1.2 Afstemming met gemeente Westland t.b.v. uitwerking rijksmaatregelen

Transcriptie

1 Aandachts- en actiepunten Arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa, behorende bij het Tussenbericht stand van zaken arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa (BOW/ ) Nr. Onderwerp Toelichting / Inzet Beoogd effect 1. Maatregelen rijk 1.1 Afstemming met het rijk en gemeenten betreffen de volgende maatregelen (maatregelen minister Kamp aan de Tweede Kamer): - voorlichting en registratie - werk (aanpak malafiditeit) - sociale voorzieningen - huisvesting - taal, inburgering, onderwijs - verblijfsbeëindiging en terugkeer 1.2 Afstemming met gemeente Westland t.b.v. uitwerking rijksmaatregelen Afstemming van de maatregelen tussen rijk en gemeenten tbv de uitvoering van de maatregelen. De gemeente Den Haag neemt deel aan de verschillende overleggen: bestuurlijk en ambtelijk overleg en de werkgroepen. Doel van het overleg is - vergroting huisvestingscapaciteit, waarbij gemeente Westland zich vooral richt op kortdurende voorzieningen (bedden) en Den Haag op kamerverhuur, eenheden en reguliere huisvesting - afstemming tbv registratie - samenwerking op toeleiding werkloze Hagenaars via de Werkpleinen Den Haag en Westland. Betere samenwerking en afstemming met rijksdiensten. Het tegengaan van malafiditeit rond arbeid en huisvesting. Het tegengaan van oneigenlijk gebruik van voorzieningen. Het bevorderen van de huisvestingscapaciteit. Vergroten van de huisvestingscapaciteit en handhaving huisvesting. Tegengaan van werklozen (niet MOE-landers) 2. Dak- en thuisloosheid en overlast 2.1 Werk en vrijwillige terugkeer daklozen In de winter van 2010/2011 maakten 600 MOE-landers gebruik van de maatschappelijke opvang. Het gebruik en daarmee de kosten betekenen een onevenredige belasting van deze voorziening. Tegelijkertijd speelt oneigenlijk gebruik. In februari 2011 is een inventarisatie gemaakt van circa 100 MOE-landers die op dat moment gebruik maakten van de opvang. Hieruit bleek het volgende: - ca 60 mensen waren als gevolg van seizoensarbeid werkloos en daarmee dakloos geworden - ca 20 mensen was zonder voorbereiding naar Nederland gekomen - tussen de 20 en 30 mensen maakten deel uit van een hardnekkige groep alcoholverslaafden met psychische problemen. Met al deze mensen zijn gesprekken gevoerd en 15 zijn met begeleiding teruggekeerd naar het herkomstland (12x Polen en 3x Hongarije). Ca. 15 mensen zijn via de uitzendbureaus Otto Work Force en Tempo Team weer aan het werk gegaan. Ca 40 mensen hebben zelf weer werk gevonden. Momenteel Het tegengaan van oneigenlijk gebruik van de MO-voorzieningen. Het tegengaan van dak- en thuisloosheid. Het tegengaan van overlast. 1

