee weken dood ligt in een appartementsgebouw? Zoiets gebeurt jammer genoeg in elke gemeente. Dat we te veel langs elkaar door leven. We zouden meer de reflex moeten hebben om in contact te treden. Ik weet, het is soms een vorm van beleefdheid. Je wil je niet bemoeien met de zaken van anderen. Nu, misschien gaan we daar wat te ver in. Er zijn heel wat manieren om mensen te verbinden, zoals verenigingsleven of buurtwerking. Of de s. Bent u er zelf al geweest? Jazeker, in Neerpelt. Dat was heel aangenaam, er was een gemoedelijke sfeer. De s hebben een goed concept: je koppelt de ene levensnoodzakelijke behoefte aan de andere. Eten en sociale contacten. Samen eten is ontwapenend, dat moet iedereen. Het eten is lekker en dat geeft dan weer voer voor een gesprek. Na het eten blijven de mensen gezellig zitten om na te praten, een kaartje te leggen. En dan zijn de contacten gelegd of vernieuwd. Het fijne is ook dat de s oudere mensen die vaak alleen zitten, samenbrengen. Maar iedereen is welkom, ook ouders met kinderen. Iedereen die behoefte heeft aan een sociaal samenzijn. En het heeft succes. Wat kan er van overheidswege nog gebeuren om eenzaamheid tegen te gaan? Ik denk dat preventief werken in de strijd tegen eenzaamheid heel belangrijk is. Vlaams minister Jo Vandeurzen spreekt altijd over de vermaatschappelijking van de zorg, mensen moeten samen voor elkaar zorgen. Dit hoort daarbij. Als provinciebestuur voeren we de beslissingen van de Vlaamse regering uit, dus dit is onze taak. Voor elkaar zorgen, dat is een zaak van ons allen. Dus steunen we initiatieven die mensen verbinden, zoals de s via steun aan opbouwwerk RIMO Limburg. De buurtfeesten zijn een ander voorbeeld. Ook daar stel je vast dat je mensen dichter tot elkaar brengt. Er broeit iets en zo ontstaan weer andere, spontane contacten. En dan hoeft de overheid dat niet meer te doen. Laat dat maar broeien, ze komen er wel uit samen. Veel mensen vragen zich af: wat kan ik doen? Ga eens langs in het, eet eens mee. Of je zet je in als vrijwilliger daar. Of ijver in je gemeente voor de komst van een, dat ze organiseren samen met jou. Te vaak hoor je als reden 'ik heb geen tijd'. Ik zeg: 'dan moet je tijd maken'. Of 'ik werk zo hard, ik kan geen vrijwilligerswerk doen'. Neen, het vrijwilliger zijn moet je niet bekijken als werk, want dat is het niet. Het is ook geen verloren tijd. Het is een manier om te investeren in je maatschappij en in jezelf. Een mens is maar een mens tussen andere mensen, ik blijf het herhalen. Verleg je persoonlijke grenzen. Doe het een stuk voor jezelf en een stuk voor de anderen, want je krijgt er altijd mooie ervaringen voor terug. 1 op 100 Limburgers aan de 'Langste Eettafel' Probeer 1 op 100 van alle Limburgers samen aan de 'Langste Eettafel' te krijgen. Dat is de uitdaging die gedeputeerde Frank Smeets heeft gegeven aan RIMO Limburg. Tijdens de 'Week van Verbondenheid' die loopt van 27 september tot en met 5 oktober - worden er in Limburg tientallen INHOUD 2 Een mens is maar een mens door zijn medemens 3 Iedereen kan zich eenzaam voelen 4 Eén procent Limburgers samen aan tafel krijgen 5 s in Limburg 6 Als je samen eet praat je als gelijke 7 Nu moet ik mij wel scheren Dubbele opening 'Week van Verbondenheid' 8 De 'Langste Eettafel' 10 OKRA Open Thuis Limburg 11 CM 12 Bond Zonder Naam 13 Centrum Algemeen Welzijnswerk 14 Vormingplus PXL Congress 15 RIMO Limburg 16 Samen eten, er bestaat niks plezanters COLOFON Extra bijlage bij Het Belang van Limburg van 16 september 2013 Projectmanager: Piet Vandebroek Coördinatie: Ann Schoofs, Ingrid Janssens Inhoudelijke input: Karel Bollen, Geert Swennen, Katrien Franssens Teksten: Dirk Jacobs, Chris Nelis, Chantal Melgers, Geert Vanbaelen, Luc Weyens Fotografie: Luc Daelemans, Dick Demey, Serge Minten, Sven Dillen, Raymond Lemmens, Karel Hemerijckx Layout: Grafische cel Hasselt/ Stijn Ketelslegers Verantwoordelijke uitgever: Ivo Vandekerckhove, Herkenrodesingel 10, 3500 Hasselt activiteiten georganiseerd om mensen samen aan tafel te krijgen. Want samen eten, brengt mensen samen. En zo voelen ze zich verbonden. Vorig jaar was de actie al een succes met inschrijvingen. RIMO Limburg pakt alvast de uitdaging aan, en hoopt samen aan tafel te krijgen. Met dank aan onze partners: OPEN THUIS Limburg

3 Het Belang van Verbondenheid 3 27 september tot 5 oktober Iedereen kan zich eenzaam voelen Professor Anja Machielse is een Nederlandse filosoof en sociale wetenschapper die zich heeft gespecialiseerd in onderzoek naar sociaal isolement en andere vormen van sociale kwetsbaarheid. In haar onderzoeken gaat ze al 15 jaar na hoe mensen eenzaam worden en sociaal geïsoleerd raken. Eenzaamheid hoort bij het leven. Iedereen maakt het wel eens mee. Maar als mensen daardoor in de problemen komen, moeten we ons dat als samenleving aantrekken, vindt zij. Sarah aan de kant na een ziekte Ik ben lang ziek geweest toen ik 15 was. In die periode zag ik de hechte vriendenkring om me heen uit elkaar vallen. Ik kon wel op familie rekenen, maar als vijftienjarige spiegel je jezelf liever aan leeftijdsgenoten. In wezen was ik angstig en alleen. Ik trok me in mezelf terug. EENZAAMHEID Het begrip wordt op veel verschillende manieren ingevuld. Onder eenzaamheid verstaan we een subjectief gevoel dat mensen iets missen in hun sociale netwerk. Een beleving dat hun contacten niet voldoen aan hun wensen of behoeften. Wat, hoe of waarom is subjectief want iedereen heeft andere verwachtingen van zijn of haar sociaal leven. Mieke alleen als weduwe In ben 60, en sinds een jaar weduwe. Vroeger gaf een dagje vrij ontspanning, maar wat moet ik nu doen, zo heel alleen? Wie zou ik meenemen? Ik vind niemand, dus tja, dan blijf ik maar thuis. IEDEREEN IS EENZAAM Iedereen kan zich eenzaam voelen, of dat nu is door een bepaalde gebeurtenis of door hoe je in het leven staat. Eenzaamheid kan situatiegebonden zijn, bijvoorbeeld na een verlies van een partner. Maar het kan ook een meer existentieel gevoel zijn, het idee dat je niet past binnen de samenleving en dat het je niet lukt aansluiting te vinden, dat je geen mensen treft met wie er echt een klik is. Wat eenzaamheid is, verschilt daarom sterk van mens tot mens. Je kan ook een groot eigen netwerk met veel vrienden en kennissen hebben en je toch eenzaam voelen. Omdat je bijvoorbeeld behoefte hebt aan intimiteit of iemand bij wie je je kwetsbaar kunt tonen. Eenzaamheid is een ingewikkeld begrip, juist omdat het behoort tot het gevoelsleven. Sommige langdurig eenzame mensen belanden in een negatieve spiraal waar ze niet meer uit geraken. Ze komen in een isolement. Hilde eenzaam na echtscheiding Drie jaar geleden ben ik gescheiden. In de eerste plaats mis ik mijn man, een knuffel als ik thuis kom van mijn werk. Iemand om samen naar de film te gaan. Ik merk dat de drempel hoger is geworden nu ik alleen moet gaan. Ik mis ook mijn kinderen, de helft van de tijd wonen ze bij hun papa. En tenslotte mis ik mijn schoonfamilie. Jarenlang heb ik hen gekend en was ik op alle familiefeestjes. Nu kan dat niet meer. Dat maakt me nog meer eenzaam. SOCIAAL ISOLEMENT Eenzaamheid is niet hetzelfde als sociaal isolement. Eenzaamheid is subjectief, sociaal isolement kan objectief worden vastgesteld. Bij sociaal isolement hebben mensen weinig tot geen contact meer met de buitenwereld. Mensen hebben géén netwerk om op terug te vallen. Soms hebben ze zich teruggetrokken uit de samenleving omdat er iets in hun leven gebeurd is. Maar soms is dit isolement ook ongewild. Doordat iemand te vaak teleurgesteld is in mensen, of omdat de relaties met anderen niet voldoen aan de verwachtingen. NOG ALTIJD EEN TABOE Eenzaamheid is nog altijd een taboe. Onze maatschappij vraagt dat we zelfredzaam zijn. En dat we slagen in wat we willen bereiken. Eenzame mensen denken dat het aan henzelf ligt, dat ze een zeurkous zijn. De eenzaamheid haalt hun gevoel van eigenwaarde naar beneden. Gerard wachten in het rusthuis Gerard zat op zijn kamer in een rusthuis, ergens midden in het groen. Zijn vrouw is overleden en de (klein)kinderen zijn te druk bezig met hun eigen leven. Plots rinkelde de telefoon. Geschrokken nam hij op: Hallo?. De stem aan de andere kant zei: Sorry, verkeerd verbonden! Er kwam een glimlach op zijn gezicht want nu kon hij morgen bij het ontbijt aan zijn tafelgenoten vertellen: Men heeft mij gisteren gebeld! HOE EENZAAMHEID HERKENNEN? De signalen zijn niet altijd makkelijk te herkennen. Professionals kunnen letten op tekenen als bepaalde life events, gebeurtenissen in iemands leven, die kunnen leiden tot eenzaamheid. Dan weten ze dat opvolging van die persoon aangewezen is. De huisarts kan hierin een rol spelen. Maar op zich is het heel lastig: hoe maak je eenzaamheid bespreekbaar in je eigen kring? We leven in een samenleving waarin we ons niet willen bemoeien met anderen. Wat als je ziet dat bij de buren de gordijnen de hele dag dicht blijven? Of je hebt het idee dat het met iemand niet goed gaat? Een praatje slaan over heel praktische dingen is eventueel al een oplossing. Lukt het niet met een gesprekje, dan kan je het probleem nog signaleren aan de huisarts of een sociale hulpverlener. Karel geen geld, geen contact Karel is 48 jaar, en heeft een faling achter de rug. Geld heeft hij niet meer. Vroeger ging ik elke op café, kaarten met de vrienden. Dat kan ik nu niet meer betalen. Ik zit nu alleen thuis op. Ook mijn andere hobby modelbouw heb ik moeten stopzetten. Ik ga niet meer naar de clubbijeenkomsten of naar onze wedstrijden. Ik zit gewoon altijd alleen thuis. GEZONDHEID Uit onderzoek blijkt dat eenzaamheid ook fysieke of geestelijke gevolgen kan hebben. Eenzame mensen doen vaker een beroep op de gezondheidszorg. En dat betekent meer kosten voor de samenleving. Preventie en passende ondersteuning van eenzamen is dus erg belangrijk. IS HET EEN PROBLEEM? Als je merkt dat iemand eenzaam is, hoef je niet noodzakelijk meteen drastisch in te grijpen. Soms is een periode van eenzaamheid ook een positieve ervaring. Kom je tot betere inzichten over jezelf en je eigen leven. Veel mensen hebben de veerkracht en sociale vaardigheden om zelf de situatie om te draaien. Vaak is eenzaamheid gewoon tijdelijk. Bovendien is iemand die af en toe alleen is, niet per definitie eenzaam. HOE VOORKOM IK EENZAAMHEID? Door een netwerk op te bouwen. Vrienden en familie om je heen, waarvan je weet: bij hen kan ik terecht met een probleem. Je kan een beroep op ze doen voor gezelschap, voor praktische hulp of voor emotionele steun. Maar er zijn heel wat mensen die niet weten hoe ze in contact kunnen komen met anderen, die wegglijden in eenzaamheid omdat ze de sociale competenties niet hebben. Studies hebben aangewezen dat mensen zich al van jongsaf bewust moeten zijn van hoe belangrijk contacten leggen is. Van een sociale antenne te ontwikkelen. In Nederland is er op scholen groeiende aandacht voor sociale vaardigheden. Als tijdig wordt opgemerkt dat iemand hier minder sterk in is, kan je eraan werken om ze te verbeteren. Er worden in de basisscholen al cursussen ingericht bedoeld voor kinderen die minder goed kunnen omgaan met anderen. Raf woont alleen na het overlijden van zijn moeder Raf is gehandicapt, raakt moeilijk buiten, en zijn vrienden- of kennissenkring is klein. Vroeger kon hij met zijn moeder praten over zijn gevoelens, nu is er niemand meer. Misschien is er een vrijwilliger die op geregelde tijdstippen bij hem zou kunnen langsgaan, om te babbelen, een terrasje te doen. ZEKER NIET ALLEEN OUDEREN Onderzoek naar de leefwereld van mannen en vrouwen anno 2012 toont aan dat maar liefst 1 op 4 van de Belgen zich eerder sterk tot zeer sterk sociaal eenzaam voelt. En bijna 1 op 5 Belgen voelt zich emotioneel eenzaam. Het stereotiepe beeld van de alleenstaande, zorgbehoevende oudere klopt helemaal niet. Eenzaamheid is iets van alle leeftijdsgroepen. Dat merkte onderzoekster Leen Heylen van de Thomas More Hogeschool. Ze bestudeerde eenzaamheid bij de Belgische bevolking in opdracht van de Bond Zonder Naam. Haar onderzoek richtte zich op meer dan deelnemers in de leeftijd tussen 18 en 79 jaar. Leen Heylen ziet een onderscheid tussen sociale en emotionele eenzaamheid. Sociale eenzaamheid verwijst naar een gemis in je relaties met vrienden, familie, kennissen. Emotioneel eenzaam ben je als je een hechte, affectieve band mist. 14 procent van de 18- tot 79-jarige Belgen ervaart zowel sociale als emotionele eenzaamheid. Eenzaamheid zit dus diep in onze gehele samenleving. Nog dieper dan gedacht. Eenzaam in Limburg Voor onze provincie weten we meer over de eenzaamheidsgevoelens bij de bevolkingsgroep 60+ door een onderzoek van vorig jaar. Bij een steekproef van deelnemers blijkt dat ongeveer 20 procent van alle Limburgse ouderen kampt met ernstige gevoelens van eenzaamheid. Het aandeel is het grootst in de regio s Midden-, West- en Zuid-Limburg. Ook het profiel van de 'eenzame oudere' werd onderzocht. Uit de steekproef blijkt dat mannen minder eenzaam zijn dan vrouwen. Opvallend is ook dat 16 procent van de ouderen mét partner zegt eenzaam te zijn. Andere elementen die meespelen zijn het inkomen, het feit of iemand verhuisd is in de laatste 10 jaar en de zorgafhankelijkheid. Lezing Professor Anja Machielse geeft op 26 september, bij de opening van de Week van de Verbondenheid tegen Eenzaamheid, een uiteenzetting in Hasselt. Met dank aan Bond Zonder Naam voor de citaten BZN is in december jl. gestart met een eenzaamheidscampagne. BZN wil met de campagne het clichébeeld van de eenzame mens doorbreken en het begrip 'eenzaamheid in al zijn facetten te brengen. De campagnesite toont genuanceerde verhalen van vereenzaming bij bekende en minder bekende mensen. Daarnaast vind je er tools om eenzaamheid tijdig bij jezelf en anderen te herkennen, en wil ze burgers, buren, vrienden, familie en collega s versterken in de bestrijding van eenzaamheid. Je kan ook voor jezelf testen of je eenzaam bent. Verder is er een campagnespot en een reizende expo rond het thema

