De gemeenteraad. Ontwerpbesluit. Beknopte samenvatting: Aan de Gemeenteraad wordt gevraagd goedkeuring te verlenen aan het Autodeelplan Gent 2020.

Transcriptie

1 De gemeenteraad Ontwerpbesluit OPSCHRIFT Vergadering van 25 april 2016 Besluit nummer: 2016_GR_00316 Onderwerp: Autodeelplan Gent Goedkeuring Beknopte samenvatting: Aan de Gemeenteraad wordt gevraagd goedkeuring te verlenen aan het Autodeelplan Gent Bevoegd: Filip Watteeuw Bestemd voor: Commissie Openbare Werken, Mobiliteit en Stedenbouw DE GEMEENTERAAD AANHEF De volgende bepalingen zijn van toepassing inzake de bevoegdheid: Het Gemeentedecreet van 15 juli 2005, artikel 42, 1 De beslissing wordt genomen op grond van: Het Gemeentedecreet van 15 juli 2005, artikel 2 Bijgevoegde bijlage(n): Autodeelplan Gent 2020 MOTIVERING Op de Gemeenteraad van 24/11/2014 werd het Parkeerplan Gent 2020 goedgekeurd. In dit parkeerplan werd reeds opgenomen dat we autodelen verder willen stimuleren, onder meer door het verder uitbreiden van het aantal voorbehouden parkeerplaatsen voor autodeelorganisaties, het integreren van autodelen in nieuwe ontwikkelingen en het ondersteunen van autodelen met elektrische voertuigen. 1 van 23

2 In de zitting van de Gemeenteraad van 28 september 2015 werd het definitief Mobiliteitsplan Gent - Strategische Mobiliteitsvisie vastgesteld. Het Mobiliteitsplan beoogt een modal shift naar meer duurzame vervoerswijzen. Ook autodelen kan daarin een belangrijke rol spelen. Autodelers maken bewustere mobiliteitskeuzes, maken minder vaak gebruik van de auto en nemen vaker de fiets en/of het openbaar vervoer. Momenteel zijn er ongeveer autodelers in Gent die gebruik maken van ongeveer 220 autodeelwagens. Om Gentenaars de volgende jaren de kans te geven gemakkelijker over te stappen naar autodelen, is het nodig een aantal sterk stimulerende maatregelen te nemen. De Stad Gent wenst autodelen verder te doen groeien door het inrichten van meer voorbehouden parkeerplaatsen voor autodeelwagens (ook andere dan Cambio), het uitreiken van parkeervergunningen voor autodeelwagens en het voorzien van financiële incentives voor Gentenaars die willen starten met autodelen. Tegelijkertijd is de visie van de Stad Gent om milieuvriendelijke autodeelwagens en in het bijzonder elektrische, extra te stimuleren door subsidies en het voorzien van laadinfrastructuur. De Stad Gent zal hier zelf ook een voorbeeldrol opnemen en zichzelf verder profileren als autodeler alsook als aanbieder van autodeelvoertuigen (door wagens uit het eigen wagenpark te delen met Gentenaars). Met dit Autodeelplan Gent 2020 willen we evolueren naar Gentse autodelers en minstens autodeelwagens tegen Op voorstel van het college van burgemeester en schepenen Beslist het volgende: VOORSTEL Artikel 1: Keurt goed het bij dit besluit gevoegde Autodeelplan Gent BIJKOMENDE INFO BIJ HET BESLUIT IVA Mobiliteitsbedrijf - Beleid BIJLAGEN DIE INTEGRAAL DEEL UITMAKEN VAN HET BESLUIT - Autodeelplan Gent van 23

3 Autodeelplan Gent van 23

4 Inhoudsopgave 1. Inleiding Over autodelen Wat is autodelen Vormen van autodelen Particulier autodelen / autodelen met je buren Autodelen door autodeelaanbieders Autodeelaanbieders met eigen vloot Autodeelaanbieders zonder eigen vloot Typologie volgens standplaatsen Voorbehouden parkeerplaatsen voor deelwagens Situatie op vandaag Visie Acties en maatregelen Parkeerkaarten voor deelwagens Situatie op vandaag Visie Acties en maatregelen Voetgangersgebied & circulatieplan Naar een gepersonaliseerde vergunning voetgangersgebied Autodeelwagens geen uitzondering op knippen in circulatie Financiële incentives voor autodelers Situatie op vandaag Visie Acties en maatregelen Nieuwe, milieuvriendelijke autodeelwagens Situatie op vandaag Potentieel Visie Maatregelen en acties De Stad Gent als autodeler Campagne Visie Acties en maatregelen van 23

