Veilig op internet. Annemieke Vreeswijk de Jong Pagina

Transcriptie

1 Veilig op internet Kinderen kunnen eigenlijk niet alleen gelaten worden bij hun surftochten over het World Wide Web. Om ze te begeleiden kunnen ouders gebruik maken van verschillende technische oplossingen. Die zijn vaak heel inventief, maar ontoereikend en meestal volstrekt nutteloos, zo blijkt uit onderzoek. Wat wel heel nuttig is zijn de Kinder-zoekmachines, kinderknoppen en kinder-browsers. Maar in feite zit er weinig anders op dan naast je kind te gaan zitten en samen te surfen. Zoals je kinderen leert om te gaan met televisie en het drukke verkeer, zo moet dat ook met het internet: onder begeleiding en stapje voor stapje. Kinderen opvoeden tot verantwoordelijke internetgebruikers gaat verder dan hun hand vasthouden bij het surfen. Dat heeft onder andere te maken met het feit dat het internet meer is dan een digitale televisie met wat meer kanalen dan je gewend bent; het is een leefgemeenschap, net als het echte leven. Wat zijn dan de gevaren waaraan een kind bloot staat in de virtuele wereld van het net? Natuurlijk: de digitale kinderlokker, de nachtmerrie van elke ouder. Pedofielen die kinder-sites volgen, contact leggen met kinderen die hun adres prijsgeven, en hen uitnodigen voor een ontmoeting in de echte wereld. In Nederland komen echter relatief weinig van deze gevallen voor, zo zijn er 4 gevallen bekend uit Een wezenlijker gevaar dan de digitale kinderlokker is de mentale dreun die een kind kan krijgen bij het lezen van een 'flame' (scheldbericht of agressieve tekst). Flames vind je vooral in openbare discussies op forums, mailinglists en chat-kanalen. Zelfs volwassen nieuwelingen op het net kunnen er nog flink van schrikken, en voor kinderen geldt dat nog sterker. Ouders moeten hun kinderen leren dat flames een vervelend maar wel aanwezig onderdeel van de communicatie op het net vormen, dat je ze niet letterlijk moet nemen en dat je er in ieder geval niet op moet reageren. Schouders ophalen en 'deleten' maar. Een ander gevaar waar ouders beducht voor moeten zijn, is de tijd die een kind op het net doorbrengt en de intensiteit waarmee dat gebeurt. Er wordt wel eens gezegd dat het internet een risico voor vereenzaming oplevert. Het tegendeel is echter het geval: juist door het gemak waarmee je online 'vrienden' maakt en het gemak waarmee je communiceert met gelijkgestemden, is het zo verslavend. Voor je het weet zit je kind uren per dag achter de PC, wat niet gezond is. Duidelijke afspraken over de hoeveelheid tijd die achter de PC wordt doorgebracht zijn noodzakelijk. Een eierwekker naast de computer werkt goed en geeft de kinderen duidelijkheid over de hoeveelheid tijd. Bij hardleerse kinderen kan een oppasprogramma als Cyber Patrol worden ingezet, dat de Annemieke Vreeswijk de Jong Pagina

