BB/U Lbr. 10/050

Transcriptie

1 10.00Q2216 Brief aan de leden T.a.v. de raad Vereniging van Nederlandse Gemeenten informatiecentrum tel. (070) betreft Algemene ledenvergadering 8juni2010 Samenvatting ons kenmerk BB/U Lbr. 10/050 datum 10mei2010 Op dinsdag 8 juni 2010 vindt in Leeuwarden de algemene ledenvergadering van de VNG plaats. Het gehele programma voor deze dag treft u aan in het programmaboekje dat u eerder is toegezonden. Bijgaand doen wij u een volledige schriftelijke vergaderset toekomen voor de algemene ledenvergadering van de VNG op dinsdag 8 juni Eerder heeft u met de ledenbrief van 7 mei jl. reeds de agenda digitaal ontvangen.

2 Aan de leden Vereniging van Nederlandse Gemeenten informatiecentrum tel. (070) betreft Algemene ledenvergadering 8 juni 2010 te Leeuwarden ons kenmerk BB/U Lbr. 10/050 datum 10mei2010 Geachte raadsleden, Op dinsdag 8 juni 2010 vindt in Leeuwarden de algemene ledenvergadering van de VNG plaats. Het gehele programma voor deze dag treft u aan in het programmaboekje dat u eerder is toegezonden. Bijgaand doen wij u een volledige schriftelijke vergaderset toekomen voor de algemene ledenvergadering van de VNG op dinsdag 8 juni Eerder heeft u met de ledenbrief van 7 mei jl. reeds de agenda digitaal ontvangen. In de bijgaande volledige schriftelijke vergaderset treft u de volgende bijlagen aan: Ontwerp-notulen van de algemene ledenvergadering van 10 juni 2009 Jaarrekening 2009 van de VNG Stand van zaken KING Contributievoorstel voor het jaar 2011 Ontwerp-resolutie 'Het perspectief van gemeenten' Gelet op het groot aantal pagina's wordt het jaarverslag van de VNG dit jaar niet in papieren vorm uitgebracht, maar digitaal ontsloten via de website De verslagen kunt u tijdens de algemene vergadering inzien bij de ingang van de zaal. Voorts is aan uw college een presentiekaart toegezonden. Tegen inlevering van de presentiekaart, door diegene die de gemeente vertegenwoordigt, bij de ingang van de zaal ontvangt de vertegenwoordiger een elektronische stemkaart. De presentiekaart wordt eenmalig toegezonden en zonder inlevering van deze kaart kan de gemeente/het gewest niet aan de stemmingen deelnemen. Op basis van de ingeleverde presentiekaarten zal de presentielijst bij de notulen worden gemaakt.

3 Tijdens de algemene ledenvergadering wordt in ieder geval elektronisch gestemd over de volgende agendapunten: Vaststelling contributie 2011 (agendapunt 6) Ontwerp resolutie 'Het perspectief van gemeenten' (agendapunt 7) Statutair is het mogelijk amendementen in te dienen op aanhangige voorstellen. Amendementen kunnen tot uiterlijk negen werkdagen voorafgaand aan de algemene vergadering worden ingediend. Dat betekent dat amendementen uiterlijk woensdaq 26 mei a.s uur. bij het bureau van de Vereniging moeten zijn ingediend (schriftelijk of via Vervolgens zullen wij de leden op de hoogte stellen van de ingediende amendementen en de preadviezen van het bestuur daarbij, zodat zij op basis daarvan de standpuntbepaling binnen de gemeente kunnen voorbereiden. Hoogachtend, Vereniging van Nederlandse Gemeenten Mevrouw A. Jorritsma-Lebbink voorzitter Deze ledenbrief staat ook op VNG-net. Kijk op onder VNG-brieven.

4 Vereniging van Nederlandse Gemeenten AGENDA ALV 8 juni 2010 Voor de algemene vergadering van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) dinsdag 8 juni 2010, van uur, te Leeuwarden 1. Opening 2. Benoeming van de commissie tot het nazien van de notulen van de algemene vergadering van 8 juni 2010 Ter vergadering doet het bestuur de algemene vergadering een voorstel voor de invulling van de notulencommissie. De commissie wordt gevormd door: 1. De heer W.H. Broekhuysen, wethouder van Terneuzen 2. Mevrouw M.C. Waijerdink-Mentink, raadslid Haaksbergen 3. De heer ir. T.N.M. Visser, gemeentesecretaris van Renkum 3. Vaststelling notulen van de algemene vergadering van 10 juni 2009 Overeenkomstig artikel 4 van het huishoudelijk reglement zijn de notulen in handen gesteld van de commissie tot het nazien van de notulen. De commissie werd gevormd door: 1. De heer F.W. Baan, raadsgriffier van Enkhuizen 2. De heer J.J.L. de Kunder, wethouder van Reimerswaal 3. Mw. A.C. Oosterwijk, wethouder van Boskoop De commissieleden hebben verklaard dat de notulen een getrouw beeld geven van hetgeen tijdens de algemene vergadering is besproken en besloten. Het bestuur stelt u voor de notulen goed te keuren.

5 4. Mededelingen Per 1 januari 2010 telde Nederland 431 gemeertten (nu: 430), in 2009 bedroeg dit aantal 441. De volgende herindelingen hebben op 1 januari 2010 plaatsgevonden; Winschoten, Scheemda en Reiderland zijn samengevoegd tot een gemeente Oldambt; Horst aan de Maas, Sevenum en het deel Meerlo van gemeente Meerlo-Wanssum* zijn samengevoegd tot een gemeente Horst aan de Maas*, Venray en het deel Wanssum, van gemeente Meerlo-Wanssum, zijn samengevoegd tot een gemeente Venray (grenscorrectie, geen herindeling); Helden, Kessel, Maasbree en Meijel zijn samengevoegd tot een gemeente Peel en Maas; Venlo en Arcen en Velden zijn samengevoegd tot een gemeente Venlo; Moordrecht, Nieuwerkerk aan den Ussel en Zevenhuizen-Moerkapelle zijn samengevoegd tot een gemeente Zuidplas. De gemeente Rozenburg is op 18 maart 2010 als deelgemeente opgegaan in de gemeente Rotterdam. Per 1 januari 2010 telt de Vereniging 21 gewesten, in 2009 bedroeg dit aantal 22. De regio Centraal Groningen is komen te vervallen. 5. Jaarstukken Vereniging 5a. Jaarstukken VNG over 2009, alsmede KING Het Jaarverslag 2009 is op 15 april 2010 door het bestuur vastgesteld en wordt ter kennisneming aan u voorgelegd. Gelet op het groot aantal pagina's wordt het jaarverslag van de VNG dit jaar niet in papieren vorm uitgebracht, maardigitaal ontsloten via de website Het bestuur legt de Jaarrekening 2009, bestaande uit het Financieel Jaarverslag 2009 en de Accountantsverklaring 2009, ter vaststelling aan de algemene vergadering voor. De ondertekende verslagen liggen vanaf heden ter inzage bij het Bestuursbureau van de Vereniging. Ook kunt u de verslagen tijdens de algemene vergadering inzien bij de ingang van de zaal. Tevens wordt aan u ter kennisneming voorgelegd de stand van zaken KING. 5b. Dechargeverlening De algemene vergadering wordt verzocht na vaststelling van de jaarrekening 2009 het bestuur decharge te verlenen. 6. Vaststelling contributie 2011 Bijgevoegd treft u aan het contributievoorstel voor het jaar Het bestuur stelt u voor het contributievoorstel goed te keuren.

6 7. Resolutie 'Het perspectief van gemeenten' Bijgevoegd treft u de ontwerp-resolutie 'Het perspectief van gemeenten' aan. Dit stuk vormt na vaststelling de inzet van de VNG voor de kabinetsformatie en een eventueel nadien te sluiten bestuursakkoord na de landelijke verkiezingen van 9 juni Door de leden kunnen tot uiterliik 26 mei2010 amendementen worden ingediend op dit voorstel (zie latere passage "mogelijkheid tot het indienen van amendementen'). 8. Locatie VNG-congres Rondvraag Vertegenwoordigers van de leden die van de rondvraag gebruik wensen te maken, worden verzocht van die vraag uiterliik dinsdag 1 juni a.s., uur. schriftelijk mededeling te doen aan de directieraad van de Vereniging of via bestuursbureau@vnq.nl. 10. Sluiting

7 Mogelijkheid tot indiening amendementen en stemprocedure Moqeliikheid tot indieninq amendementen Statutair is het mogelijk amendementen in te dienen op aanhangige voorstellen. Amendementen kunnen tot uiterlijk negen werkdagen voorafgaand aan de algemene vergadering worden ingediend. Dat betekent dat amendementen uiterlijk woensdaq 26 mei a.s uur, bij het bureau van de Vereniging moeten zijn ingediend (schriftelijk of via op Vervolgens zullen wij de leden op de hoogte stellen van de ingediende amendementen en de preadviezen van het bestuur daarbij, zodatzij op basis daarvan de standpuntbepaling binnen de gemeente kunnen voorbereiden. Aantal stemmen per gemeente en qewest In artikel 10 van de Statuten van de VNG worden regels gesteld voor het uitbrengen van de stemmen door een lid van de vereniging en voor het aantal stemmen dat door een lid van de vereniging kan worden uitgebracht. De volledige tekst luidt als volgt: Artikel 10 Stemmen 1. De stemmen van een lid worden ter algemene vergadering uitgebracht door de vertegenwoordiger van dat lid, bedoeld in artikel 9, lid 1. (red.: burgemeester, wethouder, secretaris, griffier en raadslid) 2. Elke gemeente die lid is van de Vereniging, brengt door tussenkomst van haar vertegenwoordiger zoveel stemmen uit als het aantal veelvouden van eenduizend (1.000) inwoners dat de bevolking van de door haar gerepresenteerde gemeente telt, met dien verstande dat zij ten minste een en ten hoogste vijfenzeventig (75) stemmen uitbrengt. 3. Elk gewest dat lid is van de Vereniging brengt door tussenkomst van zijn vertegenwoordiger zoveel stemmen uit als het aantal veelvouden van tienduizend (10.000) inwoners dat de bevolking van het door hem gerepresenteerde gewest telt, met dien verstande dat hij ten minste een en ten hoogste vijfenzeventig (75) stemmen uitbrengt. 4. Maatstaf voor het aantal stemmen van een gemeente of gewest is het aantal inwoners dat de gemeente, onderscheidenlijk het gewest, telde op een januari van het voorafgaande jaar volgens de door het Centraal Bureau voor de Statistiek openbaar gemaakte bevolkingscijfers. Het bestuur, A. Jorritsma-Lebbink, L. Wagenaar-Kroon, De voorzitter De secretaris

8 Notulen van de algemene ledenvergadering van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, aangevangen op woensdag 10 juni 2009,10.15 uur in het Topsportcentrum te Almere. Aanwezig zijn het bestuur - met mevrouw A. Jorritsma-Lebbink (burgemeester van Almere) als voorzitter, tevens voorzitter van de vergadering - en de directieraad van de Vereniging, alsmede, blijkens de ingeleverde presentiekaarten, a. vertegenwoordigers van de volgende gemeenten, leden van de Veren 1 g: Nijmegen 's-hertogenbosch Aalten Aan en Hunze Abcoude Alkmaar Almere Alphen aan den Rijn Alphen-Chaam Amersfoort Amstelveen Apeldoorn Arcen en Velden Arnhem Assen Asten Barendrecht 1 Bedum Beek Beemster Bergambacht Bergeijk Bergen Bergen op Zoom Berkelland Bernheze Bernisse Beuningen Beverwijk Binnenmaas Bladel Blaricum Bodegraven Boekel Bolsward Borger-Odoorn Borne Boskoop Boxtel Breukelen BrielleHardinxveld- Giessendam Bronckhorst Brunssum Bunnik Bunschoten Buren Bussum Capelle aan den Ussel Castrieyjn Coevofden Cranendonck Cuijk Dantamadiel De Bilt Delft Delfzijl Den Haag Den Helder Deurne Diemen Dinkelland Dirksland Doesburg Drechterland Dronten Druten Echt-Susteren Ecie Eersel Eindhoven Elburg Emmen Enkhuizen Enschede Ermelo Etten-Leur Ferwerderadiel Gaaslerlan-Sleat Gemert-Bakel Gilze en Rijen Goedereede Goes Goirle Gorinchem Gouda Graafstroom Graft-De Rijp Grave Groningen Grootegast Gulpen-Wittem Haaksbergen Haarlemmermeer Halderberge Hardenberg Haren Harenkarspel Harlingen Heemskerk Heemstede Heerde

