Beretrots om een Van der Valk te zijn. Kleinzoon Paul is directeur van Hengelo en Zwolle: In dit nummer Special Financiële dienstverlening

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Beretrots om een Van der Valk te zijn. Kleinzoon Paul is directeur van Hengelo en Zwolle: In dit nummer Special Financiële dienstverlening"

Transcriptie

1 Marktleider in ondernemend Twente. Twentevisie Jaargang 17 Nummer 2 februari 2005 Kleinzoon Paul is directeur van Hengelo en Zwolle: Beretrots om een Van der Valk te zijn In dit nummer Special Financiële dienstverlening Twentevisie Jaargang 17 Nummer 2 februari 2005

2 colofon inhoud 4 Paul van der Valk is beretrots op zijn familie 9 Twentevisie Event 11 Jan Meinders help Oekraïense automobilisten 12 Tom Coronel wil de beste en de grootste zijn 17 Hennie s Mening 19 DCW wil Topcraft helpen, maar Topcraft moet beginnen 21 Column Personeel en Organisatie 22 Nieuws en Feiten 25 OAD en TUI afhankelijk van charters 27 Column Online Strategie 28 De beurs: vlak beursjaar verwacht 33 Harco Weselink taxeert onroerend goed achter PC 35 Onroerend Goed Transacties 4 Paul van der Valk Het verongelijkte geluid ( we werken hard, zorgen voor veel werkgelegenheid en dan zitten ze ook nog op ons te vitten ) van de succesvolste horecafamilie van Nederland is niet meer. Paul van der Valk (zoon van Arie) is directeur van de hotels in Hengelo en Zwolle. Ik ben beretrots ben op mijn familie, trots dat ik een Van der Valk ben. 9 Twentevisie Event Op 21 maart a.s. organiseren Twentevisie (Uitgeverij Mediasales Nederland) en Expo Center voor de eerste keer het Twentevisie Event. Business to business op vijf themapleinen, gastsprekers, de opname van Memphis met o.a. Jort Kelder, de veiling van Kans voor een Kind onder leiding van Jan Smit en Tom Egbers, topcatering, etcetera. 37 Column Vastgoed 38 Beeldverslag Memphis 41 Special Financiële dienstverlening 47 Column Financieel Accent 53 IKTelgids 41 Financiële special Twentevisie heeft een onderzoek gedaan naar de tarieven van landelijke en regionale fiscalisten. Het MKB heeft niets te zoeken bij de grote kantoren, is het vermoeden. Colofon Twentevisie is een onafhankelijk economisch magazine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor ondernemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verhalen opgenomen van interviews die hebben plaatsgehad in het economische programma Memphis dat elke eerste zaterdag van de maand wordt uitgezonden via Radio Oost. De opnames vinden op dinsdag daaraan voorafgaand plaats in de TOS-ruimte van het Arke Stadion in Enschede. Daarnaast fungeert Twentevisie als officieel mededelingenorgaan voor deelnemers van de Industriële Kring Twente. Uitgever MediaSales Nederland bv., Anninksweg 50, Hengelo, Postbus 702, 7550 AS Hengelo, Telefoon , Fax , twentevisie@mediasales.nl, Website: Directie Clemens van den Biggelaar Bladmanagers Anno Oude Engberink, Marion Kosterink Redactie Jan Medendorp (hoofdredacteur), Martin Steenbeeke, Eric Brinkhorst (fotografie), Jaap Baart (fotografie columns) Redactie IKT Niko Wind, Saskia Rikhof-Slot, Jaap Baart (fotografie) Acquisitie IKTelgids Lidy Busscher Secretariaat IKT Hengelosestraat 585, Postbus 5501, 7500 GM Enschede, Telefoon , Fax secretariaat@ikt.nl, Website: Advertentie-exploitatie MediaSales Nederland bv., Jeroen Achterberg, Willeke Assink, Aleid Kluivers, Telefoon , Fax , verkoop@mediasales.nl Advertentiemateriaal aan MediaSales Nederland bv., Postbus 702, 7550 AS Hengelo Privé-abonnementen Kosten: 35 per jaar (10 nummers). Opgave: alleen per fax of secretariaat@mediasales.nl Basis lay-out & vormgeving TerZake. reclameadvies, Hengelo Druk Roelofs, Enschede Coverfoto Eric Brinkhorst Oplage De oplage bedraagt ongeveer exemplaren en wordt verspreid onder IKT-deelnemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zogenoemde decision makers. Artikelen uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. MediaSales Nederland bv 2 Twentevisie 02/2005

