Riegshoogtendijk 2 te Hollandscheveld. Projectnummer:

Transcriptie

1 Asbestonderzoek ter plaatse van: Riegshoogtendijk 2 te Hollandscheveld Projectnummer: Opdrachtgever: Contactpersoon: Woonconcept Postbus AD Meppel Dhr. E.H. van der Molen Datum onderzoek: 14 december 2011 Datum rapport: 23 december 2011 Projectleider Paraaf Gecontroleerd door Paraaf Datum Status J.R.W. Staal BBA Ing. R.J.W. Huls Definitief

2 Eco Reest BV Industrieweg JP Zuidwolde Tel.: Fax.: CONTACTEGEVENS APPINGEDAM Opwierderweg 160, Appingedam (bezoek op afspraak) Postadres: Postbus AC Delfzijl Tel.: Fax.: Eco Reest BV, Zuidwolde Nederland, is gecertificeerd volgens NEN-EN-ISO 9001:2008, voor het uitvoeren van milieukundig (water)bodemonderzoek, asbestonderzoek in bodem en puin, grondonderzoek bouwstoffenbesluit, begeleiding bodemsaneringtrajecten, detachering en milieumanagement en lid van de Vereniging Kwaliteitsborging Bodembeheer (VKB). Als aangesloten adviesbureau zorgen we samen met de andere leden voor een betere borging van kwaliteit in de uitvoering van (water)bodemonderzoek en - saneringen. DISCLAIMER Dit rapport is het resultaat van een asbestonderzoek, verricht ter plaatse van Riegshoogtendijk 2 te Hollandscheveld, in opdracht van Woonconcept. Ten behoeve van de juiste interpretatie van dit rapport is het noodzakelijk te beschikken over de gehele rapportage, inclusief bijlagen. Het rapport is ongeschikt voor toepassing in een juridische context indien: - de paginanummering van het rapport onjuist of onvolledig is - de bijlagen genoemd in de inhoudsopgave (deels) ontbreken - het projectnummer in het rapport en op de bijlage niet overeenkomt We stellen dit rapport alleen ter beschikking aan derden in geval van schriftelijke toestemming van de opdrachtgever.

3 Pagina 3 van 18 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING Algemeen Aanleiding en doelstelling Kwaliteitsborging Onderzoeksstrategie Veldwerkzaamheden Laboratorium werkzaamheden Opbouw rapport VOORONDERZOEK (NEN 5725:2009) Basisinformatie Basisinformatie Mate van verdachtheid en type onderzoek Vooronderzoek Samenvatting vooronderzoek Volledigheid en betrouwbaarheid vooronderzoek Afwijkingen vooronderzoek ONDERZOEKSHYPOTHESE EN -STRATEGIE Onderzoekshypothese Onderzoeksstrategie Veiligheidsklasse VELDWERKZAAMHEDEN Werkzaamheden asbestonderzoek Visuele inspectie maaiveld Visuele inspectie en monsterneming diepere bodemlaag RESULTATEN VELDWERKZAAMHEDEN Visuele inspectie maaiveld Visuele inspectie en monsterneming diepere bodemlaag Afwijkingen onderzoeksopzet ANALYSERESULTATEN EN BESPREKING Analysemonsters Analysemethoden en monsterbehandeling Analyse asbest in de bodem (volgens NEN 5707) Analyse van materiaal(verzamel)monsters (volgens NEN 5896) Toetsingskader asbest Analysemonsters en concentraties Visuele inspectie maaiveld Sleuf diepere grondlagen Methode concentratieberekening SAMENVATTING EN CONCLUSIES Samenvatting Conclusies en aanbevelingen Asbestonderzoek Riegshoogtendijk 2 te Hollandscheveld (projectnummer:111212) 2018

4 Pagina 4 van 18 BIJLAGEN Bijlage 1.1 Bijlage 1.2 Bijlage 1.3 Regionale ligging onderzoekslocatie Situatieschets onderzoekslocatie met inspectieputten en -sleuven Fotoreportage en luchtfoto onderzoekslocatie Bijlage 2 Analyseresultaten Bijlage 3 Concentratieberekening Bijlage 4 Analysemethoden Bijlage 5 Literatuur Asbestonderzoek Riegshoogtendijk 2 te Hollandscheveld (projectnummer:111212) 2018

5 Pagina 5 van 18 1 INLEIDING 1.1 ALGEMEEN In opdracht van Woonconcept is door Eco Reest BV een asbestonderzoek in bodem uitgevoerd ter plaatse van een locatie aan de Riegshoogtendijk 2 te Hollandscheveld. Er bestaat geen functionele relatie tussen opdrachtgever en Eco Reest BV. 1.2 AANLEIDING EN DOELSTELLING Aanleiding tot het onderzoek is de voorgenomen transactie van het perceel, de sloop van de bestaande woning en de plaatsing van een containerwoning. Doel van het asbestonderzoek is aan te tonen of er sprake is van een asbestverontreiniging in bodem, en een schatting van het gehalte aan asbest te maken op basis van een visuele inspectie van het maaiveld en de uitgegraven grond in combinatie met een steekproefsgewijze monsterneming. Een chemisch onderzoek conform de NEN 5740 valt buiten de scope van onderhavig onderzoek (zie hiervoor , dd. 23 december 2011). 1.3 KWALITEITSBORGING Het asbestonderzoek is uitgevoerd conform de richtlijnen vastgesteld in het Besluit BodemKwaliteit. Dit betekent dat de veldwerkzaamheden en laboratorium werkzaamheden zijn uitgevoerd volgens de actuele beoordelingsrichtlijn en accreditatieschema, terwijl de onderzoeksstrategie is opgesteld conform de geldende NEN normen, zoals hierna beschreven Onderzoeksstrategie In onderstaande tabel zijn de kwaliteitsnormen opgenomen voor de onderzoeksstrategieën. Tabel 1.1. Toegepaste normen Aspect onderzoek Toegepaste norm Strategie vooronderzoek NEN 5725:2009 Strategie asbestonderzoek in bodem NEN 5707:2003 Eventuele afwijkingen op de normen, die tijdens de uitvoering naar voren zijn gekomen, zijn weergegeven in respectievelijk en Veldwerkzaamheden Het veldwerk is uitgevoerd conform de BRL SIKB 2000 Veldwerk bij milieuhygiënisch Het onderzoek heeft plaatsgevonden onder procescertificaat op grond van de BRL SIKB 2000 Veldwerk bij milieuhygiënisch bodemonderzoek, waarvoor Eco Reest BV Zuidwolde is gecertificeerd en erkend door het ministerie van VROM. Het veldwerk heeft plaats gevonden conform VKB protocol 2018: Locatie inspectie en monstername van asbest in bodem, waarbij de werkzaamheden zijn uitgevoerd door gecertificeerde en erkende veldmedewerkers. Asbestonderzoek Riegshoogtendijk 2 te Hollandscheveld (projectnummer:111212) 2018

