Examen (versie site)

Transcriptie

1 Examen 2015 (versie site)

2 Landgraaf, april 2015 Beste examenkandidaat, De komende weken wordt veel van je verwacht. Zorg dat je fit bent! Luister goed naar de adviezen van je docenten / afdelingsleider en noteer alle belangrijke afspraken in je agenda. Laat je niet verrassen, ben voorbereid en verzorg je examenwerk uiterst zorgvuldig! Heel belangrijk is dat je goed de begintijdstippen van de examens bekijkt. Soms heb je s ochtends examen; soms s middags. Laat 2015 ook voor jou een bijzonder jaar zijn. Veel succes bij het streven om je felbegeerde diploma te halen! Mevr. M. Debets / H. Scholten, secretarissen eindexamen vmbo-tl Mevr. S. Schreurs, secretaris eindexamen havo Mevr. C. Beaumont, secretaris eindexamen vwo Mevr. M. Kusters, secretaris eindexamen tto

3 Overzicht belangrijke data Maandag 11 mei - vmbo-tl / havo / vwo start centraal examen Donderdag 11 juni - vmbo-tl / havo / vwo bekendmaking uitslag 1 e tijdvak Vrijdag 12 juni - vmbo-tl / havo / vwo afhalen voorlopige cijferlijst uur vmbo: Martinzaal havo: bovenbouwkantine vwo: lokaal inleveren aanvraagformulier herexamen - opgeven DUO 2 de tijdvak vóór uur vmbo-tl / havo / vwo Dinsdag 16, woensdag 17, donderdag 18 juni - herkansing (2 de tijdvak) vmbo-tl / havo / vwo Vrijdag 26 juni - vmbo-tl / havo / vwo bekendmaking uitslag 2 de tijdvak Donderdag 2 juli - diploma-uitreiking vwo uur Vrijdag 3 juli - diploma-uitreiking vmbo uur - diploma-uitreiking havo uur Gymzalen In de gymnastiekzalen 320 en 520 zal het centraal examen 2015 grotendeels worden afgenomen, alsmede de lokalen 255, 256 en 512 (computerlokaal). Woordenboek Met ingang van het centraal examen 2007, dus ook in 2015, is een verklarend woordenboek Nederlands toegestaan bij alle schriftelijke centrale examens. Zie verder op lijst met toegestane hulpmiddelen.

4 Bekendmaking correctievoorschriften Net als in voorgaande jaren worden correctievoorschriften van de schriftelijke examens uitsluitend digitaal ter beschikking gesteld op en op Eerste tijdvak Publicatie correctievoorschriften examens 2015 eerste tijdvak, op de datum van afname. Ochtendzittingen: Alle correctievoorschriften van de ochtendzittingen worden gepubliceerd om uur. Middagzittingen: vmbo om uur; havo/vwo om uur (ook bij examens die om uur zijn afgelopen). Het moment van publiceren houdt verband met examenzittingen voor kandidaten met tijdverlenging en mogelijke quarantainesessies. Voor de ochtendzitting is gekozen voor publicatie om uur omdat het niet gewenst leek dat kandidaten zeer kort voor de aanvang van de middagzitting kennisnemen van het correctievoorschrift van een door hen gemaakt examen tijdens de ochtendzitting. Tweede tijdvak Publicatie correctievoorschriften examens 2015 tweede tijdvak. Ochtendzittingen: vmbo en havo/vwo om uur. Middagzittingen: vmbo om uur, havo/vwo om uur.

5 Rooster eindexamen 2015 VMBO Dag Tijd lesgroep aant. lokaal week 20 ma 11 mei nsk2_ di 12 mei fa_ wo 13 mei bha_ ne_1, ne_4, ne_5, ne_ ne_ week 21 ma 18 mei gst_3, gst_ en_3, en_5, en_6, en_ en_ di 19 mei du_1, du_2, du_ wi_2, wi_3, wi_4, wi_ wo 20 mei ak_6, ak_ do 21 mei nsk1_ vr 22 mei ec_1, ec_2, ec_4, ec_ week 22 di 26 mei bi_3,bi_4,bi_

6 Rooster eindexamen 2015 HAVO Dag Tijd lesgroep aant. lokaal ma 11 mei econ_2, econ_5,econ_ di 12 mei kubv_ netl_a, netl_b, netl_c netl_d, netl_e wo 13 mei dutl_2, dutl_3, dutl_ biol_4, biol_ week 21 ma 18 mei ges_3, ges_ ges_5, ges_ fatl_ di 19 mei entl_a, entl_b, entl_c entl_d, entl_e wo 20 mei wisa_2, wisa_4,wisa_6, wisb_ wisa_ do 21 mei schk_3, schk_ vr 22 mei m&o_2, m&o_ di 26 mei ak_2, ak_ wo 27 mei nat_ lln apart

7 Rooster eindexamen 2015 VWO Dag Tijd lesgroep aant. lokaal week 20 ma 11 mei netl_a, netl_b, netl_c di 12 mei m&o_1, m&o_ wo 13 mei kunst wisa_4, wisa_ wisb_4, wisc_ week 21 ma 18 mei ges_ nat_ di 19 mei grtl_ econ_ wo 20 mei dutl_2, dutl_ biol_1, biol_ do 21 mei ak_ entl_5, entl_8, entt_ vr 22 mei latl_ di 26 mei fatl_ wo 27 mei schk_6, schk_ lln apart

