3. Verslag Overleg Publieke Gezondheid - Algemeen Bestuur GGD IJsselland d.d. 15 december 2016 (bijlage) Vaststellen

Transcriptie

1 agenda vergadering Overleg Publieke Gezondheid datum 16 maart 2017 tijdstip 11:00 11:40 Locatie. Vergaderruimte IJssel (1e etage) ; locatie Zeven Alleetjes 1 Zwolle GGD IJsselland Algemeen Bestuur GGD IJsselland uur ; OPENBAAR 1. Opening 2. Insprekers 3. Verslag Overleg Publieke Gezondheid - Algemeen Bestuur GGD IJsselland d.d. 15 december 2016 (bijlage) Vaststellen Informerend 4. Ingekomen stukken en mededelingen a. Terugkoppeling BAC-PG dd. 15 februari 2017 (mondeling, agenda zie bijlage) b. Resultaten onderzoeken IGZ (bijlage) c. Raadsconferentie (bijlage) 5. Programma Bestuurdersdag 30 maart 2017 (ter vergadering) 6. Onverzekerdenzorg (bijlage) 7. Rondvraag EINDE OPENBARE VERGADERING uur Besloten gedeelte 8. Verslag Overleg Publieke Gezondheid Algemeen Bestuur GGD IJsselland d.d. 15 december 2016 Besloten gedeelte (separaat verzonden) Vaststellen en besluiten het verslag niet openbaar te maken Lunch

2

3 notulen van Algemeen bestuur GGD IJsselland (openbaar deel) datum 15 december 2016 aanwezig E.W. Anker (voorzitter, Zwolle), J. Janssen (Hardenberg), M.R.H.M. von Martels (Dalfsen), K. Scheele (Ommen), G. Hiemstra (Raalte), G. Knol (Zwartewaterland), T.C. Segers (Staphorst), E. Spaan (Kampen), A.G.J. Strien (Olst-Wijhe), mw. A.M. van den Berg (secretaris / directeur publieke gezondheid GGD) afwezig Mw. H.J. Frantzen Boeve (Steenwijkerland) en J.W.J. Kolkman (Deventer) Algemeen 1. Opening De voorzitter, de heer Anker, opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom. Bericht van verhindering is ontvangen van de heer Kolkman en mevrouw Frantzen Boeve. De heer Knol voert namens de gemeente Steenwijkerland het woord. 2. Insprekers Er hebben zich geen insprekers aangemeld. 3. Verslag Overleg Publieke Gezondheid - Algemeen Bestuur GGD IJsselland d.d. 2 november 2016 Het Algemeen Bestuur stemt in met het verslag. Informerend 4. Ingekomen stukken en mededelingen Mondeling Bestuurdersdag Mevrouw Van den Berg deelt mee dat de Bestuurdersdag plaatsvindt op donderdag 30 maart De dag bestaat uit een inhoudelijk deel (terugblik, koersbepaling) en het afleggen van een bezoek of een inspiratie van buitenaf. Suggesties voor de invulling van de Bestuurdersdag zijn welkom. Rubber granulaat Mevrouw Van den Berg geeft aan dat het RIVM in week 51 met haar conclusies over kunstgrasvelden en rubbergranulaat naar buiten komt. Het rapport zelf verschijnt enkele weken later. De GGD wil aan de voorkant de bestuurders bedienen met een advies. Op de dag dat de conclusies naar buiten komen, heeft de GGD een persbericht en een inhoudelijke advies voor de leden van het Algemeen Bestuur klaarliggen. Er wordt op landelijk GGD / GHOR-niveau gewerkt aan een toolkit met mogelijk gestelde vragen en antwoorden en handelingsperspectieven om bestuurders behulpzaam te zijn.

4 vervolgblad 2 van 5 De voorzitter verzoekt de GGD eveneens de portefeuillehouders sport te informeren. Desgevraagd geeft mevrouw van den Berg aan het logisch te vinden dat in het RIVM rapport ook aandacht wordt besteed aan mogelijke alternatieven. Schriftelijk 4A. Verzoek Steenwijkerland om uitvoering JGZ 0-4 Advies Kennis nemen van de wens Steenwijkerland om JGZ 0-4 jaar uit te laten voeren door GGD IJsselland Intentie uitspreken om JGZ 0-4 in Steenwijkerland uit te voeren mits dit past binnen de kaders van een integrale JGZ die met andere gemeenten zijn afgesproken Instemmen met het starten van bestuurlijk overleg en het voorbereiden van een plan van aanpak en een businesscase op basis waarvan verdere besluitvorming kan plaatsvinden. Bespreking De voorzitter geeft aan dat de gemeente Steenwijkerland wil aansluiten bij de JGZ 0-4 van GGD IJsselland. In een brief d.d. 9 december 2016 vraagt de gemeente aan het Algemeen Bestuur de intentie uit te spreken per 1 januari 2018 de JGZ 0-4 jaar over te nemen. De heer Janssen zegt dat de reactie van het DB is de intentie uit te spreken het te gaan doen en te kijken of het past binnen de kaders die ook voor andere gemeenten golden en gelden. We moeten kijken of het lukt voor 1 januari De trajectkosten zijn voor Steenwijkerland, net zoals deze bij de overgang van de JGZ 0-4 voor de andere gemeenten door hen zijn gedragen. Tegen de zomer is naar verwachting de businesscase gereed. Het DB komt dan met een voorstel naar het Algemeen Bestuur. De heer Hiemstra merkt op dat het aantal consultatiebureaus ook bepalend is voor de kostprijs. De heer Janssen wijst er op dat de stenen voor eigen rekening van de gemeenten komen. Het is positief als er straks in de gehele regio geïntegreerde Jeugdgezondheidszorg is voor 0-18 jarigen. De heer Anker sluit zich bij deze woorden aan. Het Algemeen Bestuur neemt kennis van de schriftelijke mededeling. Besluitvormend 5. Kaderbrief programmabegroting 2018 Advies De kaderbrief programmabegroting 2018 vaststellen De kaderbrief ter informatie sturen aan de gemeenteraden van betrokken gemeenten Bespreking De heer Strien geeft aan dat de brief informatief is maar nauwelijks kaders geeft. Hij vindt het meer een Ontwikkelingenbrief en wil strakker definiëren welke kaders m.b.t. de GGD worden gehanteerd. Als voorbeeld noemt hij een regel dat wanneer gemeenten een vergoeding van het Rijk krijgen voor de uitvoering van taken door de GGD, de gemeenten deze doorsluizen naar de GGD en dat de GGD het voor dit geld doet. En dat voor overige ontwikkelingen geldt dat het budgettair neutraal binnen de organisatie moet worden opgelost. De heer Knol wijst op de autonomie van gemeenten. Deze brengt met zich mee dat elke gemeente een afweging kan maken hoe ze de middelen gaat besteden. Eén op één doorsluizen van gelden past daar niet in. De heer Strien zegt dat dit een voorbeeld is van kaders waarover je met elkaar kunt discussiëren. 2

5 vervolgblad 3 van 5 Hij leest op pagina 4 over maatschappelijke zorg dat GGD IJsselland voor acht gemeenten de taken m.b.t. vervuilde huishoudens verzorgt. Hij wil weten of alleen de acht gemeenten hier via de inwonerbijdrage aan bijdragen. Desgevraagd geeft de heer Von Martels aan dat bespreking van de concept-kadernota van GGD IJsselland in de raad geen bijzonderheden heeft opgeleverd. De heer Segers verzoekt in de Kaderbrief de gemeentelijke bijdragen op te nemen. De heer Spaan vraagt zich af of het nu al mogelijk is kaders aan te geven richting de begroting 2018 terwijl er zich nog allerlei nieuwe ontwikkelingen voor kunnen doen. De heer Hiemstra sluit zich aan bij de opmerking van de heer Knol. In principe worden er geen specifieke uitkeringen in het gemeentefonds gedaan maar loopt financiering via de algemene uitkering. De middelen kunnen naar de GGD gaan maar mogen ook anders besteed worden. Daar maakt de gemeente een eigen afweging over. Als de GGD een rol gaat spelen bij de Omgevingswet moeten daar dan geen middelen voor worden vrijgemaakt? De heer Scheele begrijpt dat in de Kaderbrief voortgegaan wordt op de ingeslagen weg. De uitkomsten van de bestuurdersconferentie en de impact van een nieuw kabinet zijn nu nog niet in te schatten. Ten aanzien van de statushouders is het logisch dat de GGD kan voorzien in een aanbod maar er is geen verplichting voor gemeenten er gebruik van te maken. De heer Scheele wil n.a.v. de tekst op pagina 5 over de kosten van organisatieontwikkeling graag weten wat afgelopen jaren gedaan is rond de organisatieontwikkeling. De voorzitter gaat in op de vraag hoe om te gaan met het Gemeentefonds. Hij wijst er op dat de GGD een wettelijke taak heeft bij het uitvoeren van het Rijksvaccinatie programma maar daarvoor de hand moet ophouden bij gemeenten. Hetzelfde geldt voor statushouders. De voorzitter wijst erop dat er lokale afwegingsruimte is maar dat er voor de gemeenten verplichte publieke taken bestaan. Die taken zijn niet facultatief en daarmee zijn de middelen niet vrij besteedbaar. Hij wijst erop dat de voorbereidingen Omgevingswet ( die in 2019 in werking treedt) in volle gang zijn en dat dit op enig moment als onderwerp terug komt in de Kaderbrief. Mevrouw Van den Berg zegt dat er onderwerpen zijn waar de wettelijk taak altijd en in zijn geheel bij de GGD ligt. Daarnaast zijn er wettelijk taken waarbij de GGD een deel doet en lokale partijen een ander deel. Vooral daar doet de vraag wie wat gaat uitvoeren tegen welke financiering zich voor. Ze geeft aan dat de Kaderbrief vooral ontwikkelingen schetst. Van nog niet alle ontwikkelingen zijn de financiële effecten voor de begroting 2018 al te kwantificeren. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor de Omgevingswet. In het vervolg van deze vergadering staat dit onderwerp prominent op de agenda. Alleen de acht gemeenten die gebruik maken van het GGD-aanbod ten aanzien van vervuilde huishoudens betalen daarvoor. Over het vermelden van de hoogte van de gemeentelijke bijdragen in de Kaderbrief zegt mevrouw Van den Berg dat deze wordt opgenomen in een factsheet die wordt uitgereikt tijdens de bestuurdersconferentie en waar alle kerncijfers in vermeld staan. Er is in de begroting geen budget voor organisatieontwikkeling gelabeld. Organisatieontwikkeling noemt ze een belangrijke randvoorwaarde om als GGD de goede dingen te blijven doen. De onderwerpen die daarvoor moeten worden opgepakt komen in de organisatie ontwikkelagenda. Te zijner tijd komt het onderwerp als thema terug op de agenda. De voorzitter memoreert wat er afgelopen jaren is gerealiseerd op het terrein van bijvoorbeeld planning en control. Onlangs heeft hij een overzicht gekregen van wat we in de afgelopen jaren hebben gedaan. Dit is ook informatief voor de AB-leden. Over de voorstellen van de heer Strien m.b.t. het aangaan van de discussie over de kaders stelt de voorzitter voor deze te betrekken bij de modernisering governance. Het Algemeen Bestuur stemt in met het voorstel. 3