3 commentaar jan medendorp Arbeid 62 Wim Meijer ziet voldoende innovatiepotentie 64 Indes in nieuw pand op B&S-park 66 Hennie Ardesch coördineerde het beton voor de HSL 68 Innovation Award Impuls voor IMS 71 REOP en IKT-nieuws 72 Twente Agenda 62 Innovatiepotentie De voorzitter van het Regionaal Innovatieplatform, oud-staatssecretaris Wim Meijer, ziet voldoende potentie om Twente te laten uitgroeien tot een belangrijke innovatieve regio. Hij wil met zijn platform invulling geven aan de actielijn kennis en innovatie van het Regionaal Ontwikkelings Plan voor Twente. Paul ter Riele ging vervroegd (en met irritaties over en weer) weg bij Urenco, maar via zijn eigen BV Oosterborgh heeft hij een nieuwe klus. Hij moet het Regionaal Ontwikkelingsplan voor Twente coördineren. Het eerste wat hij gedaan heeft is met iedereen praten. Om commitment te krijgen, zoals dat zo mooi heet. En dus is er een stuurgroep gevormd met mensen (en dat is vrij uniek) uit het bedrijfsleven, onderwijs en overheden. Het plan komt oorspronkelijk uit de koker van de Enschedese wethouder Tymon de Weger die ook voorzitter is van het arbeidsmarktplatform RPA. Er wordt altijd gepraat over de economie van Twente, maar het gaat daarbij ook altijd om de werkgelegenheid. Al die clubjes van IKT, MKB, VNO, KvK, Oost NV, Nieuw Perspectief Twente, VIT, RPA, IZIT, het Innovatieplatform van Wim Meijer en wie ongetwijfeld maar wil aanhaken, ze zeggen als ze in één zaal zitten altijd hetzelfde, zijn het roerend met elkaar eens, vinden zichzelf en elkaar geweldig en het komt allemaal goed. Maar niet heus. De bijeenkomst is nog niet afgelopen of in de wandelgangen haalt iedereen zijn schouders op, en trekt toch zijn eigen plan. Zo ook deze keer (woensdagmiddag 2 februari). Volgens Ter Riele gaat het aantal persberichtjes waarin al die belangenclubs hun eigen plannen en meningen verkondigen in aantal flink verminderen. Paul ter Riele wordt de mond waarmee Twente spreekt. We zullen zien. Het is nog niet zo lang geleden (als voorbeeld) dat de Kamer van Koophandel iedereen in Twente het schaamrood op de kaken joeg door een week nadat burgemeester Mans in Den Haag op werkbezoek langs ministers en kamerleden de Twentse Zaak verdedigde, datzelfde ritje te maken met net iets andere klemtonen. Ter Riele heeft overigens geen macht de kikkers terug te schoppen in de kruiwagen. Het nieuwe businessplan voor Twente heeft wel wat weg van het project Versterking Industriepotentieel Twente waarin elke twee maanden een toelichting op de projecten wordt gegeven. Maar de effectiviteit van dat VIT is nooit echt duidelijk. Ter Riele durft zijn nek verder uit te steken. Je kunt ons afrekenen op de verhoging van de omzet van het bedrijfsleven en de werkgelegenheid in Twente. Dat moet sterker stijgen dan in de rest van het land. Een interessante uitspraak. Het wachten is dus op de cijfers van het jaarlijkse enquête onder het bedrijfsleven. Normaal geloof ik al dat gemanipuleer van de cijfers wel, nu kijk ik met meer interesse. Hup Paul. Twentevisie 02/2005 3

