Correspondentie, memories enz. betreffende de kaaimuren der oude en nieuwe straatweg tussen Brielle en Hellevoetsluis,

Transcriptie

1 Correspondentie, memories enz. betreffende de kaaimuren der oude en nieuwe straatweg tussen Brielle en Hellevoetsluis, Nationaal Archief Den Haag, toegangsnr , inv.nr. 376, deel 1. bewerkt door Chris van der Tuijn Deze akten hebben geen bladzijdenummer, maar pag: Pag: 1 en 2 blanco Register van den inhoud: Verzoek aan den fabricq Blanken, tot het opgeven der kosten, wegens het verplaatzen der wooning van Barend Schouten beoosten: en het huisje van den armen bewesten den Nieuwe Hoorn. 23 e September Qualificatie voor den landmeter A. Noordendorp, tot het opmeten der landerijen, waar over den Nieuwen steen weg gaan zal. 26 e September Briev aan den commissaris directeur Penning, om benodigde gelden voor Asmus. 12 e October Aan den equipagie mr: Asmus, over het haalen van steenen. 18 e October Aan Penning, omtrend het doen der besteding van den Nieuwe rijweg. 20 e October Aan Asmus, berichtende het doen van het transport der aangekogte landen. 25 e October Aan Penning berichtende, dat, om reden, niet naar Hellevoet, tot het met zijn ED: doen der besteding, van den Nieuwen rijweg, komen Kon: 1 ste November Aan den raad der marine, met de bestekken des besteden Nieuwen rijwegs ter approbatie. 5 e November Aan Penning voorstellende om de steen kopers te Rotterdam, geld op rekening te doen ontvangen. 27 e Februarij Aan Asmus. Idem 7 e Maart Aan Asmus, omtrend het aanvoeren en lossen van steenen te Hellevoet. 10 e Maart Aan Penning opgaaf der benodigde gelden, voor Maart, April en Meij. 12 e Maart Declaratoir, volgens welke den equipagie meester Hoek, op mijn verzoek, aan de steen bakkers, geld op rekening geeft. 14. Circulaire missive aan de steen bakkers, op vertoon van welke, aan den equipagie meester Hoek, zij aldaar geld op rekening kunnen ontvangen. Aan Hoek met eenige declaratoiren. 5 e April Aan Asmus met de rekening van Arie Smits, ter betaling. 13 e April Aan den raad der marine rapport dat den Nieuwe Rijweg over de aangekogten landen opgemaakt was: en voordracht om te mogen voort gaan, met het gedeelte tusschen den Nieuwe Hoorn en den Briel. 16 e April Aan den secretaris van staat voor de zaaken der marine, omtrend de gedaane presentatie, door Johannes Rijsterborgh, tot het bewerken, en leggen van den Nieuwen Straatweg, tusschen Brielle en Hellevoetsluis, voor 35 ste : per roede, verzoekende quilificatie daar omtrend, tot finaale sluiting van dit accoord. 9 Meij Circulaire misseve aan 6 steenkopers, om hun gelden bij de equip: Hoek te kunnen ontvangen. 9 Junij

2 21. Missive aan den secretaris van staat voor de marine, ter approbatie inzendende de bestekken der gedane bestedingen, tot het zand, en het transportteeren der straat klinkers. 10 e Junij Missive aan den secretaris van staat voor de zaken bepalingen, wegens het stellen der barriers, en het heffen van weg gelden, op de Hellevoet: Straatweg. 7 e October Circulaire missive aan de steenkopers, ter ontvanging hunner gelden bij Hoek. 16 e October Quilificatie op den fabricq Blanken, tot het opzigt houden over de barriers, en invordering der weg gelden. 7 e November Circukaire missive aan twee steenkopers, ter ontvanging hunner gelden bij Hoek. 20 e December Extract missive aan Asmus, met vijf rekeningen van nog vier steenkopers en eene van L. Wolffers, wegens kant steenen als voren. 14 e Januarij Idem met 4 rekeningen. 24 e Februarij Aan den commissaris directeur Penning, met eene memorie wegens den staat der werken, en kosten, tot de geheele voltooijing van den Nieuwe Straatweg. 12 e April Missive aan den minister der marine, houdende voorstel tot het in onderhoud aanbesteden van den Straat weg, tusschen Brielle en Hellevoetsluis, als mede tot het bouwen van drie barriers huisjes en barries hekken op dezen weg. 6 e Junij Idem berichtende de halstarrige weigering van Abrah: C. Paaling, wegens het niet volledig afstaan van zijn Einddijk, waar over den Nieuwe Straatweg gaande is. 10 e Julij Missive aan schout en schepen van den 6. Nieuwen Hoorn houdende verzoek om A.C. Paling geregtelijk aan te manen tot de overgift van zijn Einddijk, en incas van weigering het zelve te taxeren. 13 e Julij Missive aan den minister der marine houdende nader rapport en voordracht, van de nog aanhoudende halstarrige weigering van A. C. Paaling. 20 e Julij Missive aan schout en schepenen van de Nieuwe Hoorn, relatief bovengemelde zaak, met Paaling. 24 e Julij Missive aan den minister der marine, ter approbatie inzendende de bestekken, wegens de gedane bestedingen van den onderhoud des straat weg, en het bouwen der barrierse huizen enz: 20 e Augustus Missive als voren houdende verzoek, dat den commissaris directeur te Rotterdam, mag worden gequalificeerd, om het kantoor van equipagie te Hellevoetsluis in staat te stellen, tot het doen der nodige betalingen, wegens den onderhoud des straatswegs, en het bouwen der barriers huizen. 26 e October Missive als voren houdende voordracht tot den tweeden termijn der voormelde betalingen, als mede tot nog achter stallige rekeningen. 4 e Februarij en 8 blanco 9. Brielle den 23 e September De fabricq Blanken word verzogt, de navolgende specifique begrootingen te maaken. 1 e. Wegens de kosten die in allen opzichte vereischt zullen worden, tot het 20 a 22 voeten, of zo veel als maar eenigzints het terrein op den dijk gedoogt, paralel aan den af gebakenden nieuwe steenweg, regt agter uit verplaatzen van het huis, met de schuuren van Barend Schouten, beoosten het dorp Nieuwe Hoorn. 2 e. Idem wegens het verplaatzen van het huisje van den armen, aan de west zijde van het gemelde dorp, beide zo en in dier voegen, als omtrend het een en ander, bij de conferentien in 2

