De nieuwe Overtoomsche marktschipper

Transcriptie

1 bron. S. en W. Koene, Amsterdam 1791 (herdruk) Zie voor verantwoording: dbnl

2 3 De Nieuwe Overtoomsche Markt-Schipper, of Durkerdammer Kraamer. Een Pertinent Verhaal van de Joodsche Wandelaar, die in Engeland gezien is, en van Christus tyden af, tot op deze Dag nog wandeld. Stem: Van de Spaansche Ruyter. Christenen wie gy zeid: Luistert met neerstigheid; Geeft agt en wild opmerken; Den Ioodschen Wandelaer; Kwam op Zondag in de Kerke, In Engeland voorwaer. Hy had den Heer met spoed: Uit een zo diep ootmoed; Gelyk men kon bespeuren: Voor alle menschen ziet, Dat het haer niet komt gebeuren, Gelyk hem is geschied. Deze man is een Iood, Uan Lyf en Leden groot, En ruig met Hair bewassen;

3 4 Draegt op zyn Hoofd geen Hoed Aen 't Lyf geen Hembt nog Dassen Geen Koussen aen de Voet. Hy wandelt door het Land: Rondom aen alle kant, Met Vasten! Bidden Waeken: 't Leven is hem verdriet, Hy wenst wel de dood t'smaeken, Maer zal die vinden niet. Tot straf leeft hy te baet, Zo lang de Wereld staet? Veel die hem zien bezonder, Van de eene Stad op de aer! Yder een is verwondert: Over dien wandelaer. Ook in de wintertyd, Is deze Mans habyt, Zeer weinig van beduyen, Over zijn Lyf een Rok, Gaet door Hagel, Sneeuw en Buyen En in zijn hand een stok. Als nu de Kerk uitgong: Veel Menschen oud en jong: Volgden hem na wilt hooren, Vraegde ook aen hem! Van wat plaets hy was gebooren, Hy sprak van Ieruzalem Een Schoemaker van Leer, Myn Naem is Azuweer! Zeer Ryk van Goed en Haven, Ik was doe vyftig Iaer; Doen Christus zyn Kruis moest dragen Na den Berg van Calvaer. Iesus met 't Kruis belaen, Bleef voor myn Deur stil staen!

4 5 Om te rusten zyn moe leden, Ik sprak geheel verstoord Zonder barmhertigheden Wandelt met u Kruis voort. Hier op sprak Iezus zaen Ik ben zoo moe van gaen, En gy wilt geen rust geven, Ik zeg u met beklag, Dat gij zult al uw leven, Gaen tot den Iongsten dag. Ik wierd van stonden aen, Gedreeven om te gaen, 't Geen tot den Iongsten dagen, Zal duuren van toen af, Dat ik voort ging jagen Tot myn verdiende straf. Als hy veel stee en Land, Had doorreist kwam dien kwant! Weer tot Ierusalems drempel, Toen heeft hy zeer geschreid, Als hy zag verwoest Gods tempel 't Geen Iezus had voorzeid. Als hy nu dat zoo vand, Is hy na een ander Land, Weer bedroeft gaen zwerven, Verkondigt openbaer, Gods woord zoo menig werven Dien Ioodschen wandelaer. Hy zei och Christen lien, Had gy 't Lyden gezien; Zo wel als ik dier tyden; Gy zoud voor eenen zond Doe de Ioden hem kastyden Liever sterven terstond.

5 6 Als nu dien wandelaer, In Engeland voorwaer In 't Veld ging treurig heenen Den Engel van den Heer, Is dien Iood aldaer verscheenen En zeide Azuweer. Neemt na de Stad uw keer, En zegt den Heer der Heer, Die zal het Land kastyden: Zo gy geen afstand doet, Door Pest en Dieren tyden Laet u kwaed en doet het goed. Den Engel die verdween Voor hem een vloog weer heen: Doen ging de Iood na Londen Heeft daer bekent gemaekt. Om afstand te doen van Zonden: Of dat haer straffen naekt. Leerd hier uit Menschen nou; Te [t]oonen regt berouw: Met Vasten, Bidden, waeken: Christus die met zijn Bloed Heeft voor ons den dood gaen smaken: En schenkt ons God behoed. Kermis-Vryagie tusschen Truy en Jaap. Op een aardige wys. Jaepje sta stil, Iaepje sta stil, Hoord eens wat ik u moet [v]ertellen,

6 7 Iaepje sta stil, Iaepje sta stil, Hoord eens wat ik u zeggen wil, Daer liep ons Kaet met Krelis: Zoo mooitjes door de Kramen in 't stil, Ik loof zy gingen aen den tril, Wat dunkje nou Iaepje sta stil. JAAPJE. Malle zottin, 't is de Min, Die de jonkheid trekt te zamen: Malle zottin, 't is de Min, Blyft staen en hoord myn zin? Iy zeid zoo een aerdig meisje. Willen wy 't zamen ook eens doen; Gaen om een zwiertje met fatzoen, Staet stil of je maekt myn groen. TRUYTJE. Iaepje wat praet, Jaepje wat praet, Ik durf het zeker niet wagen, Iaepje wat praet! Iaepje wat praet, Sta stil 't is nu te laet, Myn mortje zou zeker kyven, Als ik by tyds niet thuis en was. De buuren kwamen 'er aen te pas, Ey Iaepje sta stil wat ras. JAAPJE. Truitje zoet onnozelen bloed, Wat bruit u 't oude Besje: Truit[j]e zoet onnozelen bloed: Sta stil wat hebje weer spoet! Kom meisje ik zal u trakteeren, Op wyn en Bier al wat u lust, En stellen jou mortje wel gerust, Sta stil voldoet myn lust.

7 8 TRUYTJE. Aerdige Iaep, wat benje een knaep, Waer zou ik met u lopen! Aerdige Iaep, wat benje een knaep, Sta stil jou loozen Aep, Tog willen wy eens gaen kyken, Om maziton zyn kunst te zien, En wat 'er vorders zal geschien, Sta stil, Iaepje wil niet vlien. JAAPJE. Eerst na de Pret van marionet Het spulletje van Ian Klaessen Eerst na de Pret van marionet Sta stil Truy met een zet, Daer hebje de klugt al gaende; Zy kruipe uit en in een zak; Ey ziet wat is Ian Klaessen zwak, Sta stil nou Truitje tot strak. TRUYTJE. Ia zo waer, dat is wel raer: Zy slaen malkaer met stokken, Ia zo waer dat is wel raer, Sta stil myn lieve vaer? De droes wie kan hier scheiden, Ik waegt 'er aan 't gaet zo 't wil: Al sloeg myn moertje my op myn Bil Kom lustig nou Iaepje sta stil. JAAPJE. Zoete meid; wat ben ik verblyd? Nu gy my 't Iawoord hebt gegeven: Zoete meid; wat ben ik verblyd? Sta stil nu is het tyd, Wy zullen zaem eens danssen; Ie weet wel wat ik zeggen wil, Ie gaet met Iaepje nou aen den tril, Het deuntje van Iaepje sta stil.

8 9 Een Nieuw Lied van een Koopmans Zoon, en zyns Vaders Dienstmaagt. Stem: Schoon Cato. O booze wereld vol bedrieglykheid: Die menig mensch tot alle kwaed verleid? Om Geld en Schat, om rykdom staet en goed: Dat meenig kost het leven Goed en Bloed. Een Koopman ryk van veel Goed ende Schat: Woonagtig binnen Meurs die Schoone Stad: Had eenen Zoon zeer ryk van goed verstant: En wel begaeft trots ymand in het land. Ook had hy een dienstmaegd vroom en eel: Een jonge Blom gerukt nooit van haer steel Waer op de Zoon zyn jonge zinnen slaet: En haer met liefde en gunst steeds tegen gaet. Myn wel beminde sprak hy haer steeds aen In eeuwigheid zal ik uw nooit af gaen, Ik min u eeuwig in veel eer en deugd: Gund my maer weer uw teere lieve vreugd. De jonge maegt van schaemte schier bezweek Wanneer de Ryke Zoon haer zoo aenspreekt En zy gaet zoekt een maegt met meerder Goed Uw Vader draegt op uw te hoogen moed. Gy zeid Behuist; Behoeft en ryk van Geld En ik een arme dienstmaegt slegt gesteld: Die om myn kost moet werken dag en nagt Dies laet de min vry uit uwe gedagt. De Iongeling die sprak myn waerde vrouw, 'k Zweer by den Hemel, 'k zal uw zyn getrouw Misgund myn vader ons den Echtenband; Zo trek ik stil met u voort uit het Land.

