Epicurus ( v.chr.)

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Epicurus ( v.chr.)"

Gerrit de Valk
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Epicurus ( v.chr.) Op zoek naar het geluk

3 Epicurus Epicurus geboren op Samos 341 v.chr. 324 v.chr. naar Kolophon Volgde filosofieonderwijs bij Nausiphanes te Teos Atomisme van Democritus en Scepticisme van Pyrrho 311 begon eigen school op Lesbos 310 school in Lampsakos, hier een vaste groep leerlingen 306 met deze groep naar Athene De filosoof van de Tuin Sterft in 271/270

4 Politieke situatie 5 e eeuw v.chr: eeuw van Pericles, de Gouden Eeuw van Athene 338 v.chr. Slag bij Chaeronea, verpletterend verslagen door Filippus II 323 v.chr. Alexander de Grote komt om het leven Poliorcetes koning van Athene Epicurus keert openbare leven de rug toe: Leef in het verborgene. Het doel van ons leven is geluk I.t.t. Plato s Academie en Aristoteles Lyceum

5 Bronnen

6 Materialisme en atoomleer Er bestaan slechts atomen en leegte Atomen zijn ondeelbaar, in onbeperkte combinaties, als letters van het alfabet Waarnemen: vliesdun laagje atomen: idolen vormen bij ons een beeld Deze beelden zijn altijd waar, onze meningen (doxai) niet Onderdelen van waarneming kunnen we samenvoegen Goden bestaan uit zeer fijne etheratomen. Ze dringen buitenzintuigelijk bij ons binnen

7 Atomen van de ziel en de goden Deels verspreid over het lichaam, de Animus, levenskracht Deels in de borst, de zetel van het denken, Anima 100% materie Alles vergaat Als de ziel tot ontbinding over gaat sterft de rest van het lichaam Als wij er zijn is de dood er niet, als de dood er is zijn wij er niet i.t.t. Plato s Academie Goden: etheratomen in de Intermundia Zij bemoeien zich niet met ons Donder, bliksem, stormen, meteorieten hebben alle een natuurkundige verklaring

8 Lofzang op Epicurus Toen het duidelijk werd dat het mensenbestaan op aarde zwaar gebukt ging onder de loden last van de godsdienst die met een stuitende aanblik van boven uit de hemel dreigend op de sterfelijke mensen neerkeek, was een Griek de eerste mens die zijn ogen durfde op te slaan en de eerste die zich daartegen verzette. Geen fabels over goden, geen hemel met bliksem en dreigend gerommel hielden hem tegen, maar zij prikkelden eerder zijn vastberaden geest met het verlangen als eerste de vergrendelde poorten van de natuur te forceren. De grote kracht van zijn geest overwon dan ook en hij ging ver voorbij de vlammende muren van de wereld en met zijn geest en verstand onderzocht hij het wijds universum vanwaar hij ons triomfantelijk de kennis bezorgde wat er wel en niet kan ontstaan en tenslotte hoe alles een beperkte macht heeft en onwrikbare grenzen. Zo ligt de godsdienst op haar beurt vertrapt en verbrijzeld en maakt de overwinning ons gelijk aan de hemel.

9 Geluk, Hedone Geluk is doel van alle levende wezens Ethiek is geen correctie van de natuur Maar in samenhang met het van nature gegevene Verlangens: Natuurlijk en noodzakelijk Natuurlijk en niet-noodzakelijk Niet-natuurlijk en niet-noodzakelijk Aponia: het hebben van dat wat de natuurlijke en noodzakelijke verlangens vervult Ataraxia: afwezigheid van angst voor de dood en de goden

11 SEVEN EPICUREAN DOCTRINES 1. On happiness Happiness! Happiness! Happiness! Happiness! From all the means to full happiness that wisdom provides far most important is the acquirement of friendship. 2. On death (Oh, no! No fear!) Death does not regard us. For what is dissolved, can no longer feel, and what cannot feel, is not of our concern.

12 ZEVEN EPICURISCHE LEERSTELLINGEN 1. Over geluk Geluk! Geluk! Geluk! Geluk! Van alle middelen tot volledig levensgeluk die de wijsheid ons verschaft, is verreweg het belangrijkst het verwerven van vriendschap. 2. Over de dood (Oh, nee! Geen angst!) De dood is niet iets dat ons aangaat. Immers wat ontbonden is, heeft geen gevoel meer, en wat geen gevoel meer heeft, is ons niet tot zorg.

13 Provocateur? Hedone i.t.t. eudaimonia Deugden zijn een middel (pharmakon), geen doel Doel is geluk van het individu Hedonistische calculus

τετραφάρμακος Ἄφοβον ὁ θεός, ἀνύποπτον ὁ θάνατος καὶ τἀγαθὸν μὲν εὔκτητον, τὸ δὲ δεινὸν εὐεκκαρτέρητον (Philodemus, Herculaneum Papyrus, 1005, 4.

14 τετραφάρμακος Ἄφοβον ὁ θεός, ἀνύποπτον ὁ θάνατος καὶ τἀγαθὸν μὲν εὔκτητον, τὸ δὲ δεινὸν εὐεκκαρτέρητον (Philodemus, Herculaneum Papyrus, 1005, ) Vrees god niet Wees niet bang voor de dood Genot is gemakkelijk te verkrijgen Pijn is eenvoudig vol te houden (Philodemus, Herculaneum Papyrus, 1005, ).

15 Raad aan Menoikeus Al deze dingen, en wat daarmee samenhangt, moet je dag en nacht overdenken, zowel alleen als met geestverwanten, en je zult nooit niet in je dromen en niet bij je volle bewustzijn verstoord raken. Je zult daarentegen leven als een god onder de mensen. Youssef K :

Vergelijkbare documenten

LUCRETIUS, DICHTER EN PROPAGANDIST 11. BOEK l 32

LUCRETIUS, DICHTER EN PROPAGANDIST 11 DE NATUUR VAN DE DINGEN DE RERUM NATURA BOEK l 32 l 49 Gebed tot Venus 50 61 Eerste inhoudsaankondiging 62 79 Lofzang op Epicurus 80 101 Kritiek op de godsdienst 102