2 is er nog een groep van circa 20 alcoholverslaafden met psychische problemen. Inzet: Om te voorkomen dat weer een groot aantal MOElanders in oktober tijdelijk werkloos en daarmee dakloos wordt zijn afspraken gemaakt met een aantal uitzendbureaus. Zie punt 3.2. Er zijn signalen dat de totale groep daklozen onder MOElanders in Den Haag uit circa personen bestaat. Om dit verifiëren is Politie Haaglanden bezig met een inventarisatie. Om de groep van daklozen met alcohol- en psychische problemen die niet meer aan het werk kan terug te laten keren naar het herkomstland worden momenteel de mogelijkheden verkend. De gemeente Utrecht heeft aangegeven belangstelling te hebben voor samenwerking. Belangrijk aandachtspunt is een goede overdracht en opvang in het herkomstland. 2.2 Afstemming met uitzendbranche i.v.m. werktoeleiding Met 5 landelijke uitzendbureau en de koepels van uitzendbureaus zijn afspraken gemaakt om seizoensgebonden werkloosheid (m.n. in de periode oktober-maart) in de regio Den Haag tegen te gaan. Deelnemers aan het overleg zijn: Randstad, TempoTeam, Otto Work Force, LUBA, Aelbers PersoneelsDiensten, ABU en NBBU. Er wordt nauw samengewerkt met de Stichting Den haag&midden-europa, het Leger des Heils en de Kessler Stichting. 2.3 Ongewenstverklaringen en gedwongen terugkeer Met de toename van het aantal MOE-landers neemt ook de criminaliteit en overlast toe. Naast de druk op vrijwillige terugkeer zijn twee pilots gericht op ongewenstverklaringen en gedwongen terugkeer ingezet. Den Haag neemt deel aan de pilot ongewenstverklaringen van het rijk. Het overleg is medio juni 2011 gestart. De pilot is bedoeld om een beter inzicht te krijgen van de toetsing en procedure die leiden tot verblijfsbeëindiging van EU-burgers die een onredelijk beroep doen op de maatschappelijk opvang. Een andere actie is om in het licht van de aanpak criminele veelplegers een methodiek te ontwikkelen die ongewenstverklaringen en uitzetting zal vergemakkelijken. Met deze pilot is medio april 2011 gestart door het Veiligheidshuis. Voor beide pilots geldt een goede opvang en overdracht in het Het voorkomen van werkloosheid en daarmee dak- en thuisloosheid Tegengaan van criminaliteit en overlast 2

3 herkomstland. 2.4 Alcoholgerelateerde overlast Uit onderzoek en ook politiegegevens blijkt dat veel overlast alcohol gerelateerd is. Belangrijkste instrument om alcoholgerelateerde overlast tegen te gaan is het instellen van alcoholverbodsgebieden. Een alcoholverbod geeft de politie betere mogelijkheden om (preventief) op te treden tegen overlast. In het betreffende gebied is het verboden alcohol te drinken of aangebroken flessen, blikjes en dergelijke met alcoholhoudende drank bij zich hebben. De alcoholverboden worden jaarlijks geëvalueerd. Uit de laatste evaluaties komt het beeld naar voren dat arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa steeds meer alcoholgerelateerde overlast veroorzaken. Voor de laatste stand van zaken verwijzen wij u naar de evaluatie 2009 en de binnenkort af te ronden evaluatie 2010, die wij u zullen toesturen. Tegengaan van overlast 3. Huisvesting en handhaving huisvesting 3.1 Opheffen van juridische belemmeringen kamerverhuur Op 18 januari 2009 is gestart met de uitvoering van de nota Kamerbewoning (RIS ). Met deze nota zijn de mogelijkheden om kamerbewoning te realiseren in woningen verruimd. Dit betekent dat ook de mogelijkheden voor de huisvesting van arbeidsmigranten zijn verruimd. Medio 2011 wordt de gemeenteraad hierover nader op de hoogte gebracht via een aparte evaluatie van dit beleid. Het beleid ziet niet enkel toe op de huisvesting van arbeidsmigranten, maar ook op de huisvesting van studenten en andere personen die op kamerbewoning zijn aangewezen. Om kamerbewoning mogelijk te maken worden ook bestemmingsplannen zo opgesteld, dat deze het beleid niet in de weg staan. 3.2 Ontwikkellocaties / Uitbreiding huisvesting met circa 1200 slaapplekken Er zijn momenteel drie ontwikkellocaties voor tijdelijke huisvesting voor arbeidsmigranten in verschillende stadia van uitvoering. Dit zijn de locaties Lozerlaan, Laakhaven en de Binckhorst. De gemeenteraad is al diverse malen geïnformeerd over de stand van zaken met betrekking tot deze locaties (zie onder meer: RIS , , , ). De stand van zaken op dit moment is: Lozerlaan Het vergroten van de huisvestingscapaciteit voor tijdelijke huisvesting Het vergroten van de huisvestingscapaciteit voor tijdelijke huisvesting 3