9 10 Ontfangt myn waerde Ziel tot onderpand, Tot Echte trouw, dees fyne Diamant 'k Zal meerder blyk uw toonen van de min Of 't Vader spyt myn schoone A[e]rds godin. Hy strykt het kleet van zynen Arm bloot, En met een mes in eenen Ader stoot Schreef met zyn Bloed zyn onverbreekbaer trouw Dat hy haer eeuwig minden voor zyn vrouw. Dees Ionge Blom nam Diamant en brief; Gep[r]ent met Bloed, van haer beminde Lief Men z[w]oer malkaer in eeuwiglyk verbont t' Leven? en uit zuivre liefde grond. Natuur en liefd' verbande het gezugt, De Ionge maegt wierd van haer Lief bevrugt: Maer alzoo haest als Vader dit vernam Verstiet hy haer zeer toornig ende gram. Hy sprak zyn Zoon met deze reden aen Gy wulpze Fielt, wel wat hebt gy gedaen Uw eer bevlekt aen zoo een arme slet Daer gy zoo vast uw zin hebt op gezet. 'k Wil dat ghy haer zoo dadelyk verlaet, En trouwt een Iuffrouw nevens uwen staet Of 'k maek u basterd van myn groote goed En jaeg u weg van vriende en naeste bloed. Myn Vader 't zal dog eewig niet geschien Dat ik van myn beslaepen lief zal vlien; Die my zoo schoon is als een beeld op aerd Dus bid ik dat gy al uwe reeden spaerd. De vader sprak heel toornig en verwoed, Ik zal u dwingen dat gy myne wille doet, Al gaet zy schoon by u met kinde zwaer, 'k Zal door het Geld uw dwingen wel van haer. Hy heeft daer op zynen Dienstmaegt ontboon En sprak, zie daer, dat zal zyn voor u loon,

10 11 Daer zyn twee Hondert Kroonen voor uw eer: Vertrekt daer mee, en komt dan nimmer weer. Neen sprak de maegt myn Eer myn beste hoop. Zyn voor twee hondert kroonen niet te koop: Houd vry dat Geld en neemt daer van vermaek Ik laet aen God bevolen deze wraek. Dus g[in]g zy heen met tranen vol van rauw. Hy dwong zyn Zoon voort tot den Echten trouw, De Huwelyks dag die wierde vast gesteld! Schoon dat het hem in zyne herte kweld. De Ionge maegt verloste van een Zoon; Terwyl hy stond met de andere in geboon, De trouw dag kwam men zou te Kerk gaen Iuist het die maegt haer Kerkgang doe gedaen. Zy zag haer Lief daer voor den Priester ach! Te trouwen staen, zy maekten haer geklag, Nu moet ik zien myn vyandin voor oog? Geklaegt het God zy in den hemel hoog. Daer leid myn eer geworpen in het zant; Daer myn beminde, daer 's uw diamant! Daer is uw Schrift, geschreeven van uw bloed Dat myn eylaes de droeve dood aen doet. Zy nam een Mes en stak het met veel smert Ten boezem, in haer hoog bedroefde Hert; Hy viel als dol op 't doode Lighaem neer; Beklaegd' haer dood en schreide om haer eer. Weg Waereld, weg met alle listigheid, Die myn eylaes zo schandelyk heeft verleid, Ik draeg de schult en vloek myn vaders raed verliet ik haer, ik de ander ook verlaet. Ik stort op myne vader deze schant; 'k Verlaet myn Huys 'k trek na een ander Land: Daer myn geen vriend of maget meer en [k]en Nog niemand weet waer ik gebleven ben.

11 12 Dus trok hy heen, verliet zyn lieve bruid, Tot Vaders schand en trok de Landen uit, De Vader wierd van zyn verstand berooft Liep tot zyn eind met een krankzinnig hoofd. Gy ouders geeft u Kinders goede raed, Al zeid gy Ryk de Arme niet versmaed: Breekt nooit den Trouw die God besloten heeft: Op dat gy t'zaem in vreugd' en welvaerd leeft. Een Vermaakelyke Vrysters-Zang, over het verwellekomen van haer Minnaar. Op een aangename Wys. O dag! ô lang gewenschte dag, Daer meenig Mensch na wenschen mag, Ons scheepjes komen binnen; 't Is voor Hellevoet of Rotterdam: Dat daer myn lief Thuis kwam; Ik scheide uit met spinnen. Ik schopte 't Spinnewiel aen een kant, 'k Stak 't liever in de ligte brand; Ik schopte het myn voeten Ik wil gaen kyken naer de Schuit! Of daer myn lief komt uit: Hoe minnelyk zal ik hem groete. Wie hoor ik kloppen voor myn deur, Bent gy het beminden Zerviteur, Wellekom zo met gy weezen.

12 13 Hoe minnelyk was de eerste Brief, Die ik u schreef myn lief, Hebt gy die wel doorleezen. ô Ia, zei hy, myn waerde pand? Het zoete schrifje van u hand, Dat was tot myn vermaken, Maer doen ik kreeg den laeste brief; Van uw myn zoete lief, Verstond ik eerst de zaken. Ach lief, wat hebt gy in de zin, Wilt gy nu weer het Zee gat in, Of wild gy met myn paeren? Zo haeld u Zeiltjes spoedig in, Doet maer na u vrysters zin: Dan hoeft gy niet te vaeren. Een vrouw en is geen vryster meer, Zy is geen meester van haer Eer, Zy mag geen Ionkmans minnen: Maer als het Ia woord is gezeid, Dan is de Knoop geleid, Die niet is te ontbinden. Een Nieuw vermakelyk Minne-Lied. Stem: Leerdze van den Zanger. Komt Orphius, komt Amphion; Komt Iuno en Diaen, Komt Apol en Mercurius: Komt Venus en Vulkaen Betoond my eens u gunst: Laet my eens zien uw kunst:

13 14 Op dat ik u, myn Ziels vrindin, bis. Eens breng tot wedermin... Eens breng tot wedermin. Haer tandjes zijn gelyk Yvoor; Haer lipjes als korael, Haer boezem straeld de Lely door, Zy tergt de Nagtegael Wanneer het lieffelyke Beeld, Een Morgen deuntje kweeld: Dan kwest myn Ziel in myn ingewand, bis. En steekt myn hert in Brand... En steekt myn hert in Brand. Men ziet een strael van lieflykheid, Speelen uit haer Gezigt: Getempert met veel minlykheid; Daer Venus zelfs voor zwigt, Maer ach! ik wierd doorwond, Door 't kussen van haer Mond, Cupido die spand zyn kragten in, Brengt haer tot wedermin... Dus klaegden ik, maer och niet lang, Een rey van Minnegoon, Vermaekten my met haer Gezang: Verzeld van Venus Zoon? Uw liefste die gy bemind, Verdiend dat gy om haer schreid, Want zy is ons aller Gooden Kind, bis. Wel waerd uw Minlykheid. Dit was het antwoord van Mercuur Dien hem in gunst der Goon Een wolk verscheen als in Lazuur: Verzeld door venus Zoon, Ik dank met veel eerbiedigheid;