2 verbinding na een vooraf ingestelde tijd verbreekt. Het opvoeden van kinderen tot verantwoordelijke Internet-gebruikers lijkt al met al heel sterk op alles wat in de rest van de opvoeding ook gebeurt. Niettemin heeft het zin je kind expliciet te verbieden om een creditcardnummer door te geven via Internet, om afspraakjes te maken met vreemden of om passwords door te geven. In de virtuele wereld zie je nog minder wie je voor je hebt. In de praktijk blijkt dat je in de virtuele wereld minder goed van vertrouwen moet zijn. Niets is wat het lijkt, maar ook dat went op den duur. Tien tips voor veilig Internet gebruik 1. Samen surfen Surf regelmatig samen met je kind. Ouders en kinderen kunnen veel van elkaar leren. Ga samen op zoek naar leuke plekjes voor kinderen. 2. Duidelijke afspraken maken Maak duidelijke afspraken over het Internet gebruik, zoals de tijd die online wordt doorgebracht. 3. Goed zicht houden Zet, voor zover mogelijk, de computer op een plaats waar je als ouders zicht hebt op wat de kinderen doen. 4. Privacy bewaren Instrueer de kinderen om geen persoonlijke gegevens van henzelf of de familie door te geven aan onbekenden (adres, telefoonnummer, bankrekeningnummer, etc.). Ze mogen dit pas doen na toestemming van de ouders. 5. Flames leren hanteren Vertel de kinderen over het bestaan van flames (scheldberichten). Leg uit dat flames niet letterlijk genomen moeten worden en dat je er niet op moet reageren. 6. History bekijken Bij jonge kinderen is het nuttig om af en toe de 'history' van de browser te bekijken, om te zien waar ze geweest zijn. Bij oudere kinderen heeft dat weinig zin, omdat ze hun history gewoon zullen wissen. 7. Afblijven van onbekende software Download geen programma's van onbekende sites en open geen onduidelijke attachments ( bijlagen). Annemieke Vreeswijk de Jong Pagina

3 8. Virus-scanner gebruiken Zorg dat er een goede virus-scanner op de PC staat en ververs regelmatig de bijbehorende database van bekende virussen. Vraag je kinderen te melden wanneer de PC 'raar' doet. 9. Filter-software negeren Verwacht niet al te veel heil van filter-software voor het blokkeren van ongewenste sites. 10. Bewust maken Maak duidelijk dat de virtuele wereld een schijnwereld is. Wat gepresenteerd wordt als echt kan een verzinsel zijn. Wie zich voordoet als vrouw kan een man zijn. Wie zich voordoet als kind kan een een volwassene zijn. Annemieke Vreeswijk de Jong Pagina

4 Meer informatie Mijn Kind Online Informatie, advies en ouderavonden, door de stichting 'Mijn Kind Online'. Hulp en informatie voor slachtoffers van pesten op school en op het werk. Deze website is van de pest-specialist Bob van der Meer. Informatie voor ouders over pesten, uitgegeven door NIZW Jeugd. Informatie voor leerlingen, ouders en docenten is de eerste internetbrowser voor kinderen tot 11 jaar. Kinderen willen de wereld verkennen. Ook op internet. MyBee is een programma waarmee ze veilig en zorgeloos kunnen surfen. MyBee zorgt ervoor dat ze niet verdwalen en op verkeerde plekken komen. Mijn Kind Online - Hoe begeleid je je kind op internet? door: Justine Pardoen en Remco Pijpers uitg.: SWP ISBN prijs: EUR 13,90 Hoe zorg je dat kinderen zorgeloos en veilig kunnen internetten? Door betrokken te zijn bij wat ze doen. Geen enkele ouder stuurt zijn kinderen zomaar de straat op, de grote stad in. Je vertelt ze wat ze daar kunnen verwachten, wat leuk is en wat niet, wat wel mag en wat niet. En in het begin blijf je er een beetje bij. Hetzelfde zou eigenlijk voor Internet moeten gelden. Maar dan moet je natuurlijk wel weten waar het over gaat. Dit boek vertelt ouders en leerkrachten waar het over gaat. Een van de belangrijkste dingen is namelijk dat je moet weten wát kinderen nu eigenlijk zo leuk vinden aan internet en wat ze daar uitspoken, om ze goed te kunnen bijstaan. Maar ook enige kennis van de techniek is natuurlijk belangrijk. Zodat je weet wat de mogelijkheden én de Annemieke Vreeswijk de Jong Pagina

5 beperkingen van de beschikbare software zijn. Bijvoorbeeld op het gebied van filtering, tijdcontrole en privacy-bescherming. Mijn kind online is het eerste boek in het Nederlandse taalgebied waarin internet-opvoeding centraal staat, voor kinderen en jongeren van 3 tot 18 jaar. Alle opvoedings-aspecten worden besproken: van omgaan met schokkende beelden tot je kinderen naar bed krijgen, en van omgaan met online pesten tot het terugdraaien van ongewenste aanschaffingen. Annemieke Vreeswijk de Jong Pagina