5 1. Inleiding Gent is de bakermat van autodelen in Vlaanderen. Taxistop (officieel Centrum voor Positieve Aanwending) werd in Gent opgericht in 1975 met als doel om efficiënter om te gaan met allerhande (vervoers)middelen. Dégage startte in 1998 met 1 wagen; Autopia werd door Taxistop, Bond Beter Leefmilieu, Dégage en het VVSG in 2003 opgericht als Vlaams Steunpunt voor particulier autodelen en Cambio Vlaanderen is in 2004 in Gent geboren met 3 standplaatsen en 7 wagens. Vandaag worden op die manier een 220-tal wagens gedeeld door meer dan gebruikers. De ambitie van de Stad Gent is om te groeien naar autodelers tegen 2020 (of 10% van de inwoners met rijbewijs). Autodelen past perfect binnen het nieuwe Mobiliteitsplan en Parkeerplan van de Stad Gent. In de jongste 10 jaar zijn er auto s bijgekomen in Gent, waardoor de parkeerdruk sterk toeneemt. Eén autodeelwagen kan tot 12 particuliere wagens vervangen en dus de nood aan parkeerruimte sterk doen afnemen. Het creëert ook kansen om het parkeren voor bewoners meer op buurtparkings te concentreren en in de straten ruimte vrij te maken voor andere functies. Uit onderzoek (onder meer in opdracht van Cambio) blijkt bovendien dat autodelers meer bewuste keuzes maken voor hun verplaatsingen, minder de auto gebruiken en meer gebruikmaken van het openbaar vervoer en de fiets. Autodelen zit merkbaar in de lift. De jongste 3 jaar nam het aantal autodelers gemiddeld met 30% toe. Ook nieuwe organisaties en bedrijven dienen zich aan: Partago startte in Gent met het delen van elektrische wagens (Renault Zoë ZE), Bolides vestigde zich met een nieuw aanbod in Gent en Peer2Peerbedrijven zoals CarAmigo en Tapazz hebben ook al Gentse wagens in hun database zitten. En vermoedelijk zullen nog andere organisaties in de komende jaren zich in hetzelfde werkveld begeven. 3 5 van 23

6 2. Over autodelen Voor een goed begrip en om in de verdere uitwerking van het autodeelplan ook (eventueel) onderscheid te kunnen maken in het beleid richting verschillende vormen van autodelen, wordt hieronder een korte toelichting gegeven over autodelen in al zijn verschijningsvormen Wat is autodelen Bij autodelen maken meerdere huishoudens en/of rechtspersonen om beurt gebruik van één (of meer) wagen(s). Autodelen gaat uit van een eenvoudig principe: de wagen wordt gebruikt wanneer hij nodig is. Wanneer de wagen niet nodig is kan deze door een ander huishouden/rechtspersoon gebruikt worden. Autodelen biedt grote milieu -, sociale en economische voordelen. Het vermindert het aantal auto s, het aantal files, de CO2 uitstoot, de parkeerdruk en de individuele kost voor het gebruik van een wagen en leidt tot een duurzame modal split. Autodelen is een duurzaam en flexibel alternatief voor het bezit van een wagen Vormen van autodelen Wereldwijd ontstaan steeds meer nieuwe autodeelinitiatieven. Grosso modo kan je de initiatieven opdelen in zelfstandige, kostendelende buurtinitiatieven en autodelen georganiseerd door autodeelaanbieders (met of zonder eigen wagenpark) Particulier autodelen / autodelen met je buren Bij particulier autodelen worden één of meerdere private wagens door verschillende buurtbewoners gebruikt in een, meestal kleinschalig, zelfstandig systeem. Een tweede belangrijk kenmerk is het kostendelend principe. De eigenaar van de wagen maakt geen winst, maar krijgt de reële kostprijs van de wagen vergoed per gedeelde kilometer. Ten derde is er bij dit type autodelen een grote mate van zelforganisatie en sociale interactie, met eigen afspraken en regels. De wagen is eigendom van een lid van de autodeelgroep of kan in mede-eigendom aangekocht zijn door meerdere leden van de groep. Voorbeelden: Autodelen door autodeelaanbieders Autodeelaanbieders met eigen vloot Een rechtspersoon stelt een wagenpark ter beschikking van haar abonnees. De gebruiker betaalt aan de organisatie voor het gebruik van een wagen. De wagens staan verspreid (over verschillende standplaatsen) in de stad. Alle wagens zijn op elk moment toegankelijk voor de gebruikers, indien ze niet in gebruik zijn door een andere abonnee. De gebruiker tekent een contract met de organisatie. 1 bron: autodelen.net 4 6 van 23

7 De kosten worden voornamelijk bepaald door het gebruik (tijd en/of kilometers) van de wagens, en een eventuele bijkomende abonnementskost. Er zijn momenteel 3 systemen die autodeelaanbieders met eigen vloot aanbieden: Stationbased, freefloating en one-way (zie punt 2.3) Voorbeelden: Autodeelaanbieders zonder eigen vloot Een rechtspersoon stelt een online platform ter beschikking waarop eigenaars hun wagen kunnen registreren. Iedereen die zich aanmeldt als gebruiker kan elke wagen op het platform huren tegen een vergoeding (kilometerprijs en/of uurprijs) die meestal bepaald wordt door de eigenaar. De autodeelaanbieder fungeert als tussenpersoon tussen autobezitters en gebruikers, biedt een reservatiesysteem en zorgt voor een correcte juridische en verzekeringstechnische omkadering. Voor deze dienstverlening ontvangt de autodeelaanbieder een percentage van de opbrengst van de verhuur van de auto. Dit autodeelsysteem wordt in de praktijk ook peer-to-peer autodelen genoemd. Het is een mengvorm van enerzijds particulier autodelen (zonder het zelfstandig en kostendelend principe) en anderzijds het systeem van autodeelaanbieders met eigen wagenpark (maar dan zonder eigen wagenpark). Voorbeelden: Typologie volgens standplaatsen Een autodeelaanbieder kan werken volgens één of meerdere van onderstaande systemen: Stationbased: De deelwagen moet worden opgepikt en terug geplaatst op dezelfde standplaats. Free-floating: De deelwagen moet worden opgepikt en terug geplaatst in een zelfde buurt. One way: De deelwagen wordt opgepikt en ergens anders achter gelaten (kan ook in een andere stad zijn). 5 7 van 23