8 ROOSTER HEREXAMEN VMBO TL/TG: rooster centrale examens 2e tijdvak 2015 Vaknaam Afnamedag Afnamedatum Begintijd Eindtijd Nederlands dinsdag 16 juni Engels dinsdag 16 juni Aardrijkskunde dinsdag 16 juni Geschiedenis woensdag 17 juni Beeldende vakken woensdag 17 juni Frans woensdag 17 juni :30 15:30 Wiskunde woensdag 17 juni Duits donderdag 18 juni Nask1 donderdag 18 juni Nask2 donderdag 18 juni Biologie donderdag 18 juni Economie donderdag 18 juni Havo: rooster centrale examens 2e tijdvak 2015 Vaknaam Afnamedag Afnamedatum Begintijd Eindtijd Nederlands dinsdag 16 juni Engels dinsdag 16 juni Aardrijkskunde dinsdag 16 juni Kunst (algemeen) dinsdag 16 juni :30 16:30 Frans woensdag 17 juni Duits woensdag 17 juni Geschiedenis woensdag 17 juni :30 16:30 Wiskunde A woensdag 17 juni Natuurkunde woensdag 17 juni Scheikunde woensdag 17 juni Wiskunde B donderdag 18 juni Biologie donderdag 18 juni Economie donderdag 18 juni M&O donderdag 18 juni

9 Vwo: rooster centrale examens 2e tijdvak 2015 Vaknaam Afnamedag Afnamedatum Begintijd Eindtijd Kunst (algemeen) dinsdag 16 juni Nederlands dinsdag 16 juni Engels dinsdag 16 juni Aardrijkskunde dinsdag 16 juni Latijn woensdag 17 juni Grieks woensdag 17 juni :30 16:30 Frans woensdag 17 juni :30 16:00 Duits woensdag 17 juni Geschiedenis woensdag 17 juni :30 16:30 Wiskunde A Woensdag 17 juni Wiskunde C woensdag 17 juni Natuurkunde woensdag 17 juni Scheikunde woensdag 17 juni Wiskunde B donderdag 18 juni Biologie donderdag 18 juni Economie donderdag 18 juni M&O donderdag 18 juni INSTRUCTIE EINDEXAMENKANDIDATEN I II III Algemeen Open werk Verdere gang van zaken I Algemeen Zorg ervoor fit en uitgeslapen op het examen te verschijnen; er wordt veel van je concentratievermogen geëist. Als je zeer nerveus bent, niets slikken tenzij op doktersvoorschrift. Ga op tijd thuis weg, zodat je minstens 20 minuten voor aanvang van het examen op school bent. Ga dan naar de examenruimte en ga op je plaats zitten, zodat toezichthouders en/of afdelingsleiders direct kunnen zien wie er bij het begin van het examen ontbreekt. Kijk dus goed hoe laat je examen begint!!!! Kom je meer dan 30 minuten te laat, kun je niet meer tot het examen worden toegelaten en schuift je examen door naar het tweede tijdvak. Een eventuele herkansing voor dat vak gaat dan zelfs naar het derde tijdvak (augustus).

10 Ben je door ziekte verhinderd aan het gehele examen of een gedeelte ervan deel te nemen, dienen je ouders, ook als je 18 jaar of ouder bent, vooraf contact op te nemen met de afdelingsleider. Indien je je zodanig onwel voelt, dat je twijfelt of je wel zult deelnemen aan een examen, moet je zelf de beslissing nemen. Maar denk eraan: als je deelneemt, heb je achteraf geen verhaal op een eventueel negatieve uitslag. Ga voor het begin van elke examenzitting naar het toilet. Indien je toch tijdens een zitting van het toilet gebruik moet maken, dien je dit aan een toezichthouder kenbaar te maken, waarna deze toezichthouder je naar het toilet begeleidt. Benut je tijd volledig. Als je voortijdig zou vertrekken, mag je de opgaven niet mee naar buiten nemen. Je mag overigens pas op zijn vroegst na 90 minuten vertrekken en daarna om het kwartier. Je complete werk (dus ook met bijlagen) moet dan in het bezit zijn van één van de surveillanten. M.a.w. het is ingeleverd. Pas dan krijg je toestemming de zaal te verlaten. Tassen/etuis, mobiele telefoon en andere hulpmiddelen mogen niet worden meegebracht naar het examenlokaal. Deze laat je achter in je kluisje!!!! Zorg ervoor goed schrijfgereedschap bij je te hebben en de toegestane hulpmiddelen (zie bijlage). Breng een reservepen mee. Papier en kladpapier worden door de school verstrekt. Het open werk mag niet met potlood worden gemaakt, alleen grafieken. Het gebruik van Tipp-Ex en andere tekstremovers (behalve gum) is verboden!!!!! Het is niet toegestaan gebruik te maken van hulpmiddelen van een andere kandidaat. In de mediatheek kun je later de examens ophalen. Fraude (en dit is ter beoordeling van de surveillant) betekent verwijdering uit het examenlokaal en uitsluiting van verdere deelname aan het examen. Lees het eindexamenreglement in het PTA-boekje nog eens goed na! Let op! Het is zeker niet de bedoeling, dat je allerlei etenswaren in de examenzaal gaat nuttigen. Voor de andere kandidaten is dit echt te hinderlijk. Vandaar dat het alleen maar is toegestaan iets te drinken mee te nemen in de examenzaal.