4 Door JobCenter is aanvraag voor een bouwvergunning ingediend. De tijdelijke ontheffing van het bestemmingsplan ligt ter inzage (tot 20 juni 2011). Door de Brandweer en de dienst Stedelijke Ontwikkeling wordt nog naar een aantal bouwkundige aspecten gekeken. De aanvrager (Jobcenter) is gescreend op grond van de Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (Bibob). Uit deze screening zijn geen belastende feiten naar voren gekomen. Met een klankbordgroep van omwonenden zijn het beheerplan en de veiligheidssituatie besproken. De omwonenden zijn positief over het beheerplan. De politie heeft aangegeven vertrouwen te hebben in het nakomen van de afspraken met JobCenter. Op de locatie Lozerlaan worden 350 slaapplaatsen gerealiseerd. Het plan wordt binnenkort aan de gemeenteraad voorgelegd. Laakhaven Voor deze locatie heeft Otto Work Force een beginselaanvraag ingediend voor een huisvestingsvoorziening van circa 190 slaapplaatsen. Over de condities waaronder de locatie beschikbaar wordt gesteld, wordt nog overlegd. Otto Work Force zal zich richten op de huisvesting van arbeidsmigranten, die al woonachtig zijn in Den Haag. Binckhorst Voor de verbouw van het voormalige AZC in de Binckhorst is nog geen financieel toereikende dekking. Hier wordt nog nader onderzoek naar gedaan. Ook naar andere mogelijkheden voor verbouw en alternatieve locaties in het gebied. 3.3 Samenwerking met het Westland en regio Haaglanden Op initiatief van de gemeente Den Haag is voor de uitbreiding van de huisvestingscapaciteit samenwerking gezocht met het Westland. De afspraak is gemaakt dat in het Westland de nadruk zal worden gelegd op het realiseren van slaapplaatsen, en in Den Haag op kamerverhuur, wooneenheden en reguliere huisvesting. 3.4 Afstemming binnen Haaglanden ivm regionale onbalans Vanuit het stadsgewest Haaglanden is in samenwerking met het ministerie van BZK in mei 2011 actie genomen in het kader van de zogenaamde regionale onbalans. Dit betekent dat in Haaglandenverband onderzoek wordt gedaan naar en afspraken gemaakt worden over een evenwichtiger Het vergroten van de huisvestingscapaciteit Een evenwichtiger huisvestingsverdeling 4

5 huisvestingsverdeling en uitbreiding voor arbeidsmigranten. 3.5 Omkatten kantoren voor woonfuncties Onderzocht worden momenteel de mogelijkheden van een alternatief gebruik van kantoorpanden voor de huisvesting Het vergroten van de huisvestingscapaciteit van arbeidsmigranten. Het probleem is dat deze panden in ongeschikte gebieden liggen als gevolg van milieuwetgeving, zoals geluidsbelasting, of oorspronkelijk volledig ongeschikt zijn voor bewoning in het kader van de bouwwet en regelgeving. De rijksoverheid onderzoekt momenteel, op aangeven van onder meer de gemeente Den Haag, de mogelijkheden om juridische belemmeringen op dit gebied op te heffen. Zie hiertoe de brief betreffende Maatregelen arbeidsmigratie uit Midden- en Oost-Europa (kenmerk AV/SDA/2011/4771) aan de Tweede Kamer, die wij u hebben toegestuurd (RIS ). 3.6 Vrijkomende welzijnsaccommodaties Binnenkort komt een aantal welzijnspanden vrij. Deze worden Het vergroten van de bekeken op mogelijkheden voor ombouw huisvesting. 3.7 Hadhaving huisvesting Vaak blijkt dat huiseigenaren proberen zoveel mogelijk arbeidsmigranten in een zo goedkoop mogelijke woning tegen een hoge huurprijs te huisvesten. Om dit te bestrijden zetten wij het volgende in: Bestuurlijke boetes Eind 2010 is gestart met het inzetten van bestuurlijke boetes. Naar verwachting zullen in de loop van 2011 circa 50 boetes zijn opgelegd. Deze sanctie is afschrikwekkender dan herstelsancties als bestuursdwang en dwangsom, omdat deze uitzendbureaus en huisjesmelkers direct in de portemonnee treft. Geldelijk gewin is doorgaans de motivatie om arbeidsmigranten in slechte huisvesting onder te brengen. Handhavingsteams Bewoners en instanties kunnen melding van overlast doen bij het Meld- en Steunpunt Woonoverlast in geval van geluidsoverlast, burenruzies, aanwijzingen tot overbewoning en dergelijke. Gemeente en Politie Haaglanden werken samen in het actie nemen op deze meldingen. De Haagse Pandbrigade speelt hierin een centrale rol. Jaarlijks worden duizenden adressen door de handhavingsteams bezocht. Naast het natrekken van de meldingen worden de adressen opgespoord via verblijfsgegevens (sofinummers of huisvestingscapaciteit Het tegengaan van overlast en het bevorderen van de leefbaarheid in de wijken 5

