Fagaceae. Grote familie (7-9 geslachten, 900 soorten)

Transcriptie

1 Fagaceae Grote familie (7-9 geslachten, 900 soorten) Fagus Nothofagus Lithocarpus Castanopsis Colombobalanus Castanea Chrysolepis Quercus Trigonobalanus

2 Quercus 600 soorten, Verspreid over Europa, Noord Afrika, Azië, en Noord-Amerika en Westelijk tropisch Zuid Amerika. Quercus cerris Quercus frainetto Quercus ilex Quercus palustris Quercus petraea Quercus phellos Quercus robur Quercus rubra Quercus (x) turneri Pseudoturneri

3 Quercus cerris L. Moseik, Turkse eik, Mossy, Turkey Oak (E), Chêne chevelu (Fr), Burgundeiche (D) Herkomst: Midden- en Zuid-Europa, Klein Azië. Kan 20-30m hoog worden. (in de natuur tot 40m) Kroon: jong, konisch en vrij open, later rond, bij oude bomen koepelvormig

4 Quercus cerris L.

5 Quercus cerris L. Schors sober grijs soms zilverachtig, al snel gegroefd met uitgesproken kurkachtige richels. Twijgen grijsgroen, gegroefd en behaard het eerste jaar, later licht tot donkerbruin. Knoppen eirond lichtbruin en zowel de eindknop als zijknoppen omgeven lange draadachtige stipulen.

6 Quercus cerris L. Bladeren: Langwerpig tot ovaal, ongelijk diep gelobd,met afgeronde bladtop, bladschijfbasis rond. Bovenzijde glanzend donkergroen, ruw, met sterharen. Onderzijde witachtig door dichte haren 6-10 paar lichtopliggende nerven. 5-14cm x 3-6,5cm Bladsteel licht gegroefd wit behaard, 1-2cm Gele herfstverkleuring, blad blijft lang op de boom.

7 Quercus cerris L. Bloei: bloei in mei Eénhuizig. Mannelijke bloemen in hangende katjes, 5-6cm. Vrouwelijke bloemen klein en onopvallend met 1 tot 5 bij mekaar, rond groen. Vruchten: bleekgroen, bemost,niet stekkelige bolsters tot 2,5cm, omsluit 2/3 van de eerst groene later lichtbruine eikel.

8 Cultuureisen: Weinig bodemeisen, graag kalkrijk. Ook goed in bestrating. Weinig gevoelig voor wind, verdraagt ook zeewind. Top hangt vaak scheef maar richt zich vanzelf op. Onderste takken hangen vaak af, wat goede begeleidingssnoei vraagt. Winterhardheidszone 6 Gebruik: Parkboom en solitair Laanboom voor bredere profielen. Quercus cerris L.

9 Quercus cerris L. Cultivars: Argenteovariegata : met cremewitte bladrand. Aureovariegata : geel gevlekt blad. f. laciniata: met dieper ingesneden blad. Pendula : met hangende twijgen

10 Quercus frainetto Ten. Hongaarse eik, Hungarian Oak (E), Chêne hongrois (Fr), Ungareiche (D) Herkomst: Zuidoost Europa. Kan 20-25m hoog worden. (in de natuur tot 30m) Kroon: Eerst ovaal, later koepelvormig, met een stevige stam en rondom ingeplante takken.

11 Quercus frainetto Ten.

12 Schors aanvankelijk lichtgrijs, later fijn gegroefd met kleine korte richels. Twijgen grijsgroen met lichte haren en geelbruine lenticellen, later bruingrijs tot grijs Knoppen eivormig, gepunt lichtbruin, met behaarde schubben, tot 10mm. Quercus frainetto Ten.

13 Quercus frainetto Ten. Bladeren: Omgekeerd eirond, tot ovaal, afgeronde top, breed wigvormige bladschijfvoet. Zeer diep gelobd met ong. 9 paar lobben lobben, worden groter vanaf de basis. Bovenzijde glanzend donkergroen met verspreide sterharen waardoor ruw aanvoelend Onderzijde lichter donzig behaard, zacht, bladrand opgekruld, nerven licht opliggend x 6-14cm Bladsteel gegroefd en behaard 2cm. Herfstkleur van geel naar roestkleurig.