8 3. Voorbehouden parkeerplaatsen voor deelwagens 3.1. Situatie op vandaag Vandaag zijn in Gent enkel parkeerplaatsen op het openbaar domein gereserveerd voor Cambio. Er zijn op een 50-tal locaties in Gent één of meerdere deelwagens van Cambio beschikbaar. Deze standplaatsen liggen grotendeels op openbaar domein. Enkele plaatsen zijn ingericht op privé-domein (parkings van Stad Gent, NMBS, ). Voor andere autodeelorganisaties worden op vandaag geen parkeerplaatsen voorbehouden,. Cambiowagens mogen niet parkeren op standplaatsen van andere Cambiowagens. Dit betreft echter intern beleid bij Cambio, want de Stad Gent (IVA Mobiliteitsbedrijf) controleert op parkeerplaatsen voorbehouden voor autodelen enkel of een voertuig beschikt over een parkeerkaart autodelen. Bovendien kunnen ten gevolge van de Wegcode (Art.27ter. Voorbehouden parkeerplaatsen) ook geen autodeelwagens uit andere steden parkeren op voorbehouden parkeerplaatsen voor autodelen in Gent. Het is immers momenteel niet voorzien dat deze autodeelwagens kunnen beschikken over een Gentse gemeentelijke parkeerkaart voor autodelen Visie Op termijn wil de Stad Gent evolueren naar een fijnmazig netwerk van geclusterde, voorbehouden parkeerplaatsen voor autodeelwagens over de ganse stad. Een basisprincipe is dat er in gebieden met een hoge parkeerdruk, altijd voldoende autodeelparkeerplaatsen beschikbaar zijn, zodat organisaties die uitgaan van een station-based model, altijd in dezelfde autodeelcluster kunnen parkeren. We evolueren naar een systeem met autodeelparkeerplaatsen die niet zijn toegewezen aan een specifieke autodeelorganisatie. In deze evolutie hebben we oog voor praktisch-organisatorische elementen en stemmen we de evolutie af met de autodeelaanbieders. We beogen een spreiding over de hele stad, dus ook naar de deelgemeenten en minder evidente locaties. Het parkeren van autodeelvoertuigen heeft een sterke relatie met bewonersparkeren en dus met het concept van buurtparkings. Het is de visie van de Stad Gent om meer en meer te evolueren van straatparkeren naar buurtparkeren, zodat er in de straat meer ruimte vrijkomt voor andere functies. Ook de tendens om individueel autobezit in te wisselen tegen meer gedeeld gebruik, moet worden verdergezet. Er is immers onvoldoende ruimte beschikbaar om elke huidige (en toekomstige) auto van bewoners op een geclusterde (buurt)parking te parkeren, zelfs als deze bewonersplaatsen gedeeltelijk op privéterrein kunnen worden gevonden via de parkeermakelaar. Clusters van autodeelplaatsen moeten bovendien bij voorkeur goed bereikbaar zijn met de fiets en het openbaar vervoer. Het is daarom raadzaam om bij deze clusters steeds te voorzien in fietsenstallingen en indien enigszins mogelijk te zoeken naar locaties die gelegen zijn aan tram- of busverbindingen. 6 8 van 23

9 Ook zullen autodeelplaatsen in de nabije toekomst moeten beantwoorden aan nieuwe noden, zoals het kunnen opladen van elektrische voertuigen. Gezien de link met bewonersparkeren, kan oplaadinfrastructuur voor autodeelwagens (voorzien aan de geclusterde parkeerplaatsen) mits een goede inplanting, ook gebruikt worden door bewoners met een eigen elektrische wagen. Een bijkomende technologische innovatie kan zijn om deze parkeerplaatsen uit te rusten met sensoren, waardoor (bv. via een app en/of gps) vrije parkeerplaatsen voor autodelen en/of elektrische voertuigen gemakkelijk kunnen worden gevonden Acties en maatregelen Deze langetermijnvisie moet echter stapsgewijs uitgerold worden. In de eerste fase, waar het vooral nodig is om autodelen een extra duw in de rug te geven, is het niet raadzaam om de bestaande voordelen voor Cambio af te bouwen. Ook zullen er op korte termijn slechts een beperkt aantal buurtparkings kunnen worden gerealiseerd en moeten we in eerste fase deze geclusterde parkeerplaatsen voor autodeelwagens inrichten op openbaar domein. Daarom is het aangewezen om in eerste instantie de huidige vraaggerichte aanpak voor voorbehouden autodeelplaatsen aan te vullen met het uitbreiden van een deel van de bestaande autodeelplaatsen op openbaar domein met parkeerplaatsen voor andere autodeelwagens en bijkomende standplaatsen te creëren. We ambiëren ook een kwaliteitsverhoging van deze autodeelclusters door deze locaties uit te rusten met fietsenstallingen voor zover dat dit nog niet het geval is. We faciliteren op enkele bijkomende autodeelplaatsen elektrische voertuigen door het voorzien van een laadpaal. AMBITIE 2016: 150 AUTODEELPARKEERPLAATSEN Uitbreiden van min. 10 Cambiostandplaatsen met 1 of 2 parkeerplaatsen voor andere autodeelwagens. Locaties in samenspraak met de erkende autodeelorganisaties te kiezen op basis van: o o o Geografische spreiding Bereikbaarheid openbaar vervoer Potentieel gebruik (aanwezigheid en/of gebruik van particuliere autodeelwagens in de buurt) Min. 1 fietsenstalling (1 module type Gent / 5 fietsen) in de buurt van de standplaats voorzien. Bijkomend uitrusten van minstens 10-tal parkeerplaatsen met laadpaal voor elektrische voertuigen, bruikbaar zowel voor elektrisch autodelen als voor het laden van elektrische voertuigen van bewoners. Modaliteiten m.b.t. het plaatsen van publieke laadpalen worden momenteel onderzocht door het Mobiliteitsbedrijf i.s.m. de Dienst Milieu en Klimaat. 7 9 van 23