6 tewerkstellingsvergunningen). Ook gegevens van het Westland Interventieteam worden nagetrokken. Bij een groot deel van deze bezoeken blijkt dat vooral de huisvesting van arbeidsmigranten niet in orde is. Momenteel wordt gewerkt aan een pilot waarin de Haagse handhavingsteam, waaronder ook het Haags Economisch Interventie Team (HEIT) en het Westland Interventieteam nauwer gaan samenwerken. Het in 2009 gesloten convenant met de koepels van uitzendorganisaties ABU, NBBU en VIA om adresgegevens te leveren hebben nog steeds niet tot concrete actie van de kant van deze organisaties geleid. Wij zijn momenteel in gesprek met deze koepels, ook in het kader van de maatregelen van het Kabinet. Samenwerkingverband met de Stichting Den Haag & Midden-Europa In januari 2011 is de gemeente een samenwerkingsverband aangegaan met de Stichting Den Haag&Midden-Europa om huurders die slachtoffer zijn geworden van malafide praktijken te ondersteunen. Dat heeft tot medio mei 2011 tot 50 meldingen geleid van mensen die door verschillende omstandigheden en uitbuiting hun huis hebben verloren. In de meeste gevallen was er sprake van financiële problematiek door het verliezen van een baan bij een uitzendbureau. Hierdoor ontstaan crisissituaties omdat mensen of families van de ene op de andere dag op straat worden gezet. De Stichting heeft regelmatig geholpen in het oplossen van deze crisissituaties door snel te reageren en andere huisvesting te zoeken of mensen door te verwijzen naar de instanties die juridisch advies kunnen bieden. 4. Jeugd 4.1 Leerlingen NOVA College De signalen rond Midden- en Oost-Europese leerlingen van het NOVA College zijn in samenwerking tussen The Mall Jongerenwelzijnswerk en het NOVA College onderzocht. De gedragsproblemen van deze leerlingen zijn geanalyseerd en er is een plan van aanpak gemaakt, dat in het voorjaar van 2011 van start is gegaan. De aanpak richt zich op het bespreekbaar Het tegengaan van gedragsproblemen en het bevorderen van integratie 6

7 maken van de problematiek waar deze leerlingen mee geconfronteerd worden, met als uiteindelijk doel het bevorderen van de integratie. Voor de begeleiding van de leerlingen is een schooljongerenwerker aangesteld die nauw samenwerkt met de zorgcoördinator en het zorg- en adviesteam van het NOVA College, en met relevante organisaties en instellingen in de stad. 4.2 Kinderen en voorzieningen In onderzoeken over arbeidsmigranten uit Midden- en Oost- Europa is nooit specifiek aandacht besteed aan de stand van kinderen van deze arbeidsmigranten. Gezien een aantal signalen hebben wij daartoe wel opdracht gegeven. Zie het bijgevoegde rapport Gebruik voorzieningen door Midden- en Oost-Europese kinderen in Den Haag. De uitkomsten van het onderzoek geven geen aanleiding voor extra inzet. Wel zullen ontwikkelingen via de monitor gevolgd worden, zodat hierop, indien noodzakelijk, kan worden ingespeeld. Uit het rapport blijkt dat het aantal kinderen (0-20 j) gestaag toeneemt. De grootst groeiende groep zijn die binnen de leeftijdscategorie 0 3 jaar. Ook het aantal kinderen op de basisschool en in het voortgezet onderwijs neemt toe, met als grootste groepen kinderen uit Polen en Bulgarije. Van de Poolse ouders maakt 54% gebruik van het consultatiebureau, bij Bulgaarse ouders is dat 18%. Een deel van de ouders geeft de voorkeur aan zorg via het thuisland. Opvallend is het hoge aantal kinderen dat gebruik maakt van de voorschool (95%). In 2010 deden zich 127 AMK-meldingen rond arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa voor. Het betrof niet alleen de grote groep arbeidsmigranten, zoals de Polen, Bulgaren en Roemenen, maar ook andere arbeidsmigranten waren hierbij betrokken, voornamelijk uit Rusland, Oekraïne en voorheen Joegoslavië. Dit aantal is ongeveer gelijk aan In 2010 vonden 57 interventies plaats door het Crisis Interventie Team als gevolg van problemen met pubers en huiselijk geweld, met name gerelateerd aan alcoholgebruik. Het volgen van ontwikkelingen. Zie ook onder 7. Onderzoek 7