6 Pagina 6 van 18 Hierbij wordt opgemerkt dat het VKB protocol 2018 niet van toepassing is op het onderzoek naar het voorkomen van asbest in puin. Het certificaatnummer is , en de certificerende instelling is LRQA te Rotterdam. In onderstaande tabel zijn de kwaliteitsaspecten opgenomen voor de uitvoering van het veldwerk. Tabel 1.2. Erkende veldwerkers Aspect onderzoek Toegepaste protocol Erkend veldmedewerker Uitvoering monsterneming asbest VKB protocol 2018 Dhr. W.B. Aasman Dhr. T. Bonkes Eventuele afwijkingen op de protocollen, die tijdens de uitvoering naar voren zijn gekomen zijn weergegeven in De bedrijf- en persoonserkenningen en het certificaatnummer zijn te verifiëren op de website van Bodem+ : Laboratorium werkzaamheden De analyses zijn uitgevoerd door vezellaboratorium van ACMAA te Almelo, welke is geaccrediteerd en erkend door het ministerie van VROM. ACMAA Almelo is een NEN-EN-ISO/IEC geaccrediteerd laboratorium, met certificaatnummer L376. Het certificaat is bijgevoegd in bijlage OPBOUW RAPPORT In hoofdstuk 2 is de basisinformatie weergegeven van het onderzoeksgebied en worden de bevindingen uit het vooronderzoek beschreven, met daarin de aspecten voormalig, huidig en toekomstig gebruik, bodemopbouw (geohydrologie) en (financieel-) juridisch. In hoofdstuk 3 zijn de veldwerkzaamheden tijdens het onderzoek beschreven, gevolgd door de resultaten van de veldwerkzaamheden in hoofdstuk 4 en 5. In hoofdstuk 6 worden de analyseresultaten besproken en in hoofdstuk 7 is tenslotte is een samenvatting opgenomen en zijn de conclusies en aanbevelingen weergegeven. Asbestonderzoek Riegshoogtendijk 2 te Hollandscheveld (projectnummer:111212) 2018

7 Pagina 7 van 18 2 VOORONDERZOEK (NEN 5725:2009) 2.1 BASISINFORMATIE Voor de uitvoering van het vooronderzoek wordt onderscheid gemaakt in de aard en diepgang van de te verzamelen informatie. Daarbij worden drie typen vooronderzoek onderscheiden: beperkt, standaard en uitgebreid vooronderzoek. Teneinde te bepalen welke type vooronderzoek van toepassing is voor onderhavige locatie, moet eerst de basisinformatie worden verzameld, de aanleiding (zie 1.2) van het onderzoek en dient de mate van verdachtheid te worden bepaald Basisinformatie Tabel 2.1 Basisinformatie Adres Riegshoogtendijk 2 Plaats Hollandscheveld Oppervlakte 1457 m 2 Kadastrale aanduiding Gemeente Hoogeveen, sectie D, nr(s) x- en y-coördinaten x: 232,537, y: Toekomstig gebruik Wonen met tuin Huidig gebruik Wonen met tuin (leegstaand) Omwonenden hebben aangegeven dat er ter plaatse asbest in de grond zit. Voormalig gebruik Wonen met tuin Verrichte handelingen met grond, Onbekend verhardingsmateriaal en/of afval Toepassingen van asbesthoudende Onbekend materialen Bodemonderzoeken Onbekend Mate van verdachtheid en type onderzoek Op grond van de basisinformatie en de activiteiten in het verleden en/of heden is de onderzoeklocatie vooralsnog aan te merken als een verdachte locatie. Op basis van het stroomschema (blz. 14) uit de NEN 5725:2009 zal er een standaard vooronderzoek worden uitgevoerd. 2.2 VOORONDERZOEK Het vooronderzoek bestaat uit het verzamelen van gegevens over de volgende vijf aspecten: het voormalige, huidige en toekomstig bodemgebruik, de bodemopbouw en geohydrologie, en de (financieel-)juridische situatie. Alsmede de mogelijke oorzaken van de verontreiniging met asbest. Een locatiebezoek maakt deel uit van het vooronderzoek asbest. Voor het volledige vooronderzoek wordt verwezen naar het verkennende onderzoek onder nummer , dd. 23 december De meest relevante zaken omtrent asbest zijn op de volgende pagina weergegeven. Asbestonderzoek Riegshoogtendijk 2 te Hollandscheveld (projectnummer:111212) 2018

8 Pagina 8 van Samenvatting vooronderzoek Voormalig bodemgebruik Datum Document Kenmerken Bouwvergunning Aan de heer R. Gatsonides (huurder) is een vergunning verleend voor het verbouwen en uitbreiden van de woning t.p.v. Riegshoogtendijk 2. Opmerking in interne notitie van gemeente d.d : Het verdient aanbeveling om vooraf met aanvrager in contact te treden over afbraak van een deel van de schuren. In advies van Gemeentewerken d.d inzake de bouwaanvraag wordt aangegeven dat deze aanvraag betrekking heeft op de aanbouw van een keuken en een interne verbouwing (o.m. douche- en toiletruime). Tevens wordt gesteld dat bij de woning reeds zes schuren aanwezig zijn met een gezamenlijke oppervlakte van ca. 167,5 m², waarvan, indien voor het onderhavige bouwplan vergunning wordt verkregen, ca. 7,5 m² zal worden afgebroken. In de aanvraag wordt door dhr. Gatsonides aangegeven dat vergunning wordt gevraagd voor het vernieuwen van een... (niet ingevuld); tegenwoordige bestemming: houten berging. De dakbedekking bestaat uit bitumen; de ventilatiekanalen en grondafvoerleidingen zijn van pvc Brief Gevraagde bouwvergunning wordt verleend als de op het erf staande schuren, uitgezonderd de garage, worden afgebroken. De brief is voor akkoord ondertekend door dhr. Gatsonides Bouwvergunning Aan dhr. R. Gatsonides wordt vergunning verleend voor het bouwen van een garage/ berging. In advies Gemeentewerken d.d wordt aangegeven dat dhr. Gatsonides heeft voldaan aan de voorwaarde de schuren af te breken m.u.v. de garage (oppervlakte 35 m²); alleen de berging, oppervlakte 10 m², is niet afgebroken. Deze aanvraag betreft de vervanging van de in slechte staat verkerende garage door een nieuwe garage (opp. 44 m²). In de aanvraag wordt aangegeven dat de dakbedekking zal bestaan uit asbest golfplaten. Opmerking van aanvrager: Bij het verlenen van een vergunning breek ik ook de garage af, zodat ik ca. 150 m² vrij maak. Er zijn bij de gemeente Hoogeveen geen sloopvergunningen bekend aangaande de locatie. Daarnaast ontbreken verdere gegevens omtrent een eventueel garagebedrijf ter plaatse. Uit aanvullende informatie van de voormalige bewoner, de heer Gatsonides, (gesproken gedurende locatie inspectie) komen ook geen gegevens beschikbaar aangaande bedrijfsactiviteiten ter plaatse. De voormalige bewoner heeft jarenlang op de onderzoekslocatie gewoond evenals zijn familie (vader, moeder, broer). De voormalige eigenaar heeft aangegeven dat er ter plaatse nimmer schuurtjes zijn gesloopt, wel opgeknapt. Huidig bodemgebruik (locatie inspectie) De locatie inspectie is voorafgaand aan het daadwerkelijk onderzoek uitgevoerd door een projectleider asbest. Het onderzoeksterrein heeft een oppervlakte van 1457 m 2 en bestaat uit een oude woning met schuren en tuin te Hollandscheveld. De locatie is deels verhard met beton en straatwerk. De opstallen zijn grotendeels voorzien van dakpannen. Een klein deel heeft asbest verdachte platen als dakbedekking. Aan de zuidgrens wateren twee schuurtjes met asbest verdachte platen als dakbedekking af op onverhard maaiveld. Op het maaiveld zijn asbesthoudende platen waargenomen. Zie ook bijlage 1.3 voor foto s. Asbestonderzoek Riegshoogtendijk 2 te Hollandscheveld (projectnummer:111212) 2018