6 vervolgblad 4 van 5 6. Treasurystatuut GGD IJsselland Advies Het treasurystatuut GGD IJsselland 2016 vaststellen. Bespreking De heer Segers vraagt of in de Inleiding op pagina 3 het minimumbedrag niet juist het maximumbedrag moet zijn. Dit wordt nagegaan. (N.b. het betreft hier het laagste drempelbedrag dat mag worden aangehouden op de eigen bankrekening. Voor de GGD is dit dus ,=). Het Algemeen Bestuur stemt in met het voorstel. 7. Rechtmatigheidskader accountantscontrole Jaarrekening GGD IJsselland Advies In te stemmen met het Rechtmatigheidskader voor de accountantscontrole van de jaarrekening 2016 en aan te bieden aan het Algemeen bestuur. Het Algemeen Bestuur stemt in met het voorstel. 8. Vaststellen begrotingswijziging 2016/1 Advies Begrotingswijziging 2016 nr. 1 vaststellen. Het Algemeen Bestuur stemt in met het voorstel e Wijziging gemeenschappelijke regeling GGD IJsselland Advies Het dagelijks bestuur stelt u voor op basis van de besluitvorming van de gemeenten hierover de 3e wijziging van de gemeenschappelijke regeling GGD IJsselland per 1 januari 2017 vast te stellen. Het Algemeen Bestuur stelt de 3 e wijziging van de gemeenschappelijke regeling per 1 januari 2017 vast. 10. Activiteiten GGD statushouders 2016 / 2017 Advies Kennis nemen van de informatie met daarin de specifieke benoeming van de taken van het Ondersteunings Team Asielzoekers en Vergunninghouders (OTAV) Instemmen met een vergoeding van deelnemende gemeenten aan GGD IJsselland voor extra werkzaamheden voor opvang van statushouders in gemeenten (op basis van de gerealiseerde instroom en de geraamde bedragen voor JGZ en overige taken). a. Hiervoor een bedrag van maximaal ,- in de begroting van GGD IJsselland van 2017 reserveren b. Toekenning van een bedrag van ,- voor uitgevoerde werkzaamheden binnen deze taken in 2016, conform bijlage 3. Wanneer de werkelijke aantallen na het eerste half jaar c.q. aan het einde van 2017 substantieel (> 10%) verschillen, zullen wij een voorstel doen tot terugbetaling dan wel het verzoek voor extra middelen. Het Algemeen Bestuur stemt in met het voorstel. 4

7 vervolgblad 5 van Rondvraag Er zijn geen punten voor de Rondvraag. Om uur sluit de voorzitter het openbare deel van de vergadering. 5

8 MEMO Aan Bestuurlijke Adviescommissie Publieke Gezondheid Van Bureau VNG / GGD GHOR Nederland doorkiesnummer bijlage(n) afschrift aan Datum Onderwerp : Vergadering agendacommissie BacPG woensdag 15 februari 2017 Locatie : GGD GHOR NL Tijd : Woensdag 15 februari uur, inlooplunch vanaf Agenda 1. Opening 2. Verslag vorige vergadering (12 oktober) Bijlage 2 3. Mededelingen Bijlage 3 a. Klankbordgroep gezondheidsprogramma statushouders b. Bijeenkomst stimuleringsprogramma 30 januari c. Bijeenkomst veldnormen d. Agenda voor de zorg e. preventieakkoord f. Preventieagenda JGZ g. Rubbergranulaat 4. Terugkoppeling agendacommissie 14 december en voorstel gezamenlijke vergaderingen bestuurders en DPG en Bijlage 4 5. Bestuurlijke ambities richting verkiezingen GGD GHOR NL (nazending) Bijlage 5 6. Ontwikkelen bouwstenen integraal werken in de wijk Bijlage 6 7. Omgevingswet Bijlage 7 8. Intensieve Veehouderij Bijlage 8 Stukken ter kennisname 9. Samenwerking Zorgverzekeraars en preventiecoalities Bijlage Onderzoeken IGZ Bijlage Rondvraag en sluiting

9 02/02

10 > Retouradres Postbus EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG Bezoekadres Parnassusplein VX Den Haag Kenmerk PG Bijlage(n) 3 Uw brief Datum 3 november 2016 Betreft Kamerbrief resultaten IGZ onderzoeken GGD'en Geachte voorzitter, Correspondentie uitsluitend richten aan het retouradres met vermelding van de datum en het kenmerk van deze brief. De Inspectie Gezondheidszorg (IGZ) heeft onderzoek gedaan naar de uitvoering van de taken van de GGD binnen de vier pijlers 1 (zoals benoemd in het stimuleringsprogramma publieke gezondheid) en de jeugdgezondheidszorg (JGZ). De vraag om deze onderzoeken ontstond na signalen dat GGD en in bepaalde taakvelden kwetsbaar zouden zijn, zoals onder meer blijkt uit een conclusie van het GGD GHOR Nederland rapport Publieke Gezondheid Borgen 2. Naar aanleiding van zulke signalen is in 2014 ook het Stimuleringsprogramma Betrouwbare Publieke Gezondheid gestart. Het Stimuleringsprogramma loopt tot eind 2017, en is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van het Ministerie van VWS en de VNG. De VNG is betrokken omdat gemeenten eigenaar zijn van GGD en en daarmee verantwoordelijk voor het functioneren van individuele GGD en. Controle vindt plaats door de gemeenteraden van de aangesloten gemeenten. VWS is medeverantwoordelijk vanwege de systeemverantwoordelijkheid voor het stelsel publieke gezondheid. In de laatste voortgangsbrief over het stimuleringsprogramma (Kamerstuk , nr. 231) hebben wij toegezegd om uw Kamer voor de begrotingsbehandeling te informeren over de resultaten van de door de IGZ uitgevoerde onderzoeken. Met deze brief geven wij uitvoering aan deze toezegging. De IGZ rapporteert over drie onderzoeken, te weten: 1. een verkennend kwalitatief onderzoek onder alle Directeuren Publieke Gezondheidszorg (DPG) om zicht te krijgen op de wijze waarop zij hun organisatie aansluiten op de vier pijlers; 2. de follow-up van het onderzoek naar infectieziektebestrijding uit 2015; 3. de tussenrapportage van het onderzoek naar de jeugdgezondheidszorg. 1 De vier pijlers van de GGD zijn: monitoren, signaleren en adviseren; gezondheidsbescherming waaronder infectieziektebestrijding, medische milieukunde, en technische hygiënezorg vallen; optreden bij crises; en toezicht. 2 Zie: Pagina 1 van 7

11 Naast deze IGZ-onderzoeken zijn nog enkele verdiepende onderzoeken in uitvoering die in combinatie met de IGZ-onderzoeken het beeld compleet moeten maken. Zoals in de voortgangsbrief (Kamerstuk , nr. 231) reeds is aangekondigd, is aanvullend onderzoek gestart om de complete takenpakketten en capaciteit van GGD en in kaart te brengen. Rapportage vindt plaats op individueel GGDniveau. Daarnaast vindt een onderzoek plaats waarin de hoofdstromen van gemeentelijke beleidsinzet in kaart worden gebracht op het gebied van sociaaleconomische gezondheidsverschillen, gezondheidsbevordering en preventieve ouderengezondheidszorg. Dit onderzoek zal ook in kaart brengen welke organisaties deze voor gemeenten verplichte taken uitvoeren. Kenmerk PG De resultaten van beide onderzoeken zullen voor de zomer van 2017 met uw Kamer worden gedeeld. Het totaal van alle onderzoeken geeft extra inzicht in het functioneren van GGD en, ook waar het gaat om voor hen facultatieve, maar voor gemeenten verplichte taken. Conclusie IGZ onderzoeken De algemene conclusie uit de IGZ onderzoeken, die zijn meegestuurd bij deze brief, is dat er veel diversiteit in taken en structuur bestaat tussen GGD en en de gemeenschappelijke regelingen waaronder zij functioneren. Tegelijkertijd wordt geconstateerd dat alle GGD en de taken uit de wet publieke gezondheid (in het vervolg Wpg-taken genoemd) en taken die onder de vier pijlers vallen kunnen uitvoeren. De GGD en hebben goed geanticipeerd op vernieuwingen bij gemeenten en werken waar nodig samen. De governancestructuur van GGD en is veel meer dan voorheen gericht op innovatie en toegevoegde waarde voor de klant (burger, gemeente, zorgaanbieder en rijk). Dit wordt mede door veranderende omstandigheden ingegeven. De resultaten van de IGZ-onderzoeken geven geen aanleiding voor extra activiteiten naast de lopende trajecten zoals beschreven in de laatste voortgangsbrief over het stimuleringsprogramma (Kamerstuk , nr. 231) en de in voorgaande genoemde onderzoeken Hieronder staan de resultaten en beleidsimplicaties van de IGZ onderzoeken, en de voortgang rond toezicht. Onderzoek aansturing DPG en Werkwijze De IGZ toetst aan de hand van (veld)normen. Er zijn echter nog geen veldnormen voor het gehele takenpakket van de GGD en beschikbaar. De IGZ heeft daarom een verkennend onderzoek naar de taken van de GGD en uitgevoerd met behulp van individuele gesprekken met alle directeuren Publieke Gezondheid (DPG). Het doel van deze gesprekken was om zicht te krijgen op de wijze waarop de DPG op de vier pijlers de eigen organisatie aanstuurt en de kwaliteit van de uitvoering borgt. Grote diversiteit tussen GGD en en gemeenschappelijke regelingen De IGZ concludeert dat elke GGD anders is. De takenpakketten, formaties, structuur en manier van leidinggeven zijn van GGD tot GGD sterk verschillend, net als kenmerken van de demografie/geografie van de GGD-regio s. Een even divers beeld komt naar voren bij de gemeenschappelijke regelingen waarmee gemeenten hun GGD en aansturen. Pagina 2 van 7