10 Blijvend inrichten van nieuwe Cambio-standplaatsen, zoals op vandaag (op vraag van Cambio), maar met aandacht voor geografische spreiding. AMBITIE : 300 AUTODEELPARKEERPLAATSEN Overige Cambiostandplaatsen uitbreiden met parkeerplaatsen voor andere autodeelwagens. Inrichten van nieuwe autodeelclusters met zowel gereserveerde parkeerplaatsen voor station based deelwagens als algemene autodeelplaatsen. Locaties worden gekozen in samenspraak met de erkende autodeelorganisaties. Mogelijks kunnen één of meerdere van deze nieuwe clusters al worden ingericht op nieuwe buurtparkings (door de stad aangekochte en beheerde terreinen of dubbelgebruikte private parkings via de parkeermakelaar). Er wordt tijdelijk geïnvesteerd in het beschikbaar stellen van een aantal deelwagens op nieuwe locaties; zoals in de kern van deelgemeenten. Een autodeelorganisatie zal nl. enkel een voertuig plaatsen als ze min of meer zeker zijn van het gebruik. Door als stad dit exploitatierisico ten dele op ons te nemen, kan voor autodelen makkelijker een netwerk opgebouwd worden op locaties waar nog quasi geen autodelers bekend zijn. De modaliteiten worden uitgewerkt met de autodeelorganisaties. De kosten hiervoor voor de stad zijn afhankelijk van het effectieve gebruik van de autodeelwagens op deze locaties. Een raming hiervoor kan gemaakt worden na het bepalen van de gewenste locaties in de loop van Elke autodeelcluster wordt uitgerust met fietsparkeermogelijkheden. Bijkomend uitrusten van parkeerplaatsen met laadpaal voor elektrische voertuigen, bruikbaar zowel voor elektrisch autodelen als voor het laden van elektrische voertuigen van bewoners. Het Mobiliteitsbedrijf en de Dienst Milieu en Klimaat bereiden hiertoe een plan van aanpak voor. Inrichten van standplaatsen die gebruikt kunnen worden door alle erkende autodeelwagens, dus niet voorbehouden voor een specifieke autodeelorganisatie AMBITIE : 500 AUTODEELPARKEERPLAATSEN Inrichten van nieuwe autodeelclusters met 200 bijkomende autodeelparkeerplaatsen, met zowel standplaatsen die voorbehouden zijn voor specifieke autodeelpartners, als standplaatsen die ter beschikking staan van alle autodelers. Er wordt maximaal ingezet in het parkeren op buurtparkings van 23

11 Bijkomend uitrusten van parkeerplaatsen met laadpaal voor elektrische voertuigen, bruikbaar zowel voor elektrisch autodelen als voor het laden van elektrische voertuigen van bewoners autodelers op 500 parkeerplaatsen kan dit? Momenteel zijn er in Gent meer dan autodelers die gebruikmaken van een 220-tal wagens, terwijl er slechts 100 voorbehouden parkeerplaatsen zijn. De Stad Gent verwacht nog een sterke groei van het gecentraliseerd autodelen met eigen vloot, maar de exponentiële groei van autodelen wordt verwacht in het particulier en P2P-autodelen (gecentraliseerd autodelen zonder eigen vloot en gedecentraliseerd autodelen). Verwacht wordt dat gecentraliseerd autodelen met eigen vloot en vaste standplaatsen in 2020 zal uitstijgen boven de 200 voertuigen. Dat betekent echter dat er nog een 300-tal parkeerplaatsen beschikbaar zijn voor de overige autodeelorganisaties. Minstens 800 autodeelwagens via andere deelsystemen zijn nodig om autodelers te kunnen bedienen. Vele van deze wagens zullen echter via P2P-systeem en gedecentraliseerd autodelen worden ingezet en bijgevolg vaak niet op autodeelparkeerplaatsen, maar bij eigenaars voor de deur parkeren. Met de parkeerkaart (of digitaal parkeerrecht) autodelen is dat perfect mogelijk. Prognose autodelers eigen vloot / stationbased eigen vloot / free floating zonder eigen vloot / peerto-peer particulier autodelen 5000 TOTAAL van 23