4 4 Het Belang van Verbondenheid Stef Vandebroek, algemeen directeur RIMO Limburg Eén procent Limburgers samen aan tafel krijgen Stef Vandebroek HEUSDEN-ZOLDER - Als Limburgers, bij wie een normaal bestaan voorbijgaat, toch aan levenskwaliteit winnen dan is dat ongetwijfeld op conto van RIMO Limburg te schrijven. Niet alleen door tussen de mensen de vinger aan de pols te houden. Maar ook door initiatieven te nemen die armoede en eenzaamheid terugdringen. De 66 s in 33 gemeenten in onze provincie zijn daar een voorbeeld van. Net zoals de Week van Verbondenheid. Wij spraken met Stef Vandebroek, algemeen directeur van RIMO. Vorig jaar zijn we voor het eerst gestart met de Week van Verbondenheid, zegt Stef Vandebroek. Het project is ontstaan uit de s die onze opbouwwerker Karel Bollen in leven heeft geroepen. We stelden vast dat die s in trek waren bij heel wat eenzame mensen. Toevallig kwamen we in contact met welzijnswerkers die in Nederland wat heet de Week tegen Eenzaamheid organiseerden. Dat project bestaat daar al jaren en kent een enorm succes. Wij wilden wel eens weten wat voor een weerslag zo n project in Limburg zou hebben als we het zouden koppelen aan die s. En tot onze verbazing zijn daar vorig jaar zesduizend mensen op af gekomen. We hebben dat verhaal verteld aan Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen en aan gedeputeerde van Welzijn Frank Smeets. De gedeputeerde heeft ons uitgedaagd om één procent Limburgers aan tafel te krijgen. Dat zijn mensen. Smeets nam de gelegenheid te baat om RIMO uit te dagen om dit jaar één procent van de Limburgse bevolking aan tafel te krijgen. Stef Vandebroek: Dat betekent dat we dit jaar in die éne 'Week van Verbondenheid' mensen moeten vinden die willen deelnemen. Dat is een hele uitdaging, maar voor ons onmogelijk om alleen te doen. Daarom zijn we partners gaan zoeken die willen mee- gaan in dit project. Ik ben blij dat we daar alvast in geslaagd zijn. In totaal zijn er tien, veelal welzijnsorganisaties, die niet alleen hun medewerking verlenen maar ook het project mee bekostigen. Ze doen dat omdat dit een gemeenschappelijk gedragen initiatief is. In ieder geval is de voorbereiding van de week immens. Karel Bollen en zijn team zijn daar full-time mee bezig. En dan heb ik het nog niet gehad over ons secretariaat dat mee ingeschakeld wordt. We willen 'Week van Verbondenheid' uitbreiden naar heel Vlaanderen. Stef Vandebroek droomt ervan om die 'Week van Verbondenheid' op termijn over heel Vlaanderen uit te breiden. Wij hebben hiervoor al een aantal contacten gelegd en hopen dat de minister met ons mee is. Als dat het geval is, dan denk ik dat we binnen enkele weken met zeer goed nieuws kunnen uitpakken. Het zou toch leuk zijn als een ondernemer zijn kantine ter beschikking stelt als waar werknemers en buurtbewoners samen kunnen eten. Dit jaar spoort RIMO ook bedrijven aan om met collega's deel te nemen aan de 'Week van Verbondenheid'. Voor de volgende editie wil RIMO de bedrijfswereld nog sterker betrekken in het verhaal. Het zou toch leuk zijn als de een ondernemer zijn bedrijfskantine openstelt als waar de werknemers samen met buurtbewoners eten. We vertellen daarbij iets over de 'Week van Verbondenheid' en het bedrijf kan iets vertellen over zijn werking. In een volgende fase wil Vandebroek ook scholen betrekken. 75 procent van de bezoekers van onze s zijn senioren. Het zou toch mooi zijn als we de netwerken kunnen uitbreiden met jongeren. Die stap naar andere bevolkingsgroepen zien we als zeer belangrijk in de uitbouw van die sociale netwerken in gemeenten, dorpen of wijken. Draaiboek De projecten van RIMO worden ook van buiten de provinciegrenzen met belangstellende ogen gevolgd. We krijgen veel vragen over hoe we die s opstarten. We zijn dan ook van plan eind dit jaar, samen met de welzijnsorganisatie Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen, een Twintig jaar RIMO Limburg draaiboek uit te brengen. Daarin zal staan hoe je een kan uitbouwen. Waar je rekening mee moet houden, waar je op moet letten, wat het kost, hoe lang het duurt voor je kan starten, enzovoort. Ervaring hebben we inmiddels voldoende in huis. Het draaiboek gaan we rondsturen naar onder meer alle lokale besturen in Vlaanderen en OCMW s en naar organisaties die het willen. Ons doel is dit model zo veel mogelijk te verbreiden. RIMO bestaat dit jaar twintig jaar en organiseert daarvoor op 18 november een herdenkingsbijeenkomst in het Centrum voor Duurzaam Bouwen in Heusden-Zolder. Stef Vandebroek: RIMO is een autonome vzw die voor zeventig procent gesubsidieerd wordt door de Vlaamse overheid en voor de rest door de provincie en lokale besturen. BIj RIMO werken 50 mensen. Onze opdracht is daar waar zich armoede en achterstelling voordoet samen met de mensen gaan zoeken wat we aan de toestand kunnen doen. In tegenstelling tot het OCMW of CAW die met individuele cliënten bezig zijn gaan wij naar een wijk, woonwagenterrein of bepaalde doelgroep toe. Onze tweede kernopdracht is om met de signalen die we vanuit de doelgroepen krijgen naar het beleid te stappen. Derde element is dat we moeten innoveren. Dat wil zeggen nieuwe pistes en nieuwe technieken ontwikkelen. De 'Week van Verbondenheid' is daar alvast een voorbeeld van.

5 Het Belang van Verbondenheid 5 27 september tot 5 oktober s in Limburg Alken LDC De Kouter vrijdag Jill Bamps GC St.-Jorisheem maandag Jill Bamps As De Dries eerste vrijdag Kim Meyers BH Scherpenheuvel derde vrijdag Kim Meyers Beringen De Klitsberg dagelijks Martine Mondelaers Bilzen Schoonbeek maandag en vrijdag Truus Brökling Beverst dinsdag Truus Brökling Munsterbilzen woensdag Truus Brökling Mopertingen maandag Fatima Kabbaj Waltwilder dinsdag Fatima Kabbaj Rijkhoven woensdag (oneven weken) Fatima Kabbaj Hees Fatima Kabbaj Bocholt Bocholt laatste woensdag Nadine Vandijck De Kroon Kaulille laatste woensdag Nadine Vandijck Diepenbeek Rooierheide 2de dinsdag Isabelle Smeers Gildenzaal 3de vrijdag Isabelle Smeers Genk DC De Hazelaar maandag Mariet Vanhoenshoven DC Ter Hooie dagelijks Nicole Hermans DC De Schalm ma/di/do/vr Jacqueline Bouchet DC De Halm woensdag en vrijdag Hilde Thijs DC De Steymer ma/di/do Rosaria Ciarlo Gingelom Mielen-boven-Aalst Paul Fransis Park van de Vriendschap Rita Thierie Halen Halen 1ste Katrien Kellens Pastorie Zelem 3de woensdag Paul Goeleven Ham LDC De Roerdomp 3de Lot Smeyers Hasselt LDC t Park dagelijks Nele Debock Heilig Hart 1ste woensdag Robin Fiddelaers Kuringen 1ste vrijdag Robin Fiddelaers Ter Hilst 2de dinsdag Robin Fiddelaers Kermt 3de Robin Fiddelaers Banneux laatste woendag Robin Fiddelaers Hechtel-Eksel Hechtel 2de Karen Kerkhofs Eksel 4de Kelly Schuurmans Heers afwisselend in dorpen Caroline Henno Hoeselt Ter Kommen woensdag (even weken) Michelle Fastré Altenaar Ludo Hex Houthalen-Helchteren Perron-Oost dagelijks Elke Blokken Houthalen Centrum 1ste en 3de woensdag Elke Blokken Helchteren 2de en 4de woensdag Elke Blokken Kinrooi afwisselend in dorpen Sybille Verheijden Kortessem Kortessem dinsdag Stijn Bex Vliermaalroot Stijn Bex Vliermaal vrijdag Stijn Bex Lanaken Gellik dagelijks Syl Aandekerk Neerharen vrijdag Syl Aandekerk Leopoldsburg LDC Den Tuinhoek dagelijks Ben Colaers Lommel Kattenbos 3de dinsdag Marita Bergmans Balendijk 4de maandag Kris Brouwers Lutlommel 4de dinsdag Jenny Van den Eynde Kerkhoven 4de Liliane De Bonte Meeuwen-Gruitrode Meeuwen & Gruitrode 3de Ann Drijkoningen Neerpelt Grote Heide 1ste woensdag Roel Geers Sint-Huibrechts-Lille 2de dinsdag Roel Geers Boseind 3de dinsdag Roel Geers Herent 3de woensdag Roel Geers Binnenhof 4de woensdag Roel Geers Nieuwerkerken centrum laatste Robby Noelmans Opglabbeek centrum dinsdag Marjon Quax Overpelt Lindel-Hoeven 2de woensdag Lode Vanhelden Fabriek 3de Lode Vanhelden Peer De Schommel woensdag Mia Royakkers Riemst Vlijtingen dinsdag Tine Coenegrachts Kanne woensdag Eve Dolhain Riemst Erik Coenegrachts Sint-Truiden Nieuw Sint-Truiden maandag Dirk Michiels Velm dinsdag Dirk Michiels Gelinden Dirk Michiels LDC Cicindriahuis dinsdag en Nic Herbots Tessenderlo LDC Den Heuvel dagelijks Berlinde Cools Tongeren Rutten dinsdag Hilde Tomsin Henis woensdag Paula Jans 's Herenhelderen Paula Jans Voeren afwisselend in dorpen woensdag Yvonne Schillings Wellen Den Dries dinsdag Leen Meynen Zonhoven centrum woensdag Elien Vandael In deze lijst zijn enkel de initiatieven opgenomen die open staan voor iedereen, ongeacht de initiatiefnemer. Je kan er gezond, goedkoop, gezellig en gemakkelijk met veel goesting eten, maar je moet je komst één of meerdere dagen vooraf melden bij de verantwoordelijke! Alle restaurants starten om 12 uur 's middags. Een verschil met de sociale restaurants is dat die zich expliciet richten op mensen in armoede. NEERPELT Wij serveren eten, warmte en vriendschap Het in zaal Pax op Grote Heide in Neerpelt is een initiatief van dienstencentrum Binnenhof in Neerpelt. Het eten op zich is niet het belangrijkste, wel het sociale contact en de gezelligheid. Ik leef echt naar deze dag toe of nog Dit sociale contact zou ik voor geen geld ter wereld willen missen. Vriendschap van de mensen De vrijwilligers lopen zich de benen onder het lijf om het op wieltjes te laten draaien. Soms met heel wat kopzorgen, maar die nemen ze er met de stralende glimlach bij. De vriendschap van de mensen, een betere motivatie kan je je niet dromen. De gasten geven je zoveel vriendschap terug. Ze zijn telkens heel dankbaar en laten dat ook duidelijk blijken. Drempelvrees is overbodig. Wie voor het eerst komt, wordt bij uitstek met open armen onthaald. Senioren, de jongere generatie, jeugd iedereen is welkom. Remedie tegen eenzaamheid Julia Rabijns: Het is de perfecte natuurlijke remedie tegen eenzaamheid en een leven binnen de eigen vier muren. Jaren geleden heb ik mijn man verloren. Het was mijn remedie tegen de dreigende eenzaamheid. Ik heb me mijn taak als vrijwilliger hier nog geen seconde beklaagd. Integendeel, ik zou het niet meer kunnen missen. Zalig nakaarten David Boonen en echtgenote Henriette Pellens zijn ook gasten van het eerste uur in het. Lekker eten en gezellige sfeer. De klok houden ze daarbij ook niet in het oog. Na het eten is het nog zalig nakaarten bij een kopje koffie. Dat maakt de gezellige ervaring van het helemaal af. SINT-TRUIDEN Voornaamste doel is mensen samenbrengen In het verlengde van de s ontstaan er steeds meer dorpspunten in onze provincie. In Sint-Truiden en Hees (Bilzen) zijn er dorpspunten ontstaan omdat bezoekers aan de s er aangaven dat ze behoefte hadden aan meer. Gezelligheid mag voortduren Nathalie Pirenne is opbouwwerkster voor RIMO Limburg: We merken dat heel wat bezoekers aan het meer willen dan alleen eten. Ze houden van de gezelligheid tijdens de maaltijd en willen dat dat moment blijft voortduren. We zagen er bij RIMO Limburg de kans in om mensen na het eten te informeren. Bijvoorbeeld over subsidiemogelijkheden bij het beter isoleren of het verbouwen van hun woning. Gezamenlijke activiteiten Nathalie Pirenne: Het dat evalueert tot een dorpspunt moet een ontmoetingsplaats worden waar mensen ook na de maaltijd kunnen blijven. In heel wat dorprestaurants wordt er na het eten een spelletje gekaart, organiseert men regelmatig een bonte namiddag of worden er computer-en internetinitiaties op touw gezet. Al deze spontane gevolgen van de s zijn voor RIMO Limburg reden genoeg om de dorpspunten uit te breiden in heel de provincie.