12 Van intern gericht naar omgevingsbewust handelen Een belangrijke conclusie van de IGZ is dat de cultuur en het handelen van GGD en van intern gericht naar omgevingsbewust is toegegroeid. Deze meer maatschappelijke oriëntatie en blik naar buiten lijkt het gevolg te zijn van de recente decentralisaties. GGD en hebben geanticipeerd op het veranderde speelveld en ontwikkelen zich naar een moderne bedrijfsvoering, modern werkgeverschap en naar een hedendaagse organisatie Kenmerk PG Ketenpartners van belang voor de GGD Samenwerking met is noodzakelijk om zorgverlening en advisering goed op de behoeften van burgers af te stemmen. GGD en zoeken daarom actief contact met relevante partijen binnen de regio om de diverse taken succesvol uit te kunnen voeren. Deze samenwerking is een belangrijke informatiebron voor een GGD. Daarnaast bestaat er ook intensief bovenregionaal contact tussen GGD en onderling, ad hoc of in meer officiële samenwerkingsverbanden. GGD en ondersteunen elkaar ook bij problemen van een individuele GGD. Kritische massa noodzakelijk voor een robuuste GGD De IGZ ziet dat GGD en voldoende omvang nodig hebben om slagvaardig te kunnen zijn en taken efficiënt te kunnen uitvoeren. Door een brede inzet op een veelheid van taken ontstaat flexibiliteit, en krijgt de GGD bovendien de relevante informatie voor hun taakuitvoering. Dit impliceert dat GGD en in de basis robuust zijn, maar dat die robuustheid toeneemt als gemeenten meer taken bij GGD en beleggen. De rol van de Directeur Publieke Gezondheid (DPG) De ontwikkeling naar een omgevingsbewuste GGD heeft intern de nodige verandering gevergd. Zeker waar het gaat om de rol van de DPG. De IGZ merkt op dat deze nog maar kort bestaande functie sterk in ontwikkeling is en dat de netwerkrol van de DPG belangrijker is geworden om een sterke positie te verwerven binnen de regionale zorgsector, het gemeentelijk domein, en het veiligheidsdomein. Dit vraagt andere competenties van de DPG en, zoals politiek bestuurlijke sensitiviteit. Oren, ogen en adviseur Op basis van de wet Publieke Gezondheid (Wpg) is iedere gemeente verplicht om een nota lokaal gezondheidsbeleid op te stellen. In deze nota dienen aspecten als ambities, keuzes en prioriteiten op het gebied van volksgezondheid en collectieve preventie te zijn opgenomen. De landelijke nota gezondheidsbeleid door VWS uitgebracht biedt aan gemeenten een kader voor hun lokale gezondheidsbeleid. De GGD beschikt over informatie rondom de gezondheidsituatie van inwoners en heeft een adviesfunctie richting gemeenten daar waar het het lokale gezondheidsbeleid betreft. De IGZ merkt op dat vanwege de recente decentralisaties de tendens is om meer en meer tot integraal beleid te komen. Er wordt meer dan voorheen een beroep gedaan op de adviesfunctie van GGD en. Om deze adviesfunctie nu en in de toekomst goed te kunnen blijven vervullen, is het van belang om de veranderingen in gezondheidsproblemen voortdurend te monitoren, en dient relevante kennis en informatie op basis van wetenschappelijk onderzoek - voorhanden te zijn. Tevens is het van belang om toegang te houden tot informatie die uit de haarvaten van de samenleving komt. Pagina 3 van 7

13 Onderzoek Infectieziektebestrijding geen kwetsbaarheden De IGZ heeft een follow-up onderzoek uitgevoerd voor infectieziektebestrijding, na het onderzoek uit 2015 (het rapport Infectieziekte- en tuberculosebestrijding bij GGD-en op orde, maar kwetsbaar van 6 mei 2015). Bij alle 25 GGD en zijn de kwaliteitsnormen getoetst waar het gaat om infectieziektebestrijding. Het oordeel is dat de kwaliteit van infectieziektebestrijding inclusief de technische hygiënezorg goed is. Alle getoetste onderdelen voldoen aan de geldende wet- en regelgeving en aan de richtlijnen. Bovendien zijn de scores van 2016 aanzienlijk beter dan in GGD en treden meer naar buiten, zijn daarbij pro-actiever en bij alle GGD en is er een goede koppeling tussen infectieziektebestrijding en technische hygiënezorg. Uit de rapportage van de IGZ blijkt dat één GGD achter loopt in vergelijking met de rest. Bij deze GGD heeft de IGZ handhaving ingezet. Kenmerk PG De IGZ constateert dat de GGD en de kwetsbaarheid, waarover het rapport in 2015 sprak, goed hebben opgepakt. Door de ontwikkeling van interne en externe samenwerking wordt de gesignaleerde kwetsbaarheid ondervangen. Op basis hiervan concludeert de IGZ dat de GGD en de wettelijke taken voor infectieziektebestrijding goed uit kunnen voeren en ook extra activiteiten ontplooien. Wij hebben de IGZ ook gevraagd om haar bevindingen te spiegelen aan de uitkomsten van het GGD GHOR rapport Naar een toekomstbestendige en proactieve infectieziektebestrijding 3. De IGZ concludeert dat GGD en feitelijk al aan alle aanbevelingen voldoen of al acties ondernemen voor verdere versterking, met uitzondering van de laatste aanbeveling (er dient ruimte te worden gemaakt voor wetenschappelijk onderzoek en innovatie, veelal zijn daar multidisciplinaire teams voor nodig). De IGZ concludeert dat wetenschappelijk onderzoek en innovatie vaak als eerste wegvallen bij toenemende druk van buitenaf, zoals uitbraken of dreiging van grootschalige infectieziekten. Dit kan langdurige inzet van personeel vergen. Binnen het Stimuleringsprogramma is specifiek aandacht voor het borgen van wetenschappelijk onderzoek en innovatie in de vier pijlers, waaronder infectieziektebestrijding: er wordt een consortium van Academische Werkplaatsen Publieke Gezondheid opgericht onder leiding van het RIVM om de onderlinge uitwisseling te bevorderen. Op basis van de algemene bevindingen concluderen wij dat gezondheidsbescherming op het gebied van infectieziektebestrijding goed geborgd is. Onderzoek Jeugdgezondheidszorg tussentijdse bevindingen De JGZ, gedeeltelijk ondergebracht bij GGD en, gedeeltelijk bij thuiszorginstellingen, gedeeltelijk bij aparte stichtingen en gedeeltelijk bij gemeenten zelf, valt onder de verantwoordelijkheid van gemeenten. In de periode voert de IGZ een nieuwe toezichtronde bij de JGZ uit. Tot nu toe heeft de IGZ tien JGZ-organisaties bezocht, waarvan negen ondergebracht bij GGD en. Daarmee verkreeg de IGZ inzicht in de preventieve zorg voor kinderen van 139 gemeenten. In de bijgaande factsheet treft u een tussentijds beeld aan. De geaggregeerde resultaten komen in het derde kwartaal van 2017 beschikbaar. 3 Zie: Pagina 4 van 7

14 De IGZ constateert dat de bezochte JGZ-organisaties de afgelopen jaren druk bezig zijn geweest met het oppakken, uitwerken en verder implementeren van de verbeterpunten na het vorige toezichtonderzoek in De algemene indruk van de IGZ is dat de JGZ de kwaliteit van het inhoudelijke JGZ werk gemiddeld goed op peil heeft gehouden. De IGZ noemt dit een prestatie in een periode van transitie van de jeugdhulp naar het gemeentelijk domein. Ook zag de IGZ dat de JGZ alle zeilen moest bijzetten om de vergrote instroom van kinderen van asielzoekers een volledig en tijdig aanbod van JGZ te geven. De samenwerking na de transitie in het volop veranderende sociaal domein met sociale-, wijk-, jeugd-, en gebiedsteams is divers en nog volop in ontwikkeling. De IGZ acht een betere aansluiting van de JGZ met het sociale domein noodzakelijk. De IGZ roept gmeenten en JGZ-organisaties dan ook op om met spoed met elkaar in gesprek te gaan. Naast de algemeen positieve indruk van de IGZ, zijn er volgens de IGZ in de eerste periode van dit onderzoek een aantal bevindingen waar de JGZ een verbeterslag kan en moet maken: - De contactmomenten in het Landelijk Professioneel Kader (LPK) worden niet overal gevolgd. Het LPK is echter leidend en vooralsnog hoorde de IGZ geen argumenten die afwijking van het LPK rechtvaardigen. - Nog steeds bestaat er handelingsverlegenheid en slechte registratie bij vermoedens van kindermishandeling. - De bloeddruk bij kinderen met overgewicht wordt niet overal gemeten. - De groeicurve wordt soms niet beoordeeld door jeugdartsen en jeugdverpleegkundigen. - De registratie van (bijna) incidenten en klachten van medewerkers staat nog in de kinderschoenen. - De zorgoverdracht bij de groep jongeren met een licht verstandelijke beperking in de leeftijd van 18- naar 18+ krijgt onvoldoende aandacht. De IGZ koppelt genoemde bevindingen terug aan de JGZ-organisaties en verwacht op bijna alle onderdelen dat zij binnen drie maanden de tekortkomingen hebben opgelost. Kenmerk PG Voortgang toezichtfunctie van GGD en Er zijn drie thema s waarop GGD en toezicht uitvoeren, te weten technische hygiënezorg, kinderopvang en de Wmo. Aan de DPG en is gevraagd of gemeenten de toezichthoudende taak op de Wmo aan de GGD hebben gegeven. Dit werd door veel DPG en bevestigd, maar wel met de vermelding dat dit niet altijd voor alle gemeenten in hun regio zo is. Daarnaast zag de IGZ tevens dat GGD en alert zijn op de verhouding tussen hun toezicht- en adviesrollen. Dit is niet alleen het geval bij infectieziektebestrijding / technische hygiënezorg, maar ook bij nieuwe taken die verplicht zijn voor gemeenten, maar facultatief voor GGD en, zoals toezicht in het kader van de Wmo. Wij herkennen deze signalen. In het kader van het stimuleringsprogramma wordt dit verder uitgewerkt. Tijdens een volgende voortgangsrapportage zult u geïnformeerd worden over de resultaten van deze verkenning en eventuele nieuw in te zetten trajecten. Pagina 5 van 7