3 loco, op dato den 21 e deezer, in tegenwoordigheid van hem fabricq gehouden, besprooken en bepaald geworden is. Deeze begrootingen verlangd den onder getekende, op Donderdag den 27 e eerst komende, in den Haag te ontvangen. 10. S Hage den 18 e October Aan den equip: A. P. Asmus te Hellevoetsluis. p: ord: post uit S Hage den 18 e October Waarde vriend! Het loopt hier zo druk, dat ik UE: niet eerder op den uwen van den 15 e deezer heb kunnen antwoorden, of dat ik UE: een andere lijst van de gekogte straat klinkers, heb kunnen laten afschrijven, als de eenige die ik heb, en hier nevens gaat, laat er min een paar nette afschriften van maaken, en zend mij die met dezen terug. Indien UE: daar na een proef wil laten neemen, met het haalen van steenen, dan schrijfd dien volgend maar een brief, met de schipper die UE: zend. Maar recommandeert dat zij zuivere straat klinkers zenden, volgens de gedaane koop, laat het varen voor eerst nog maar wat piano aangaan, mogelijk krijgt men het nog al een stuivertje of dubbeltje minder, op de nieuwe haven op te zetten, Verdoorn kan UED: daar mede adsisteeren. Adieu! In het laatst deezer, of begin van Novenber, kom ik eenige dagen bij UE: Ik blijf uwen vriend. Aan den comm: directeur Penning te Rotterdam. p: ord: post uit S Hage den 20 e October S Hage den 20 e October. Geachte vriend! Daar ik het genoegen heb, dat wij 11. de aanbesteding van de separatie slooten, voor den nieuwen weg te Hellevoet, te zamen, zo ik hoop, doen zullen, zoude het mij aangenaam wezen, van UE: des aangaande, de tijds bepaaling te mogen verneemen. Ik kan met bestekken en billetten, die heden ter drukpers gaan, klaar zijn, om de besteding te doen, den 1 ste 2 e of 3 e November, zegt mij of een dier dagen U convenieert en welke. Het is zaak en zelfs van belang, dat wij de besteding, zo spoedig maar immers mogelijk doen. Morgen ga ik naar Haarlem, om Maandag eene vergadering der sluizen en dokken bij te woonen en Dingsdag hoop ik weder thuis te zijn, en als dan uwe bepaling nopens onze besteding te vinden. Ontvangd ondertusschen mijne vriendschaps groeten, terwijl ik blijve. F.F. Den 25 e October Aan den equipagie meester Asmus geschreeven, dat op den 6 e November aanstaande, de transporten der landen, te Hellevoet binnen geschieden zal. Aan den comm: directeur Penning thans te Hellevoetsluis, met Braam, naar de besteding gaande, verzonden, den 1 ste November S Hage den 1 ste November 1804 Geachte vriend! 3

4 Op t moment dat ik naar Hellevoet op reis gaan zoude, krijg ik de 12. droevige tijding, dat mijn Broeder te Gouda, zich in zeergevaarlijke omstandigheden ziek bevind, zo dat ik verplicht ben derwaards te gaan, vind ik de gesteldheid aldaar zodanig, dat het mij, redelijker wijze mogelijk is, morgen vroeg, of van de nagt, van daar te reizen, dan ben ik morgen voor twaalf uuren te Hellevoet, bij UE: om de besteding mede te doen. Dan ik behoef UEd: niet te zeggen, hoe zulk een toedracht zoude kunnen zijn, en het is om die reden, dat ik aan Verheij schrijf, om in alle gevallen, zich ten spoedigste bij UED: te Hellevoet te vervoegen, om des noods morgen mijn plaats te vervangen, en de besteding onder UED: goedvinden, te doen voortgaan, waare mijn broeder de fabricq van den Briel niet waarschijnlijk in het zelfde geval, om zich naar Gouda te moten begeven, zijned zoude de eer hebben, zich bij UE: te vervoegen. Ik heb den president Aeneae kennis gegeeven van deeze omstandigheid, en het is met zijned goedvinden dat ik UE: deeze schrijf, te terwijl ik onder vriendelijke groete teken. U Edv: dienaar en vriend. Mijn klerk die overbrenger van deeze is, zal zich met de bestekken bij UED: vervoegen, en dezelven onder UE: goedvinden, volgens gewoonte invullen kunnen. 13. Den Haag den 5 e November Bij den raad der marine ingediend den 5 e November De ondergetekende Lt: collonel directeur der maritime werken. Aan den raad der marine van de Bataafsche Republiek. Burgers raaden! Ik heb de eer aan U lieder approbatie te onderwerpen, de op den 2 e deezer gedaane aanbesteding, tot het graven der wederzijdsche separatie slooten, en het daar door formeeren van eenen nieuwe rijweg, gaande in eene regte lijn van den Nieuwe Hoornsche Molenweg, tot aan den Gentschenweg, bij Hellevoetsluis. Met voorkennis en permissie van U Lieder president, heb ik, door een bijzonder onvoorzien toeval, bij deeze besteding, niet tegenswoordig kunnen zijn, dan des niet tegens aan de, bevind ik mij volkomen in staat, de eer te hebben, de approbatie daar van zeer aan te prijzen, om dat de min kostbaarheid der aanneems penningen, ten vollen aan de verwagting beantwoord heeft. Waarom het als nu van belang is (pag: zijn dubbel) 16. dat daar mede ten spoedigste kan begonnen worden, zo als onverwijld geschieden zal, zodra den raad een deezer bestekken, geapprobeerd, aan mij zal gelieven te rug te zenden, ten einde het zelve den aanneemer te kunnen uitreiken. Waar mede. Heijl en eerbied. S Hage den 27 e Februarij Aan den comm: directeur Penning te Rotterdam. Nadat ik reeds naar Haastregt vertrokken was, kwam Penning om mij te spreeken Braam gaf zijned toen deeze brief over. Amice! 4