11 II Het open werk Controleer of je de juiste opgaven ontvangen hebt. Begin ieder examen met op het uitwerkpapier rechtsboven je naam en de naam van je lera(a)r(es) en linksboven je examennummer (zie bijlage of het kaartje op je tafel) te vermelden. Doe dit ook op het gewaarmerkt kladpapier. Als je namelijk geen tijd genoeg hebt om alles in het net over te schrijven, mag je je klad mee inleveren. Daarom is het zaak dat je zelfs op je gewaarmerkt kladpapier netjes en leesbaar schrijft. Als je meerdere vellen papier gebruikt en eventuele bijlage(s), dien je deze voor het inleveren in elkaar te schuiven. Naam, nummer en naam van je docent moeten op ieder vel vermeld staan. Inleveren: Controleer of je alle blaadjes in elkaar geschoven hebt. Vergeet de bijlage(n) niet!!! Als je werk in het bezit is van één van de toezichthouders mag je het examenlokaal na toestemming verlaten. III Verdere gang van zaken De tweede correctie open werk geschiedt door leraren van andere scholen aan de hand van vastgestelde normen. Wij verwachten de uitslag te kunnen geven op donderdag 11 juni (vanaf uur). Iedereen die nog niet geslaagd is, wordt daarover telefonisch door ons benaderd. Verder bellen we daarna de andere leerlingen voor zover dat nog nodig is om hen de uitslag mee te delen. Iedere kandidaat - geslaagd of niet geslaagd - heeft het recht op een herexamen in één vak. Op vrijdag 12 juni halen alle kandidaten om de cijferlijst bij hun afdelingsleider af (zie schema Overzicht belangrijke data ). Hierbij ontvang je tevens het aanvraagformulier voor een herexamen. Kandidaten vmbo-tl, havo en vwo, die wensen te herkansen, dienen op deze vrijdag 12 juni de voorlopige cijferlijsten PERSOONLIJK bij de afdelingsleider in te leveren, tezamen met het aanvraagformulier voor een herexamen. Dit kan tot uiterlijk uur. Wie het aanvraagformulier voor een herexamen op dat tijdstip niet heeft ingeleverd, heeft het recht op een herexamen verspeeld. Herexamens vinden plaats op dinsdag 16, woensdag 17 en donderdag 18 juni. De aangewezen vakken kennen allemaal andere tijdstippen. Zie de schema s op bladzijde 6 en 7 in dit boekje.

12 Op vrijdag 26 juni ontvangen wij de uitslag van het tweede tijdvak. Bekendmaking vanaf uur (of indien mogelijk eerder). Leerlingen, die in eerste instantie voorlopig waren afgewezen, krijgen altijd telefonisch bericht. Zorg dus dat je bereikbaar bent. De feestelijke diploma-uitreiking zal plaatsvinden op: Donderdag 2 juli Diploma-uitreiking vwo (19.30 uur) Vrijdag 3 juli Diploma-uitreiking vmbo (16.00 uur) Vrijdag 3 juli Diploma-uitreiking havo (19.30 uur) Vóór en tijdens de examenweken zijn de volgende sites op internet zeker de moeite waard:

13 EINDEXAMENSITE VANAF 11 APRIL BESCHIKBAAR VOOR LEERLINGEN: DE NIEUWE EXAMENSITE & -GIDS VAN SVO PL VOOR ALLE EINDEXAMENLEERLINGEN: is een site vol eindexamentips en -stof & oefenmateriaal voor de eindexamenleerlingen van Ontworpen voor de eindexamenleerlingen van acht VO-scholen in Parkstad, of je nu op 6 vwo, 5 havo of 4 vmbo zit. Zie het als een extra ondersteuning, een kans op een iets andere uitleg in de allerlaatste fase voor het spannende examen. De stevige basis voor dat examen heb je samen met je vakdocenten de afgelopen weken, maanden en jaren gelegd. SVO PL, de onderwijsstichting van deze scholen, gelooft in kennis delen. Daarom is het materiaal op deze site ook voor alle andere eindexamenleerlingen in ons land gratis beschikbaar. We zouden het wel fijn vinden als jij ook nog met tips over geschikte filmpjes, samenvattingen en examenvoorbereiding komt. Plaats die dan op het passende forum op deze site. Zo vergroten we samen de slaagkans. Deze site is ontwikkeld om als mobiele webapp optimaal te functioneren, zodat hij door examenkandidaten op smartphone of tablet bezocht kan worden. Daarnaast is de website natuurlijk ook via de computer goed toegankelijk. Je vindt op deze site ook per schooltype en per vak het overzicht van de te bestuderen stof voor je examen. Tip: De website is geschikt voor weergave op laptops en digitale schoolborden. Mentoren kunnen de website klassikaal met leerlingen bekijken en gebruiken. Op de website kun je voor zover je dat nog niet hebt - je examenrooster op maat samenstellen, door je niveau en vakkenpakket te selecteren. Bij ieder vak worden de toegestane hulpmiddelen weergegeven en na afname verschijnen de correctievoorschriften online. De website biedt daarnaast praktische informatie ter voorbereiding op de examens: oefenexamens, de slaag-/zakregeling, algemene regels en tips.

14 Vind de examenstof in handige en video's en andere links die het leren makkelijker maken. Handige tips en trucs om je slimmer en beter voor te bereiden op je eindexamen. Stel vragen, help elkaar, deel eigen ervaringen, tips en trucs. Zoek online Op deze site vind je bij 'examenstof' vooral veel uitleg die je online kunt vinden. Deze tip gaat daarover: Bepaal van welk(e) vak(ken) je graag extra uitleg zou willen hebben. Maak een woordveld van de thema's/ onderwerpen die je van deze onderwerpen extra moeilijk vindt. Gebruik dat woordveld van kernwoorden per thema/onderwerp als zoekopdracht, gekoppeld aan het vak en een zoekterm als 'samenvatting'. Links naar interessante sites kun je uitstekend vastleggen/bundelen via Pocket. Selecteer wat bruikbaar is en plaats die info in een digitaal kennisgeheugen zoals Evernote. Koppel die nieuwe informatie binnen Evernote vooral ook aan de aantekeningen uit de les. Scan voor datzelfde doel het belangrijkste uit je schoolboek en bewaar ook dat online op dezelfde plek. Je hebt beslist minder last van stress als je tijdens de examenperiode alles wat belangrijk is op één plek meteen kunt vinden. Doe eenzelfde zoektocht naar instructiefilmpjes op YouTube. Selecteer tijdig welke echt de moeite waard zijn. Plaats de filmpjes die je tijdens de examenperiode goed kunt gebruiken op je eigen YouTube-kanaal.