14 Bloei: Quercus frainetto Ten. bloei in mei Eénhuizig. Met goudkleurige mannelijke katjes, vrouwelijke onopvallend Vruchten: Eikels in vrijwel ongesteelde groepjes van twee tot vijf, eivormig 1-2cm. Napje omsluit de eikel 1/2, napje met donzig behaarde overlappende schubben.

15 Quercus frainetto Ten. Cultuureisen: Geringe eisen, toch liefst voedzaam en wat leemhoudend. natuurlijke verspreiding op drogere bodems. Snelgroeiend Zeer goed windbestendig. Wat gevoelig voor nachtvorst in het voorjaar Geënt soms uitgestelde onverenigbaarheid Winterhardheidszone 6 Gebruik: Parkboom en laanboom voor brede groenstroken, wisselend succes in verharding.

16 Quercus frainetto Ten. Cultivars: Schmidt : regelmatige groeivom met goed doorgaande harttak. Trump : met steil opgaande takken en smallere kroon.

17 Quercus ilex L. Steeneik, Holm, Evergreen Oak (E), Chêne yeuse (Fr), Stein-eiche (D) Herkomst: Middellandse Zeegebied. Kan 20-25m hoog worden. Kroon: Eerst eirond, later rond tot breed koepelvormig, zeer dicht.

18 Quercus ilex L.

19 Quercus ilex L. Schors donker, zwart tot zwartbruin, jong glad, later ondiep gegroefd in kleine vierkante plaatjes. Twijgen grijsbruin tot witachtig grijs, dicht bezet met haren. Later grijsgroen. Knoppen rond eivormig, bruin, klein 1-2mm

20 Quercus ilex L. Bladeren: Zeer veel variatie in vorm. Op oudere bomen meestal ovaal tot langwerpig, maar ook breed-ovaal met tot 5 paar voorwaarts gerichte tanden Voor de rest gave bladrand. Bovenzijde glanzend donkergroen onbehaard Onderzijde witachtig grijs, bezet met donzige haren, 4-8 x 2-3cm Bladsteel behaard 1-1,5cm. Groenblijvend bladeren blijven één winter op de boom en vallen af in de volgende zomer

21 Bloei: Quercus ilex L. bloei in mei Eénhuizig. Met hangende goudgele mannelijke katjes,4-7cm. vrouwelijke onopvallend Vruchten: lang-eivormige eikels rijpend van groen naar bruin één tot drie bij mekaar. 1-2cm. Bleekgrijs napje omsluit onderste ½ of 1/3 van de eikel.

22 Cultuureisen: Vraagt een droge kalkrijke bodem. goed windbestendig ook tegen zeewinden. Wat gevoelig voor nachtvorst in het voorjaar Winterhardheidszone 8 Gebruik: Parkboom en grotere tuinen. Quercus ilex L.

23 Quercus ilex L. Cultivars: Rotundifolia : met meer afgeronde bladeren. Fordii : met een smallere kroon. Genabii : met uitzonderlijk grote bladeren..

24 Quercus palustris Münchh. Moeraseik, Pin, SwamOak (E), Chêne des marais (Fr), Sumpfeiche (D) Herkomst: Noordoosten van de Verenigde Staten. Kan 20-25m hoog worden. (in de natuur 25-30m) Kroon: Eerst opgaand konisch met horizontale takken, later een hoge meer koepelvormige kroon met onderaan eerder afhangende takken.