9 2- Heerhugowaard Heerlen Heeze-Leende Heiloo Helden Hellendoorn Helmond Hendrik-ldo-Ambacht Hengelo Het Bildt Heumen Hillegom Hilvarenbeek Hof van Twente Hoogeveen Hoogezand-Sappemeer Huizen Hulst Usselstein Kaag en Braassen Kampen Kessel Kollumerland c.a. Krimpen aan den Ussel Landerd Landgraaf Landsmeer Lansingerland Leek Leerdam Leeuwarden Leeuwardenadeel Leiden 1 Leiderdorp Leidschendam-Vnoi bury Lelystad Lemsterland Leudal Leusden Liesveld Lingewaal Lingewaard Littenseradiel Loenen Loffersum Loon op Zand Lopik Losser Maasbree Maasdriel Maasgouw Maassluis Maastricht Margraten Meijel Middelharnis Midden Delfland Mill en Sint Hubert Moerdijk Montferland Montfoort Muiden Neder-Betuwe Nederweert Nieuwegein Nieuwkoop Nieuw-Lekkerland Nijefurd Nijkerk Noordenveld Noordoostpolder Noordwijkerhout Nuenen c.a. Nunspeet OestgTeist Oisterwijk Oldebroek Oldenzaal Ommen Onderbanken Ooststellingwerf Oostzaan Opsterland Oud-Beijerland Oude Usselstreek Ouder-Amstel Ouderkerk Overbetuwe Papendrecht Purmerend Raalte Reiderland Reimerswaal Renswoude Reusel-De Mierden Rheden Rijnwaarden Rijssen-Holten Roerdalen Roosendaal Rotterdam Rozenburg Rozendaal Schermer Scherpenzeel Schouwen-Duiveland Sevenum Simpelveld Sint Oedenrode Skarsterlan Sluis Sneek Soest Someren Son en Breugel Stadskanaal Staphorst Stede Broec Stein Ten Boer Temeuzen Teylingen Tholen Tubbergen Tynaarlo Ubbergen Uden Uithoorn Utrecht Utrechtse Heuvelrug Valkenswaard Veendam Veenendaal Veere Veghel Veldhoven Velsen Venlo

10 Vlaardingen Vlissingen Voerendaal Voorst Vught Waalre Waalwijk Waterland Weert Weesp Werkendam West Maas en Waal Westerveld Westervoort Westvoorne Wierden Wijchen Wijdemeren Wimseradiel Winschoten Winsum Winterswijk Woensdrecht Woerden Wormerland Wymbritseradiel Zederik Zeewolde Zeist Zijpe Zoetermeer Zoeterwoude Zuidhom Zwijndrecht Zwolle b. vertegenwoordigers van de volgende gewesten: Regio Achterhoek Regioraad Noord Groningen Zuid-Holland-Zuid

11 AGENDAPUNT1 Opening De voorzitter heet de aanwezigen van harte welkom bij deze Algemene Ledenvergadering in net Topsportcentrum te Almere. Tevens merkt zij op dat op 25 September 2009 op dezelfde locatie door de ambtenaren van de gemeente Almere het 25-jarig bestaan van de gemeente wordt gevierd. De voorzitter heet de volgende gasten welkom: Minister Ter Horst; De vertegenwoordigers van de gastgemeenten Dronten, Lelystad, de Noordoostpolder, Urk, Zeewolde en Almere; Onze erevoorzitters, de heren Drijber, Opstelten en Deetman, goed dat u er ook vandaag bij bent; De vertegenwoordigers van de Antillen: mevrouw Dindial en de heren Gittens en Johnson; De heer Tjeenk Willink, vice-president van de Raad van State; De heer Nijpels, voorzitter van de commissie Toekomst Stadsregionale Samenwerking; En de heer Paas, voorzitter van de commissie 'Zorg om jeugd'. Ze bedankt de heer De Jonge - voorzitter van de Vereniging van Flevolandse Gemeenten - voor de gastvrije ontvangst op de eerste dag van het congres. Het doet haar genoegen om te constateren dat het VNG-congres opjjfeuw goed wordt bezocht en we kunnen spreken van een zeer geslaagd congres. Het bestuur stelt voor als agendapunt 10b een extra agendapunt over het financieel akkoord van het rijk op te nemen. Gezien de discussies van de afgelopen dagen lijkt het bestuur het juist om dit formeel vast te leggen De voorzitter stelt vast dat de leden hiermee instemmen. Ten behoeve van een aantal agendapunten waarbij een gewogen, elektronische stemming plaatsvindt, wordt volgens de traditie een proefstemming gehouden. Aan de Algemene Ledenvergadering van de VNG wordt de volgende stelling voorgelegd: "Nederland wint met de openingsact van gisteren in 2010 het songfestival." De voorzitter stelt na stemming vast dat de leden met meerderheid tegen de stelling hebben gestemd, waarbij de stemverhouding als volgt is: -voor: 48,9% -tegen: 51,1%.

12 -5- Om toe te zien op een juist verloop van de stemmingen is een commissie van stemopneming aangewezen. De heer drs. K.S. Heldoorn, burgemeester van Assen, is bereid gevonden voor deze vergadering het voorzitterschap van de stemcommissie op zich te nemen. De voorzitter stelt vast dat de leden met de benoeming van de heer Heldoorn tot voorzitter van de stemcommissie instemmen. AGENDAPUNT 2 Benoeming van de commissie tot het nazien van de notulen van de algemene vergadering van 10juni2009 Het bestuur stelt voor te benoemen tot leden van deze commissie: 1. De heer F.W. Baan, raadsgriffier van Enkhuizen 2. De heer J.J.L de Kunder, wethouder van Reimeiswaal 3. Mevrouw A.C. Oosterwijk, wethouder van Boskoop De voorzitter stelt vast dat de leden hiermee instemmen. AGENDAPUNT 3 Vaststelling notulen van de algemene vergadering van woensdag 4 juni 2008 De notulencommissie werd gevormd «loor 1. De heer J.S. de Regt, gemeentesecretaris van Veere 2. De heer Q, Kleijheeg, wethouder van Hillegom 3. Mevrouw l.j. Bakker, raadslid van" Krimpen aan de Ussel De commissieleden hebben verklaard dat de notulen een getrouw beeld geven van hetgeen tijdens de algemene vergadering is besproken en besloten. Het bestuur stelt voor de notulen goed te keuren. De voorzitter stelt vast dat de leden hiermee instemmen.

13 -6- AGENDAPUNT 4 Vaststelling notulen van de buitengewone algemene vergadering van 26 September 2008 De notulencommissie werd gevormd door: 1. De heer mr. J.J.P.M. Asselbergs, burgemeester van Schouwen-Duiveland 2. Mevrouw E. Deutekom-Muntjewerff, wethouder van Opmeer 3. Mevrouw M. Louwers, raadslid van Arnhem De commissieleden hebben verklaard dat de notulen een getrouw beeld geven van hetgeen tijdens de buitengewone algemene vergadering is besproken en besloten. Het bestuur stelt voor de notulen goed te keuren. De voorzitter stelt vast dat de leden hiermee instemmen. AGENDAPUNT 5 Mededelingen Per 1 januari 2009 telt Nederland 441 gemeenten; in 2008 bedroeg dit aantal 443. Per 1 januari 2009 telt de Verenigirpj 3 gewesten, in 2008 bedroig dit aantal 22. AGENDAPUNT 6 Jaarstukken van de Vereniging a. Jaarstukken VN6 over 2008 Het Jaarverslag 2008 is op 9 april 2009 door het bestuur vastgesteld en wordt ter kennisneming aan de Algemene Vergadering voorgelegd. De Jaarrekening 2008 wordt door het bestuur ter vaststelling aan de algemene vergadering voorgelegd: Het bestuur stelt voor de Jaarrekening 2008 vast te stellen. De voorzitter stelt vast dat niemand het woord wenst te voeren inzake de jaarrekening. Het bestuur stelt voor de jaarstukken goed te keuren. De voorzitter stelt vast dat de leden hiermee instemmen. b. decharae verleninq

14 De Algemene Vergadering wordt verzocht na vaststelling van de Jaarrekening 2008 het bestuur decharge te verlenen. De voorzitter stelt vast dat de leden hiermee instemmen. AGENDAPUNT 7 Inrichting en financiering Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten (KING) Op de Buitengewone Algemene Ledenvergadering van 26 September 2008 hebben de leden ingestemd met de oprichting van het Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten. Sindsdien is er een projectteam geformeerd met de heer Cees Meesters als kwartiermaker om de oprichting, huisvesting en organisatie van de onafhankelijke stichting voor te bereiden. Rond de heer Meesters is een projectteam geformeerd dat ervoor zorgt dat KING per juli 2009 operationeel is. Aan de Algemene Ledenvergadering van de VNG wordt gevraagd akkoord te gaan met de formele oprichting van de Stichting KING. De voorzitter stelt na stemming vast dat de leden het voorstel hebben aangenomen, waarbij de stemverhouding als volgt is: -voor: 94,6% - tegen: 5,4%. AGENDAPUNT 8 Vaststelling contributie 2010 Er hebben zich op difagendapunt geen sprekers aangemeld. Het voorstel is op 7 mei 2009 in concept door het bestuur vastgesteld. Het contributievoorstel bevat de gebruikelijke jaarlijkse compensatie van de loon- en prijsstijging en de nacalculatie voor de werkelijk gerealiseerde loonen prijsstijging in In het contributievoorstel zijn geen modules voor beleidsintensiveringen of investeringen verwerkt. Dit leidt tot een contributieverhoging van 0,56%. Het bestuur stelt de Algemene Vergadering voor het contributievoorstel vast te stellen. De voorzitter stelt na stemming vast dat de leden het voorstel hebben aangenomen, waarbij de stemverhouding als volgt is: -voor: 96% - tegen: 4%.

15 AGENDAPUNT 9 Benoemingen VNG-bestuur, beleidscommissies en College voor Arbeidszaken De enkelvoudige voordracht van de adviescommissie met kandidaten voor de vacatures van een aantal leden in het bestuur en commissies hebben zijn aan de leden toegezonden. Er zijn door de leden geen tegenkandidaten gesteld voor de kandidaten van de adviescommissie. Om die reden wordt de voordracht van de adviescommissie in zijn geheel in stemming gebracht. Het bestuur stelt de Algemene Vergadering voor om in te stemmen met de voordracht van de adviescommissie. ',, De voorzitter stelt vast dat de leden bij acclamatie het voorstel van de adviescommissie hebben aangenomen en de kandidaten daarmee zijn gekozen. AGENDAPUNT10 a. Locatie VNG-conqres 2010 De voorzitter meldt dat de volgende congresiocatie tijdens het pieniife programma bekend wordt gemaakt. b. Financieel Akkoord met het nik De voorzitter geeft aa»fljat over het akkoord wat het bestuur met het kabinet heeft besloten over de financien voorde periode 2OO0T2O1Oen 2011 een ledenraadpleging is uitgeschreven. Na enige verwarring naar aanleiding van berichten in de media over een rekenfout is de raadpleging met een week verlengd. Zoals gebruikelijk is aan de gemeenten tevoren gemeld dat niet-reageren statutair als instemmen wordt aangemerkt. De uitslag van de ledenraadpleging is dat 326 van de 441 gemeenten niet hebben gereageerd, 46 hebben iftgestemd en 115 hebben tegengestemd. Veel van de tegenstemmers hebben hun tegenstem gemotiveerd, waarvan de meest voorkomende argumenten waren: onduidelijkheid van de invloed van de rekenfout op het bereikte onderhandelingsresultaat; de stijgende uitgaven voor de Wet Werk en Bijstand; de lage compensatie voor loon- en prijsontwikkeling, waaronder de stijging van de ABP-premie; en onduidelijkheid over de jaren na Formeel wordt geconstateerd dat de leden in meerderheid met 74% tegen 26% hebben ingestemd met het akkoord.

