Religie en de verleidingen van de 21e eeuw. Verslaafd. Gaan geloof en wetenschap wel samen? aan porno. Hanzemag.nl. check

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Religie en de verleidingen van de 21e eeuw. Verslaafd. Gaan geloof en wetenschap wel samen? aan porno. Hanzemag.nl. check"

Transcriptie

1 5 18e jaargang 28 november 2012 redactioneel onafhankelijk magazine van de Hanzehogeschool Groningen website: Foto: Pepijn van den Broeke Model: Heleen Lameijer Gaan geloof en wetenschap wel samen? check Hanzemag.nl Religie en de verleidingen van de 21e eeuw Verslaafd aan porno

2 i W z j i e r n p! 0 5 m i u nr Wat krijg je als je Sinterklaas en de Kerstman combineert? Het prijzenfestijn! Een greep uit onze zak vol surprises: 3 GESIGNEERDE exemplaren van Fokke & Sukke s Het Afzien van GESIGNEERDE exemplaren van Fokke & Sukke Aan de Studie 2 Fokke & Sukke jaarkalenders voor 2013 FILMS (o.a. digitaal geremasterde DVD/ Blu-Ray editie van JAWS) GAMES (o.a. HITMAN) TICKETS (voor CONCERTEN, FESTIVALS,BIOS, FEESTEN in Groningen) BOEKEN (o.a. beste Amerikaanse boek van 2012 DE KUNST VAN HET VELDSPEL) HANDBOEKEN (handboek voor werkzoekers WELKE KLEUR HEEFT JOUW PARACHUTE?) COACHING CD S (Ben Tiggelaars DROMEN DURVEN DOEN) En verder SERIES, BORDSPELLEN, DOCUMENTAIRES, STRIPBOEKEN, CDS, ENZ, ENZ! 2 HANZEMAG WOENSDAG 28 NOVEMBER 2012 [5] Van eind november tot maart geven wij wekelijks, en soms zelfs dagelijks, mooie prijzen weg! 1 Ga naar hanzemag.nl of gebruik onderstaande QR codes 2 Download onze iphone of Android app 3 Ga naar menu en klik op Zoekertjes 4 Iedere advertentie die begint met WIN bevat een vraag, beantwoordt die. 5 Hoppa, je wint! iphone: Android:

3 INHOUD Christelijk en verslaafd aan porno Ik bid als ik honger naar seks 8/9 Mormonen in Groningen Geloven op maandag is moeilijker dan op zondag 10/11 Als ik vanwege een tentamen een gebed mis, haal ik dat 's avonds weer in 12/13 LOCO MBA-student Elham Khalili paints traditional Persian miniatures. ITEM: Ewout & Esther Ik heb hem, plat gezegd, vol op de bek gepakt [5] 28 NOVEMBER 2012 WOENSDAG HANZEMAG 3

4 De Martinikerk was volledig uitverkocht op 16 november. Onder leiding van Louis Buskens brachten zes slagwerkers, twee pianisten, vier solozangers en ruim honderd koorleden de 624 bezoekers in vervoering met een gepassioneerde uitvoering van Carl Orffs Carmina Burana. Op de vier solisten en leden van het Groninger Kinder- en Jeugdkoor na, waren alle musici studenten en medewerkers van het Prins Claus Conservatorium. 4 HANZEMAG WOENSDAG 28 NOVEMBER 2012 [5]

5 [5] 28 NOVEMBER 2012 WOENSDAG HANZEMAG 5 Tekst en foto: Luuk Steemers

6 bij de les Bio-informatica verbindt de werelden van biomedici, biochemici en ict ers. Schier onbegrijpelijk voor leken. Tijdens een practicum licht docent Sven Warris een tipje van de sluier. Communiceren met Python Foto: Pepijn van den Broeke Twintig over acht. Vanuit de kille novemberochtend druppelen studenten het bio-informaticalokaal binnen. Het practicum begint om half negen, maar zo n twintig koppies staren al ijverig naar de in clusters van drie opgestelde Linux-computers. Wandplaten met gecompliceerde diagrammen en koppen als Genome-wide MicroRNA prediction based on large-scale MFE calculation laten er geen twijfel over bestaan dat hier serious business wordt gedaan. Het is het tweede Bio-informaticapracticum voor de eerstejaarsklas. Docent Sven Warris legt uit wat de komende negen weken op het program staat. We houden ons bezig met de energiehuishouding binnen de cel. We maken simulaties van de citroenzuurcyclus en het celmembraantransport van protonen. Daarvoor gebruiken we het programma Cytoscape waarmee je biologische systemen in het lichaam kunt visualiseren. Het mooie van Cytoscape is dat je het kunt koppelen aan de programmeertaal Python waarmee jullie de afgelopen maanden bezig zijn geweest. Als je je Python-scripts communiceert met Cytoscape krijg je een animatie. Warris zet de beamer aan en laat een zonnestelsel zien met een zon, een planeet en een ruimtevaartuig die allemaal in hun eigen baan bewegen. Heel makkelijk te maken met een simpel Python-scriptje. Gaat het nu vooral om de theorie of om het programmeren?, vraagt Sharlie van der Heide. Je mag dieper ingaan op beide, antwoordt Warris. Als je je specialiseert in programmeren is het een goed idee om samen te werken met iemand die zich verdiept in de theorie, dan krijg je hele mooie simulaties. Warris laat een simulatie zien van het celmembraantransport van protonen. Voordat jullie hiermee aan de slag kunnen, moet je Cytoscape en de plugin voor Python installeren en de manual bestuderen. Op het eind van iedere week wil ik van jullie een verslag zien. Zelf bekijk ik de verslaglegging voornamelijk om te zien of jullie op schema liggen. Jullie verslagdocent kijkt naar de punten en de komma s. Rik Nijboer kijkt bezorgd. Iedere week een verslag. Moet het eerste verslag deze week of de volgende week? Déze week, antwoordt Warris. Maar ik begrijp waarom je het vraagt. Het is nu al donderdag. Ik bekijk of we de deadline kunnen opschuiven tot na het weekend. Onze core business is het ondersteunen van biomedici en biochemici bij hun onderzoek, vertelt Warris terwijl de studenten Cytoscape installeren Er is steeds meer vraag naar bio-informatici. Alle genen, of het nou aardappelgenen of mensengenen zijn, werken op dezelfde manier. Daardoor zijn onze studenten op heel veel plekken inzetbaar: in ziekenhuizen, dna-banken, plantveredelingsbedrijven of kankerinstituten. Ze kunnen overal ter wereld aan de slag met de tools die wij hier aanreiken. Warris kan het weten. Enkele jaren geleden deed hij in Australië onderzoek naar de genen van dingo s. Viktor Nijenhuis is verdiept in de digitale handleiding van Cytoscape en bekijkt een gigantische wirwar van lijnen die samenkomen bij talloze nodes, oftewel knooppunten. Hij zoomt in op een knooppunt. Nu staat er een rondje met P3. De knooppunten zijn proteïnen in het menselijk lichaam, legt hij uit. De lijnen zijn de verbindingen met andere proteïnes, daarvan zijn er meer dan duizend. Even kijken wat P3 doet. Viktor vindt het antwoord op Wikipedia. Ah, hij onderdrukt tumoren. Interessant! Mooi dat iedereen zo hard zit te werken onderbreekt de docent. Maar we moeten de inwendige mens niet vergeten. Tijd voor een korte pauze. Luuk Steemers Lustrum In Nederland zijn er drie voltijd hbo-opleidingen Bio-informatica: in Leiden, Nijmegen en Groningen. De Groningse opleiding bestaat in 2012 tien jaar. Dit wordt op 30 november gevierd met een afwisselend programma (terugblik, lezingen en een wetenschapsquiz) in De Appel. 6 HANZEMAG WOENSDAG 28 NOVEMBER 2012 [5]

7 Rondvraag Peter Hillenga, directeur Huismeesters Desastreus! En dan druk ik het nog licht uit. Het kabinet wil het puntensysteem dat de huurprijs van zelfstandige woningen (voorzien van douche en toilet) bepaalt, vervangen voor een huurprijs die 4,5 procent van de WOZ-waarde bedraagt. Voor de corporaties komt het erop neer dat een studio van 50-duizend euro, waar we nu nog 380 euro per maand voor vragen, straks nog maar 225 euro mag kosten. Fijn voor de studenten zou je denken, maar die ontvangen nu huursubsidie, zodat ze maximaal 220 euro per maand betalen. Een verschil van vijf euro. Het resultaat is dat studentenhuisvesting niet meer rendabel te exploiteren is. De Huismeesters heeft direct de bouwplannen voor de Cortinghborg en de Gembetonlocatie stopgezet: in totaal 450 jongerenwoningen. We lobbyen met branche-organisaties bij de minister en Kamerleden om deze rare plannen stop te zetten. Over de schutting Studentenhuisvesting op de schop De plannen voor 4500 jongerenwoningen in Groningen staan op de tocht. Het stoppen van de bouwplannen is het gevolg van nieuw regeringsbeleid dat de huurprijs niet meer met punten wil bepalen maar aan de hand van de waarde van een pand. Robert Prummel fractievoorzitter van de Stadspartij in de Groningse Gemeenteraad Opinie Bas Krajenbrink, manager Housing Office De 4,5-procentregeling zal worden toegepast op zelfstandige wooneenheden. Ons aanbod voor buitenlandse studenten die aan de Hanzehogeschool en de Rijksuniversiteit studeren, bestaat voornamelijk uit onzelfstandige woonheden. De regeling heeft dus niet direct invloed op het huidige kamerbestand van Housing Office. Maar wél op de nieuwbouw van nieuwe studentenbehuizingen voor Nederlandse en internationale studenten in de toekomst. Het aantal buitenlandse studenten dat naar Groningen komt, groeit nog steeds. Daar willen we graag op anticiperen. Housing Office biedt veel studentenkamers via woningbouwverenigingen aan. Doordat de investeringscapaciteit bij de woningcorporaties stagneert, staat ons toekomstige aanbod onder druk. Jos van Rooij, gemeenteraadslid Student & Stad Desastreus, dat kun je wel zeggen, ja. In Groningen is op dit moment al te weinig geschikte woonruimte voorhanden, zowel kwantitatief als kwalitatief. En de krapte neemt door het nieuwe kabinetsbeleid alleen maar toe. Het is daarom hard nodig dat nieuwbouwplannen worden gerealiseerd. Met de bouwcampagne BouwJong zou dit ook gaan gebeuren, maar die plannen staan nu in de ijskast. Maar als er niets gebeurt, kunnen duizenden studenten de komende jaren simpelweg geen kamer vinden. Als lobbyen in Den Haag niets uitricht, moet de gemeente Groningen de voorwaarden creëren om een aantal projecten alsnog te realiseren. Dat betekent dat we nog eens heel goed moeten kijken naar de zeer hoge eisen die de gemeente stelt aan de woningbouw. Je zou bijvoorbeeld de normen voor duurzaamheid, architectuur en het aantal verplichte parkeerplekken kunnen versoepelen. Daarnaast zal het particuliere kameraanbod moeten groeien. We zouden kunnen stoppen met de handhaving van de 15-procentsnorm, waardoor het aantal kamerverhuurpanden in de wijken kan toenemen. Juist met de sombere vooruitzichten, kunnen we de 15- procentsmaatregel er echt niet bij hebben. De nieuwste trend in bestuurlijk Nederland is het afschuiven van verantwoordelijkheden. Liefst zonder daar geld voor te geven. Over de schutting gooien noemen we dat in de politiek. Uiteindelijk komen de problemen bij de gemeente terecht. Studentensteden moeten in de nabije toekomst een toevloed van studenten huisvesten. Die willen plezierig wonen. De manier waarop zij wonen en leven verschilt nogal van die van burgers. In Groningen moest het bouwplan BouwJong honderden nieuwe studentenkamers, appartementen en woningen opleveren. Maar de corporaties worden geplukt en op het gemeentefonds wordt bezuinigd. Onderwijl groeien de Rijksuniversiteit en de Hanzehogeschool onstuitbaar. Studenten huisvesten? Dat probleem gooien de minister en de onderwijsinstellingen gebroederlijk over de schutting. Groningen raakt ondertussen snel door haar voorraad startersen gezinswoningen heen. De Stadspartij pleit voor een gerieflijke campus naar Amerikaans model op het Suikerunieterrein. De grond is van de gemeente, zodat de schop snel de grond in kan. Wanneer het Westrandtracé wordt aangelegd, kunnen we een station bij de Suikerunie aanleggen, zodat studenten met de trein naar college kunnen. Kroegtijgers van Vindicat zullen hun corpshuizen niet willen inruilen, maar studiebollen, buitenlandse studenten, master-studenten en fanatieke sporters zijn wel degelijk in campushuisvesting geïnteresseerd. De Stadspartij denkt aan een mix van huizen, appartementen en gerieflijke containerwoningen in een groene omgeving. Een forse toename van het aanbod zal tot lagere huren voor álle studentenwoningen leiden. [5] 28 NOVEMBER 2012 WOENSDAG HANZEMAG 7