4

5 Paul van der Valk is beretrots op zijn voorouders, maar werkt anders Zelfs het schoonmaken Paul van der Valk is lid van de fameuze Club van Tien van FC Twente. Als de club weer eens een nieuwe speler aantrekt, mag hij in het hotel wonen totdat hij woonruimte heeft gevonden. Van het huidige elftal heeft de helft voor korte of langere tijd bij Van der Valk ingewoond. 4 Twentevisie 02/2005

6 interview van der valk is tegenwoordig uitbesteed (door Jan Medendorp) Er was een tijd dat letterlijk het geld tegen de muren opgestapeld lag; dat ze echt alles zelf deden, van het bouwen van de restaurants en hotels, het vervoer, zelfs de kippenfokkerij hadden ze in eigen beheer. Het was de tijd van zij tegen ons. Het verongelijkte geluid van de succesvolste horecafamilie van Nederland: we werken hard, zorgen voor veel werkgelegenheid en dan zitten ze ook nog op ons te vitten. Met als dieptepunt natuurlijk de arrestatie van de opa s (en broers) Gerrit en Arie van der Valk. Zoon van laatstgenoemde is Paul van der Valk (43), hij is directeur van de hotels in Hengelo en Zwolle. Ik baal helemaal niet van die vragen, dat mag en ze zijn logisch. Maar weet wel dat ik beretrots ben op mijn familie, trots dat ik een Van der Valk ben. Paul van der Valk is overigens een moderne manager die innovatie hoog in het vaandel heeft staan. Toch is hij een echte Van der Valk, hij houdt niet van interviews. In een voor hem zeldzaam gesprek bedoeld voor publicatie is hij openhartig over zijn immense familie, zijn hotels en zijn vertwentsing. Ik wil nooit meer weg uit Twente. Voor hele volksstammen was (en is) uit eten gaan synoniem voor een bezoek aan een restaurant van Van der Valk. Nette prijzen voor volle borden. Met het onvermijdelijke beroemde kersje in de appelmoes natuurlijk. Ook het restaurant in Hengelo heeft vanaf de dag dat het open is gegaan op 22 juli 1994 vol gezeten. Het bedrijf zorgt inmiddels werk aan 160 mensen; in totaal komen jaarlijks mensen om te eten, te slapen of te vergaderen bij Van der Valk in Hengelo. De bezetting is rond de 80%. Aan de toekan op het dak herken je de eigenaar. Een foto van Martinus van der Valk hangt in de lobby van elk hotel/restaurant. Het oprichtingsverhaal is te mooi om het niet even samengevat op te schrijven. Grondlegger Martinus (de opa van Paul) was de jongste uit een gezin van 24 kinderen. Hij nam van een tante van hem de roemruchte Gouden Leeuw in Voorschoten over. Maar hij deed veel meer, hij kocht links en rechts op markten auto s op. Die auto s moesten natuurlijk naar huis gereden worden en daarvoor vroeg hij een paar jonge knapen. Oma kookte voor die jongens. Op die manier werd het een uitspanning. In 1946 kocht Martinus het Haagse Schouw. Schouw is in Den Haag geen haard maar een platte boot, de naam is afgeleid van het pontje dat daar, vlak voor Leiden, mensen overzette. Dat bedrijf kocht opa vooral omdat het een drankvergunning had en die had hij niet voor de Gouden Leeuw. Hij kocht die zaak voor 17,5 duizend gulden en verkocht het door aan zijn oudste dochter voor 12,5 duizend gulden. En de drankvergunning hevelde hij over naar de Gouden Leeuw, dat kon toen nog. Wegwezen jij Die oudste dochter (zus van de bekendste Valken Arie en Gerrit) is er één van de elf. Opa wilde eigenlijk ieder kind een zaak geven. Die elf kinderen zorgden voor 84 nazaten (van wie Paul er dus één is) die weer meer dan 300 kinderen kregen. Kom niet met het grapje dat we beter een konijn op het dak hadden kunnen zetten, de reden dat we voor een toekan hebben gekozen is dat die een grotere