16 Het bestuur geeft aan een toelichting op de overwegingen om tot dit akkoord te komen te willen geven. Bovendien wil het graag een antwoord geven op een aantal vragen dat bij de leden blijkt te leven. Tot slot wil het bestuur een oordeel geven over de actuele situatie. De voorzitter geeft hiervoor het woord aan de heer Buddenberg, de voorzitter van de commissie Gemeentefinancien. De heer Buddenberg "Ik zou graag iets willen zeggen over de uitgangssituatie. Toen de VNG in het bestuurlijk overleg financiele verhoudingen met het kabinet onderhandelde over de gemeentefinancien voor de komende paar jaar was de uitgangssituatie als volgt: er was sprake van een crisis die de overheid voor grote financiele problemen stelde. Eind maart presenteerde het kabinet een aanvullend regeerakkoord. Dat bevatte extra uitgaven van 2 keer 3 miljard in 2009 en En vejyolgens bezuinigingen op de overheidsuitgaven na Voor de jaren 2009 en 2010 zouden de normeringssystematiek - het bekende trap-op-trap-af-systeem - buiten haken worden gesteld, aldus het voorstel van het kabinet. Op 30 maart organiseerde de VNG een flitscongres. Veel van de aanwezige bestuurders stelden dat zij sterk hechtten'aan de hahdhaving van de normeringssystematiek. Maar zij bleken ook gevo^lig voor de mogelijkheid om financiele rust en zekerheid te krijgen over de uitkering uit het gemeehlefonds in deze onzekere tijden. Het was inmiddels wel duidelijk dat strikte toepassing van de normeringssystematiek tot een resultaat zal leiden dat moeilijk is uit te leggen. Het is een tijd immers waarin de economie krimpt met zo'n 5% en de overheidsfinancien uit het lood zijn geslagen door wegfallende belastingsinkomsten. En dan zouden de gemeenten een aandeel in de* extra uitgaven van het rijk krijgen en daar bovenop een groei van de gemeentefondsuitkering die daaraan is gerelateerd. Op 1 april kwam het kabinet met een bod waarin de afspraken die in het bestuursakkoord zijn gemaakt financieel overeind bleven. De qnderhandelingsdelegatie vond dit bod onvoldoende. We wilden in ieder geval bereiken datde gem inten voor drie jaar financiele zekerheid zouden krijgen op het niveau van de septembercir< tlaire van vorig jaar. Bovendien wilden we niet laten delen in de bezuinigingen om het intensiveringsf akket van twee keer drie miljard terug te verdienen. Tijdens de onderhandelingen de dagen erna werd uiteindelijk een beter resultaat bereikt. Dat resultaat heeft het VNG-bestuur met een positief advies aan de leden voorgelegd. Laten we nu inzoomen op de inhoud van het akkoord. Het bereikte onderhandelingsresultaat was in meerdere inzichten beter dan het bod van het kabinet. Ik noem een aantal punten: In de periode krijgen de gemeenten dezelfde reele middelen als aangekondigd in de septembercirculaire. Daarbij is het jaar 2009 positiever, 2010 hetzelfde en 2011 minder. De gemeenten krijgen een substantieel aandeel in de twee maal drie miljard, namelijk ongeveer 700 miljoen euro. Dat krijgen we onder meer voor jeugdwerkloosheid, schuldhulpverlening en woningbouw. Bezuinigingen bij de departementen die ons kunnen raken zijn veel minder, namelijk zo ongeveer 150 miljoen euro. Er is inderdaad tot en met 2011 financiele zekerheid, aangezien de afspraken voor better and for worse zijn gemaakt. Tot en met 2011 is het Gemeentefonds daarmee beschermd tegen aanvullende bezuinigingsoperaties. Die zijn niet onwaarschijnlijk, want de economie loopt nog steeds verder terug. De behoedzaamheidsreserve wordt afgeschaft en de

17 -10- financiele gevolgen daarvan komen voor rekening van het rijk. Vanaf 2012 herleeft de normeringssystematiek weer en gaan wij gelijk op met de departementale uitgaven. We gaan vanaf dat jaar weer opnieuw de trap op en trap af, zogezegd. Naast deze afspraken bleek het kabinet ook bereid een bijdrage te leveren aan de oplossing van een drietal andere dossiers. Voor de kosten van de pakketmaatregel AWBZ werd 127 miljoen beschikbaar gesteld vanaf 2010 en 29 miljoen incidenteel in De resterende invoeringskosten van de Wabo van 22 miljoen werd voor rijksrekening genomen. De resterende kosten van het terugtreden van de gemeente uit de achtervang van de nationale hypotheekgarantie komen eveneens voor rekening van het rijk. Daar lopen we dus in de toekomst dus geen risico meer. En als laatste ook nog 130 miljoen voor een wetswijziging van de Wmo samenhangend met de huishoudelijke hulp, de alphahulpen en de voorziene prijsstijging daarin. Nu iets over de ontwikkelingen nadat wij het akkoord hebben gesloten. Nadat WIJ de leden hadden getnformeerd over het onderhandelingsresultaat werd ons de vraag gesteld om te berekeneh wat de uitkomst van de gemeentefondsuitkering zou zijn geweest wanneer de normeringssystematiek wel zou zijn toegepast. Let wel: de uitkomst van zo'n berekening zegt niets, want het kabinet had reeds die normeringssystematiek buiten werking gesteld. Hoe groot het bedrag pok zou zijn, we kregen het niet. Dat wisten we al bij het begin van de ondjgrjh.ajidelinger^ We^hebben dit toch naar beste weten proberen te doen in een aantal yarianten. Daarbij moet wel^/ofden gezegd dat deze becijferingen weinig hard zijn. Het zijn tevefis theoretische prognoses op grand van onze eigen inschattingen. Pas achteraf naast einduitrekening kan worden vastgesteld wat ervan terecht is gekomen. We kwamen tot de uitkomst dat toepassing van de normeringssystematiek uiteraard een voor de gemeenten positief resultaat gehad zou hebben. Dat lag in de orde van grootte van 400 miljoen. Maar ook dat wisten we al op voorhand. Immers, riti juist vanwege die onlogische uitkomst was afgezien van de normeringssystematiek. Bij die berekening is een rekenfout gemaakt waarvoor onze excuses. We'ftebben die onwiddellijtthersteld nadat wij daarop waren gewezen. Enige weken later presente de het kabinet de voorjaarsnota. Daarbij werd in de publiciteit de indruk gewekt dat de decentrale overheden onevenredig zouden bijdragen aan de bezuinigingen. Dit is evenwel onjuist. In de rijksbegroting worden de departementen voor 2010 en 2011 voor 3,2 miljard gekort op hun loonruimte. Het kabi et zet namelijk de loonruimte voor de departementen op 0%. Als de departementen daar niet mee uitkomen, dan zullen zij binnen hun begroting moeten snijden. De discussie over bijvoorbeeld de aanzienlijke vermindering van het aantal agenten heeft daarmee alles te maken. Bovendien wordt op de rijksbegroting van 2011 nog eens voor 1 miljard aan bezuinigingen doorgevoerd. Als de economie verder verslechtert, lopen de departementen het risico nogmaals aangeslagen te worden, maar de gemeenten niet. Het bestuur concludeert daarom dat er nog steeds alle reden is om het gesloten akkoord met kracht te verdedigen. Het is evenwichtig en geeft zekerheid op een acceptabel niveau, zeker gezien het politieke feit dat van een onaangetaste toepassing van de normeringssystematiek geen sprake zou zijn. Nog afgezien van de vraag of het uberhaupt wel te verdedigen zou zijn. Ik ga nu in op de gevolgen voor de financien van de gemeenten. Het bestuur begrijpt heel goed dat ondanks het onderhandelingsresultaat bij de leden eerder sprake is van somberheid dan

18 -11- opgewektheid. Immers ook de gemeenten hebben te maken met aanzienlijke gevolgen van de economische teruggang. Er zijn minder inkomsten en daar tegenover meer uitgaven zoals op grand van de WWB. Bovendien zijn de nominale uitkeringen van net Gemeentefonds aangepast. Dat komt door de verwachte loon- en prijsontwikkeling. Die is naar beneden bijgesteld en dat zorgt voor aanzienlijke verminderingen van het Gemeentefonds. In de meicirculaire blijkt dat een bedrag te zijn van bijna 600 miljoen in De helft daarvan is niet nieuw. Al in december vorig jaar hebben wij via een ledenbrief gewaarschuwd dat we door deze ontwikkelingen in 2009 rekening moesten houden met een korting van 300 miljoen. Sindsdien moest de loon- en prijsverwachting verder worden bijgesteld. Daardoor geldt iets vergelijkbaars voor de jaren 2010 en Dit verklaart het overgrote deel, namelijk iets meer dan 450 miljoen van deze korting. Deze heeft dus niets te maken met het gesloten akkoord, maar zou ook bij handhaving van de systematiek gewoon zijn doorgevoerd. Of de gemeenten met deze lagere bedragen uit kunnen komen hangt af van de mate waarin zijn in de praktijk prijsvoordelen kunnen realiseren en stijging van de loonkosten kunnen afwenden. Niet voor niets zet de VNG bij de onderhandelingen vgpr de gemeente-cao in op een loonstijging van 0%. Het is het bestuur de afgelopen dagen duidelijk geworden dat naast het voorgaande twee belangrijke aandachtspunten en actiepunten resteren. Het eerste betreftde periode na 2011, de jaren waarover in het akkoord geen afspraken zijn gemaakt, behalve dat de normeringssystematiek weer herleeft. Het kabinet heeft voor 2012 de reele groeicijfersop nul gezet. Daarover is met ons niets afgesproken. Het gevolg is echter dat gemeenten voor die jaren bezuinigingen moeten opvoeren om een evenwichtige meerjprenbegroting moeten kunnen presenteren. Dit kan niet de bedoeling zijn. Wij gaan daarover op de kortst mogelijk termili met het kabinet om tafel. Daarop zal voor ons een belangrijk punt zijn het niveau waarin in 2012 de normeringssystematiek weer zal herleven. Wij steunen dan ook de motie die de gemeente Haarlemmermeer daarover heeft ingediend. Een tweede aandachtspunt is de miljoenennota van September aanstaande. Ofschoon de voorjaarsnota geen nadere knelpunten vd^ae gemeenten heeft opgeleverd, moeten de meeste gemeenten hun bezuinigingen nog concretiseren. Zoals gezegd moeten zij er rekening mee houden dat zij extra moeten bezuinigen. We zullen er nadrukkelijk op moeten toezien dat daarbij geen bezuinigingen worden doorgevoerd die de gemeenten rechtstreeks in hun financiele huishouding raken. I Tot slot vmdt het besttjlf het akkoord en de zekerheid die het de gemeenten biedt in het licht van de ernstige en nog steeds in omvang toenemende crisis voluit verdedigbaar. Dat er ook knelpunten resteren na 2011 is duidelijk en daarover gaan wij met uw steun met het kabinet aan de slag. Ik dank u voor uw aandacht." Motie Haarlemmermeer Preadvies bestuur: Het bestuur ondersteunt de motie. De heer Nobel, wethouder van de gemeente Haarlemmermeer, geeft een toelichting op de motie. De heer Nobel

19 -12- De heer Nobel spreekt zijn dank uit aan het bestuur voor het overnemen van de motie en de gesprekken die het heeft gevoerd met het kabinet over het bereikte resultaat tot Hij deelt mee dat de volgende gemeenten de motie mede hebben ingediend: Heiloo - Langedijk Ouder-Amstel - Breda Graft-De Rijp - Apeldoom Purmerend - Haarlem CastriGum - Heerhugowaard Schermer - Amstelveen Uitgeest De heer Bruls De heer Bruls, burgemeester van Venlo, geeft mede namens enkele aridere Limburgse gemeenten aan tegen het bereikte akkoord te hebben gestemd. In aanvulling hierop merkt hjj op dat de uitleg van de heer Buddenberg hem heeft overtuigd van de voorgelegde koers. Hij geeft aan zich te scharen achter de opmerking van de heer Buddenberg dat de departementen de gevolgen van de bezuinigingen zelf moeten bereiken. De VNG en haar leden dienen hierbij de samenhang te bekijken, tevens bij de individuele dossiers zoals het veiligheidsdossier. De heer Kwint De heer Kwint, wethouder van Heerhugowaard, geeft aan dat zijn gemeente zich schaart achter de motie. De heer Buddenberg geeft aan blij te zijn met het feit dat de gemeente Haarlemmermeer en het bestuur van de VNG op een lijn zitten ten aanzien van de motie. Hij benadrukt dat de motie van Haarlemmermeer gaat over de komende kabinetsperiode. De afspraken die gemaakt zijn met het kabinet hebben betrekking op de huidige kabinetsperiode. De discussie over het reele accres na 2011 in de nieuwe kabinetsperiode is nu alleen een aanname. Nader overleg met het kabinet hierover zal volgen, Naar aanleiding van de opmerking van de heer Bruls over de bezuinigingen bij de departementen geeft hij aan dat deze bezuinigingen een beperkte doorwerking zullen hebben naar de gemeenten. Dit zal zorgvuldig worden gemonitord. Tevens zal het VNG-bestuur de samenhang van de dossiers intensief blijven volgen. De voorzitter ste\t na stemming vast dat de leden de motie van Haarlemmermeer hebben aangenomen, waarbij de stemverhouding als volgt is: -voor: 96% - tegen: 4%.