8 Student M. was verslaafd aan seks en porno, tot hij God vond Ik bid als ik honger naar seks Wat voor de ene student een gezonde sex drive is, is voor de ander een groot probleem. M. is christelijk, maar kon de verleidingen van internetporno niet weerstaan. Hij raakte verslaafd en moest hulp zoeken bij een psycholoog, bij vrienden, en bij God. Ik ben een Christelijke student die last heeft van een pornografieverslaving. Ik ben niet de enige, ik ken verschillende andere studenten die er last van hebben. Het begon bij mij allemaal met het bekijken van een pornografisch tijdschrift dat ik op straat vond. Ik ben nu zesentwintig jaar en ik kan bepaalde foto s uit dat blad nog steeds helder voor de geest halen. Uit nieuwsgierigheid benaderde ik kort daarna oudere meiden om seks te hebben. Ik was best succesvol in het regelen, maar als ik seks had gehad met een meisje, bleek altijd dat ze een relatie wilden. Dankzij de therapie die ik nu volg, weet ik dat ik bindingsangst had. Uit voorzorg kapte ik zo n relatie snel af en ging op zoek naar een nieuw slachtoffer. Ik behandelde vrouwen zo omdat het voor mij de veiligste manier was en ik de controle kon houden. Ik had een zeer sterke honger naar seks. In die tijd dacht ik dat ik alles wist wat er over vrouwen te weten was. Ze waren er voor seksueel genot. Op een gegeven moment stuurde een ex-vriendin me een pijnlijke brief. Ze wees me op het feit dat ik haar heel erg veel pijn heb gedaan en dat ze doorhad dat ik een probleem had met vrouwen en met seks. Ze vond dat ik daarvoor hulp moest zoeken. Zo maakte ze me er bewust van dat ik een ernstig probleem had. Daarna ging ik van het ene probleem naar het andere. In plaats van daadwerkelijk seks met meisjes te hebben, keek ik porno op het internet. Dat leek me een veilige manier om seksueel actief te zijn zonder verwikkeld te raken in een relatie of meisjes te kwetsen. De echte wereld heeft een heleboel stress en onzekerheid, maar de wereld van de Foto: Pepijn van den Broeke 8 HANZEMAG WOENSDAG 28 NOVEMBER 2012 [5] Foto: Luuk Steemers

9 frick Paus & Maya porno is voorspelbaar. Dit liep echter op een gegeven ogenblik zo uit de hand dat ik op sommige dagen meerdere keren moest masturberen voordat ik tevreden was. Nadat ik in deze periode een dienst over pornografie had bijgewoond, kwam ik tot geloof. Het probleem ontstond doordat het geloof pornografie afkeurt. Ik leerde hoe God seks heeft bedoeld. Toen besloot ik professionele hulp te zoeken. Ik heb sinds een tijdje een psycholoog waar ik eens in de twee weken mee praat. Door de therapie ben ik heel anders gaan denken over vrouwen en seks. Niet alleen vanwege Gods oordeel. Het is een proces waarin ik al heel erg ten goede ben veranderd. Ik spreek mijn ex-vriendin af en toe nog wel eens en zij zegt dat ik heel erg positief veranderd ben. Ik ben nog niet waar ik wil zijn, maar ik ben wel op de juiste weg. Ik merk dat als ik heel hard mijn best doe om het te laten, ik dat wel een periode vol kan houden. Maar na een paar maanden kan ik dan toch een Nadat ik een dienst over pornograf ie had bijgewoond, kwam ik tot geloof terugval krijgen. Hierdoor krijg ik het gevoel nog dieper te zijn gevallen dan voorheen, met alle schuldgevoelens die daarbij komen kijken. De perioden die aan een terugval voorafgaan, worden wel steeds langer, dat is het goede nieuws. Op momenten dat ik veel stress ervaar, is de verleiding groter om terug te grijpen op pornografie. Daar leer ik nu met professionele hulp een vervanger voor te vinden. Ik heb sinds een paar maanden een christelijke vriendin en zij is een grote steun voor me. Dit is mijn eerste gezonde relatie. Het is echt moeilijk, omdat ik open, kwetsbaar en eerlijk moet zijn. Ondanks mijn pornografie-achtergrond hebben we een goede relatie. We hebben geen geheimen voor elkaar. Als ik opwinding voel, bel ik mijn beste vriend, m n vriendin of m n psycholoog M n vriendin zegt vaak: Als God je vergeeft, mag je ook jezelf vergeven. Dat is iets wat ik nog niet helemaal kan en ik ben ook nog lang niet alle schuldgevoelens kwijt. Dat is een hele strijd. Mijn vriendin zegt dat iedereen een verleden heeft. Ze vindt het goed dat ik stappen zet om het helemaal achter me te laten. Zij heeft haar eigen dingen, dingen waarmee ze heeft geworsteld, geen pornografie, maar andere obstakels. Het is niet makkelijk, maar samen komen we er wel uit. Zij houdt van mij en ik van haar. We kunnen goed praten over de lastige dingen en dat geeft ons een goede basis. Ik kan mijn verlangens steeds beter beheersen, als ik opwinding voel, bel ik mijn beste vriend, m n vriendin of m n psycholoog. Als één van hen niet bereikbaar is, ga ik naar buiten. Een stuk wandelen of naar de bibliotheek, waar ik mezelf een tijd opsluit en begraaf onder studieboeken. Daarnaast bid ik op zulke momenten. Dat doet mijn verlangens vaak wegebben. Amanda Hoekstra Tips Student M. heeft ook nog enige praktische tips voor porno-verslaafden, al zijn ze wel een beetje afhankelijk van je bereidheid om je te bekeren tot het christendom. 1. Toegeven dat je een probleem hebt - God vragen om vergeving. 2. Verander je omgeving maak de toegang die je hebt tot pornografie zo klein mogelijk. 3. Ontdek Gods liefde - het maakt niet uit hoe erg je iets hebt verknald, God houdt nog steeds van je. 4. Ontwikkel christelijke vriendschappen- deze mensen zullen je willen helpen. 5. Sta niet stil bij mislukkingen uit het verleden. Ontwikkel een plan voor je leven van nu af aan. 6. Leer om anderen te dienen. De meeste zonde is geworteld in egoïsme. 7. Accepteer totale bevrijding Paus Benedictus heeft christenen opgeroepen om geen geloof te hechten aan de waarschuwing dat de wereld op 21 december 2012 vergaat. Die datum zou worden genoemd in antieke kalenders van de Maya-indianen. De oproep van de paus is vanzelfsprekend bijzonder omdat hij zelf in vreemdere dingen gelooft dan de aankondiging van het eind van de wereld. Ik noem maar wat: dat de zoon van God, schepper van hemel en aarde, is opgestaan uit de dood, daarna is opgestegen naar de hemel en daar aan de rechterhand van God zit te wachten op het moment waarop hij mag oordelen over levenden en doden. Hierbij vergeleken is het geloof van de Maya s een baken van realiteitszin. Niemand kan namelijk ontkennen dat de wereld ooit zal vergaan. (Dat de Mayakalender een precieze datum noemt, is kras, maar op 22 december vindt vast een herberekening plaats.) Zijne Heiligheid heeft het over christenen, niet over rooms-katholieken. Misschien is dat voor de Heilige Vader hetzelfde, maar dat is het niet voor de protestanten. Die beschouwen hun versie van het christendom als het Ware Geloof en velen van hen zien het rooms-katholicisme op z n minst als een dwaling en op z n meest als paganistische poppenkast. In de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw zuchtte Guatemala, hét Maya-land, onder een rechtse dictatuur. De Maya-indianen waren de pisang (de genocide in deze bananenrepubliek kostte ongeveer 200-duizend Maya s het leven). Progressieve rooms-katholieke geestelijken, en daar waren er in Latijns-Amerika verrassend veel van, namen het op voor de Maya s. Desondanks bekeerden veel Maya s, misschien wel om zich het vege lijf te redden, zich tot het door de dictatuur gepropageerde protestantisme. Sindsdien is het protestantisme in Guatemala in opmars. Dat weet Benedictus natuurlijk ook. En God weet dat hij de protestantse opmars ziet als een regelrechte bedreiging voor zijn katholieke kudde. Dáárom spreekt hij in zijn oproep niet over rooms-katholieken, maar over christenen: hij wil z n dolende schaapjes terug. Religie is een raar ding. Anno 2012 hangen de Maya s massaal de kerken van hun onderdrukkers aan, zijn progressieve katholieken van het type Maya-vriend nauwelijks nog welkom in Rome, en wil de paus populair worden in Guatemala. Het is eigenlijk ongelofelijk dat de wereld het tot 21 december uithoudt. Hajo Frick [5] 28 NOVEMBER 2012 WOENSDAG HANZEMAG 9

10 Geloven op maandag is moeilijker dan op zondag Een wonderlijker kerk dan die van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen bestaat er misschien niet. Maar, zo menen twee mormoonse jovo s uit Groningen, Gods wegen zijn ook wonderlijk. 10 HANZEMAG WOENSDAG 28 NOVEMBER 2012 [5] Foto: Luuk Steemers Oviedo Dongen (l) en Jennifer Weening in de mormonentempel aan de Paterswoldseweg.