25 Quercus palustris Münchh.

26 Quercus palustris Münchh. Schors donker, zilvergrijs en glad, bij oude bomen ondiep gegroefd. Twijgen slank, groenbruin met een laagje sterharen, later groenbruin met lichte lenticellen. Knoppen breed, rond eivormig, lichtbruin tot grijsbruin, 2-4mm

27 Quercus palustris Münchh. Bladeren: Eirond tot ovaal, met een scherpgepunte bladtop, bladvoet tot breedwigvormig. Met 2 of 3 paar getande diepe lobben. Bovenzijde diepgroen,met licht verhoogde behaarde nerven. Onderzijde lichter groen, met licht opliggende witachtige nerven en prominent aanwezige rosbruine haartoefjes in de nervenoksels 7-13 x 5-10cm Bladsteel dun, licht gegroefd, 3-5cm. Opvallende herfstverkleuring, geel-roze-rood-bruin.

28 Bloei: Quercus palustris Münchh. bloei in mei Eénhuizig. Met hangende goudgele mannelijke katjes, met 3-4 bij mekaar. vrouwelijke onopvallend Vruchten: schotelvormig napje op een zeer korte steel, met bruine aanliggende schubben, omsluit de ronde eikel voor ¼-1/3. Rijpen in twee jaar.

29 Quercus palustris Münchh. Cultuureisen: Weinig eisen, liefst voedselrijke, vochtige, en droge gronden (geen natte),verdraagt geen kalk. goed windbestendig maar geen zeewinden. Dikwijls scheve kop maar richt zich vanzelf op, neerbuigende takken vergen intensieve begeleidingssnoei. Winterhardheidszone 5 Gebruik: Parkboom en grotere tuinen, bredere lanen en straten op groenbermen.

30 Quercus palustris Münchh. Cultivars: Crownright : met smallere blijvend konische kroon. Pendula : met nog meer afhangende twijgen. Reichenbachii : bij uitlopen met felrode bladeren en twijgen. Umbraculifera : met een uitgesproken ronde kruin.

31 Quercus petraea Lieb. Wintereikeik, Sessile Oak (E), Chêne souvre (Fr), Wintereiche (D) Herkomst: gans Europa met uitzondering van Scandinvië, zuid Spanje en Rusland. Kan 25-30m hoog worden. (in de natuur 45m) Kroon: breed eirond, later koepelvormig, met een doorgaande stam regelmatiger dan Q.robur.

32 Quercus petraea Lieb.

33 Quercus petraea Lieb. Schors grijsbruin, aanvankelijk glad, later fijn gegroefd, bij oude bomen gebarsten met echte richels Twijgen groenbruin met ellipsvormige lenticellen, niet behaard Knoppen eivormig tot rond, lichtbruin 5mm.

34 Quercus petraea Lieb. Bladeren: Ovaal tot omgekeerd eirond, met afgeronde bladtop, vernauwde, ronde bladschijfvoet. Ronde lobben, de grootste in het midden van het blad. Bovenzijde matgroen,met licht verhoogde nerven. Onderzijde lichtgroen, met opliggende witachtige nerven vrijwel niet behaard behalve een beetje in de nerfoksels x 4,5-8cm Bladsteel gegroefd, 1,5-2cm. herfstverkleuring, paars tot roestkleurig.

35 Bloei: Quercus petraea Lieb. bloei in mei Eénhuizig. Met hangende geelbruine mannelijke katjes,5-8cm,. vrouwelijke met 2 tot 6 bij mekaar onopvallend Vruchten: niet gesteelde napjes met eivormige eikel 2-2,5cm

36 Quercus petraea Lieb. Cultuureisen: Weinig eisen, liefst voedselrijke, zeker niet te natte gronden goed windbestendig maar geen zeewinden. Wordt weinig kekweekt. Winterhardheidszone 5 Gebruik: Parkboom en grotere tuinen, maar ook op bredere lanen en straten op groenbermen.

37 Quercus petraea Lieb. Cultivars: Aureovariegata : met geelgroen gepannacheerd blad. Column : zuilvorm smalle opgaande kroon. Laciniata : met dieper ingesneden blad. Mespilifolia : met een smal lancetvormig ongelobd blad. Pendula : min of meer treurvorm Pinnata : met gedeeld blad Purpurea : met purperen, later purperbruine bladeren en paarse nerven.