12 4. Parkeerkaarten voor deelwagens 4.1. Situatie op vandaag In Gent bestaan op vandaag 2 soorten parkeerkaarten voor autodelen: voor particulier autodelen en voor autodeelorganisaties. De eerste soort wordt de facto momenteel enkel uitgereikt aan Dégageauto s (waarvan er momenteel 57 zijn) en de tweede soort enkel aan Cambio (met 110 wagens op dit moment). Momenteel zijn er slechts 120 parkeerkaarten voor autodelen uitgereikt door het Mobiliteitsbedrijf, terwijl er ongeveer 200 autodeelwagens in Gent zijn Visie Gezien er meer en meer verschillende vormen van autodelen in Gent opstarten en het aangewezen is om een stimulerend en uniform beleid te voeren dat autodelen in zijn geheel promoot, kiezen we voor 1 parkeerkaart voor autodelen, bruikbaar door alle verschillende erkende autodeelorganisaties. Het is bovendien wettelijk bepaald dat de parkeerkaart voor autodelen enkel mag uitgereikt worden voor voertuigen die gedeeld worden via bemiddeling van een door het stadsbestuur erkende autodeelorganisatie. De bestaande situatie waarbij particuliere autodeelgroepen zonder tussenkomst van een autodeelorganisatie ook parkeerkaarten kunnen krijgen, is dus eigenlijk onwettig. Het Mobiliteitsbedrijf zal het gemeentelijk reglement m.b.t. de gemeentelijke parkeerkaart aanpassen om te bepalen aan welke voorwaarde een autodeelorganisatie moet voldoen om erkend te kunnen worden en hoe de parkeerrechten voor autodelers zullen toegekend worden. Algemeen is het onze visie dat Gentse autodelers minimaal dezelfde voordelen moeten krijgen die bewoners met een eigen voertuig hebben. In eerste instantie willen we autodelen een extra boost geven door nog meer voordelen toe te kennen. Dat impliceert dat de parkeerkaart (of digitale parkeervergunning) voor autodelen gratis is en dat er onbeperkt in tijd over het gehele grondgebied geparkeerd kan worden. Dat geldt zowel in zones met betalend parkeren, blauwe zones, op plaatsen voorbehouden voor bewoners en uiteraard op de voorbehouden plaatsen voor autodelen. De parkeerkaart kan niet gebruikt worden in de zogenaamde commerciële straten. We koppelen hieraan een traject van monitoring en evaluatie om potentieel misbruik in te schatten (zie inzet). Indien de monitoring en evaluatie van het gebruik van de parkeervergunning voor autodelen aangeeft dat er misbruik is (autoverplaatsingen naar de binnenstad omdat het parkeren gratis is en/of te veel innemen van parkeerplaatsen die eigenlijk bedoeld zijn voor kortparkeren, bv. in handelskernen), wordt overgestapt naar een alternatief systeem. Het gratis parkeren via een digitaal parkeerrecht wordt verbonden aan de bewonerszone van de autodeler op het moment dat die gebruik maakt van het autodeelvoertuig. In andere bewonerszones zou de gebruiker dan parkeergeld moeten betalen. Op standplaatsen voor autodelen wordt het digitale parkeerrecht dan ook enkel geldig binnen de bewonerszone waarvoor het parkeerrecht is toegekend. Andere autodeelwagens kunnen wel parkeren op een standplaats voor autodelers, maar mits te voldoen aan het geldende parkeerregime in die omgeving. Het aanvragen van dit parkeerrecht moet automatisch gebeuren bij de reservatie van van 23

13 de autodeelauto. Dit moet kunnen zonder bijkomende handelingen en mag dus geen extra barrière vormen voor de autodeler. De ontwikkeling van de software die hiervoor nodig zal zijn en de afstemming met de softwaretoepassingen van de autodeelorganisaties, gebeurt in samenspraak. Zal er geen misbruik zijn? Bij gebruikers Gentenaars zonder eigen wagen die aan autodelen doen, maken een heel bewuste (mobiliteits)keuze. De kans dat deze groep gebruikers gebruik zal maken van autodeelwagens om frequent korte autoverplaatsingen te maken naar de binnenstad om daar dan gratis te parkeren, is klein. Het grootste hypothetische risico bestaat uit de groep Gentenaars (met eigen wagen) die zich bewust aansluiten bij een autodeelgroep of organisatie om gebruik te kunnen maken van de parkeervoordelen. Het gaat m.a.w. om personen die het gros van hun verplaatsingen doen met de eigen wagen en enkel een autodeelwagen gebruiken om zich naar de binnenstad te verplaatsen en daar gratis te parkeren. Rekening houdend met het feit dat autodelen ook een inspanning vraagt van de gebruikers (reservatie op voorhand, verplaatsing naar de standplaats of eigenaar van de wagen, ) én bijkomende kosten met zich meebrengt (de gebruikskost voor autodelen omvat zowel vaste kosten als variabele kosten zoals brandstof), wordt ook hier het risico op dit soort gebruik laag ingeschat. Tot slot kan misschien gevreesd worden dat autodeelwagens met onbeperkte parkeerkaart parkeerplaatsen innemen die bedoeld zijn voor kortparkeren, zoals in commerciële straten. Indien deze autodelers effectief komen winkelen, lijkt hiertegen geen bezwaar. Voor langparkeren bestaan er bovendien alternatieven zoals eerder beschreven. Samengevat weegt het voordeel op vlak van parkeren als hefboom om mensen te verleiden tot autodelen zeker op tegen het potentiële risico op misbruik. Bij eigenaars Omwille van het doorgedreven parkeervoordeel zouden auto-eigenaars in de verleiding kunnen komen om hun eigen wagen aan te sluiten bij een autodeelorganisatie voor particulier autodelen. Zo kunnen ook zij wanneer ze de wagen zelf gebruiken overal in Gent gratis parkeren. Dit is op zich vooral een gewenst effect, want om het particulier en P2P-autodelen exponentieel te laten groeien zoals voorzien in dit plan is het noodzakelijk dat veel auto-eigenaars inderdaad hun wagen aansluiten bij een autodeelorganisatie of-groep. Er is vooral een risico op misbruik indien auto-eigenaars zich uitgeven als autodeler, terwijl de auto slechts zeer beperkt gedeeld wordt gebruikt. Daarom is het essentieel dat er duidelijke criteria worden ontwikkeld met betrekking tot autodelen: hoeveel moet een auto (in tijd en kilometers) gedeeld worden met anderen om te kunnen spreken van autodelen? Samen met de erkende autodeelorganisaties moet hiervoor een norm ontwikkeld worden en een wijze afgesproken om hierop controle uit te oefenen. Het zal met andere woorden niet volstaan om een wagen ter beschikking te stellen op de website van Caramigo of Tapazz om een parkeerkaart autodelen te krijgen. Mogelijks kan er voor particulier en P2P-autodelen gewerkt worden met een tijdelijke kaart (proefperiode van 6 maanden). Na evaluatie en toetsing aan de norm kan dan een definitieve kaart voor 1 jaar worden uitgereikt van 23

