Liturgie voor de kerkdienst op Welkom en mededelingen en aansteken van de kaarsen. Muziek. De gemeente gaat staan.

Transcriptie

1 Liturgie voor de kerkdienst op Welkom en mededelingen en aansteken van de kaarsen Muziek De gemeente gaat staan Votum en groet Psalm 130: 1 en 3 Uit diepten van ellende De gemeente gaat zitten Inleiding Gez.807 Een mens te zijn op aarde Gez. 942: 1, 2 en 3 Ik sta voor u in leegte en gemis Kyriegebed, na elke bede: De mensen hebben zorgen Na elk journaal beseffen ze hoeveel domheid er in de wereld is Hoeveellevens er verspild worden Om macht, om eer, om veiligheid, in uw naam Daarom roepen wij u aan Wij hebben zorgen Omdat we bang zijn voor de toekomst Kunnen we hier nog veilig leven? Kunnen onze kinderen en kleinkinderen straks nog in vrijheid doen wat ze willen? Veel zijn de veranderingen Weinig dat ons houvast biedt Daarom roepen wij u aan Moslims hebben zorgen Zijn ze nog welkom in het land waar ze zijn gaan wonen Is er straks nog plaats voor hen in de samenleving Blijft de vrijheid van godsdienst bestaan? En de vrijheid van meningsuiting? Daarom roepen wij u aan: Heer open een weg die begaanbaar is Voor al uw kinderen en vergeef ons onze zonden. Door Jezus Christus, onze Heer. Amen Gez. 534: 1, 2, 3 en 4 Hij die de blinden

2 Heer doe ons leven In de geest van Jezus, uw Messias Schenk ons de geest van wijsheid en inzicht, Een geest van kracht en verstandig beleid, Een geest van kennis en eerbied voor de Heer. Zodat ons denken zich vernieuwt En we ons richten op de weg van Jezus. Amen Lezing: Jesaja 46:3-7 Gez. 919: 1, 2, 3 en 4 Gij die alle sterren Lezing: Mattheüs 6: Gez. 938: 1 en 2 Christus die u wilt tooien Preek Gemeente van de Heer, Maak je geen zorgen voor de dag van morgen, want de dag van morgen zorgt wel voor zichzelf. Elke dag heeft genoeg aan zijn eigen last. Ik durf erom te wedden dat niemand van ons deze raad van Jezus in de Bergrede opgevolgd heeft de laatste weken is begonnen met een zorgelijk gezicht. De aanslagen in Frankrijk, de discussies die daarop gevolgd zijn, de wisselkoers van de Zwitserse Frank en de betekenis daarvan voor Zwitserland, de beslissing van de Europese bank, om maar eens een paar dingen te noemen. Dan heb ik het nog niet eens over allerlei dingen die gebeuren in de levens van individuele mensen. Maak je geen zorgen voor morgen Ja, ja maar er moet wel wat gebeuren, want anders Misschien is dit wel één van de moeilijkste teksten uit de Bijbel, samen met teksten als heb je vijanden lief, of over je kruis opnemen. Het gaat dwars tegen onze natuurlijke reacties in. En zorgen, die zijn er te over. Altijd. Wat is er al niet langs gekomen in uw en mijn leven. De Duitsers, de Jappen, de onafhankelijkheid van Indonesië, verlies van geld en goed, verlies van geliefden, verlies van idealen, de Russen en de communisten, de atoombommen, de Bader- Meinhof groep, de jeugd van tegenwoordig, de leegloop van de kerken, de immigratie, vooral de Moslims, economische crises en werkloosheid, de opwarming van de aarde en de vernietiging van ons leefmilieu, de vergrijzing, de gezondheid, de maatregelen rond de pensioenen. Het is geen wonder dat de tekst haast onmogelijk is. Maak je geen zorgen Zou Jezus zelf dan geen zorgen gehad hebben? Hij leefde toch ook niet in Luilekkerland. Grote armoede, een vreemde bezettingsmacht en verschillende aanslagen door de Zeloten, die we in onze tijd geradicaliseerde Joden zouden noemen, en dan zijn eigen leven dat bedreigd werd Niet te vergeten, zijn zorg voor zijn volk, dat hij zag ronddolen als schapen zonder herder. Er waren genoeg redenen om zich zorgen over te maken dus. Maak je geen zorgen voor de dag van morgen Is dat dan een oproep tot onverschilligheid? Zo in de trant van laat maar waaien, na regen komt zonneschijn? Het gaat allemaal wel weer over Dat zou heel erg in tegenspraak zijn met de verdere houding van Jezus. Jezus roept