15 Het diplomaregister Ken je het diplomaregister al? Het diplomaregister is een online register, dat digitaal diplomagegevens ontsluit van door het ministerie van OCW bekostigde opleidingen. Het gaat om o.a. hoger onderwijs, beroepsonderwijs en volwasseneneducatie en voortgezet onderwijs. Als school bieden wij dit type onderwijs aan en dan komen de examenresultaten van jullie automatisch in het diplomaregister. Leerlingen, die een diploma hebben behaald, kunnen hun eigen gegevens bekijken en een uittreksel ervan downloaden. Daarnaast kunnen onderwijsinstellingen de vooropleidinggegevens checken van een aanmelding door in te loggen op de beveiligde site van DUO. En er zijn enkele overheidsorganisaties, die voor de uitoefening van hun wettelijke taken in het diplomaregister mogen kijken. Eén en ander is vastgelegd in de Wet op het onderwijstoezicht. Waarde van het uittreksel uit het diplomaregister Het uitreiken van het diploma is een feestelijke gebeurtenis. Daarom krijgen jullie bij het diploma géén papieren (gewaarmerkte) kopie meer. Jullie kunnen immers als leerling zélf kosteloos een digitaal uittreksel van de diplomagegevens downloaden als je dit nodig hebt. En dit digitale uittreksel heeft dezelfde waarde als een papieren gewaarmerkte kopie.

16 IV Wanneer ben je nu geslaagd? VMBO Je bent geslaagd als: Je de rekentoets hebt gemaakt. Het cijfer dat je daarvoor hebt behaald, telt NIET mee bij de berekening of je geslaagd bent of niet. Het gemiddelde van je centraal examencijfers 5.5 of hoger is (dus alle vakken van het CSE optellen en daarna delen door het aantal vakken waarin je examen hebt gedaan). Met een gemiddelde van 5.49 ben je gezakt. Lichamelijke oefening, het sectorwerkstuk en CKV met voldoende of goed zijn afgesloten. Je voor het vak Nederlands als eindcijfer een 5 of hoger hebt behaald. Je eindcijfers ook aan de volgende eisen voldoen: - Al je eindcijfers zijn 6 of hoger; - Of je hebt één 5 en al je andere eindcijfers zijn 6 of hoger; - Of je hebt één 4 en al je andere cijfers zijn 6 of hoger, waarvan er tenminste één 7 of hoger is; - Je hebt twee 5-en en al je andere cijfers zijn 6 of hoger, waarvan er tenminste één 7 of hoger is; - Geen eindcijfer is 3 of lager. Let op! Om te slagen moet ja aan alle vijf de eisen voldoen. Als je aan één van deze eisen niet voldoet, ben je gezakt. HAVO en VWO Je bent geslaagd als: Je de rekentoets hebt gemaakt. Het cijfer dat je daarvoor hebt behaald, telt NIET mee bij de berekening of je geslaagd bent of niet. Het gemiddelde van je centraal examencijfers 5.5 of hoger is (dus alle vakken van het CSE optellen en daarna delen door het aantal vakken waarin je examen hebt gedaan). Met een gemiddelde van ben je gezakt. De vakken CKV en lichamelijke oefening voldoende of goed zijn. Bij je eindcijfers in het rijtje Nederlands, Engels en wiskunde maar ten hoogste één 5 voorkomt (dus één 5 en de rest 6 of hoger of alle drie 6 of hoger). Dit is de zogenaamde kernvakkenregel. Je eindcijfers ook aan de volgende eisen voldoen: - Al je eindcijfers zijn 6 of hoger;

17 - Of je hebt één 5 en al je andere eindcijfers zijn 6 of hoger; - Of je hebt één 4 en al je andere eindcijfers zijn 6 of hoger én het gemiddelde van al je eindcijfers is tenminste 6.0; - Of je hebt twee 5-en of één 5 en één 4 en al je andere eindcijfers zijn 6 of hoger én het gemiddelde van al je eindcijfers is tenminste 6.0; - Geen eindcijfer is 3 of lager. Let op! Je moet dus aan alle vijf de eisen voldoen. Als je aan één van deze eisen niet voldoet, ben je gezakt. OPMERKING: 1. Het combinatiecijfer bij havo en vwo is het gemiddelde van een aantal kleine vakken. Het is één van de cijfers bij de vijfde uitslagregel. Voorbeelden zijn maatschappijleer, het profielwerkstuk, algemene natuurwetenschappen en op het vwo een aantal keuzevakken. Deze vakken hebben alleen een schoolexamen en geen centraal examen. Het combinatiecijfer weegt niet mee bij de berekening van het gemiddelde van de centraal examencijfers, dat tenminste 5.5 moet zijn. Het combinatiecijfer mag geen 3 zijn. Ook de afzonderlijke onderdelen van het combinatiecijfer mogen geen 3 bevatten. 2. In het rijtje voor kernvakken staat wiskunde genoemd. Dit kan zijn: wiskunde A, wiskunde B of op het vwo ook wiskunde C. het vak wiskunde D telt niet mee voor de kernvakkenregel.