5 Daar de steen kopers nu beginnen afte leveren, en er veele op contant geld verkogt hebben, zoude het mij aangenaam zijn te weeten, of ik eenige van die menschen, bij UE: of den heer Hoek zoude mogen zenden, met een behoorlijk bewijs van mij, dat zij bij UE: eenig geld ter goeder rekening zoude kunnen ontvangen. Ik weet wel, dat Asmus gequilificeert is tot die betalingen, maar het zou die menschen, die aan den IJssel woonen, gemaklijk zijn, en s lands crediet aanmerklijk opbeuren, indien zij op deze faciele wijze, eenig geld krijgen konde, bij de finale afrekening kan men dan alles op Asmus overbrengen. Indien het UE: op deeze wijze geliefd 17. te schikken, zal het de zaak zeer bevorderlijk weezen, dus doet het, en laat mij op Haastrecht ten huize van mijn vader, een paar regels van U mijn vriend, bekomen, en zeg mij, als het UE: geliefd, dat ik eene melieff, steen bakker aan den IJssel, met nog een paar andere bij UED: mag zenden, om te zamen omtrend een duizend gulden, op zijn hoogst voor eerst f 12 a 1400 op de voorgeslagen wijze, te Rotterdam, bij UE: of bij Hoek, te kunnen ontvangen. Adieu van uwen vriend. F.F. S Hage den 7 e Maart Aan den equipagie meester A. P. Asmus te Hellevoetsluis. p: ord: post uit s Hage den 7 e Maart Mijn heer en vriend! Daar het UE: zo wel als mij bekend is, hoe huiverig de menschen zijn, om aan hun geld te komen, als zij tegenswoordig iets, ten dienste van den lande leveren, en hoe veele nadeelen zulks aan s lands administratien toebrengt oordeel ik het onzen plicht te weezen, zo veel als wij kunnen, dit discredit te verminderen, en weg te neemen, niet alleen, maar aan die geenen, welken gelden te ontvangen hebben, dien ontvang zo min kostbaar te maaken, en zo gemaklijk als doenlijk is, op dit grond beginzel 18. heb ik aan de Hr: Penning geschreeven, en nader met de Hr: Hoek gesprooken, dat UED: eenig geld vragen zoude, steld provisioneel 3 a 4 duizend gulden, om van tijd tot tijd, eenige betalingen, ter goeder rekening te kunnen doen, aan de steenbakers, die naar onzen straat weg steen afleveren, volgens het accoord en de lijst, die ik UED: daar van gegeven heb. Dan daar deeze menschen aan den IJssel, en in de nabijheid van Rotterdam aan UE: moet gezonden worden, zoude UE: kosten kunnen verminderen, en het gemak der leveranciers kunnen vergrooten, met deeze penningen aan den heer Hoek in handen te stellen, om, als in uwen naam, aan hun, die ik met een behoorlijk bewijs derwaards zenden zoude, eenig geld op rekening te geven, terwijl de finale sluiting, op een meer behoorlijke rekening, op zegel geschreeven met UE: zelve geschieden kan. De heer Hoek heeft mij gezegt, ter bevordering van s lands dienst hoe zeer daar van niets dan last heeft, zich daar mede wel te willen belasten, en den Hr: Penning zal ook niets daar tegen hebben. Dus, mijn vriend, als UE: zulks agreeert, arrangeet zulks dan met den Hr: Hoek, en laat mij weeten, wanneer ik eenig leverancier aan zijned afzenden kan, om dat ik dra in het geval zijn zal, het zij bij UE: zelve, het zij bij den heer Hoek, een 19. leverancier te zenden. UED: zult reeds een schip steen bekomen hebben, laat de volgende even prompt geholpen worden, zo in lossing, als betaling van de schipperij. Dat geeft credit, en welwillenheid onder de menschen, en zulks helpt in de prijzen der vragten, den 15 e of 16 e deezer, hoop ik bij UE: te zijn. 5

6 Adieu, Uwen vriend! Den 10 e Maart 1805, aan den equipagie meester Asmus geschreeven: Dat op heden aan minlieff schrijf, dat geen scheepen naar Hellevoet moet zenden, zo de vragt niet beneden de tien stuivers kan bedingen. En dat geen zwarigheid maak, om de steenen aan de nieuwe haven te zetten, dewijl ze spoedig van daar, met aaken, naar de Gentsche Weg zal doen vletten. S Hage den 12 e Maart Aan den comm: dir: Penning te Rotterdam. p:ord: post uit S Hage den 12 e Maart De aankoop der groote drie milloen steenen, voor onze straatweg beloopt in koop f :. De vragt lossen ect: en het transport naar de plaatzen kan men stellen nog. f :-:. Te zamen f :. 20. De conditien zijn, dat deeze quantiteit steenen, in den loop van deeze zomer te Hellevoet geleverd moeten worden, zo dat men in dit jaar, daar voor, en niet meer zal benodigt hebben, meer wanneer juist is moeijelijk te bepaalen, om dat zulks van de aflevering afhangd, waar mede men thans druk bezig is, en waar van de betalingen van tijd tot tijd geschieden moeten. Doch ik denk als men voor de maanden Maart, April en Meij, bij gissing nog eens steld f 5 duizend gulden, dat men dan daar mede wel toekomen zal, en voorts stel ik, als Asmus in den loop van voorsz: drie maanden, nog 2 a 3 duizend gulden heeft, om de kosten in loco te kunnen bestrijden, dat de zaaken dan goed gaande gehouden kunnen worden. Zie daar, mijn geachte vriend! zo na mij doenlijk is, eenen overslag, waar omtrend, indien er meerder nodig mogt zijn, ik UE: tijdig waarschouwen zal, en voor de volgende drie maanden, Junij, Julij en Augustus, zal ik, eer er wederom nieuwe aanvragen geschieden, eene nieuwe opgaaf doen, en met Ue: overleggen, hoe alles op de spaarzaamste, en voordeligste wijze, voor s lands intrest, te overleggen zij. F.F. 21. Declaratoir volgens het welke den equipagie meester Hoek, op mijn verzoek, aan de steenbakkers, geld op rekening geeft. Vermits door de steen bakkers te aan den IJssel, voor de Hellevoetsche straat weg, naar in goede order, reeds afgeleverd zijn straat klinkers, waar voor hem, volgens geapprobeerde aankoopsprijs, bij resolutie van den raad der marine, in dato den 31 e Augustus 1804 a f per duizend, is toekomende, de som van f , kan aan gemelde leverancier, volgens het gemaakt accoord, en op zijn instantig verzoek, ter goeder rekening, daar voor, wel gelden, en betaald worden, de som vanf , zo als den ondergetekende op vertoon eener missive, die hij op dato deezes, aan gemelde leverancier geschreeven heeft, in gevolge, des gemelde raads resolutie, van dato den 8 e October, verzoekende is. Actum S Hage den

7 Circulaire missive aan de steen bakkers, op vertoon van welke aan den equipagie meester Hoek, zij aldaar geld op rekening kunnen ontvangen. S Hage den. Mijnheer! Daar ik op heden bericht krijg, dat door UED: te in goede order, reeds geleverd zijn straat klinkers, zo kunt UE: van stonden aan disponeeren, om daar voor op rekening te ontvangen f. --- gld, waar toe UED: zich te Rotterdam, met vertooning van deezen, bij den heer equipagie meester Hoek, woonende aan s lands zee magazijn, kort bij de Oost poort. UED: DW dinaar. Aan den heer equipagie meester Hoek te Rotterdam, 5 e April Goedereede den 5 e April Zeer geachte vriend! Men geloofd niet welke goede uitwerking gedaan heeft, dat beetje geld, dat UED: laatst heb betaald aan die twee steen bakkers, elk beijvert zig nu, om een prijsje te behaalen, om welke reden ik over de resteerende som van f gulden gedisponeerd heb, zo als UED: uit de nevensgaande declaratoiren bemerken 23. zult, zegt hun niet, dat uw kast ledig is, maar zegt, dat alleen prompte en beste leverantien, bij vervolg zulke uitwerkingen van onze zijde hebben kunnen, adieu uwen ouden vriend Den 13 e April Aan den Hr: Asmus gezonden, de rekening van den mr: metzelaar Arie Smits, te Delft, wegend de door hem aangekogte drie milloenen straat klinkers, en verzogt om die maand, zijn geld ad f :, spoedig te bezorgen. Deeze rekening geattesteerd als volgt: Geeamineerd, en in order bevonden, om volgens resolutie van den raad der marine, d.d. 8 e October 1804, ten respecte der Hellevoetsche straat weg, door den onder equipagie meester, geleden en betaald te kunnen worden. Bij den raad der marine ingezonden den 16 e April S Hage den 16 e April 1805 De ondergetekende Lt: collonel directeur der maritime werken. Aan der marine van de Bataafsche Republiek. Burgers raaden! De ondergetekende heeft de eer aan 24. U lieden te rapporteeren, dat den nieuwen weg, dewelken over de aangekogte bouwlanden, door de polder Nieuw Hellevoet, tot na bij het dorp Nieuwen Hoorn, aangelegen is, mitsgaders dat de daar aan sluitende, eertijds zeer lage en moerassige Gentsche weg, conform der raads resolutie van dato den 17 e October 1804, voor zoo ver de aarden profils betreffen, in order afgemaakt zich bevinden zoo dat de publieke passagie daar over gaan kan, en bij droog weer, om de gronden vast te doen rijden, daar over steeds gaande is. Als mede dat men, ter beveiliging en conservatie van de anders tot afschieting geneigde kanten deezer wegen, twee rijen willige pooten, met eenige kleine stek, en berken platsoen, heeft dienen te planten, waar van men gegronden reden heeft, de beste uitwerking te verwagten. 7