14 15 De Gooden voor haer les, En zeg vaer wel nu en altyd Dus min ik myn matres... Dus min ik myn matres... bis. Een Nieuw vermakelyk Minne-Lied. Stem: Cupido was myn Admiraal. Wanneer de zon zyn Paerde mend, Uit 't Oosten en Westwaerd op, En als zy zagt in 't Zuiden rend: Dan zweeter Ydas top? Dan stild de loop der Rivieren; Dan waeyd geen Lover of, Dan gaen de Nimphies plyzieren, In schaduw van 't Lommer lot. 't Gebeurden op een Middag: Op 't heetste van de zon, Dat ik myn dorst te lessen zag, Uit Beek en koele Bron, Zo hoord' ik in 't lommer der Boomen, Het ruizen van ee[n] Fontein, Ik spoeiden my na de Stroomen, Daer vond ik een Nimphje allein. Die zat met haere leden naekt, Te spoelen in de vloed, Het scheen zy waer in slaep geraekt, Dat dede myn nog zo goed, Want een Diana geleekze; Ofte een Action 'k Beef stil staen en bekeekze; Veel vreugde dat ik bevon. Daer zag ik aen haer goud geel Hair,

15 16 Het geen krinkende krullend was Haer Voorhooft als een Pronk altaer, Zoo wit als een albast; Haer Neusje zo net besneden, Haer Mondje blozend rood, Haer Kaekjes en andere leden: Die maekte myn levendig dood. Nu zag ik dit Godinnetje? Van lit tot lit in alles, Haer wit gekloofde Kinnetje, Haer poezel blanke hals, Doen zag ik nog wat lager, Ik was 'er tot kyken gezind; Myn lusjes die wierde nog grager, En wierd door het kyken schier blind. En voorts al op haer Boezem zag: Twee Mammetjes wit en bol, Doorstraeld met blaeuwen Aders ach, Met Melk en Honing vol, Haer Teepeltjes rood koralig: Daer druipt een Nactar uit: o Goden wie is zo zalig 't Genieten van zulk een Bruid. Myn oog dat myn tot minne dreef, Dat zag haer buikje aen, En straelden na de middelschreef, Daer vond ik nog wat staen: dat was ik durf 't niet zeggen, En 't zingen is te gemeen, Ik ging wat by haer leggen doe ontwaekteze zoo het scheen. Maer ik omhelsde haer terstont, En greep haer in myn arm, Ik kuste haer lieve rodermond: Cupido blies alarm,

16 17 Haer bruine oogjes die lonkten, En zaegen my vriendelyk aen! Myn bloed en d' Aders ontfonken, Een zugje heeft zy der gedaen. Een Geestelyk Lied van 't laaste Oordeel. Stem: Waer is 't Fortuyn nu ras. O Zondaers wie gy zeid: Bekeerd u 't is nog tyd, Denkt op u sterf dag leeft niet als een Beest, Die nooit geen God gekend heeft of gevreest! Bedenkt u klyn en groot Want daer en is niet wisser dan de dood! Die ieder een zal moeten smaken, Die het leven zaen: Van God hebben ontfaen. Paus, Keizer, Cardinael, Koningen altemael, Bisschoppen, Apten en Prelaten fyn: Hertogen, Prinssen, Vorsten groot en klyn, Geen mensch hoe hoog van staet, Of hoe gering: Hier niemand vry en gaet: Wanneer den Iongsten Dag zal komen, Daer Gods streng geregt, Ons dan voor oogen legt. Verzoend nu in jou tyd: Des Werelds ydelheid! Want niemand word voor Gods gerigt verschoond; Maer ieder Werk zyn eygen meester loond:

17 18 Nero's wreedheid geld: Geen groote magt of Alexanders geweld En kan Gods oordeel niet voor buigen? Maer elk mensch moet staen Om loon na Werk te ontfaen. 't Gemeene Spreekwoord zeid, 't is maer een kleine tyd, Dat wy op dees bedroefden Wereld zyn Den een vol vreugd den ander vol pyn Doorleeft de Profezy; Daer vind gy dat Gods oordeel is na by, En dat den Iongsten dag zal komen, Dat de zon en Maen, En Wereld zal vergaen. De Elementen al Zullen gaen tot niemendal versmelten en vergaen op die dag; Daer zal zyn weenen kermen en geklag, De Bruidegom ziet zyn Bruid, Van schrik besterven voor 't Bazuins geleid, De Koopman vlugt uit zyn Comtoren, Yder staet versteld: De Wisselaer by 't Geld. De landman aen zyn ploeg vind hier geen tyd genoeg Te vlieden, maer hy staet verbaest en kykt? [D]at deze dag geen and'ren dag en lykt, De reine Maegde staen, Verschrift om dat haer Ligt is uit gegaen Zo schrikt des Wereld wyze dwaze Op dien dag als 't Al? Voor God verschynen zal. Al wat op Aerde leeft, Geen mensch daer voordeel heeft;

18 19 Een Keizer moet hier met een Lazarus staen, Om vonnis voor den Regter te ontfaen, Daer geld geen Hooftze pragt, Nog laege staet of Adelyk geslagt; 't Moet voor den Regter stoel verschynen, Op dien laetsten dag; Die niet voor by en mag. Dan zullen d'engelen goed; Op Gods bevel met spoed, Komen van 't Oosten, West, Zuide en Noord En blazen de Bazuin met goed accoord, Met een zoo heldren toon, Staet op gy doode, mans, vrouw, dogter of Zoon, De zee het Graf haer doode baeren, Op dit snel gebied, Yder zyn Rigter ziet. De Uitverkooren staen, Hooren met vreugde aen; Komt gy gezegend aen bezit met blyd, Het ryk myns vaders 't is u bereid, En de Godlooze ziet, Oordeeld den Heer terstond na 't Hels gebied, 't Geen voor den Duivel en zyn Engelen, t' Zamen is bereid, In alle Eeuwigheid. Als de Godlooze dan; Roepen om hulp an, Bergen en Heuvelen, om bedekt te zyn; Omdat zy schroomen dan voor Gods aenschyn, Daer baet geen naer geklag; Maer zullen kermen, weenen nagt en dag, Over haer snoode booze zonde, Die zy in haer tyd, Hier staeg hebben geleid.

19 20 Want haer Conscientie worm, De ziel doet strom op storm; Een worm die nooit respyt nog rust en heeft, Maer eeuwig van geknaeg der Zielen leeft, Alwaer de Helsche gloed, Zal eeuwig branden, dat haer treuren doet, En daer de knarzingen der Tanden, In de Helsche pyn, In eeuwigheid zal zyn. O! schrikkelyk afgrys, Myn hart word als een ys, Myn ziel verschrikt en myn gemoed verstyft; Niets in myn zelven dat in 't leven blyft, Ik geheel en al verdwyn, Als ik denk om de Eeuwige Helsche pyn, Die de armen Ziel zal moeten lyden Van de boozen ziet Die Gods woord agten niet. Hierom ô werelds kind, Ziet wat gy hier bemind Wereld of God of wel u even mensch En leeft hier na u herten lust en wensch, Bekeerd u 't is nog tyd, Terwyl gy hier in deeze werelt zeid, Zend u gedagten steeds na boven, Mind des Hemels vreugd Die Hert en Ziel verheugd.

20 21 Minnaars-Klagt. Stem: Hou voerman van de Hel. Ontwaekt myn Lief ontwaekt: Wilt uit u Venster kyken? Want hier doe ik myn beklag; In 't naerste van de Nagt, Geen Tyger Leeuw of Beer! Die myn kan doen verschrikken, Geen Hagel wind of weer, Die my kan doen afkeer. Maer 'k doe hier myn beklag Over u wreede bonke: die gy ô schoone maegd, Van dag tot dag toe draegt, Maer ik bid u Liefje zoet, Werp my maer toe een lonkje: En haest u schoon Iongvrouw Of ik versmelt van rouw. Hoe lang is 't wel geleen; Myn lief teld maer de weeken dat ik kwam voor u deur, Met oogen vol getreur door hagel Sneeuw en Wind; Om u myn lief te spreeken; Maer gy blyft wreed verhart: En houd myn min verwart. Ik wens dat ik myn Bloed, Het zou my niet verdrieten, Voor u mogt storten uit: En dat op staende voet, En dat gy my dan maer:

21 22 U trouwe dienaer hieten, U slaef of aers u knegt, Ik diende u opregt. Ik wensten dat myn Hert, door dwang van 's Hemels Goden, Of dat u wreede Ziel: Gedwongen wierd door min; Of dat uw jeugdig Hart: My eens tot liefde noden, Zo vloog myn Hart en zin; Met u ten Heemel in. Maer ik zie wel wreede maegd, dat ik u niet kan bewegen Met myn trouw minnaers hart. En door een zoet gevly: Zo moet ik treuren gaen: Tot het eynde van myn leeven: Adieu ik vertrek van hier; Ik wensch u veel pleizier. Wat hoor ik voor geluid) Wie of myn hier komt wekken; Uit mynen zoete slaep, Wie of het wezen mag? Ik moet op zyn afscheid, Eens uit myn venster kyken, My dunkt zyn stem verlaet, Het is of hy heenen gaet. Gy trouwe minnaer stae, Ey wild eens wederkeere: die Lief daer gy om treurt die lag vast in haer rust, Ik droomden eenen droom, dat myn Ionkhert doet treuren: Als ik hem h[e]en liet gaen? dus blyft een weinig staen.