14 Acties en maatregelen AMBITIE : UITGEREIKTE PARKEERVERGUNNINGEN VOOR AUTODELEN : 250 uitgereikte parkeervergunningen,. De doelstelling voor 2016 zal voornamelijk bereikt worden door het uitreiken van parkeervergunningen aan (kleinere) autodeelgroepen en aan nieuwe P2P-autodeelwagens : 500 uitgereikte parkeervergunningen. 2020: uitgereikte parkeervergunningen Indien we kunnen komen tot 1000 autodeelvoertuigen die een autodelers faciliteren, mogen we veronderstellen dat ook aanzienlijk aandeel Gentenaars geen parkeerkaart voor bewoners meer zal aanvragen, of zelfs zal indienen, omwille van de instap of overstap naar autodelen. We schatten dit aandeel uitgespaarde parkeerkaarten voor bewoners in 2020 op tot Aantal autodeelwagens of parkeervergunningen per type autodelen eigen vloot / stationbased eigen vloot / free floating zonder eigen vloot / peer-to-peer particulier autodelen TOTAAL van 23

15 5. Voetgangersgebied & circulatieplan 5.1. Naar een gepersonaliseerde vergunning voetgangersgebied Momenteel hebben enkel de voertuigen van Cambio een permanente vergunning voor het voetgangersgebied. Andere autodeelvoertuigen hebben dit niet. De nieuwe parkeerkaart autodelen geldt niet voor het voetgangersgebied. Parkeren is er immers verboden voor alle gemotoriseerde voertuigen. In dat perspectief is het ook niet logisch om autodeelwagens per definitie een vergunning te verlenen voor het voetgangersgebied. Het kan niet de bedoeling zijn om met een autodeelwagen het voetgangersgebied te doorkruisen zonder daar een bestemming te hebben. Zeker met de invoering van het nieuwe circulatieplan en het uitgebreide voetgangersgebied wordt de kans op misbruik van een algemene vergunning voetgangersgebied groter. Gentenaars die wel een rechtmatige bestemming hebben in het voetgangersgebied (van en naar de eigen woning, handelaars voor laden en lossen, ) kunnen vandaag en in de toekomst wel een vergunning voor het voetgangersgebied krijgen, al dan niet geldig binnen bepaalde venstertijden. Het is dan ook in de filosofie van dit plan ( dezelfde voordelen voor autodelers als voor bewoners met een eigen wagen, én meer ) logisch om autodelers die recht hebben op toegang tot het voetgangersgebied, toegang te verlenen tot dat voetgangersgebied. Ook hier maken we een geleidelijke overstap. In eerste instantie, zolang het huidige vergunningenbeleid duurt, blijft de regeling voor Cambio zoals ze nu is. Autodelers van andere autodeelorganisaties kunnen een vergunning voetgangersgebied aanvragen volgens de huidige regels. Met de uitbreiding van het voetgangersgebied en het in voege gaan van het nieuwe toegangsbeleid voor het voetgangersgebied in april 2017 willen we de bovenstaande logica invoeren. Momenteel wordt het aanvragen en afleveren van vergunningen softwarematig uitgewerkt. Binnen de digitale toepassingen die ontwikkeld worden, wordt de mogelijkheid geboden aan autodelers om een vergunning aan te vragen voor de dag of het moment dat ze effectief met het autodeelvoertuig naar de eigen woning of handelszaak moeten, volgens de geldende regels van het vergunningenbeleid van het voetgangersgebied. Deze vergunning moet zoveel mogelijk automatisch en zonder bijkomende handelingen worden uitgereikt. Op deze manier kunnen alle autodelers van alle autodeelorganisaties met een rechtmatige bestemming in het voetgangersgebied toegang krijgen tot dit voetgangersgebied van 23