8 De ondergetekende neemd de vrijheid, conform de bepaalingen, bij des raads gemelde resolutie gemaakt, nadere qualificatie te verzoeken, om onder dezelfde voltooide, zoo even gemelde nieuwe wegen, voor zoo ver verandering vordert, te mogen voortgaan, met het aanleggen, en opmaaken van een behoorlijke aarden rij baan, over de dijken en gronden, van na bij het dorp Nieuwen Hoorn, tot aan de stad Brielle. En daar toe op dezelfde wijze, als bij het aanleggen en opmaaken der voorsz: nieuwe wegen, zoo voordelig heeft plaats gehad, verder te mogen blijven emploijeeren, de vier s lands molen paarden, met derzelve drijvers, en 25. oppassers, karren en middelen dewelken van de sluis en dok werken, volgens des raads bovengemelde resolutie, tot het meergemelde werk der wegen, in gebruik geweest zijn, en verder zonder het minste verlet van de werkzaamheden der sluis en dokwerken, tot den aanleg des nieuwen straat wegs, voordelig te gebruiken zijn. Door welke voorhanden zijnde middelen, en wijze van werken, ten spoedigste, en met de minste kosten, in de eerste plaats, opgemaakt en voltrokken kan worden, het nog overige gedeelte, van het profil, tot eenen door grippen en plantsoenen van den gemeenen weg, over de oude dijken en gronden, afgescheiden aarden rij baan, om daar op dan vervolgens de vereischte bezandingen, en dadelijke bestraatingen, van den nieuwe steen weg, te kunnen beginnen, en te voltooijen. Waar mede Heijl en erbied Bij den secretaris van staat, voor de zaken der marine ingdient, den 10 e Meij Brielle den 9 e Meij De ondergetekende Lt: collonel en directeur der maritime werken. Aan den secretaris van staat voor de zaken der marine, van de Bataafsche Republiek. Ingevolge onderscheidene resolutien 26. en bijzonder volgens die in dato den 16 e April ll. Van den gewezene raad der marine, met den aanvoer der aangekogte straat steenen, en overige voorbereidende werken, tot den nieuwen straat weg, tusschen Brielle en h Hellevoetsluis, zoo ver gevordert zijnde, dat het, om geene verliezen wegens de getranporteerde steenen, en gemaakte aarden rij baanen te lijden, vordelijk geworden is, dat ten spoedigste, in dit goede saijzoen, met de dadelijke bestrating aangevangen wordt, heeft den ondergetekende de eer, des aangaande te rapporteeren, dat den mr: metselaar, en straatmakers baas Johannes Rijsterborgh, denwelken aangenomen, en dadelijk onderhanden heeft de nieuwe zogenaamde Delfsche, en Wassenaarsche straatwegen, zich bij den ondergetekende alhier in loco heeft vervoegt, met aanbieding om op dezelfde wijze, als de voormelde nieuwe straat wegen, door hem worden gemaakt, ook die tusschen deeze stad, en Hellevoetsluis aan te neemen. Welke aanbieding den ondergetekende van zulk belang voorgekomen is, dat hij zich verplicht geoordeelt heeft, den gemelde aanneemer op gisteren en heden, alle vereischte aanwijzingen, en opgaven, tot de gemelde werkzaamheden, op het terrain zelve, te moeten doen, waar van het gevolg geworden is, dat gemelde aanneemer, onder zeer voldoende bepaalingen conditien en verbanden, 27. presenteerd, de arbeidsloonen, tot het bewerken en leggen, van deezen meergemelden nieuwen straat weg, ten zijnen kosten en risico aan te neemen, voor de prijs eens af van vijf en dertig stuivers per Rhijnl: quadraat roede, met het stellen van de zwaare Brabandsche kant steenen, daar onder begreepen. 8

9 Het komt den ondergetekende, zoo uit hoofden der goede bekende qualiteiten van deezen aanneemer, als de redelijke prijs, waar voor hij het gemelde werk aanbied, dat het van belang is, hem Johannes Rijsterborg, de uitvoering van deeze bestrating op te dragen, en te gunnen, zoo als hem de bestraatingen, van de voormelde nieuwe Delfsche en Wassenaarsche straat wegen, opgedragen zijn. Op welken voet, den ondergetekende de eer heeft voor te dragen, gequalificeerd te worden, om met den gemelde aanneemer, het ontworpen contract, tot genoemde prijs, finaal te mogen sluiten, en aldus de bedoelde werkzaamheden, daadelijk aan den gang te brengen. De prijzen die hij aanneemer bedongen heeft, van de Delfsche weg, zijn 30, en die van de Wassenaarsche 28 stuivers per quadraat roede. Dan geconsidereert wordende, de afgelegenheid van dit quartier, waar naar het werkvolk door hogere daggelden moet verkregen worden, de moeijelijke 28. reizen en transporten herwaards, ofte naar Hellevoetsluis, en dat onder de opgegeeven 35 stuivers per quadraat roeden, begreepen is, het stellen van de zwaare Brabandsche kant steenen, welken aan de eerst gemelde straat wegen, daar niet onder begreepen zijn, zal er geen twijffel over schieten kunnen, of de gepresenteerde aanneems som, ad 35 stuivers, per quadraat roede, is hier, met betrekking van de locale gelegenheden, der meergemelde nieuwe straat wegen, in het midden van Holland, merendeels langs of in de nabijheid van trek vaarten, en canaalen gelegen, even mediocer, ja minder als daar gegeeven wordende prijzen, van 28 en 30 stuivers per quadraat roede. Waar mede Heijl en eerbied. Den Haag den 9 e Junij Mijn heer. Op gisteren bekomen hebbende, uwe rekening, ten lasten van de marine, wegens de geleverde straat klinkers naar den Briel, dient tot uw narigt, dat gij deswegens het restant van uwe penningen krijgen kunt, bij den heer equipagie meester Hoek te Rotterdam. Waar mede met achting uw dienaar. Den 9 e Junij Nota: de rekeningen geattasteerd, als volgt: geexamineerd en in order bevonden, om geleden, en afbetaald te kunnen worden. Deeze ciculaire missive gezonden aan den Hr: Hoek, met de rekeningen der onder staande steen kopers, en verzoek, indien genoegzame gelden aan handen had, dezelve af te zenden, en te betaalen, als: E. Rijkaart f 560-:-:. Ewoud van Holst f G. van Lange f :. P. L. Jongebreur f. 550-:-:. F. Mijnlief fz. F. 360-:-:. B. Mijnlief f. 834-:-: Te zamen f Den Haag den 10 e Junij Deeze missive bij den secretaris van staat voor de zaaken der marine, ingedient den 10 e Junij De ondergetekende Lt: collonel en directeur der maritime werken. Aan den secretaris van staat, voor de zaaken der marine van het Bataafsche gemeenebest. Mijn heer! 9