9 Pagina 9 van 18 Toekomstig bodemgebruik Men is voornemens de bestaande woning en eventueel de schuurtjes te slopen om vervolgens een containerwoning te plaatsen. Bodemopbouw (geohydrologie) Geohydrologie NAP +11,5 meter Diepte (m-mv) Omschrijving 0-1 Veen, veelal afgegraven 1-2 Fijn zand 2-6 Leem 6-67 Fijne tot grove zanden Klei Matig grof zand Fijn zand Klei, fijn zandhoudend Fijn tot matig grof zand 145 Diepst verkende bodemlaag De lokale grondwaterstromingsrichting (freatisch) is op basis van de beschikbare gegevens overwegend zuidwestelijk gericht. Er is potentieel sprake van infiltratie. (Financieel-) juridisch Kadastrale gegevens Gemeente Hoogeveen, sectie D, nr(s) Opdrachtgever(s) Stichting Woonconcept Belanghebbende rechtspersonen Stichting Woonconcept (eigendom) Volledigheid en betrouwbaarheid vooronderzoek Het vooronderzoek wordt als volledig beschouwd daar alle van te voren verwachte gegevens aanwezig bleken te zijn. Gezien alle gegevens verstrekt door de verscheidene bronnen overeenkomen met elkaar en met de aangetroffen situatie ten tijde van de terreininspectie achten wij het vooronderzoek betrouwbaar Afwijkingen vooronderzoek Er zijn bij de uitvoering van het vooronderzoek geen afwijkingen ten opzichte van de NEN 5725:2009 naar voren gekomen. Asbestonderzoek Riegshoogtendijk 2 te Hollandscheveld (projectnummer:111212) 2018

10 Pagina 10 van 18 3 ONDERZOEKSHYPOTHESE EN -STRATEGIE 3.1 ONDERZOEKSHYPOTHESE Op basis van het totaal aan gegevens uit het vooronderzoek kan worden gesteld dat de bodem ter plaatse verdacht is aangaande asbestverontreiniging. 3.2 ONDERZOEKSSTRATEGIE Het asbestonderzoek ter plaatse van de onderzoekslocatie is uitgevoerd op basis van de richtlijnen zoals deze zijn vastgesteld in de NEN 5707 (Bodem Inspectie, monsterneming en analyse van asbest in bodem en partijen grond). Het onderzoek ter plaatse is uitgevoerd conform hoofdstuk uit de NEN 5707 Verdachte locatie met een diffuse bodembelasting, heterogeen verdeeld. De locatie is met name rond de schuurtjes verdacht in verband met de mogelijke sloopwerkzaamheden. Voorts is het onverharde maaiveld verdacht, daar waar asbestverdacht daken zonder goot afwateren. Dit is het geval bij twee schuurtjes. Het onderzoek is hier middels maatwerk opgezet (bemonsteren toplaag) wegens het specifieke karakter van de verdenking. 3.3 VEILIGHEIDSKLASSE Op basis van het vooronderzoek is er analyse gemaakt met betrekking tot de veiligheidsklasse waarbinnen onderhavig onderzoek dient te worden ingedeeld. Hiervoor is gebruik gemaakt van de CROW P132 Werken in of met verontreinigde grond en verontreinigd (grond)water. Omdat de aanwezigheid van asbestverdacht materiaal is aangetoond tijdens het verkennend onderzoek, is onderhavig asbestonderzoek uitgevoerd conform veiligheidsklasse 3T uit de CROW publicatie 132. Deze publicatie wordt door de Arbeidsinspectie beschouwd als Stand der techniek aangaande het toepassen van veiligheidsmaatregelen bij werken met (potentieel) verontreinigde grond. Asbestonderzoek Riegshoogtendijk 2 te Hollandscheveld (projectnummer:111212) 2018

11 Pagina 11 van 18 4 VELDWERKZAAMHEDEN 4.1 WERKZAAMHEDEN ASBESTONDERZOEK De veldwerkzaamheden zijn uitgevoerd op basis van de geldende NEN normen, veiligheidsklassen en relevante wet- en regelgeving (zie literatuurlijst bijlage 5). 4.2 VISUELE INSPECTIE MAAIVELD Het uitvoeren van een visuele inspectie van het maaiveld is van wezenlijk belang aangezien de onderzoeksstrategie voor een belangrijk deel berust op visuele inspectie van het grove materiaal op de locatie. De visuele inspectie heeft bestaan uit de volgende onderdelen: Het inmeten van het maaiveld van de locatie; Het inschatten van de laagdikte van het maaiveld; Het (eventueel) opdelen van de locatie in inspectievakken; Het verzamelen van asbestverdachte materialen; Het (eventueel) nemen van een materiaal(verzamel)monster ter bepaling van de dichtheid; Het markeren van de vindlocatie van de asbestverdachte materialen; Het inschatten van de inspectie-efficiëntie. Het maaiveld ter plaatse van het onderzoeksterrein is vervolgens geïnspecteerd op het voorkomen van asbestverdacht materiaal. Deze inspectie heeft plaats gevonden door het maaiveld in te delen in inspectiestroken van 1,5 meter en deze vervolgens strook voor strook (haaks op elkaar) te inspecteren. Vervolgens zijn de locaties waar asbestverdacht materiaal is waargenomen geregistreerd op een veldwerkkaart en bemonsterd. 4.3 VISUELE INSPECTIE EN MONSTERNEMING DIEPERE BODEMLAAG Met behulp van een schep zijn er, afhankelijk van de oppervlakte en de gehanteerde onderzoeksstrategie, inspectieputjes gegraven met een minimale afmeting van 0.3 meter x 0.3 meter x 0.5 meter. De gehele inhoud van het inspectieputje is vervolgens gezeefd met behulp van een asbestzeef met een maaswijdte van 16 mm x 16 mm (lengte x breedte). Door middel van het zeven van het materiaal is er een scheiding gemaakt in een fractie > 16 mm (grove fractie) en een fractie < 16 mm (fijne fractie). De asbestverdachte materialen in de grove fractie zijn bemonsterd middels handpicking en gewogen met behulp van een digitale weegschaal. Een overzicht van de gegraven inspectieputjes is opgenomen in hoofdstuk 5. Om er zeker van te zijn dat er in de onderliggende bodem geen puin, asbest of andersoortige bodemvreemde materialen meer aanwezig is zijn de inspectieputjes doorgeboord, met een edelmanboor, tot de originele ondergrond (ca. 0.5 meter minus de onderzijde van de verdachte grondlaag). Bij de bemonstering van het uitgegraven materiaal is onderscheid gemaakt in twee fracties, namelijk een fijne grondfractie (deeltjes < 16 mm) en een grove (asbestverdachte) materiaalfractie. Asbestonderzoek Riegshoogtendijk 2 te Hollandscheveld (projectnummer:111212) 2018