15 Overige signalen De IGZ heeft in haar onderzoek ook een aantal risico s benoemd: - De gemiddelde leeftijd van een GGD medewerker is jaar. Daarbij heeft men een lang dienstverband. Omdat ook de instroom van artsen Maatschappij en Gezondheid gering is, bestaat een risico op een tekort aan gekwalificeerd personeel in de toekomst. Uit de gesprekken kwam ook naar voren dat de opleidingen niet meer toegesneden zijn op de huidige werkzaamheden van de GGD. Daarnaast merkt de IGZ op dat dit probleem ook speelt bij andere artsen in het publieke domein (medisch milieukundigen, tuberculoseartsen en forensisch geneeskundigen). Wij herkennen deze signalen, en verwijzen u naar de Kamerbrief Opleidingen Publieke Gezondheidszorg (Kamerstuk , nr. 255). In deze brief is de brede aanpak geschetst om met de diverse betrokkenen in de sector een breed traject te starten ter bevordering van de instroom in opleidingen. De inzet is daarbij de instroom en de kwaliteit van het opleiden te verhogen, door het wegnemen van organisatorische en financiële belemmeringen, het terugdringen van administratieve lasten voor opleidende zorginstellingen en voor thuiszorginstellingen en het opheffen van marktverstoring als gevolg van opleiden Kenmerk PG - Er is behoefte aan meer uitwisseling tussen de Academische Werkplaatsen Publieke Gezondheid. Ook dit signaal is bekend. Daarom wordt een consortium Academische Werkplaatsen Publieke Gezondheid opgericht onder leiding van het RIVM (Kamerstuk Kamerstuk , nr. 231). - De samenwerking tussen zorgverzekeraars en lokale partijen kan beter als het gaat om preventieactiviteiten bij risicogroepen (selectieve preventie). Dit thema staat op de agenda; zie Kamerbrief Preventie in het Zorgstelsel (Kamerstuk , nr. 213). De kern van deze brief is dat gemeenten en zorgverzekeraars samen verantwoordelijk zijn voor selectieve preventie en dat samenwerking een voorwaarde is om hier stappen voorwaarts te zetten. Het tot stand komen van deze samenwerking is niet eenvoudig, daarom doet VWS de komende jaren het volgende: stimulering van de landelijke partijen in bestuurlijke overleggen, organiseren van eerste hulp bij preventie voor risicogroepen via een digitaal loket en een preventieteam en het voor 1/3 deel bijdragen aan coördinatiekosten die gemeenten en zorgverzekeraars moeten maken om gezamenlijke preventieprojecten voor risicogroepen op te zetten en uit te voeren. Conclusies en beleidsimplicaties Wij zijn tevreden over de resultaten van de IGZ onderzoeken. GGD en treden meer naar buiten, werken intern en onderling beter samen en zijn zich proactiever gaan opstellen. In de context van de decentralisaties is dat een positieve ontwikkeling. Het acteren binnen een gemeenschappelijke regeling lijkt GGD en in de praktijk dus niet kwetsbaar te maken, en ook GGD en met een beperkt facultatief takenpakket kunnen door samenwerking hun Wpg taken goed uit te voeren. Het feit dat de bestuurlijke aansturing van GGD en zeer divers is, is daarmee allerminst een negatieve bevinding, diversiteit werkt.. Het onderhavige IGZ onderzoek is kwalitatief van aard en doet daarmee geen uitspraken over de wettelijk conforme uitvoering van de Wpg. Het Rijk verwacht dat gemeenten binnen de wettelijke kaders blijven en toetst daar ook op. Pagina 6 van 7

16 Tot slot Nogmaals, het onderzoek dat door de IGZ is uitgevoerd naar de vier pijlers van de publieke gezondheid is verkennend van karakter geweest. Deze bevindingen dienen in het geheel van de (lopende) onderzoeken naar de taken van GGD en te worden geplaatst. Tevens is het onderzoek naar de jeugdgezondheidszorg een tussenrapportage van nog lopend IGZ-onderzoek. Wij informeren uw Kamer in de zomer van 2017 over vervolgbevindingen. Kenmerk PG Hoogachtend, de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, de staatssecretaris van Volksgezondheid Welzijn en Sport, mw. drs. E.I. Schippers drs. M.J. van Rijn Pagina 7 van 7

17 betreft Algemeen bestuur datum 16 maart 2017 agendapunt onderwerp informant portefeuillehouder 4c Informatiebijeenkomst voor raadsleden Jan Roorda E.W. Anker Advies Kennisnemen van een informele Informatiebijeenkomst voor raadsleden op 10 april 2017 Portefeuillehouders worden uitgenodigd om hierbij aanwezig te zijn Inleiding Gemeenten zijn eigenaar van de GGD en Raadsleden besturen de gemeenten. Daarmee is het van belang om raadsleden blijvend te informeren over het werk van de GGD. Jaarlijks ontvangen de gemeenteraden de programmabegroting van de GGD en krijgen ze gelegenheid om hier een zienswijze op in te dienen. Er is bij raadsleden van verschillende gemeenten de wens geuit om meer inhoudelijk te worden geïnformeerd over het werk van de GGD door de medewerkers zelf. Gemeenteraden zijn zich aan het oriënteren op meer samenwerking in de governance van verbonden partijen. Hierin willen gemeenteraden meer gezamenlijk optrekken. De raadsgriffiers van de gemeenten Zwolle en Staphorst coördineren hierin de contacten van gemeenteraden met de GGD. Inhoud en argumenten In overleg met raadsgriffiers is een informerend programma samengesteld voor raadsleden van de aangesloten gemeenten bij de GGD (aan de Zeven Alleetjes). Het programma heeft tot doel om kennis te maken met de inhoud van het werk van de GGD, het kunnen zien van het gerenoveerde hoofdkantoor en kort van gedachten te wisselen over wenselijke informatievoorziening aan gemeenteraden. Na een algemene introductie door de directeur kunnen raadsleden deelnemen aan een carrousel waarbij men in kleine groepjes door het gebouw loopt en op verschillende plekken toelichting krijgen over vier werkvelden van de GGD (iedere keer 15 minuten). Na afloop wordt teruggeblikt en kort geëvalueerd op welke wijze raadsleden geïnformeerd willen worden.. In overleg met de betrokken raadsgriffiers is de volgende datum vastgesteld: Maandag 10 april 2017 van tot Voor de raadsleden is een broodje beschikbaar (de raadsleden van Zwolle moeten om voor hun eigen gemeente aantreden). In tijd ziet het programma er als volgt uit:

18 vervolgblad 2 van Ontvangst Welkom door directeur Rondgang in subgroepjes door het gebouw (3 ronden, keuze uit vier onderwerpen) (max 15 minuten) Infectieziektebestrijding Jeugdgezondheidszorg Onderzoek en advies voor lokaal gezondheidsbeleid Maatschappelijke zorg / Probleemhuishoudens OF Centrale afronding en korte terugblik Afronding. Kanttekeningen In deze opzet is er geen garantie dat alle raadsleden komen. Per gemeente zullen alleen raadsleden met gezondheid in portefeuille geïnteresseerd zijn. We gaan uit van een groep van maximaal 30 personen. Uitvoering Binnen de teams/afdelingen zal een sessie van een 10 minuten worden voorbereid. Communicatie Op korte termijn wordt de uitnodiging worden verzonden. We vragen raadsleden om zich vooraf aan te melden. Bijlagen: geen

19 memo aan Algemeen bestuur / agendapunt 6 kopie aan n.v.t. van Jan Roorda doorkiesnummer datum 16 maart 2017 onderwerp Agendapunt 6: Onverzekerdenzorg Invoering van de subsidieregeling onverzekerdenzorg Het ministerie van VWS heeft per 1 maart 2017 de subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg aan onverzekerden gestart. Deze regeling is ingesteld door minister Schippers en is ontstaan vanuit het werk van het toenmalig Aanjaagteam Verwarde Personen en ook GGD GHOR Nederland. Het doel van de regeling is om knelpunten in de zorg en ondersteuning voor verwarde personen (in dit geval financiering) zoveel mogelijk op te lossen. Zorgverleners krijgen voortaan de zorgkosten vergoed die zij maken voor onverzekerde verzekeringsplichtigen. Deze financieringsregeling verzekerbare zorg voor onverzekerden is toegankelijk voor alle zorgaanbieders uit de eerste en tweede lijn die medisch noodzakelijke zorg geven aan een onverzekerde. Bijna alle zorg uit de basisverzekering wordt vanuit deze regeling vergoed; ook de zorg die door GGD en wordt geboden aan onverzekerden. Het is een tijdelijke regeling die door het CAK wordt uitgevoerd. Voorwaarde voor de vergoeding is dat het gaat om verzekeringsplichtige en daarmee ook verzekerbare personen. Tevens dient een melding bij de GGD gedaan te worden. Alle gemeenten zijn hierover geïnformeerd door de VNG middels de ledenbrief van de VNG (zie bijlage 1) voor haar gemeenten van 22 november 2016 Stand van zaken Aanpak personen met verward gedrag De subsidieregeling onverzekerdenzorg en de daaruit voortkomende meldingen aan de GGD, betekent extra werk voor een GGD. Voor dit extra werk wordt een vergoeding door VWS beschikbaar gesteld. Melden via website Het Centraal Administratie Kantoor (CAK) is de uitvoerder van de subsidieregeling en GGD GHOR Nederland heeft een online meldsysteem ingericht ( Eerste en tweedelijns zorgverleners moeten binnen 24 uur na het bieden van zorg dit melden via de site. Daarna ontvangt de GGD waar de zorgverlener is gevestigd een bericht. Taak van de gemeenten Van de gemeente wordt gevraagd alles in gang te zetten om deze mensen weer verzekerd te krijgen en vervolgens de juiste hulp ontvangt. Snelheid van handelen is van belang, omdat de onverzekerde in beeld is op het moment dat hij zorg krijgt. Route van de melding in regio IJsselland GGD IJsselland haalt voor de 11 gemeenten de gegevens die bij de melding horen op uit de database van het meldpunt. GGD IJsselland (team VIA) zal bij het ontvangen van een melding: De contactpersoon van desbetreffende gemeente op de hoogte stellen. Belangrijk is dat uw gemeente volgens de circulaire (zie bijlage 2) de mogelijkheid van een briefadres heeft geregeld. Een verzekering en verzekerde zorg is namelijk alleen mogelijk is wanneer personen beschikken over een briefadres en andere basale voorwaarden zoals; registratie in BPR, een ID bewijs en inkomen/uitkering. De melding boordelen met het oog op de nodige (vervolg) zorg, dit kan leiden tot de volgende actie:

20 vervolgblad 2 van 2 o De onverzekerde wordt verwezen naar het sociale wijk/gemeente team van desbetreffende gemeente. o Indien er sprake is van zorgmijdend gedrag zal de zorg verder opgepakt worden door: Team VIA van GGD IJsselland (dit betreft de gemeenten Dalfsen, Ommen/Hardenberg, Raalte, Staphorst, Steenwijkerland, Zwartewaterland en Zwolle). Team Bijzondere Zorg (dit betreft de gemeenten Deventer en Wijhe/Olst). Het is op voorhand moeilijk in te schatten hoeveel meldingen binnen zullen komen via het meldpunt en hoeveel daarvan bij onze regio. Landelijk gezien gaat het om 6500 onverzekerden die jaarlijks zorg krijgen, van hen is ongeveer 60% verzekeringsplichtig. De subsidieregeling wordt landelijk gemonitord en eventueel bijgesteld als dat nodig blijkt te zijn. Bijlage: handreikingen VNG onverzekerdenzorg (bijlage 3)

21 Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) betreft stand van zaken Aanpak personen met verward gedrag uw kenmerk ons kenmerk ECSD/U Lbr: 16/088 bijlage(n) - datum 23 november 2016 Samenvatting Het onderwerp personen met verward gedrag staat hoog op de agenda, zowel op rijksniveau, als bij gemeenten. Voor gemeenten komt de problematiek rond personen met verward gedrag steeds nadrukkelijker in beeld als gevolg van decentralisaties. De VNG was daarom een jaar geleden samen met de ministeries V&J en VWS opdrachtgever van het aanjaagteam Verwarde personen, en vervult dezelfde rol voor de opvolger: het schakelteam Personen met Verward Gedrag, Deze brief geeft een overzicht van de stand van zaken rond de aanpak van personen met verward gedrag, gaat in op de rol van gemeenten en geeft een overzicht van de beschikbare middelen en subsidiestromen. Tot slot komt ook de onverzekerdenproblematiek aan de orde.