3 niet op tot onverschilligheid, maar tot naastenliefde. Jezus zelf was met ontferming bewogen door wat hij om zich heen zag gebeuren. God liefhebben boven alles en de naaste als jezelf is geen onverschillige levenshouding, maar roept juist op tot een grote betrokkenheid bij de medemens en de schepping als geheel. De verhalen over de genezingen die Jezus heeft verricht, de gelijkenissen die hij heeft verteld, wijzen allemaal een andere richting. Niet die van de onverschilligheid. In onze tekst uit de Bergrede zegt Jezus: Zoek liever eerst het koninkrijk van God en zijn gerechtigheid, dan zullen al die andere dingen je erbij gegeven worden. Dat koninkrijk van God en zijn gerechtigheid staan niet los van het leven, of komen pas erna. Het gaat om de richting die dat koninkrijk ons wijst, om ons leven in het licht van de hoop en de verwachting. Het is de vraag in wiens dienst je jezelf wilt stellen en door welk visioen je je wilt laten leiden. Is de bede Laat uw koninkrijk komen en uw wil gedaan worden op aarde zoals in de hemel, die Jezus in dezelfde Bergrede ons geleerd heeft te bidden de leidraad of laten we ons leiden onze zorgen en onze angsten? Het gaat niet om onverschilligheid, maar om een moedig zoeken en verlangen naar de wil van God: het goede, heil, voor alle mensen. Liefde, vergeving, verzoening, gerechtigheid, vrede Laat je je leiden door deze principes of door de angst te verliezen wat je hebt? Niemand kan twee heren dienen, zei Jezus. In feite vraagt hij om een keuze, om een richting die we willen inslaan in ons leven. De richting van het evangelie of de richting van de dagelijkse zorgen. Het gaat hier denk ik niet om zomaar een oproep om je niet al te druk te maken om de dingen die je bezorgd maken of om een oproep tot boven menselijke onbezorgdheid. De tekst staat niet voor niets in de Bergrede, die we toch wel het hart van de prediking van Jezus kunnen noemen. Zijn rede staat vol met richtlijnen voor het leven en vol beloftes van Gods goedheid. De zaligsprekingen, regels over het omgaan met vroomheid, dat het geen vertoon moet zijn, maar oprecht. Woorden om te bidden, woorden tegen de valse profeten en woorden die oproepen tot vertrouwen: Vraag en er zal je gegeven worden, zoek en je zult vinden, klop en er zal voor je worden open gedaan. Het gaat in de Bergrede om een fundamentele geloofshouding, een leven met God, een leven van vertrouwen. Daar hoort ook de oproep je geen zorgen te maken voor morgen bij. De oproep doet me denken aan een andere fundamentele uitspraak van Jezus: Want ieder die zijn leven wil behouden, zal het verliezen, maar wie zijn leven verliest omwille van mij, zal het behouden. Wat heeft een mens eraan als hij de hele wereld wint, maar zijn leven erbij inschiet? In deze teksten wordt ons de vraag gesteld wat echt leven is. Wanneer leven we echt? Is dat als we vol zorgen zijn over wat er allemaal wel niet zou kunnen gebeuren? Is dat wanneer we de kwade gebeurtenissen uit het verleden steeds weer voor de geest halen? Is dat wanneer we vol angst zijn en vol van wrok en negatieve emoties? Is dat leven? Echt leven? Of is het een verspilling van leven, wat maar al te vaak gebeurt door al die dagelijkse ervaringen en zorgen? Leven we echt wanneer we ons tegen van alles en nog wat willen beschermen en ons in onze eigen wereld opsluiten? Wanneer we alleen de gebruikelijke manieren van doen aandurven en alleen willen denken wat anderen denken? Als we bang zijn voor de veranderingen in de tijd en daar wakker van liggen? Is dat echt leven? Is dat de vrijheid waar we zo naar verlangen? Misschien kunnen we in de oproep van Jezus de uitroep van Dirk Witte in zijn lied uit 1917 herkennen: Mens durf te leven. Durf jezelf te geven. Nu, vandaag. Durf in de voetsporen van Jezus te gaan die ons de weg van het kruis, de weg van de liefde, de weg van God heeft getoond, die onderging in de dood, maar niet door de dood teniet gedaan werd. Je zou kunnen zeggen dat deze oproep van Jezus erg buiten de wereld staat. We moeten toch onze zaken regelen en zorgen dat alles goed voorelkaar is voor onszelf en voor onze kinderen. We moeten onze verantwoordelijkheid nemen voor ons leven en zorgen voor wie dat nodig