12 Pagina 12 van 18 De bemonstering van de fijne fractie heeft plaatsgevonden volgens de tabellen Minimale greep- en monstergrootte, uit de NEN Van het fijne materiaal onder de zeef kan op basis van de maximale deeltjesgrootte (16 mm) de minimale greepgrootte worden bepaald. Voor onderhavig onderzoek is de greepgrootte bepaald op 0.5 kg en is de minimale monstergrootte vastgesteld op 10 kg. Asbestonderzoek Riegshoogtendijk 2 te Hollandscheveld (projectnummer:111212) 2018

13 Pagina 13 van 18 5 RESULTATEN VELDWERKZAAMHEDEN De uitvoering van het veldwerk heeft plaatsgevonden op 14 december 2011 en heeft bestaan uit de volgende werkzaamheden: 5.1 VISUELE INSPECTIE MAAIVELD Tabel 5.1 Visuele inspectie maaiveld Omschrijving Inspecteur Weersomstandigheden Conditie maaiveld Inspectie efficiëntie Asbestverdacht materiaal waargenomen Motivering W. Aasman en T. Bonkes Droog, zicht > 50 meter Braakliggend, minder dan 25 % vegetatie aanwezig 90 %, vochtige humeuze grond Wel een aantal hele platen, geen stukjes 5.2 VISUELE INSPECTIE EN MONSTERNEMING DIEPERE BODEMLAAG Met behulp van een schep zijn er ter plaatse 7 inspectieputjes gegraven, teneinde een beeld te verkrijgen over de aanwezigheid van asbest in de bodem. De putjes zijn gesitueerd direct bij de schuurtjes op het achterterrein en de waargenomen platen op het maaiveld. Aldaar is ons inziens de locatie het meest verdacht voor asbest. Daarnaast is de toplaag bemonsterd bij een schuurtje met asbest verdachte dakbedekking. De tweede locatie is niet bemonsterd daar deze niet bereikbaar bleek (te kleine doorgang). De waarnemingen van de boormeester asbest zijn weergegeven in onderstaande tabel. Tabel 5.2 Visuele inspectie diepere bodemlaag Omschrijving Motivering Conditie materiaal Matig fijn, humeus en/of veenhoudend zand Bijmengingen Puin (put 1 t/m 6 ca. 1 tot 5 %, put 7 ca %) Inspectie efficiëntie 60 %, vochtige humeuze grond Asbestverdacht materiaal waargenomen Ja, in put 1 De afmetingen van de inspectieputjes en de waarnemingen die zijn gedaan tijdens de zeefwerkzaamheden zijn in onderstaande tabel beschreven: Tabel 5.3 Inspectieputten Putnr. Afmeting (l x b x d) in m Inspectie efficiëntie Hoeveelheid stukjes fractie > 16mm Hoedanigheid Gewicht (gram) 1 0,3 x 0,3 x 0,5 60 % 19 Golfplaat t/m 7 0,3 x 0,3 x 0,5 60 % n.w. - - n.w. = geen asbestverdacht materiaal waargenomen tijdens veldwerkzaamheden 5.3 AFWIJKINGEN ONDERZOEKSOPZET Bij de bemonstering van het onverharde toplaag is ervoor gekozen het materiaal niet te zeven. De locatie is met name verdacht voor losse vezels. Derhalve is zeven in het veld niet gewenst. In het lab is het monster wel gezeefd, maar onder laboratorium asbestcondities. Tijdens de werkzaamheden zijn er verder geen afwijkingen waargenomen op de gehanteerde onderzoeksopzet en protocollen. Asbestonderzoek Riegshoogtendijk 2 te Hollandscheveld (projectnummer:111212) 2018

14 Pagina 14 van 18 6 ANALYSERESULTATEN EN BESPREKING 6.1 ANALYSEMONSTERS De hieronder vermelde materiaal(verzamel)monsters en grondmonsters zijn ter analyse aangeboden aan het laboratorium voor vezelonderzoek ACMAA te Almelo. Tabel 6.1 Analysemonsters en analyses maaiveldonderzoek Monster Diepte (m-mv) Fractie Hoeveelheid* Analyse Monstercode Op het maaiveld zijn tijdens de visuele inspectie geen asbestverdachte materialen waargenomen (behoudens intacte platen) op de bodem, er zijn derhalve geen analyses ingezet bij het laboratorium. Tabel 6.2 Analysemonsters en analyses diepere grondlagen Monster Diepte (m-mv) Fractie Hoeveelheid* Analyse monstercode Put > 16 mm 547,93 gram NEN 5896 AM Put < 16 mm 10,7 kg NEN 5707 AM Toplaag < 16 mm 11,0 NEN 5707 AM Toplaag > 16 mm 44,07 NEN5896 AM757461** * Gewicht bepaald in laboratorium, vrij van zand. ** Afkomstig uit grondmonster toplaag, gezeefd op laboratorium 6.2 ANALYSEMETHODEN EN MONSTERBEHANDELING Analyse asbest in de bodem (volgens NEN 5707) De in het veld samengestelde grondmonsters zijn in emmers verpakt en aan het laboratorium aangeboden. De monsters zijn minimaal 24 uur in een stoof van 105 C gedroogd. Na het drogen is het percentage droge stof berekend en zijn de monsters gezeefd. Het zeven is gebeurt in een speciale zeefkast met afzuiging om geen asbestvezels in de ruimte te krijgen. In de zeefkast staan zeven met de volgende maaswijdtes onder elkaar opgesteld; bovenaan 16 mm, gevolgd door 8 mm, 4 mm, 2 mm, 1 mm, 0,5 mm. Geheel onderop is een opvangbak geplaatst voor het fijne materiaal (<0,5 mm). Na het zeven zijn de zeeffracties (al het materiaal dat op de zeef blijft liggen) > 16 mm, > 8 mm en > 4 mm volledig visueel afgezocht. Asbestverdachte materialen zijn eruit gehaald en ter analyse aangeboden voor microscopie. Van de zeeffractie > 2 mm, > 1 mm en > 0,5 mm zijn verschillende hoeveelheden voor stereomicroscopie aangeboden. Van de zeeffractie > 2 mm wordt 50 % m.b.v. de stereomicroscoop afgezocht, van de zeeffractie > 1 mm 20 % en van de zeeffractie > 0,5 mm wordt 5 % afgezocht. De aangetroffen asbestverdachte materialen uit de verschillende zeeffracties zijn met polarisatiemicroscopie op asbestkenmerken onderzocht. Als een materiaal asbesthoudend is, is het materiaal gewogen, en het gewichtspercentage van de betreffende asbestsoort op het totale gewicht van het materiaal geschat en wordt de hechtgebondenheid van de asbestvezels bepaald Analyse van materiaal(verzamel)monsters (volgens NEN 5896) Materiaal(verzamel)monsters worden aangeboden in dubbel verpakte plasticzakken. Na het schoonmaken van de monsters worden de monsters afhankelijk van de vochtigheid voor een bepaalde tijd gedroogd in een stoof bij 105 C. Na het drogen worden de monsters geanalyseerd. Van materialen die eenzelfde asbestsamenstelling hebben wordt het totaalgewicht bepaald. Asbestonderzoek Riegshoogtendijk 2 te Hollandscheveld (projectnummer:111212) 2018