22 23 Ontfangt van my den Trouw? Myn Engel vol van waerden, Die voor zyn zoeste lief, Zyn lyf en bloed steld blood. Den Goden uit den Throon; Die roep ik tot getuigen Dat ik zal zyn getrouw Als eenen man zyn Vrouw. Een Waaragtig Verhaal van een die[n]stmaagd, die by haar Meesters Zoon bevrugt was, en 't Kind een Jaar lang in een Beschuit Ton verbergde. De laatste Regel van ieder Vers moet tweemaal Gezongen worden. Stem: ô Wereld vol van overdaad. Komt vrienden luistert na dit lied; Dat ik u hier zal zingen, Het is dog zoo geschied, Een Maegd van Amsterdam, Die daer de reis aennam, In Haerlem dienen quam, In Haerlem dienen quam. Zy diende by een Koopman daer, Die had een eenig' Zoone, Die sloeg zyn oog op haer, Hy sprak myn lief vrindin, Gy staet in mynen zin, Anders ik niemand min.

23 24 Zy sprak myn Heer gaet dog van myn; Gy kund wel aers aenraken, Daer zyn wel Iuffers fyn: Maer hy sprak haer alleen: En maek[t]e droef geween: Met klaegen en gebeen. Hy dog met vleyen niet af liet Tot hy de Maegt beslapen, En haer eer beroofde ziet, Zoo dat de maegt aldaer: Raekte met het kind zwaer, By deeze Zoone klaer. Agt Maenden helaes het was publyk, Doe ging de Zoone ryzen: Geheel na Vrankryk Hy sprak doen liefste koen, Als gy baerd met fatzoen: Wild dan u kind verdoen. Op dat het mag verholen zyn, Als ik wederom komen, Zult gy trouwen met myn; Och lief sprak zy met spoed, Ik kan niet zyn verwoed Op myn vlees ende bloed. Kom lief wilt myn belooven stil, Dat gy het zult vermoorden, En doet dog mynen wil, Daer is een zak met Geld. Het is nog ongeteld; Daer gy van leven zeld. Zy beloofde daer toe met 'er hand Dat zy het zou vermoorden, En zou helpen van kant; Toen trok de Iongman heen,

24 25 De maegd vol van geween; Bleef zitten daer alleen. Als nu haer Barensnood quam aen Ging zy na boven treeden, Heel droevig en belaen; Daer heeft zy doe geteeld, Een Ionge Zoone Eeld, Als een Albaster beeld. Als zy het kind daer hadden nou, Ging zy te regt bepynzen, Of zy 't vermoorden zou, Maer daer een stemme quam, Als zy 't in de armen nam, Bewaerd uw lieve lam. Zy viel toe op haer kniën neer, En storte haer gebeden, En riep aen God den Heer, ô Groote God zeer goed, Ik bid u met ootmoet, My en myn kind behoed. Zy wond het kind in doeken hoor, En ley het in een Tonne, Ging na beneede voort; Of haer gan[t]s deerde niet, Maer deze Maget ziet, Was wel in groot verdriet. Zy deed haer werk zo 't behoord, Als zy het had gedaene; Ging zo na booven voort, En voed' het kind aldaer, Tot het was een Iaer, Eer 't iemand wierd gewaer. Haer meester het op 't lest vernam Hy sprak tot zyn Huisvrouwen

25 26 Hoe of dat zo by quam Dat altyd de meid plaen, Alsze 't werk heeft gedaen, Na booven toe moet gaen. Ik moet haer eens stuuren na buit. Op vogelwyks hofs steede, dat zy wat lang blyft uit, Want ik kryg qua gedagt, En moet dan zien met magt, Wat zy daer heeft gebragt. Men stuurd na de Hofste terstond Vrouw en Meester gingen boven, Zy zogten daer in 't rond, Maer wat zy zog[t]en ziet, Met yver en met vliet, Zy en vonden daer niet. Op 't lest zo sprak de meester deer, Ik moet eens gaen kyken, In deze Ton voorwaer; daer zag hy 't Schaepje teer, Verschrikte al zoo zeer, dat hy viel schier ter neer. Hy riep zeer luide en verbaest, Een Kind myn lieve vrouwen Leid hier komt met 'er haest, Zou dit wel zyn ten toon, Van onze maeget schoon, dat zy heeft by ons zoon. Zy bragten 't Kindje na beneën, de Maegd quam t'huis gegange, En ging na boven treen, Zy in de Tonne ziet; Maer vind haer kindje niet, dat was haer groot verdriet,

26 27 Zy ging weer na beneeden voort, Met oogen vol van traenen, de meester zeide hoord; Is uw geschied veel leid, Zegt het myn zoete meid, Waerom dat gy zo schreid. Met regt is dat ik schreyen mag, Myn is myn kind ontnomen, dat stil in ruste lag, Hy bragt de maegd eerbaer, Al by zyn vrouw aldaer, die met haer Kindje waer. de meester vraegde heel gewis; Wie van dat zoete kindje, de regte vader is: de maegd sprak zonder schroom, Het is uw eigen Zoon; die myn bedroog onvroom. Wel zo myn Zoon de vader is, Zoo moet hy uw ook trouwen? Hebt gy beloftenis; Ia sprak zy van zyn Hand, Heb ik dees trouw saljant; die hy my gaf te pand. Hy schreef een brief wagten niet lank, Ach zoon wild over komen; Want wy leggen heel krank, En dit wel haestig doet; Eer de dood ons ontmoet! dus kykt dan na uw Goed. de Zoon wel haestig ryzen quam, Als hy t'huis was gekomen; wel haest wat aers vernam de Vader sprak hem an?

27 28 Zegt myn nu zoone dan, Bent gy daer Vader van. Hy sprak, ach ja Vader met spoet! Ik kan het niet verzaeken, 't Is myn Vleesch en bloed, Wel hebt gy zulks gedaen: Zo wil 'k van stonden aen, Gy haer zult trouwen gaen. de Zoon deede veel tegenweer, Toen sprak de Vader goedig, Brengt deze maegt in eer, Of ik maek met 'er spoed, Uw bastert van myn goed, En geeft 't aen 't Kindje zoet. doe heeft de Zoon geconzenteerd: Zy gingen daer te trouwen, dit was de Meids begeer: de vader bemerkt met blyt, dees maegd vol trouwigheid die was ook zeer verblyd. Gy dogters als gy raekt ten val; Wilt God voor oogen houden; Hy uw dan helpen zal, Gelyk als deze Meid, Onnozel was verleid. Maer God heeft haer verblyd.