38 Quercus phellos L. Wilgbladige eik, Willow Oak (E), Chêne à feulles de saule (Fr), Weiden-eiche (D) Herkomst: zuidoosten van Noord Amerika Kan 15-20m hoog worden. (in de natuur 40m) Kroon: Aanvankelijk eerder opgaand, later spreidend eivormig.

39 Quercus phellos L.

40 Quercus phellos L. Schors aanvanklijk gladde grijze schors, later ruwer, loslatend in kleine plaatjes, waarbij oranje onderschors zichtbaar wordt. Twijgen aanvankelijk olijfgroen en donzig behaard, spoedig kaal en bruingroen. Knoppen conisch tot conisch eirond, roodbruin 2mm.

41 Quercus phellos L. Bladeren: Lancetvormig met afgeronde of spitse top, wigvormige bladvoet. Bladrand gaaf, vaak een beetje gegolfd. Bovenzijde glanzend groen, aanvankelijk behaard, later kaal. Onderzijde lichter blauwgroen, met verhoogde middennerf x 0,7-2cm Bladsteel kort 2-4mm, licht behaard platte bovenzijde. herfstverkleuring, geel. In warmere gebieden half- tot geheel wintergroen.

42 Bloei: Quercus phellos L. bloei in april/mei Eénhuizig. Met hangende goudgele mannelijke katjes,5-8cm,. vrouwelijke onopvallend Vruchten: ronde eikels 1-1,5,cm 1/3 omsloten door het napje. Twee jaar nodig voor volledig te rijpen.

43 Cultuureisen: Voedselrijke, vochtige tot natte gronden maar niet waterverzadigd schaduwverdragend goed windbestendig maar geen maritieme winden. Winterhardheidszone 6 Gebruik: Parkboom en grotere tuinen, Quercus phellos L.

44 Cultivars: Quercus phellos L.

45 Quercus robur L. Zomer- of gewone eik, English, common Oak (E), Chêne penduncalata (Fr), Sommer-eiche (D) Herkomst: Gans Europa buiten Noord Scandinavië en Zuid Spanje. Kan 15-30m hoog worden. (in de natuur 45m) Kroon: Aanvankelijk eerder opgaand, conisch, later brede tot zeer brede open, onregelmatige kroon vaak met kronkelige zware takken.

46 Quercus robur L.

47 Quercus robur L. Schors glad, grijsgroen bij jonge bomen, later meer en meer gegroefd, met vrij diepe scheuren en aanzienlijke richels. Twijgen aanvankelijk grijsgroen tot olijfgroen wat berijpd, spoedig roodbruin met kleine lenticellen. Duidelijk geribd achter de bladbasis Knoppen eirond tot uitgerokken eirond toegespitst, bruin.

48 Quercus robur L. Bladeren: Omgekeerd eirond, met afgeronde bladtop en geöorde bladschijfvoet. Bladrand met 4-6paar grote afgeronde lobben, ongeveer ¼ tot ½ van de bladschijf. Bovenzijde groen,vaak wit door meeldauw enkel wat behaard op de nerven. Onderzijde lichter bleek groen met opliggende nerven kaal 4-12 x 2-6cm Bladsteel kort 4-7mm, ovaal, geelgroen, kaal. herfstverkleuring, geel.

49 Bloei: Quercus robur L. bloei in mei Eénhuizig. Met hangende groengele mannelijke katjes,2-4cm,. vrouwelijke onopvallend Vruchten: eironde tot ovale eikels 1-2,5cm 1/4 omsloten door het napje. Op een vrij lange steel, 2-10cm lang.

50 Cultuureisen: Bodemvage soort, zolang de bodem voldoende luchtig is. schaduwverdragend goed windbestendig door diepe beworteling. Verdraagt verharding niet goed. Winterhardheidszone 5 Quercus robur L. Gebruik: Bos boom, Parkboom en grotere tuinen, op open groenbermen in lanen.