16 5.2. Autodeelwagens geen uitzondering op knippen in circulatie Het nieuwe circulatieplan heeft als doelstelling om de leefkwaliteit en de bereikbaarheid van de binnenstad te verhogen. Dit gebeurt door de stad op te delen in verschillende sectoren, en de verbinding tussen deze sectoren voor auto s en vrachtvervoer enkel nog mogelijk te maken via de stadsring. Voor voetgangers, fietsers, openbaar vervoer, taxi s en hulpdiensten is deze verbinding wel nog mogelijk. Hoewel het nieuwe circulatieplan ook een aanpassing zal vergen van de autodelers, ziet de stad het niet haalbaar een algemene uitzondering hierop te voorzien. Het is immers niet de bedoeling van dit plan om autoverplaatsingen (zelfs met autodeelwagens) te faciliteren van 23

17 6. Financiële incentives voor autodelers 6.1. Situatie op vandaag Het grootste financieel voordeel van autodelen is inherent aan het autodelen zelf: door ofwel zelf geen auto te kopen en enkel de werkelijke gebruikskosten te betalen op het moment dat je een auto nodig hebt; ofwel door je auto te delen en zo een stuk van de vaste kosten te kunnen delen met anderen (terwijl de auto anders stilstaat en vaste kosten zoals afschrijving en verzekering blijven doorlopen). Ook het aangeboden parkeervoordeel betekent natuurlijk een belangrijke stimulans. Om potentiële autodelers helemaal over de streep te trekken, kunnen echter nog bijkomende financiële incentives worden aangeboden. Op vandaag wordt het inschrijvingsgeld of het lidgeld om aan te sluiten bij een autodeelorganisatie, eenmalig terugbetaald tot een maximum van 35 EUR Visie Het is zeker wenselijk om de bestaande incentives minstens te behouden. De andere financiële voordelen wegen zwaarder door, maar de subsidie is een manier om de ondersteuning van de Stad Gent te benadrukken en om de drempel om in te stappen in een autodeelsysteem nog te verlagen. De Stad Gent wil de administratieve last voor autodeler en autodeelaanbieder voor het bekomen van deze subsidie wegnemen door rechtstreeks overeenkomsten af te sluiten met de autodeelorganisaties. Voor elk nieuw lid, betaalt de Stad Gent de instapkost, waarborg of of de eerste te betalen schijf (ter waarde van maximum 35 EUR) via de autodeelorganisatie. Via een campagne (zie verder) communiceren we aan de Gentenaars dat ze bij wijze van spreken al autodelers zijn. De instapkost is betaald, ze moeten enkel nog beginnen rijden van 23

18 6.3. Acties en maatregelen AMBITIE: : EUR UITGEREIKTE SUBSIDIES voor autodelers De terugbetaalde bedragen variëren van 30 tot 35 per autodeler. Indien we rekening houden met een gemiddeld terugbetaald bedrag van 32.5 per autodeler komen we tot de volgende bedragen: 2016: naar autodelers = EUR subsidie 2017: naar autodelers = EUR subsidie 2018: naar autodelers = EUR subsidie 2019: naar autodelers = EUR subsidie 2020: naar autodelers = EUR subsidie van 23

19 7. Nieuwe, milieuvriendelijke autodeelwagens 7.1. Situatie op vandaag Cambio beschikt over 4 elektrische voertuigen. Dégage heeft een hybride voertuig in zijn wagenpark. Partago beschikt over 3 elektrische voertuigen en zal dit aantal gevoelig verhogen in De Stad Gent deelt momenteel zelf 2 elektrische voertuigen uit het eigen wagenpark via Cambio met Gentenaars. Daarnaast bestaat er via de Dienst Milieu en Klimaat een subsidie voor de aankoop van een milieuvriendelijke deelwagen. Indien u als Gentse inwoner of vzw een nieuwe elektrische of CNG wagen koopt en zal delen met andere Gentenaren, dan kunt u in aanmerking komen voor een subsidie van 6000 euro voor een elektrische wagen en 1000 euro voor een CNG wagen Potentieel Verwacht wordt dat het marktaandeel van elektrische voertuigen tegen 2020 tussen de 5 en 15% van het volledige wagenpark zal bedragen (zie tabel schema hieronder). Het is aannemelijk te veronderstellen dat de verdere introductie van elektrische voertuigen zich sneller zal voordoen bij autodeelsysteem dan bij niet-gedeelde particuliere voertuigen. 95% van al onze verplaatsingen zijn korter dan 100km. Het argument om geen elektrische wagen aan te schaffen naast financiële redenen is vaak dat men af en toe toch verder moet rijden. Binnen autodeelsystemen gaat deze logica niet op, omdat voor deze verplaatsingen gebruik kan worden gemaakt van een andere wagen. De ambitie moet zijn om tegen 2020 minstens 10% van de autodeelvoertuigen uit elektrische voertuigen (batterij-elektrisch of plug-in hybride) te laten bestaan. Bron: van 23