10 Overeenkomstig het extract uit u verbaal van den 20 e Meij ll. Heeft den ondergetekende het bestraaten, van den nieuwe steen weg, tusschen den Briel en Hellevoetsluis, volgens de nevensgaande conditien, finaal aanbesteed, aan den mr: metzelaar en straatmakers baas. Johannes Rijsterborgh, voor 33 stuivers per Rhijnl: quadraat roede, met het stellen van de zwaare Brabandsche kant steenen daar onder begreepen. Bij welke gelegenheid den ondergetekende te Hellevoetsluis, op dato den 29 e Maart ll. Bij vier onderscheidene perceelen, in het openbaar geveilde, en kragtens de resolutie van den geweezene raad der marine, in dato den 16 e April daar bevorens, aanbesteed heeft, het geen te gelijk met de bestraating geschieden moet, ter bereiding 30. van de aarden rijbaan, met opzicht tot het zand, waar in de bestraating gelegd moet worden, welke leverantie, met de transporten dier zand gronden, die merendeels uit de duinen moeten worden aangereden, tot op de plaats der bestraating zelve, ter dikte van 9 duim, over de geheele breedte, volgens nevensgaande conditien, in den Nieuwen Hoorn, en te Hellevoet, aangenomen zijn, voor de zeer modique prijs van 8 ½ a 9 1/8 gld per strekkende roede. Zoo als ook den ondergetekende te gelijk in het openbaar, bij vier onderscheidene perceelen, heeft geveild, en aanbesteed, het tranporteeren van de straat klinkers, van de havens van Brielle en Hellevoetsluis, naar de plaatzen der verwerking, het welk aangenomen is, door gemelde voerlieden, van 9 tot 13 stuivers per duizend steenen, volgens de nevensgaande conditien. De ondergetekende heeft de eer, van elk der gemelde drie aanbestedingen, twee getekende bestekken hier bij te voegen, en dezelven ter approbatie voor te dragen, het geen hij te meer doen kan, vermits de prijzen modicq en de aanneemers en borgen, als zeer voldoende te houden zijn. Terwijl hij de vrijheid neemd, in verwagting der voorgedragene approbatie, van elke besteding, een bestek te rug te vezoeken, om aan de aanneemers uit te reiken, en zich dien conform te gedragen. Ik heb de eer met schuldigen eerbied te zijn. Mijnheer, U zeer gehoorzame dienaar. 31. Den Haag den 7 e October Deze missive bij den secretaris van staat voor de zaken der marine ingedient den 7 e October De Lt: collonel en directeur der maritime werken. Aan den secretaris van staat voor de zaken der marine van het Bataafsche gemeenebest. Mijn heer! De nieuwe straat weg tusschen den Briel en Hellevoetsluis, gesprooten uit eene negotiatie, ten behoeven van het fonds van den ouden en armen zeeman, dewelken overeenkomstig het besluit des staats bewinds subb: dato den 26 e Julij 1804 litt: F.F., door het departement der marine, wordt gelegd, zal eerlang voor een groot gedeelte, en wel bepaaldelijk van de stad Brielle, door het dorp N. Hoorn, tot aan het Noord Einde van den grooten nieuwen weg, te zamen lang 1789 roeden, tot dien graad van afdoening gevordert zijn, dat hij, behalven de algemeene voordelen, ten aanzien der publique passagie, en communicatie te land tusschen twee militaire zee havens, dewelken anders door de allerslegste gesteldheid der gewoone dijken 10

11 32. en wegen, geduurende de herfst en winter maanden bijna inplacticabel waren, zal kunnen bijdragen, tot de bijzondere belangen van het gemelde fonds, door het oprigten van vijf tol hekken of barriers, langs denzelven, als: het 1 ste, tusschen den Langen Dam, en de Zuijderlandsche weg, na bij de stad Brielle. 2 e Even beoosten het riool, of het scheid, tusschen den ouden en Sluisdijk. 3 e Aan de noord zijde van het dorp N. Hoorn. 4 e Op het Noordeinde van den grooten nieuwen weg, en eindelijk het 5 e, op het Zuideinde van denzelven, na bij Hellevoetsluis. Door middel van welke barrieres, voldoende te heffen zullen zijn, de passagie of weg gelden, dewelken elk passagier, naar betalen zal, voor eene gemaklijke en spoedige passagie, daar, alwaar hij anders, voor den afstand van ruim twee uuren, in gemelde herfst, en winter saijzoen, moest al in het geval was, 10 en 12 gld te moeten besteden, om op eene opene wagen, met vier paarden bespannen, niet zonder gevaren, eenen weg af te leggen, langs welken hij nu voor 3 a 4 gulden met den overdekt rijtuig, en twee paarden, in minder dan de helft van den tijd, als voor dezen, aangenaam rijden kan. 33. Het zijn niet de reizigers, de zeevaart en koophandel, ofte wel s lands groote belangen in het algemeen, bij het zenden van orders, en transporten naar gemelde militaire zee havens die de onberekenbare voordelen gaan genieten van eene zodanige verbeterde communicatie, als door dezen straatweg verkregen wordt, maar in het bijzonder zullen de ingezetenen van de steden Brielle en Hellevoetsluis, met den landman des lands van Voorne, daar van het weldadige, in eenen zeer hogen graad ondervinden, waarom ook alle deze verlangen, om bij het hoe eerder hoe beter mogen gebruik maken, van het gemelde gedeelte nieuwen straatweg, in reden van het hun daar door aangebragte voordeel, de daar op te stellen passagie, of weg gelden, te betalen. Dan vermits alle deze verschillende voordeelen als: 1 e. Die van den reiziger, zee vaart en koophandel. 2 e. Die van slands ingezeenen en eindelijk: 3 e. Die van den landman des lands van Voorne, meer verschillende wijzigingen, in het bepalen der tarifen dezer weg gelden, als elders vorderen, heeft den ondergetekende, met de meeste 34. kundigste, en daar toe bevoegde persoonen, in den lande van Voorne, die volkomen bekend zijn, met de algemeene, en bijzondere, locale betrekkingen, dezer passagie, de vereischte conferentien gehouden, waar uit met gemeenschaplijk overleg, zijn geresulteerd, de hier agter subb: littr: A te vinden concept bepalingen, welken ik de eer heb U aan te bieden, op dat bij goedkeuring van dezelven, uw ministerie bij een staats besluit, gequalificeert moge worden, om dienvolgens de daar bij bepaalde weg, of passagie gelden, ten behoeven van den ouden en armen zee man, door middel der voorgestelde barrieres, met het begin van de aanstaande maand November dan wel zoo veel eerder of later, als het opgegeven gedeelte des nieuwen straat wegs, in gereedheid zal zijn, om de publieke passagie daar over te kunnen openen, behoorlijk te doen heffen. Ik heb de eer met schuldigen eerbied te zijn. Mijn heer! U zeer gehoorzame dienaar. Den 16 e October Aan den Hr: equipagie meester Hoek, te Rotterdam overgeven, de navolgende 11