20 -13- AGENDAPUNT11 a. Moties Motie Winterswijk inzake de bezuinigingen op de AWBZ "De algemene ledenvergadering van de VNG, in vergadering bijeen op woensdag 10 juni 2009, overwegende: Dat de Tweede Kamer heeft besloten 800 miljoen te bezuinigen op de AWBZ; Dat de gevolgen daarvan vooralsnog onvoldoende duidelijk zijn; Dat de groep die het betreft zich hiertegen onvoldoende kan verdedigen, spreekt uit: Dat het maatschappelijk onverantwoord is zo met deze kwetsbare groep om te gaan; roept de Tweede Kamer op: - Het besluit tot deze bezuiniging te heroverwegen en besluit deze motie onder de aandacht te brengen van de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport." Preadvies bestuur: het bestuur ontraadt de motie. De heer Willink De heer Willink, raadslid van de gemeerite Winterswijk, geeff een toelichting op de motie. Hij merkt op dat motie gaatover de pakketmaatregel AWBZ Op een totale kostenpost van ruim 21 miljard wordt^^ bezuiniging voorgesteldt/an circa 800 miljoen. Dit zou volgens de heer Willink leiden tot eeff beperking op de aanspraak tot begeleiding, waarbij de begeleiding op de participate aan de samenleving gejchraptzou gaan worden. In Winterswijk zou dit betekenen dat een zorgboerderij haar deuren op korte tefmijn zou moeten sluiten. Landelijk betekent dit dat veertig- tot zestigduizend van de tweehonderdvijfentwintigduizend mensen die gebruik maken van de AWBZ de gevolgen hiervan zullen ondervinden. Een kwetsbare groep die zich hiertegen moeilijk kunnen verdedigen. De gemeenteraad van Winterswijk wil daarom een helder politiek signaal afgeven met de motie. De voorzitter merkt op dat de motie de bezuinigingsplannen voordoet als een voorstel, daar waar de pakketmaatregelen al per 1 januari zijn ingegaan. Hieraan voegt zij toe dat de VNG in de aanloopfase heeft gelobbyd tegen de aanpak, waarover veelvuldig met de leden is gecommuniceerd. De voorzitter stelt na stemming vast dat de leden de motie van Winterswijk hebben afgewezen, waarbij de stemverhouding als volgt is: -voor: 38% - tegen: 62%.

21 -14- b. Rondvraag Rijssen-Holten: openingstijden van de stembureaus De heer Koelewiin De heer Koelewijn, burgemeester van de gemeente Rijssen-Holten, geeft aan dat een relatief vroege sluitingstijd gecombineerd met stemmen met het rode potlood leidt tot een mogelijkerwijs vertraagde bekendmaking van de verkiezingsuitslagen. Dit doet volgens de heer Koelewijn afbreuk aan de emotie van de lokale politiek die normaal gesproken gepaard gaat met de spanning van de verkiezingsavond. Hij legt de vraag voor of we zo'n avond willen gaan missen. Hij doet een dringend beroep op het bestuur van de VNG om bij de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken erop aan te dringen ervoor te zorgen dat de uitslag van de verkiezingen op 3 maart 2010 vroeger kunnen worden vastgesteld. Dit door het sluitingsmoment van hetstembureau met minstens een uur te vervroegen of door gebruik te maken van het electronisch tellen van de stemmen. De voorzitter meldt dat het bestuur het van harte eens is met het pleidooi van de heer Koelewijn en zegt toe dat het bestuur deze boodschap graag aan de staatssecretaris"zal bverbrengen. AGENDAPUNT12 Sluiting De voorzitter smt de vergadenng en nodigt de vice-president van de Raad van State - mr. Herman Tjeenk Willink - uit vc-gppajdreset^atie over interbestuurlijke verhoudingen.

22 KWALlTEIfS INSTITUUT NEDERLANDSE GEMEENTEN Aan de leden van de VNG doorkiesnummer uw kenmerk bijlage(n) onderwerp ons kenmerk datum stand van zaken KING mei2010 Geachte leden van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten Met deze brief wil ik u informeren over de stand van zaken bij KING, Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten. Sinds u bij de ALV in juni 2009 heeft besloten tot de oprichting van KING zijn we inmiddels een groot aantal stappen verder: KING is opgericht en begint op stoom te komen. Daarnaast wil ik ook van deze gelegenheid gebruik maken om aan te geven dat we vanuit KING nadrukkelijk de samenwerking met u willen zoeken. KING is opgericht om gemeenten, die de meest nabije overheid zijn, te ondersteunen bij het verbeteren van de dienstverlening aan burgers en bedrijven. Wij willen samen met gemeenten concrete mogelijkheden ontwikkelen om het probleemoplossend en lerend vermogen van de gemeenten te versterken. De vraag is dus hoe wij vanuit KING kunnen bijdragen aan alle inspanningen bij gemeenten om de dienstverlening beter af te stemmen op de burgers en bedrijven. In ons jaarplan 2010 hebben we aangegeven hoe we alle gemeenten van dienst willen zijn op dit vraagstuk, maar tegelijkertijd staan we open voor suggesties en adviezen over hoe dit ook in de komende jaren het beste vorm zou kunnen krijgen. Historie KING komt voort uit de samenwerking tussen gemeenten: In april 2008 was KING een initiatief dat door Ralph Pans en Annemarie Jorritsma voorgelegd werd aan vrijwel alle landelijke (belangen)verenigingen van gemeentelijke bestuurders/politici en ambtelijke managers. De leidende gedachte was dat gemeenten, veel meer dan ze doen, zich rekenschap moeten geven van hun prestaties en dat de dienstverlening aan de burgers en bedrijven op een hoger plan moet komen. In de buitengewone algemene ledenvergadering van September 2008 besloten de gemeenten met de grootst denkbare meerderheid dat KING moest worden opgericht. Er werd een stuurgroep ingericht en een kwartiermeester met een kernteam aangesteld. De kwartiermaker presenteerde het plan KING tijdens het Jaarcongres van de VNG in juni Ook het congres sprak zich uit en koos voor de definitieve oprichting en financiering van KING uit het gemeentefonds.

23 Organisatieontwikkeling KING Met het besluit van de ALV van de VNG kon er vanaf de zomer 2009 gewerkt worden aan de definitieve oprichting van KING. Samen met het kernteam heb ik vanaf 1 oktober als directeur van KING de organisatie van KING tot ontwikkeling gebracht: Vanaf 1 oktober heb ik het team van 'Waar staat je gemeente' overgenomen van de VNG. Met het Ministerie van BZK ben ik overeengekomen om per 1 januari 2010 (een gedeelte van) het team EGEM en de EGEM producten overte nemen. Bovendien kwam op dezelfde datum een deel van de EGEM-I functionaliteit over. Op deze eerste dag keurde ik het ontwikkelde beeldmerk/logo af en heb ik de ontwikkeling van een logo in gang gezet. Meer eigentijds, fris en uitstralend wat KING is en zijn wil. Met het volgende resultaat: KWALITEITS INSTSTUUT iepelultfpse GEM EEN TEN Vanaf 1 oktober ben ik op zoek gegaan naar een versterking van het KING-team, om te beginnen met het aantrekken van leden van mijn managementteam. Het is gelukt om per 1 januari een goed toegerust MT te formeren. Daarnaast heb ik diverse kandidaten benoemd in de functie van gemeenteadviseur. De gemeenteadviseurs rapporteren direct aan mij en zijn de oren en de ogen van KING in het land: zij moeten kennis en adviezen van KING uitdragen maar ook behoeften en adviezen van gemeenten ophalen. Na akkoord van de Raad van Toezicht heb ik het organigram van KING aangepast. Hiervan is het meest in het oog springend: het uit elkaar trekken van de afdeling Benchmark en Bestuurskracht in de twee afzonderlijke afdelingen: Benchmark, Ontwikkeling en Innovatie en de afdeling Bestuurskracht en Visitatie. Voor de zomer 2010 hoop ik zoveel mogelijk de basisformatie van de verschillende afdelingen in orde te hebben. Daarbij wil ik niet de gehele formatieruimte van 50fte's invullen. Gedurende het jaar wil ik financiele ruimte houden om alert en nauwkeurig in te spelen op nieuwe ontwikkelingen, of noodzakelijke intensiveringen. Bovendien kan ik zo op tijdelijke basis excellente mensen inhuren. Het uitgangspunt dat KING een stabiele organisatie is die bestaat uit vast (dus niet extern ingehuurd) personeel. Het resultaat van alle inspanningen is nu dat KING per 1 januari 2010 formeel is opgericht en dat KING een organisatie heeft staan op basis van 4 afdelingen: 1. Bestuurskracht en visitatie Dit is in mijn ogen de afdeling die zich richt op de versterking van het eigen strategisch leervermogen van gemeenten. Doel van deze benadering is om gemeenten te helpen met het beter anticiperen op wat er speelt in de samenleving. 2. Benchmark, ontwikkeling en innovatie Deze afdeling van KING richt zich op het leren van elkaar. Op basis van het benchmark

24 instrument ( kunnen gemeenten met elkaar in gesprek komen over waar men staat, hoe goed men het doet en vooral over hoe je als gemeente kunt werken aan verbetering. 3. E-dienstverlening Deze afdeling heeft haar basis in het oude werkprogramma van EGEM. De activiteiten van de afdeling zijn gericht op ondersteuning van gemeenten om de gemeentelijke dienstverlening te digitaliseren. Daartoe wordt gewerkt aan adviezen en kaders op het vlak van proces- en informatiearchitectuur, het "zaakgericht"-werken en het stelsel van basisregistraties. Daarnaast staan kennisdeling en kennisverspreiding centraal en het adviseren van rijksbeleidsmakers over de uitvoerbaarheid van rijksbeleid door gemeenten. 4. Directie en staf, waaronder gemeenteadvies In deze afdeling zijn naast de directie, de secretaries ondersteuning, de financiele controle, personeelszaken ook de gemeenteadviseurs ondergebracht. De groep van adviseurs zijn dagelijks op pad om gemeenten op individuele basis te adviseren bij de aanpak van vraagstukken op het vlak van de verbetering van de dienstverlening. Zij kunnen instrumenten aanreiken, gemeenten de weg wijzen en vooral ook de verbinding tussen andere gemeenten met soortgelijke vraagstukken. De gemeenteadviseurs staan u met kennis van zaken als een goede coach nabij in het aanpakken van strategische vraagstukken. Raad van Toezicht Zoals in de statuten van KING is vastgelegd, houdt de Raad van Toezicht toezicht op het functioneren van KING. Centraal in mijn relatie met de Raad van Toezicht staat de jaarlijkse cyclus waarin KING een voorstel doet voor het jaarplan en de begroting en ook rapporteert over de voortgang op het lopende jaar. U kunt het jaarplan 2010 vinden op onze website Voor meer toelichting op wat we dit jaar concreet doen verwijs ik ook naar de publicatie die we tijdens het VNGcongres zullen verspreiden. Nieuwe ontwikkelingen Vanaf 1 januari 2010 werken we vanuit het vastgestelde jaarplan. Dat neemt niet weg dat KING enorm in ontwikkeling is. In nauwe afstemming met de Raad van Toezicht ontwikkelen wij op dit moment een paarnieuwe, aanvullende initiatieven: 1. Voor veel gemeenten is de implementatie van alle voorzieningen uit het NUP (Nationaal Uitvoerings Programma e-overheid en Dienstverlening) een enorme uitdaging. Als gemeentelijk veld hebben we ons gecommitteerd aan de invoering van het NUP. Tegelijkertijd constateren we dat een belangrijk deel van de gemeenten behoefte heeft aan verdergaande ondersteuning. KING ontwikkelt daartoe een nieuw (deel)programma KING Implementatie. Hiermee willen we gemeenten, ook achter de voordeur ondersteunen bij het realiseren van alle uitdagingen. Voor alle duidelijkheid: dit komt in aanvulling op de reguliere ondersteuning die we vanuit het jaarplan 2010 kunnen bieden. Op dit moment onderzoeken we welke vorm de aanvullende ondersteuning zou moeten krijgen. 2. In toenemende mate komen er generieke applicaties en voorzieningen beschikbaar voor gemeenten die niet door KING zijn ontwikkeld maar wel voor alle gemeenten bruikbaar zijn. Diverse organisaties hebben KING benaderd met de vraag of wij deze voorzieningen in beheer zouden kunnen nemen. Vanuit KING onderzoeken we op welke wijze we KING Beheer zouden kunnen inrichten.