15 Pagina 15 van TOETSINGSKADER ASBEST De resultaten van de monsters welke zijn genomen t.b.v. het asbestonderzoek zijn getoetst aan het integraal beleid beschreven in de beleidsbrief Asbest in bodem, grond en puin(granulaat). De interventiewaarde bodemsanering voor asbest en de restconcentratienorm voor asbesthoudende bulkmaterialen is vastgesteld op 100 mg/kg, gewogen. 6.4 ANALYSEMONSTERS EN CONCENTRATIES De door het laboratorium gemeten concentraties zijn weergegeven in tabel en Er moet worden opgemerkt dat de gemeten concentratie serpentijnasbest vermeerderd is met tienmaal de concentratie amfiboolasbest. Tevens zijn de, door het laboratorium gemeten, concentraties rekenkundig door Eco Reest gecorrigeerd op basis van de locatiespecifieke factoren (inspectie efficiëntie, droge stof, inhoud maaiveldinspectie e.d.). De methode voor de concentratieberekening van de totale (gecorrigeerde) concentratie aan asbest is opgenomen in 6.5. De concentratieberekening is opgenomen in bijlage Visuele inspectie maaiveld Tabel 6.3 Analyseresultaten en analyses maaiveld Monster Resultaat grond monster Resultaat mvm Monster Analyse soort (<16 mm) in mg/kg d.s. (>16 mm) in mg/kg d.s. Op het maaiveld zijn tijdens de visuele inspectie geen asbestverdachte materialen waargenomen (behoudens intacte platen) op de bodem, er zijn derhalve geen analyses ingezet bij het laboratorium Sleuf diepere grondlagen Tabel 6.4 Analyseresultaten en analyses diepere bodemlagen Put nr. Monstersoort Analyse Resultaat grond monster (<16 mm) in mg/kg d.s. Resultaat mvm (>16 mm) in mg/kg d.s. Totaal grond en materiaal in mg/kg d.s grondmonster NEN ,1 materiaal NEN grondmonster NEN Toplaag 88,3 materiaal NEN Uit tabel blijkt het volgende: Ter plaatse van put 1 is sprake van een (ruime) overschrijding van de interventiewaarde aan asbest (meer dan 100 mg/kg ds). Er is dan ook sprake van een asbest verontreiniging ter plaatse. In de toplaag langs de schuur is de interventiewaarde niet overschreden. Het gehalte (88,3 mg/kg ds) benadert de interventiewaarde echter wel. Asbestonderzoek Riegshoogtendijk 2 te Hollandscheveld (projectnummer:111212) 2018

16 Pagina 16 van METHODE CONCENTRATIEBEREKENING Voor het berekenen van de concentratie aan asbest is het noodzakelijk om de, door het laboratorium gerapporteerde, concentratie aan de massa van het uitgegraven materiaal en de inspectie-efficiëntie. De concentratie wordt berekend met de volgende formule: Cm,i = (Mk x %k,i / Mlok) Cm,i = De concentratie aan asbest van asbestsoort i is afkomstig van de verzamelde asbesthoudende materialen van het type k, in mg/kg d.s.; Mk = de massa verzamelde asbesthoudende materialen van het type k, in mg; %k,i = het percentage aan asbest van het asbestsoort i in de verzamelde asbesthoudende materialen van het type k, in %; Mlok = het drooggewicht van het verzamelmonster grond op locatie, in kg. Als er een grote hoeveelheid is geïnspecteerd op locatie kan deze in principe niet worden gewogen. In dit geval moet het drooggewicht van het monster afgeleid worden volgens de volgende formule: Mlok = (1000 x V x ns) x (%E/100) x Ma/Mva V = het volume van de geïnspecteerde deelpartij, in m 3 ; Ns = het stortgewicht van het materiaal, in kg/dm 3 ; %E = een schatting van de inspectie efficiëntie, in %; Ma = de massa van het gedroogde analysemonster grond, in kg; Mva = de massa van het veldvochtige analysemonster grond, in kg. Asbestonderzoek Riegshoogtendijk 2 te Hollandscheveld (projectnummer:111212) 2018

17 Pagina 17 van 18 7 SAMENVATTING EN CONCLUSIES 7.1 SAMENVATTING In opdracht van Woonconcept is door Eco Reest BV een asbestonderzoek in bodem uitgevoerd ter plaatse van een locatie aan de Riegshoogtendijk 2 te Hollandscheveld. Aanleiding tot het onderzoek is de voorgenomen transactie van het perceel, de sloop van de bestaande woning en de plaatsing van een containerwoning. Doel van het asbestonderzoek is aan te tonen of er sprake is van een asbestverontreiniging in bodem, en een schatting van het gehalte aan asbest te maken op basis van een visuele inspectie van het maaiveld en de uitgegraven grond in combinatie met een steekproefsgewijze monsterneming. Een chemisch onderzoek conform de NEN 5740 valt buiten de scope van onderhavig onderzoek (zie hiervoor , dd. 23 december 2011). Basisinformatie vooronderzoek: Adres Riegshoogtendijk 2 Plaats Hollandscheveld Oppervlakte 1457 m 2 Kadastrale aanduiding Gemeente Hoogeveen, sectie D, nr(s) x- en y-coördinaten x: 232,537, y: Toekomstig gebruik Wonen met tuin Huidig gebruik Wonen met tuin (leegstaand) Omwonenden hebben aangegeven dat er ter plaatse asbest in de grond zit. Voormalig gebruik Wonen met tuin Verrichte handelingen met grond, Onbekend verhardingsmateriaal en/of afval Toepassingen van asbesthoudende Onbekend materialen Bodemonderzoeken Onbekend De veldwerkzaamheden hebben bestaan uit een visuele inspectie van het maaiveld, het graven van inspectieputten op de locatie en het beoordelen van het uitgegraven en gezeefde materiaal op het voorkomen van asbestverdachte materialen. Maaiveld Bij de op 14 december uitgevoerde terreininspectie zijn geen stukjes asbestverdacht materiaal aangetroffen. Wel is er sprake van enkele hele platen. Uit het asbestonderzoek is het volgende naar voren gekomen; Diepere bodemlagen Ter plaatse van put 1 is sprake van een (ruime) overschrijding van de interventiewaarde aan asbest. Er is dan ook sprake van een asbest verontreiniging ter plaatse. In de toplaag langs de schuur is de interventiewaarde niet overschreden. Het gehalte (88,3 mg/kg ds) benadert de interventiewaarde echter wel. Asbestonderzoek Riegshoogtendijk 2 te Hollandscheveld (projectnummer:111212) 2018