11 Mormonen in Groningen Het is kwart over acht in de ochtend die volgt op een koude novembernacht. De verwarming in het door bruin hout gedomineerde kerkgebouw staat uit. Blake Davis (20) tovert ergens een elektrische kachel vandaan. De zendeling uit Provo (Utah, Verenigde Staten) is gekleed zoals men dat van mormonen in Nederland verwacht: in een afgedragen pak met stropdas. Yes, lacht hij, we look weird. Zestien maanden is hij nu in Groningen en ja, hij heeft wonderen gezien. Drie dagen geleden sprak ik een vrouw over het zoeken naar geluk. God is geluk, zei ik, ontmoet Hem. Ze stond ervoor open. Dat is het wonder. Ik hoop haar zondag hier te zien. Water met gulle hand In een door groen hekwerk omkaderd grasperk staat de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen. Het gebouw aan de Paterswoldseweg loopt op z n laatste benen. Brad Nish (19) heeft al horen fluisteren over een nieuw onderkomen, elders in de stad. Groot hoeft dat nieuwe gebouw niet te zijn, de mormoonse kudde in Groningen telt 150 koppen. De naamplaatjes op hun revers geven de functie van Brad en Blake aan. Ze zijn elder, zoals mormonen hun zendelingen noemen. De elders verontschuldigen zich voor het ontbreken van koffie en thee, maar ze schenken water met gulle hand. Jennifer Weening en Oviedo Dongen, de fietskou nog in de botten, slaan het aanbod af. Thomas Monson, de Profeet zelf Jennifer is in afwachting van een belangrijk besluit. Ze heeft zich aangemeld voor zendingswerk. Eén dezer dagen valt er een grote witte envelop op haar deurmat, een schrijven van de leiding van de mormoonse kerk, de profeet Thomas Monson en zijn twaalf apostelen. Zij beslissen, na gebed en ampele overweging, waar Jennifer haar zendingswerk mag verzetten. Spannend, zegt ze, het kan alles en overal zijn. Misschien wel scholen bouwen. Of een baan in het maatschappelijk werk. Dat zou mooi zijn, want na mijn zendingswerk wil ik Maatschappelijk Werk studeren, of Toegepaste Psychologie. Jennifer (21) groeide op in een mormonengezin. Vader ontmoette moeder op de drempel van haar woning in het Duitse Heilbronn. Hij, een zendeling, wees haar, een zoekende, de Weg. Zij stelde haar hart open en God deed Zijn werk. Na haar bekering trouwden ze. Een bekering is een heel proces, weet Jennifer die op haar achttiende een tijdje uit de kerk was. Ik twijfelde, zoals ieder mens wel eens twijfelt. Maar de kerkdeuren bleven openstaan. Op een donderdagavond volgde ik een les over het doel van het leven. Dat was een openbaring voor me. Ineens wist ik het. Alsof ik een kruising naderde en wíst welke afslag ik moest nemen. Ik besloot de Heer te dienen. Ik was ervan overtuigd dat Hij mij wilde vergeven en dat ik mezelf kon vergeven. In de voetsporen van Joseph Smith De mens is niet perfect. Dat kan ook niet, zegt eerstejaars Geneeskunde Oviedo (21), geloven op maandag is moeilijker dan geloven op zondag. Maar ik probeer het zondaggevoel wel mee te nemen in mijn gewone leven. Als het niet lukt, of niet helemaal, kan ik op zondag weer in het reine komen. Ik wil leven met m n hart op de goede plek. De gelovigen ontmoeten elkaar elke zondag. Om elf uur beginnen ze met studie, de kinderen in een aparte ruimte, de jovo s en de volwassenen ook. Een eredienst sluit het drie uur durende samenzijn af. Daar zijn we allemaal aanwezig, verklaart elder Davis, jong en oud. Ze zingen en bidden, ze luisteren naar de lezingen van de wisselende voorgangers. En misschien zullen ze er ooit de leider treffen, de reislustige Thomas Monson. Monson is de Profeet, daar twijfelen de vier jongvolwassenen (jovo s) niet aan. Hij is de vijftiende man in de voetsporen van de grondlegger van de kerk, Joseph Smith. Smith was gelovig, legt Jennifer uit, maar hij wist niet bij welke kerk hij zich moest aansluiten. Op z n vijftiende kreeg hij z n Eerste Visioen, waarin God en Jezus hem vertelden dat de christenen waren afgedreven van het Ware Geloof en dat hij, Joseph Smith, de oorspronkelijke kerk moest herstellen. Tien jaar later, in 1830, was die kerk een feit. In de tussentijd had Smith nog meer visioenen gekregen, waarvan een ontmoeting met de engel Moroni in 1823 wellicht het belangrijkste was. Die wees hem de weg naar een plaats waar hij platen vond waarop geschriften stonden in de taal van een Noord- Amerikaans natuurvolk. Die tekst heeft hij vertaald en neergelegd in het Boek van Mormon. Iedereen zoekt naar hetzelfde Mormonen leven naar het Boek van Mormon én naar de bijbel. We zijn christenen, zegt elder Davis, er is geen wezenlijk verschil tussen de bijbel en het Boek van Mormon. De bijbelse Tien Geboden zijn richtsnoer voor het leven. Ons geloof is een manier van leven, zegt Jennifer, we gebruiken geen tabak, geen koffie en geen thee. Seks vóór het huwelijk is tegen onze regels. Andere mensen vinden het soms streng, weet Oviedo. Maar voor mij is het zoals ik ben. Oviedo is het gewend, als zoon van een Arubaanse moeder en een Nederlandse moeder die het mormoonse geloof aanhangen. Maar iedereen maakt zijn persoonlijke keuzes. Tijdens mijn zendingswerk in Londen, ontmoette ik heel veel verschillende mensen. Londen is een wereldstad: ik trof Indiërs, Pakistani en ga zo maar door. Arm of rijk, iedereen zoekt naar hetzelfde. Je kunt God vinden in de kerk, maar ook op een feest, om maar eens iets te noemen. Niet wéér die veelwijverij Het grootste misverstand over de mormonen is dat ze aan polygamie zouden doen, veelwijverij. Die vraag krijgen we altíjd, zucht Jennifer. Maar het is niet waar. In vrijwel alle landen is polygamie verboden. Wij houden ons aan de aardse wetten. De op de Nederlandse kabel te ontvangen reality-serie Sister Wives over Kody Brown, zijn vier vrouwen en zeventien kinderen, gaat dus níet over mormonen. Maar Kody en zijn geloofsgenoten, de Apostolic United Brethren, beschouwen het Boek van Mormon wel als hun heilige geschrift. En de talrijke toenmalige tegenstanders van Joseph Smith beweren dat hij er wel 28 vrouwen op na hield en een voorstander van polygamie was. Jennifer, Oviedo en de beide elders schudden meewarig het hoofd: mormonenmannen trouwen één keer, met één vrouw. En niet tot de dood hen scheidt. De trouwbelofte geldt voor het aardse leven én voor het hiernamaals. De doop van Anne Frank In de hemel worden gezinnen en families herenigd. Mormonen zien het daarom als hun opdracht om familieverbanden in kaart te brengen. In een kamertje achter in het gebouw is de moeder van Jennifer in de weer met het vermaarde genealogische programma familysearch. Zeker, wij dopen overledenen om hen toegang tot de hemel te verschaffen, stipt ze het andere Grote Vooroordeel aan, maar nóóit zonder de toestemming van hun aardse familieleden. Mevrouw Weening begrijpt de soesa over het dopen van bekende mensen als Anne Frank. Dat was het werk van overenthousiaste mensen. Het is géén regel. Integendeel, alles gaat op vrijwillige basis. De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen heeft wereldwijd zo n vijftien miljoen aanhangers. De grootste gemeenschap woont in de Amerikaanse staat Utah. Maar, zo glundert elder Nish, wonen er meer mormonen buiten dan binnen de Verenigde Staten. Een Amerikaansere religie dan de mormonenkerk bestaat er vermoedelijk niet. De tekst op de platen die Smith in 1823 vond, was geschreven in de taal van de native Americans. God, zo geloven de mormonen, is aan die indianen verschenen. En Jezus ook, zegt Oviedo, ná zijn opstanding uit de dood. Joseph Smith was de enige mens uit de moderne tijd die de beschreven platen ooit onder ogen kreeg. Nadat hij de tekst had vertaald, nam de engel Moroni ze mee naar de hemel, zo beweerde Smith later. In Carthage (Illinois) stichtte hij in 1839 de vrijstaat Nauvoo. Zijn beleid én de hem aangewreven pleidooien voor plural marriage leidden tot tweespalt die in 1844 uitmondde in de moord op hem en z n broer Hyrum. Het klinkt allemaal erg wonderlijk, erkennen Jennifer, Oviedo, Blake en Brad. Maar, zo legt elder Davis uit, God ís ook wonderlijk. Amen, zeggen de anderen. Boudewijn Otten [5] 28 NOVEMBER 2012 WOENSDAG HANZEMAG 11