6 6 Het Belang van Verbondenheid Als je samen eet praat je als gelijke Samen tafelen verbindt mensen Karel Bollen en Katrien Franssens ZONHOVEN - Eenzaamheid maakt als een moeizaam op te sporen ziektekiem almaar meer deel uit van onze maatschappij. Een doeltreffend middel er tegen is nog niet gevonden. Wel methodes om de pijn te verzachten. Zoals de s en de dorpspunten waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en zelfs een netwerk aan vrienden uitbouwen. Het project de Langste Eettafel in de Week van Verbondenheid is het kroonstuk op het werk van RIMO Limburg. Of RIMO met de langste eettafel een vermelding gaat krijgen in het Guinness Book of Records is nog niet duidelijk. Doel is dan ook niet een record te verbreken dan wel mensen aan te moedigen samen met elkaar te tafelen en dat op een zo groot mogelijke schaal. Je mag dat niet beschouwen als een fysiek geheel, zegt Karel Bollen, die samen met Katrien Franssens concreet vorm geeft aan de Langste Eettafel. Het gaat om een virtuele verbondenheid. Concreet betekent dit dat op diverse plekken in Limburg mensen samenkomen om met elkaar te eten. Dat zijn mensen met een groot netwerk en die het goed doen. Maar evenzeer bewoners die kwetsbaar zijn, die om de één of andere reden in armoede zijn gesukkeld of risico lopen op sociale isolering. Eigenlijk heeft iedereen behoefte aan sociaal contact. Er zullen aan het project mensen deelnemen uit alle sociale lagen van de maatschappij. Samen eten is de beste manier om een relatie en een netwerk uit te bouwen. En, het is volgens Bollen vooral de bedoeling dat mensen uit die verschillende lagen met elkaar aan de praat geraken. Als je samen eet, praat je als gelijke, gaat Karel Bollen verder. Dat is ook de beste manier om een relatie uit te bouwen. Eten moeten we allemaal. En als we voeding als bindmiddel tussen mensen kunnen gebruiken dan is dat toch een heel goede zaak. Elke ontmoetingsplek op zich is voor Bollen belangrijk maar het geheel in de verbondenheid tussen al die plaatsen is dat zeker ook. De mensen die aan tafel gaan zitten weten dat ze deel uit maken van een groter geheel. Ze zijn dan ook nieuwsgierig wat er op andere plekken in Limburg gebeurt. We trachten daarin zo goed als mogelijk terug te koppelen. Bijvoorbeeld door de informatie van de gebeurtenissen aan elke deelnemende tafel met foto s en tekst op de website te plaatsen. Voor de komende edities denken we eraan om de tafels ook zichtbaar virtueel te verbinden. Zo zouden we camera s kunnen opstellen en computerscher- Werknemers SKF Tongeren tafelen mee Doet ook jouw bedrijf mee aan Eettafel@work? Op vrijdag 27 september zullen de 420 werknemers van SKF Tongeren deelnemen aan de Langste Tafel. In de bedrijfskantines worden die dag gedurende de 30 minutenpauze in de morgen-, middag-en nachtshift eenmalig alle tafels tegen mekaar geschoven tot één lange tafel. Via onderleggers en de infoschermen worden de werknemers tijdens het eten geïnformeerd over de vele leuke kanten aan het samen aan tafel zitten. Heidi Coppens is HR Manager bij SKF Logistics Services in Tongeren. Zij is helemaal gewonnen voor het idee achter de Langste Eettafel: SKF heeft al jarenlang wereldwijd een beleid waarin community care een erg belangrijke pijler is. Zorg men plaatsen zodat de deelnemers op hetzelfde moment kunnen zien wat er elders aan het gebeuren is. De mensen vormen het belangrijkste deel van de verbondenheid die we willen bereiken. Om te voorkomen dat de idee van de langste tafel en van de s de bezoekers zou ontsnappen liet RIMO papieren onderleggers drukken. De maaltijden worden daarop opgediend, gaat Karel Bollen verder. Zo kunnen de mensen ook tijdens het eten zien waar we naar toe willen. Dat ze met andere woorden het belangrijkste deeltje vormen van de verbondenheid die we willen bereiken. Het is de gedeputeerde die ons uitgedaagd heeft om mensen aan tafel te krijgen. Ik ben benieuwd wat zijn tegenprestatie is als we daarin slagen. Iedereen mag bijschuiven aan de 'Langste Eettafel' Iedereen die maar wil mag deelnemen aan het project de Langste Eettafel. Lokale besturen, bedrijven, verenigingen of bewoners kunnen een initiatief nemen waarbij ze mensen aan tafel willen krijgen. Als ze hun initiatief tijdig aanmelden op katrien.franssens@rimo.be bezorgt RIMO de nodige placemats, handreikkaartjes en vermelding op de website voor de gemeenschap waarin we leven is een soort van motivatie voor onze werknemers. Het is onze manier van bijdragen tot een positieve verandering in de maatschappij. Met dit mooi initiatief kunnen we een keer stilstaan bij het gevoel van verbondenheid dat samen eten kan betekenen. De huisregels van SKF geven aan dat de werknemers niet aan hun werkplek mogen eten. Op het eerste zicht misschien een strikte maatregel maar zeker eentje die ook zijn voordelen heeft. Heidi Coppens: Het is voor iedereen immers goed om de werkplek even achter te laten. Eens samen te zijn met andere collega s en achteraf met een frisse geest weer aan het werk te beginnen, daar gaat het om. Bovendien bieden we in onze bedrijfskantine in elke shift gezonde maaltijden aan democratische prijzen aan. Samen met onze huiscateraar sensibiliseren we onze werknemers regelmatig voor het belang van uitgebalanceerde en gezonde voeding. De HR-manager ziet nog een ander voordeel in de deelname aan de Langste Eettafel: In onze bedrijfskantine zijn er geen vaste plaatsen maar toch zien we dat gewoonte af en toe eens toeslaat. Vaak merk je immers dat mensen steeds aan steeds dezelfde tafels gaan zitten om te eten. Daarom is de Langste Eettafel zeker ook een unieke gelegenheid om deze gewoonte eens te doorbreken en plaats te nemen naast die collega die je nog niet zo goed kende en er eens een fijne babbel mee te doen. Elk Limburgs bedrijft wordt uitgenodigd om ook mee te doen aan de Langste Eettafel. Meedoen is echt eenvoudig, gratis en vast en zeker een verrijking. Surf even naar langste-eettafel-work en je wordt er snel veel wijzer. Leerlingen Sint Augustinus koken voor s BREE/MEEUWEN-GRUITRODE - Vijf maal per jaar organiseren de leerlingen van de derde graad van Sint Augustinus in Bree zelf een. Dat doen ze telkens in het cultuurpunt in Gruitrode voor zo n honderd buurtbewoners. De school kiest welke maaltijd het wordt en onder welk thema dat gebeurt, zegt Ann Drijkoningen van het gemeentebestuur van Meeuwen-Gruitrode. De zaal wordt steevast mooi aangekleed en de leerlingen zorgen dat het eten mooi opgediend wordt. Dat heeft zo n groot succes dat we telkens mensen moeten weigeren. We hebben het aantal zelfs moeten opvoeren op vraag van de seniorenraad. Na de vijf maal door de school laten we nog eens zeven maal per jaar maaltijden leveren door een cateringfirma, zodat er toch maandelijks een is. Multicultureel ontbijt in Beringen Mijn BERINGEN - In het kader van de Week van de Verbondenheid organiseren vrijwillige buurtbewoners van Beringen Mijn en omgeving op 29 september van 8.30 uur tot 12 uur een multicultureel ontbijt. We hebben een groep met een grote diversiteit, zegt buurtwerker Patrick Moons. Dat resulteert in verschillende soorten ontbijt. Zowel halal als niet-halal. Bedoeling is dat we alles uitstallen op een grote tafel en dat de deelnemers in buffetvorm kunnen aanschuiven. Het proces dat daar aan voorafgaat is ook heel leuk. Zeker als die vrijwilligers samen eten gaan aankopen en het ontbijt klaarmaken. Wie wil deelnemen aan het ontbijt kan daarvoor aan 3 euro (kinderen jonger dan twaalf aan 2 euro) een kaartje kopen bij dagbladhandel Laenen in Beringen Mijn of bestellen bij Patrick Moons op het nummer 0497/ Café Anoniem wordt zelf HASSELT - Ook Café Anoniem in Hasselt steekt een tandje bij in het kader van de Week van de Verbondenheid. Dit is het tweede jaar op rij dat we hier aan meewerken, zegt Marleen Hus van Café Anoniem. Wij organiseren dan een sociaal restaurant à la carte en à la portemonnee. Daar willen we zo breed en zo laagdrempelig mogelijk in gaan. Het zou mooi zijn als tussen de thuis- en daklozen ook andere mensen uit de buurt zouden zitten. En het zou nog beter zijn als er ook echte vriendschapsbanden gesmeed zouden worden. Café Anoniem, in de Mouterijstraat 8 in Hasselt, zorgt voor een warme maaltijd en doet daar een gratis ijsje bij. Geïnteresseerden kunnen er op 27 september terecht van 13 uur tot uur. Inschrijven hoeft niet. Meer info op 011/

7 Het Belang van Verbondenheid 7 27 september tot 5 oktober Nieuwe ontmoetingen dankzij handreikkaartjes Nu moet ik mij wel scheren LANAKEN - Als er één goed bevriend koppel is dat gretig handreikkaartjes uitdeelt dan zeker Lucie Urlings (75) en Bér Nijs (80). Zelf zijn ze ervan overtuigd dat de ontmoetingen die daar uit voortvloeien het leven van een mens grondig kunnen verbeteren. Ze spreken allebei uit ervaring. Lucie en Bèr ontmoetten elkaar vorig jaar in het in Lanaken. Na het overlijden van mijn man zat ik alleen thuis, zegt Lucie. Echt weg te kwijnen. Tot ik in contact kwam met iemand die het in Lanaken kende en mij het doel ervan uitlegde. Ik ben daar naar toe gegaan en moet zeggen dat sindsdien mijn leven grondig verbeterde. De vriendschapsbanden die hier zijn ontstaan hebben mij er bovenop gebracht. De handreikkaartjes waarmee we andere mensen uitnodigen om naar het te komen deel ik gretig uit. Want ik weet wat ze teweeg kunnen brengen. Diepvriesvoeding Bèr beaamt. Ook ik zat na het overlijden van mijn vrouw alleen tussen vier muren. Als man kook je al niet veel en moet je dikwijls terugvallen op diepvriesvoeding. En daar is verandering in gekomen sinds ik het en meteen ook Lucie heb leren kennen. Het eten speelt natuurlijk een voorname rol. Maar de ontmoetingen die je er hebt nog veel meer. Als ik thuis alleen zat nam ik mij de moeite niet om mij te scheren. Maar nu moet ik wel, wil ik hier er een beetje deftig bij zitten. Voor ons heeft dit tot vriendschappen geleid. Zelfs buiten het. We maken nu uitstapjes of gaan samen elders eten. We kunnen weer lief en leed delen. En dat is fantastisch. Met die handreikkaartjes wil ik mensen aanmoedigen om naar het te komen. Bezoekers van s kunnen handreikkaartjes als een uitnodiging uitdelen aan mensen die eenzaam zijn en nood hebben aan ontmoeting. Er zijn drie soorten uitnodigingskaartjes, gaat Katrien Franssens van RIMO verder. Eentje om op de koffie te komen, eentje om samen activitei- ten te beleven en eentje om naar een te komen. Vermeldenswaard is dat de kaartjes geschilderd zijn door een bezoeker van één van de s. Voor Lucie en Bèr heeft het hun leven grondig verbeterd. Ze delen nu zelf handreikkaartjes uit om mensen uit te nodigen in het restaurant. Dubbele opening van 'Week van Verbondenheid' HASSELT - De opening van de 'Week van Verbondenheid' zal niet onopgemerkt voorbijgaan. RIMO organiseert daarvoor twee programma s op hetzelfde tijdstip en in hetzelfde gebouw (PXL in Hasselt). Met dit verschil dat het ene een academisch karakter heeft en het andere een minder zware inhoud. Het zal gedeputeerde Frank Smeets zijn die de gasten op 26 september omstreeks 16 uur zal ontvangen in het PXL Cogress in Hasselt. In het academisch gedeelte zal professor Anja Machielse, een autoriteit op vlak van eenzaamheid in de samenleving, het project duiden en het belang van het ontwikkelen van netwerken aantonen. Daarop volgt een panelgesprek onder leiding van filoloog Marcel Kerff, zegt Katrien Franssens van RIMO. Alle beleidsniveaus zullen hierin vertegenwoordigd zijn. Voor het Vlaams gewest zal minister Ingrid Lieten aanwezig zijn. Gedeputeerde Frank Smeets vertegenwoordigt de provincie. Voor de lokale besturen neemt Sofie Vande- weerd, schepen van Dilsen-Stokkem het woord. Voor de OCMW s zal Luc Hendrix, voorzitter van het OCMW van Bilzen, aanwezig zijn. Daarnaast is er nog het luik Media waaraan Ivo Vandekerckhove, hoofdredacteur van Het Belang van Limburg, zal deelnemen. Tot slot worden in grote lijnen de gebeurtenissen in kader van de 'Week van Verbondenheid' uit de doeken gedaan en toegelicht hoe we de uitbreiding ervan in heel Vlaanderen zien. Muffinman Tijdens één alternatieve openingszitting gaat het over sociaal verantwoord omgaan met voedsel. Hier krijgen de gasten de filmdocumentaire The Muffinman te zien. Het werk gaat over de man die veroordeeld werd omdat hij