bek heeft, grijnst Paul van der Valk. Iedere Valk een eigen restaurant was slecht vol te houden. Daarom koos opa er al snel voor om alle kinderen aandeelhouder te maken. Paul van der Valk is begonnen met werken bij Motel Vianen. Daar kwam opa Valk vroeger altijd eten met zijn mouw-ophoudertjes en zijn klompies en zei dit is een leuke zaak, die wil ik kopen. Toen kreeg hij te horen wegwezen jij. Maar twintig jaar later kocht zijn zoon Arie het toch. Ik werkte daar graag. Tot Paul van pa te horen kreeg tandenborstel inpakken, je gaat naar het Haagsche Schouw. Zijn verhuizing naar Twente was zijn eigen keuze. Mijnheer Kip Mijn ome Gerrit had vroeger een meneer rondrijden, dat was meneer Kip, die zocht in Nederland naar goede plekken voor de restaurants. Ome Gerrit heeft hier wel achttien jaar rondgelopen, maar uiteindelijk heeft hij wel het beste plekje van Twente gevonden. Ome Gerrit is van Enschede naar Borne, naar Hengelo en toen weer terug naar Borne gegaan en uiteindelijk heeft burgemeester Bevers hem over de streep getrokken. Eerst heeft ome Gerrit de oude zwem- en badinrichting in Hengelo gekocht met de bedoeling die te ruilen met de gemeente voor een goed stukje grond langs de snelweg. Het bad is overigens nog steeds van de familie. Paul kwam pas kijken toen de fundamenten van het hotel al waren gelegd. En hij was meteen enthousiast. Ik heb mijn koffers gepakt en gezegd tegen iedereen in de familie Hengelo is van mij, hier blijf ik. Ik zag hier veel mogelijkheden met zes hectaren aan de A1. De eerste zes jaar woonde hij met vrouw en kinderen in het hotel. Zijn vrouw kon niet wennen en is teruggegaan naar het westen. Paul is opnieuw getrouwd, met Hedwig uit Volthe, een buurtgemeenschap van Rossum. Zwolle Het Van der Valk-concern was tot begin jaren negentig een wirwar van BV s en bedrijven. Tot die tijd kochten en bouwden we alleen. Eigendom was niet belangrijk, werk was belangrijk. En toen kwam de belasting en die vond eigendom opeens wel belangrijk. Het was de jaren van de slechte pers, de wildwest, het opgestapelde geld dat in een kamer gevonden werd. Mijn vader heeft in de beginjaren drie keer meegemaakt dat hij zonder geld kwam te zitten, dat hij de lonen niet kon betalen. Niemand, geen bank wilde of kon hem helpen. Toen heeft hij gezegd; dat nooit meer. Wij hebben alleen welvaart meegemaakt, mijn vader niet. Maar goed, ook in de familie Van der Valk hebben een paar leden toen gezegd het moet beter georganiseerd worden. De familie werd te groot, zegt Paul zelf met gevoel voor understatement. Uiteindelijk zijn er modules bedacht voor negen (van de elf) zonen en dochters van Martinus. De kinderen van Arie (Paul is de zesde van de tien, een zus heeft het bedrijf verlaten) hebben met zijn negenen inmiddels twintig zaken opgebouwd. Paul is directeur van Hengelo en Zwolle. In Zwolle wil Van der Valk ook het liefste een nieuw hotel bouwen. B&W was akkoord ( nee, was wild-enthousiast ), maar de raad lag dwars. Begrijp ik echt niets van. Volgens mij zitten ze elkaar daar te pesten, lagen er nog oude politieke rekeningen die vereffend moesten worden. Maar goed, we overleggen nu over een andere plek. Maar voor 2008 zal er geen nieuw hotel staan en daar baal ik van, we hadden het zo goed voor elkaar. Schoonmaak Er zijn veel meer dingen veranderd. De Valken bouwen niet meer zelf, Hengelo is nog met eigen mensen neergezet ( ik heb zelf nog geopperd, steigers gebouwd ), de laatste uitbreiding is al gedaan door Dura Vermeer. Onze nieuwste vestiging in Emmen is gebouwd door Twentevisie 02/2005 5