51 Quercus robur L. Cultivars: Concordia : langzaamgroeiend met gele bladeren. Fastigiata :eerst zuilvormig, later meer openvallend Koster : standvastigere selectie van Fastigiata Pectinata : met zeer diep ingesneden bladschijf. Pendula : brede treurvorm Purpurascens : loopt paarsig uit, later bruingroen bladeren..

52 Quercus rubra L. Amerikaanse eik, Northern Red Oak (E), Chêne rouge d Amerique (Fr), Rot-eiche (D) Herkomst: Oosten van Noord Amerika. Kan 20-25m hoog worden. (in de natuur 45m) Kroon: aanvankelijk conisch later rond tot breed koepelvormig, onregelmatig met afstaande horizontale takken, vaak vergaffeld.

53 Quercus rubra L.

54 Quercus rubra L. Schors lang glad blijvend, zilver- tot donkergrijs Twijgen aanvankelijk glanzend geelgroen en licht geribd, later roodbruin tot grijsbruin. Knoppen konsch tot eirond kastanjebruin, iets behaard op de top, 5-7mm.

55 Quercus rubra L. Bladeren: Ovaal,bladtop smal toegespitste bladtop, bladschijfbasis breed wigvormig. Bladrand met 3-5paar grote getande lobben, die variabel diep de bladschijf insnijden. Bovenzijde diepgroen, niet behaard, met opliggende nerven. Onderzijde lichter bleekgroen met opliggende nerven 7-20 x 5-14cm Bladsteel gegroefd met een iets verdikte voet, 1-4cm. herfstverkleuring, rood maar ook geel tot bruin.

56 Bloei: Quercus rubra L. bloei in mei Eénhuizig. Met hangende goudgele mannelijke katjes,5-8cm,. vrouwelijke onopvallend Vruchten: schotelvormige napjes op een steeltje van 1cm. Omsluit de eikel voor 1/3 bezet met roodbruine overlappende schubben. Eikels breed eivormig 1,5-2,8cm. Rijpend over twee jaar.

57 Quercus rubra L. Cultuureisen: Stelt zeer weinig eisen, groeit zelfs op arme droge bodems. Niet op dichte zware kleigronden. Verdraagt slecht kalk in de bodem. Wat windgevoelig verdraagt geen zeewind. Winterhardheidszone 5 Gebruik: Bos boom,( soms een pest) Parkboom en grotere tuinen, op open groenbermen in lanen.

58 Quercus rubra L. Cultivars: Aurea : loopt geel uit gedurende zomer geelgroene bladeren.

59 Quercus x turneri Pseudoturneri Willd. Quercus ilex x Quercus robur Herkomst: geselecteerd in Engeland Kan 8-15m hoog worden. (optimaal tot 25m) Kroon: breed kegelvormig tot rond. Dichte structuur. Neiging tot meerstammigheid.

60 Quercus x turneri Pseudoturneri Willd.

61 Quercus x turneri Pseudoturneri Willd. Schors grijsbruin gegroefd Twijgen bleekgeel en viltig behaard. Knoppen grijsig, eirond met behaarde schubben.

62 Quercus x turneri Pseudoturneri Willd. Bladeren: Langwerpig tot ovaal, afgeronde bladtop, afgeronde wigvormige bladschijfvoet. lederachtig Bladrand gelobd getand. Bovenzijde glanzend donkergroen, met licht ingedrukte nerven. Onderzijde lichter bleekgroen met opliggende nerven viltig behaard. 7-13cm Halfwintergroen tot geheel wintergroen

63 Quercus x turneri Pseudoturneri Willd. Bloei: bloei in mei Eénhuizig. Viltige witgrijze katjes. Vruchten: smal eivormige eikels, 2-2,5 cm met 3-7 bij mekaar. Meestal langesteeld

64 Cultuureisen: Voedzame leemachtige grond, liefst vochtig Redelijk windbestendig. Winterhardheidszone 7 Gebruik: parkboom Quercus x turneri Pseudoturneri Willd.