18 Pagina 18 van CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN Op basis van de onderzoeksresultaten van het asbestonderzoek wordt geconcludeerd dat, getoetst aan de normen zoals verwoordt in de beleidsbrief Asbest in bodem, grond- en puin(granulaat) er een asbestverontreiniging aanwezig is op het onderzoeksterrein ter plaatse van put 1. Daarnaast is de toplaag langs de schuur asbesthoudend. Het gehalte aan asbest benaderd hier de interventiewaarde, maar overschrijdt deze niet. Geadviseerd wordt een aanvullend en nader asbestonderzoek uit te voeren ter plaatse. Het aanvullend onderzoek (middels het graven van meerdere sleuven op het terrein) dient om een nog beter beeld van de locatie te verkrijgen. Door het graven van sleuven worden eventuele spots eerder gedetecteerd. Het nader asbest onderzoek dient om te bepalen wat de omvang van de verontreiniging in put 1 is, alvorens men over kan gaan tot een sanering, met daaropvolgend een verantwoord woongebruik. Conform de normen als vermeld in eerder genoemde beleidsbrief dient voorafgaand aan een sanering van een verontreiniging aan asbest (>100 mg/kg ds) een zogenaamde BUS-melding ingediend te worden bij de provincie Drenthe. Eco Reest BV J.R.W. Staal BBA Asbestonderzoek Riegshoogtendijk 2 te Hollandscheveld (projectnummer:111212) 2018

19 BIJLAGE 1 Behoort bij rapport: Riegshoogtendijk 2 Hollandscheveld

20 Regionale ligging onderzoekslocatie Bijlage 1.1

21

22 Foto s onderzoekslocatie Bijlage 1.3 Luchtfoto Drietal overzichten

23

24 Tweetal asbest verdachte waarnemingen

25 BIJLAGE 2 Behoort bij rapport: Riegshoogtendijk 2 Hollandscheveld

26 Analysecertificaat asbest Opdracht Opdrachtgever ECO Reest Opdrachtcode V Contactpersoon Dhr. J.R. Staal Datum opdracht Adres Industrieweg 20 Datum ontvangst Postcode en plaats 7921 JP Zuidwolde Datum rapportage Projectcode Pagina 1 van 2 Project omschrijving Riegshoogtendijk 2 Naam Insp. 1 Datum monstername Monstersoort Grond Datum analyse Monstername door Opdrachtgever Barcode AM Analyse methode Asbest in bodem m.b.v. polarisatiemicroscopie - conform AS 3000, SG6 en NEN 5707 (Q) Resultaten Parameter Concentratie 95% betrouwbaarheidsinterval Eenheid Ondergrens Bovengrens Gemeten Gewogen Gemeten Gewogen Gemeten Gewogen Droge stof 73,7 % Massa monster (veldnat) 10,7 kg Chrysotiel (serpentijn) mg/kg ds Amosiet (amfibool) n.a. n.a mg/kg ds Crocidoliet (amfibool) n.a. n.a mg/kg ds Totaal serpentijn mg/kg ds Totaal amfibool n.a. n.a mg/kg ds Totaal asbest mg/kg ds Aanvullende analyseresultaten volgen hieronder. Conclusie en/of opmerkingen: Het aangeboden monster bevat asbest. Directeur Dhr. ing. L. Knikhuis Dit rapport mag niet anders dan in z'n geheel worden gereproduceerd zonder de schriftelijke toestemming van het laboratorium. Nadere informatie over de toegepaste methodes en prestatiekenmerken is beschikbaar en kan op aanvraag worden verkregen. Resultaten hebben alleen betrekking op het aangeboden monster.

27 Analysecertificaat asbest Opdracht Opdrachtgever ECO Reest Opdrachtcode V Contactpersoon Dhr. J.R. Staal Datum opdracht Adres Industrieweg 20 Datum ontvangst Postcode en plaats 7921 JP Zuidwolde Datum rapportage Projectcode Pagina 2 van 2 Project omschrijving Riegshoogtendijk 2 Analyse Fractie Fractie Fractie Fractie Fractie Fractie Fractie Fractie > 16 mm 8-16 mm 4-8 mm 2-4 mm 1-2 mm 0,5-1 mm < 0,5 mm Totaal Zeven (g) Asbesth.materiaal (g) T1 0,9298 0,8482 0,1095 1,8875 Percentage chrysotiel (%) 12,5 12,5 22,5 Gewicht chrysotiel (mg) 116,2 106,0 24,6 246,8 Hechtgebonden ja ja ja Aantal deeltjes Aantal deeltjes totaal (stuk) Afgezochte deel fractie (%) ** Gehalte t.o.v. totaal (mg/kg ds) 14,69 13,40 3,11 31,2 Gehalte HG t.o.v. totaal (mg/kg ds) 14,69 13,40 3,11 31,2 ** = Van de zeeffractie <0,5 mm is maximaal 10 gram kwalitatief beoordeeld en deze bevat geen asbestverdachte vezels. NHG = Niet hechtgebonden. HG = Hechtgebonden. T1 = asbestcement.

28 Analysecertificaat asbest Opdracht Opdrachtgever ECO Reest Opdrachtcode V Contactpersoon Dhr. J.R. Staal Datum opdracht Adres Industrieweg 20 Datum ontvangst Postcode en plaats 7921 JP Zuidwolde Datum rapportage Projectcode Pagina 1 van 1 Project omschrijving Riegshoogtendijk 2 Naam Insp. 1 (mat.) Datum monstername Monstersoort Materiaal Datum analyse Monstername door Opdrachtgever Barcode AM156644z Analyse methode Asbest in materiaal verzamelmonster m.b.v. polarisatiemicroscopie - conform NEN 5896 (Q) Q = door RvA geaccrediteerd Resultaten soort soort % asbest % asbest % asbest aantal massa materiaal massa massa asbest materiaal materiaal asbest gemiddeld ondergr. bovengr. stukjes stukjes hecht- asbest ondergrens bovengrens (g) gebonden mat. (mg) (mg) (mg) V/G-plaat chrysotiel 12, ,93 ja Totaal Asbest Totaal Serpentijn Totaal Amfibool Totaal Gewogen asbest n.a. = niet aantoonbaar V-plaat = Vlakkeplaat G-plaat = Golfplaat Conclusie en/of opmerkingen: Het aangeboden verzamelmonster bevat asbest. Directeur Dhr. ing. L. Knikhuis Dit rapport mag niet anders dan in z'n geheel worden gereproduceerd zonder de schriftelijke toestemming van het laboratorium. Nadere informatie over de toegepaste methodes en prestatiekenmerken is beschikbaar en kan op aanvraag worden verkregen. Resultaten hebben alleen betrekking op het aangeboden monster.