25 Communicatie en verwachtingen KING is bij monde van ondergetekende al verschillende malen ge'i'nterviewd voor de vakbladen van de (locale) overheid. Bovendien heb ik namens KING al op diverse congressen en bijeenkomsten kunnen spreken over KING en o.a. daarmee wordt KING langzaam steeds meer zichtbaar. Met een vernieuwde website, naar verwachting gereed in de herfst van 2010, kunnen we nog beter onze doelen realiseren op het vlak van kennisdeling en kennisverspreiding onder gemeenten. Communicatief wil ik er wel voor waken dat we de verwachtingen proportioneel opbouwen met wat we nu al waar kunnen maken. De verwachtingen over wat KING allemaal kan betekenen voor de locale overheid waren van meet af aan erg hoog. Dat moest en moet nog steeds in goede banen geleid worden. Tegelijkertijd voelen wij de noodzaak, de verplichting en sinds de Gateway review ook de urgentie, om te laten zien wat we kunnen. Mijn vertrekpunten zijn voorzichtigheid en tijd om te bouwen. Hetgaatom: zorgvuldigheid zonder windowdressing; bewustzijn zonder verkooppraatjes; weten waar we het zelf over hebben, wie we zijn en wat we doen. We zijn ons er terdege van bewust dat de gemeenten iets willen zien van KING. Zij betalen ons immers vanuit het gemeentefonds. Als directeur KING wil ik samen met alle betrokken partijen aan de verbreding van het draagvlak werken: op operationeel niveau zoek ik via diverse expertgroepen met gemeentelijke experts de samenwerking. Op strategisch niveau is voor mij de gebruikersraad van KING erg belangrijk. Hierin hebben diverse branche en belangenorganisaties zitting. Daarnaast zoek ik de dialoog voor specifieke vraagstukken met het professionele middenveld. Zo organiseerde ik onlangs een diner pensant met verschillende samenwerkingsverbanden (WeGo4it, Dimpact, GovUnited) en de gebruikersverenigingen op het terrein van ICT om van gedachte te wisselen over de vraag hoe we als gemeenten meer vaart kunnen zetten achter de uitwerking van het NUP. Ook wil ik regelmatig KINGregiobijeenkomsten organiseren, werkbezoeken afleggen bij gemeenten en KING-themalunches organiseren met relevante partners uit de gemeentelijke wereld. Ik overweeg om een bijzondere alliantie aan te gaan tussen KING en de gemeentesecretarissen en ben daarover in gesprek met de VGS. KING wil een open organisatie zijn die de dialoog aangaat met zijn omgeving en met zijn klanten. Voor KING zijn alle gemeenten, groot en klein onze 'aandeelhouders'. Wij zijn er voor gemeenten, en zoeken nadrukkelijk ook het partnership volgens het adagium 'practice what you preach'. Ik spreek de wens uit dat we dit partnership vanuit een wederkerigheid aan kunnen gaan! Tot slot, KING komt graag met u het gesprek voeren vanuit de vraag: Hoe kunnen we u van dienst zijn? Onze regionale gemeenteadviseurs kunt u bellen voor een afspraak. Op onze website vindt u de juiste KING-adviseurs bij u in de buurt. Met hartelijke groet, Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten TofThissen directeur

26 Vereniging van Nederlandse Gemeenten Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) betreft Contributievoorstel 2011 Samenvatting uw kenmerk ons kenmerk STAF/FC/U Lbr. 10/052 bijlage(n) 1 datum 7mei2010 De berekening van de contributie sluit aan bij de systematiek van de voorgaande jaren. Dat wil zeggen dat er drie hoofdmodules zijn; Module A bevat de indexatie voor loon- en prijsontwikkelingen. Module B bevat de nacalculatie; Module C bevat voorziene beleidsintensiveringen of strategische prioriteiten. Voorgesteld wordt om voor 2011 geen beleidsintensiveringen of investeringen in het contributievoorstel te verwerken. De totale verhoging van de contributie t.o.v. het bedrag van 2010 zou bij toepassing van de huidige systematiek uitkomen op 4,0%. Gezien de huidige financieel-economische situatie wordt voorgesteld om eenmalig af te zien van een contributieverhoging. De gemiste aanvullende contributieopbrengsten komen hiermee voor de VNG uit op een bedrag van Zoals voorzien stoppen in 2011 de activiteiten en de contributiebijdrage voor het Veiligheidsberaad. Voorgesteld wordt om deze contributiebijdrage ( ) niet te beeindigen maar toe te voegen aan de algemene middelen en hiermee van haar bestemming te ontdoen. Teneinde het gemis aan contributieopbrengsten volledig te kunnen compenseren wordt verder voorgesteld om binnen de begroting van de VNG extra bezuinigingsmaatregelen te treffen ( ). Op de gevolgen en maatregelen in meerjarenperspectief zullen wij later terugkomen. Naast het bevriezen van de contributiebijdrage wordt eveneens voorgesteld om de totale contributiebijdrage voor het benchmarkinstrumentarium gelijk te stellen aan de bijdrage van De bijdrage zal afzonderlijk worden gefactureerd en zal door de VNG aan KING worden afgedragen.

27 Vereniging van Nedertandse Gemeenten Aan de leden informatiecentmm tel. (070) betreft Contributievoorstel 2011 ons kenmerk STAF/FC/U Lbr. 10/052 bijlage(n) 1 datum 7mei2010 Geacht college en gemeenteraad, Voor u ligt het voorstel voor de contributie over het jaar Evenals eerdere jaren kent het contributievoorstel een modulaire opbouw waarin de voorzienbare ontwikkelingen worden beschreven en doorberekend in de contributie. De berekening van de contributie sluit aan bij de systematiek van de voorgaande jaren. Dat wil zeggen dat er drie hoofdmodules zijn: 1. Module A, omvattende de loon- en prijsontwikkeling uitgegaan van een tweetal vaste indexcijfers van het CPB, namelijk de loonvoet sector overheid voor indexering van de salarissen en de consumentenprijsindex (CPI) alle huishoudens voor indexering van de materiele budgetten. Tevens wordt in deze module de verwachte ontwikkeling van de inkomsten, anders dan de contributie van de VNG verwerkt. 2. Module B, omvattende de nacalculatie voor de werkelijk gerealiseerde loon- en prijsontwikkeling ten opzichte van de in het contributievoorstel verwerkte loon- en prijsontwikkeling van het afgelopen jaar. In dit geval Alsmede een nacalculatie voor de weglekeffecten van de gemeentelijke herindeling. 3. Module C, omvattende nieuwe taken van de VNG die niet in de plaats komen van oude taken maar een uitbreiding zijn van het huidige takenpakket van de VNG. De opbouw van deze modules wordt in het navolgende nader toegelicht.

28 Module A: Ontwikkeling lonen en prijzen en overige inkomsten VNG De verwachte ontwikkeling in de lonen en prijzen is gebaseerd op onafhankelijke indexcijfers welke in maart 2010 door net CPB zijn opgenomen in het Centraal Economisch Plan Het CPB geeft de volgende waarden voor de relevante indexen voor 2011: De loonvoet sector overheid 2% Consumentenprijsindex: 1,5%. De loonvoet sector overheid wordt toegepast op de 'salariskosten incl. soc. lasten' en de 'overige personeelskosten'. De consumentenprijsindex wordt toegepast op de posten 'activiteitskosten', ' kantoor-en huisvestingskosten en 'overige bedrijfskosten'. Als gevolg van de toegepaste CPB indexen en de beschreven ontwikkelingen stijgt de contributie ten opzichte van 2010 met 2,1% (module A).

29 Module B: Nacalculatie lonen & prijzen en gemeentelijke herindeling Aangezien in module A alleen wordt gewerkt met prognoses is het van belang om ook jaarlijks terug te kijken of de prognose over het afgelopen jaar wel overeenkomt met de werkelijke ontwikkeling van de lonen en prijzen. Dit betreft dan uiteraard het contributievoorstel voorafgaand aan het lopende jaar. In dit geval bevat de module 'nacalculatie' compensatie voor het verschil tussen de werkelijk gerealiseerde gemiddelde loon- en prijsontwikkelingen in 2009 met de in het Contributievoorstel 2009 opgenomen loon- en prijsontwikkeling voor Module B-1: Nacalculatie lonen en prijzen Naast de reguliere stijging van de loonkosten als gevolg van het toekennen van een periodiek stijgen de loonkosten extra als gevolg van de verhoging van de pensioenbijdrage, de verhoging van de eindejaarsuitkering en het wegvallen van de pseudo-ww inkomsten. De totale loonstijging komt hiermee uit op 8,2%. Verwacht was een stijging van 5%. De compensatie voor de hogere salarislasten bedraagt ,- De inflatie is in 2009 uitgekomen op 1,20%. Als gevolg van de economische crisis is dit een lager percentage dan waarmee in het contributievoorstel van 2009 rekening mee werd gehouden (2,75%). Ter compensatie wordt de contributiebijdrage verlaagd met een bedrag van Beide correcties zijn verwerkt in de module 'nacalculatie' (respectievelijke in de posten 'Lonen en salarissen' en 'Overige bedrijfskosten'), en leiden tot een contributieverhoging van 1,8%. Module B-2: Gemeentelijke herindeling Als gevolg van gemeentelijke herindelingen neemt het aantal gemeenten af en vindt er een verschuiving plaats, procentueel gezien, van de hogere tariefgroepen naar de tariefgroepen met de lagere tarieven. De contributie wordt voor dit weglekeffect gecorrigeerd. In 2010 is als gevolg van gemeentelijke herindelingen het aantal gemeenten afgenomen van 441 naar 431. Het weglekeffect is gering en bedraagt ,-. De contributiecorrectie bedraagt 0,1% De totale contributie-aanpassing op grand van module B bedraagt derhalve 1,9% Hiermee komt de stijging van de contributie cumulatief uit op 4,0% ten opzichte van Module C: Beleidsontwikkelingen Voorgesteld wordt om voor 2011geen nieuwe beleidsintensiveringen en investeringen in het contributievoorstel te verwerken.

30 Totale contributiestijging De cumulatieve contributiewijziging resulterende uit de modules A,B en C komt uit op een stijging van 4,0% ten opzichte van De extra benodigde contributieopbrengsten bedragen ,- Voorstel tot bevriezing van de contributie Gezien de huidige en verwachte financieel economische situatie wordt voorgesteld om af te zien van een contributieverhoging. Zoals voorzien stoppen in 2011 de activiteiten en de contributiebijdrage voor het Veiligheidsberaad. Voorgesteld wordt om deze contributiebijdrage ( ) toe te voegen aan de algemene middelen en hiermee van haar bestemming te ontdoen. Verder wordt voorgesteld om binnen de begroting van de VNG extra bezuinigingsmaatregelen te treffen ( ) teneinde het gemis aan contributieopbrengsten volledig te kunnen compenseren. In de bijlage 'specificatie contributieberekening' is de contributieverhoging op grand van module A,B en C weergegeven en zijn bovengenoemde dekkingsmaatregelen inzichtelijk gemaakt.