8 5. Integratie 5.1 Taal en inburgering Taal in de Buurt en de inburgeringstrajecten zijn belangrijke instrumenten ter bevordering van het integratieproces en de zelfredzaamheid van nieuwe Hagenaars. De grootste leveraars van Taal in de Buurt- en inburgeringscursisten uit Midden- en Oost-Europa zijn de Stichting Den Haag & Midden-Europa en de Stichting Multicultureel Platform Vrede&Vrijheid (MPVV). Taal in de Buurt Vanuit de arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa is er grote belangstelling voor Taal in de Buurt. In 2010 zijn ruim 2000 nieuwe cursisten gestart. Hiervan waren er circa 600 afkomstig uit Midden- en Oost-Europa. Een aantal van de cursussen liep nog door in Voor de komende periode van 2011 wordt verwacht dat nog eens circa 400 mensen afkomstig uit Midden- en Oost-Europa zich zullen opgeven voor een cursus. In voorgaande jaren werd een relatief groot verzuim, voornamelijk als gevolg van lange werkweken in de zomermaanden, geconstateerd. Omdat hiermee in het rooster van de lessen meer rekening is gehouden, is het verzuim afgenomen. Pilot taal in de buurt plus In 2010 heeft het NOVA College bij ca. 100 Polen een taaltoets afgenomen. Daaruit bleek dat deze migranten binnen een half jaar in staat zijn taalniveau A2 te bereiken. Dit is gelijk aan het niveau van het inburgeringsexamen. De reden dat het Nederlands snel en op hoog niveau wordt aangeleerd is dat het hier vaak om hoogopgeleiden gaat en men zeer gemotiveerd is zo snel mogelijk te integreren en de taal te leren. Daarom is in maart 2011 gestart met een pilot waaraan 40 arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa deelnemen. De pilot richt zich op het in snel tempo vergroten van de kansen op de arbeidsmarkt en positieverbetering. Als de pilot succesvol is zal deze uitgebreid worden naar andere groepen. Inburgering In 2010 en 2011 hebben 1730 arbeidsmigranten uit Middenen Oost-Europa een inburgeringsaanbod geaccepteerd, al dan Het bevorderen van integratie en zelfredzaamheid 8