eten uit een container haalde, gaat Katrien verder. We willen daarmee het debat aanwakkeren over het wegsmijten van nog bruikbare voedingsproducten. Een ander alternatief programma geeft de bezoekers een virtuele rondgang in een woonlabo. Dat is een huis dat telkens aangepast wordt aan de behoeften van de bewoners zodat die er zolang mogelijk in de eigen, vertrouwde omgeving kan blijven wonen. Zowel op de gewone openingszitting (om 16 uur) als de alternatieve (om 17 uur) is iedereen welkom. Het enige dat je moet doen is op voorhand melden dat je er zal zijn. Bij de start van de 'Langste Eettafel' in de PXL is de kostprijs zes euro per persoon. Je krijgt daarvoor soep, een hoofdgerecht en een dessert. Inschrijven kan via katrien.franssens@rimo.be. Opening ACTIEWEEK DONDERDAG 26 SEPTEMBER PXL-CONGRESS, Elfde-liniestraat 23a, gebouw d, Hasselt Academische zitting: De klemtoon ligt op kennisoverdracht: wat weten we over eenzaamheid en hoe kunnen we meer verbondenheid bewerkstelligen. Wetenschap, beleid en praktijk komen hier aan bod : Verwelkoming: gedeputeerde Frank Smeets 16.10: Maatwerk bij de aanpak van eenzaamheid en sociaal isolement: Dr. Anja Machielse, Universiteit voor Humanistiek/LESI (Landelijk Expertisecentrum Sociale Interventie) 16.50: De diverse beleidsniveaus zetten in op creëren van meer verbondenheid: panelgesprek met viceministerpresident Ingrid Lieten, gedeputeerde Frank Smeets, schepen Sofie Vandeweerd (Dilsen- Stokkem) en OCMW-voorzitter Luc Hendrix (Bilzen) o.l.v. Marcel Kerff (voorzitter RIMO Limburg) 17.30: Spelen media een rol bij het samenbrengen van mensen? Ivo Vandekerckhove, Hoofdredacteur Het Belang van Limburg 17.50: De Week van Verbondenheid tegen Eenzaamheid: het programma en perspectieven, Elien Vandael ( Zonhoven) en Katrien Franssens (RIMO Limburg) Gastvrouw: Jill Bamps ( Alken) Alternatief programma: Niet iedereen houdt ervan om stil te zitten luisteren. Daarom is er ook een verkort programma, ondersteund met beeldmateriaal, met keuze tussen 2 thema s: 17.00: Woonlabo: voor nu, voor later, voor iedereen, Mieke Nijs, coördinator UD Woonlabo 17.00: Er is genoeg voor iedereen: verantwoord omgaan met voedsel, Lief Vandevoort Algemeen programma: 18.00: Verrassingsact 18.15: Start van de Langste Eettafel, ingeleid door vice-ministerpresident Ingrid Lieten: met 300 mensen aan tafel voor soep, hoofdgerecht en dessert AANMELDING IS NOODZAKELIJK, inschrijvingen worden afgesloten op vrijdag 20/9 Telefonisch: tijdens kantooruren op RIMO Limburg (011/ ) Per mail: katrien.franssens@rimo.be Academische zitting en alternatief programma: gratis Start Langste Eettafel: 6 euro pp. voor de maaltijd, over te schrijven op rekening van vzw Buurt-eigen (BE33) met vermelding van naam,telefoonnummer of adres en gemeente

8 8 Het Belang van Verbondenheid Alken Jill Bamps vr 27/09-12 en praatcafé De Kouter, Papenakkerstraat ma 30/09-12 St. Joris en praatcafé Sint-Jorisheem, Hendrikveldstraat di 1/10-12 Terkoest en bezoek Woon- en Zorgcentrum GC D Erckenteel, Parkstraat wo 2/10-12 en zang- en dansnamiddag De Kouter, Papenakkerstraat vr 4/10-12 en praatcafé De Kouter, Papenakkerstraat As Kim Meyers welzijn.senioren@as.be vr 4/10-12 De Dries, Niel-bij-As Beringen Linda Reners linda.reners@ocmwberingen.be zo 29/ Multicultureel ontbijt St Denijs Gildezaal, Beringen-Mijn di 1/10-12 De Klitsberg, Paal do 3/10-12 De Klitsberg, Paal Bilzen Tania Menten tania.menten@bilzen.be vr 27/09-12 zaal Beterveld Schoonbeek zo 29/09-11 Zomercafé Quintinuskluis, Hees ma 30/09-12 parochiezaal Mopertingen ma 30/09-12 zaal Beterveld Schoonbeek di 01/10-18 Avondlijke (lange) eettafel met optreden van Jaco and the Second Rule dienst wijkontwikkeling zaal Amandus Kleine Spouwen wo 2/10-12 t Kabotske Munsterbilzen wo 2/10-14 ontmoetingsnamiddag met initiatie lijndansen do 3/10-12 Heesterhof in Hees HEEL LIMBURG VER Met zijn allen (aan tafel) in strijd tegen eenzaamhe vr 4/10-12 dienst wijkontwikkeling zaal Beterveld Schoonbeek Bocholt Mia Croonen mia.croonen@bocholt.be wo 25/9-12 dorpsresto Parochiehuis Bocholt Kerkstraat Borgloon Dirk Vandersmissen dirk.vandersmissen@borgloon.be di 1/10 sport- en speldag voor personen met handicap Bree André Vanmierlo andre.vanmierlo@bree.be Diepenbeek Isabelle Smeers isabelle.smeers@diepenbeek.be vr 20/09-12:00 Gildenzaal Dilsen-Stokkem Sofie Vandeweerd sofie.vandeweerd@dilsen-stokkem.be zat 28/09-9:00 garageverkoop Hoefkamp Trefpunt Hoefkamp zo 29/09-9:00 garageverkoop Graanwijk Graanwijk di 1/10-12:00 sociale maaltijd met buurt Genk Mariet Vanhoenshoven mariet.vanhoenshoven@ocmwgenk.be zat 28/09 barbecue Ontmoetingscentrum De Sfeer ma 30/09 eettafel Ter Hooie Ter Heide, Hooiplaats di 1/10 eettafel De Halm De Halm, Halmstraat di 1/10 kookproject De Pungel met muziek De Pungel, Binnenlaan di 1/10-13:30 pannekoeken in Termien Wijkbureau Grotestraat wo 2/10 eettafel de Schalm De Schalm, Landwaartslaan wo 2/10-13:30 theatermonoloog De Straatmuzikant De Schalm, Landwaartslaan do 3/10 eettafel De Hazelaar De Hazelaar, Rustlaan vr 4/10 eettafel De Steymer De Steymer, A.Dumontlaan zat 5/10-13:45 bezoek KRC Genk Stadion KRC Genk zat 5/10 Wandelen met een plus decanaat Genk Gingelom Rita Thierie rita.thierie@hotmail.be Mielen-boven-Aalst sociale maaltijd Park van de Vriendschap Halen Katrien Kellens welzijnsdienst@halen.be grote dorpsmaaltijd GC De Rietbron, Sportlaan Ham Lot Smeyers lot.smeyers@ham.be do 19/9-12:00 De Roerdomp, Roerdompstraat ma 30/09-14:00 gespreksnamiddag Valpreventie Kristoffelheem, Schoolstraat di 1/10-10:00 petanque en kubb De Roerdomp, Roerdompstraat di 1/10-13:30 gemeentelijke wandelnamiddag De Roerdomp, Roerdompstraat do 3/10-14:00 kienen Kristoffelheem, Schoolstraat vr 4/10-10:00 gezondheidswandeling en gezelschapsspelen De Roerdomp, Roerdompstraat vr 4/10-14:00 shownamiddag Kristoffelheem, Schoolstraat Hamont-Achel Liesbet Clijsters liesbet.clijsters@rusthuizenza.be di 1/10-12:00 warme maaltijd DC De Kring, Bosstraat wo 2/10-12:00 warme maaltijd DC De Kring, Bosstraat warme maaltijd DC De Kring, Bosstraat do 10 en 17/10-14:00 vorming: iedereen kan vereenzamen DC De Kring, Bosstraat Hasselt Robin Fiddelaers robin.fiddelaers@hasselt.be wo 25/9-12:00 wijkrestaurant Banneuxwijk vr 27/9-13:00 solidair restaurant Café Anoniem, Mouterijstraat vr 27/9-13:15 uitstap kermis Hasselt LDC t Park, Zeven-Septemberlaan vr 27/9-19:00 spelletjesavond De Regenboog, Meldertstraat ma 30/9-14:00 pannekoekennamiddag en creatieve workshops Doppahuis, Ambachtsschoolstraat wo 2/10-12:00 wijkrestaurant 't Crutzenhof, Oude Kuringerbaan wo 2/10-13:15 Filmcafé The Notebook LDC t Park, Zeven-Septemberlaan do 3/10-13:30 Fietstocht Ontmoetingscentrum Runkst do 3/10-14:30 Buurtkoffie LDC t Park, Zeven-Septemberlaan vr 4/10-12:00 Langste eettafel met muzikale omlijsting LDC t Park, Zeven-Septemberlaanx x vr 4/10-12:00 wijkrestaurant Kuringen nov Praatgroep over Eenzaamheid Huis van de Mens Hechtel-Eksel Kelly do 26/9-12:00 BH De Locht, Lochtstraat vr 27/9 scholenveldloop Atletiekpiste hechtel zo 29/9 ontbijt en lezing voor de dag van de vrijwilliger OC De Schans, Rode Kruisplein Heers Caroline Henno sociale.dienst1@ocmwheers.be Buurthuis Vechmaal Heusden-Zolder An Palmans an.palmans@heusden-zolder.be feestelijke maaltijd De Zandloper, Hesinstraat Hoeselt Michelle Fastré michelle.fastre@ocmwhoeselt.be wo 2/10-12:00 KC Ter Kommen, Europaplein De Altenaar Houthalen-Helchteren Elke Blokken elke.blokken@houthalen-helchteren.be vr 27/9-12:00 Maaltijd lokaal dienstencentrum Dienstencentrum, Kastanjestraat zo 29/ Culinaire eetdag tvv Helpende handen voor Nepal info@jawijzienjouzitten.be ma 30/9-12:00 Warme maaltijd Warm Hart, Pastorijstraat wo 2/10-12:00 Seniorenrestaurant OCMW, Pastorijstraat Maaltijd lokaal dienstencentrum dienstencentrum, Kastanjestraat do 3/10-14:00 Wandelen met een plus Kasteel Enhelhof vr 4/10-12:00 Maaltijd lokaal dienstencentrum Dienstencentrum, Kastanjestraat

9 Het Belang van Verbondenheid 9 BONDEN id en voor verbondenheid Vorig jaar vormden Limburgers een virtuele eettafel van 3 kilometer. Dit jaar willen we er nog een flinke schep (lees: kilometer) bovenop doen en Limburgers samen aan tafel brengen. Kom erbij! Wil je mee aanschuiven aan de 'Langste Eettafel'? Of wil je deelnemen aan een gezellige, sportieve, creatieve activiteit in de 'Week van Verbondenheid' van 27 september tot 5 oktober? Hier vind je een overzicht van de activiteiten in je buurt. Wil je zelf iets organiseren? Meld je activiteit dan aan via de website Legende: = Betalend = Reservatie vereist zat 5/10 9:00 Ontbijt Wijkinfocentrum, Hoolvenstraat Kinrooi Sybille Verheijden sybille.verheijden@ocmwkinrooi.be do 26/9-12:00 Dorpshuis Ophoven Kortessem Stijn Bex stijn@pwazita.be vr 27/9-12:00 Vliermaal t Vlierhof, Kersendaelstraat ma 30/9-14:00 Receptie met muzikale omlijsting, vorming en spel di 1/10-12:00 Kortessem CC Mozaïek di 1/10-14:00 Fietsen en volksspelen De Bron Wintershoven wo 2/10-12:00 Vliermaalroot Parochiezaal, Gauwerstraat wo 2/10-14:00 Boogschieten, kienen, Rummikub Den Hamel Guigoven do 3/10-14:00 Petanque, kaarten Parochiezaal Vliermaalroot vr 4/10-12:00 Vliermaal 't Vlierhof, Kersendaelstraat vr 4/10-14:00 Wandelen, bezoek Fliedermael, muziek, valbus 't Vlierhof, Kersendaelstraat Lanaken Syl Aandekerk syl.aandekerk@arbeidskansen.be vr 27/9-12:00 Herfstfeest met maaltijd Ontmoetingshuis Neerharen di 1/10-12:00 't Kloester, Gellik 't Kloester, Gellik Leopoldsburg Ben Colaers dienstencentrum@ocmwleopoldsburg.be ma 16/9-14:00 Week rond Alzheimer Den Tuinhoek, de Wittelaan di 1/10-12:00 Sociaal restaurant De Oogst De Oogst, Ferdinand Van Baelstraat woe 2/10-12:00 Resto Den Tuinhoek Den Tuinhoek, de Wittelaan woe 2/10-13:00 Open Deur Ons Centrum, Nicolaylaan eetnamiddag Ons Centrum, Nicolaylaan vr 4/10-12:00 Resto Den Tuinhoek Den Tuinhoek, de Wittelaan vr 4/10-12:00 Sociaal restaurant De Oogst De Oogst, Ferdinand Van Baelstraat vr 4/ Koffie met gebak De Oogst, Ferdinand Van Baelstraat Lommel Lode Lemmens lode.lemmens@lommel.be ma 23/9-12:00 Wijkrestaurant di 24/9-12:00 Wijkrestaurant do 26/9-12:00 Wijkrestaurant do 3/10-10 Brunch Inloopcentrum, Kloosterstraat ma 7/ Seniorendag CC De Adelberg Lummen Maddy Borgers mb@ocmw-lummen.be di 24/9-12:00 Warme maaltijd Oosterhof Maaseik Sandra Vancleef sandra.vancleef@maaseik.be do 26/9-14:00 Dansfeest Senioren Leila s Dancecool, Canadastraat Maasmechelen Uschi Francot uschi.francot@maasmechelen.be ma 30/9-20 Vredesgebed met moslims en christenen Sint-Barbarakerk Eisden di 1/10-12:00 Warme maaltijd De Bolster, Kastanjelaan wo 2/10-12:00 Langste Eettafel maaltijd SOMA, Nijverheidslaan Langste Eettafel maaltijd Buurthuis, Klein Spanje vr 4/10-12:00 Warme maaltijd De Bolster, Kastanjelaan Meeuwen-Gruitrode Ann Drijkoningen welzijn@meeuwen-gruitrode.be do 19/9-12:00 't Heem, Meeuwen Neerpelt Roel Geers roel.geers@neerpelt.be do 26/9-14:00 10 jaar Notenteuten (cantus) Binnenhof, Norbertinessenlaan wo 2/10-12:00 Zaal Pax, Grote Heide Nieuwerkerken Robby Noelmans robby.noelmans.ocmw@nieuwerkerken.be do 26/9-12:00 OC De Brug, Kerkstraat zo 6/10 Boerenmarkt Speelplaats, Schansstraat Peer Mia Royakkers mia.royakkers@peer.be vr 27/9-12:00 Komen eten De Schommel, Rustoordlaan di 1/ Petanque De Schommel, Rustoordlaan Komen eten De Schommel, Rustoordlaan vr 4/ Fitoefeningen De Schommel, Rustoordlaan Riemst Tine Coenegrachts tine.coenegrachts@riemst.be di 1/10-12:00 Parochiezaal Vlijtingen wo 2/10-12:00 Onder de Toren, Kanne DC De Linde, Paenhuisstraat Sint-Truiden Nic Herbots nic.herbots@ocmw-st-truiden.be do 26/9-12:00 Soep met brood Onder Ons, Stationstraat vr 27/9-14:00 Pannekoekennamiddag Onder Ons, Stationstraat ma 30/9-12:00 Buurtrestaurant Sint-Truiden Parochiezaal, Grevensmolenweg ma 30/ Samen dansen Parochiezaal, Grevensmolenweg di 1/10-12:00 Restaurantmiddag Cicindriahuis, Abdijstraat di 1/ Samen quizen Cicindriahuis, Abdijstraat Buurtrestaurant Sint-Truiden Kleinveldstraat, Gelinden Restaurantmiddag Cicindriahuis, Abdijstraat do 3/ Samen kienen Kleinveldstraat, Gelinden Tessenderlo Berlinde Cools berlinde.cools@publilink.be woe 1/ Langste Eettafel Den Heuvel, Solveld vr 3/ Langste Eettafel Den Heuvel, Solveld do 10/10-12:00 Busje komt zo en brengt je Den Heuvel, Solveld Tongeren Hilde Tomsin dienstencentrum.tongeren@skynet.be wo 2/ Langste eettafel met fantastische animatie CC De Velinx, Dijk di 1/10 Begin van een sessie Eenzaamheid, praat er over Huis ven de Mens, Vlasmarkt Voeren Yvonne Schillings yvonne.schillings@hotmail.com wo 2/ Duerpsnoon - lekker middagmaal Cult. Centrum Sint-Martens-Voeren Wellen Leen Meynen leen.meynen@ocmwwellen.be vr 27/ Petanque Den Dries, Dorpsstraat ma 30/ Zumba Sporthal De Bloken di 1/ Den Dries, Dorpsstraat wo 2/ Turnen Sporthal De Bloken do 3/ Den Dries, Dorpsstraat Zonhoven Elien Vandael elien.vandael@ocmwzonhoven.be wo 2/ Langste Eettafel - Feestzaal de Kwint, Heuvenstraat Zutendaal Hanne Mengels hanne.mengels@zutendaal.be zo 29/ Lekker Lokaal Bioboerderij t Gebroek