18 INSTRUCTIE TOEZICHTHOUDERS BIJ EINDEXAMENS Controleer dat tassen, etuis, mobiele telefoons en hulpmiddelen, anders dan genoemd in toegevoegde bijlage <hulpmiddelen 2015>, niet worden meegebracht naar het examenlokaal. Deze kunnen worden opgeborgen in de kluisjes. 2. Controleer a.d.h.v. het proces-verbaal of iedereen aanwezig is. Bij absentie onmiddellijk bericht geven aan betreffende afdelingsleider, aangezien deze dan nog maatregelen kan treffen. 3. Uw naam noteren op het proces-verbaal en na afloop ondertekenen. Bijzonderheden tijdens het examen vermelden. 4. Het werk wordt gemaakt op papier gewaarmerkt en verstrekt door of namens de directeur*. Eigen klad- / aantekeningenpapier is niet toegestaan. 5. Controleer of de kandidaat aan de buitenkant van alle blaadjes linksboven zijn examennummer en aan de rechterbovenkant zijn naam ingevuld heeft. Op de tafel van de kandidaat ligt een kaartje met naam en examennummer. Verder treft u in het examenlokaal een lijst met deze nummers aan. 6. Geen mededelingen of inlichtingen omtrent de opgaven van welke aard dan ook aan de kandidaten verstrekken b.v. over eventuele fouten in opgaven. 7. Voor wat betreft toegestane hulpmiddelen bij de examens in de verschillende vakken; zie <hulpmiddelen 2015> (Ligt ook in het examenlokaal). 8. Een kandidaat, die klaar is met zijn werk, legt dat werk op de hoek van zijn tafel. De toezichthouder haalt het werk op en controleert ter plekke of alles in orde is. Hij verleent aan de kandidaat toestemming om het lokaal te verlaten conform punt U noteert op het proces-verbaal de tijd waarop de kandidaat het examenwerk heeft ingeleverd. 10. Kandidaten, die het examenlokaal voor het officiële einde van de zitting verlaten, mogen de examenopgaven NIET meenemen. Kladpapier wel. Aan het eind van de zitting controleren de toezichthouders of zij alle werk in hun bezit hebben. Deze werken worden op alfabetische / lexicografische volgorde gelegd en zo spoedig mogelijk overhandigd aan de afdelingsleider / directeur*. 11. Indien een kandidaat van het toilet gebruik wil maken, dient één der surveillanten de kandidaat te begeleiden. Men doet er goed aan steeds een ander toilet te kiezen. 12. De eerste 90 minuten van het examen mag niemand de examenzaal / het examenlokaal verlaten. Vervolgens mogen de kandidaten om de het kwartier de ruimte verlaten. Het tijdstip hiervoor wordt aangegeven door de toezichthouder(s). 13. De toezichthouder, die ingezet is in de gang / trappenhuis van de gymzalen assisteert zijn collega s. Hij / zij moet te allen tijde voor de andere toezichthouder(s) in de examenruimte bereikbaar zijn. 14. Kandidaat komt te laat. Zie onderstaand protocol te laat komen. 15. De kandidaat wordt ziek of onpasselijk tijdens het centraal examen. Zie onderstaand protocol ziek of onpasselijk worden. 16. Fraude bij een centraal examen door de kandidaat. Zie onderstaand protocol fraude. 17. Verhindering bij het centraal examen. Zie onderstaand protocol verhindering.

19 Protocol : te laat komen Te laat komen tot 30 minuten na aanvang van een zitting van het centraal examen 1. De directeur* wordt geacht een kandidaat tot maximaal 30 minuten na aanvang van een zitting van het centraal examen tot het examen toe te laten. 2. De eindtijd blijft gelijk, tenzij nog tijdens de zitting in overleg met de inspectie anders wordt besloten. Als tijdens de zitting geen contact met de inspectie mogelijk is, neemt de directeur* zelf de beslissing en meldt deze aan de inspectie. 3. De directeur* maakt op het proces-verbaal melding van het te laat komen en de eventuele gevolgen hiervan (al dan niet verlenging van de eindtijd). Te laat komen vanaf 30 minuten na aanvang van een zitting van het centraal examen 1. De directeur* mag een kandidaat die meer dan 30 minuten te laat komt na aanvang van een zitting van het centraal examen niet meer tot het examen toelaten. Er is in dat geval sprake van verhindering. 2. De directeur* maakt op het proces-verbaal melding van het te laat komen. 3. De directeur* zorgt voor opvang van de kandidaat. 4. De directeur* beslist of er sprake is van te laat komen met geldige reden. 5. De directeur* informeert de kandidaat schriftelijk over de consequenties van het te laat komen. 6. De directeur* wijst op de beroepsmogelijkheid. Protocol: ziek of onpasselijk worden 1. De directeur* overlegt in eerste instantie met de kandidaat over de vraag of deze het examen kan voortzetten. 2. Als de kandidaat het examen niet kan afmaken, gaat de directeur* tijdens de zitting na of de kandidaat het examen later op diezelfde dag kan voortzetten. De directeur* overlegt hierover met de inspectie. Als de kandidaat het examen op diezelfde dag kan voortzetten, dient de kandidaat tot die tijd in quarantaine te worden gehouden. 3. Indien de kandidaat het examen niet op dezelfde dag kan voortzetten, verzoekt de directeur* de inspectie per omgaande om het tijdens de zitting gemaakte examenwerk ongeldig te verklaren. Wanneer de inspectie het werk ongeldig verklaart, wordt de kandidaat voor het betreffende examen verwezen naar het volgende tijdvak. 4. De directeur* maakt op het proces-verbaal melding van het ziek worden / onpasselijk worden. 5. De directeur* informeert de kandidaat schriftelijk over de wijze waarop het examen zal worden afgerond.

20 Protocol: fraude 1. Indien een toezichthouder waarneemt dat een kandidaat zich schuldig maakt aan een frauduleuze handeling / onregelmatigheid stelt hij de betreffende kandidaat hier onmiddellijk van in kennis. 2. De kandidaat wordt - als het enigszins mogelijk is - in staat gesteld om het werk af te maken. Dit om beroepsprocedures niet in de weg te staan. In geval van een schriftelijk examen krijgt de kandidaat een nieuw antwoordblad. Op het oorspronkelijke blad wordt een melding van fraude aangetekend. Om te voorkomen dat de kandidaat iets kan uitwissen wordt dit blad vervolgens ingenomen. 3. De surveillant maakt van het geconstateerde melding op het proces verbaal. 4. Na afloop van het examen wordt de directeur* van het voorval mondeling en schriftelijk in kennis gesteld. De directeur* stelt een onderzoek in, waarbij de verschillende betrokkenen worden gehoord. 5. Nadat het onderzoek is afgesloten, neemt de directeur* een beslissing. 6. De kandidaat, en bij minderjarigheid diens ouders, wordt schriftelijk van de beslissing van de directeur* in kennis gesteld. De kandidaat wordt vanzelfsprekend gewezen op de beroepsmogelijkheid. 7. De directeur* stelt tevens de inspectie op de hoogte van zijn beslissing. Protocol: verhindering Algemeen 1. De directeur* ziet erop toe dat er tussen de school en de kandidaat en/of de ouders / verzorgers (indien mogelijk voorafgaand aan de feitelijke verhindering) adequaat is gecommuniceerd over de verhindering. 2. De directeur* maakt op het proces-verbaal melding van de verhindering. 3. De directeur* hoort de kandidaat. 4. De directeur* stelt vast of de genoemde reden een al dan niet geldige reden is voor verhindering. Verhindering met geldige reden 1. De directeur* informeert de kandidaat over de consequentie (het alsnog afleggen van een examenonderdeel in het volgende tijdvak) van de verhindering. Verhindering zonder geldige reden 1. De directeur* besluit welke maatregel(en) genoemd in artikel 5 lid 2 van het Eindexamenbesluit VO genomen wordt (worden). De maatregel moet in verhouding staan tot de onregelmatigheid. 2. De directeur* informeert de kandidaat schriftelijk over de wijze waarop het examen zal worden afgerond. * met directeur wordt bedoeld: de directeur of diens plaatsvervanger.