29 Analysecertificaat asbest Opdracht Opdrachtgever ECO Reest Opdrachtcode V Contactpersoon Dhr. J.R. Staal Datum opdracht Adres Industrieweg 20 Datum ontvangst Postcode en plaats 7921 JP Zuidwolde Datum rapportage Projectcode Pagina 1 van 3 Project omschrijving Riegshoogtendijk 2 Naam Maaiveld Datum monstername Monstersoort Grond Datum analyse Monstername door Opdrachtgever Barcode AM Analyse methode Asbest in bodem m.b.v. polarisatiemicroscopie - conform AS 3000, SG6 en NEN 5707 (Q) Resultaten Parameter Concentratie 95% betrouwbaarheidsinterval Eenheid Ondergrens Bovengrens Gemeten Gewogen Gemeten Gewogen Gemeten Gewogen Droge stof 76,0 % Massa monster (veldnat) 11,0 kg Chrysotiel (serpentijn) mg/kg ds Amosiet (amfibool) n.a. n.a mg/kg ds Crocidoliet (amfibool) n.a. n.a mg/kg ds Totaal serpentijn mg/kg ds Totaal amfibool n.a. n.a mg/kg ds Totaal asbest mg/kg ds Aanvullende analyseresultaten volgen hieronder. Conclusie en/of opmerkingen: Het aangeboden monster bevat asbest. Directeur Dhr. ing. L. Knikhuis Dit rapport mag niet anders dan in z'n geheel worden gereproduceerd zonder de schriftelijke toestemming van het laboratorium. Nadere informatie over de toegepaste methodes en prestatiekenmerken is beschikbaar en kan op aanvraag worden verkregen. Resultaten hebben alleen betrekking op het aangeboden monster.

30 Analysecertificaat asbest Opdracht Opdrachtgever ECO Reest Opdrachtcode V Contactpersoon Dhr. J.R. Staal Datum opdracht Adres Industrieweg 20 Datum ontvangst Postcode en plaats 7921 JP Zuidwolde Datum rapportage Projectcode Pagina 2 van 3 Project omschrijving Riegshoogtendijk 2 Analyse Fractie Fractie Fractie Fractie Fractie Fractie Fractie Fractie > 16 mm 8-16 mm 4-8 mm 2-4 mm 1-2 mm 0,5-1 mm < 0,5 mm Totaal Zeven (g) Asbesth.materiaal (g) T1 0,2038 0,1425 0,1260 0,4723 Percentage chrysotiel (%) Gewicht chrysotiel (mg) 163,0 114,0 100,8 377,8 Hechtgebonden nee nee nee Aantal deeltjes Aantal deeltjes totaal (stuk) Afgezochte deel fractie (%) * Gehalte t.o.v. totaal (mg/kg ds) 19,55 13,67 12,09 45,31 Gehalte NHG t.o.v. totaal (mg/kg ds) 19,55 13,67 12,09 45,31 * = Van de zeeffractie <0,5 mm is maximaal 10 gram kwalitatief beoordeeld en deze bevat asbestverdachte vezels. NHG = Niet hechtgebonden. HG = Hechtgebonden. T1 = vezelbundels.

31 Analysecertificaat asbest Opdracht Opdrachtgever ECO Reest Opdrachtcode V Contactpersoon Dhr. J.R. Staal Datum opdracht Adres Industrieweg 20 Datum ontvangst Postcode en plaats 7921 JP Zuidwolde Datum rapportage Projectcode Pagina 3 van 3 Project omschrijving Riegshoogtendijk 2 Naam Maaiveld Datum monstername Monstersoort Materiaal Datum analyse Monstername door Opdrachtgever Barcode AM Analyse methode Asbest in materiaal verzamelmonster m.b.v. polarisatiemicroscopie - conform NEN 5896 (Q) Q = door RvA geaccrediteerd Resultaten soort soort % asbest % asbest % asbest aantal massa materiaal massa massa asbest materiaal materiaal asbest gemiddeld ondergr. bovengr. stukjes stukjes hecht- asbest ondergrens bovengrens (g) gebonden mat. (mg) (mg) (mg) G-plaat chrysotiel 12, ,07 ja Totaal Asbest Totaal Serpentijn Totaal Amfibool Totaal Gewogen asbest n.a. = niet aantoonbaar V-plaat = Vlakkeplaat G-plaat = Golfplaat Conclusie en/of opmerkingen: Het aangeboden verzamelmonster bevat asbest. Directeur Dhr. ing. L. Knikhuis Dit rapport mag niet anders dan in z'n geheel worden gereproduceerd zonder de schriftelijke toestemming van het laboratorium. Nadere informatie over de toegepaste methodes en prestatiekenmerken is beschikbaar en kan op aanvraag worden verkregen. Resultaten hebben alleen betrekking op het aangeboden monster.

32 BIJLAGE 3 Behoort bij rapport: Riegshoogtendijk 2 Hollandscheveld

33 Hollandscheveld, proj. nr Voor de berekening van het totaalgehalte aan asbest in de onderzochte monsters is het noodzakelijk om de monsters te corrigeren aan de locatiespecifieke factoren. In de onderstaande tabel is de berekening weergegeven Put 1 1 Volume materiaal uit sleuf in m3 0,045 2 Stortgewicht in kg/dm3 1,6 3 droge stof gehalte grond/puinmonster (%) 73,7 4 Totaal gewicht uitgegraven materiaal (kg/ds) 53,1 5 Serpentijn gehalte in materiaal (mg) 68491,0 6 Amfibool gehalte in materiaal (mg) 0,0 7 Totaal gewogen gehalte asbest in materiaal (mg) 68491,0 8 Inspectie-efficiëntie (%) 90,0 9 Totaal gewogen asbestgehalte materiaal (mg) 76101,1 10 berekende concentratie asbest in materiaal (mg/kg ds) 1434,1 11 Concentratie aan asbest in de fractie puin (mg/kg ds) 31,0 12 Totale concentratie asbest (mg/kg ds) 1465,1 1) lengte x breedte x diepte 2) ingeschat in het veld op basis vvan het soortelijk gewicht van het materiaal 3) op basis van het droge stof gehalte van het grondmonster (zie analysecertificaat fijne puinfractie < 16 mm) 4) totaal drooggewicht van het materiaal afkomstig uit de sleuf 5 en 6) gemeten gehalten in het laboratorium (zie analysecertificaten materiaal > 16 mm) 7) totaalgehalte serpentijen en amfibool (5 + 6) 8) de kans dat alle asbesthoudende materialen van de zeef zijn geraapt. 9) totaal gewogen asbest gehalte in materiaal gecorrigeerd naar inspectie efficientie (mg) 10) berekende concentratie asbest in puin/grond > 16 mm in mg/kg ds (9:4) 11) Concentratie aan asbest in puin/ grond in de fractie < 16 mm (mg/kg ds), zie gehalte analysecertificaat ACMAA 12) Totale concentratie asbest in puin / grond (fractie < 16 mm + fractie > 16 mm) in mg/kg ds ( )

