DE WAPENSTEEN VAN DE GOUDEN LEEUW DOOR J. SPRUIT

Transcriptie

1 DE WAPENSTEEN VAN DE GOUDEN LEEUW DOOR J. SPRUIT J* ^ TAAR aanleiding van het verzoek van den redacteur ^L van dit Jaarboekje, om een onderzoek te willen in- X ^1 stellen naar een steen in een putmuur van de boerderij De Gouden Leeuw aan den Dordtschestraatweg onder IJsselmonde, is mij het volgende gebleken: Deze steen, die niet is opgenomen op de Voorloopige monumentenlijst, bevat het alliantiewapen van Everwijn en De Roovere met het jaartal 1678» In de Genealogische Kwartierstaten 1894 vindt men onder Jan de Roo vermeld: Samuel Everwijn en Cornelia de Roovere met hunne wapens: 2si>eriv(/;z: Wapen in zwart met een zilveren zwijnskop, vergezeld rechts en links van een vertikaal geplaatsten zilveren hertshoorn, waarvan de rechtsche met de punt naar boven en de linksche met de punt naar beneden. De Roovere: In rood, drie gouden molenijzers. Samuel Everwijn, heer van Brandwijk en Gijbeland, burgemeester en schepen van Dordrecht, lid der Gedeputeerde Staten van Holland en West-Friesland, gecommitteerde ter Admiraliteit op de Maas, geboren 7 Aug. 1631, overleden 23 Febr. 1694, trouwt te Dordrecht 5 Aug met Cornelia de Roovere, geboren te Dordrecht 10 Dec. 1643, sterft 12 Oct te Dordrecht. Bij M. Balen: Beschrijvinge der stad Dordrecht*' komt op bladzijde 975 voor: Vrou Sophia de Beveren, heeren Cornelisdochter, trouwde den heer mr. Pieter de Roovere, heeren Pompejusz. Zij hadden 10 kinderen, van wie onder no. 6 staat: Joffr. Kornelia de Roovere, heeren Pietersdochter, trouwde den heer mr. Samuel Everwijn Samuelsz*, burgemeester 1675, 1676, schepen 1662, 1667, 1668; Veertigraad 1664 in Dordrecht, etc, en onder no. 9: De heer mr. Cornelis de Roovere, heeren Pietersz., hoogheemraad in Barendrecht en in 't Oost Somerlandt van Heynen-Oordt, ongehuwd. *) 1) De spelling is door mij ietwat gemoderniseerd. 48

2 13. DE BOERDERIJ DE GOUDEN LEEUW. 14. DE WAPENSTEEN IN DEN PUT VAN DE GOUDEN LEEUW

3

4 In 1643 kocht Abraham van Beveren, heer van Oost- Barendrecht, de heerlijkheid van West-Barendrecht van Maximiliaan van Bronkhorst, heer van Batenburg enz'*. *) Abraham van Beveren was dus van 1643 af heer van Oost en West-Barendrecht. Hij stierf in 1663 kinderloos en had tot erfgenamen zijn broer Jacob van Beveren, alsmede zijn zusters zoon Cornelis de Roovere; Jacob kreeg Oost-Barendrecht en Cornelis West-Barendrecht. Zeer waarschijnlijk is deze Cornelis de Roovere de stichter of eigenaar geweest van De Rooverstee, een groote boerderij aan den Dordtschestraatweg ongeveer vijf minuten van De Gouden Leeuw af, het eigendom van Samuel Everwijn en Cornelia de Roovere, zijn zuster. De eigenlijke naam dezer boerderij is Dierenstein; in den volksmond droeg zij den naam Rooverstee, omdat er weleer zoo geroofd zou zijn, waarvoor evenwel geen enkel bewijs aanwezig is; veel aannemelijker is, dat de boerderij genoemd is naar Cornelis de Roovere. Zij beiden, C. de Roovere en S. Everwijn, zullen dus terzelfder tijd hun geld belegd hebben in deze kapitale boerderijen. De Gouden Leeuw zal den naam wel ontleenen aan het wapen van Oost-Barendrecht, een veld van zilver, beladen met tien turven van sabel, in het midden gedeeld door een balk van keel, zijnde de balk doorstoken met een leeuw van goud. Vermoedelijk is er verband tusschen het wapen van Oost-Barendrecht en dat van het geslacht Oem (overgenomen door het dorp Wijngaarden), hetwelk vrijwel eender is, doch in plaats van 10 zwarte turven 15 groene blokjes telt. Deze gelijkenis klemt temeer, omdat leden van het geslacht Oem van Wijngaarden van 1321 tot 1391 ambachtsheer waren van Oost-Barendrecht, waarna het door versterf overging in het geslacht Wassenaar. De steen in den putmuur bevat dus de wapens Everwijn en De Roovere. Het everzwijn zal een sprekend wapen zijn, everwijn met uitgevallen z; de beide hertshoorns zijn ontleend aan het wapen van Brandwijk en Gijbeland, van welke plaatsen Samuel Everwijn ambachtsheer was. De gouden molenijzers zijn waarschijnlijk het wapen van een rijk geworden molenaarsfamilie. 1) J. W. Regt: Beschrijving van de Zwijndrechtsche waard, blz

5 Bij mijn bezoek aan de boerderij De Gouden Leeuw vertelde mij de tegenwoordige eigenaar-bewoner, de heer Zwaai, dat de steen ongetwijfeld heeft gezeten in de voormalige boerderij, die in 1849 is afgebrand en het volgende jaar weer is opgebouwd in haar huidigen vorm, waarschijnlijk naar het model van de vorige» De gevelsteen was echter zoek geraakt, doch werd eenige jaren geleden bij graafwerk op de boerderij gevonden; hij heeft toen eenigen tijd ongebruikt in een hoek gelegen, tot hij bij het maken van den nieuwen muur om den welput daar een plaatsje vond. Hij is 46 X 42 c.m. groot. De boerderij De Gouden Leeuw is gelegen te IJsselmonde, op den hoek, waar de Achterweg en de Dordtschestraatweg samenkomen. De Achterweg voert naar de tiendheerlijkheid Lombardye (zie De Regt, bladz. 188), waarvan niets meer over is dan de naam. Met toestemming van den heer Zwaai heb ik bijgaande foto van den steen gemaakt. STEUN AAN DEN ROTTERDAMSCHEN MIDDENSTAND 12 Juni Gheresolveert om ghewichtige redenen, soo door 't aenraden van eenige van de heeren van deser Stadt alsoock van eenighe burgers ende liefhebbers van het Weeshuys, om alle de zoetemelckx caes, edamsche caes of hooycaes alhier in dese Stadt te koopen. Resolutiën van Regenten van het Weeshuis aan de Goudsche Wagenstraat. 50