21 Hulpmiddelen vmbo 2015 Wat is er anders in 2015? Ten opzichte van 2014 wijzigt er in 2015 niets bij de hulpmiddelen voor het vmbo. Aandachtspunten: In 2015 is de 1e editie van BINAS niet langer toegestaan bij nask1 en nask2. Wel toegestaan (en nodig) is de 2e editie. Dit gold ook al in 2013 en 2014; Op verzoek van de examenkandidaat mag het bevoegd gezag van een school bij het vak Engels de examenkandidaat toestemming geven om een woordenboek Engels-Engels te gebruiken in plaats van een woordenboek Engels-Nederlands. vak leerweg hulpmiddel Alle vakken Alle leerwegen Basispakket, bestaande uit: - schrijfmateriaal inclusief millimeterpapier - tekenpotlood - blauw en rood kleurpotlood - liniaal met millimeterverdeling - passer - geometrische driehoek - vlakgum - elektronisch rekenapparaat (zie par 3.4). Alle schriftelijke Alle leerwegen Woordenboek Nederlands (zie par 3.1). examens Moderne vreemde talen Alle leerwegen Woordenboek naar en vanuit de vreemde taal (zie par. 3.2). Engels (op verzoek van de kandidaat) woordenboek EN-EN i.p.v. EN-NE Wiskunde Alle leerwegen Naast of in plaats van de geometrische driehoek: een windroos. Roosterpapier in cm 2 NaSk1, NaSk2 Alle leerwegen Door CEVO goedgekeurd informatiemateriaal (zie par. 3.5). Cpe beeldend GL en TL (cpe beeldend) De informatie over de benodigde materialen, grondstoffen, gereedschappen en/of hulpmiddelen bij de praktische opdrachten van het cspe wordt elk jaar in de instructie voor de examinator meegedeeld. Het gebruik van een woordenboek Nederlands is bij deze praktische examens niet toegestaan. Toelichting bij de tabel 3.1. woordenboek Nederlands Een eendelig verklarend woordenboek Nederlands is toegestaan bij alle schriftelijke examens ; dus NIET: bij cpe beeldend (GL/TL) WEL: bij cse beeldend (GL/TL)

22 In plaats van het eendelig woordenboek Nederlands mag ook gebruik gemaakt worden van een woordenboek van Nederlands naar een vreemde taal (bijvoorbeeld naar de thuistaal van de kandidaat). Een digitaal woordenboek is niet toegestaan. Waar de spelling van het Nederlands wordt beoordeeld, zijn alleen schrijfwijzen volgens de huidige officiële spellingsregels toegestaan. Het woordenboek kan een natuurlijk en vanzelfsprekend hulpmiddel zijn dat de kandidaat zekerheid verschaft bij een enkel woord; het kan ook leiden tot bijvoorbeeld tijdnood als een kandidaat zekerheidshalve te veel woorden opzoekt. Bij vakspecifieke termen kan het woordenboek ook aanleiding geven tot verwarring. Een voorbeeld: eentonigheid heeft in het vak muziek een betekenis die niet strookt met de beschrijving in een woordenboek. In situaties zoals het voorbeeld bij het vak muziek is de vakinhoudelijke omschrijving de geldige; voor een inhoudelijk afwijkende omschrijving worden geen punten toegekend, ook niet als de kandidaat deze omschrijving letterlijk aan het woordenboek heeft ontleend woordenboek de moderne vreemde talen Bij de moderne vreemde talen is een woordenboek naar én een woordenboek vanuit de moderne vreemde taal toegestaan, in één band of in twee afzonderlijke delen. Een woordenboek naar de vreemde taal is zinvol bij centrale examens die een onderdeel schrijfvaardigheid bevatten: GL/TL Engels rekenmachine Bij wiskunde GL/TL, NaSk1 GL/TL moet de rekenmachine naast de grondbewerkingen tevens beschikken over toetsen voor pi, x tot de ye macht, x kwadraat 1/x en sin/cos/tan in graden (en hun inversen). De rekenmachine mag niet één of meer van de volgende eigenschappen hebben: lichtnetaansluiting tijdens het examen, opladen tijdens het examen, schrijfrol, alarm of ander geluid, alfanumeriek (letters op scherm), grafieken weergeven, zend- of ontvanginstallatie informatieboek bij NaSk1 Bij het centraal examen NaSk1 in alle leerwegen heeft de kandidaat op het centraal examen informatiemateriaal nodig. Goedgekeurd zijn: GL/TL: Binas vmbo kgt, informatieboek voor NaSk 1 en NaSk 2 (2 e editie ISBN ) 4.1. Formules wiskunde Bij de exameneenheid Meetkunde van het centraal examen wiskunde in GL/TL moet de kandidaat enkele oppervlakte- en inhoudsformules kunnen toepassen, de kandidaat hoeft deze formules echter niet te kennen (zie het eindexamenprogramma). Bij de examens GL/TL worden alle formules opgesomd in één tabel in het examen computer Bij alle schriftelijke examens is de computer toegestaan als schrijfgerei. De school kan dat toestaan voor alle kandidaten, kan het ook toestaan voor speciale groepen kandidaten bijvoorbeeld de dyslectische kandidaten. Als de computer als schrijfgerei wordt gebruikt, is het van belang dat kandidaten geen toegang hebben tot verboden