9 niet in combinatie met een MBO-opleiding. Van hen hebben er nu 87 examen gedaan, waarvan er 74 (85,1%) zijn geslaagd. Dit slagingspercentage is hoger dan gemiddeld. De doelstelling voor de rest van 2011 is om onder de arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa nog 1200 inburgeraars te werven. Momenteel nemen 1600 MOElanders deel aan inburgeringscurssen. Om meer arbeidsmigranten te laten instromen is een speciaal voor hen ontworpen informatiefolder gemaakt. Met taalaanbieder Sagenn wordt voor Europese (arbeids)migranten momenteel een nieuw inburgeringstraject ontwikkeld, gericht op de wensen, behoeften en leertempo van deze doelgroep. Verwacht wordt dat voor dit traject veel belangstelling zal zijn. Na de zomer zal een pilot starten met Polen voor maximaal 6 maanden, een periode die te overzien is. Inburgering op de werkvloer In 2010 is gestart met het benaderen van bedrijven. Het doel is inburgering in combinatie met een beroepsopleiding aan te bieden. Inburgeren op de werkvloer richt zich niet exclusief op Midden- en Oost-Europese arbeidsmigranten. Maar door de keus bedrijven en uitzendbureaus in de glas- en tuinbouw te benaderen, ligt hier wel de nadruk. Inmiddels is er contact met 7 werkgevers die veel arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa in hun personeelsbestand hebben en nog 15 andere bedrijven, waar arbeidsmigranten werken. Dit heeft geresulteerd in enige tientallen cursisten. De eerste cursussen worden binnenkort afgerond. Daarna kunnen weer nieuwe aanmeldingen plaatsvinden. Opleidingsgerelateerde inburgering In 2011 is vanuit een inburgeringstraject van taalaanbieder Capabel een project gestart in samenwerking met zorgaanbieder Florence, waarbij 15 Poolse vrouwen worden opgeleid voor een baan in de zorg. Het doel is deze vrouwen in één jaar toe te leiden voor instroom op MBO 2 niveau. Na hun MBO-examen kunnen ze aan de slag in de zorgsector, in principe via Florence. 5.2 Advies en informatie Stichting Den Haag & Midden-Europa Het bevorderen van de 9

10 De Stichting Den Haag & Midden-Europa is hét loket voor advies en informatie voor arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa. Tevens vervult de stichting een intermediaire rol tussen de gemeente, uitvoerende instellingen en de arbeidsmigranten. In eerste instantie lag de focus vooral op de Poolse gemeenschap in Den Haag. Deze heeft zich echter uitgebreid naar ook de Bulgaarse, Roemeense en Hongaarse gemeenschappen. Vooral het netwerk en samenwerkingsverbanden met de Bulgaren en Roemenen is de afgelopen periode sterk ontwikkeld. Ook met de Hongaren is een eerste stap gemaakt. Gebleken is dat naast Polen ook Bulgaren grote belangstelling hebben zich als vrijwilliger in te zetten voor projecten. Ook de Roemeense gemeenschap is steeds meer bereid om vrijwilligerswerk te doen. Met de Hongaarse ambassade zijn afspraken gemaakt tot samenwerking en een structureel overleg. Tevens is een samenwerkingsverband met de Hongaarse gemeenschap in ontwikkeling. De Stichting Den Haag & Midden-Europa richt zich voornamelijk op de volgende activiteiten: Intermediairs In 2009 werd om de verbinding te leggen met de gemeenschappen binnen de Midden- en Oost-Europese gemeenschappen gestart met de training van intermediairs. Dit heeft er in geresulteerd dat een veertigtal intermediairs, in eerste instantie Polen, als vrijwilligers actief is. In mei 2011 is de training een nieuwe groep intermediairs van start gegaan. Aan deze training nemen 19 mensen deel. De nationaliteit van de deelnemers is Pools, Bulgaars en Roemeens. De intermediairs worden ingezet op de verschillende activiteiten van de stichting, zoals de spreekuren in de wijken en bij het Leger des Heils en de Kessler Stichting, de infolijn, de advies en informatiepunten, en in de begeleiding van ingewikkelde gevallen waar werk, huisvesting en gezondheidsproblematiek centraal staan. Spreekuren en informatiepunten Arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa kennen vaak de Nederlandse wet- en regelgeving niet, worden integratie en zelfredzaamheid 10