28 29 Het Geestelyk Uur-Slag. Stem: Het Nagtegaaltje kleine, &c. Komt hier bedrukte Zielen Hoort na u schuldig pligt, 't Geen ieder Uur u leert, die vol van zonden krielen, En hoort na myn berigt. U buigzaem dog verneerd, Na wellust en begeerd; Zal ik my hier vertoonen; Gelyk ik voormaels plag: 't Einde zal het werk hier kroone; Twaelf uuren is den dag. De klok slaat Een. de Klok is een geslagen! Gedenkt aen eenen God; die 't alles geeft en voed, Een wereld met behaegen; Een Kerk word veel bespot: Een Middelaer Christus goed? Ook een geloof zeer zoet, Een weg ter eeuwige leven! die Christus heeft bereid: Voor die hem hier aenkleven? Zo ons de Schrift bereid. De klok slaat Twee. de Klok slaet Twee wilt merke: God schiep in den begin: Twee schoone Ligten groot? Twee Mensen tot versterke: Bragt hy ter wereld in; Adam en Eva bloot Waer uit den mensch eerst sproot,

29 30 Is alleen Stof en Aerde; dog neerstig hier op let; God gaf Mozes vol waerden, Twee Tafels in zyn wet. De klok slaat Drie. de Klok slaet drie mitsdezen: denkt drie Perzoonen zyn, In 't Goddelyke bestant: een waere God in wezen, Hoord aen den woorden myn; Nu dog gelyker hand; God drie Feest tyden zand: In 't Iaer aen d'israëlyten, die zy hebben ge-eerd: drie Iongelingen deed men smyten: In 't vyer: dog niet verteert. De Klok slaat Vier. de Klok slaet Vier wilt weeten; Vier monarchen hoog; Na daniel beschryf: d'euangelisten vermeeten, Zyn vier in haer vertoog; Tot vreugd voor Siel en lyf, Uit het Paradys zeer styf, Vloeyden ook vier Riviere, Vier Elementen ziet, Het Iaer door Gods bestieren, In vieren regt bediet. De Klok slaat Vyf. De Klok slaet Vyf wilt hooren: Vyf Boeken Mozes schreef: Vyf wonden kreeg Gods Soon: Vyf steenen om 't Oorboren, En david zoo verdreef;

30 31 den Goliath tot hoon! denk[t] Christus met vyf Broon, Vyf duizent mensch[e]n spysde; Vyf dwaeze maegden gaen Bedrukt, en God bewysde? Sodom zyn straffen aen. De Klok slaat Ses. Slaet de Klok Ses denkt mede, In Zes dagen heeft de Heer, Het alles wel gemaekt; Zes toevlugtige steden: Kreeg Israel na begeer! Gods gunst is haer genaekt? Zes dagen ongelaekt, Moeste zy 't manna rapen; In de wilde Woestyn: Christus by d'bruilofs knapen, Maekt zes Kruiken water Wyn. De Klok slaat Seven. Wanneer de Klok slaet Zeven, Gedenkt God heeft gerust? Al van zyn Arrebeid! En Iacob heeft begeven: Al na zyn wil en lust; Seven Iaer dienstbaerheid, Om Rachel zoo gezeid? Men leeft van Pharoos tyden, Seven Iaer goed en kwaed: Een Koning zig moest belyden; Met Gras dat op het veld staet. De Klok slaat Agt. Slaet de Klok Agt wilt denken, Agt wonderen pre[fec]t, door Elias verklaerd, Laet u gemoed niet krenken?

31 32 Maer toonen u verwekt, Agt menschen zyn gespaerd In d'arke Noachs bewaerd, den agtsten dag besneeden! Wierd onzen Hyland mee, Hy als een vorst der vreeden; Hier zoo zyn Intree dee. De Klok slaat Negen. Wel als de Klok slaet Negen: denkt david lag in zond! Wel Negen maenden lang; de Wyngaerd lien daer tegen, So het den Heer bevond: Gaf loon zonder bedwang, Maer Gods Soon zeer bang: Ten Negen Uur na wenschen Riep hy in droeve klagt? Aen 't Kruis voor veele menschen; Het is nu al volbragt. De Klok staat Tien. de Klok slaet Tien me[t] zinnen, denkt hoe Tien Plagen wel; God in Egypten gaf: Iereboams beginne? Was 't Volk van Israel, Tien stamme fel en straf: dat Christus was uit 't Graf Wou Thomas niet gelooven? Van [t]ien getuigenis, God zond ook nog van boven, de tien Gebooden wis De Klok slaat Elf. Is de Klok Elf geslagen? Denkt elf Apostelen maer, die zyn gebleven trouw,

32 33 Volgt haer in alle wegen, So komt hy mee hier naer, In 't Hemelsche Gebouw? Bevryd van alle rouw, Gods wyngaerd zonder treuren, Sal altyd open staen, Al kwam gy te Elf uuren. Hy zou u niet afslaen. De Klok slaat Twaalf. Is 't Twaelf wilt op agten, Want Israels volk voor eerst, Bestond tot eender Zom, Wild hooren met aendagten, Twaelf Spions onbevreest, Gingen na Cana om, Twalef steenen men vernam, In Aerons borstlap stonden, 't Iaer is zo af gebeeld, 't Werd doorgaens nog bevonden, Zo is het al verdeeld. Wilt dit dog wel onthouwen; Waer dat gy keert of gaet, In deze wereld wyd, Gy mannen ende vrouwen: Tot uwer Zielen baet. In den bekwamen tyd; Neemt niet lang respyt: Wild dit gestadig leeren, Geduurig en altoos, Zingt om Godt te eeren, Verlaet de zonden boos.

33 34 Het droevig Uyteynde der Liefde, van twee die malkander Beminde. Stem: Van de Blauwe Vlag De Liefde met een zoet genugt, Baerd zoo meenig droevig zugt, Gelyk ik zal verhalen, Van een Koopmans Zoon verstaet, In de Rotterdamsche Paelen, Die een dogter minne gaet. Deze dogter met 'er spoed: Was een Linne naeister goed, In zyn Vaders Huis wild letten? Diende zy voor Kost en Loon, Waer op hy zyn zinne zetten, Op dees eerbaer maget schoon. Hy sprak tot haer meenigmael, Met een minnelyke tael, Schoonste die der leeft op Aerde: 'k Kom u bieden aen myn Trouw, Mogt ik, schoonste blom vol waerden: U geniete tot myn vrouw. Zy als een eerbare maegd; Sprak tot myn geen liefde draegt: Steld op my dog niet u zinnen, Ik en heb niet als myn eer? Gaet een edel Dame minne Want gy zyt een magtig heer. Deze Ionker ryk van min, Sprak myn overschoon Go[d]in? Laten wy zamen vereenen,

34 35 Tot dat de dood ons leven scheid! Daer is een Ring met zeven Steene, Tot een blyk van trouwigheid. Deze maegd door min bevaen, Heeft zyn trouw genomen aen: Zy omhelsden met haer beyden; Toen malkander met genugt, En zy zwoeren noyt te scheyden, Waer op dat zy raekt Bevrugt. Hy heeft zyn Vader gevraegt, Om te Trouwen met dees maegd; Vader wil u niet verstooren, Laet het weezen dog u zin, Want ik heb haer Trouw gezworen, En gekregen tot myn min. De Vader sprak zeer obstinaet, Neen ik dat niet toe en laet, 'k Zag u liever voor myn oogen, Met een Strop om uwen keel, Eer ik dit ooit zal gedogen, Kiest een Ryke tot u deel. Vader als het wezen kan, Laet het dog geschieden dan, Laet ons Trouwen 't onzer baten En ons schanden dog behoed; Want ik zal haer nooit verlaten Zy draegt van myn Vlees en Bloed. De Vader met een loose grond, Sprak gy moet van hier terstond, Na Moskovien gaen varen, Nemen u Negotie waer, Als gy thuys komt van de Baeren, Sult gy Trouwen met malkaer. Deze Ionker met bescheid,

35 36 Heeft dit aen zyn lief gezeid, Die daerom droefheid ging toonen, Dog hy sprak [h]ebt goede moet, Daer zyn duyzend Goude Kroonen, En een brief al met myn bloed. Sy was daer niet mee te vree: Sprak lief laet ik vaeren mee, Doe gingen zy overleggen, Haer in 't Schip te bergen dree, Sonder ymand het te zeggen, Tot zy diep waren in See. 't Schip voer uit de Maes zoo voort; Na Moskovien dit aenhoord, Dog de See door Storm en winden, Brogt haer op een Klip aldaer, Dat het Schip in kort verslinden; En zy alle in doods gevaer. 't Volk kwam te nauwer nood: Nog te land met Sloep en Bood, Dog de Koopmans Zoon verheeven: Is op Gods genade heen, Op den Plank in Zee gedreven! Met dees Maget vol geween. Na twee dagen tyd zeer klaer Wierden zy het Land gewaer In Moskovien wilt weeten: Kwamen in een Bosch te land daer zy zogten na wat eeten, 't Geen haer diende tot bystand. Als zy zyn in 't Bosch gegaen Kwamen daer Twee B[e]eren aen Droefheid zag men hier gebeuren? Want dees Beeren als verwoed; Gingen dees Maegd verscheuren? dat dees Ionker treuren doet.