12 12 HANZEMAG WOENSDAG 28 NOVEMBER 2012 [5] Foto: Luuk Steemers

13 Ik heb nooit over me heen laten lopen Derdejaars studente Sociaal Pedagogische Hulpverlening Selma (19) draagt vanaf haar veertiende een hoofddoek. Ik wilde mijn keuze voor de islam verantwoorden. Je ziet er hartstikke Nederlands uit. Mijn moeder is Nederlandse en mijn vader komt uit Marokko. Ik heb twee jongere broers, één van achttien en veertien. Toen mijn moeder mijn vader leerde kennen, heeft ze zich in de islam verdiept en is ze moslim geworden. Veel moslims zijn er waarschijnlijk niet in je woonplaats. Wij waren de enige moslims in het dorp. Op school was het nooit een probleem, totdat ik op mijn veertiende besloot een hoofddoek te dragen. Mijn vriendinnen steunden mij, maar er waren leraren die het niet vonden kunnen dat ik zo in de klas te zat. Gelukkig was de schoolleiding het met mij eens. Ik heb nooit over me heen laten lopen. Als ik werd uitgescholden, ging ik altijd in gesprek. Op een gegeven moment kwam er een paginagrote foto in de krant van mij als verkoopster in een viskraam. Er stond een kort interview bij over wie ik was. Ineens durfden de mensen me aan te spreken. Wat vindt je moeders familie ervan? Die vonden het in het begin zonde van mijn haar, maar verder was het geen issue. Wij horen gewoon bij de familie. Met kerst gaan we naar mijn oma of naar mijn tante, met het Suikerfeest komen ze bij ons. Mijn oma koopt halal-vlees als ze voor ons kookt. Dat vind ik heel lief. Je hebt bewust gekozen. Toen ik nog op school zat, vroeg ik me soms wel af wat ik precies wilde. Ik wilde niet zomaar doen wat mijn ouders me hebben geleerd. Uiteindelijk ben ik tot de conclusie gekomen dat het geloof bij me past. Ik wil me overgeven aan God, die het goed met me voor heeft. Je noemt hem God, niet Allah? Tegen andere moslims zeg ik meestal Allah, maar het maakt eigenlijk niet uit. Er is geen verschil tussen Allah en God, tussen de God van de christenen en die van de moslims. Allah is het Arabische woord voor God. In de Koran is Jezus een profeet, net als Mohammed. Ik kan niet geloven dat Jezus de zoon van God is. Voor mijn gevoel klopt dat niet. Dat kán gewoon niet. Hoe verrijkt religie jouw leven? Door mijn relatie met God. Hij die het goed met je voor heeft. Bij belangrijke keuzes, overdenk ik wat God ervan vindt. Kan ik het tegenover Hem verantwoorden? Voor mij maakt dat het leven bewuster en rijker. Ik geloof ook in het lot. Als er wat naars gebeurt, weet ik dat het een bedoeling heeft. Misschien een test of een beproeving. Ik kan ook alles bij Hem kwijt: verdriet, maar ook vreugde. Een vriend, of je ouders, heb je niet altijd om je heen, maar God is er altijd. Je zult trouwens nooit alles van God begrijpen. In de Koran beginnen een aantal hoofdstukken met drie letters die schijnbaar betekenisloos zijn, waarvan de kennis niet bij ons bekend is. Je moet accepteren dat niet alles is te begrijpen. Een geloof heeft ook beperkingen. Je mag bijvoorbeeld geen alcohol drinken. Dat heb ik nooit gemist. Wat mij wel eens beperkt, is hoe sommige mensen tegen de islam aankijken. Toen ik nog op school zat, deed ik mee met het Fries jeugdparlement. We hadden een bijeenkomst van drie dagen in Leeuwarden. Er waren gastgezinnen geregeld. Maar mijn gastgezin en de coördinator gaven aan dat ik daar niet kon komen. Toen ik vroeg waarom, zeiden ze dat ik anders was. Dát soort dingen. Toen ik in de viskraam werkte, bleven sommige klanten weg. In overleg met de visboer hebben we afgesproken dat ik ontslag zou nemen als het hem echt veel geld zou kosten. Dat is gelukkig niet gebeurd. Ik begin binnenkort bij de NS. Daar hadden ze ook geen bezwaar tegen mijn hoofddoek. Ik ga mensen op de perrons voorlichten over het gebruik van de chipkaart. Dan draag ik een uniform met een NS-pet over mijn hoofddoek. Hoe vaak bid je? Ik sta om zes uur op, omdat ik lang moet reizen om in Groningen te komen, maar ook omdat ik voor zonsopgang moet bidden. Voor het gebed moet je rein zijn. Daarom begin ik met een rituele wassing: onder meer handen, gezicht, neus, oren en voeten. Bidden doe je knielend en buigend met het gezicht naar Mekka. Het tweede gebed doe ik op school in de stilteruimte, meestal zo rond een uur of twaalf, als de zon op het hoogste punt staat en soms ook nog twee uur voor de schemering. Thuis bid ik ook nog twee keer: bij schemering en als het helemaal donker is. Als ik vanwege een tentamen of zo een gebed mis, haal ik dat s avonds in. Ga je vaak naar de moskee? Op feestdagen en soms naar de preek op vrijdag. Mijn ouders vinden kennis opdoen, lezingen volgen over de islam en boeken lezen óók belangrijk. En het allerbelangrijkste is natuurlijk de aanbidding van God. Hou je nog tijd over voor het studentenleven? Ik ga vaak uit eten met vrienden of bij iemand thuis een film kijken. Maar in een kroeg of discotheek zul je me niet zien. Ik ben wel eens naar een gala geweest. Daar was alles erg gericht op flirten en versieren. Moeten die mensen beslist doen, als ze dat leuk vinden. Zoiets past niet bij mij. Een relatie aangaan doe je als moslim niet voor de lol, maar met het doel een huwelijk aan te gaan. Zelfs als je verkering hebt, ben je eigenlijk nooit alleen samen. De gesprekken gaan over serieuze zaken, hoe je tegen het leven aankijkt. Ik heb zelf nog nooit een relatie gehad, maar als ik dat zou willen, zou er een ontmoeting gearrangeerd kunnen worden door familie of door vriendinnen. Daarnaast zou het natuurlijk ook nog kunnen dat ik zélf iemand tegenkom. Kun je ook een relatie hebben met een niet-moslim? Uit principe wil ik dat niet. In een relatie zijn er al zoveel zaken waarover je het oneens kunt zijn, daar moet het geloof niet ook nog eens bij komen. Als ik verliefd zou worden op een niet-moslim zou ik proberen afstand te nemen. En als dat niet lukt. Tja dan zou ik het wel heel erg waarderen als hij zich in de islam zou verdiepen en zich bekeert. En vrienden? Vroeger had ik vooral vrienden die niet moslim waren. Hier op school ontmoet ik veel andere moslims. Je ontmoet elkaar bij allerlei activiteiten. Maar ik ga net zoveel met moslims om als met niet-moslims. Ik reageer spontaan en ik hou wel van een grapje. Tijdens de introweek twee jaar geleden waren er een paar mensen uit Groningen die nog nooit met een moslima hadden gepraat. Ik vertelde ze dat ik uitgehuwelijkt was aan een man van 37. Toen ze vroegen hoe hij eruit zag zei ik dat ik de volgende week een foto van hem zou krijgen. Ze geloofden het. Iedereen die mij wat beter kent, weet dat ik zoiets niet zou accepteren. Uithuwelijken is absoluut verboden in de islam. Er moet altijd toestemming van het meisje zijn. Maar uithuwelijken komt toch wel voor? In Arabische landen hebben de meisjes inderdaad vaak minder te zeggen, en dan wordt de druk soms opgevoerd. De taliban willen zelfs dat meisjes geen onderwijs krijgen. Ze plegen aanslagen op meisjesscholen. Ik weet niet waar ze het vandaan halen. Geweld, moord en discriminatie horen absoluut niet bij de islam. Enne, zeg eens eerlijk: maak ik de indruk onderdrukt te zijn? Nee toch! Luuk Steemers [5] 28 NOVEMBER 2012 WOENSDAG HANZEMAG 13

14 Geloof versus Wetenschap Sterrenkunde gaat uit van de oerknal, biologie van de evolutieleer. Valt zo n studie dan wel te combineren met een sterk geloof in God en de bijbel? Anke en Anouk denken van wel, al valt het niet altijd mee. Anke: Ik wil weten hoe alles in elkaar zit. Sterrenkunde vond ik altijd al heel erg mooi. Sinds ik studeer, merk ik dat ik erg rationeel denk. Ook over het geloof, dat is soms best lastig. Geloven is niet echt rationeel, daar moet je dus anders over nadenken. Maar ik ben niet minder gaan geloven. Rationaliteit hoort bij m n studie. Overal moet bewijs voor zijn. De wonderen die in de bijbel staan zijn niet logisch te verklaren. Maar als je bedenkt hoe groot God is God kan alles, dan is het wél mogelijk. In je gedachten moet je zo n stap dan even maken. Er is niet één juiste visie op de relatie tussen geloof en wetenschap. Iedereen heeft er z n eigen mening over. Het scheppingsverhaal, bijvoorbeeld: is de wereld echt in zes dagen geschapen? Ik denk dat God dat gedaan zou kúnnen hebben, maar als ik om me heen kijk en de verschijnselen in het heelal zie Dat lijkt niet in zes dagen geschapen, maar het zou wel kunnen. Andere studenten nemen me minder serieus als ze horen dat ik christen ben. Dat voelt een beetje naar, maar het belemmert me niet in mijn studie of in m n leven. In het begin van mijn studie heb ik gewoon aangenomen dat de rest van mijn studie gebaseerd is op de bigbang-theorie. Mijn hele studie gaat uit van de oerknal. Dat vind ik geen probleem, misschien heeft die big bang wel echt plaatsgevonden. Het heelal is op de één of andere manier door God gemaakt, misschien wel door de big bang. Dat Hij die heeft laten ontstaan. En dat daardoor uiteindelijk alle materie is gevormd is. Het verzwakt mijn geloof in God niet. Ik zie de theorie meer als bevestiging. Ik zie het als onderdeel van God en het geloof. In Genesis staat dat op de eerste dag het licht werd geschapen en pas op de vierde dag de maan, de zon en de sterren. Dat is moeilijk te rijmen met wetenschappelijke kennis. Het is maar net hoe je Genesis wilt interpreteren. Maar ook daar zijn allerlei theorieën over. Bijvoorbeeld dat de aarde eerst bedekt was met een enorm wolkendek en dat je daardoor de maan, de zon en de sterren niet kon zien. Vervolgens schiep God op de vierde dag de planten die begonnen met fotosynthese waardoor de wolken verdwenen en de hemellichamen zichtbaar werden. Als ik later in het onderzoek terecht kom, baseer ik me net als iedere sterrenkundige op de gangbare wetenschappelijke theorieën. Anders zou ik volstrekt nieuwe theorieën moeten bedenken, theorieën die het christendom en de wetenschap met elkaar verbinden. Als je dat probeert, krijg je weerstand van twee kanten. Christenen zullen zeggen dat ik eigenlijk geen goede christen ben en wetenschappers zullen mijn idee van de schepping niet accepteren. Heel soms discussieer ik met andere studenten over mijn geloof. Als ze interesse tonen, kun je er best een goed gesprek over hebben. Maar ik ontmoet vooral verbazing. Gemeen zijn de reacties nooit, ze zien ook wel dat ik goede cijfers haal en dat ik het gewoon kan doen. Het slaat eigenlijk nergens op dat een christen geen goede wetenschapper zou kunnen zijn. Af en toe doet een docent wel eens negatief. Zo van: Nou, er zijn ook mensen die geloven dat de aarde in zes dagen is gemaakt! Dat is naar: je moet die mensen niet belachelijk maken! En dat laat ik merken ook. Ik durf voor mijn geloof uit te komen. In de bijbel wordt geen wetenschappelijke kennis geopenbaard. Ik vind het echt belangrijk. Daarom zit ik ook bij Ichthus. Daar kun je serieus met je geloof bezig zijn en mede-christenen ontmoeten. De bijbel is het woord van God, het boek waar de waarheid in staat. Het leent zich niet voor wetenschappelijke interpretatie. Ik denk wel dat je de bijbel serieus moet nemen. Ik geloof dat alles wat in de bijbel staat waar is, maar dat de mens het misschien niet allemaal zo goed kan interpreteren. In de bijbel wordt geen wetenschappelijke kennis geopenbaard. Het is voor die tijd opgeschreven, voor die mensen, en voor hoe zij het begrepen. Dan is het logisch dat de aarde er eerst was en dan pas de zon die om de aarde draait. Ik denk niet dat de bijbel ooit zal worden aangepast als gevolg van wetenschappelijke inzichten. Het zal bijvoorbeeld nooit bewezen worden dat wonderbaarlijke genezingen mogelijk zijn. Toch zegt de bijbel dat Jezus ze verrichtte. Ik zou God meer willen dienen, maar Anke Arentsen (19) student Ster r enkunde mijn studie neemt me in beslag. Toch wil ik God overal bij betrekken. Ik hoop niet van m n geloof te vallen, maar die kans acht ik ook niet groot. Als het ooit zou gebeuren, dan zal dat niet door de wetenschap komen. Eerder door mensen die me beïnvloeden. Daarom ben ik ook zo blij met Ichthus. Als ik niet bij Ichthus zat, zou ik eerder door niet-gelovige mensen beïnvloed kunnen worden. 14 HANZEMAG WOENSDAG 28 NOVEMBER 2012 [5]