22 Aan de leden informatiecentrum tel. (070) betreft stand van zaken Aanpak personen met verward gedrag uw kenmerk ons kenmerk ECSD/U /088 bijlage(n) - datum 23 november 2016 Geacht college en geachte gemeenteraad, Deze ledenbrief gaat over de aanpak van personen met verward gedrag. Dit onderwerp staat hoog op de agenda, zowel op rijksniveau, als bij gemeenten. Voor gemeenten zal de problematiek rond personen met verward gedrag steeds nadrukkelijker in beeld komen als gevolg van decentralisaties en nieuwe visies op zorg: kwetsbare burgers wonen langer thuis en hulpverlening zet in op ambulantisering. In deze brief gaan we achtereenvolgens in op de overgang van Aanjaagteam naar Schakelteam en de opdrachten van beide teams, op de verdiepingsregio s, op de beschikbare geldmiddelen en andere instrumenten, op de onverzekerdenproblematiek en op de rol van gemeenten en de VNG in dit dossier. Van Aanjaagteam naar Schakelteam Op 30 september was de slotbijeenkomst van het aanjaagteam Verwarde Personen. Het aanjaagteam, ingesteld door de ministeries van VWS en V&J en de VNG en onder voorzitterschap van Liesbeth Spies, heeft in een krap jaar veel werk verzet. Met de door het Aanjaagteam ontwikkelde negen bouwstenen kan een sluitende aanpak van ondersteuning en zorg worden gerealiseerd. Het Aanjaagteam hanteert daarbij vier perspectieven. 9 bouwstenen voor een sluitende aanpak: Inbreng van personen met verward gedrag of hun familie Preventie & Levensstructuur Vroegtijdige signalering Melding Beoordeling & risicotaxatie Toeleiding naar zorg Passend vervoer Passende ondersteuning, zorg en straf Informatievoorziening 4 perspectieven: Integraal en persoonsgericht Van systeemwereld naar leefwereld Heldere regie en eigenaarschap Preventie

23 Van groot belang is dat de vraag en behoefte van de verwarde persoon zelf en/of zijn familie centraal staat. Het Aanjaagteam heeft voorts de vinger gelegd op een aantal belemmeringen op systeem- (rijks)niveau en voor deze belemmeringen oplossingen aangedragen. De tussenrapportages, de eindrapportages en uitleg over de bouwstenen zijn allemaal te vinden op de volgende webpagina: Het Aanjaagteam heeft letterlijk zeer goed aangejaagd. Maar het werk is niet klaar en daarom hebben de opdrachtgevers een vervolg gegeven aan het werk, door inrichting van een Schakelteam personen met verward gedrag. Onno Hoes is hiervan de voorzitter. Het Schakelteam bestaat uit vertegenwoordigers van dezelfde organisaties als het Aanjaagteam en wordt aangevuld met ervaringsdeskundigen, maar krijgt een iets andere opdracht en ook langer de tijd 2 jaar- om deze uit te voeren. Ook het Schakelteam gaat zich richten op het faciliteren van de sluitende aanpak op lokaal en regionaal niveau, maar zal zich anders gaan richten op de implementatie van de negen bouwstenen tegen de achtergrond van de vier perspectieven. Het Schakelteam gaat zich voorts buigen over de ondersteuning aan de professional. Tot slot wordt van het Schakelteam gevraagd om te monitoren hoe de implementatie van de sluitende aanpak in het land verloopt. Het Schakelteam fungeert letterlijk als schakel. Tussen Rijk en regionaal of lokaal niveau; tussen overheid en ketenpartners; tussen bestuur en uitvoering Met de drie opdrachtgevers is intensief overleg op ambtelijk als bestuurlijk niveau. Rol gemeenten Reeds in de opdrachtformulering aan het Aanjaagteam was opgenomen dat alle gemeenten beschikken over een sluitende aanpak voor de opvang van personen met verward gedrag. In de opdrachtformulering voor het Schakelteam is het volgende opgenomen: Gemeenten en regio s hebben de opgave een sluitende aanpak te ontwikkelen en te implementeren en om een gedragsverandering te stimuleren waarbij de behoefte van de cliënt centraal staat. 1 oktober 2018 moeten alle gemeenten en regio s beschikken over een goed werkend systeem voor de ondersteuning van mensen met verward gedrag Gemeenten hadden altijd al een rol in dit onderwerp, maar deze is door de decentralisaties nadrukkelijker. Steun en zorg voor deze doelgroep vinden hun basis in de WMO en in de ZVW, en vergen samenwerking van gemeente, politie, GGZ, zorgverzekeraars, woningcorporaties, en patiënten- en cliëntenorganisaties, om een maatwerkoplossing mogelijk te maken. Deze ketenpartners treffen elkaar in de veiligheidshuizen of bij het realiseren van beschermd wonen, bij de uitvoering van de jeugdwet, bij de maatschappelijke opvang. De sluitende aanpak voor mensen met verward gedrag zal deels lokaal, maar vooral op regioniveau vorm krijgen, Er is geen verplichting opgelegd voor de schaal van organisatie. De praktijk wijst uit dat de onderwerp stand van zaken Aanpak personen met verward gedrag datum 23 november /06

24 veiligheidsregio of de GGD-regio een goede basis is voor een sluitende aanpak voor mensen met verward gedrag. Het gaat erom dat regionaal een goed werkende vierhoek ontstaat, waarin veiligheid (vanuit burgemeesters, politie en OM) en zorg (vanuit de wethouder en zorgketenpartners) geborgd is. Maar elke gemeente zal zelf minimaal moeten verhelderen waar men terecht kan als men een geval van verward gedrag wil melden en waar zaken als vervoer en triage belegd zijn. Dat vergt dus het tot stand brengen van een lokale vierhoek zorg & veiligheid, waarin burgemeesters en de wethouders met de portefeuilles zorg en werk & inkomen samenwerken. De drie opdrachtgevers hebben in een brief aan de Tweede kamer de volgende oproep gedaan: We roepen alle gemeenten op om dit (van lokale en regionale implementatieteams personen met verward gedrag) voor eind 2016 te borgen met bestuurlijke afspraken. Het Schakelteam biedt hierbij ondersteuning. Gemeenten en regio s die een ondersteuningsvraag hebben kunnen contact zoeken met het Schakelteam (info@schakelteam.nl). Testlocatie: zes verdiepingsregio s Zes regio s zijn, nog door het Aanjaagteam, aangewezen als verdiepingsregio. In deze regio s worden de bouwstenen verdiept en wordt beproefd hoe een sluitende aanpak kan worden ingevoerd en geborgd. Het gaat om de veiligheidsregio Friesland, Oost-Nederland, Tilburg en omliggende gemeenten, Rotterdam/Rijnmond, Utrecht en Limburg. De zes regio s zijn zo gekozen dat er een optimale spreiding is in het land. Het traject met de verdiepingsregio s loopt door tot juni Recent is hier gestart met zogenaamde ontwikkelpleinen. Dat zijn bijeenkomsten bedoeld voor de verdiepingsregio s waarin per bijeenkomst een of meer bouwstenen aan de orde komen, aan de hand van actuele ontwikkelingen, praktijkvoorbeelden en vragen. Het is uiteraard de bedoeling dat andere delen van het land kunnen profiteren van de ervaringen die de verdiepingsregio s opdoen. Het Schakelteam zal daar op toezien. Overzicht van middelen en maatregelen op basis van de rapportages van het Aanjaagteam Subsidie ZonMW Het ministerie van VWS stelt extra middelen ter beschikking die gemeenten en hun ketenpartners kunnen aanvragen om de bouwstenen en de sluitende aanpak op basis van de vier perspectieven te kunnen invoeren. Het gaat daarbij om 48 miljoen euro, dat gedurende 4 jaar ter beschikking staat. ZonMW voert de subsidieregeling uit, in een aantal tranches. De subsidieaanvragen voor de eerste tranche kunnen sinds 1 november nu asinds 1 november 2016 worden ingediend bij ZonMW. Procedures en eisen zijn vermeld op de website van Zon MW ( ) Voor de eerste tranche is de deadline al gesteld op 6 december onderwerp stand van zaken Aanpak personen met verward gedrag datum 23 november /06

25 Extra middelen voor vervoer Er komt extra geld beschikbaar via het premiekader. Het gaat om 6 miljoen euro in Dat betekent dat RAV s aanschaf van bijvoorbeeld een psycholance kunnen declareren. Daarnaast is het goed hier te vermelden dat in maart 2016 de werkgroep vervoer personen met verward gedrag gestart, bestaande uit vertegenwoordigers van de volgende organisaties: Ambulancezorg Nederland (AZN), GGZNederland (GGZ-NL), het Landelijk Platform GGz (LPGGz), politie, regioburgemeesters, VNG, Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN), Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en het kernteam van het landelijk Aanjaagteam Verwarde Personen. Om op redelijke termijn resultaat te verkrijgen heeft bureau SiRM van deze werkgroep de opdracht gekregen het project Gepast vervoer voor personen met verward gedrag uit te voeren. Momenteel vindt een inventarisatie plaats van de Vervoersbehoefte en zorgvraag op het vervoersmoment en de Vertaling van de vervoersbehoefte naar soorten vervoer. Beoogd eindresultaat is een landelijk theoretisch kader vervoer en een factsheet, die medio 2017 zullen worden opgeleverd. Onverzekerden Juist rond de problematiek van verwardheid speelt de onverzekerdenproblematiek. Hoewel de zorgverzekeringswet een verplichting oplegt aan burgers zich te verzekeren, is niet iedereen verzekerd. Dat kan leiden tot schrijnende gevallen en uiteindelijk tot hogere kosten. Mensen krijgen niet de zorg die ze nodig hebben of zorgverzekeraars bieden zorg die ze niet kunnen declareren. Het Rijk heeft een subsidieregeling opgesteld waarop zorgaanbieders een beroep kunnen doen, zodat zij de kosten van zorg aan een onverzekerde kunnen declareren. Deze regeling zal op korte termijn in werking treden (zie onder). toeleiding De drie opdrachtgevers van het aanjaagteam hebben echter ook afgesproken dat gemeenten zich gaan inzetten om onverzekerde mensen toe te leiden naar een zorgverzekering. Dat kan onder andere door soepeler om te gaan met de regels rond het briefadres voor wie geen vaste woon- of verblijfplaats heeft. Zo kan iemand wel worden opgenomen in de Basisregistratie Personen (BRP). Dat is één van de voorwaarden om een zorgverzekering te kunnen afsluiten. Tegelijk bereiken we hiermee dat de BRP zo volledig mogelijk is. BZK heeft een nieuwe circulaire gepubliceerd, die toelicht hoe gemeenten dit kunnen doen. Die circulaire is naar alle gemeenten gezonden. Zie Met BZK zullen we rond de briefadressen ondersteuning voor gemeenten organiseren in de vorm van zogenaamde praktijkwerkplaatsen. Berichten hierover zullen te vinden zijn op de websites van VNG en BZK. onderwerp stand van zaken Aanpak personen met verward gedrag datum 23 november /06