36 37 Hy schryft daer op staende voet Eenen Brief al met zyn Bloed, Met het opschrift daer beneven; Waer in dat hy schuld en al, Aen zyn Vader klaer gaet geven; Van dat droevig ongeval. Hy neemt daer een kort besluit, Om te sterven met zyn Bruit; Trekt de degen van zyn Syden Stakze in zyn Iongeren hert, Waer door hy in korte tyden, Van de dood verslonden werd. Een Pelgrim kwam daer voorby! Vond dees brief nog aen zyn zy, Gingse te Moscou bestellen, En van daer op Rotterdam Aen zyn Vader die met kwellen, Als dees droeve Tyding vernam. Deze Koopman dit gelooft: Wierd van zinnen heel berooft: Dat hy wygerde de Graetsie, Aen zyn Soon tot d'echte trouw En heeft hem uit disperatie; Gaen verhangen aen een Touw. Hier kan yder geven agt; Wat de liefde heeft voor kragt, Als twee Herte zaem vergaeren: Door de liefde reyn van aerd, Ouders wild haer laten paeren, Eer 't weerhouden droefheid baerd.

37 38 Herders Vryagie, tusschen de Herder Minas en de Herderinne Diliana. Vois: Trynke daar hoe zel 't nou wesen. MINAS. Toen ik laest myn Geytjes Weiden, Door de Klaverlyke Laen! Vand ik zitten aen der Heijden, Een Veld Nimphe diliaen: 'k Heb haer schuur en stulp bekeeken, En haer schaepjes menig fout, 'k Voel tot haer mijn Min ontsteken? 'k Wensch met haer te zijn getrouwt. diliana myn Voogdesse, Schoonste Herderin van 't Land, Gy alleen zijt mijn matresse, Na wien dat mijn Hertje brand Wild u vee met mijne mengelen, Laetse loopen in 't gemeen, En ons herte zamen strengelen, Tot wy beiden worden een. DILIANA. Herder stild u minne-klagen, Laet mijn in mijn stulp gerust; daer gaen ik mijn schaepjes wagten, En voldoet haer grage lust! Gaet vrij by u Roosje vrijen, En klaegt haer jou minnebrand, 'k Heb u t'zaam zien spelerijen: door de Linde hand aen hand. MINAS. dat is waer; maer weet mijn waerde dat het was op Harders Feest, Toen damon met Philis paerde, Maer ik ben daer niet geweest? 'k Heb haer noit een kus geboden:

38 39 Voor haer mond gelooft mijn nu, Of zo straffen mijn de Goden: Zo ik ijmand min als u. DILIANA. Of gij mij al praet van mi[nne], 't Is om niet Herder Minas: Ik en kan geen trouw beginnen, Om mijn Vader dorias: die is oud en hoog van Iaren, 't Zou hem brengen tot 'er dood, zo ik met u wilde paren: En hem laten in den nood. MINAS. 'k Zal u Vader onder-schragen! In zijn hoogen ouderdom, En met zijn believen vragen: Om te zijn uw Bruijdegom: 'k Sal hem dienen en u minnen, En ons vee wel gade slaen: Alderschoonste Herderinne Wild daer op mijn trouw ontfaen. DILIANA. minas laet ons nu gaen treden; In het wettig Trouw verbond, Ik verlaet mij op die Eeden, Die gij spreekt met Herd en Mond, 'k Wil u kussen en omhelzen, En u weder liefde bien, Onder Lind': willig en Elzen: Want het mag met Regt geschien. BESLUIT. Herder en Herderinne: Komt ter Feest met zoet geluid Laet Muzijk en Spel beginnen: diliana is de bruid, Minas is haer Bruidegom aerdig, Vlegd nu Kranssen van Groen kruid: Speelgenoo[t]en kom nu vaerdig, Wens haer zegen tot besluyt.

39 40 Een Raar Voorval, tussen een Jonkman en een Dienst-Maagt, dewelke s'avonds aan haar Heers Deur sittende, een zoet gezelschap kreeg. Stem: Ik ging lest Wandelen. Ik ging lestmael de willige boomen [t]ellen, En daer ontmoete mij een zo brave Tas: Ik speculeerde op de Ionk gezellen: die der de schoonste in de Noppen was. Het was een dienstmaegd zo ik kon bespeure Maer als een Juffrouw was zij aengedaen: Sij droeg de Sleutels van haer meesters deuren Alleene bleef zij voor een Tuijne staen. Ik heb mijn Hoedje zo fraeij afgenomen En ik bood haer zo minnelijk goeden dag, Ik zij schoonkind wie wagt gij hier t'komen; Dat gij alleenig hier zo staet en wagt. Ik zeij Ionkman ik heb niemand te wagten Ik heb Gasten gehad die zijn gegaen: Dat heeft geduu[r]d drie dagen en drie Nagten Lust u een Glaesje blijft niet buiten staen. Doe ik dat hoorde trad ik bij haer binnen Ik zij schoon kind dat Glaesje lust ik wel! Ik heb een juweeltje ik wou 't wel leenen Ik denk voorwaer dat gy 't houwen zel. Hebt gij een juweeltje laet mij eens kijken Mogelijk heb ik daer een doosje toe, Dat zou mijn zeker zoo wel gelijken, 't Sou mijn gelijken zoo ik het vermoe. Als Cupido 's Pijltjes waeren verschote:

40 41 Doen is hy opgestaen en heen gegaen, Dat heeft dat schoone Kind nog niet verdroten, Zy zey Ionkman en wil niet van my gaen. Ik schoot dat schooen Kint van minne lonken. En twee bruin Oogjes die zy op mijn sloeg, Dat dee myn Iongerhertje ontfonken, 'k Gaf haer een kusje voor haer Roder mond. Een Nieuw Lied, gedigt op 's Lands-Oorlogs Schip Gorkum, Gecommandeert door den Heer Capiteyn Muyden, voor Rotterdam. Stem: Wat hoor ik hier Blaazen. Wat doet my ontstellen, Staeg in myn gedagt. Dat my zo komt kwellen, Waer door ik versmagt. By dag als ik waeke, By Nagt als ik rust, Dan scheen ik te blaken. Vol van Minne-lust; Waer vind' ik nog gratie: Voor myn grillig hart, De Soete Tentatie, Die baerd my groot smart. Laest sprak ik een Susje, Wat ben ik doorwond, Die schonk my een kusje

41 42 Van haer roder mond? Ik wil haer gaen Vreyen: En bieden myn Trouw: Dan raek ik uyt Lyden: Uit druk en uit rouw: Myn lieve Annaetje, Myn liefde vergaet; Laest had ik een praetje: Met u op de straet. Wel Floris uw klagen, Dat staet my niet an? Ik heb geen behagen, In eenen Ionkman, 'k Heb geen behagen, Daer toe niet gezind, Te spreeken van paren 'k Ben maer een Kind: Van ruim zestien Iaeren, Daer toe Ouderloos Wilt de moeite maer sparen: Dan word gy niet boos. U tintelende Oogen Die vonken van de min; Uw twee bruine Oogen, Die staen in myn zin, Uw blosende kaken En uw Roder mond? Mogt ik die genaken, dan wierd ik gezond, Met uw Courale lippen, Myn liefste Anna, Ey later eens glippen Het woortje van Ia. Uw Haring wel Floris, Die braed hier niet gaer:

42 43 Uw pap die al goor is, Gaet vry op een aer, Spaert vry uwe Beenen; Dan hebt gy geen nood: Op dat gy uw scheenen: Hier niet blaeuw en stoot, Zoo verslyt gy geen Schoenen, Alhier op myn Trap: Want gy hebt van doenen; Uw geld tot gelap. Al uw spytig spreeken, Dat doet my de dood, Myn Hart schynd te breeken, Van liefde zoo groot, Vergun my te trekken, Myn leden regt uit: Op dat wy ons dekken; Als Bruydegom en Bruyd, Want ghy hebt geen vader, Nog moeder zie daer, Kom laet ons te gader, Nu worden een Paer. Weg, weg; met uw razen: Koop koek voor u geld, Het zyn maer viezebazen? Die gy my verteld, Ik lag met u klagen, Ik spot met u Pyn, Gy kund niet behagen, De zinnnen van myn, Ik stop 'er myn ooren, Voor al uw geween; Ik wil u niet hooren, Vertrek en gaet heen.