31 Bijlage I: Specificatie Contributieberekening lnili-xaii<- ISalarissen Inflatte, Contribm leberekenin begroting 2010 module A module B-l module B-2 module C Bedrijfslasten: - Salariskostenincl. soc lasten - Overige personeelskosten - Afschrijvingen - Activiteitskosten - Kantoor- en huisvestingskosten - Overige bedrijfskosten - Europa ( Totaal lasten Bedrijfsopbrengsten: - Contributie - Bijdragen projecten - Overige bedrijfsopbrengsten - Financiele baten en lasten - Resultaat deelnemingen - Onttrekking bestemmingsreserve - Vrijval verlofvoorziening Totaal opbrengsten Saldo begroting contr.verhoging tov 2010 in % i IIMII.\I'liin^iii^ in\ :mn in r c 'iiiuukitii-vp rmitnliiitip* prhnging «'iif 2010 in % ,17 A C /o ;.JIV, ,09 / _1_9.430 " 4.0 ;v % 4 0!% Fntaril inilimhf hpnrhiu-'trl.ink Cniitiiliiitii-VPihiiKini': c 'iiiitributipvhihohink :>.. ' :. ' ': l>pkkiii uupi runtnlintii 1 Yi'iliiihi'irttbureaii' in ' ' : A.invul]pmli> lipiuiniuinmnia-wrpsplpti. s.\ #w. > VumslpI ciiiilnhutii-«prhngini! ihpviieiirie).,' :353 ='.= : - '. Absoluut ' <1:>27i4?fc 'f'-fn'isy &ii56--m-..a [f_ 3i>')42~r65 <' T7 3.^18 t~ i * (541 ' percentage??' '/$&&' '!' : ' :?/A!*i'-.- : s-- -I-.^I.IV^... ' ' 0% ":.' H HijiimtiP lipiirlnihirkina \]i:nttt- farltupirn ' ^^^^^^^^^^ WUffltM Benchmarkingmstrumentarium

32 Bijlage II: Tarieven 2011 Het bedrag, wat door een gemeente aan contributie wordt betaald, is afhankelijk van het aantal inwoners. Het uitgangspunt voor het aantal inwoners wordt per 1 januari van het betreffende jaar bepaald a.d.h.v. de cijfers van het CBS. Er gelden 4 tarieven: 1. Een tarief van 0 tot inwoners 2. Een tarief van tot inwoners 3. Een tarief van tot inwoners 4. Een tarief vanaf inwoners In 2010 werden de volgende tarieven gehanteerd: 1. Van 0 tot inwoners : 1,473 per inwoner 2. Van tot inwoners : 1,354 per inwoner 3. Van tot inwoners : 1,165 per inwoner 4. Vanaf inwoners : 0,580 per inwoner In 2011 zullen de tarieven op basis van het voorliggend voorstel gelijk zijn aan de tarieven van De aanvullende bijdrage voor de financiering van het onderhoud en de promotie van het benchmarkinstrumentarium zal in de vorm van een afzonderlijke factuur samen met de contributienota worden verzonden. Hoogachtend, Vereniging van Nederlandse Gemeenten Mevrouw A. Jorritsma-Lebbink Voorzitter Deze ledenbrief staat ook op VNG-net. Kijk op onder VNG-brieven

33 Vereniging van Nederlandse Gemeenten Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) betreft VNG Resolutie "Het perspectief van gemeenten" ons kenmerk BB/U Lbr. 10/051 bijlage(n) 1 datum 07mei2010 Samenvatting I Bijgevoegd ontvangt u de VNG resolutie "Het perspectief van de gemeenten" met de bijbehorende toelichting. De resolutie bevat de inzet van de VNG voor de kabinetsformatie en een eventueel te sluiten bestuursakkoord na de landelijke verkiezingen van 9 juni U kunt tot uiterlijk woertsdag 26 mei a.s uur amendementen indienen op de resolutie. Wij verzoeken u om amendementen in de vorm van concrete tekstvoorstellen bij ons aan te leveren (schriftelijk of via adres: ALV@vnq.nl). Wij zullen de leden op de hoogte stellen van de ingediende amendementen en de preadviezen van het bestuur daarbij, zodat zij op basis daarvan de standpuntbepaling binnen de gemeente kunnen voorbereiden.

34 Vereniging van Nederlandse Gemeenten Aan de leden informatiecentrum tel. (070) uw kenmerk bijlage(n) 1 ons kenmerk VNG Resolutie "Het perspectief BB/U van gemeenten" Lbr. 10/051 datum 07mei2010 Geacht college en gemeenteraad, Bijgevoegd ontvangt u de VNG resolutie "Het perspectief van de gemeenten" met de bijbehorende toelichting. De resolutie bevat de inzet van de VNG voor de kabinetsformatie en een eventueel te sluiten bestuursakkoord na de landelijke verkiezingen van 9 juni Het bestuur van de VNG legt deze resolutie met een positief advies aan u voor. U kunt tot uiterliik 26 mei a.s uur amendementen indienen op de resolutie. Voorqeschiedenis Op 20 februari jl. viel het kabinet Balkenende IV en op 9 juni a.s. zullen vervroegde verkiezingen voor de Tweede Kamer worden gehouden. Op 23 februari jl., toevalligerwijs vlak na de val van het kabinet, presenteerde de VNG reeds haar inzet voor de partijprogramma's bij de landelijke verkiezingen. Vervolgens hebben op het flitscongres van 12 april jl. in Amersfoort ongeveer 200 lokale bestuurders van gedachten gewisseld over de rapporten van de werkgroepen heroverweging, de stand van de gemeentefinancien en de toekomst van het openbaar bestuur in Nederland. Dit laatste punt werd besproken aan de hand van de discussienotitie "Thorbecke 2.0". VNG resolutie en ledenraadpleainaen Het bestuur heeft op basis van de inzet van de VNG voor de partijprogramma's bij de landelijke verkiezingen en de uitkomsten van het flitscongres, de voorliggende resolutie vastgesteld. In samenwerking met haar provinciale afdelingen organiseert de VNG twee bijeenkomsten over de resolutie. De eerstvolgende bijeenkomst vindt plaats op 11 mei a.s. in het gemeentehuis van Barneveld. De tweede bijeenkomst vindt plaats op 20 mei in het Rotterdam WTC. U bent van harte uitgenodigd voor deze bijeenkomsten en ontvangt via de provinciale afdelingen van de VNG een formele uitnodiging.

35 Mogellikheid tot indieninq amendementen De statuten van de VNG bepalen dat amendementen tot uiterlijk negen werkdagen voorafgaand aan de algemene vergadering kunnen worden ingediend. Dat betekent dat amendementen op de resolutie uiterlijk woensdaq 26 mei a.s uur bij het bureau van de VNG moeten zijn ingediend (schriftelijk of via Vervolgens zullen wij de leden op de hoogte stellen van de ingediende amendementen en de preadviezen van het bestuur daarbij, zodat zij op basis daarvan de standpuntbepaling binnen de gemeente kunnen voorbereiden. Voor de goede orde wijzen wij u erop dat alleen de resolutie zelf amendabel is. De toelichting op de resolutie is niet amendabel. Wij verzoeken u om amendementen in de vorm van concrete tekstvoorstellen bij ons aan te leveren (schriftelijk of via alv@.vng.nl). Wij zullen de leden op de hoogte stellen van de ingediende amendementen en de preadviezen van het bestuur daarbij, zodat zij op basis daarvan de standpuntbepaling binnen de gemeente kunnen voorbereiden. Hoogachtend, Het bestuur, A. Jorritsma-Lebbink, De voorzitter Deze ledenbrief staat ook op onder brieven. ondorwerp VNG Resolutie "Het perspectief van gemeenten" datum 07 mei /02

36 Vereniging van Nederlandse Gemeenten Ontwerp resolutie 'Het perspectief van gemeenten' 1. Dit is het moment 1.1 Twee crises tegelijkertijd versterken de urgentie om tot merkbare verbeteringen te komen in het openbaar bestuur in Nederland. Waar de gevoelde crisis in de verhouding burger - overheid al langer speelde, is daar het afgelopen jaar de financieel-economische crisis bijgekomen. Er moet iets gebeuren. Dit is het moment daarvoor. 1.2 Het perspectief van de burger staat centraal; dat betekent dat er meer aan de mensen zelf moet worden overgelaten. De overheid kan nu eenmaal niet op alle terreinen aan het groeiende en uiteenlopende verwachtingenpatroon van haar burgers tegemoetkomen. Wei worden uiteraard de basisvoorzieningen voor met name de kansarmen in stand gehouden. 1.3 Ook de financieei-economische situatie noopt tot maatregelen. De overheid maakt keuzes omdat zij - zeker de komende tijd - haar middelen zal zien afnemen. Bovendien roepen bezuinigingen in voorzieningen voor burgers bij diezelfde burgers de vraag op waar en hoe de overheid zelf de broekriem aantrekt. 2. Gemeenten geven ambities vorm 2.1 Mensen moeten weer meer zelf het heft in handen krijgen, al naar gelang hun mogelijkheden. Veel huidige overheidstaken kunnen best door inwoners en ondememers zelf worden uitgevoerd. 2.2 De overheid legt dus haar rol als 'alleseter' af, en vindt aansluiting bij burgers en bedrijven. Dat betekent dat de overheid dichtbij de burgers en bedrijven staat als het gaat om te leveren maatschappelijke prestaties. 2.3 Wanneer dit perspectief van de burgers en bedrijven als vertrekpunt wordt genomen, is de gemeente de dichtstbijzijnde overheid. Dat is de positie van de gemeenten als 'eerste overheid'. 2.4 De ambities van de overheid in de komende tijd worden dan ook via de gemeenten vormgegeven. Dat kan door het uitvoeren van meer taken dicht bij de burger. Op lokaal niveau kan dat beter en efficienter dan door Rijk of provincie. 2.5 Andere overheden kunnen beter terugtreden uit het domein dicht bij de burger. Dat voorkomt onnodige bestuurlijke drukte en verwarring over verantwoordelijkheden. 2.6 Gemeenten staan dus voor de dubbele uitdaging om de relatie tussen overheid en burgers te verbeteren en hun bestuurlijke taken slagvaardig en efficient uit te voeren.

37 3. De taken van gemeenten 3.1 Overheidstaken moeten zo dicht mogelijk bij de burger worden belegd. Daar kan het best de afweging worden gemaakt wat aan de burger zelf kan worden overgelaten en wat de overheid moet doen. Met gevoel voor de lokale situatie, maatwerk en doortastendheid. 3.2 Wij pleiten dan ook voor een verdere versterking van het takenpakket van de gemeente. Met name op het terrein van werk, zorg, jeugd, veiligheid, gebiedsontwikkeling en water moeten daarin stappen worden gemaakt. 3.3 Dit zijn vanzelfsprekend niet de enige terreinen waar gemeenten stappen voorwaarts willen zetten. Ook wonen is een voorbeeld van een terrein dat bij uitstek gebaat is bij ruimte voor de gemeenten en decentralisatie van mogelijkheden en middelen. 3.4 Bij werk (o.a. Wajong, SW, WWB) moet worden gekozen voor een integrale benadering voor de verschillende doelgroepen ongeacht hun uitkeringsrechten. Met decentralisatie en maatwerk kunnen dan veel kosten worden bespaard en wordt de effectiviteit van re-integratie verhoogd. Participatiebeleid begint bij de lokale agenda voor maatschappelijke participatie en activering. Bundeling van krachten is nodig via werkpleinen en arbeidsmarktregio's, onder bestuurlijke regie van gemeenten. Gemeenten worden belast met de uitvoering van een ge'fntegreerde regeling gericht op activering en participatie. 3.5 Teneinde gemeenten in staat te stellen hun lokale zorgtaken nog doelmatiger uit te voeren, moeten onderdelen uit de AWBZ (en deels zorgverzekeringswet) met de daarbij behorende middelen naar de Wmo worden overgeheveld. Het gaat daarbij om de mobiliteitshulpmiddelen en -voorzieningen, de gelden voor de MEE-organisaties (de clientondersteuning), de persoonlijke verzorging en de begeleiding. Effectieve preventie draagt bij aan het beheersen van de kosten van de zorg; met een verschuiving van middelen van het eind naar het begin van het zorgtraject kunnen gemeenten dit effectief organiseren. 3.6 Op het gebied van jeugdzorg is nieuwe wetgeving nodig en een nieuwe financieringsystematiek, die gemeenten in staat stellen de verantwoordelijkheid voor samenhangende ondersteuning en hulp aan kinderen en hun gezinnen vorm te geven en waar te maken. 3.7 Effectief veiligheidsbeleid vergt een integrale aanpak door politie (en brandweer), justitie en gemeente. Gebiedsgebonden politiezorg, waarbij opsporen, signaleren en handhaven worden gecombineerd, is zeer effectief. Bij de hervorming van de politie moet dan ook worden gekozen voor versterking van lokale sturing en blijvende verbinding met de bestuurlijke regio. 3.8 Gemeenten willen tempo maken met gebiedsontwikkeling. Grote projecten hebben vaak te maken met onaanvaardbare vertragingen. De complexiteit van de regelgeving en de veelvuldige wijzigingen creeren een bijna onwerkbare situatie. Daarnaast kan de samenwerking tussen overheden beter. Wat nodig is, is een compacte en efficiente projectprocedure die zorgt voor bundeling van de procedures van alle uitvoeringsbesluiten (inclusief de rechtsbescherming). 3.9 Waterveiligheid, een goed waterbeheer in de stad en het landelijk gebied en een kosteneffectieve (afval)waterketen zijn van groot belang op lokaal niveau. Een versterking van de relatie tussen gemeenten en waterschappen, zowel bestuurlijk in de beleidsvorming en programmering als organisatorisch in de uitvoering, biedt meer efficiency en doelmatigheid. Het bestuur van de waterschappen kan worden ondergebracht bij de gemeenten. De waterschappen kunnen als publiek lichaam blijven bestaan. Wat dit vergt van gemeenten en het rijk Gemeenten ontwikkelen zich verder naar een lokaal bestuur dat dichtbij de burger staat en in staat is zijn dienstverlening effectief en efficient te organiseren. Dat vergt het nodige van henzelf en van de rijksoverheid. Op lokaal niveau vraagt het bovenstaande: - sterke gemeenten die zelfstandig of door samenwerking zorgen voor voldoende bestuurskracht; - voldoende handelingsruimte voor gemeenten bij de uitvoering; - duidelijke bevoegdheden van gemeenten richting maatschappelijke organisaties; - en voldoende financiele middelen voor nu en in de toekomst.