26 Er zijn gemeenten die op dit punt al soepeler optreden. Een voorbeeld daarvan is Rotterdam. Mensen die hun woonadres hebben verloren en tijdelijk opvang krijgen in het eigen netwerk kunnen zich in de gemeente Rotterdam inschrijven op een gemeentelijk briefadres onder de voorwaarde dat zij hulp nodig hebben en die accepteren om het leven op orde te brengen. De inschrijving op het briefadres is 6 maanden geldig. Op grond van individuele omstandigheden kan de inschrijving met 6 maanden worden verlengd. Gedurende de periode dat iemand staat ingeschreven op het briefadres krijgt hij de hulp die hij nodig heeft om weer te participeren in de samenleving. Deze hulp kan bestaan uit een ondersteuningsplan of een zorgarrangement. Soms volstaat de maatschappelijke begeleiding door een andere instelling (bijvoorbeeld reclassering). Als dat het geval is volgt de gemeente deze hulp en springt pas in als dat nodig is. De sociale wijkteams beoordelen of iemand in aanmerking komt voor een briefadres en welke hulp nodig is. Om de toegang tot het briefadres te verbreden was aanpassing van de Rotterdamse Regeling briefadres overigens niet nodig. In de regeling stond al dat een briefadres kon worden verleend bij korte overbrugging tussen twee woonadressen. Subsidie Daarnaast stelt het Rijk (VWS in dit geval) zoals hierboven al gesteld een subsidieregeling open voor zorgverleners die kosten maken voor behandeling zonder dat er een zorgverzekering is. Noodzakelijke zorg kan dan geboden worden, zonder dat dit tot financieel nadeel leidt bij de zorgverlener. De subsidieregeling is waarschijnlijk per 1 januari 2017 gereed. VWS stelt deze op; de VNG wordt, met de NVVB, CAK en GGD/GHOR Nederland, betrokken bij de inhoud van de regeling. In de regeling zal worden opgenomen dat zorgverleners die onverzekerde zorg verlenen daarvan binnen 24 uur een melding doen bij een landelijk meldpunt van Ggd/ghor Nederland. Van daaruit wordt de melding doorgeleid naar de gemeente waar de zorg is verleend. De betreffende gemeente is vervolgens aan zet om te bevorderen dat de burger om wie het gaat naar een zorgverzekering wordt toegeleid. Om dat te bereiken is het belangrijk dat de gemeenten, als opdrachtgever van hun GGD, met die GGD afspraken maken over hoe zij die signalen willen ontvangen. Hoe gemeenten het proces verder inrichten is aan hen. Ze kunnen de GGD een rol geven in dit proces, de GGD één centraal gemeentelijk adres geven voor de regio of in goed overleg kiezen voor één contactpunt per gemeente. Wij vragen u dan ook met uw GGD om tafel te gaan en hierover duidelijke afspraken te maken. WvGGZ De Wet Verplichte Geestelijke Gezondheidszorg (WvGGZ) zal samen met de Wet zorg & dwang psychogeriatrische en verstandelijk gehandicapte cliënten (Wzd) en een nieuwe Wet forensische zorg (WFZ) de WBOPZ (Wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen) vervangen. Voor gemeenten is vooral de WvGGZ van belang. Kern van de nieuwe wetten is dat de cliënt en zijn zorgbehoefte centraal staat, en niet langer de gedwongen opname. De nieuwe wetgeving biedt daartoe een aantal nieuwe (interventie) mogelijkheden, zodat bijvoorbeeld ook ambulante verplichte zorg verplicht kan worden opgelegd. Voor gemeenten is van belang dat de burgemeester meer mogelijkheden krijgt om preventief mensen gedwongen op te nemen teneinde vast te stellen of verplichte zorg noodzakelijk is. Deze onderwerp stand van zaken Aanpak personen met verward gedrag datum 23 november /06

27 observatiemaatregel komt tegemoet aan wensen die eerder door de VNG zijn geuit. De minister van VWS heeft in september een derde nota van wijziging voor de WVGGZ naar de kamer gestuurd. Op 31 oktober jl. vond een hoorzitting in de Tweede Kamer plaats. Gemeenten hebben er daar voor gepleit de wet zo spoedig mogelijk verder te behandelen. Gerelateerde programma s van of met de VNG Bij de VNG loopt een aantal gerelateerde programma s of dossiers. Vanuit de zorg noemen we hier de samenwerkingsagenda ZN (Zorgverzekeraars Nederland)/VNG. Dit is een structureel traject tussen VNG en ZN met als doel om de samenwerking verder te verbeteren en afspraken te maken voor een passend aanbod in gemeenten op het gebied van GGZ en in de wijkteams (rol wijkverpleegkundige). Daarnaast is het dossier Beschermd Wonen relevant, omdat passende faciliteiten voor beschermd wonen een preventieve werking hebben. Verder vanuit het aspect veiligheid- is de VNG als mede-opdrachtgever betrokken bij het programma Continuïteit van Zorg en bij de veiligheidshuizen. Daarin is veel aandacht voor het thema personen met verward gedrag. De VNG zal, met de mede-opdrachtgevers, zoeken naar synergie en convergentie. Binnen het bureau van de VNG bouwen we daartoe aan een keten Zorg & Veiligheid zodat we de bezetting in huis ook efficiënt kunnen inzetten. Uiteraard zoeken we als VNG ook de aansluiting bij de ervaringen die worden opgedaan in de zes verdiepingsregio s. De VNG heeft in het voorjaar een eerste bijeenkomst georganiseerd voor gemeenten over de aanpak van verward gedrag. We gaan daarmee door, en zullen ook een besloten forumomgeving inrichten. Zo bieden we platforms waar gemeenten ervaringen kunnen uitwisselen en kunnen leren van elkaar. Meer informatie Voor meer informatie over het onderwerp, kunt u de pagina raadplegen. U vindt daar de rapporten van het Aanjaagteam, nieuwsbrieven en ervaringsverhalen. Hoogachtend, Jantine Kriens, Voorzitter Directieraad VNG Deze ledenbrief staat ook op onder brieven. onderwerp stand van zaken Aanpak personen met verward gedrag datum 23 november /06

28 Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties > Retouradres Postbus SA Den Haag Colleges van burgemeester en wethouders i.a.a. de hoorden burgerzaken Directie Burgerschap en Informatiebelejd Identiteit Turfmarkt 147 Den Haag Postbus EA Den Haag www. rijksoverheid. ni Contactpersoon Servicedesk RvIG Kenmerk Datum 24 oktober 2016 Uw kenmerk Betreft circulaire BRP en briefadres n.v.t, Bijlage circulaire Geacht college, Bijgaand ontvangt u de nieuwe circulaire BRP en briefadres. In deze nieuwe circulaire vraag ik uw aandacht en medewerking voor de toepassing van de wettelijke regels bij inschrijving van personen op een briefad res De essentie van de BRP en het bijhouden daarvan is dat de overheid haar burgers kent en weet te bereiken. Dit betekent dat een inwoner altijd ingeschreven moet zijn in de BRP op een woonadres of op een briefadres. Dit is ook van toepassing op personen die dak- en thuisloos zijn. Deze kwetsbare groep kampt soms met de gevolgen van een verslaving, psychiatrische aandoeningen en verstandelijke beperkingen. Daardoor komen deze mensen hun administratieve verplichtingen en afspraken niet altijd na. Juist deze mensen hebben laagdrempelige medische basiszorg nodig die zij in de praktijk alleen krijgen na inschrijving in de BRP. Zonder zorgverzekering krijgen deze personen niet de zorg die zij nodig hebben. Dat vergroot de kans op bijvoorbeeld ernstige lichamelijke en/of psychiatrische aandoeningen. Zonder inschrijving in de BRP komen zij in de praktijk ook niet in aanmerking voor een plek op de wachtlijst voor een woning, waardoor zij gedwongen dakloos blijven. Een inschrijving op een briefadres is daarom voor deze groep noodzakelijk. Bij de totstandkoming van deze circulaire is onder andere gebruik gemaakt van het volgende: - De ervaring uit onder andere de Landelijke Aanpak Adreskwaliteit (LAA) dat met briefadressen kan worden gefraudeerd. - De resultaten van de recent uitgevoerde enquête door de Nationale Ombudsman onder ruim 200 gemeenten over het omgaan met briefadressen door gemeenten en de aanbevelingen ten behoeve van gemeenten die deze heeft opgeleverd. - De aanbevelingen die naar voren zijn gekomen tijdens de leerkring die de Ombudsman Amsterdam heeft georganiseerd over dit onderwerp met gemeenten uit zijn verwerkingsgebied. Het ministerie van Pagina 1 van 2

29 DirecUe Burgerschap en Informatiebeleid Identiteit - Tot Datum Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is hier ook bij betrokken 24 oktober 2016 geweest. Kenmerk slot vraagt het Aanjaagteam Verwarde Personen (ingesteld door de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Veiligheid en Justitie en Vereniging Nederlandse Gemeenten) aandacht voor het inschrijven van kwetsbare groepen in de BRP, zoals verwarde personen zonder woonadres. Het gaat hierbij met name om dak- en thuislozen. Op basis van al deze bevindingen en ervaringen is de nieuwe circulaire opgesteld. Deze circulaire is afgestemd met de Nationale Ombudsman, de Ombudsman Amsterdam, de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, diverse gemeenten en de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens. De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, D inister va V sgezondheid, Welzijn en Sport, m. s. E.I. S ippers Pagina 2 van 2