15 Anouk: Mijn geloof wordt sterker als ik door het bos fiets of een wandeling maak. Natuur is zo indrukwekkend, dat komt echt niet allemaal zomaar uit één celletje. Mijn vroegere biologieleraar was een christen. Hij was mijn favoriet, m n voorbeeld. Het fundament van mijn geloof verandert niet, hoewel er bij biologie figuurlijk gesproken flink tegen aangeschopt wordt. Maar ik kan goed relativeren. Voor de industriële revolutie waren de meeste vlinders in Londen wit, op een paar zwarte na. De witte vielen niet op bij de berkenbomen waar ze rondfladderden. Toen de fabrieksindustrie op stoom kwam, werden alle bomen zwart van het roet. Toen vielen de witte berkenspanners erg op en de zwarte niet meer. Uiteindelijk verdwenen de witte. Anouk van der Laan (20) studeert biologie Illustratie: Foto: Meike Luuk Steemers de Haas Macro-evolutie gaat over dat er eerst niets was, en later wel. Uit een enkele bacterie ontstond geleidelijk de aap en later de mens. Dan fiets ik na college naar huis, zie ik hoe prachtig mooi de wereld is, en dan denk ik: vlieg op! Sommige mensen geloven dat de wereld in zes dagen is geschapen en anderen dat er zes miljoen jaar overheen is gegaan. Mij interesseert het geen biet. Zolang ik maar geloof dat God de aarde heeft geschapen en dat Jezus voor ons naar de aarde is gekomen en voor ons is gestorven. Ik leer over de evolutietheorie, maar ik hoef er toch niet achter te staan? Als eerstejaars had ik wel zo iets van: van deze kant heb ik het nog nooit bekeken. Maar hoe verder je komt, hoe meer je merkt dat het veel van hetzelfde is. De evolutietheorie is ook niet volmaakt, er zijn veel dingen die je vrij makkelijk kunt weerleggen. Sommige docenten zijn echte pleitbezorgers voor de evolutietheorie. Maar keiharde bewijzen hebben ze niet. Met de meesten kan ik het gelukkig prima vinden. Maar ik ben geen goede vriendjes meer met een docent evolutionaire genetica die beweerde dat de evolutietheorie geen theorie was, maar gewoon bewezen. Hij liet spotprenten zien van een oude man met een baard die een olifant zit te tekenen. Dat moest dan God voorstellen. Ik dacht: moet dan nou? Ik zeg toch ook niets tegen jullie? M n mede-studenten het klinkt raar, maar het zijn andere mensen. Ik heb er best goede vrienden, maar de manier waarop ze tegen de wereld aankijken En dat gevloek steeds. Ik leer over de evolutietheorie, maar ik hoef er toch niet achter te staan? En dat doe ik ook niet. We hadden laatst een practicum over waarom de mens zijn haar verloren is. Eigenlijk konden ze geen reden verzinnen. Dat zijn van die dingetjes dat ik denk: ha, ha, lekker puh. Daar kan ik vrolijk van worden. Ik heb iedere week kring bij Ichtus. Dat is goed, want ik zit zó in die wetenschappelijke wereld. Ik vind het bijvoorbeeld lastig om te geloven dat de wereld in zes dagen is geschapen. Tijdens een bijbelstudie ontdek je dan dat dat niet uitmaakt. In 2 Petrus 3; vers 8, staat: verlies één ding niet uit het oog, vrienden: voor de Heer is een dag als duizend jaar en duizend jaar als een dag. Veel verhalen in het oude testament lijken niet letterlijk bedoeld. Het gaat om de betekenis erachter. Maar ik denk wel dat God machtig genoeg is om te doen waar Hij zin in heeft. Als Hij iemand in een zoutpilaar wil veranderen, dan doet Hij dat, of ik het nou geloof of niet. Iedereen kan het kruisje zien dat ik om mijn nek draag, maar bij biologie praat ik niet over m n geloof. Ik heb het er één keer over gehad met een studiegenootje, een vriendin. Zij zei dat ze bewijzen wilde zien. Echt een wetenschapper, hè? Ik snap werkelijk niet hoe je dag in, dag uit bezig kunt zijn met bestuderen van hoe mooi het leven is, zonder te geloven in de Schepper. Dan mis je het mooiste. Evolutie staat in mijn woordenboek, maar evolutietheorie komt er niet in. De theorie stelt dat apen, mensen, honden, katten, vissen, vogels en kikkers één en dezelfde voorouder hebben. Daar kan ik met de pet niet bij. Het bewijs ontbreekt ook: daarvoor zou je genetisch materiaal van die gemeenschappelijke voorouder moeten hebben. Op gelovigen wordt vaak afgegeven. Ertegenin gaan is vaak onbegonnen werk. Ik denk: zoek het lekker uit, ga fietsen stelen. God is voor mij de reden dat ik leef en dat ik het überhaupt volhoud op deze niet altijd even prettige aarde. Ik dien niemand behalve God. Vaak hoor ik een opwekkingsliedje in mijn hoofd: Groot en Machtig is Hij. Geloof kán geen bijzaak zijn. Ik zou niet zonder God willen. Het geloof geeft me meer geduld, helpt me om mijn naasten lief te hebben. Gelovigen én wetenschappers hebben baat bij het besef dat er andersdenkenden zijn. Het is nergens voor nodig om elkaar de kop in te slaan. In een goede discussie luister je naar elkaar. Amanda Hoekstra [5] 28 NOVEMBER 2012 WOENSDAG HANZEMAG 15