38 4.3 Het grotere takenpakket van gemeenten rechtvaardigt een groter lokaal belastinggebied. Een deel van het rijksbelastinggebied moet daarom worden verschoven naar het gemeentelijk belastinggebied. Deze verschuiving mag per saldo niet tot een lastenverhoging voor de burger ieiden. 4.4 De normeringsystematiek ('samen trap op, samen trap af), waarbij de algemene uitkering in het gemeentefonds is gekoppeld aan de rijksuitgaven, wordt hervat. Daarbij wordt bij het instapniveau rekening gehouden met het 'tussen haakjes plaatsen' van deze systematiek in de afgeiopen jaren. Cumulatie-effecten voor de gemeentefinancien ten gevolge van bezuinigingen bij het rijk moeten worden voorkomen. 5. Hoe dit in de toekomst te organiseren: Thorbecke Wat nu moet worden ingezet, is een innovatieproces in het openbaar bestuur. Dat proces zal in de verdere toekomst Ieiden tot een beeld dat sterk verschilt van het huidige. Om daar te komen, moeten betekenisvolle stappen worden gezet op het niveau van de huidige gemeenten, samenwerkingsverbanden en provincies. Daar moet uiteindelijk een nieuwe, sterke eerste overheid tot stand komen. De ontwikkeling richting een sterke(re) eerste overheid is al lang ingezet. De vraag is niet of, maar hoe deze ontwikkeling verder zal gaan. 5.2 In ons eindperspectief zien wij drie krachtige, autonome bestuurslagen: Europa, rijk en decentraal Direct op de schaal boven die van individuele burgers is er de lokale gemeenschap. Hier organiseren burgers zich zelf, langs lijnen van dorpen en buurten. Dit participatieproces van onderaf kan - zonder te komen tot een nieuwe bestuurslaag - worden ondersteund en versterkt door de overheid, zowel organisatorisch als bijvoorbeeld met dorps- en wijkbudgetten Op de schaal boven die van de directe omgeving moet een stroomlijning plaatsvinden naar een manier van organiseren waarbij integraal taken worden behartigd op een effectieve en efficiente schaal. Zo ontstaan overheden die in uitvoering dichtbij de burger opereren, deze centraal stellen en waar een integraal pakket diensten op professionele wijze wordt geleverd Met een effectieve en efficiente overheid op deze schaal kan de rijksoverheid meer loslaten. Zes a zeven kerndepartementen zijn dan genoeg, en ook inspecties en toezicht kunnen danig worden gereduceerd. Naast het stellen van nationale wettelijke kaders houden de departementen zich bezig met die vraagstukken die de territoriale grenzen van de eerste overheid overschrijden; met name op het gebied van ruimtelijke ordening en infrastructuur. Met andere woorden: het middenbestuur, dat is de rijksoverheid! Een andere hoofdtaak is de nationale vertegenwoordiging in 'Brussel' en de rest van de internationale wereld De EU wordt - ook weer vanuit het perspectief van de burger - tegemoet getreden door een zelf bewuste, krachtige Nederlandse (rijks)overheid die achter zich de zaken goed op orde weet. Zo kan zij onze wensen en behoeften richting Europa vertalen in plaats van andersom het vertalen van de Europese agenda in (uitvoerings)eisen richting burger en decentrale overheden. 5.3 Een stap richting dit eindperspectief is een sterkere inzet van gemeenten op het niveau van de regie Hetzij via opschaling op regionaal niveau, hetzij via regionale samenwerking. In dat laatste geval moet, niet vrijblijvend, bundeling plaatsvinden van beleid en uitvoering op diverse taakgebieden. Taakgebieden waar nu soms autonoom wordt geopereerd en soms wordt samengewerkt, soms wordt gedelegeerd of gemandateerd, soms is gedecentraliseerd of gedeconcentreerd. Het zijn terreinen waar nu nog sprake is van die bijna spreekwoordelijke lappendeken van regelingen, organisaties en verantwoordelijkheden. Het verder integreren van processen levert ook besparingen op; de huidige gemeenschappelijke regelingen geven efficiencyvoordelen met name in de primaire processen. Daar zit de winst. Daarom moeten deze samenwerkingsvormen transparanter, slagvaardiger en slanker worden. De democratische verankering krijgt vorm in een directe(re) bestuurlijke verbinding met de gemeenten. 5.4 Waar op regionaal niveau intensieve samenwerking dan wel schaalvergroting heeft geleid tot een voldoende sterk decentraal bestuur, wordt overgegaan tot de overdracht van provinciale taken. 5.5 Zo wordt binnen de grenzen van de huidige Grondwet gewerkt aan een innovatie van bestuurlijk Nederland. In sommige delen van het land kan daarmee meteen worden begonnen. Voor een langere termijn zal het misschien niet voldoende zijn en moeten wijzigingen in de Grondwet de dan reeds gegroeide situatie recht doen. Maar hoe dan ook kan en moet nu worden begonnen met de noodzakelijke innovatie van bestuurlijk Nederland.

39 TOELICHTING VNG-RESOLUTIE 'HET PERSPECTIEF VAN GEMEENTEN' (INZET VOOR DE KABINETSFORMATIE) De ambities van de gemeenten Burger en overheid in een veranderende samenleving De relatie tussen burger en overheid staat reeds langere tijd sterk onder druk en noopt tot een fundamentele herbezinning op de manier waarop maatschappij en overheid zich in Nederland tot elkaar verhouden. De recente financieeleconomische crisis versterkt de urgentie om op korte termijn tot zichtbare en voelbare verbeteringen te komen. Behalve een koerswijziging in de verhouding tussen burger en overheid, is een koerswijziging in de inrichting van het openbaar bestuur noodzakelijk. De samenleving is door trends als informatisering, internationalisering en individualisering, ingrijpend veranderd. De overheid moet zo spoedig mogelijk de juiste antwoorden weten te vinden op nieuwe vragen. Daarbij moet het perspectief van de burger centraal staan. Het motto van de komende tijd is onvermijdelijk: laat meer aan mensen zelf over, al naar gelang hun kunnen. De overheid kan nu eenmaai niet op alle terreinen aan het groeiende en uiteenlopende verwachtingenpatroon van haar burgers tegemoetkomen. Bovendien moet de overheid keuzes maken omdat zij - zeker de komende tijd - haar middelen zal zien afnemen. Dit alles laat vanzelfsprekend onverlet dat basisvoorzieningen voor kansarmen in stand moeten blijven. Meer taken naar de gemeenten Ook gemeenten staan voor de dubbele uitdaging om de relatie met de burgers te verbeteren en hun bestuurlijke taken slagvaardig en efficient uit te voeren. Gemeenten hebben als de overheid die het dichtst bij de burger staat, de ambitie om hun takenpakket verder uit te breiden. Het gaat immers om taken op het terrein van werk, zorg, gebiedsontwikkeling, veiligheid en jeugd, die vragen om lokale affiniteit, maatwerk en doortastendheid. Concreet pleiten de gemeenten voor (verdere) decentralisatie van de AWBZ, jeugdzorg en arbeidsmarktbeleid (o.a. Wajong, SW, WWB). Daarnaast is een snellere uitvoering van grote gemeentelijke projecten van cruciaal belang en dient de aansturing en het beheer van de politie lokaal verankerd te blijven. Werk Gemeenten zijn wettelijk verantwoordelijk voor de participatie van alle burgers. Dat is terecht omdat juist gemeenten in staat zijn mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt op maat te bedienen met lokale inkleuring. Op dit moment bestaan echter teveel regelingen voor gelijksoortige doelgroepen, die een grote afstand tot de arbeidsmarkt gemeen hebben en niet op eigen kracht een reguliere baan kunnen vinden. Dat leidt enerzijds tot veel procesdrukte, een onheldere taakverdeling en georganiseerd wantrouwen aan de kant van de verantwoordelijke organisaties (ministeries, UWV, SVB en gemeenten) en anderzijds tot onduidelijkheid en onbegrip aan de kant van burgers. Deze bezwaren worden weggenomen door te kiezen voor een integrate benadering voor de verschillende doelgroepen ongeacht hun uitkeringsrechten. Dan kunnen veel kosten worden bespaard en wordt de effectiviteit van re-integratie verhoogd. Belangrijkste onderdelen van deze integrale benadering zijn: - arbeidsmarktbeleid door samenwerkende gemeenten; - minder top-down sturing vanuit ministeries en ZBO's; - een aanpak voor verschillende doelgroepen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt; - in het eerste jaar na beeindiging van een dienstverband is de werkgever verantwoordelijk voor re-integratie en activering; - na het eerste jaar gaat deze verantwoordelijkheid over naar de gemeenten; - vereenvoudigen van administraties door stroomlijning van begrippen en bevoegdheden en op termijn een administratie; - komen tot een heldere verantwoording. Laat de werkpleinen functioneren op basis van jaarplannen, op te stellen door gemeenten in de regio erjjuwv samen. Laat de wethouders in de regio van de 100 werkpleinen verantwoordelijk zijn voor de sturing op het werkplein;