30 Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties De colleges van burgemeester en wethouders van gemeenten i.a.a.de hoofden burgerzaken Informatiebeleid Identiteit circulaire Onderwerp Doelstelling Directie Burgerschap en Turtmarkt 147 Den Haag Postbus EA Den Haag Contactpersoon servicedesk RvIG T BRP en briefadres Verzoek tot medewerking Juridische grondslag artikelen 2.23, 2.40, 2.41, 2.42 Wet basisregistratie personen, artikel 29 Besluit basisregistratie personen, artikelen 17 t/m 19 Regeling basisregistratie personen Relaties met andere circulaires vervangt de circulaire Correcte registratie op een briefadres in de BRP (Algemeen) van 6 december 2013 en de circulaire Registratie briefadres om veiligheidsredenen van 6 december Ingangsdatum 1 november 2016 Geldig tot n.v.t. Datum 18 oktober 2016 Kenmerk Inleiding 1. Deze circulaire vervangt de circulaire Correcte registratie op een briefadres in de BRP (Algemeen) van 6 december 2013 en de circulaire Registratie briefadres om veiligheidsredenen van 6 december Beiden komen hiermee te vervallen. Deze nieuwe circulaire behandelt in de brede zin de verschillende aspecten die verbonden zijn aan het registreren van een briefadres in de basisregistratie personen (BRP) en geeft uitleg over de regels en voorwaarden voor het correct toekennen en bijhouden van een briefadres. Daarbij wordt ook ingegaan op de verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders om kwetsbare groepen, zoals verwarde personen zonder woonadres, in te schrijven in de BRP op een briefadres. Het gaat hierbij met name om dak- en thuislozen. Indien zij niet beschikken over een woonadres is inschrijving op een briefadres noodzakelijk. 2. Definitie woonadres en De essentie van de BRP en het bijhouden daarvan is dat de overheid haar burgers kent en weet te bereiken. Dit betekent dat een persoon die minimaal 4 maanden in een in Nederland verblijft altijd als ingezetene ingeschreven moet zijn in de BRP op een woonadres of op een briefadres in een gemeente. briefadres halfjaar Pagina 1 van 8

31 als Datum 18 oktober 2016 Een woonadres is het adres waar iemand woont. Als iemand op verschillende adressen woont, dan is het woonadres het adres waar hij of zij naar verwachting gedurende een de meeste keren zal overnachten of dat geen uitsluitsel geeft waar de persoon naar verwachting gedurende drie maanden ten minste twee maanden zal overnachten. Een woonadres kan zich ook in een voertuig (bijvoorbeeld een woonwagen) of vaartuig (bijvoorbeeld een woonboot) bevinden, als het voertuig of vaartuig een vaste stand.- of ligplaats heeft. Indien een gebruikelijke adresaanduiding niet mogelijk is dan kan gebruik gemaakt worden van een locatiebeschrijving. Een woonadres kan ook een verblijfplaats zijn die (nog) niet als adresseerbaar object in de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) is opgenomen of bijvoorbeeld een woning die wordt bewoond in strijd met het bestemmingsplan. Het gaat er namelijk om dat wordt geregistreerd waar iemand feitelijk woont. In beide gevallen is een terugmelding op zijn plaats, of aan de beheerder van de BAG of aan de afdeling die verantwoordelijk is voor het bestemmingsplan, zodat deze de terugmelding in onderzoek kan nemen. halfjaar Kenmerk Een briefadres is een adres waar door de overheid verzonden stukken voor een persoon in ontvangst wordt genomen. Het moet een bestaand adres zijn van een natuurlijk persoon of een instelling, de zogeheten briefadresgever. De briefadresgever moet ervoor zorgen dat post van de overheid (brieven of andere stukken, zoals een belastingformulier, stempas of dagvaarding) de persoon in kwestie bereiken. Op dit adres moet hij of zij namelijk altijd bereikbaar zijn voor de overheid en bovendien fysiek traceerbaar zijn. Daarom kan een briefadres nooit een postbus zijn. Een briefadresgever moet: - een natuurlijk persoon zijn die is ingeschreven in de BRP; - of een Nederlandse rechtspersoon die door het college van burgemeester en wethouders is aangewezen om op te treden als briefadresgever. Dat kan ook de gemeente zelf zijn. Als een persoon in aanmerking komt voor een briefadres, kan dit briefadres zich in een willekeurige gemeente bevinden. Dat is afhankelijk van de vestigingsplaats van de persoon of instelling die als briefadresgever fungeert. Het hoeft dus geen adres te zijn in de gemeente waar de betrokken persoon op een gegeven moment verblijft. Een briefadres kan alleen een adres in Nederland zijn. Een ingezetene kan geen briefadres hebben in de BRP. niet 3 Wie beslist over een briefadres? Medewerkers burgerzaken moeten beslissen over de inschrijving van iemand in de BRP. Dat is niet altijd eenvoudig, zeker niet als het een briefadres betreft. De ervaring leert dat met briefadressen iets aan de Pagina 2 van 8

32 hand kan zijn en dat er mee kan worden gefraudeerd. In het contact met de persoon moet de vraag achter de vraag kunnen worden herkend. Datum 18 oktober 2016 zijn. Er is een aantal wettelijke bepalingen en regelingen op grond waarvan b. als gevolg moet worden gegeven aan de aangifte van een persoon die c. als naar het oordeel van de burgemeester het opnemen van een d. als het college van burgemeester en wethouders ambtshalve moet Er zijn verschillende situaties waarin een briefadres van toepassing kan 5. Toepassen van het briefadres van een briefadres (artikel 2.23 lid 2 wet BRP). Besluit BRP). het woonadres ontbreekt (artikel 2.23 Wet BRP). onevenredige inbreuk op de persoonlijke levenssfeer zou kunnen veroorzaken (bijvoorbeeld gevangenis, psychiatrische inrichting, verpleeghuis en blijf-van-mijn-lijfhuis dat is aangewezen door de woonadres om veiligheidsredenen niet wenselijk is, bijvoorbeeld naar overgaan tot het opnemen van een briefadres omdat het woonadres varend is op een schip dat in Nederland een thuishaven heeft (artikel 29 a. als gevolg moet worden gegeven aan de aangifte van briefadres omdat e. als de persoon niet langer dan de komende twee jaar beroepshalve iemand op een briefadres moet worden geregistreerd: 4. Wettelijke grondslag voor registratie op een briefadres ontbreekt en door de betrokken ingezetene geen aangifte wordt gedaan woont in een instelling waarbij de registratie van het adres een aanleiding van een risico-analyse van de politie (artikel 2.41 Wet BRP). gemeente (artikel 2.40 Wet BRP en artikelen 17 t/m 19 Regeling BRP). de beste oplossing biedt voor de burger in kwestie. Hiervoor is het zaak sociaal domein, een andere afdeling of zelfs een andere gemeente. In overleg met betrokken diensten moet worden beoordeeld welke aanpak Een dergelijke vraag kan bij burgerzaken binnenkomen maar ook bij het zorgvraag, kan deze het best integraal worden bekeken en behandeld. goede (binnengemeentelijke) werkafspraken te maken. Dok in andere gevallen, bijvoorbeeld wanneer sprake is van een begeleidingstraject zoals schuldhulp. domein (bijvoorbeeld van de Sociale Dienst) nodig zijn. Dat is bijvoorbeeld het geval als beslist moet worden over het inschrijven op een briefadres op het moment dat iemand moet beginnen aan een In sommige gevallen kan samenwerking met een collega uit het sociaal goede werkwijze ontwikkelen over wanneer de aangifte van een briefadres een legitieme reden heeft of mogelijk een poging tot fraude is. veel aangiften te behandelen doen zij veel kennis op en kunnen zij een medewerkers te laten beslissen over de aangifte van een briefadres. Door Het verdient daarom aanbeveling om één of twee gespecialiseerde Kenmerk Pagina 3 van 8

33 Datum 18 oktober 2016 A. dak- of thuisloos zijn en bijvoorbeeld gebruik maken van maatschappelijke opvang; B. verblijven in een penitentiaire inrichting; C. verblijven in een psychiatrische inrichting; D. verblijven in een blijf-van-mijn-lijfhuis of wonen op een adres, waarbij naar het oordeel van de burgemeester de veiligheid in het geding is. Kenmerk In al deze gevallen (A t/m D) kunnen personen in aanmerking komen voor inschrijving in de BRP op een briefadres en gaat het er om hoe en onder welke voorwaarden de gemeente dit het beste kan organiseren. A.Dak- en thuis(ozen Deze kwetsbare groep kampt soms met de gevolgen van een verslaving, psychiatrische aandoeningen en verstandelijke beperkingen. Daardoor komen deze mensen hun administratieve verplichtingen en afspraken niet altijd na. Juist deze mensen hebben laagdrempelige medische basiszorg nodig die zij in de praktijk alleen krijgen na inschrijving in de BRP. Zonder zorgverzekering krijgen deze personen niet de zorg die zij nodig hebben. Dat vergroot de kans op bijvoorbeeld ernstige lichamelijke en/of psychiatrische aandoeningen. Zonder inschrijving in de BRP komen zij in de praktijk ook niet in aanmerking voor een plek op de wachtlijst voor een woning, waardoor zij gedwongen dakloos blijven. Een inschrijving op een briefadres is daarom voor deze groep noodzakelijk. Het college van burgemeester en wethouders dat ambtshalve overgaat tot het opnemen van een briefadres in de BRP kan bijvoorbeeld het adres van een instelling voor maatschappelijke opvang voor dak- en thuislozen kiezen. Een dergelijke instelling kan gevraagd worden als briefadresgever te fungeren omdat die regelmatig contact heeft met de persoon in kwestie en er voor kan zorgen dat post van de overheid aan hem of haar wordt overhandigd. Via de briefadresgever moet de overheid de persoon ook feitelijk kunnen bereiken. Het is aan de gemeente om sluitende afspraken te maken met maatschappelijke organisaties en andere instellingen over hun verplichtingen als briefadresgever. Die afspraken kunnen ook worden gemaakt met een rechtspersoon die weliswaar in een andere gemeente is gevestigd, maar beschikt over een vestiging in de gemeente in kwestie. Dit kan bijvoorbeeld aan de orde zijn bij landelijke instellingen zoals het Leger des Heils. De gemeente moet anders zelf als briefadresgever optreden. De noodzaak ambtshalve een briefadres toe te kennen betreft met name de situatie van personen die aantoonbaar in een gemeente verblijven zonder dat ze daar een vast woonadres hebben en zelf geen aangifte van verblijf doen. Immers het uitgangspunt van de bevolkingsadministratie, is dat waarin iedere ingezetene over hetzij een woonadres hetzij een briefadres moet beschikken in een gemeente om bereikbaar te zijn voor de overheid. Pagina 4 van 8