10 10 Het Belang van Verbondenheid OKRA Open thuis Limburg Ook op reis staan de mensen centraal Hasselt - Meer dan mensen trekken dit jaar met één van de 24 Limburgse OKRA-reisleiders op pad. Naar de Belgische Noordzee, naar mooie Europese stranden of steden en zelfs richting andere continenten op zoek naar een beetje exotisch avontuur. Gaat ge niet mee? Meer dan eens heeft iemand, met dat ene zinnetje, een ander overhaald om de stap te wagen om zo de sleur van elke dag te doorbreken. En van het één komt het ander, lachen Leni Kumpen en Marie-José Webers die geregeld mee op OKRA-reis trekken. Als het klikt op reis heb je er meteen een groep vrienden bij met wie je ook hier, in eigen dorp of streek, plezante dingen kan doen. Meer dan mensen trekken dit jaar met één van de 24 Limburgse OKRA-reisleiders op pad Ik was 53 toen ik mijn man verloor, vertelt Leni Kumpen. Daar sta je dan. Je loopt echt helemaal verloren, alles wat je met zijn tweetjes deed, valt weg. Alleen op vakantie gaan, dat kwam al helemaal niet bij me op. Tot Marie- José me tijdens een fietstochtje dat we samen maakten, dé vraag stelde: Gaat ge niet mee?. Een paar weken later was ik met de groep op weg naar Belaria in Italië. We lagen met twee op een kamer. Ik en een andere vrouw, iemand uit onze streek, maar echt kennen deden we elkaar aanvankelijk niet. Maar dat veranderde heel snel, zeker als we met twee vrouwen op onze slaapkamer waren. Na de goeie nacht begon het vaak pas. Tetteren tot we letterlijk in slaap vielen. Geweldig. En overdag amuseerden we ons in de grotere kliek, echt fijn. Een mix van vriendschap en zelfs familiegevoel. Of ik nog eenzaam ben? Dat gebeurt zeker nog, af en toe, want als je thuis komt en je trekt de deur dicht, dan is je man er niet meer en ben je toch alleen. Soms overvalt je dat. Maar ik krik mijn moreel weer op door uit te kijken naar de volgende vakantie of gewoon de volgende afspraak met de vrienden. Want die heb ik er, sinds ik aan de OKRA-reizen deelneem, een pak bij gekregen. Gelukkig dat Marie- José me ooit zo ver gekregen heeft. Lekker eten Ik ben echt blij dat Leni een vaste mede-reisgezel is geworden, lacht Marie-José Webers. Zelf gaan mijn man en ikzelf al sinds 1996 mee op reis. De eerste keer was dat naar Lenzerheide in Zwitserland, een geweldige reis. En als we met de hele kliek samen ergens zijn, worden de afspraken voor het volgende jaar al gemaakt. Waar gaan we naar toe, wie gaat er allemaal mee, dat soort dingen. De reservatie doen we zelfs in blok. Maar je kan ook iets meer privé met OKRA reizen. Mijn man en ik zijn zelfs al naar Thailand gereisd, echt schitterend. Maar volgend jaar trekken we weer met de groep naar het Duitse Leiwen. Dat schijnt heel mooi te zijn en er is heel lekker eten. Dingen waar we allemaal op letten als we hotels boeken, verzekeren Lut Mommen (secretaris van OKRA) en Petra Mangelschots die verantwoordelijke is voor OKRA-reizen Limburg. We zijn inmiddels dan ook een erkend verkooppunt voor groepsreizen waarbij we altijd uitkijken naar een goede prijs-kwaliteitverhouding. Iedereen moet bij ons meekunnen. Gemiddeld kost een reis, uitstapjes ter plaatse en alle maaltijden inbegrepen, zo n 500 euro, ook al omdat OKRA-leden een korting van 50 euro krijgen. OKRA-leden die ook nog eens lid zijn van CM krijgen een extra korting van 30 euro. Maar ook niet leden kunnen absoluut mee op pad. En elk jaar sturen we ook een groep op skivakantie. Weet je wat het plezantste is? Dat we heel geregeld mensen mee hebben die voor het eerst gaan vliegen. Een geweldige ervaring. En in de groepen ontstaan soms ook relaties die meer dan vriendschappelijk zijn, ook dat kan gebeuren. We zijn er uit- eindelijk om mensen een netwerk van vrienden te bezorgen. Aan tafel Samen aan tafel zitten is in het hele gebeuren misschien wel het belangrijkste, spreekt reisbegeleider Jaak Geerkens uit ervaring. Onze reis begint trouwens al voor de afreis met één of meer informatieavonden waarop we de mensen een uitgebreide brochure bezorgen met heel veel concrete tips in. Daar maken we echt werk van. Mensen moeten met een comfortabel gevoel kunnen vertrekken thuis. Soms trekken we immers naar een land dat speciale documenten vereist, wel dan weten mensen dat. Onze taak bestaat er in alle problemen die voorkomen, vooraf en onderweg, op te lossen. Meestal zijn we 8 dagen weg en dan moet je rekening houden met iedereen die mee op pad is. Sommigen zijn nog goed te been, anderen hebben het fysiek wat moeilijker. En dus stapt bij onze excursies de langzaamste van de bende altijd voorop. We vormen één fijne groep, waarin alle mensen echt centraal staan, de hele reis lang. Voor mensen die reizen naar het buitenland echt te moeilijk vinden, hebben we ook verblijfplaatsen aan de Belgische kust. Echt mooie en heel verzorgde hotels met een leuk aanbod aan activiteiten. Je ziet, voor elk wat wils, dat is ook onze gedachte: iedereen moet, op zijn of haar manier, aan zijn trekken komen. Contacten onderhouden en nieuwe vriendschappen sluiten, daar gaat het bij OKRA echt om. Op 14 december organiseert OKRA een reisbeurs in de Limburghal in Genk tussen 10 en 18 uur. Alle bestemmingen worden er voorgesteld. OKRA telt op dit ogenblik leden, zo n 165 trefpunten en maar liefst vrijwilligers. Zopas nog werd OKRA Zorgrecht ook erkend als organisatie om de belangen van de bewoners in de woon-en zorgcentra en hun familieleden te verdedigen. Het jaarthema Ik vind de aarde leuk tracht de leden en hun families bewust te maken van het belang van duurzaamheid en milieu. Naast reizen organiseert OKRA ook socio-culturele activiteiten zoals sport, crea, operette, modeshow, academie en belangenverdediging. Lid worden kan gratis tot het einde van het jaar. Men krijgt dan alvast een fles wijn als cadeau naast de vele andere ledenvoordelen zoals kortingen op concerttickets en reizen. OKRA-Limburg is alle werkdagen open van 8.30u tot 12.30u. (namiddag gesloten) Koningin Astridlaan Hasselt Tel. 011/ Fax. 011/ limburg@okra.be website: Open Thuis Limburg Mensen helpen om zo zelfstandig mogelijk te wonen Hasselt - Mensen met een beperking een eigen thuis bezorgen zodat ze zelfstandig kunnen wonen. Open Thuis zorgt er in Limburg op die manier voor dat 95 volwassen mensen alleen kunnen blijven wonen terwijl 105 anderen vlakbij of zelfs in huis bij een vrijwilliger wonen en zo een zelfstandig leven kunnen leiden. De keuze van onze klant zelf en de gesprekken die we vooraf voeren, zijn daarbij bepalend, leggen directeur Stefan Hendriks en stafmedewerker Ine Noben uit. Waar droomt hij of zij van? Is dat haalbaar en zo ja op welke manier. Dat zijn onze vertrekpunten. Onze mensen voeren die gesprekken, vertrekkend vanuit de interessesfeer van de klant. Daardoor moeten we soms ook mensen ontgoochelen omdat hun dromen verder reiken dan haalbaar is. Maar waar het kan, proberen we de dromen die ze hebben, waar te maken. Sociale contacten We helpen de mensen die bij ons passeren op alle manieren die mogelijk zijn. Vaak gaat het dan over het invullen van documenten, het zoeken naar een goede dagbezigheid of werk, maar ook over hygiëne, voeding, vervoer, sociale contacten leggen, opvoeding van kinderen, gezondheidszorg tot het aanleren van hoe ze moeten gaan winkelen. Daar duiken vaak ook problemen op: de financiële schaarste die sommige mensen toch hebben en dan moeten we hen uitleggen dat niet alles kan. De vrijwilligers die onze mensen mee opvangen spelen uiteraard ook een heel grote rol. Hen ondersteunen we met vormingsmomenten en één keer per maand passeert zeker een begeleider van Open Thuis. Het belangrijkste is dat mensen niet gaan vereenzamen. Alleen kunnen wonen, lijkt het summum van vrijheid te zijn maar vaak is het ook de opstap naar vereenzaming. Daarom proberen we waar mogelijk de buurt te betrekken. En ook onze vrijetijdsclub is een grote hulp. Ze ontmoeten er mekaar rond een activiteit maar we zien dat die momenten ook de kiem zijn om andere afspraken, buiten die momenten te maken en daar doen we het voor. Een aangepaste woning, een leefbare omgeving helpen alles een eind vooruit maar het sociale karakter van het geheel is zonder twijfel het meest doorslaggevend. Open Thuis Limburg vzw Open Thuis Limburg maakt deel uit van de vzw Open Thuis, die in heel Vlaanderen actief is en in elke Vlaamse provincie een 'ver'zelfstandige afdeling heeft. De hoofdzetel ligt in Kessel-Lo. Open Thuis Limburg dat werkt vanuit Hasselt heeft 32 mensen in dienst. Dat zijn vooral opvoeders en maatschappelijk werkers. Zij staan in voor vier deelwerkingen: rechtstreeks toegankelijke hulp, netwerkondersteuning, begeleid wonen en de vrijetijdsclub Prisma. In totaal bereiken zij hiermee meer dan 200 mensen met een lichte of matige verstandelijke handicap. Directeur in Limburg is Stefan Hendriks. Open Thuis Limburg is ook partner in het project De Akkerboom in Peer: dat is een activiteitenboerderij voor mensen met een beperking en kansengroepen. Open Thuis Limburg, Harmoniestraat 1, 3500 Hasselt 011/ ,

11 Het Belang van Verbondenheid 11 CM 27 september tot 5 oktober Mensen complimenten aan mekaar leren geven Een complimentje krijgt iedereen graag Jean-Paul Hollants Hasselt - Negen op tien Vlamingen geven wekelijks minstens een compliment aan iemand. En toch kunnen heel wat mensen dat extra duwtje in de rug nog gebruiken. Een kwart van ons zei in een rondvraag die we deden dat ze dat kleine ruggensteuntje echt kunnen gebruiken, vertelt Jean-Paul Hollants, diensthoofd Gezondheidspromotie bij de CM. En dus hebben we een actie op getouw gezet Geef een compliment waarmee mensen, via drie bekende Vlamingen, aan anderen een mooi complimentje kunnen geven. Want het bewijs is er: een compliment geven is niet alleen leuk voor wie het krijgt, het is ook goed voor wie het geeft en voor jullie relatie. Geef toe, als je op deze manier je eigen geluk en dat van anderen een handje kan helpen, laat je dit toch niet liggen. Liefst 95 procent van de Vlamingen krijgt graag eens een complimentje, vertelt Jean-Paul Hollants. Het zal ook niet meteen verbazen dat ze die vooral van vrienden en hun partner krijgen maar ook de collega s delen geregeld wel een schouderklopje aan mekaar uit en dat is positief. Zeker voor wie het even wat moeilijker heeft, kan zo n extra woord of gebaar soms een wereld van verschil uitmaken. Opvallend is wel dat mensen, als ze zelf konden kiezen, het liefst complimentjes krijgen voor datgene wat ze doen, wat ze verwezenlijken en over hun karakter. Hoe we er uit zien, wat we als kleding dragen, vinden velen minder belangrijk. En toch worden, naast de goeie dingen die gezegd worden over wat we doen, vooral complimentjes gegeven over ons gedrag en over hoe we er uit zien. BV s Het lijkt allemaal vlot te lopen met het complimenteren van je naasten maar toch heeft een kwart van de Vlamingen het nog moeilijk om de juiste woorden of manier te vinden om iemand eens een extra por te geven. Maar mensen die een compliment ontvangen, reageren vaak onwennig op wat ze horen of ze wuiven de lofbetuigingen zelfs weg. Gewoon dank u zeggen of intens genieten van het compliment volstaat, maar eenvoudig is dat niet voor iedereen. Precies daarom hebben we, binnen CM, Geef een compliment van iemand bekend op touw gezet waarbij mensen, via een facebook-toepassing een filmpje vol complimenten, ingesproken door drie bekende Vlamingen, kunnen verpersoonlijken en zo naar de persoon van hun keuze sturen. Cath Luyten, Pol Goossen en Maarten Bosmans hebben zo n filmpje opgenomen. Vanuit CM trekken we met