40 - Decentralisatie en maatwerk is het devies. Participatiebeleid begint bij de lokale agenda voor maatschappelijke participatie en activering. Bundeling van krachten van gemeenten is nodig op de schaal van 100 werkpleinen, als het gaat om toeleiding naar (regulier) werk. Voor afspraken met branches/sectoren biedt een grotere opschaling naar 30 arbeidsmarktregio's zeker voordelen. Wmo en preventie; decentralisatie AWBZ In Nederland worden de meeste financiele middelen voor zorg besteed aan het einde van het zorgproces. Voorkomen is beter dan genezen. Desondanks is de preventieve inzet zeer beperkt. Daarnaast wordt de overtuiging dat het huidige zorgsysteem op termijn niet houdbaar is, steeds sterker. De gevolgen van de vergrijzing moeten echter wel worden opgevangen. Een forse inspanning op preventie kan daartoe bijdragen. Effectieve preventie kan veel geld besparen. Gemeenten willen en kunnen dat organiseren. De middelen voor preventie zijn tot nog toe zeer beperkt. Een substantiele verschuiving van middelen van het eind van het zorgproces naar het begin zal macro forse besparingen opleveren, terwijl de zorg voor degenen die er op aangewezen zijn betaalbaar blijft. De VNG bepleit dan ook realisatie op korte termijn van de genoemde verschuiving. Bezuinigingen op de AWBZ en de Zorgverzekeringswet leiden rechtstreeks tot een groter beroep op de gemeentelijke verantwoordelijkheid in het kader van de Wet Publieke Gezondheid en de Wmo. Gemeenten hebben eerder succesvol de Wmo ingevoerd en staan klaar om een bredere verantwoordelijkheid op zich te nemen. Teneinde gemeenten in staat te stellen hun lokale zorgtaken nog doelmatiger uit te voeren, moeten onderdelen uit de AWBZ (en deels Zorgverzekeringswet) met de daarbij behorende middelen naar de Wmo worden overgeheveld. Het gaat hierbij om de mobiliteitshulpmiddelen en -voorzieningen, de gelden voor de MEE-organisaties (de clientondersteuning), de persoonlijke verzorging en de begeleiding. Jeugdzorg Gemeenten willen, mede op basis van het rapport "Van klein naar groot" van de commissie Zorg om jeugd (commissie Paas), werken aan de verdere ontwikkeling en uitbouw van centra voor jeugd en gezin, die verantwoordelijk worden voor: - Jeugdgezondheidszorg en preventie; - Opvoed- en opgroeiondersteuning; - Eerstelijns ambulante hulp, inclusief laagfrequente en langdurige hulp aan multiprobleemgezinnen; - Het inroepen van kortdurende gespecialiseerde jeugdzorg via een verwijzing; - Coordinate en casemanagement; - Samenhang met het lokale jeugdbeleid; - Afstemming met de school gefinancierde leerlingenzorg. Hiervoor is nieuwe wetgeving nodig en een nieuwe financieringsystematiek, die gemeenten in staat stellen de verantwoordelijkheid voor samenhangende ondersteuning en hulp aan kinderen en hun gezinnen vorm te geven en waar te maken. Veiligheid Effectief veiligheidsbeleid vergt een integrale aanpak door politie (en brandweer), justitie en gemeente. Gebiedsgebonden politiezorg, waarbij opsporen, signaleren en handhaven worden gecombineerd is zeer effectief. Door de lokale verankering zijn handhavingarrangementen met andere toezichthouders als BOA's en particuiiere beveiligers onder regie van de gemeenten realiseerbaar. Het rijk dient bij de hervorming van de politie dan ook te kiezen voor versterking van lokale sturing. Daarbij gelden de volgende uitgangspunten: - het lokale veiligheidsplan moet een wettelijke status krijgen; - de gemeente heeft recht op inzicht in de beschikbaarheid en inzet van de politie en het beslag dat het Openbaar Ministerie daarop legt; - het OM moet meer ruimte krijgen om in de lokale driehoek afspraken te maken; - veiligheidsregio's moeten verlengd lokaal bestuur blijven. Helaas speelt het rijk op dit moment volledig de centralistische kaart en levert ieder stap meer centrale sturing op. Een veiligheidsorganisatie waar de lokale politiek niet bij kan zal echter weinig effect sorteren. Gemeenten blijven alles in het werk stellen om hun positie in het veiligheidsdomein te verstevigen.

41 Gebiedsontwikkeling In iedere gemeente moet worden gei'nvesteerd in ruimtelijke ontwikkelingen. Mede hierdoor nemen gemeenten het grootste deel van de publieke investeringen voor nun rekening. Gemeenten willen tempo maken met gebiedsontwikkeling. Grote gemeentelijke projecten hebben, net als rijksprojecten, vaak te maken met onaanvaardbare vertragingen. Vertragingen van tien jaar zijn geen uitzondering en besluitvorming verloopt stroperig en complex. Vooral de samenwerking tussen overheden kan beter. Gemeenten, provincies en rijksoverheid werken langs elkaar heen en elkaartegen. Gezamenlijk overleg tussen alle betrokken partijen moet ervoor zorgen dat iedereen tijdig en gecoordineerd aan het werk gaat. De Crisis- en herstelwet biedt een mogelijkheid voor gemeentelijke projecten met nationale betekenis, maar er is meer nodig. Voor alle complexe ruimtelijke projecten is een goed gestructureerde voorbereidingsprocedure nodig om het risico op juridische fouten te verminderen. Gelet op de complexiteit, is naast een goede samenwerking van de verschillende gemeentelijke onderdelen goede afstemming met de andere overheden noodzakelijk. Daarbij gaat het niet alleen om juridische vraagstukken, maar vooral om de houding om samen maatschappelijk belangrijke voorzieningen te realiseren. Complementair bestuur is een absolute voorwaarde voor het verhogen van het tempo in de gebiedsontwikkeling. De besluitvorming wordt daardoor transparanter en kwalitatief beter. Een goed gestructureerde voorbereiding biedt meer duidelijkheid en participatiemogelijkheden voor burgers. Voorwaarden voor decentralisatie Gemeenten willen en kunnen taken op lokaal niveau beter en efficienter uitvoeren. Om gemeenten daartoe in staatte stellen moet aan de volgende voorwaarden worden voldaan: - sterke gemeenten moeten zelfstandig of door samenwerking zorgerc"*oor voldoende bestuurskracht; - handelingsruimte voor gemeenten bij de uitvoering; - duidelijke bevoegdheden richting maatschappelijke organisaties; - voldoende financiele middelen voor nu en in de toekomst. Financiele ruimte voor gemeenten Wat hun middelen betreft zijn gemeenten voor een belangrijk deel af hankelijk van het rijk. Gemeenten willen die afhankelijkheid van het rijk beperken door een verschuiving van een deel van het rijksbelastinggebied naar het gemeentelijke belastinggebied. Een verschuiving die niet tot lastenverhoging voor de burger mag leiden. Het grotere takenpakket van gemeenten rechtvaardigt een groter gemeentelijk belastinggebied. Daarnaast dient de normeringsystematiek, de "samen trap op, samen trap af" afspraak waarbij de algemene uitkering in het gemeentefonds is gekoppeld aan de rijksuitgaven, te worden hervat. De normeringsystematiek heeft in de afgelopen jaren zijn waarde bewezen en garandeert een rechtvaardige en evenredige verdeling van lasten en lusten voor gemeenten en rijk. Bij het instapniveau moet rekening worden gehouden met het'tussen haakjes plaatsen'van deze systematiek in de jaren 2009, 2010 en Noodzaak van gelijktijdige schaalverkleining en schaalvergroting Schaalverkleininq: teruq naar de burger Er is sprake van een te lage betrokkenheid van burgers bij het lokaal bestuur, weinig inzet van de eigen capaciteiten van burgers en bedrijven voor het oplossen van problemen in de eigen (leef)omgeving en een bovenmatig grote bureaucratie. Dit is niet alleen een probleem voor het benodigde vertrouwen en de samenwerking tussen burger en bestuur, maar ook een probleem in het licht van de huidige financiele crisis. We moeten burgers en bedrijven meer ruimte geven om zaken zelf op te pakken. En hen meer invloed geven en betrokken krijgen bij het beleid, de besluiten en de uitvoering door de overheid. Gemeenten hebben reeds aanzienlijke ervaring met het geven van verantwoordelijkheden aan burger en bedrijf en het organiseren van inspraak en participatie. Gemeenten moeten hiermee aan de slag om de komende jaren de relatie met hun burgers te verbeteren en samen met hen de opgaven voor de toekomst aan te pakken.

42 De schaal van de directe leefomgeving is er een van de lokale gemeenschap. Het lokaal bestuur heeft reeds ervaring in het geven van verantwoordelijkheden en beslissingsvrijheid op dit niveau, het dichtst bij de burger. Hier is sprake van een scala aan vergaande en minder vergaande vormen. Gesproken wordt over burgerparticipatie op diverse niveaus op de 'participatieladder': van 'slechts' informeren tot de ultieme vorm, het meebeslissen door burgers. Hierin moet worden doorgezet om burgers zoveel mogelijk zeggenschap over de eigen leefomgeving te geven. Zonder daarmee een nieuwe bestuurslaag met bijbehorende bureaucratie te creeren. Burgers krijgen de mogelijkheid om zelf het heft in handen te nemen. Met dorps-, wijk- of buurtbudgetten krijgen burgers of burgerorganisaties bevoegdheden die daarvoor uitsluitend aan volksvertegenwoordigers en gemeentebestuurders werden voorbehouden. Mensen die de buurt kennen, kunnen zaken voor en in de buurt realiseren. Samen ontwikkelen zij een gemeenschappelijke visie op buurt, dorp of wijk. Zo worden mensen betrokken bij de inrichting van hun samenleving, en moet de overheid zich reorganiseren van een aanbod naar vraaggerichte organisatie: op kieine schaal en voor overzichtelijke problemen wordt het contact tussen burger en bestuur hersteld. De voorwaarde is wel dat in deze vorm ook vrijheid wordt geboden. Van de betrokken bewoners wordt enige scholing en inzet verwacht. Voorts moet voor zover relevant de afspiegeling in het oog worden gehouden, en de mate van democratische besluitvorming en verantwoording. Schaalveraroting: organisatie en schaal vloeien logisch voort uit de taken Nu bestaat bestuurlijk Nederland uit een veelheid aan overheidsorganisaties met deels overlappende verantwoordelijkheden. Er is sprake van overlap bij zowel de verschillende formele bestuurslagen (rijk, provincies en gemeenten) als een groot aantal tussenstructuren. Deze versnippering van de overheid leidttot afstemmingsproblemen en dubbel werk. Kortom het kan en moet efficienter en transparanter. Taken die geen onmiddellijk verband houden met de directe leefomgeving, dienen op de meest efficiente schaal te worden georganiseerd, waarbij ook de samenhang met andere beleidsterreinen in het oog moet worden gehouden. Kortom: organisatie en schaal moeten logisch en efficient voortvloeien uit het samenhangende takenpakket van de decentrale overheid. Het streven moet daarom zijn de inspanningen op beleidsterreinen die gemeenten binnen samenwerkingsverbanden doen, te bundelen. Op deze wijze vindt stroomlijning plaats van de regionale besluitvorming en de aanpak van maatschappelijke vraagstukken op het terrein van arbeidsmarkt, onderwijs, veiligheid, gezondheid, verkeer en economie. Veel overheidstaken betreffen een 'front-office'-functie, waarvan de burger wil dat die gewoon goed geregeld is, hoe het ook is georganiseerd. Hier is de burger vragende partij, maar wel bij een enkele aanbieder. Hier spelen aspecten als klantvriendelijkheid en efficiency een rol. Dit zijn overheidstaken die optimaal en op een grotere schaal kunnen worden georganiseerd, zonder dat daarbij de toegankelijkheid verloren gaat. De back-office voor deze 'dienstverleningstaken' kan dus ook op deze grotere en congruente schaal worden georganiseerd. Tegelijkertijd moeten de front-offices goed blijven aansiuiten bij de directe leefomgeving. Elektronische dienstverlening speelt daarbij een belangrijke rol. Verdere integratie van processen leidt ook tot besparingen. Gemeenschappelijke regelingen leveren immers bewezen efficiencyvoordelen op, met name in de primaire processen. Deze samenwerkingsvormen moeten transparanter, slagvaardiger en slanker worden. De democratische verankering krijgt vorm in een directe(re) bestuurlijke verbinding met de gemeenten. Toekomst gemeenten, provincies en waterschappen Goed functionerende regionale samenwerking of gemeenten op regionale schaal leiden ertoe dat het takenpakket van provincies verder kan worden beperkt, en - bij een krachtig regionaal bestuur - kan worden ondergebracht bij regio's. Ook de rijksoverheid kan verder decentraliseren onder het motto "vertrouwen en loslaten". Zowel beleidsmatig als in de uitvoering is er met goed functionerende regionale samenwerking immers een slagvaardige eerste overheid. Deze eerste overheid opereert waar mogelijk dichtbij en in samenwerking met de burger en waar nodig op regionaal niveau. Een en ander leidt ertoe dat ook de rijksoverheid compacter kan worden vormgegeven. Zes a zeven 'kerndepartementen' zouden zich naast het stellen van nationale wettelijke kaders bezig kunnen houden met die vraagstukken die de territoriale grenzen van de eerste overheid overschrijden, met name op het gebied van ruimtelijke ordening en infrastructuur. Inspecties en toezicht vanuit de rijksoverheid zouden verder kunnen worden gereduceerd.