11 geconfronteerd met malafide praktijken rond werk en huisvesting of moeten zaken regelen die specifieke kennis behoeven. Voor informatie, advies en hulp maken veel arbeidsmigranten gebruik van de expertise van de Stichting. De Stichting houdt wekelijks spreekuren op verschillende locaties in de stad: stadsdelen Centrum, Laak, Rustenburg- Oostbroek en Segbroek en bij het Leger des Heils en de Kessler Stichting. Onlangs is Loket 24 in het Atrium van het stadhuis geopend waar Midden- en Oost-Europese arbeidsmigranten op donderdagavond terecht kunnen. Gemiddeld 60 mensen maken wekelijks gebruik van de spreekuren. Ook repatriëring en vrijwillige terugkeer wordt veelal via contacten tijdens de spreekuren georganiseerd. Samenwerking met instellingen / organisaties De specifieke kennis van de Stichting Den Haag & Midden- Europa wordt zowel ten dienste gesteld aan de verschillende doelgroepen als aan instellingen. In dit kader heeft de stichting een adviesfunctie voor de gemeente en ondersteunt en werkt samen met verschillende organisaties. Ook treedt de stichting in voorkomende gevallen op als tolk. Zo werd met de Bibliotheek in mei 2011 de Poolse Maand georganiseerd. Voor nieuwsberichten en overzichten van activiteiten werkt de stichting samen met het Poolse dagblad Niedziela. 5.3 Integratiedebat De SDHME organiseert op 28 juni 2011 in het Nutshuis een debat over de integratie van arbeidsmigranten met o.a. buitenlandse sprekers. 5.4 Tentoonstelling Polen Het Museon bereidt voor 2012 een tentoonstelling over Polen voor. Het betreft een vaste tentoonstelling in het Museon met gebruikmaking van bruiklenen uit Polen. Tevens wordt een educatief programma ontwikkeld voor de scholen. Een deel van de tentoonstelling is mobiel en zal op een aantal plaatsen in de stad, zoals bibliotheken, stadsdeelkantoren, stadhuis etc. neergezet worden. 5.5 Essay Polen De mythe van de tijdelijkheid Het Center for Urban Studies van de Universiteit Leiden is momenteel bezig met een onderzoek/essay over Poolse arbeidsmigranten. Aanleiding is de toon rond angst voor een nieuw integratiedrama in relatie tot de gedachte dat deze Verbetering van het inzicht tav EU-arbeidsmigratie Het verbeteren van kennis van de achtergronden van Polen in Den Haag. Het ondersteunen van de identiteit van Polen in Den Haag. Inzicht in achtergronden van Poolse arbeidsmigranten en een reactie op de gedachte van de tijdelijkheid in relatie 11

12 nieuwe migranten hier slechts tijdelijk zullen blijven. Ingegaan wordt op de historie van en de huidige situatie in Polen, opvang in Nederland van Poolse migranten en een vergelijking tussen Polen en andere arbeidsmigranten. Tevens worden Poolse groepsportretten opgenomen. tot integratie 6. Registratie 6.1 Doordat niet alle MOE-landers zich inschrijven in de GBA ontbreekt een deel van de demografische gegevens van in Den Haag verblijvende MOE-landers. Een deel van de MOE-landers is niet traceerbaar wat gevolgen heeft voor de handhaving. Ook deelname aan Inburgering is zonder GBAinschrijving niet mogelijk Afstemming met IND tbv snellere procedures en afstemming ivm in het kader van oneigenlijk gebruik van sociale voorzieningen (WWB, MO/onrechthebbend (art. 64) en onrechtmatig verblijf/ongewenstverklaring 7. Onderzoek 7.1 Arbeidsmigranten uit Polen, Roemenië en Bulgarije in Den Haag (Erasmus Universiteit Rotterdam/Nicis Institute) Gemeentelijke en uitvoerende organisaties zetten zich om GBA-inschrijving te stimuleren. In ontwikkeling is de Registratie Niet-Ingezetenen (RNI) die per 2012 onderdeel wordt van de Basisregistratie Personen. Consequenties voor MOE-landers: - personen die korter dan 4 maanden in NL wonen worden gezien als niet-ingezetenen en niet ingeschreven in GBA maar in RNI - RNI registreert centraal alle gegevens van niet-ingezetenen (Belastingdienst, SVB, UWV, CVZ) - bij inschrijving in RNI ontvangt men een BSN. GBA blijft gelden voor verblijf langer dan 4 maanden - voor inschrijving dient men rechtmatig in Nederland te verblijven. - EU-onderdanen verblijven van rechtswege rechtmatig in Nederland (ook als men een verblijfsvergunning aanvraagt) - na 5 jaar kan men zich tot Nederlander laten naturaliseren (via registratie (GBA) aantonen) - sanctie in de vorm van bestuurlijke boete kan niet. Via pilots (rijkspilot gericht op de MO en de pilot rond veelplegers) zal afstemming met de IND geïntensiveerd worden. De samenwerking richt zich specifiek op onrechtmatig gebruik van voorzieningen en ongewenstverklaringen. Het onderzoek Arbeidsmigranten uit Polen, Roemenië en Bulgarije in Den Haag van de Erasmus Universiteit en het Nicis Institute is onderdeel van een onderzoek bij meerdere gemeenten die te maken hebben met arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa (naast Den Haag: Breda, Dordrecht, Hillegom, Katwijk, Moerdijk, Rotterdam, Westland en Beter zicht op arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa Tegengaan van oneigenlijk gebruik van sociale voorzieningen en het tegengaan van overlast Volgen van ontwikkelingen en het verkrijgen van beter inzicht in achtergronden van arbeidsmigranten 12