12 35. zeven rekeningen, als: W. IJserman te Maardrecht f :. Jan van der Dusse te Haastrecht f. 210-:-:. F. Mijnlieff Fz. te Capelle op de IJssel f :-:. G. van Lange te Hitland, onder Nieuwerkerk op de IJssel f :-. Maurits Weggeman Guldemont te Crimpen aan den Ijssel f :. B. Mijnlieff te Capelle op de IJssel f. 360-:-:. Pieter Puts te Gouderak f :. Te zamen f :. Als mede de navolgende circulaire missive, die den Hr: Hoek, aan de gemelde steen bakkers zou afzenden. Rotterdam den 16 e October Mijn heer! Bekomen hebbende, uwe rekening, ten laste van de marine, wegens de geleverde straat klinkers, naar den Briel, dient tot uw narigt, dat gij deswegens uwe penningen krijgen kund, bij den heer equipagie meester Hoek te Rotterdam. Waar mede, met achting UED: dienaar. Deze qualificatie aan den fabricq Blanken ter hand gesteld te Brielle den 7 e November De commissaris directeur van het zuidelijk departement der marine, bij extract verbaal van den secretaris van staat voor de zaken der marine van de Bataafsche Republiek, subb: dato den 18 e October No: 2, geauthoriseerd zijnde, tot het overeenkomstig het staats besluit van dato den 14 e October bevorens No: 6, in werking brengen, en doen heffen van de passagie of weg gelden, langs den nieuwen straat weg, tusschen Brielle en Hellevoetsluis, qualificeerd en gelast, den fabricq van stads werken en gebouwen te Brielle, Teunis Blanken Jansz: omme te zorgen, dat aan de bepalingen, bij de opentlijke notificatien, des aangaande gedaan, waar van een geauthentiseerd copie hier bij aan hem wordt overgelegt, strictelijk, en zonder de minste oogluiking voldaan worde, waar toe aan hem het opzicht over de barrieres, en daar bij gestelde persoonen, zoodanig opgedragen wordt, als tot bereiking der s lands dienstige oogmerken, in dezen wordt vereischt. Ten welken einde hij fabricq verzogt wordt, om bij alle voorkomende gelegenheden, ten aanzien der heffing dezer weg gelden, behoorlijke rapporten, en opgaven te doen, aan bovengemelden commissaris directeur te Rotterdam. Actum Brielle den 7 e November Penning. 37. Den 20 e December Aan den Hr: equipagie meester Hoek te Rotterdam gezonden, de twee volgende rekeningen, wegens geleverde straat klinkers, voor de Hellevoetsche straat weg, met verzoek dezelve te betalen, als: Jan Molenaar en zoonen te IJsselmonden f :. Jan Smits te Gouderak f :. En aan de twee bovengemelde steenkopers de gewoone circulaire missive gezonden vide pag; 27. Den 14 e Januarij Aan den Hr: Asmus gezonden, vijf rekeningen, geattesteerd en getekend, als: Ewoud van Holst, te Ouderkerk op de IJssel f. 472-:-:

13 G. van Lange te Hitland onder Nieuwekerk op de IJssel f :-:. Adrianus Ponse, te Ouderkerk aan de IJssel f :. Jan Puts te Gouderak f :. Deze hadt op rekening ontvangen f. 300-:-:. f :. Den 7 e Februarij 1806 deze steen kopers aangeschreven, dat zij hun geld bij den heer Hoek konden gaan ontvangen. Den 15 e Maart 1806, A. Ponse, andermaal aangeschreven, om dat hij nog niet afgehaald hadt. Den 1 ste Februarij Reeds, Wolffers als boven aangeschreven. Ontvangen van Asmus den 23 e Januarij L. Wolffers, wegens geleverde voeten kant steenen, Brusselsche maat a 11 gld de 100 voet f :. Met verzoek dezelve te betalen: als mede om mij eens een generaal borderel te zenden, van alle lecerantien, die voor de straat weg gedaan zijn. 38. Den 24 e Februarij Aan den heer Asmus ter betaling te rug gezonden vier geattesteerde rekeningen, als: F. Mijnlieff AZ: te Nieuwerkerk aan de IJssel f Deze op rekening ontvangen f :-:. f De wed: J. van der Geer op den steen oven in de Noord f :. Op rekening ontvangen f :-:. f :. Deeze twee steen kopers den 15 e Maart 1806, aangeschreeven, dat zij hun afbetaling bij den heer Hoek kunnen gaan ontvangen. H. van der Koog te Dordrecht wegens geleverde kant steenen f :. A. Spaan in den N.Hoorn, wegens het verplaatzen van een woonhuisje van de diaconie f :. Te zamen f Den --- Maart uit Vianen. Aan den heer equippagie meester. A. P Asmus, ter betaling te rug gezonden, de drie onderstaande specificatien, als: 1 e. Van Jacob Langestraat, wegens het transporteeren van het straat zand f :-:. 2 e. Idem van B. S. Schouten f e. Van J. Erkelens, wegens het transporteeren van de straat klinkers f f Den comm: directeur Penning te Rotterdam. p: ord: post uit S Hage den 12 e April S Hage den 12 April Zeer geachte vriend! Hier nevens eene memorie wegens den staat der werken, tot de voltooijing van den nieuwen straat weg, tusschen Brielle en Hellevoetsluis UE: zult daar uit zien, dat dien staat van zaken ver af is, van onverdelig te zijn, en het van belang moge gehouden worden, dat men ijvere, om alle de voordelen, die daar in opgesloten liggen, te verkrijgen. Wij hebben eenmaal met den braven en waardigen Spoors, die zaak als allernuttigste, en als algemeen hoogst voordelig beschouwd voor s lands dienst en belangen, waarheden blijven waarheden, en zoo is het ook in dezen opzigte gelegen, dat verandert niet, naar de gezinnen en 13