een stapel tablets onder de arm, naar allerlei evenementen, vooral markten, waar we aan de passanten de kans geven om de filmpjes te bekijken en meteen ook een compliment te sturen aan iemand die dat, volgens hen, verdient. We zijn er zeker van dat heel veel mensen aangenaam verrast zullen zijn met de digitale pluim die ze op deze manier toegestuurd krijgen. Voor ons, als CM, is de achterliggende gedachte nog belangrijker. Met dit gebaar willen we een positieve beweging op gang brengen in Vlaanderen. Want een warme, sociale samenleving is meteen ook een gezonde samenleving. Bovendien zijn we er zeker van dat een hele reeks complimenten ook bij mensen zullen belanden die het wat moeilijker hebben. Weten dat er op die momenten toch mensen zijn die aan je denken, en die op deze manier ook aangeven dat jij op hen kan rekenen, is zeker goed. Dat we op die manier, door een klein gebaar, vereenzaming en verzuring mee uit de wereld kunnen helpen maakt ons gelukkig. Het hoeft dan ook niemand te verbazen dat onze complimentenactie kadert in ons ruimer CM-project Pluk je geluk waarbij we ons richten op het verbeteren van de veerkracht en het geluk van de mensen. Dat doen we met zeven gelukslijnen, gebaseerd op de geluksstrategiën van het Nederlandse Trimbos-instituut waarmee we mensen, met kleine tips en to do s in de juiste richting willen zetten naar een beter, gelukkiger leven. Het geven van complimenten past in dat kader helemaal in één van de zeven gelukslijnen investeren in relaties. Want dat je, na het geven of krijgen van een compliment met mekaar in contact blijft, staat als een paal boven water. En die warme contacten, die verhogen nu éénmaal het geluksgevoel van elke mens. facebook.com/plukjegeluk Alphonsine Hermans van Ziekenzorg CM bezoekt zieke mensen Door haar geraakte ik er weer bovenop Alphonsine Hermans is een van die vele Ziekenzorgvrijwilligers. Ik denk dat ziekenzorg in mijn genen zit, lacht ze tijdens een gesprek op een bank aan het Maaslands Huis in Maasmechelen. Lang voor dat Ziekenzorg bestond bracht mijn moeder etenswaren en bezoekjes aan mensen die ziek waren, zegt Alphonsine. Inmiddels zijn ook onze kinderen groot en hebben we meer vrije tijd dan voorheen. Ons uitgangspunt was altijd die zinvol in te vullen. Daarom dat ik en andere leden van Ziekenzorg uitstapjes en activiteiten organiseren. Mensen die daar niet naar toe kunnen komen, omdat ze het fysiek niet aankunnen, brengen we op geregelde tijdstippen een bezoekje. veel van. Door haar ben ik er weer bovenop geraakt. Ik zou haar echt niet kunnen missen. En dat is voor Alphonsine wederzijds. Voor Lucienne Coolen (86) is het vertrouwen dat Alphonise schenkt van onschatbare waarde. We kunnen over heel intieme en persoonlijke problemen praten, zegt Lucienne. Maar dat blijft altijd tussen vier muren. Ik ken haar al vijftig jaar en weet dat als ze op bezoek gaat in deze woonblok ze mij nooit zal overslaan. Ja, het doet ontzettend deugd dat ik op zo iemand kan terugvallen en zal haar daar mijn leven lang dankbaar voor blijven. Helena Zwakhoven: Alphonise was er altijd voor mij. Zowel in goede als kwade dagen. MAASMECHELEN - Genezen kan ze hen niet en jonger maken ook niet. Wel schenkt Alphonsine Hermans (64) veel aandacht aan mensen, die omwille van hun ziek-zijn terecht kunnen komen in sociaal isolement. Gewoon door met hen te praten en er te zijn. De warmte die ik terug krijg is mijn grootste drijfveer, zegt Alphonsine, die naast bezoeker ook voorzitster is van de lokale groep van Ziekenzorg CM Eisden-Tuinwijk. Decennia lang al maakt Ziekenzorg CM er een punt van om aandacht te hebben voor chronisch zieke mensen en mantelzorgers. In onze provincie tellen ze maar liefst vrijwilligers in 210 lokale Limburgse afdelingen, die werk maken van een regelmatig bezoek aan huis of groepsactiviteiten organiseren. Zo willen ze meewerken aan het verdringen van sociaal isolement en eenzaamheid. Dit jaar maakten ze er ook hun campagne van trouwens ( be vanaf 1 oktober) tijdens de jaarlijkse Dag voor Chronisch Zieke Mensen op de 2de zondag van oktober. Vriendschap Zo is ze inmiddels kind aan huis bij het echtpaar Albert Notredame (79) en Alice Kusters (72). Ja, we hebben ontzettend veel behoefte aan het bezoek van Alphonsine, zegt Alice We kijken er ook echt naar uit. Vroeger konden we nog zelf deelnemen aan activiteiten, maar Albert is te slecht te been om ons nog veel te kunnen verplaatsen. Een gesprek met Alphonsine is meestal met een koffie en een stukje vlaai en af en toe eens een portootje. Ze schenkt ons niet alleen vriendschap maar helpt ons ook met de administratieve rompslomp die ziek zijn met zich mee brengt. Voor ons is ze van onschatbare waarde. Vertrouwen Een gelijkaardige lofrede krijgen we bij Helena Zwakhoven (81). We kennen elkaar al heel lang, doet Helena haar verhaal. Ze was er altijd voor mij. Zowel in goede als kwade dagen, zoals bijvoorbeeld bij het overlijden van mijn zoon. Zij heeft zijn taak overgenomen om mij te helpen met mijn papieren. Ik ken daar zelf niet CM aandacht voor kwetsbaren. Met meer dan leden is CM als grootste Limburgse ziekenfonds er voor iedere Limburger. De Christelijke Mutualiteiten doen natuurlijk veel meer dan gewoon een ziekenkas zijn, waar je aanklopt om je medische kosten vergoed te krijgen. Het ziekenfonds heeft een breed gamma aan diensten met een persoonlijke service. De organisatie draagt een uitgesproken sociaal profiel. Extra aandacht gaat naar de meest kwetsbaren in de samenleving, zoals langdurig zieken, invaliden en mensen met een handicap. Ze verdedigen ook actief de belangen van patiënten die bij het ziekenfonds aangesloten zijn. Binnen CM zetten duizenden vrijwilligers zich in voor een warme, solidaire samenleving. Binnen OKRA, Kazou, Zie- kenzorg, in de thuiszorg reiken die vrijwilligers een helpende hand. Zij zijn de polsslag van de organisatie. De vele vrijwilligers dragen het ziekenfonds. CM stelt in Limburg 567 mensen tewerk, 337 op het hoofdkantoor en 230 in 53 plaatselijke kantoren. Directeur is Lizy Cosemans. Wie meer wil weten over CM, het aanbod of de mogelijkheden om zelf een engagement als vrijwilliger op te nemen, kan een kijkje nemen op de website of contacteer een CM-kantoor in uw buurt. Contact: Hoofdkantoor, Prins-Bisschopssingel HASSELT 011/

12 12 Het Belang van Verbondenheid BOND ZONDER NAAM Met vrijwilligerswerk mensen uit sociaal isolement halen Lokale promotoren van BZN helpen mee aan een warmere samenleving Zonder geld komt eenzaamheid letterlijk op je af Lieve en Georges Myny-Rosius in Zonhoven. ZONHOVEN - De garage van Lieve en Georges Myny-Rosius in Zonhoven dient ook als Bond zonder Naam-shop die ze al sinds 2008 uitbaten. De winkel wordt immers weer volgestouwd met leuke BZN-hebbedingetjes voor de komende eindejaarsperiode. Kalenders, tassen, eierdoppen, vloermatten, ons assortiment groeit elk jaar, vertelt Lieve. En het is en blijft ook broodnodig om mensen die het minder goed hebben te helpen. Over het geld inzamelen, waar ze dagelijks een paar uren zoet mee zijn, bomen Lieve en Georges nog even door. Hoeveel uren we er precies mee bezig zijn? Dat tellen we echt nooit en dat speelt ook geen rol, lachen ze naar mekaar. Steeds vaker zie je dat mensen vereenzamen omdat ze weinig of niet kunnen deelnemen aan het sociale leven. Zonder geld komt eenzaamheid letterlijk op je af en dan hebben we het zeker niet alleen over senioren. Mensen moeten weer samen komen, meer dingen in groep doen. Maar gelukkig verandert de mentali- teit weer, zeker ook bij jongeren. Die zijn weer veel meer met mekaar bezig, dat valt ons echt op. Mensen weer uit hun tent te lokken is beslist geen simpele opgave, maar toch zetten we daar, met Bond zonder Naam hoog op in. Projecten als Café zonder Bier, Filet Divers met onze Sociale Kruidenier (een goedkope winkel voor mensen die het nodig hebben) en het Kookproject zijn daar typische voorbeelden van. Ook in Limburg probeert Bond zonder Naam' die dingen, samen met RIMO, te lanceren. Daarmee kunnen we ook tonen dat BZN veel meer is dan kaarsen en kalenders. En dan moeten we ook eerlijk durven toegeven dat we misschien net iets te lang bij Phil Bosmans zijn blijven hangen. Onze producten zijn moderner geworden, ze zijn allemaal ecologisch verantwoord en spreken mensen van nu aan. Met de middelen die we daaruit genereren, zet BZN dan projecten op die mensen uit hun huis halen en ze weer herlanceren in de samenleving en dat is precies wat we echt willen. Zwaksten Onze doelgroep bestaat uit kansarmen, ex-psychiatrische patiënten, daklozen, vereenzaamde alleenstaanden, gewezen gedetineerden, enz. Al te vaak worden zij, op één of andere manier, als mislukt beschouwd en belanden ze zo aan de rand van de maatschappij. Vanuit onze werking behandelen we iedereen met respect. Als mensen een tijdje uit beeld zijn en plots weer opduiken worden geen vervelende vragen gesteld of verwijten gemaakt. Georges en ik zijn dan ook, en heel graag, vrijwilliger in het en in het rusthuis hier in Zonhoven. Menselijke contacten, daar draait het allemaal om. En je kan er je echt mee amuseren hoor, met mensen die echt hulp nodig hebben, een beetje steun te geven. Met een gebaar, een helpende hand, een praatje of een schouderklopje kan je wonderen doen. Echt, we moeten daar allemaal veel vaker aan denken. We moeten iets doen voor kansarmen Phil Hoe ik bij de Bond zonder Naam terecht ben gekomen? Heel simpel, door Phil Bosmans zelf. Toen hij met zijn spreuken startte, kwam er snel een kalender die hij aanvankelijk bestemd had voor gevangenen. Maar de vraag van gewone mensen naar die mooie en zinvolle kalender kwam er snel. Maar het was slechts één van de middelen die werd uitgedokterd om het mensen die het wat moeilijker hebben, iets comfortabeler te maken. Kansarmen, daar doet BZN iets voor en dat spreekt me erg aan. Als wij nu naar het secretariaat van de Bond zonder Naam bellen, hebben ze altijd tijd voor ons. Met de opbrengst van de verkoop van onder meer de kalenders, probeert BZN het leven van de mensen aan de rand van onze samenleving wat te vergemakkelijken. Het doet plezier dat ook heel veel jonge mensen opnieuw bereid zijn een extraatje te doen om het leven van anderen wat beter te maken. Daarom spreekt Menslief, ik hou van je me zo erg aan. Om dit te kunnen zeggen moet je al minstens met twee zijn. Echt, we moeten daar allemaal veel vaker aan denken. Anderen graag zien, dat moeten we allemaal meer doen. Lucien en ik proberen samen ons steentje bij te dragen om het leven iets fijner te maken voor wie het wat minder heeft. En dat gevoel draagt elk van onze klanten uit. Prachtig toch. Bond zonder Naam Justine Martens en Lucien Bijnens uit Kiewit. HASSELT - In Kiewit draait de motor van de plaatselijke Bond zonder Naam -werking bij Justine Martens en haar man Lucien Bijnens. Straks komt de vrachtwagen de levering droppen van kalenders en wat andere dingen die we tijdens onze jaarlijkse acties verkopen, vertelt Justine, die 77 jaar is. We worden dan wel een jaartje ouder maar na meer dan 40 jaar als prom (promotor) van de BZN-werking, komen mensen al ver op voorhand aan ons vragen of de nieuwe spullen er al zijn. Opmerkelijk vinden wij wel dat jong en oud ernaar vragen. We hebben verschillende mogelijkheden: mensen kunnen hier bij ons thuis in de Vijverstraat dingen komen opha- len maar we staan ook op de Kerstmarkt van de parochie en op de KAV Kersthappening. En als dat nog niet volstaat is Lucien mijn reddende engel. Hij toert met mij rond om leveringen met de wagen te doen. Voor ons is dit echt teamwork, zonder meer. Bond zonder Naam werd opgericht in 1959 en is vooral bekend van de spreuken. Achter de inspirerende spreuken schuilt een pluralistische beweging die universele waarden in de praktijk brengt. Met haar sociale projecten en maatschappelijk relevante campagnes over eenzaamheid, gevangenen, gelijke kansen, interlevensbeschouwelijke dialoog en zingeving worden belangrijke menselijke waarden opnieuw in het centrum van onze samenleving geplaatst. Beweging realiseer je evenwel niet alleen! Samen met een dynamisch team van 25 werknemers en meer dan vrijwilligers versterkt Bond zonder Naam het beste in onze samenleving. De beweging telt tevens gezinnen en 200 ondernemingen die lid zijn.