43 44 Kom kleen venus wigje, Weest nu de Piloot! En schiet met een schigje, In haer teere schoot, Vergun my genade, Klein Cupido zoet, Of ik zal my baden, Met myn eygen Bloed, Adieu dan Leeuwinnen! Gy zyt my al te straf, Ik schey 'er uit met Minne, De liefde sney ik af. Een Aerdige Ontmoeting, welke een Jonkman die op schaassen Ryden gehad heeft met een Ryke Madame. Stem: Schoon Isabel, verstaat myn reden wel. Een Juffrouw fier: Ging uit om haer pleizier, Al na een Eyland om daer de See te zien, Wat vond zy daer ook staen: Een Ionkman aengenaem; Zy vroeg of hy eens met haer uyt Reyen wou gaen. Ia Iuffrouw zoet, Ik ben bereid met spoed, Om u te dienen met myn vleesch en Bloed, Ik bid u treed maer in! Ik zal uw na uw' zin, Zeer zagjes Ryen als gy my bemind.

44 45 Sy reden daer zo zoetjes by malkaer, Tot dat zy kwamen aen een Herberg klaer Daer men tapt Wyn en Bier, En zit by een groot vier De Iuffrouw met de Reyer maekte groot pleyzier. Voort lietse daer, Een Bed op spreiden klaer: Daer die twee Liefjes op rusten met malkaer; Klein Cupidootje net, Die op de zaek wel let: Brogte die twee Liefjes te zamen na Bed. Sy traden in, Al na haer lust en zin; 't Was om te speelen het zoete Spel van Min? Zy zyn te rust gegaen! Tot dat den dag kwam aen, Klein Cupido die had zyn pligt voldaen. den dag kwam aen, Sy moesten scheiden gaen, Sy zei I[o]nkman gy kund wel heenen gaen: En sprak daer is een Kroon: Voor u verdiende loon, Ik heb myn genoegen al van u Perzoon. Neen brave Meid, 't Is zo niet gezeid: Mijn loon is meer als myn arrebeid; I[k] heb de geheele Nagt, Met vreugde doorgebragt. Ik ben geconzenteert dat voor de gantschen dag. In korten stond, zy wierd zo ne[t]jes rond, Wel Ionge dogter zijt gy zo onge[z]ond, My dunkt dat gy gaet zwaer:

45 46 zegt my wie is de Vaer, Gy zult het myn zeggen voor de waerheid klaer. Ach moeder ziet, Te regt en weet ik 't niet, Maer Adrianus zal myn helpen uyt verdriet; Als ik koom in de kraem, zal hy voor vader staen; Want hy heeft zyn dingen heel wel gedaen. die schoon Madaem, die kwam daer in de kraem, Al van een zoon Adrianus was zyn Naem: Hy wierd ontboden ras! Dat hy de Vader was, Want hy kon zyn Ambagt wel van pas. Een Aerdige Vryagie. Op de voorgaande Wys. Daer zou 'er een Magetje vroeg opstaen, Om haer zoete lief te zoeken gaen: En zy zogten onder de linden; Maer kon haer liefje niet vinden. Met een kwam daer een Heer aen gaen, Die zij Kind wat doet gy hier alleen t'staen: Of teld gy alle Groene Boomen, En al de geele goude Roozen. Ik tel de Groene Boomen niet, En pluk ook alle gouwe Roozen niet: Ik heb 'er mij liefje verlooren, En kon 'er geen tijding van hem hooren. Hebt gij 'er jou liefje verlooren, Kanje ook geen tyding van hem hooren, Hij is 'er op Seelands douwe, En verkeerd met andere schoone vrouwe.

46 47 Is hij 'er op Seelands douwe, Verkeerd hij daer met schoone vrouwe; Zoo mag den Hemel zijn leidsman zijn. Met alle mooije Meisjes die bij hem zijn. Wat trok hij uijt zijn mouwen, Een Ketting rood van Gouwen; Die ik u schoon Kind schenken, Wild op uwe lief niet meer denken. Alwaer de Ketting eens zo lang: Dat hij van den Hemel op d'aerde hang Veel liever wil ikze verliezen, Eer ik een ander liefje wil kiezen. Doe ontroerde de Heer zijn Bloed, schoon Kind zie wel voor u watje doet Gij bent 'er mijn regte Huijsvrouwen, En ik wilder geen ander trouwen. Samenspraak tussen Tryn en Drooge Kees. Op een Aangename Wys. Trijn mijn Engel mijn Godin; Gij alleen kund mij, mij, mij, bekoren, Uw schoonheid staet in mijn zin! Ik offer u mijn trouwe Min; Ach! wild mijn klagt aenhooren? Gy alleen kund mij, mij, mij, bekore. Wel Kees wat is dat malle praet! 'k Loof gij zoekt mij wat.. te foppen: Gij loopt als eens zot langs straet Wie zijt u dat gij zoo laet: Aen mijn deur komt kloppen: 'k Loof gij zoekt mij wat.. te foppen. Neen warentig zoete Meid, 'k Mag u zeker zo.. graag lijen!

47 48 Ons Theunes buur met goed bescheid, Heeft al lang tot mij gezeid, Trijntje moet gij vreijen, 'k mag u zeker zoo, zoo, zoo wel lijen. Wel of Teunus zoo wat kalt 'k moet 'er zeker schier schier schier na vragen, Dog zoo mijn schoonheid u gevalt 'k Loof dat gij wat niet mijn malt, Ik zou 't wel druven wagen! 'k moet 'er zeker schier schier schier na vragen. 'k Heb het 'er thans op gezet Trijntje daer mee zal, zal zal ik het wagen: 'k Loof het zeker, maer beget 't Word zoo laet ik moet na bed Ik zal 't mijn besje vragen? Trijn zie daer nu zal zal zal ik 't wagen. Hier gaet drooge Kees na huijs! Ik wou met hem soo graeg, graeg, graeg een Reisje, is het niet een droevig kruis; Ik moet zoo stil zijn als een muijs Ach ik arme meisje, ik wou met hem zoo Graeg, graeg, graeg een reisje. Wel dat gaet aen mijn verstand Wel te willen maer, maer niet te kennen, Ik loof dat ook aen alle kant, Soo in stee als op het land, Mijns gelijk wel bennen! Die wel willen maer; maer niet en kennen. Hier mee nu gaet Trijn na Huijs: Maer zij is geheel heel heel verslagen! Om dat Kees nu als een muijs Weg loopt zonder haer de luijs Van haer lijf te jagen; Want zij is geheel heel heel verslagen.

48 49 Een Nieuw Li[e]d, van een bedroogen Minnaar en Minnares. Stem: O Holland schoon, &c. Wat baerd de liefde al droefheid Gelyk hier is gebleeken, Hoe dat een Koopmans Zoon zeer blyt, Door liefde was ontsteeken, Al op een Dogter Ionk en schoon; Lieftalig en fraey van Perzoon, Daer gink hy by uit vryen: En deze Maegd verlyen. Hy sprak de Maegd met reden aen, Och lief komt my te baten, Ik ben om u in druk belaen; Ik zal u nooit verlaten, Komt myn te hulp door liefde zoet, Ik ben een Koopmans zoon met Goed, Genoeg om van te leven: Lief wilt myn niet begeven. Ik ben een jonge teere Maegt: 'k Heb niet als myn eere; Daerom tot myn geen liefde draegt, U Vader zou 't niet conzenteeren? U Moeder zou 't niet toestaen: Dat wy zouden te Trouwen gaen, Gy zoekt my te bepraten, En dan weer te verlaeten. Och neen myn alderliefste Vrouw, Ik zal u nooit verlaten, Daer is een Goud Orlogie op Trouw!