23 hulpmiddelen (zoals een digitale atlas of een digitaal woordenboek) en moet ook o.m. de opslag (bijvoorbeeld uitprinten) worden geregeld. Op : Home ->Publicaties->Overig staan aanwijzingen voor scholen die de computer als schrijfgerei willen inzetten. Bij elke inzet van de computer geldt tevens onverkort de lijst van toegestane hulpmiddelen. Met andere woorden: ook naast een computerexamen of voor een kandidaat die schrijft op de computer, is o.m. een ( papieren ) woordenboek toegestaan. Uit een kleine praktijkproef is gebleken dat deze op het eerste gezicht wellicht anachronistische oplossing goed uitvoerbaar is. 4.3 aanpassingen voor kandidaten met een beperking Zie brochure Kandidaten met een beperking Kort samengevat: de rector bepaalt in feite welke mogelijkheden de school aanbiedt. 4.4 noodzakelijk of toegestaan? De lijst geeft een opsomming van de toegestane hulpmiddelen. Een kandidaat, die bij een vak een voor dat vak toegestaan hulpmiddel gebruikt, is niet in overtreding. Een kandidaat die zonder het hulpmiddel aan het examen wenst deel te nemen, mag echter niet op grond van het ontbreken van het hulpmiddel de toegang worden ontzegd. De mate waarin een toegestaan hulpmiddel ook noodzakelijk is, varieert tussen vakken, hulpmiddelen en kandidaten. Een feitelijk noodzakelijk hulpmiddel is de Binas bij nask 1 en nask 2: het lijkt niet aannemelijk dat een kandidaat alle informatie heeft gememoriseerd. Bij het verklarend woordenboek Nederlands is de behoefte en noodzaak kandidaatafhankelijk: de een kent meer woorden dan de ander, de een heeft ook meer behoefte aan de zekerheid van het woordenboek dan de ander. Bij examens moderne vreemde talen zonder schrijfvaardigheid is een woordenboek naar de vreemde taal eigenlijk overbodig het is slechts toegestaan om de regelgeving eenvoudig te houden (bij examens met schrijfvaardigheid is het immers weer wel zinvol), en ter voorkoming van veronderstelde rechtsongelijkheid ten opzichte van kandidaten die beschikken over beide delen in één band. Door scholen wordt soms gevraagd of de school de hulpmiddelen ter beschikking moet stellen, of dat aan de kandidaat kan worden gevraagd ze mee te nemen. Dat is ter keuze aan de school.

24 Hulpmiddelen havo en vwo 2015 Wat is er anders in 2015? Op verzoek van de examenkandidaat mag het bevoegd gezag van een school bij het vak Engels de examenkandidaat toestemming geven om een woordenboek Engels-Engels (EN-EN) te gebruiken in plaats van een woordenboek Engels- Nederlands (EN-NE). In 2015 is bij zowel het centraal examen aardrijkskunde havo als vwo alleen de 54e druk van de Bosatlas toegestaan. De grafische rekenmachine is voor M&O havo in 2015 NIET MEER toegestaan. De eenvoudige rekenmachine uit het basispakket uiteraard wel. Bij het centraal examen volgens het nieuwe examenprogramma economie vwo is de grafische rekenmachine NIET toegestaan; de eenvoudige rekenmachine uit het basispakket uiteraard wel. In 2015 wordt op de havo voor het eerst op alle scholen biologie geëxamineerd volgens het nieuwe examenprogramma. Bij het centraal examen volgens het nieuwe examenprogramma biologie havo zijn Biodata en Binas 5 e druk NIET toegestaan. Binas 6 e druk is WEL toegestaan. In 2015 wordt op de havo voor het eerst op alle scholen natuurkunde geëxamineerd volgens het nieuwe examenprogramma. Bij het centraal examen volgens het nieuwe examenprogramma natuurkunde havo zijn Binas 5 e druk en de grafische rekenmachine NIET toegestaan. Binas 6 e druk is WEL toegestaan, evenals uiteraard de eenvoudige rekenmachine uit het basispakket. In 2015 wordt op de havo voor het eerst op alle scholen scheikunde geëxamineerd volgens het nieuwe examenprogramma. Bij het centraal examen volgens het nieuwe examenprogramma scheikunde havo zijn Binas 5 e druk en de grafische rekenmachine NIET toegestaan. Binas 6 e druk is WEL toegestaan, evenals uiteraard de eenvoudige rekenmachine uit het basispakket. 1. Hulpmiddelen havo en vwo 2015 vak hulpmiddel Alle vakken Basispakket, bestaande uit: - schrijfmateriaal incl. millimeterpapier - tekenpotlood - blauw en rood kleurpotlood - liniaal met millimeterverdeling - passer - geometrische driehoek - vlakgum - elektronisch rekenapparaat Alle schriftelijke examens Woordenboek Nederlands (zie par 3.1)