16 16 HANZEMAG WOENSDAG 28 NOVEMBER 2012 [5] Foto: Luuk Steemers

17 De zin van Zen Harm Jan Prins (25), masterstudent Natuurkunde en Wijsbegeerte aan de RUG, beoefent zenmeditatie. Het is geen dogma, het is doen. Wat is Zen? Zen gaat voor mij over concentratie, in de zen-filosofie staat aandacht centraal. Zen is een stroming binnen het boeddhisme, dat in India is ontstaan in de vijfde eeuw voor Christus. Een zenmeester die ik een paar jaar geleden ontmoette tijdens een meditatieweekend, verwoordde het zo: Eén van de sterke aspecten van de zen-traditie is dat het een vermenging aangaat met de cultuur of streek waar het beoefend wordt. In China beoefenen de mensen het, onder invloed van het confucianisme en taoïsme, op een praktische manier. In Japan heeft het een formeler, strenger karakter gekregen. Hier in Nederland raakt het aan onze religie. Wij als cursisten dachten natuurlijk meteen aan het christendom, maar nee, hij doelde op de psychologie. In het Westen is Zen vaak meer gericht op psychologisch inzicht en legt het meer de nadruk op de positieve effecten die het voor een mens heeft in het hier en nu. Hoe beoefen jij het? Een jaar of acht geleden, ongeveer toen ik ging studeren, begon ik me te interesseren voor het zenboeddhisme. Eerst in intellectuele zin. Ik vond het vreemd, intrigerend en spannend. Ik werd nieuwsgierig hoe ik dat een plek zou kunnen geven in mijn leven. Ik begon met tai-chi, een meditatievorm die uitgaat van beweging, en ik volgde wat meditatiecursussen. Met tai-chi ging ik door, maar twee jaar geleden zocht ik een plek waar zen-meditatie aangeboden wordt op een manier die bij mij past. Bij Zen.nl in Groningen, waar ik al meer dan twee jaar cursussen meditatie volg, ligt de nadruk op formele meditatie. We beoefenen het als een aandachtstraining om je concentratie te verbeteren. Dat levert meer rust op. En dat gaat weer gepaard met een goed gevoel. Zen.nl richt zich op wat meditatie met jou als mens doet, op de korte termijn. Ze richten zich minder op de lange termijn, waarbij in het traditionele boeddhisme verlichting of reïncarnatie een rol spelen. Daar kan ik persoonlijk ook niet zoveel mee. Waarom ging je weer mediteren? Ik was iemand die alles vanuit zijn hoofd benaderde. Ik wilde beter leren luisteren naar mijn intuïtie, mijn gevoel en mijn ervaringen. Fysiek gezien ben ik heel rustig. Twintig minuten stil zitten, wat we doen als we mediteren, is geen enkel probleem. Maar in mijn hoofd is het wél druk, er gaan vaak stromen ideeën en gedachtes door me heen. En tegelijkertijd denk ik ook nog aan dingen die gebeurd zijn of die nog moeten gebeuren. Op dat soort momenten kon ik me moeilijk focussen op mijn studie. Concentratieverbetering was mijn concrete doel. Hoewel men vaak zegt dat je als je gaat mediteren juist geen doel mag hebben Maar mijn docent vond dat maar onzin. Hij zei dat je best een doel mag hebben. Je wilt juist iets gaan veranderen en daarom ga je mediteren. Alleen tijdens het mediteren zelf probeer je dit doel los te laten. En veranderd ben ik zeker. Meditatie heeft me geholpen om meer op mijn intuïtie te vertrouwen en mijn concentratievermogen is verbeterd. Ik voel me ook beter dan acht jaar geleden. Hoe mediteer je? Tijdens de les zitten we twee keer vijfentwintig minuten stil. In kleermakerszit, halve lotus, of in hele lotushouding. Tussendoor doen we een loopmeditatie van tien minuten. Wij mediteren door te tellen tijdens het ademen. Van één tot tien. Steeds opnieuw. Maar aan de tien kom ik vaak niet toe. Dan merk ik opeens dat ik onder het tellen aan eten zit te denken, bijvoorbeeld. Dan is het hup, weer terug naar één. Onze docenten raden je aan om thuis twee keer per dag twintig tot vijfentwintig minuten te mediteren. Ik doe het altijd één keer per dag. Twintig minuten, als ik opsta. En soms nog een keer in de ochtend of in de middag. Als ik hier op de faculteit aan het werk ben, doe ik wel eens wat stilte-oefeningen tussendoor, als ik vastloop als ik iets aan het bestuderen of aan het uitwerken ben. Gisteren bijvoorbeeld, wilde het de hele dag niet lukken met een opgave die ik moest maken voor mijn afstudeeronderzoek. Vanmorgen begon ik er opnieuw mee. Maar voordat ik aan de slag ging, zat ik een paar minuten stil, met beide voeten op de grond. Daarna deed ik een snelle bodyscan en ruimde vervolgens mijn bureau op. Ik deed er toen een half uur over om die som op te lossen. Het kan toeval zijn, ik weet best dat ik er ook gisteren flink mee bezig was geweest, maar toch. Ik sla ook wel eens een dagje over. Daar merk ik helemaal niets van. Van andere mensen hoor ik wel eens dat de hele dag onrustig zijn als ze niet gemediteerd hebben. Twee jaar lijkt misschien lang, maar ik heb nog steeds het idee dat ik nog maar net begonnen ben. Andere mensen die ik er over spreek, merken vaak meer effecten dan ikzelf. Ik zit trouwens niet alleen maar te mediteren. Eén keer in de week ga ik naar tai-chi en ik loop drie keer in week hard. Lichaamsbeweging versterkt het effect van mediteren. Twijfel je wel eens aan de zin van zen? Ik twijfel eigenlijk nooit aan wat ik doe, je hoeft in de zen-filosofie geen dingen aan te nemen waaraan je zou kúnnen twijfelen. Het is geen dogma, het is doen, een methode. Zen is een levensbeschouwelijke interesse waar ik vermoedelijk altijd wel mee bezig zal blijven. Beïnvloed het je studentenleven? Ik leef misschien geen typisch studentenleven met veel uitgaan en lange nachten doorhalen, maar als je me vergelijkt met een willekeurig andere student, verschilt dat niet zo veel. Iedereen die me kent en met wie ik omga, begrijpt waarom ik mediteer. Ik ben ook actief bij het GSp, het Studentenplatform voor Levensbeschouwing. Daar lopen natuurlijk wel meer studenten rond die met dit soort dingen bezig zijn. Rina Tienstra Boeddhisme Het boeddhisme is een levensbeschouwelijke en religieuze stroming, die in de vijfde eeuw voor Christus in India ontstond. Boeddhisten willen inzicht krijgen in het menselijk lijden en de weg vinden die dit lijden kan opheffen. Het boeddhisme kent veel varianten, die plaatselijke religies (zoals het Chinese taoïsme en confucianisme) hebben geïncorporeerd. Nederland telt ongeveer 170- duizend boeddhisten, bijna de helft zijn van buitenlandse komaf. [5] 28 NOVEMBER 2012 WOENSDAG HANZEMAG 17

De gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten

De gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten De gelijkenis van de twee zonen Lees : Mattheüs 21:28-32 Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel

Nadere informatie

HC zd. 22 nr. 32. dia 1

HC zd. 22 nr. 32. dia 1 HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste

Nadere informatie

God bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus: Zijn opstanding De Heilige Geest

God bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus: Zijn opstanding De Heilige Geest Basiscursus Christelijk geloof Module 1 Les 1: Les 2: Les 3: Les 4: Les 5: Les 6: Les 7: Les 8: God bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus:

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.

Nadere informatie

Luisteren naar de Heilige Geest

Luisteren naar de Heilige Geest Luisteren naar de Heilige Geest Johannes 14:16-17 En Ik zal de Vader bidden en Hij zal u een andere Trooster geven om tot in eeuwigheid bij u te zijn, de Geest der waarheid, die de wereld niet kan ontvangen,

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots

Nadere informatie

Lees Zoek op Om over na te denken

Lees Zoek op Om over na te denken Welkom bij de Online Bijbelcursus van Praise De bijbelcursus is wat voor jou als je: 1. Als je wilt weten wat christenen geloven. 2. Als je meer wilt begrijpen van de bijbel. 3. Als je wilt groeien in

Nadere informatie

Je bent jong en je wilt wat!

Je bent jong en je wilt wat! Je bent jong en je wilt wat! Logisch, je voelt je geen sukkel. Je bent jong, je zit vol energie en je wilt eruit halen wat er uit dit leven te halen valt. Plezier maken, feesten en doen waar je zin in

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL.

Er is toch niemand die jou aardig vindt. SUKKEL. Liefde Ik laat je nooit in de steek. Ik zal je helpen. Jij bent mijn beste vriendin. Het mooiste wat ik heb, geef ik aan jou. Ik ben verliefd... Ik heb alles voor je over. IK HOU VAN JOU! Ik bid voor je.

Nadere informatie

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling

Nadere informatie

Goede buren. Startzondag 13 september 2015 m.m.v. Jeugdkoor Joy uit Streefkerk o.l.v. Vincent van Dam

Goede buren. Startzondag 13 september 2015 m.m.v. Jeugdkoor Joy uit Streefkerk o.l.v. Vincent van Dam Goede buren Startzondag 13 september 2015 m.m.v. Jeugdkoor Joy uit Streefkerk o.l.v. Vincent van Dam Voorganger: ds. Joke van der Neut Organist: Alex Hommel Orgelspel Welkom door ouderling van dienst Jan

Nadere informatie

y02 Marcus 15.2 Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus,

y02 Marcus 15.2 Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus, Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus, het is al bijna 8 april, het is al bijna Pasen. Met Pasen vieren we feest, omdat Koning Jezus de dood overwint. Onze Koning is sterker dan de

Nadere informatie

Christendom. Wat uit dit geloof spreekt je aan?

Christendom. Wat uit dit geloof spreekt je aan? Christendom In Christendom zijn de Bijbel en Jezus het belangrijkste. In de wereld is het de grootste godsdienst, gevolgd door de Islam. In het Christendom geloven de mensen in één God, die uit Drie Personen

Nadere informatie

Heilig Jaar van Barmhartigheid

Heilig Jaar van Barmhartigheid Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra

Nadere informatie

OOGGETUIGE. Johannes 20:30-31

OOGGETUIGE. Johannes 20:30-31 1 januari OOGGETUIGE Johannes 20:30-31 Een nieuw jaar ligt voor ons. Wat er gaat komen, weten we niet. Al heb je waarschijnlijk mooie plannen gemaakt. Misschien heb je goede voornemens. Om elke dag uit

Nadere informatie

Deze handreiking is van:

Deze handreiking is van: 9 lessen over het volgen van Jezus Deze handreiking is van: Deze cursus is geschreven Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen. Ten behoeve van de kinderstudiegroepen voor de bovenbouw Gebruikte

Nadere informatie

Johannes 8:12 Jezus is de sleutel tot echt leven

Johannes 8:12 Jezus is de sleutel tot echt leven Johannes 8:12 Jezus is de sleutel tot echt leven In het donker zie je niets. Niet waar je bent, niet hoe de wereld er uit ziet, niet wat je moet doen. In het licht ga je het allemaal begrijpen. Jezus zegt:

Nadere informatie

Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons

Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons Johannes 6,1-15 - We danken God, want Jezus zorgt voor ons Dankdag voor gewas en arbeid Liturgie Voorzang LB 448,1.3.4 Stil gebed Votum Groet Zingen: Gez 146,1.2 Gebed Lezen: Johannes 6,1-15 Zingen: Ps

Nadere informatie

Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk

Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk Liederen solozang Prijs: 7,= euro per stuk GEWASSEN IN WATER Inhoud: Vanuit de dopeling gezien een statement dat hij in het watergraf alles wat oud is achter zich laat. Hij weet niet alles, kent nog niet

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

De gelijkenis van de onbarmhartige dienstknecht

De gelijkenis van de onbarmhartige dienstknecht De gelijkenis van de onbarmhartige dienstknecht Lees : Mattheüs 18:21-35 Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was,heeft Hij gelijkenissen verteld

Nadere informatie

Ruimte voor God - thema 1: Eén ding is nodig! Preek over Lukas 10: Gemeente van Christus,

Ruimte voor God - thema 1: Eén ding is nodig! Preek over Lukas 10: Gemeente van Christus, Ruimte voor God - thema 1: Eén ding is nodig! Preek over Lukas 10:38-42 Gemeente van Christus, Het gaat vanmorgen over Jezus. Dat zal je waarschijnlijk ook niet verrassen. Maar als het gaat over Jezus,

Nadere informatie

Deze handreiking is van:

Deze handreiking is van: 9 lessen over het volgen van Jezus Deze handreiking is van: Deze lessen zijn geschreven Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen. Ten behoeve van de kinderstudiegroepen voor de bovenbouw Gebruikte

Nadere informatie

Ds. Arjan van Groos ( ) Tekst: Zondag 28 en 29 Ochtenddienst / H. Avondmaal. Broeders en zusters,

Ds. Arjan van Groos ( ) Tekst: Zondag 28 en 29 Ochtenddienst / H. Avondmaal. Broeders en zusters, Ds. Arjan van Groos (1962-2014) Tekst: Zondag 28 en 29 Ochtenddienst / H. Avondmaal Broeders en zusters, 1 Votum 2 Zegengroet 3 Zingen: Psalm 106 : 1 en 2 4 Lezing van de wet 5 Zingen: Psalm 106 : 3 en

Nadere informatie

De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand.

De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand. De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel

Nadere informatie

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.

Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen. Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Johannes 14:1-3 en 28 - Hemelvaart: op weg naar thuis

Johannes 14:1-3 en 28 - Hemelvaart: op weg naar thuis Johannes 14:1-3 en 28 - Hemelvaart: op weg naar thuis Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Dan stuur ik ook de bijbehorende

Nadere informatie

Knabbel en Babbeltijd.

Knabbel en Babbeltijd. Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

explore the big questions of life Een introductie

explore the big questions of life Een introductie explore the big questions of life Een introductie www.youthalpha.nl Youth Alpha is een programma van Youth for Christ Nederland en stichting Alpha-cursus Nederland. 2 Youth for Christ Nederland www.yfc.nl

Nadere informatie

HC zd. 6 nr. 32. dia 1

HC zd. 6 nr. 32. dia 1 HC zd. 6 nr. 32 wie Jezus wil kennen moet de verhalen over hem lezen beschreven door Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes terecht worden ze evangelisten genoemd ze beschrijven het evangelie ze vertellen

Nadere informatie

wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen

wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen Geloven, wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen pagina 10 Hoe is de wereld ontstaan? pagina 26 Waarom bestaat de mens? pagina 42 Wat is geloven? pagina 58 Wie is God? pagina 74 Waarom heeft

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

2. Zegengroet Genade voor u en vrede van God onze Vader in de Heer Jezus Christus. Amen

2. Zegengroet Genade voor u en vrede van God onze Vader in de Heer Jezus Christus. Amen Liturgie Emmen, 13 september 2015 (buitendienst) Thema: samen onderweg (startzondag) 1. Votum 2. Zegengroet Genade voor u en vrede van God onze Vader in de Heer Jezus Christus. Amen 3. Zingen: Sela: breng

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Ik ben blij dat ik nu voor u lijd Ik ben blij dat ik voor mijn geloof mag lijden Ik ben blij dat ik mag lijden voor de Kerk van Jezus Christus

Ik ben blij dat ik nu voor u lijd Ik ben blij dat ik voor mijn geloof mag lijden Ik ben blij dat ik mag lijden voor de Kerk van Jezus Christus AVONDMAALSVIERING KONINGSKERK 13-09 - 2009 door ds. L. Krüger Schriftlezing: Koloss. 1: 24-29 (NBV) Ik ben blij dat ik nu voor u lijd Ik ben blij dat ik voor mijn geloof mag lijden Ik ben blij dat ik mag

Nadere informatie

Boekje over de kerk. voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep

Boekje over de kerk. voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep Boekje over de kerk voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep Over dit boekje Wij hebben op catechisatie wat geleerd over de kerk. Daar willen we je wat over vertellen.

Nadere informatie

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 LES 4 Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 De boodschap God hoort en verhoort onze gebeden voor elkaar. Leertekst: Terwijl Petrus onder zware bewaking zat

Nadere informatie

INTRO. Laat je door de Heer helpen om van Hem te houden en om net zo vast te houden aan het geloof als Christus. (2 Tessalonicenzen 3:5)

INTRO. Laat je door de Heer helpen om van Hem te houden en om net zo vast te houden aan het geloof als Christus. (2 Tessalonicenzen 3:5) WEEK 2 INTRO Welkom bij week 2 van de Focus 21 days Challenge. We deelden het vorige week al, maar we zeggen het nogmaals: we leven in een tijd waarin afleiding één van de grootste obstakels is in het

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

LES 6. Nu zie je Hem wel, nu zie je Hem niet.

LES 6. Nu zie je Hem wel, nu zie je Hem niet. LES Nu zie je Hem wel, Sabbat Doe Lees Lukas 4. 40 nu zie je Hem niet. Heb je weleens een moment gehad dat je het gevoel had dat God heel dicht bij je was? Misschien door een liedje, een bijbelvers, een

Nadere informatie

Liturgie voor de scholendienst 2015

Liturgie voor de scholendienst 2015 Liturgie voor de scholendienst 2015 Kerk van de Nazarener & Christelijke Basisschool De Vliet Klaaswaal Zondag 1 februari Thema: Bestaat God (eigenlijk wel)? Welkomstwoord Uitleg over de kerk Kinderopwekking

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 4 vers Zit je in de put? Praat es met Jezus!

Bijbellezing: Johannes 4 vers Zit je in de put? Praat es met Jezus! Bijbellezing: Johannes 4 vers 7-27 Zit je in de put? Praat es met Jezus! Wij hadden vroeger een waterput Vroeger is meer dan 55 jaar geleden Naast ons huis aan de Kerkstraat in Harkema Ik weet nog hij

Nadere informatie

Een leerling van Jezus vertelt ('walking sermon' langs kunstwerken)

Een leerling van Jezus vertelt ('walking sermon' langs kunstwerken) Een leerling van Jezus vertelt ('walking sermon' langs kunstwerken) Doek achter de tafel Even kijken hoor. U en jullie hebben er al naar kunnen kijken, maar ik nog niet. Nu wil ik het goed zien. Ja, zo

Nadere informatie

Jezus maakt mensen gelukkig

Jezus maakt mensen gelukkig Eerste Communieproject 33 Jezus maakt mensen gelukkig Jezus doet wonderen In les 5 hebben we geleerd dat God onze Vader is. Wij zijn allemaal zijn kinderen. Alle mensen zijn broertjes en zusjes van elkaar!

Nadere informatie

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard

Nadere informatie

Bij het gekozen thema: Het verlangen van God heb ik mij in de afgelopen dagen afgevraagd wat is mijn verlangen naar God?

Bij het gekozen thema: Het verlangen van God heb ik mij in de afgelopen dagen afgevraagd wat is mijn verlangen naar God? Geliefde mannen, Nog een poosje en dan wordt de mannenconferentie van 2015 gehouden. Bij het gekozen thema: Het verlangen van God heb ik mij in de afgelopen dagen afgevraagd wat is mijn verlangen naar

Nadere informatie

Zondag 16 februari 2014. Protestantse Gemeente Biddinghuizen THEMA: Ho, stop, help!

Zondag 16 februari 2014. Protestantse Gemeente Biddinghuizen THEMA: Ho, stop, help! Zondag 16 februari 2014 Protestantse Gemeente Biddinghuizen THEMA: Ho, stop, help! Voorganger: ds. Bram Bregman Organist: dhr. Klaas Keimpema Pianist en dirigent schoolkoor: dir. Adriaan Stuij Welkom -

Nadere informatie

Relatie <> Religie. Beste Galsem,

Relatie <> Religie. Beste Galsem, RelatieReligie BesteGalsem, Hetfeitdatjouwpatientnuopeenchristelijkevenementisisnietongevaarlijk.Hetgeestelijke levenvanjouwpatientzalgrotesprongenmakennaarhetkampvandevijandtoe.watikjou aanraadisomditnietafteremmen,maaromdittebederven.brengjouwpatientincontactmet

Nadere informatie

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief 1 Tessalonicenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Tessalonica 1 Dit is een brief van Paulus, Silvanus en Timoteüs, aan de christenen in de stad Tessalonica. Jullie horen bij God, de

Nadere informatie

Researchverslag: rituelen Joanna Siccama GAR1-B 11-10-2014 leraar: Harald Warmelink

Researchverslag: rituelen Joanna Siccama GAR1-B 11-10-2014 leraar: Harald Warmelink Researchverslag: rituelen Joanna Siccama GAR1-B 11-10-2014 leraar: Harald Warmelink Inleiding Om onderzoek te doen naar rituelen is het in eerste plaats belangrijk om te definiëren wat een ritueel is.

Nadere informatie

Jouw avontuur met de Bijbel

Jouw avontuur met de Bijbel Nieske Selles-ten Brinke Jouw avontuur met de Bijbel Dagboek voor kinderen Uitgeverij Jes! Zoetermeer Uitgeverij Jes! is een samenwerking tussen Uitgeverij Boekencentrum en de HGJB. Kijk voor meer informatie

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Eén ding is nodig. Deze geschiedenis kun je lezen in Lukas 10 : 38 42.

Eén ding is nodig. Deze geschiedenis kun je lezen in Lukas 10 : 38 42. Eén ding is nodig Deze geschiedenis kun je lezen in Lukas 10 : 38 42. We hebben met elkaar nagedacht over de wonderen die de Heere Jezus heeft gedaan toen Hij op de aarde was. Grote wonderen! Weet je t

Nadere informatie

2 Petrus 1. Begin van de brief

2 Petrus 1. Begin van de brief 2 Petrus 1 Begin van de brief Petrus groet alle christenen 1 Dit is een brief van Simon Petrus, een dienaar en apostel van Jezus Christus. Aan alle mensen die zijn gaan geloven. Jullie geloof is net zo

Nadere informatie

Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken

Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Mensen zoeken hulp omdat ze overhoop liggen met zichzelf of met anderen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten. Sommige mensen worden

Nadere informatie

Bijbel voor Kinderen. presenteert DE VERLOREN ZOON

Bijbel voor Kinderen. presenteert DE VERLOREN ZOON Bijbel voor Kinderen presenteert DE VERLOREN ZOON Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Lazarus Aangepast door: Ruth Klassen en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd door: Bible

Nadere informatie

Noach bouwt een ark Genesis 6-8

Noach bouwt een ark Genesis 6-8 2 Noach bouwt een ark Genesis 6-8 Het is niet fijn meer op de aarde. De mensen maken ruzie, ze vechten en ze zijn God vergeten. Maar er is één man die anders is. Dat is Noach. Op een dag praat God met

Nadere informatie

verzoeking = verleiden om verkeerde dingen te doen dewijl = omdat wederstand doen = tegenstand bieden de overhand behouden= de overwinning behalen

verzoeking = verleiden om verkeerde dingen te doen dewijl = omdat wederstand doen = tegenstand bieden de overhand behouden= de overwinning behalen Zondag 52 Zondag 52 gaat over de zesde bede. Leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want van U is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid, in der eeuwigheid. Amen. Lees de tekst

Nadere informatie

Preek over Psalm 1,1 a.2 (jeugddienst): Hoe kan ik tijd met God doorbrengen?

Preek over Psalm 1,1 a.2 (jeugddienst): Hoe kan ik tijd met God doorbrengen? Preek over Psalm 1,1 a.2 (jeugddienst): Hoe kan ik tijd met God doorbrengen? Gemeente van onze Heer Jezus Christus! Ze zitten met z'n tweeën op haar kamer: Reinier en Marloes. Ze kennen elkaar al een poosje.