49 50 Och Vader myn Bede verhoort; Myn Ouders zal 'k wel bepraten, daer iseen Brief al met myn Bloed, dat ons zamen verbinden doet, Te leven met verblyden, Tot ons de dood komt scheyden. Ik neem u Trouw en ben bereid, Om met u zoo te leven, de Ionkman was hier door verblyd, Heeft haer een kus gegeven, Zy leefde t'zamen met genugt, de Maget wierd van hem bevrugt, Hy gaet zyn Ouders vragen, Om te Trouwen met behagen. Och myn beminde Vader vroom, Woud gy myn laten Trouwen, Ik heb een dogter, jonk en schoon, Gebragt in groote rouwen, daer toe is zy van myn bevrugt, Laet ons dog Trouwen met genugt, dan leven wy in eeren, Wilt het maer [c]onzenteeren. dat doe ik nu of nimmermeer, dat gy die Maegt zult Trouwen, U Moeder dat ook niet begeer, Te trouwen zoo een vrouwe, Ik zeg dat gy van stonden aen, de Maget zult verlaten gaen, Gy brengt ons geslagt tot schanden, Gy moet na vreemde landen, Zyn Ouders dwongen hem met spoet, Na Curassau te vaeren, Och Vader zoo het wezen moet, Ey hoord na myn verklaren, Laet dog myn lief komen aen Boort!

50 51 Myn hert dat schynt te breken, Laet ik myn lief dog spreeken. De Vader sprak op u begeer; Zult gy u Lief dog spreeken! Maer trouwen zult gy nimmermeer, Zyn Hert dat scheen te breeken, Zyn lief die kwam by hem aen Boord, De Moeder was daer door verstoort, Met groote spijt ontsteeken, Zy sprak ik zal het wreeken. Ziet haer Liefde ter herte gaet, Van deze twee verdryven, Adieu Lief ik zweer met 'er daed, Ik u getrouw zal blyven: Schoon myn Ouders ons schyden doet, 'k Zal haest komen weer met spoet, En leven dan in vreugden, Als twee Liefjes vol deugden. Vaert wel Ionkman dan met 'er spoed, 'k Zal my daer op verlaten, Denkt dat ik draeg u vlees en bloed, En Liefde boven maten, Ik zal u blyven zeer getrouw, Als een deugd en eerbaere Vrouw, Eer ik myn Eer zou verliezen, Liever zou ikde dood kiezen. Zoo schyden deze twee van een, Hy is zoo heen gevaeren, En liet zijn Lief zoo in geween! In droefheid en bezwaren Zyn Moeder hoorden dit gerugt, Dat deze Maeget was bevrugt, Met neyd was zy ontsteeken, En dogt ik zal me wreeken.

51 52 de Moeder koopt een Ionkman om, Om de dogter te bedriegen Op dat haer Soon op deze Blom, Niet meer en zou verlieven? 't Geschiede in een korten tyd: dat de Ionkman door snoo practyk dees dogter kwam verleyden: Om uyt playzier te Ryden. Als hy de Maegd had uyt de Stad! Zoo gink hy haer schofferen: Zy aen hem om genade bad, En wild my niet onteeren: Neemt liever myn leven met 'er spoed: Eer gy myn deeze schand aen doet, Wild myn het hert afsteeken, Om u gemoed te wreeken. Klaegen en smeeken was om niet, Het mogt 'er al niet baten, En doe zyn wille was geschied, Zoo ging hy haer verlaeten, de Maegd borst met dees woorden uyt, Ryd weg, Ryd weg jou snode Guyt, de Moeder ging hy 't verkonden, Hoe hy haer had geschonden. de Maget nam terstond de vlugt: Zy vreesde voor de schanden, daerom zoo liet zy menig zugt: Haer Lief kwam weer te landen, Zyn Ouders heeten hem welle[k]om: Hy dagt te weezen Bruydegom, Och Vader hoog verheven, Waer is myn lief gebleven. Ik weet niet waar zy is belant, Of waer zy is gebl[e]ven,

52 53 Zy heeft begaen een groote schand: Boelagie heeft zy bedreven: De Soon die ging met goed beleyd: En vraegden na het regt beschyd! Een Buurman die hem zeyde, Waerom hy droevig schryden. De Soon die wierd van liefde krank, En moest de dood bezuuren; De Moeder misten haer verstand, De Vader ging 'er om treuren, En zag zijn vrouw in dezen nood: Dat zy moest sterven de dood, ô God wat zal ik maken, Laet myn de dood ook smaken. De dogter kreeg een ziekte groot: En kwam van rouw te sterven: d'ouder hadde haer Soon t'huis ontbood, Die spoedig aen kwam zwerven: Maer zoo hy eenigzints bekwam, Straks na zyn zoete lief vernam; Maer 't bescheyd dat zy gaven, Was dat zy was begraven. Hy trok het Hayr uit d'herssen pan, En liet het graf doen open, Soo ras als hy zyn lief dood van; Heeft hy hem doorstoken: En bleef zoo leggen op haer dood, Door zyn uitsteekent liefde groot: En de ouders beyde gaere, Leefden niet lang daer naere. Ionkheid neem hier een Spiegel aen En ook gy Ouders meden, Ziet wat de liefde heeft gedaen, En de hoogmoedigheden!

53 54 Gy ouders laet Trouwen u Kind, Als zy door liefde zyn verblind, Laet haer den Egty bekleeden, Zo leeft gy stil in vreden. Een Nieuw Lied, van een Meyneedig Jonkman die een Dogter bedroog, en van een Serpent verscheurd wierd. Stem: O Holland schoon, &c. Komt hier gy Ionkmans wie gy zyt, Ik moet u wat verklaren, Hoe dat een Minnaer heeft gevryd, Een dogter wel drie Iaeren? 't Exempel hebben wy gehad! Al binne Meurs die schoone Stad, Aen een dogter bekwaeme, Regina is haer Name. Een Ionkman kwam schier alle daeg, By deze dogter praten, Staet myn ten antwoord schoone Maegd, Ik zal u nooit verlaten? Ik verzoek u tot myn Egte Vrouw, Neemt deze diamant op trouw, Laet ons beyde vergaeren, En t'zaem uit liefde paeren. Als hy zyn wil nu had gedaen, door beloft en schoon praten: doen is hy van haer afgegaen, En heeft haer weer verlaten, Maer God die straft te zyner tyd, Wie dat de eerste steene leyd!

54 55 Die haer brengt in benouwe, dat zal hem namaels rouwe. Want ziet zy was van hem Bevrugt, Toen trok hy uit den landen, Hy nam van haer doe straks de vlugt, Liet haer in druk en schanden! daer by zwoer hy, ô droef elend! Eer ik haer trouw dat een Serpent, Myn levend kwam verscheure, Gelyk men sag gebeuren. Hy laet haer zitten nu alleen, Vul zugten, klagen, kermen, Sy roept tot God vol droef geween: O Heer wilt myn ontfermen, de dogter ging van droefheid ach! deed aen de Moeder haer beklag, die eerst soo schoon kwam praten, die heeft myn nu verlaten. dogter bent gy van hem bevrugt, Wilt het my openbaeren: Moeder dat is daer ik om zugt, dat doet myn Hert bezwaren; Och! och ik zit in druk en rouw: Want ik en ben geen maegd of Vrouw, Eylaes de tyd van Baeren: die komt hoe langs hoe naeder. de negen maenden zyn vervult, den druk kwam haer aen 't herte, dat zy moest baeren met gedult? In groote pyn en smerte, Sy baerde een schepsel heel bevreest, Handen en voeten als een Beest: 't maekte groot geschreeuw og vrinden Of 't alles wou verslinden.