14 caprices der menschen. Dezen straat weg, zal een der voordeligste werken zijn, die elders aanwezen verkregen hebben, zoo wel als alle onze werken van Hellevoet, die zullen hun meester loonen, hier of hier namaals, wat men ook denken en woelen moge. Ik heb van de week daar zeer kundige Franschen gehadt, die, en extare voldaan waren, over alles. 40. Weest zoo goed, en zend deeze memorie in orriginali, aan den minister, met een brief ten geleide, die klem aan de zaken van UE: departement bijzetten kan, als men met gemeene kragten werkt, wordt men sterk, en anders vernietigd het eene vermogen, het andere, men geeft zich in schijn veel moeite, maar de zaken vordere niet. Ik ga heden avond op reis, onzeker of ik den 17 e, of den 21 e te Hellevoet zal moeten zijn, om de bateau porte te zien aflopen. Die van Medenblik is te water enz: 41. Den Haag den 6 e Junij Bij den minister ingedient den 6 e Junij De luitenant kollonel en directeur der maritime werken Straat weg tusschen Briel en Hellevoetsluis. 1 e. Rapport: dat den zelven zich in zeer sterken en soliden staat bevind. 2 e. Voordracht: tot het openbaar in onderhoud aanbesteden van denzelven. 3 e. Idem tot het aanbesteden van de hoogst nodigste drie barrier huisjes, en barrier hekken op dezen weg. Aan zijne excellentie den maarschalk van Holland, en minister der marine van zijne majesteit den koning. Edele gestrenge heer! In het laatst der vorige week, de nieuwe straat weg, tusschen Brielle en Hellevoetsluis, geinspecteerd hebbende, kan ik de eer hebben uwe excellentie, des aangaande, te rapporteeren, dat denzelven, zich in zeer sterken, en soliden staat, geduurende den tijd, van nu reeds 19 maanden, dat de publieke passagie, over 42. denzelven gaande is geweest, gehouden heeft, zoo dat er tegenwoordig, nog geene andere als zeer gewoone onderhouds reparatien, nodig zijn. Deze vrij langdurige proef genoegzaam oordelende, ter opheffing van alle vreesachtige denkbeelden, die er waren, als of dezen weg, denwelken zekerlijk als in de bekende moerassige wegen, des lands van Voorne, is aangelegd geworden, wel bestand zou kunne zijn, om op den duur te souteneren, de zwaare transporten van vlas, koorn, mee krap, en aardappel wagens, dewelken bijzonder in de herfst, en winter saijzoenen, behalven de publieke passagien, onophoudelijk daar over geschieden moeten, ter noodzaaklijke afscheping dier producten, naar de havens van Brielle en Hellevoetsluis, oordeel ik ook de vrijheid te mogen nemen, uwe excellentie voor te dragen, de onderhouding van dezen weg, als nu in het openbaar, den minst eisschende aan te besteden, welke wijze van onderhouding mij voorkomt 43. de beste, en minst kostbaarste te zullen wezen, om reden het bovengemelde hazard, voor de gegadigdens, nu niet meer aanwezig is. En of schoon wel ligt eenen langen termijn van jaaren, voor zulk onderhoud bij vervolg, het verkieslijkste schijnd te zijn, zoo neem ik de vrijheid in overweging te geven, deze eerste proef van aanbesteding, maar voor ruim een jaar, en wel tot ultimo September, October of 14

15 November, des jaars Te stellen, met een betaamlijk vooruitzicht, aan de gegadigdens, dat als de aanneemsprijs, en de handelingen van den, eventuellen aanneemer, uwe excellentie wel gevallig zijn, het gebeurlijk zij, dat uwe excellentie, deze eerste openbare besteding voor een, of meer jaaren deed voortlopen, beoogende met zoodanig betaamlijk vooruitzicht, den gegadigden te geven, de opwekking, ten minsten prijze, en de beste behandeling te vermeerderen. De volkomenheid van gemelde proef, mag mij verder de vrijheid doen nemen, uwe 44. excellentie voor te dragen, om in het openbaar, al mede te doen aanbesteden, het bouwen van de eerst, en hoogst nodigste drie barrier huisjes, en barrier hekken, op dezen weg, als hebbende men zich, tot dus verre, provisioneel nog maar bediend van slegts rieten hutten, waar in de geemploijeerden geen winter verblijf houden kunnen, en gemeene slag boomen. De kosten van elk voorgesteld barrier huisje, met de barrieres, behoord men, mijns erachtens, niet minder,als per stuk, op twee duizend, te zamen zes duizend gulden te berekenen. Indien uwe excellentie geliefd goed te vinden, de voorgestelde aanbestedingen te approbeeren, en te gelasten, zoude het nodig zijn, dat dezelven spoedig plaats hadden, om dat anders het metzelen der barrier huisjes, te ver naar het winter saijzoen verlopen zoude. Ik heb de eer met schuldigen eerbied te zijn. Uwer excellentie zeer gehoorzame dienaar. 45. Den Haag den 10 Julij straat weg tusschen Brielle en Hellevoetsluis. 1 e. Rapport wegens eene onredelijk weigering aan A.C.Paaling, bij den Nieuwen Hoorn, betreklijk den nieuwen straat weg. 2 e Een staats besluit d.d. 26 e Julij 1804 littr: F.F. verkoop conditien: de dorpsregering, het voorbeeld van alle andere eigenaars van dijken en landen, en s konings dienst vorderen dat den onredelijken A. C. Paaling, tot zijn verplichting word genoodzaakt. 3 e Voordracht, om behoorlijke qualificatie deswegens. De luitenant kollonel en directeur der maritime werken. Aan zijne excellentie den maarschalk van Holland, en minister der marine van zijne majesteit den koning. Na eene uitputting van voorstellen en verzoeken, zoo door de schout en regering van het dorp Nieuwen Hoorn, als door mij q.q. gedaan, ben ik verplicht uwe excellentie te rapporteren, wegens een der onredelijkste, en halstarrigste weigeringen, om tot eene verplichting toe te treden, die rust op een staats besluit, op den duidelijkste letter eener conditie, op het aveu der plaatzelijke regeering, en op het voorbeeld van veele of alle andere menschen, die gelijkkelijk daar in betrokken zijn, 46. Den 16 e November 1801, heeft men, onder anderen van wegens de domeinen van Holland, ook verkogt, den Oost of Mooldijk, gaane van bezuiden het dorp Nieuwen Hoorn, tot den zoogenaamden Koedijk, lang omtrend 850 roeden, inhoudende te zamen 15 gemeten 290 roeden lands, denwelken als toen gekogt geworden is, door Abr: Cornelis Paaling, bouw man woonende bij het dorp den Nieuwen Hoorn, in de lande van Voorne, voor de som van ruim f. 700 gld, onder conditien, zoo als woordelijk volgen: Dat bij aldien eenen straat weg, tusschen den Brielle en Hellevoetsluis mogt worden aangelegt, de kopers der dijken, waar over die mogt komen zich daar tegen niet zullen mogen 15