25 Moderne vreemde talen én Latijn en Grieks Woordenboek naar en vanuit de doeltaal (zie par 3.2). Engels (op verzoek van de kandidaat) woordenboek EN-EN i.p.v. EN-NE Latijn, respectievelijk Grieks woordenboek (zie 3.2) Wiskunde A, B, C - grafische rekenmachine (zie par 3.4) - roosterpapier in cm 2 Natuur- en scheikunde Regulier (nieuw examenprogramma): havo - goedgekeurd informatieboek: Binas 6 e druk Natuur- en scheikunde vwo Biologie havo - Grafische rekenmachine (zie 3.4) - Goedgekeurd informatieboek: Binas 5 e druk Regulier (nieuw examenprogramma): - Goedgekeurd informatieboek: Binas 6 e druk Biologie vwo goedgekeurd informatieboek: Biodata 2 e druk óf Binas 5 e druk Economie (havo) Pas op! Geen grafische rekenmachine voor reguliere examens havo economie. Economie (vwo) Pas op! Geen grafische rekenmachine voor reguliere examens vwo economie. Aardrijkskunde Door het CvE goedgekeurde atlas voor het CE in 2015 is de Grote Bosatlas: - 54 e druk voor havo én vwo M&O Geen grafische rekenmachine voor reguliere examens havo. Laatste jaar grafische rekenmachine voor reguliere examens vwo. Toelichting bij de tabel 3.1. woordenboek Nederlands Een eendelig verklarend woordenboek Nederlands is toegestaan bij alle schriftelijke examens. In plaats van het eendelig woordenboek Nederlands mag ook gebruik gemaakt worden van een woordenboek van Nederlands naar een vreemde taal (bijvoorbeeld naar de thuistaal van de kandidaat). Een digitaal woordenboek is niet toegestaan. Waar spelling wordt beoordeeld (centraal examen Nederlands) zijn alleen schrijfwijzen volgens de huidige officiële spelling toegestaan. Bij vakspecifieke termen kan het woordenboek aanleiding geven tot verwarring. Een voorbeeld: eentonigheid heeft in het vak muziek een betekenis die niet strookt met de beschrijving in een woordenboek. In situaties zoals het gegeven muziek-voorbeeld is de vakinhoudelijke omschrijving de geldige. Voor een inhoudelijk afwijkende omschrijving worden geen punten toegekend, ook niet als de kandidaat deze omschrijving letterlijk aan het woordenboek heeft ontleend.

26 3.2. woordenboek de moderne vreemde talen en klassieke talen Bij de moderne vreemde talen is een woordenboek naar én een woordenboek vanuit de moderne vreemde taal toegestaan, in één band of in twee afzonderlijke delen. Een digitaal woordenboek is niet toegestaan. Op verzoek van de examenkandidaat mag het bevoegd gezag van een school bij het vak Engels de examenkandidaat toestemming geven om een woordenboek EN-EN te gebruiken in plaats van een woordenboek EN-NE. Bij Latijn en Grieks is een woordenboek toegestaan en een grammaticaoverzicht (in het woordenboek of los) zonder voorbeeldzinnen en toelichting op het gebied van de syntaxis. Niet toegestaan is een woordenboek dat specifiek is toegesneden op een auteur aan wiens werk de vertaalopgave ontleend is. Bij Grieks is het woordenboek van Ch. Hupperts toegestaan inclusief het hierin opgenomen grammatica-overzicht en de alfabetische werkwoordenlijst. Ook is het toegestaan dit grammatica-overzicht en deze alfabetische werkwoordenlijst (als los boekje uitgegeven onder de naam Compendium) naast een ander Grieks woordenboek te gebruiken. Bij Latijn is het woordenboek Latijn-Nederlands van H. Pinkster toegestaan inclusief het daarin opgenomen grammaticaoverzicht. Ook is het toegestaan dit als los boekje uitgegeven grammaticaoverzicht naast een ander Latijns woordenboek te gebruiken basispakket Het standaard basispakket bij alle centrale examens bevat: - schrijfmateriaal inclusief millimeterpapier - tekenpotlood - blauw en rood kleurpotlood - liniaal met millimeterverdeling - passer - geometrische driehoek - vlakgum - elektronisch rekenapparaat. Bij de vakken zonder grafische rekenmachine is een machine met de basisbewerkingen voldoende. Meer bewerkingen zijn toegestaan, maar: niet toegestaan is het gebruik van apparaten die: a. op het lichtnet aangesloten moeten worden b. tijdens het examen opgeladen moeten worden c. geluidsoverlast bezorgen d. zijn voorzien van een schrijfrol, alarminstallatie, dan wel zend- en/of ontvangstmogelijkheden e. alfanumeriek zijn f. grafieken kunnen weergeven in het afleesvenster 3.4. de grafische rekenmachine De meest recente toegestane grafische rekenmachines zijn: - Casio FX-9750GII, FX-9860GII of FX-9860GII SD, CG20 - Hewlett Packard 39GII - Sharp EL Texas Instruments 83 plus, 84 plus silver edition of 84 plus C silver edition - Texas Instruments TInSpire CX, alleen de versie zonder CAS (de TI-Nspire CAS is niet toegestaan).

27 TI levert ook een opvallend oranje extern gemonteerde cradle waarmee communicatie met een externe computer mogelijk is. De cradle is bij het centraal examen niet toegestaan. Oudere typen zijn ook toegestaan maar de kans bestaat dat sommige examenopgaven daarmee niet of minder goed te maken zijn. De grafische rekenmachines genoemd in de Regeling toegestane hulpmiddelen 2014 voldoen nog. Verder geldt het volgende. a. Een grafische rekenmachine mag tijdens het examen niet op het lichtnet worden aangesloten of met andere apparatuur worden verbonden. b. Het is een kandidaat niet toegestaan tijdens het examen gebruik te maken van de grafische rekenmachine van een andere kandidaat. c. Het is niet toegestaan dat de kandidaat tegelijkertijd de beschikking heeft over twee grafische rekenmachines. d. Het is niet nodig dat het geheugen van een grafische rekenmachine wordt gewist voor de aanvang van een zitting van het centraal examen. 3.5 Binas errata Voor de Binas uitgave (5 e druk) voor havo/vwo is een erratum uitgegeven. Zie voor errata de site > voortgezet onderwijs > zoeken op Binas errata. Het is toegestaan deze fouten in Binas te verbeteren. NB : bovenstaande geldt ook voor Binas 6 e druk.