Nadere informatie

Enkele vragen aan Kristin Harmel

Enkele vragen aan Kristin Harmel Enkele vragen aan Kristin Harmel Waar gaat Zolang er sterren aan de hemel staan over? Zolang er sterren aan de hemel staan gaat over Hope McKenna- Smith, eigenaresse van een bakkerij in Cape Cod. Ze komt

Nadere informatie

JEZUS DE GEWELDIGE LERAAR

JEZUS DE GEWELDIGE LERAAR JEZUS DE GEWELDIGE LERAAR Bijbel voor Kinderen presenteert Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12. Bruiloftsfeest

Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12. Bruiloftsfeest Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12 Bruiloftsfeest Sara en Johannes hebben een kaart gekregen In een hele mooie enveloppe Met de post kregen ze die kaart Weet je wat op die kaart stond? Nou? Wij gaan trouwen!

Nadere informatie

GELOOFSVRAGEN EN LEVENSVRAGEN

GELOOFSVRAGEN EN LEVENSVRAGEN WAAROM??? DAAROM!!! Soms sta je met je mond vol tanden, wanneer je kind je met een vraag overvalt. "Waarom zijn de bomen groen?", "Waarom regent het vandaag?" Waarom... waarom..., steeds weer waarom. De

Nadere informatie

Als je niet goed weet hoe je moet bidden, kun je het leren! Daarom gaan we in deze les kijken wat God ons te zeggen heeft over gebed.

Als je niet goed weet hoe je moet bidden, kun je het leren! Daarom gaan we in deze les kijken wat God ons te zeggen heeft over gebed. Les 2: Bidden. Bidden is praten met God. En dat heb je nodig, om Hem te leren kennen. Als je bidt kom je als het ware bij God in zijn huiskamer en ga je Hem dingen vertellen en vragen. Dan zal Hij ook

Nadere informatie

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.

Nadere informatie

Samenvattingen Geloof ABC

Samenvattingen Geloof ABC Samenvattingen Geloof ABC Info 1ABC: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. Deze godsdiensten geven antwoorden

Nadere informatie

Wie is de Heilige Geest?

Wie is de Heilige Geest? Wie is de Heilige Geest? De Heilige Geest is God, net als God de Vader en God de Zoon. Soms lijkt het of we over drie personen praten, maar het is allemaal dezelfde God. Hij is één. Net als water dat er

Nadere informatie

Voor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou.

Voor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou. Voor jou! 9 Voor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou. Het boek gaat over geloven. Het gaat over jouw geloof! Lees en bekijk alles goed. Je

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

'Vrede voor jou, hierheen gekomen' (Geroepen om te zingen, nr. 15) 'Hij kent je bij je naam'. (internet) http://www.youtube.com/watch?

'Vrede voor jou, hierheen gekomen' (Geroepen om te zingen, nr. 15) 'Hij kent je bij je naam'. (internet) http://www.youtube.com/watch? Liturgie Jongerenviering op 10 juni 2012 Protestantse Kerk in Wehl Welkom Anneke We begroeten elkaar met het zingen van: 'Vrede voor jou, hierheen gekomen' (Geroepen om te zingen, nr. 15) Thema van de

Nadere informatie

LEVEN MET LEF Bijbelstudie 6: Een vrouw voor Izak: Op zoek naar de ware Jacob(a)

LEVEN MET LEF Bijbelstudie 6: Een vrouw voor Izak: Op zoek naar de ware Jacob(a) LEVEN MET LEF Bijbelstudie 6: Een vrouw voor Izak: Op zoek naar de ware Jacob(a) Bijbelstudie 6 Leven met lef Een vrouw voor Izak: op zoek naar de ware Jacob(a) Hervormde Gemeente van Enter Contact: Ds.

Nadere informatie

Handreiking bij 40 DAGEN GEBED voor groep 4-8 van de basisschool

Handreiking bij 40 DAGEN GEBED voor groep 4-8 van de basisschool Handreiking bij 40 DAGEN GEBED voor groep 4-8 van de basisschool NAAM September 2009 In september en oktober 2009 was de Levend evangelie Gemeente bezig met het onderwerp 40 DAGEN GEBED. Om gemeente breed

Nadere informatie

LES 2. Invloed van je gezin. Lees. Lees. Maak Maak een voorbeeld van een dier. Leer. Bid Bid dat je een positieve invloed zal.

LES 2. Invloed van je gezin. Lees. Lees. Maak Maak een voorbeeld van een dier. Leer. Bid Bid dat je een positieve invloed zal. Invloed van je gezin De ouders van Debbie gingen scheiden toen zij 6 jaar was. Ze was haar hele leven naar de kerk gegaan-- soms met haar moeder en soms met haar vader, omdat zij een verschillend geloof

Nadere informatie

1 Korintiërs 12 : 27. dia 1

1 Korintiërs 12 : 27. dia 1 1 Korintiërs 12 : 27 kerk in deze (21 e ) eeuw een lastige combinatie? want juist in deze tijd hoor je veel mensen zeggen: ik geloof wel in God maar niet in de kerk kerk zijn lijkt niet meer van deze tijd

Nadere informatie

Groot Nieuws meditatie zondag 23 april, verzorgd door Ds. Folkert de Jong van de Gereformeerde Kerk in Andel.

Groot Nieuws meditatie zondag 23 april, verzorgd door Ds. Folkert de Jong van de Gereformeerde Kerk in Andel. Groot Nieuws meditatie zondag 23 april, verzorgd door Ds. Folkert de Jong van de Gereformeerde Kerk in Andel. 36 Vervolgens ging Jezus met zijn leerlingen naar een plek die Getsemane genoemd werd. Hij

Nadere informatie

Preek over de opdracht: Laat de Geest u vervullen (Efeziërs 5:18b) Van drs Ton de Ruiter. Lees vooraf eerst: Efeziërs 5:1,2 en 5:15-33 en 6:1-10

Preek over de opdracht: Laat de Geest u vervullen (Efeziërs 5:18b) Van drs Ton de Ruiter. Lees vooraf eerst: Efeziërs 5:1,2 en 5:15-33 en 6:1-10 Preek over de opdracht: Laat de Geest u vervullen (Efeziërs 5:18b) Van drs Ton de Ruiter. Lees vooraf eerst: Efeziërs 5:1,2 en 5:15-33 en 6:1-10 Bedrinkt u niet (5:18a) is duidelijk een opdracht waar we

Nadere informatie

Liturgie Jeugddienst Nijbroek in samenwerking met de jeugddienstcommissie van Terwolde 19 oktober 2014. Selfie? Ie-self!

Liturgie Jeugddienst Nijbroek in samenwerking met de jeugddienstcommissie van Terwolde 19 oktober 2014. Selfie? Ie-self! Liturgie Jeugddienst Nijbroek in samenwerking met de jeugddienstcommissie van Terwolde 19 oktober 2014 Selfie? Ie-self! Voorganger: Dhr. G.J. Heinen Muzikale medewerking: koor van Groot Schuylenburg uit

Nadere informatie

Jona 2: God is barmhartig a. De koppige Jona wordt een biddend Jona > de Heere redt hem

Jona 2: God is barmhartig a. De koppige Jona wordt een biddend Jona > de Heere redt hem 0.1 Lezing uit de Bijbel: Jona 3 nr. 771 Voorafgaande aan de Schriftlezing: 1. Gods barmhartigheid = Zijn warmhartigheid Rode draad door boekje Jona (en feitelijk door de hele Bijbel). Jona 1: God is barmhartig

Nadere informatie

Preek over 1 Tim. 4:1-5 i.c.m. 1 Kor. 6:12-20 (openbare geloofsbelijdenis)

Preek over 1 Tim. 4:1-5 i.c.m. 1 Kor. 6:12-20 (openbare geloofsbelijdenis) Preek over 1 Tim. 4:1-5 i.c.m. 1 Kor. 6:12-20 (openbare geloofsbelijdenis) Vandaag wil ik het met jullie hebben over seks. Waarom doe ik dat? Omdat bij het leven van een christen altijd een bepaalde lifestyle

Nadere informatie

Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15

Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15 Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15 U hebt de Geest niet ontvangen om opnieuw als slaven in angst te leven, u hebt de Geest ontvangen om Gods kinderen

Nadere informatie

DE RIJKE MAN, DE ARME MAN

DE RIJKE MAN, DE ARME MAN Bijbel voor Kinderen presenteert DE RIJKE MAN, DE ARME MAN Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: M. Maillot en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

De gelijkenis van de verloren zoon.

De gelijkenis van de verloren zoon. De gelijkenis van de verloren zoon. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen te leren.

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

DE WONDEREN VAN JEZUS

DE WONDEREN VAN JEZUS Bijbel voor Kinderen presenteert DE WONDEREN VAN JEZUS Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd

Nadere informatie

wat is passend? naar aanleiding van Paulus brief aan de Kolossenzen wil ik dat uitwerken voor 4 categorieën vier kringen

wat is passend? naar aanleiding van Paulus brief aan de Kolossenzen wil ik dat uitwerken voor 4 categorieën vier kringen vandaag wil ik dit gebod toepassen op het geloofsgesprek onderwerp van de gemeenteavond komende week onze overtuiging is dat zulke gesprekken hard nodig zijn voor de opbouw van onze gemeente tegelijk is

Nadere informatie

Lucas 22,39-46 Jezus bidt

Lucas 22,39-46 Jezus bidt Lucas 22,39-46 Jezus bidt Tweede zondag van de Lijdenstijd Gezinsdienst Liturgie Lied: opwekking 489 Lied: opwekking 430 Votum / groet Lied: psalm 22:1,5 Gebed Wet Lied: E&R bundel 245: 1,2,3 Lezing: Lucas

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

tientallen miljoenen euro s per jaar. Ook een vrijwilliger heeft zo een economische waarde.

tientallen miljoenen euro s per jaar. Ook een vrijwilliger heeft zo een economische waarde. Mt.5:16 De Week van gebed voor de eenheid van alle kerken. Ieder jaar is dit gebed in dezelfde week in januari. Het zal puur toeval zijn, maar ieder jaar valt ook de actie Kerkbalans in deze periode. Met

Nadere informatie

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Bron: http://ninabrackman.blogspot.nl/p/de-alchemist-paulo-coelho.html Dit is een deel van een blog over De Alchemist van Paulo Coelho door Nina Brackman.

Nadere informatie

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd 53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn

Nadere informatie

Eerst zien, dan geloven

Eerst zien, dan geloven Eerst zien, dan geloven Liturgie voor de jeugddienst op 11 februari 2018 om 10:00 uur in de Ichthuskerk in Tholen Voorganger: Ds. Peter Broere Muzikale medewerking: Jaap, Anke en Esmay Roggeband Jet Heijboer,

Nadere informatie

Zet je voet maar op het water!

Zet je voet maar op het water! Zet je voet maar op het water! Gezinsdienst Zondag 1 mei 2016 Locatie: Voorganger: Organist: Medewerking: Oosterkerk Ds. Koning Jurjan Lipke Combo Joy 4 All Voor de dienst zingen we: Jezus roept alle kleine

Nadere informatie