34

35 Hollandscheveld, proj. nr Voor de berekening van het totaalgehalte aan asbest in de onderzochte monsters is het noodzakelijk om de monsters te corrigeren aan de locatiespecifieke factoren. In de onderstaande tabel is de berekening weergegeven Toplaag 1 Volume materiaal uit toplaag in m3 0,120 2 Stortgewicht in kg/dm3 1,6 3 droge stof gehalte grond/puinmonster (%) 73,7 4 Totaal gewicht uitgegraven materiaal (kg/ds) 141,5 5 Serpentijn gehalte in materiaal (mg) 5509,0 6 Amfibool gehalte in materiaal (mg) 0,0 7 Totaal gewogen gehalte asbest in materiaal (mg) 5509,0 8 Inspectie-efficiëntie (%) 90,0 9 Totaal gewogen asbestgehalte materiaal (mg) 6121,1 10 berekende concentratie asbest in materiaal (mg/kg ds) 43,3 11 Concentratie aan asbest in de fractie puin (mg/kg ds) 45,0 12 Totale concentratie asbest (mg/kg ds) 88,3 1) lengte x breedte x diepte 2) ingeschat in het veld op basis vvan het soortelijk gewicht van het materiaal 3) op basis van het droge stof gehalte van het grondmonster (zie analysecertificaat fijne puinfractie < 16 mm) 4) totaal drooggewicht van het materiaal afkomstig uit de sleuf 5 en 6) gemeten gehalten in het laboratorium (zie analysecertificaten materiaal > 16 mm) 7) totaalgehalte serpentijen en amfibool (5 + 6) 8) de kans dat alle asbesthoudende materialen van de zeef zijn geraapt. 9) totaal gewogen asbest gehalte in materiaal gecorrigeerd naar inspectie efficientie (mg) 10) berekende concentratie asbest in puin/grond > 16 mm in mg/kg ds (9:4) 11) Concentratie aan asbest in puin/ grond in de fractie < 16 mm (mg/kg ds), zie gehalte analysecertificaat ACMAA 12) Totale concentratie asbest in puin / grond (fractie < 16 mm + fractie > 16 mm) in mg/kg ds ( )

36 BIJLAGE 4 Behoort bij rapport: Riegshoogtendijk 2 Hollandscheveld

37

38 BIJLAGE 5 Behoort bij rapport: Riegshoogtendijk 2 Hollandscheveld

39 Literatuuropgave Wet en regelgeving Wet verontreiniging oppervlaktewateren (Wvo), Ministerie van VROM, 13 november 1969 Wet milieubeheer (Wm), Ministerie van VROM, 13 juni 1979 Wet bodembescherming (Wbb), Ministerie van VROM, 3 juli 1986 Besluit verplicht bodemonderzoek bedrijfsterreinen, Ministerie van VROM, 25 september 1993 Besluit overige niet-meldingplichtige gevallen bodemsanering, Ministerie van VROM, 29 november 1994 Besluit aanwijzing bevoegdgezaggemeenten Wet bodembescherming, Ministerie van VROM, 12 december 2000 Besluit financiële bepalingen bodemsanering, Ministerie van VROM, 15 december 2005 Regeling financiële bepalingen bodemsanering, Ministerie van VROM, 16 december 2005 Besluit uniforme saneringen, Ministerie van VROM, 1 februari 2006 Regeling uniforme saneringen, Ministerie van VROM, 1 februari 2006 Besluit uitvoeringskwaliteit bodembeheer, Ministerie van VROM, 14 juni 2006 Regeling uitvoeringskwaliteit bodembeheer, Ministerie van VROM, 26 oktober 2006 Besluit bodemkwaliteit, Ministerie van VROM, 22 november 2007 Regeling bodemkwaliteit, Ministerie van VROM, 13 december 2007 Circulaire bodemsanering 2009, Ministerie van VROM, 7 april 2009 Normen NVN 5720 Bodem - Waterbodem - Onderzoeksstrategie bij verkennend onderzoek, Normcommissie Bodemkwaliteit, maart 2000 NEN 5707 Bodem - Inspectie, monsterneming en analyse van asbest in bodem, Normcommissie Bodemkwaliteit, mei 2003 NEN 5897 Monsterneming en analyse van asbest in onbewerkt bouw- en sloopafval en recyclinggranulaat, Normcommissie Milieuaspecten van bouw-, rest- en afvalstoffen, december 2005 NEN 5725 Bodem - Landbodem - Strategie voor het uitvoeren van vooronderzoek bij verkennend en nader onderzoek, Normcommissie Bodemkwaliteit, januari 2009 NEN 5740 Bodem - Landbodem - Strategie voor het uitvoeren van verkennend bodemonderzoek - Onderzoek naar de milieuhygiënische kwaliteit van bodem en grond, Normcommissie Bodemkwaliteit, januari 2009

40 Protocol voor het oriënterend onderzoek, F.P.J. Lamé (IMW-TNO), drs. R. Bosman (IMW-TNO), maart 1994 Protocol voor het Nader onderzoek deel 1, F.P.J. Lamé (IMW-TNO), drs. R. Bosman (IMW-TNO), maart 1994 Richtlijn nader onderzoek deel 1, drs. N.G. van der Gaast (Chemielinco), drs. Ing. A.L. van der Priem (Chemielinco), drs. M. in t Veld (TAUW), drs. Wezenbeek (Grontmij), 1995 Uitvoeringsrichtlijnen Beoordelingrichtlijn Uitwisselfunctionaliteit procesondersteunende software bodembeheer SIKB BRL SIKB 0100, Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer, 29 juni 2005 Beoordelingsrichtlijn Monsterneming voor partijkeuringen BRL SIKB 1000, Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer, 17 juni 2009 Monsterneming voor partijkeuringen protocol 1001, Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer, 17 juni 2009 Beoordelingsrichtlijn voor het SIKB procescertificaat Veldwerkbij Milieuhygiënisch Bodemonderzoek BRL SIKB 2000, Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer, 13 maart 2007 Plaatsen van handboringen en peilbuizen, maken van boorbeschrijvingen, nemen van grondmonsters en waterpassen VKB-protocol 2001, Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer, 13 maart 2007 Het nemen van grondwatermonsters VKB-protocol 2002, Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer, 13 maart 2007 Veldwerk bij milieuhygiënisch waterbodemonderzoek VKB-protocol 2003, Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer, 13 februari 2008 Locatie-inspectie en monsterneming van asbest in bodem VKB-protocol 2018, Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer, 10 mei 2007 Beoordelingsrichtlijn Milieukundige begeleiding van (water)bodemsaneringen en nazorg BRL SIKB 6000, Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer, 13 maart 2007 Milieukundige begeleiding landbodemsanering met conventionele methoden VKB-protocol 6001, Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer, 13 maart 2007 Milieukundige begeleiding van landbodemsanering met in-situ methoden VKB-protocol 6002, Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer, 13 maart 2007 Milieukundige begeleiding van nazorg VKB-protocol 6004, Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer, 13 maart 2007