4 hebben. We kunnen toch niet alles op zijn beloop laten? Ik denk niet dat Jezus daar bezwaar tegen zou hebben. Ook voor hem werd gezorgd door zijn leerlingen en door een groep vrouwen die met hem mee trokken. Ik denk niet dat we Jezus woorden moeten lezen als een verwijt aan wie verantwoordelijkheid neemt voor zijn leven en voor het leven van hen die van hem afhankelijk zijn. Maar in dat alles wil hij dat we niet gefixeerd blijven op wat ons edreigt, maar dat we juist kijken naar wat we allemaal ontvangen. Angst doet ons vaak het goede over het hoofd zien. Het koor van kinderen voor kinderen zong in 1985 Als ik de baas zou zijn van het journaal Dan werd meteen het nieuws een heel stuk positiever De hele wereld werd meteen een beetje liever, want ik negeerde alle narigheid totaal. Het is maar net wat we elkaar voorhouden en elkaar vertellen. Veel van ons denken en van onze angst wordt bepaald door hoe wij praten over onze geschiedenis en onze tijd. Waar leggen we de nadruk op? Beschrijven we bijvoorbeeld de schaduwkanten van de Islam, of juist de mooie kanten ervan? Beschrijven we alleen waar het mis gaat in onze samenleving, of ook waar het goed gaat? Welk beeld maken we van onze tijd? En welke middelen praten we goed om onze idealen te verdedigen? Angst is een slechte leermeester, werd in de zeventiger jaren vaak gezegd tegen degenen die tegen de atoombommen protesteerden. Angst is een slechte leermeester. Jezus vraagt ons niet de narigheid totaal te negeren, maar wel om vertrouwen te hebben in de goedheid van God. Hij richt onze blik weg van de dingen die ons bang maken, naar datgene wat ons alle dagen gegeven wordt. Kijk naar de vogels in de lucht: ze zaaien niet en ze oogsten niet en vullen geen voorraadschuren, het is jullie hemelse vader die ze voedt. Zijn jullie niet veel meer waard dan zij? Misschien kan het ons helpen in onze angst en onze zorgen als we zien waar we dankbaar voor kunnen zijn. Als we leven in het heden. Wie weet is de dankbaarheid een antigif tegen onze angst. Wie weet kunnen we door dankbaar te zijn voor elke dag dat we mogen leven en dat onze kinderen leven en onze kleinkinderen de dingen in een ander perspectief zien. Het perspectief van vertrouwen en hoop dat God er zal zijn, wat de toekomst ook brengen moge. En dat we vanuit dat vertrouwen kunnen leven en kunnen werken, zonder dat we ons grote zorgen maken over dingen die niet veranderen door onze zorgen. Wie van jullie kan door zich zorgen te maken ook maar één el aan zijn levensduur toevoegen? Laten we zo moedig 2015 ingaan, in vertrouwen op de Heer van het leven en het bekende gebed bidden: Heer geef me de moed om te veranderen wat ik dien te veranderen. Geef me het geduld om te aanvaarden wat ik niet veranderen kan. Geef me de wijsheid om het verschil tussen deze twee te zien. Amen. Muziek Gedicht Coot van Doesburgh, Eb en vloed Gez. 273:1, 2 en 5 Looft God, die zegent

5 Heer wij danken u voor de plek waar we mogen leven voor voedsel dat er alle dagen in de winkel klaar ligt voor zorg als we ziek zijn voor de vrijheid over dingen te kunnen discussiëren voor de vrijheid om u te danken en te bidden voor de mensen om ons heen die we in vrede kunnen ontmoeten wij danken u voor de plek waar we geboren zijn. En wij bidden u Voor de plekken waar het anders is Waar de supermarkt niet vol voedsel ligt Waar elke basiszorg ontbreekt Waar vluchtelingen zonder winterkleding in de sneeuw in tenten wonen Waar mensen niet vrijuit kunnen spreken Of danken en bidden kunnen tot wie ze willen. Wij bidden u voor de plekken van armoede en geweld. Wij bidden u voor de kerken Daar en hier Dat ze trouw mogen blijven aan uw boodschap Dat ze tekenen van uw liefde mogen zijn Dat ze wegen mogen wijzen in duistere tijden En uw licht hoog mogen houden als een licht op ons pad. Heer ga ons voor In deze verwarrende wereld. Heer wij bidden u Voor de mensen van onze gemeente Hier of elders Omring onsallen met uw liefde. Stil gebed Onze Vader Collecte De gemeente gaat staan Gez. 913: 1, 2, 3 en 4 Wat de toekomst brengen moge Zegen