13 Zundert). Voor het onderzoek in Den Haag werden 123 arbeidsmigranten uit Polen, Roemenië en Bulgarije geïnterviewd. In het najaar van 2011 zullen de onderzoekers een totaalbeeld geven en conclusies en aanbevelingen doen die gebaseerd zijn op de onderzoeksresultaten van alle gemeenten. Omdat het aantal geïnterviewden in het Haagse onderzoek geen afspiegeling is van het aantal in Den Haag woonachtige arbeidsmigranten uit deze landen, worden er momenteel nog geen conclusies aan verbonden. 7.2 De schaduwzijde van de nieuwe arbeidsmigratie (Erasmus Universiteit Rotterdam) 7.3 Gebruik voorzieningen door Midden- en Oost- Europese kinderen in Den Haag (OIV Gemeente Den Haag) Met de toename van het aantal arbeidsmigranten uit Middenen Oost-Europa zijn ook overlast en criminaliteit toegenomen. Om goed zicht te hebben op de achtergronden van overlast en criminaliteit heeft het college de Erasmus Universiteit Rotterdam opdracht gegeven hier nader onderzoek naar te doen (zie bijgevoegd onderzoek De schaduwzijde van de nieuwe arbeidsmigratie). Uit het onderzoek blijkt dat overlast met name gerelateerd is aan drankgebruik en dak- en thuisloosheid. Daarnaast speelt dat, omdat men hier tijdelijk is, een verminderde verantwoordelijkheid voor de directe woonomgeving een rol, wat vervuiling in de hand werkt. Vooral de toch al kwetsbare wijken in de stadsdelen Centrum, Laak en Segbroek worden met de gevolgen geconfronteerd. Uit de interviews van daklozen blijkt dat men vaak slecht voorbereid naar Nederland komt en als gevolg van het verlies van werk en huisvesting in probleemsituaties komt en verder afglijdt. Terug naar het herkomstland is vaak geen optie. Wij zijn echter van mening dat mensen die hier geen perspectief hebben, overlast veroorzaken en een onevenredige zwaarte leggen op voorzieningen en handhaving, zich zullen moeten inspannen weer zelfredzaam te worden. En als dat niet lukt dienen zij terug te keren naar het land van herkomst. In onderzoeken over arbeidsmigranten uit Midden- en Oost- Europa is nooit specifiek aandacht besteed aan de stand van kinderen van deze arbeidsmigranten. Aanleiding van het onderzoek waren de volgende signalen: kinderen zouden niet ingeschreven staan in de GBA en daardoor niet zichtbaar voor leerplicht, Het verkrijgen van beter inzicht in de achtergronden van overlast Het verkrijgen van beter inzicht in de stand van kinderen uit Midden- en Oost-Europa 13

14 consultatiebureaus e.d. het aantal AMK-meldingen e.d. zou zijn toegenomen. Door dit onderzoek hebben wij beter zicht op de ontwikkelingen en is het mogelijk deze groep beter te monitoren. De uitkomsten van het onderzoek geven geen aanleiding voor extra inzet. Wel zullen ontwikkelingen via de monitor gevolgd worden, zodat hierop, indien noodzakelijk, kan worden ingespeeld. 14