20 CNG of Compressed Natural Gas (aardgas) maakt in ons land slechts heel traag opgang. Op vandaag zijn een 2000-tal CNG-voertuigen ingeschreven in ons land. NGVA Europe (National Gas Vehicle Association) verwacht in een conservatief scenario slechts een marktaandeel van 0.02% tegen Wereldwijd betekent dat een wagenpark van 20 mio aardgasvoertuigen Visie De Stad Gent wil er zelf aan bijdragen om bijkomende autodeelwagens ter beschikking te stellen van Gentenaars. In de eerste plaats door meer wagens uit het eigen wagenpark via een autodeelorganisatie ter beschikking te stellen. De focus ligt hierbij vooral op de nieuwere, milieuvriendelijke voertuigen. Om logistieke rompslomp te vermijden, wordt er hier a priori gekozen voor het uitrusten van de voertuigen met toegangstechnologie. Dat kan via een autodeelorganisatie met eigen vloot (zoals Cambio of Partago), maar ook via P2P-autodelen om het moment dat er in Gent een organisatie start met P2P-autodelen met toegangstechnologie (zoals MyWheels in Nederland). De aankoop van milieuvriendelijke deelwagens door particulieren en vzw s willen we verder stimuleren. De bestaande subsidie wordt daarvoor behouden. Tevens wordt onderzocht of de subsidie ook kan worden toegekend aan andere juridische entiteiten zodat alle erkende autodeelaanbieders hierop beroep kunnen doen. Indien de Stad Gent een actief aankoopbeleid rond aardgasvoertuigen blijft voeren en deze ook inzet voor autodelen en indien de plannen van zowel private partijen (DATS24 e.a.) als de Stad Gent worden uitgevoerd op vlak van tankinfrastructuur, kan een sterkere groei verwacht worden Maatregelen en acties : ambitie 100 elektrische autodeelvoertuigen We beseffen dat dit aantal een ambitieuze stelling is, maar vertrouwen op de algemene tendens in de maatschappij en de elkaar versterkende maatregelen van de stad Gent en andere overheden om een dergelijke evolutie mogelijk te maken. Volgende acties zullen worden genomen Het voorzien van een netwerk van laadpunten, Het voorzien van specifieke parkeerclusters met faciliteiten voor elektrische deelwagens Behoud van de reeds bestaande subsidies van 6000 voor elektrische voertuigen en 1000 voor CNG-voertuigen De recent ingevoerde premie van 5000 van de Vlaamse overheid voor de aankoop van een elektrisch voertuig zal als bijkomende maatregel een sterk ondersteunend effect hebben van 23

21 8. De Stad Gent als autodeler De Stad Gent heeft een voorbeeldrol te vervullen op vlak van autodelen. Om die waar te maken, zetten we in op 2 sporen. Enerzijds profileert de Stad Gent zichzelf verder als gebruiker. Het eigen wagenpark wordt kritisch onder de loep genomen en afgebouwd indien mogelijk. In het Bedrijfsvervoersplan luik dienstverplaatsingen wordt verder onderzocht welke dienstverplaatsingen in de toekomst met autodeelwagens kunnen gebeuren. Anderzijds groeit de Stad Gent als aanbieder van autodeelwagens. Nu worden al enkele wagens uit de eigen vloot gedeeld via Cambio. Door de continue vergroening van haar wagenpark, draagt de Stad zo ook bij tot het verduurzamen van de beschikbare autodeelwagens in Gent. Er wordt verder gegaan op de ingeslagen weg en in de periode worden wordt onderzocht of bijkomende voertuigen kunnen ondergebracht worden in een autodeelsysteem van 23

22 9. Campagne 9.1. Visie Doel is om het nieuwe Autodeelplan 2020 te lanceren in We koppelen hier een communicatie- en promotiecampagne aan die de ambities en de maatregelen van het plan in de verf moeten zetten. Verder willen we ook dat de voordelen van het autodelen sterk in de verf gezet worden. De verschillende systemen, met al zijn voor- en nadelen moet kenbaar gemaakt worden aan de ruime bevolking. Omdat het Mobiliteitsbedrijf over onvoldoende capaciteit beschikt om dergelijke campagne gelijklopend met bv. het Mobiliteitsplan te voeren, wordt gezocht naar een manier waarop de autodeelorganisaties dit kunnen trekken, gesubsidieerd, bijvoorbeeld op basis van een convenant. In deze campagne zal er voldoende aandacht besteed moeten worden zodat verschillende doelgroepen bereikt kunnen worden. Er zal specifiek aandacht moeten gaan naar het bereiken van kansarmen. Autodelen kan voor deze doelgroep een sleutel zijn in functie van het bestrijden van armoede in het algemeen, en vervoersarmoede in het bijzonder Acties en maatregelen 2016: Ambitie: voor campagne autodelen Samen met de autodeelorganisaties en eventueel verwante partners de boodschap overbrengen naar elke Gentenaar dat hij/zij een autodeler is en kan beschikken over honderden auto s een combinatie van verschillende acties en middelen, waaronder ook het onderzoek naar de wenselijkheid en haalbaarheid van een grotere herkenbaarheid voor particuliere autodeelwagens door bestickering, belettering of andere. 2017: ambitie: voor campagne autodelen Samen met de autodeelorganisaties en eventueel verwante partners Na evaluatie van de campagne van 2016 wordt de nieuwe campagne bijgestuurd een combinatie van verschillende acties en communicatie- en promotiemiddelen, waaronder ook het onderzoek naar de wenselijkheid en haalbaarheid van een grotere herkenbaarheid voor particuliere autodeelwagens door bestickering, belettering of andere van 23

23 : verdere promotieacties Afhankelijk van de inschatting van de verdere informatiebehoeftes van de Gentse bevolking en de mate van professionalisering van de autodeelorganisaties op vlak van communicatie op dat moment, wordt ingeschat welke campagne op dat moment nodig is, en wie deze campagne zal trekken van 23