16 opposeren, noch tegen andere rieele maatregelen ter verbeteringe van die passagie, zullende het hun ten allen tijde vrij, en onverlet blijven, om bij aanmerklijke benadelingen, daar door schade vergoedingen geproportioneerd naar evenredigheid der koopprijs te kunnen vragen. Volgens dit uitdruklijk artikel, en op grond van het staats besluit, subb: dato den 26 e Julij 1804 littr: F.F. tot het leggen van eenen nieuwen straat weg tusschen Brielle en Hellevoetsluis, tot de locale executien van denwelken ik mij volgens resolutie van den raad 47. der marine, in dato den 31 e Augustus 1804 gequalificeerd bevind, heeft men alle de kopers der gemelde dominiale dijken, waar over den straat weg gelegen is, naar evenredigheid der koop prijs schadeloos gesteld, en ook te meermalen gemelden A. C. Paaling zulks aangeboden. Alle de kopers dier dijken, zoo wel als de eigenaren der landerijen, waar over gemelden straat weg gelegen is, hebben zich volgens eenen algemenen regel, naar billijkheid gedragen, en aan den lande afgestaan, die dijken en gronden, welken zede zoo belangrijke algemeene s lands passagie behoefden. Dan alleen gemelde bouwman Paaling, heeft tot hier toe, tegen alle verzoeken en betogingen van de plaatzelijke regeering, en mij, zoo wel als tegen het voorbeeld van alle andere menschen, die hunne gehele perceelen behoorlijk gecedeert hebben, halstarrig gewijgerd, de door hem verplichte overgifte van NB maar 295 roeden lengte van zijn op voorsz: conditie gekogten dijk over welken den gemelden straat weg lopende is, te doen geschieden. Dit veroorzaakt in de onderhouding der straat weg, in het beplanten van denzelven, enz: moeijelijkheden, en disorders, omtrend dewelken 48. s konings dienst gebied dat een einde komen. Om welke reden ik mij eindelijk verplicht acht de vrijheid te moeten nemen, uwe excellentie voor te dragen, door hoogst dezelve gequalificeerd te worden, om den gemelden bouw man, bij schriftelijke insuniatie, door den secretaris of bode, verzeld van twee schepenen, van het dorp Nieuwen Hoorn, te laten vermanen, om overeenkomstig het 5 e artikel van zijn koopconditie, het gemelde einde dijks, ter lengte van 295 roede, aan de directie van den nieuwen straat weg, te cederen, en af te staan, zoo als alle kopers van gemelde dijken, en eigenaars der landen, reeds langen tijd gedaan hebben, en tot zulke algemeene belangen, als deze publieke passagie involveerd, al bestonden de gemelde speciale conditien niet, in allen gevallen, zou behoren te geschieden. Het zou den dienst bevorderlijk zijn, indien uwe excellentie deze qualificatie, in den loop dezer week, aan mij geliefde te verleenen, ten einde op aanstaande Maandag, bij mijn aanwezen in den lande van Voorne, daar van het vereischte gebruik te kunnen maken, te meer neem ik de vrijheid dezen spoed daar mede te verzoeken, om dat de schout en dorps regering van den Nieuwen Hoorn, mij te 49. verstaan geeft dat er een einde diend gemaakt te worden, aan de onbillijke weigering van gemelden bouw man A. C. Paaling, vermits andere menschen, die zich in gelijk geval bevonden hebben, de saamgaande billijke klachten doen verst aan, dat eenen onredelijken man, door halstarrige weigering, zoo veele consideratien schijnd te verdienen, als of hij zich aan de gemelde conditien, en den algemenen regel, zou kunnen onttrekken, het welk toch geenzints het geval worden kan, maar deze consideratie, om geen directe klagten en voorstellen, bij uwe excellentie deswegens in te dienen, zoo als ik thans de eer heb te doen, alleen door mij tot hier toe gebezigd is, om dat ik mij gevleid heb, dat gemelde A. C. Paaling, eindelijk voor de redelijkheid, en zijne verplichting vatbaar zou kunnen worde. Ik heb de eer met schuldigen eerbied te zijn. 16

17 Uwer excellentie zeer gehoorzame dienaar. 50. Brielle den 13 e Julij Deze missive aan den heer van Andel doen bezorgen den 13 e April De luitt: collonel en directeur der maritime werken J. Blanken. Aan schout en schepenen van den Nieuwen Hoorn. Mijn heeren! Na uit putting van alle verzoeken, en instantien, geduurende een geruimen tijd gedaan, aan den bouwman A. C. Paaling, om op voorbeeld van alle kopers van dominialen dijken, en eigenaren van landen, waar over den nieuwen straat weg, tusschen deze stad, en Hellevoetsluis is aangelegen geworden, slegts een einde van den Oost, of Mooldijk van omtrend 295 roeden, gaande van het dorp Nieuwen hoorn, tot aan den nieuwen weg, tegen behoorlijke betaling ten behoeven der vereischte maat regelen dezer zeer belangrijke publieque passagie af te staan, heb ik mij, als met de locale directie, dezer steenweg belast, genooddrongen gevonden, van de halstarrige weigering van gem: A. C. Paaling, rapport 51. te doen aan zijne excellentie, den heer maarschalk van Holland, en minister der marine. Gemelde zijne excellentie deze zaak overwogen, en in aanmerking genoomen hebbende, het staats besluit van dato den 26 e Julij 1804 L: F.F. het vijfde artikel der verkoop conditien, op welke s lands domeinen den gem: Mooldijk eerst den 16 e November 1801 aan gem: Paaling hebben verkogt, het voorbeeld van alle andere kopers, zulker dijken, en eigenaars van landen, waar over gem: steen weg gelegen is en eindelijk dat de goede order van zaken, niet langer dulden kan, dat s konings dienst, door zulke bijzondere halstarrigheid, verder zoude verhinderen blijven, heeft mij geauthoriseerd, om gezegden bouwman A.C. Paaling bij schriftelijke insinuatie, door den secretaris of bode, verzeld van twee scheepenen, van het dorp Nieuwen Hoorn, te laten aanmaanen, om in voldoening van alle boven gem: belangen, het gem: einde dijks, van slegts 295 roeden, aan de directie van gem: straatweg, te cedeeren, en af te staan, zoo als alle kopers 52. van dijken, en eigenaars der landen reeds langen tijd, gedaan hebben. En het is dien overeenkomstig, mijne heeren, dat, ik de eer heb, uwe vergadering te verzoeken, om gem: A. C. Paaling, op boven gem: geregtelijke wijze te doen aanmaanen, en bij onvoldoenend antwoord, of volharde weigering van gem: Paling, het gemelde einde dijks, volgens het 5 e artikel der verkoop conditie, geproportioneerd naar even redigheid der koopprijs, te willen taxeeren, en mij zodanige opgaven te doen geworden, als dienstig kunnen zijn, om aan boven gemelde hooge order te voldoen, en het gemelde einde dijks, teegen behoorlijke betaling, voor s konings dienst, en der publique passagie over te kunnen nemen, zoo als reeds voor langen tijd, van alle kopers zulker dijken, en eigenaren der landen, heeft plaats gehad. Waar mede ik de eer heb met alle agting te tekenen. Mijne heeren! UED: diensv dienaar. 53. Den Haag den 20 e Julij Straat weg tusschen Brielle, en Hellevoetsluis. 1.Rapport dat overeenkomstig de resolutie van den 10 e Julij, de regering van den Nieuwen Hoorn, het eind dijk van A. C. Paling getaxeerd heeft voor f. 240 gulden, en hem bij 17