13 Het Belang van Verbondenheid 13 CENTRUM ALGEMEEN WELZIJNSWERK Het inloopcentrum als een veilige haven voor kwetsbare mensen We willen geen eiland zijn In het Inloopcentrum van Lommel gonst het van de activiteit. Een kapster doet tegen een bescheiden prijsje het haar van de aanwezigen (rechtsboven), terwijl in de grote centrale ontmoetingsruimte coördinators Ann Bergmans en Jeanne van Hoppe (rechtsboven) helpen bij de verkoop van brood en gebak dat ze na sluitingsuur mogen halen bij bakkers in de buurt. LOMMEL - In een weinig opvallend gebouw met de naam Compagnie & Co aan de rand van het Lommelse centrum gonst het van de gezellige drukte. Mensen wandelen binnen, bestellen een drankje aan de toog of nuttigen een maaltijd. Er wordt gepraat en soms uitbundig gelachen. Een volkscafé zou je denken,maar het is veel meer dan dat. Het is één van de vier Limburgse inloopcentra waar maatschappelijk kwetsbare mensen weg van de blikken vol vooroordelen elkaar ontmoeten, zich ontspannen en de schakelaar vinden die het licht terug laat schijnen aan het einde van de tunnel. We willen in de eerste plaats een ontmoetingsplaats zijn voor mensen die maatschappelijk kwetsbaar staan. Verborgen armoede of eenzaamheid is een steeds groter wordend probleem, en het kan ons allemaal overkomen door een samenloop van omstandigheden. Denk maar aan ziekte of echtscheiding, en dan nog de economisch moeilijke tijden. En al vlug loert dan het verlies aan eigenwaarde om de hoek. Medewerker Ann Bergmans praat honderduit over het belang van een inloopcentrum. Samen met collega Jeanne Van Hoppe stuurt ze een groep van vrijwilligers aan die het kloppend hart vormen van het initiatief waar de deuren bijna altijd openstaan. We houden de drempel zo laag mogelijk. Jaarlijks tellen we zo n bezoekers uit de ruime regio. Veel, hé? Vaak gaat het om mensen die zich buitengesloten voelen in de maatschappij. Wij willen hen helpen bij het terugvinden van hun zelfrespect door hun talent aan te spreken. We bereiken onze doelgroep door mond-aan-mondreclame, maar ook de OCMW s en sociale verenigingen geven al eens een duwtje in onze richting. Het Lommelse inloopcentrum ligt in een woonstraat waar het alledaagse leven zijn gang gaat. Dat is ook de bedoeling, vult van Hoppe aan. We willen geen eilandje zijn, maar mensen helpen terug te integreren. Daarom is iedereen, ook sympathisanten, hier welkom om een praatje te slaan of te helpen bij activiteiten. Het is net deze mix van mensen die ervoor kan zorgen dat onze doelstellingen bereikt worden. Huiswerk Naast een ontmoetingsplaats met goedkope maaltijden, vinden de bezoekers er ook heel wat diensten. Voor een luttel bedrag kunnen ze er bijvoorbeeld hun was doen. En voor een fractie van een normale prijs, kunnen ze hun haar laten knippen door een professionele kapster die vrijwillig wekelijks langskomt. Ook is er elke avond een broodbedeling. We hebben een regeling met enkele bakkers waar we na sluitingstijd de overschotten mogen ophalen die we tegen gunsttarief verkopen. Geloof me, voor wie met een leefloon moet rondkomen, is dit soms de enige manier om dagelijks brood te kunnen betalen, vertelt Bergmans. Wie in armoede verzeilt, raakt ook vaak afgesloten van informatie. Daarom staan hier drie computers met internet. Voor kinderen organiseren we hier ook huiswerkbegeleiding. Hiervoor doen we beroep op een tiental vrijwilligers. Onvermijdelijk komen ook dieperliggende problemen aan de oppervlakte zoals verslavingen. We bieden een luisterend oor en kunnen ook meteen doorverwijzen naar de juiste hulpverlenende instanties, verduidelijkt Van Hoppe. Muren Toen de 60-jarige Helma Van Lieshout vijf jaar geleden haar man verloor, brak een eenzame periode aan. Ik bleef thuis alleen achter waar de vier muren op me af kwamen. Ik ontmoette geen mensen. Stilaan gleed ik af in een depressie. Tot mijn buurvrouw me aanraadde eens naar hier te komen. Het is vlakbij, op wandelafstand. Het is mijn redding geweest, want sindsdien kom ik hier elke dag. Ik ben terug gelukkig, alsof ik hier een tweede familie heb gevonden. We praten wat, drinken een kop koffie. Ik kan hier wat eten. Achter de toog is Ton Segers druk in de weer. Glazen spoelen of maaltijden serveren, hij doet het met een uitbundige zwier. De 53-jarige Lommelaar zet zich als vrijwilliger reeds anderhalf jaar in voor het inloopcentrum. Jarenlang heb ik dag en nacht gewerkt voor een baas. Toen kreeg ik een longziekte en belandde ik thuis. Daar werd ik gek. Ik wil bezig zijn en plots had ik geen voldoening meer. Via mijn vrouw ben ik dan eens mee naar hier gekomen. De sfeer stond me hier wel aan. En sindsdien help ik hier drie halve dagen per week. Al is het maar door te luisteren naar anderen. Betrokkenheid Jeanne van Hoppe en Ann Bergmans zien dagelijks hoe mensen zich belangeloos voor elkaar inzetten. Een computerspecialist wil binnenkort gratis lessen geven aan onze mensen, illustreert van Hoppe. Bergmans voelt dat ze in haar job soms echt het verschil kan betekenen. Ik herinner me hoe een man hier aankwam. Hij was alles verloren, ook zijn levenslust. In de jaren dat hij hier kwam, hebben we hem zien heropleven. Dat doet deugd, glimlacht ze. Wie wil helpen als vrijwilliger kan terecht bij jeanne.vanhoppe@cawlimburg.be of via gsm 0471/ CAW verbonden aan vier inloopcentra/ontmoetingsruimtes Compagnie & Co Kloosterstraat 228, Lommel tel. 011/ Openingsuren: maandag van 11u tot 17u en alle andere werkdagen van 11u tot 19u. Op zondag van 14u tot 18.30u. De Sfeer Grotestraat 21, Genk tel. 089/ Openingsuren: ma/di/do/vrij van 10u tot 16 u. Oké Klaverweide 82, Beringen tel. 011/ CAW - hulp voor alle vragen Iedereen heeft het wel eens moeilijk. Soms kan je dan met je zorgen terecht bij vrienden of familie. Of je vindt er zelf een weg doorheen. Maar iedereen kent ook momenten waarop dit niet lukt. Het wordt je allemaal te veel of je kan met niemand in je omgeving over je probleem praten. Op die momenten kan je in alle vertrouwen contact opnemen met een hulpverlener van het Centrum Algemeen Welzijnswerk (CAW). Je kan in het CAW terecht met eender welke vraag rond een moeilijke relatie, persoonlijke kwesties, financiële, administratieve, juridische of materiële problemen. Een hulpverlener gaat samen met jou op zoek naar een oplossing. Vaak zijn enkele gesprekken al voldoende om zelf weer verder te kunnen. Maar indien nodig kan je in een CAW ook een beroep doen op bijkomende hulp zoals psychosociale begeleiding, opvoedingsondersteuning, relatiebegeleiding, bemiddeling in conflictsituaties, opvang en crisishulp. Het praatcafé opent zijn deuren iedere eerste en derde vrijdag van de maand, van 14u tot 20 u. De Living / De Nieuwe Volksbond Stationslaan 34, Tongeren tel. 012/ Openingsuren: iedere woensdag en vrijdag van 13u tot 17 u. Daarnaast zijn er nog meerdere inloophuizen en -centra verbonden aan een autonome vereniging waar armen het woord nemen, verenigd in het Netwerk tegen Armoede. Hun contactgegevens en aanbod vind je op de website van het Netwerk terug: Het hulpverleningsaanbod is vertrouwelijk, (voornamelijk) vrijwillig en meestal gratis. Om dit te kunnen realiseren, staat er een team klaar van meer dan 250 gedreven medewerkers op 26 locaties, verspreid in de provincie. Contact: Algemeen Onthaal Hasselt tel. 011/ ma, wo en vrij van 8.30u tot 17u - di en do van 8.30u tot 20u. Onthaalpunt Overpelt tel. 011/ di u tot u en do 9 u tot 12 u. Onthaalpunt Sint-Truiden tel. 011/ ma 13 u. tot 17 u en wo 9u tot 12 u. Onthaalpunt Genk tel. 089/ ma en do 9 u tot 12 u en di 17 u tot u. CAW Limburg Stoffelsbergstraat 4, 3600 Genk tel. 089/ fax 089/ info@cawlimburg.be

14 14 Het Belang van Verbondenheid VORMINGPLUS PXL Volwassenenen uit hun isolement halen door taallessen en cursussen Taal brengt mensen samen Suzanne Billen en Welchy Peirez Hasselt - Wie in een vreemd land komt en de lokale taal niet spreekt, voelt zich altijd een beetje in een hoekje gedrumd. Dat is voor mensen die in ons land verzeilen niet anders. Suzanne Billen, één van de vrijwilligers die binnen het Vormingplus-project VriendENtaal les geven, zegt het vanuit de ervaring van de mensen in haar groep in Hasselt. Op 14 plaatsen in Limburg proberen mensen als zij, nieuwkomers die maar beperkt Nederlands spreken, op weg te helpen in eenvoudige gesprekken. De basis van alles, vindt Welchy Peirez, die 7 jaar geleden vanuit de Dominicaanse Republiek in België belandde. Als je jezelf kan verstaanbaar maken en mensen kan begrijpen, schiet je al een heel eind op. Een taal niet machtig zijn is een geweldig probleem, vindt lesgeefster Suzanne Billen. Van die aard zelfs dat we hier geregeld mensen over de vloer krijgen die al maanden, soms zelfs langer met niemand gesproken hebben omdat ze dat doodeenvoudig niet kunnen. Ze gaan naar een winkel waar ze alles zelf kunnen nemen, betalen aan de kassa en trekken zich terug in hun woning. Een intriest verhaal, puur vanwege een gebrek aan kennis van onze taal, het Nederlands. Natuurlijk spreekt het voor zich dat de mensen eerst een basiskennis van onze taal moeten verwerven, bijvoorbeeld in het PCVO. Een keer dat er min of meer is, kunnen ze deelnemen aan onze gespreksgroepen. Gedurende twee uur per week spreken we dan Nederlands over alles en nog wat. Dat kan gaan over onze feestdagen, wanneer bijvoorbeeld de decembermaand er aan komt, maar ook over koken, sport of zelfs gebeurtenissen in de omgeving. Zo grijpen we open monumentendag aan om onze mensen diets te maken dat ze ook heel wat mooie dingen kunnen zien in de directe omgeving. En dan zie je dat sommigen, in een groepje, je raad opvolgen en in het weekend samen op pad trekken. Daar doen we het ook voor natuurlijk. Maar de thema s die ik aanreik bij het begin van zo n sessie zijn zeker niet bindend. Wil men het gesprek over een andere boeg gooien, dan ga ik daar graag in mee. Als ze maar Nederlands spreken met mekaar. Vriendschappen Door de manier waarop vriendentaal werkt, krijgen we natuurlijk een heel heterogene groep mensen bij mekaar. Je krijgt soms hoogopgeleide mensen die hun land zijn ontvlucht en er zijn periodes dat je meer mensen uit één regio ziet komen. Afghanistan en Irak nu en het zou ons niet verbazen als we straks wat meer Syrische mensen gaan zien. Wie komt, kan dat trouwens doen zo lang hij of zij dat zelf wil. Onze lessen, al is dat niet de juiste term want we doceren niet echt, zijn echt heel laagdrempelig. Binnen komen volstaat. Ik ben echt tevreden dat ik ook met vriendentaal in contact geraakte, vertelt Welchy die inmiddels ook met een Hasselaar is gehuwd. Hier mag ik zonder probleem fouten maken, iedereen doet dat. En dat geeft je echt wel vertrouwen. Thuis spreekt mijn man trouwens Spaans tegen mij. Hij heeft iets minder geduld dan Suzanne, denk ik (lachend). Nee, nu ik Nederlands spreek, gaat een andere wereld voor me open. Ik volg intussen lessen in het Doppa-huis, iets wat me anders nooit zou lukken. Bovendien krijgen we hier tips over alles en nog wat, heel interessant als je de gewoonten van jullie land niet zo goed kent. Maar ook als er iemand een probleem met huur of werk heeft, bespreken we dat, in het Nederlands. En reken maar dat iedereen dan helemaal mee is, want dat zijn dingen die we allemaal wel eens kunnen nodig hebben. Ik kan het echt iedereen aanraden. Had ik dit niet gedaan, dan zat ik misschien nu thuis te vergaan van heimwee naar mijn land. In mijn eentje. Nu kom ik buiten, ik leer nieuwe, andere mensen kennen die eigenlijk dezelfde problemen als mij hebben. En dat levert mooie, plezante vriendschappen op. En de resultaten zijn spectaculair, rondt Suzanne Billen af. Sommigen slagen erin om in geen tijd behoorlijk wat Nederlandse woorden en zinnen op te pikken. Ik kan het aanraden. We werken trouwens in kleine groepjes van 4 tot 6 mensen met aan elke tafel Vormingplus Limburg waaier aan cursussen, workshops, uitstappen en gespreksgroepen Verspreid over Vlaanderen en Brussel zijn er 13 Vormingplus-centra, waar een waaier aan activiteiten wordt georganiseerd die volwassenen persoonlijke, sociale en culturele competenties bijbrengen en de deelname aan de samenleving stimuleren. In Limburg ligt het hoofdkantoor in Hasselt. 17 mensen in dienstverband en een hele groep vrijwilligers zorgden afgelopen jaar voor meer dan 750 activiteiten binnen de schoot van Vormingplus Limburg. Bij ons kunnen mensen terecht voor een brede waaier aan vormingsactiviteiten van lezingen en cursussen over workshops, uitstappen en gespreksgroepen tot projecten allerhande waarbij gewerkt wordt rond thema s als samenleving, filosofie en zingeving, gezondheid en zorg, kunst, natuur en milieu, persoon en relatie, werk en loopbaan, computer en techniek, wetenschap en creativiteit en hobby. Toch een aanbod dat veel mensen aanspreekt want we bereikten meer dan deelnemers waarbij het voor ons belangrijk is dat mensen van mekaar leren onder deskundige begeleiding. Vormingplus wil op deze manier dan ook bruggen bouwen tussen mensen individueel en de rest van de samenleving terwijl we daarbij ook de persoonlijke ontwikkeling van onze een Vlaamse moderator die de onderwerpjes aanreikt en het gesprek gaande houdt. Een aanrader voor iedereen die het thuiszitten, vanwege de beperkte kennis van het Nederlands echt wel moe is. gasten niet uit het oog verliezen. Ons doel is mensen kritisch en weerbaar in het leven te laten staan. vertelt communicatieverantwoordelijke Peter van Meer. Contact: Cellebroedersstraat 13-15, 3500 Hasselt, 011/ , Waar? Vorming Plus opereert vanuit één centraal kantoor in Hasselt. De activiteiten worden verspreid geprogrammeerd over de volledige provincie en dat in cultuurcentra, dienstencentra maar ook in lokale ateliers en lokalen. Prijs? De activiteiten zijn niet gratis, maar wel te volgens aan een heel schappelijke prijs. Werkzoekenden, studenten of mensen met verhoogde tegemoetkoming bij ziektekosten betalen bij ons de minimumprijs. Inschrijven? Inschrijven kan heel eenvoudig via onze website. Geïnteresseerden kunnen hier zich ook online registreren om de gratis Vormingpluskrant en het e-zine te ontvangen. Telefonisch kan men ook inschrijven via 011/ (tijdens de kantooruren). PXL-Congress brengt mensen samen Hasselt - Binnen Hogeschool PXL, waar dagelijks duizenden studenten en docenten verzamelen in liefst 24 afstudeerrichtingen en 17 opleidingseenheden in de opleiding leraar secundair, komen jaarlijks nog eens bezoekers over de vloer onder meer voor allerlei opleidingen, na- en bijscholingen maar zeker ook voor congressen en seminaries. Daar hebben we inderdaad een enorme troef van gemaakt, weet Gerrit Schuermans, diensthoofd PXL-Congress. We brengen in onze gebouwen mensen samen voor de meest uiteenlopende evenementen. PXL-Congress beschikt dan ook over alles wat u maar nodig kan hebben voor de organisatie van een succesvol congres, een beurs of een ander evenement. We bieden multifuncti- onele ruimtes aan met alle modern comfort en daarnaast is er een topkwaliteit aan catering, helemaal op maat van de specifieke eisen die elke organisator en zijn bezoekers hebben. Om dat allemaal in goede banen te leiden kan u rekenen op een enthousiast team met professionele ervaring en referenties dat altijd klaar staat en wat graag alle operationele zorgen uit handen van de organisatie neemt, zodat die de handen helemaal vrij heeft en zich kan concentreren op haar corebusiness. Het aanbod reikt trouwens nog verder dan dat, want naast het verhuren van lokalen en ons eigen, uitgebreide vormingsaanbod, bieden we, vanuit PXL-Congress ook in-company opleidingen op maat en professionele trainingen aan.