34 Datum 18 oktober 2016 Een vorm van tijdelijke dak- en thuisloosheid kan ook optreden in de periode die iemand moet overbruggen tussen twee woningen: iemand heeft tijdelijk geen woonadres en moet een paar maanden overbruggen door te logeren op verschillende adressen bij familie of vrienden. Bij twijfel kan een controle op internet of de oude woning te koop of te huur wordt aangeboden, of een fysieke controle een goede indruk geven. Eventueel kan ook gevraagd worden om inzage in de huur- of koopovereenkomst. Kenmerk B. Verblijven in een penitentiaire inrichting Mensen die in een penitentiaire inrichting gaan verblijven, zijn verplicht aangifte van adreswijziging te doen. Gezien de aard van de inrichting mogen zij kiezen voor een briefadres. Het adres van de inrichting opnemen als woonadres in de BRP kan de persoonlijke levenssfeer van de persoon in kwestie namelijk onevenredig schaden. Kiezen zij voor een briefadres dan is dit bij voorkeur een briefadres in de gemeente van herkomst. Hierover zijn afspraken gemaakt tussen het ministerie van Veiligheid en Justitie en de VNG De gedetineerde is zelf verantwoordelijk voor het doorgeven van de adreswijziging en zal hierbij worden ondersteund door een medewerker van de inrichting. Ook bij het ontslag uit de inrichting is deze medewerker of een medewerker maatschappelijke dienstverlening betrokken. Via het Digitaal Platform Aansluiting Nazorg (DEPAN) geeft de inrichting aan het gemeentelijke coördinatiepunt nazorg de stand van zaken door over individuele gedetineerden. Het is dan ook belangrijk dat er tussen de afdeling Burgerzaken en de gemeentelijke coördinator nazorg goede informatieuitwisseling plaatsvindt. 1. Iedere gedetineerde blijft bij voorkeur ingeschreven in de gemeente van herkomst. Dat is onder andere van belang voor de verworven rechten die een gedetineerde daar heeft opgebouwd, bijvoorbeeld op het gebied van huisvesting. Als de situatie zich voordoet dat een (ex-)gedetineerde vanuit de penitentiaire inrichting of vanuit andere verplichte begeleiding direct op staat, geen woonadres heeft en niet kan terugvallen op een eigen netwerk, dan is een briefadres straat 2 nodig. C. Verblijven in een psychiatrische inrichting Ook mensen die in een psychiatrische inrichting gaan verblijven, zijn verplicht aangifte van adreswijziging te doen. Gezien de aard van de inrichting mogen zij kiezen voor een briefadres. Het adres van de 1 Zie ook het Samenwerkingsmodel voor de afspraken die zijn gemaakt tussen het ministerie van Veiligheid en Justitie en de VNG over ondermeer de registratie van het adres van gedetineerden in de BRP op 2 Zie ook de Handreiking bij Samenwerkingsmodel Nazorg volwassen (ex-) gedetineerde burgers gemeente Justitie, van de VNG op Pagina 5 van 8

35 Datum 18 oktober 2016 inrichting opnemen als woonadres in de BRP kan de persoonlijke levenssfeer van de persoon in kwestie namelijk onevenredig schaden. Zij worden bij voorkeur ingeschreven op een briefadres in de gemeente van herkomst. Dit om de terugkeer naar de eigen gemeente te vergemakkelijken. Ken merk Verblijven in een instelling voor (vrouwen)opvang of bedreigde personen Voor mensen die verblijven in een instelling voor vrouwenopvang, waaronder Blijf-van-mijn-huizen, of bedreigde personen is het om veiligheidsredenen van belang het adres van die instelling niet als woonadres op te nemen in de BRP. In deze instellingen verblijven immers personen die vanwege ernstige problemen (dreiging met geweld door (ex)-echtgenoot, partner of familie) voor hun veiligheid en die van hun eventuele kinderen tijdelijk elders moeten wonen. Het kan daarbij gaan om ernstig of levensbedreigend eergerelateerd geweld. Soms betreft het personen die, terwijl zij zich nog in een opvangsituatie bevinden, niet meer in een opvanginstelling verblijven, maar in een particuliere woning. Daarbij is de veiligheid van deze persoon nog steeds in het geding. In verband met het waarborgen van de veiligheid van deze personen, mogen deze adressen niet bekend zijn bij degenen met wie de betrokkene problemen heeft. Dit geldt ook voor iemand die zich niet meer in een opvangsituatie bevindt, maar van wie het nieuwe woonadres niet bekend mag worden om redenen van veiligheid. Om dezelfde redenen kan het zijn dat een adres van familieleden, vrienden of kennissen niet in aanmerking komt als briefadres. In die situatie kan door de burgemeester worden geoordeeld dat betrokkene een briefadres kan kiezen bij een rechtspersoon zoals de gemeente, een andere gemeentelijke instelling of het kantoor van een opvanginstelling. Aangifte van een briefadres 6. In de aangifte van het briefadres moet de reden daarvoor worden vermeld. Daar moet ook de schriftelijke verklaring van instemming van de briefadresgever aan worden toegevoegd. Bij de aangifte van het briefadres zijn in elk geval de volgende zaken van belang: a) de redenen voor het kiezen van een briefadres; b) het identiteitsbewijs (aanbevolen wordt om ook bij een schriftelijke of digitale procedure de identiteit goed vast te stellen, bijvoorbeeld door deze alleen te accepteren als die via DigiD is verlopen); c) een schriftelijke verklaring van de briefadresgever dat hij stukken in ontvangst neemt en er voor zorgt dat de stukken de briefadreshouder bereiken. 7. Gemeentelijke werkafspraken Pagina 6 van 8

36 Datum 18 oktober 2016 In de vorige paragrafen zijn de regels, voorwaarden en gronden vermeld voor de registratie van een persoon in de BRP op een briefadres. Die gelden echter niet alleen op het moment van registratie van het briefadres. Gemeenten moeten regelmatig controleren of nog aan alle voorwaarden wordt voldaan. Kenmerk Aanbevolen wordt om hiervoor interne werkafspraken vast te stellen. Daarbij moet er goed op worden gelet dat die afspraken niet in strijd zijn met de wet. Zo is het toegestaan dat iemand voor meer personen als briefadresgever optreedt. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als een particulier of bepaalde instelling, al dan niet tegen betaling, briefadresgever is voor meerdere gedetineerden, omdat die hun familie daar niet mee willen belasten. Daar is in beginsel niets op tegen, mits de briefgadresgever zijn wettelijke verplichtingen nakomt. De gemeente moet dit blijven controleren en kan voor die controle interne richtlijnen opstellen (zoals het uitgebreider controleren van particulieren of bedrijven die als briefadresgever optreden voor meer personen). In de interne werkafspraken kan ook geen afdwingbare tijdslimiet worden gesteld aan een briefadres. Wel kunnen er termijnen worden opgenomen, na verloop waarvan de aanvrager kan worden gevraagd inlichtingen te geven waaruit blijkt of hij of zij nog terecht met een briefadres in de BRP is geregistreerd. Om dit te kunnen doen moet de gemeente een administratie bijhouden en aan de hand hiervan controles uitvoeren. In deze administratie zijn in elk geval de volgende gegevens van belang om tijdig goede controles uit te voeren en onnodige adresonderzoeken te voorkomen: ingangsdatum, naam, briefadres, reden voor het verstrekken van het briefadres en de reden en de vermoedelijke termijn van het gebruik van het briefadres. De volgende zaken kunnen worden opgenomen in werkafspraken: a) de letterlijke definities uit de Wet BRP of daar naar verwijzen; b) de aangifteprocedure (inclusief de documenten die nodig zijn om de aangifte te kunnen verwerken); c) de toekenningsprocedure; d) hoe de de identiteit van de persoon wordt vastgesteld; e) welke gegevens of documenten moeten worden aangeleverd; f) de procedure over het omgaan met een overtreding van de informatieen aangifteverplichtingen van de betrokkene met betrekking tot zijn woon- of briefadres en het eventueel opleggen van een bestuurlijke boete g) een richtlijn voor de toepassing van controlemaatregelen in het geval er sprake is van een bepaald aantal briefadressen bij één briefadresgever, waarbij rekening wordt gehouden met bepaalde situaties, zoals bij een gezin waarvan alle leden een eigen briefadres nodig hebben; 3; Zie ook de Handreiking bestuurlijke boete op Pagina 7 van 8

37 betrokken persoon nog terecht is ingeschreven met een briefadres, h) een richtlijn voor de frequentie waarin wordt gecontroleerd of de Datum 18 oktober 2016 Artikel 3.21 Wet BRP Voor zover regelgeving dat toestaat diverse gemeenten. Deze circulaire is tot stand gekomen in overleg met de NVVB, VNG en Contactcentrum van de Rijksdienst voor de Identiteitsgegevens (RvIG), De circulaire is ook te vinden op de website telefoonnummer Voor vragen over deze circulaire kunt u contact opnemen met het 9. Nadere informatie gemeente hoeft te verschijnen voor het doorgeven van een verhuizing, bestaat. aangifte ook schriftelijk of via digitale weg mogelijk te maken. Het staat het aangifte doen van een briefadres of het vragen om een beperking van verschijnen voor het geven van inlichtingen als daartoe aanleiding de verstrekking van het adres. Het verdient daarom aanbeveling de de gemeente overigens altijd vrij om iemand te vragen toch in persoon te Voor de veiligheid kan het goed zijn dat iemand niet in persoon bij de krijgen deze gegevens wel, maar hen wordt bij de verstrekking de gegevens aan anderen geldt. Daarmee krijgen zij een extra signaal om derden te verstrekken persoonslijst van de persoon (inclusief eventuele kinderen) wordt in dat automatisch meegedeeld dat er een beperking van de verstrekking van 4. Hieronder valt ook het gekozen briefadres. Op de te verhogen kan de persoon vragen zijn/haar adresgegevens niet aan geen (adres)gegevens mogen worden verstrekt 5. Overheidsorganen Om de veiligheid van de briefadreshouder (en eventuele kinderen) extra 8. Beperking in het verstrekken van het adres geval een indicatie geplaatst. Die houdt in dat aan bepaalde organisaties zorgvuldig met de gegevens om te gaan. (in samenhang met de richtlijn voor aantallen en termijn briefadres). i) de inhoud van de controlemaatregelen bij inschrijving op een briefadres penitentiaire inrichting of langer dakloos blijven; opnieuw wordt beslist over het wel of niet ingeschreven kunnen blijven op inclusief een toetsingskader hoe na het aflopen van de controletermijn een briefadres, bijvoorbeeld bij personen die langer verblijven in een Kenmerk Pagina 8 van 8

38 Handreiking onverzekerden