15 Het Belang van Verbondenheid 15 RIMO LIMBURG 27 september tot 5 oktober Solidariteitsinitiatief Ons Centrum geeft mensen in moeilijkheden huiselijke warmte Het vooroordeel dat we onze problemen zelf hebben gezocht, doet pijn Leopoldsburg - Al ruim vier jaar geeft Ons Centrum in Leopoldsburg mensen die het moeilijk hebben in wat voor opzicht dan ook, een gevoel van thuis komen. Op vraag van het OCMW zette RIMO Limburg deze solidariteitswerking in de steigers en vond een geschikte uitvalsbasis in een voormalig jeugdhuisgebouw dichtbij de levendige stationsomgeving aan de Nicolaylaan. Al snel groeide het uit tot een ontmoetingsplaats. Mensen vinden er opnieuw vertrouwen in de toekomst via crea-of vormingsmomenten, thematisch groepswerk en binnenkort ook groepstherapie. Oorspronkelijk was vijf jaar geleden de alsmaar toenemende kansarmoede in Leopoldsburg de aanleiding voor het oprichten van Ons Centrum. Zoals je weet heeft deze gemeente zich ooit gevormd rond een legerbasis. Sinds de afschaffing van de dienstplicht belandden heel veel mensen plots in een kwetsbare situatie die ze doorgaven aan volgende generaties. Het OCMW en de gemeente Leopoldsburg vroegen om iets in te richten waar kwetsbare personen een luisterend oor konden vinden. We zijn dan eerst gaan peilen naar de behoeften bij de doelgroep. We moesten ook zoeken naar een geschikte plek. Die opstartfase die gebeurde door de vorige opbouwwerker heeft ongeveer een jaar geduurd, vertelt Karima Boutliss gedreven. Als opbouwwerker is ze momenteel de spil én het aanspreekpunt binnen Ons Centrum. Bij aanvang was duidelijk dat we er niet alleen wilden zijn voor de mensen die al de stap naar het OCMW hadden gezet. Ook wilden we de moeilijke groep bereiken die leeft in verdoken ellende en vereenzaamt in een steeds sterker wordend isolement. Om de drempel weg te nemen wordt elke woensdagnamiddag een open dag georganiseerd. Dan kunnen mensen hier gewoon binnenwandelen, aan de praat raken bij een kopje koffie en genieten van een huiselijke sfeer. Met die ene namiddag per week is het hier dus begonnen. De mensen wisten het te vinden, maar het was aftasten. Ik moest hun vertrouwen winnen en een band opbouwen. Begrijpelijk, want dan durven ze pas aan je vertellen over de soms verschrikkelijke dingen die ze hebben meegemaakt, en kan je raad geven en eventueel doorverwijzen naar geschikte hulpverlening. Daarnaast nemen wij ook het voortouw om bruggen te slaan tussen het beleid en onze mensen. Deze afstemming is nodig om maatschappelijk kwetsbaren beter te laten participeren aan de samenleving. Educatie Eenmaal die basis gelegd, kregen aanvullende initiatieven vorm in Ons Centrum. Hiervoor hield Boutliss de vinger aan de pols. Ik merkte al vlug dat veel mensen die naar hier komen zaken willen bijleren die hen weerbaarder maken in de maatschappij. Ze zijn vaak laag geschoold en hebben moeite om zich verbaal uit te drukken. Terwijl dit juist belangrijk is om lucht te geven aan hun problemen, of om hun weg te vinden naar hulp. Via het initiatief Basiseducatie heb ik op de dinsdagen een cursus communicatie kunnen aanbieden. En binnenkort breien we daar een vervolg aan en geven we vorming over omgaan met stress. Een lessenreeks bijwonen vergt een engagement over een langere tijd, wat voor deze mensen niet vanzelfsprekend is. Thuis stapelen problemen zich soms op. Positief alvast is dat tot nu slechts een minderheid is afgehaakt. Creatief Tegenwoordig bereikt Ons Centrum wekelijks ruim 65 mensen. De dondernamiddag is er nog bijgekomen voor hen die creatief willen bezig zijn, verduidelijkt Boutliss en ze wijst naar een decoratieve fruitschaal. Die blijkt na goed kijken gemaakt van oude binnenbanden van een fiets, en een aardappelzak. Dat hebben onze mensen gemaakt. Ze leren afvalmateriaal recycleren tot iets moois. We nemen ook elk jaar deel aan de Week van de Amateurkunsten. Ook wil Ons Centrum de digitale kloof voor hun doelgroep dichten. Boutliss toont een zijkamertje met een zestal computers. Thuis is er meestal geen computer. Hier kunnen hun kinderen zaken opzoeken voor school bijvoorbeeld. Op vrijdag bieden we volwassenen gratis informaticaworkshops aan, samen met Digidak. Dan leren ze bijvoorbeeld mailen of naar een job zoeken via websites. En dan staat er nog een belangrijke nieuwigheid in de steigers. Binnenkort willen we starten met groepstherapie met als doel mensen psychisch weerbaarder te maken. Zelfwaarde Naast een opbouwwerker, kan Ons Centrum ook beroep doen op een achttal vrijwilligers. Ze denken mee en geven mee vorm aan de werking. Ze voeren een aantal taken uit zoals bijvoorbeeld koffie schenken, een luisterend oor bieden, de mensen helpen en ze staan ook paraat tijdens de maandelijkse voedselbedeling van Sint-Vincentius. Vaak waren deze mensen ooit bezoekers die de grip op de toekomst waren verloren. Dit overkwam Fernand Cortens (56). Door ziekte raakte ik mijn werk kwijt als manager. Wat volgde was een schuifaf, van het hoogste naar het diepste. Ik belandde in schuldbemiddeling. Er volgde een echtscheiding, ik verloor mijn zelfrespect, kreeg een depressie en schuimde de cafés af. Een alcoholverslaving loerde om de hoek. Maar net op tijd werd ik aangesproken over dit initiatief. En dat is mijn redding geweest. Cortens werd al vlug vrijwilliger. Dat krikte mijn zelfwaarde op. Met mijn ervaring kon ik me inleven in het verhaal van lotgenoten en luisteren. Vaak wordt er naar ons gekeken met het vooroordeel dat we het allemaal zelf hebben gezocht, en dat drukt mensen soms in de hoek. Met RIMO Limburg vzw Regionaal Instituut voor Maatschappelijk Opbouwwerk Kwetsbare groepen sterker maken Een buurthuis in een multiculturele wijk, een belangengroep van kwetsbare huurders, een vereniging waar armen het woord nemen We ondersteunen groepen mensen die door de samenleving uitgesloten worden van het recht op een behoorlijk leven. Wij brengen die mensen samen en bouwen verder op de kracht die bij hen aanwezig is. Zo worden ze sterker en leren ze werken aan de gezamenlijke problemen die ze ervaren. Zelf problemen aanpakken Heel wat problemen kunnen mensen zelf aanpakken: het samenleven in de wijk aangenamer maken, een buurtplein verfraaien, ontmoetingsmomenten opzetten, ervarin- alle gevolgen van dien. Met iemand praten die je begrijpt, kan al het begin zijn van een oplossing. Cortens kreeg terug grip op zijn leven. Ik ben sinds kort uit de schuldbemiddeling, heb ondertussen ook terug een vriendin. Die donkere periode is voorbij. Door me weer nuttig te voelen ben ik beginnen opleven. Hier tussen deze mensen voel ik me ook geaccepteerd. Ik verlang geen moment terug naar het rijkelijke leven van een manager. Noodzaak Frederik Vaes is projectleider rond armoede voor RIMO. Deze initiatieven op het terrein vloeien voort uit de verhalen die we als maatschappelijk werkers horen van mensen in kwetsbare situaties. Op basis hiervan doen we suggesties aan beleidsmensen. In Limburg bestaan er ondertussen zeven van deze centra, waarvan drie onder onze vleugels zijn opgestart. Naast Leopoldsburg, ook nog Onder Ons in Sint-Truiden en SOMA in Maasmechelen. En de noodzaak aan dit soort initiatieven, neemt jammer genoeg alleen maar toe. Door de crisis van de laatste jaren merken we dat steeds meer mensen in de problemen komen, besluit hij. Boutliss knikt. En de aantallen die officieel bekend zijn, vormen maar het topje van de ijsberg. Kansarmoede blijft een taboe, wat het probleem alleen maar versterkt. gen uitwisselen Wij stimuleren en ondersteunen de vrijwilligers daarbij. Signalen aan het lokaal beleid Voor andere problemen is het nodig dat het beleid meer rekening houdt met de noden van de kwetsbare groepen. Daarom bereiden we de vrijwilligers ook voor om de dialoog aan te gaan met beleidsinstanties: het schepencollege, het OCMW, de sociale huisvestingsmaatschappij, de school Contact Contact opnemen kan via de hoofdzetel aan het Marktplein in Heusden-Zolder: 011/ of info@rimo.be -

16 16 Het Belang van Verbondenheid 27 september tot 5 oktober Samen eten, er bestaat niks plezanters Hasselt - Top-kok Giovani Oosters van restaurant Vous lé Vous kijkt, proeft en geniet tijdens één van de dertig buurtmaaltijden die minstens één keer per maand in Limburgse ontmoetingscentra georganiseerd worden. Onwaarschijnlijk mooi hoe mensen hier samengebracht worden, stelt hij. Anders zaten ze wellicht thuis in hun eentje te potteren terwijl ze nu hier gezellig samen aanschuiven in een en naast het lekkere eten ook nog een fijne babbel hebben. Meer kan en moet dit echt niet zijn. Samen eten, er bestaat gewoon niks plezanters. In Schoonbeek komen twee keer per week een vijftigtal mensen samen hun middagmaal gebruiken. Giovani schuift een stoel bij en bestudeert de maaltijd. Ik zal je eerlijk zeggen dat ik geen echt hoge verwachtingen had, op weg hierheen, maar ik heb intussen al onwaarschijnlijk lekkere soep gegeten. Tomatensoep met groenten, ideaal in dit seizoen, kostprijsvriendelijk ook, maar wel echt lekker. Een regelrechte voltreffer. En ook de hoofdschotel: een kippenstoofpotje met verse wokgroentjes en witte rijst kan de chef van Het Smaaksalon en Vous lé Vous zeker bekoren. Heel lekker, voedzaam en goed verteerbaar. Een heel mooie keuze die bovendien ook iedereen lust. En hierna volgt nog een chocoladepudding als toetje en een kop koffie. Fantastisch en dat allemaal voor amper 5 euro. Maar waarvan ik het meest genoten heb, is de babbel aan tafel. De mensen rondom mij hebben echt van elkaar genoten, je voelt dat gewoon meteen. Dit is één kliek die twee keer per week deze afspraak voor geen geld van de wereld wil missen. Ik had wel al eens gehoord over dit concept, maar dat het zoveel mensen in beweging zou zetten, had ik niet verwacht. Pure klasse Bekijk de vrijwilligers eens die de maaltijden hier netjes serveren. Pure klasse is dat en het houdt de kosten voor de mensen die komen ook laag. Ik geniet er echt van. Mooie tafels, soep die uit een terrine wordt geschept, een vriendelijke vrouw die nog een keertje extra komt bedienen voor wie dat wil, dit is top. En weet je wat belangrijk is? Dat in groep eten mensen ook aanzet om wat langer aan tafel te zitten en het bord leeg te eten. Thuis, in je eentje zitten, geef toe, dat smaakt niet echt. Hier wordt gepraat en gelachen, de beste kruiding voor een lekkere maaltijd. Alleen als de borden gevuld zijn, is het even wat rustiger en dat is een goed teken voor de kok. Een signaal dat het eten dat op tafel komt echt wel in orde is. Voor mij zou het ideale vervolg van dit soorten bijeenkomsten kunnen zijn dat mensen die bij mekaar in de buurt wonen, ook samen koken en eten, een paar keer per week bijvoorbeeld. Voor het lekkere eten, maar vooral voor de gezelligheid en het menselijke contact. Dat missen ze misschien anders en die babbel, die kan wonderen doen. Trouwens, als je met een klein groepje van twee, drie, vier mensen gaat koken, kan je met een klein budget echt creatieve en heel lekkere dingen doen. Seizoensgroenten gebruiken helpt al een heel eind en zelfs in vis en vlees kan je de seizoenen volgen. Als je dan je pruttelend potje kan kruiden met een gezellige babbel, met een flinke portie lachen en misschien zelfs ooit eens een traan, wat wil een mens nog meer. Samen zijn, samen genieten, daar draait het allemaal om en dat moeten we ons leven lang blijven doen. In een hoekje gaan zitten lijkt soms het eenvoudigst maar het helpt je niks vooruit, integendeel. Daarom is dit zo geweldig. Het haalt de mensen uit hun isolement met iets wat we hoe dan ook toch doen: een warm middagmaal eten. We moeten het dan ook niet moeilijker maken dan het allemaal is. Thuis in je ééntje kan je nauwelijks koken voor dit weinige geld, hier krijg je er nog een saus van gezelligheid en verbondenheid gratis bovenop. Daar leeft een mens toch van? Ook Giovani Oosters kookt voor de 'Langste Eettafel' op zondag 29 september Op zondag 29 september mogen 25 x 2 lezers van deze krant aanschuiven voor een heerlijk 3-gangenmenu bereid door topkok Giovani. In ontmoetingscentrum LDC De Kouter, Papenakkerstraat 5 te Alken trakteren we misschien ook jou op een lekkere lunch. Doe mee aan deze wedstrijd en stuur jouw antwoord op de volgende twee vragen naar katrien.franssens@rimo.be (vóór 21 september) of telefoneer vanavond (16 september) tussen 17u en 19u naar 011/ Wedstrijdvragen Giovani Oosters schilde 1 kilogram aardappelen om er een Pommes-Chateau-gerecht mee te maken. 1. Hoeveel minuten en seconden had hij hiervoor nodig? 2. Hoeveel bedroeg het gewicht van de schillen? WEDSTRIJD