7 interview van der valk VolkerWessels. Dat heeft overigens niets te maken met de het instorten van het dak van Motel Tiel dat overigens aan een andere tak van de Valkjes toebehoort. Ik weet daar het fijne niet van. Ze zijn daarna ook hier in Hengelo geweest om alles te controleren. Zelfs het schoonmaken van de kamers heeft Paul van der Valk tegenwoordig uitbesteed aan een gespecialiseerd bedrijf. Wat ze nog wel zelf doen is het vervoer met vijf vrachtwagens tussen de vestigingen, leveranciers en de centrale inkoop. Mijn vader is erg zuinig. Hij stuurde zelfs alle post met de vrachtwagens mee. Hij zei altijd je gaat toch geen postzegels plakken, weet je wat dat kost, terwijl die vrachtwagen hier elke week komt. Als we via de leveranciers rijden, scheelt dat ook weer een hoop geld. En die wagens rijden toch. Succes Het succes is samengevat de lage prijs voor een ruime kamer of een goede maaltijd. Dat vindt Paul te mager: Het lukt ons altijd om van een grote zaal een gezellige ruimte maken waar de gasten zich op hun gemak voelen. Ik heb net zestig kamers bijgebouwd, het restaurant is helemaal opgeknapt. De mensen zien dat ik hun centjes weer terugstop in de zaak. Binnenkort ga ik ook de lobby veranderen. Ja, dat vinden de mensen mooi, denk ik. In de toekomst wil ik nog negentig kamers erbij bouwen, maar eerst heeft het Zwolse bedrijf nu prioriteit. Opa Martinus zei het al de mensen eten me arm en drinken me rijk. Dat is ook zo. De combinatie van slapen, eten, drinken en vergaderen is het succes. In Amsterdam betaal je vier-, vijfhonderd euro voor een kamer. Het kan niet op. Sars, de oorlog in Irak, er komt niemand meer en je kunt nu een weekend weg voor 60 euro. En maandag betaal ik weer 400 euro. En als je gaat zeuren aan de balie, dan gaat er nog 100 euro af. Zo wil ik niet werken. Bij mij krijgt iedereen korting en daarom kan ik 65 euro voor een kamer vragen die drie keer zo groot is als die kamer in Amsterdam, maar ik zit wel altijd vol. En omdat vier van de vijf kamers elke nacht bezet zijn, komen er ook meer mensen aan het ontbijt en aan de bar. Met dezelfde personele bezetting, verklaart hij zijn succes. Ach rijk, ik zag dat een paar Valken in de Quote stonden, ze waren alleen het min-streepje ervoor vergeten. Ik kan mijn rekeningen betalen, opnieuw investeren en heb geld voor nieuwe vestigingen. En dat zal wel moeten, want mijn familie, dus de nakomelingen van Opa Arie, telt al weer 52 kinderen. Afgelopen kerst zat de hele Arie-tak aan tafel in Hengelo. Ik ben zo trots op mijn familie, wat die voor elkaar gebokst heeft. Dat hebben we met hard werken opgebouwd. Op zaterdag moest ik flesjes uitzoeken en dan mocht ik pas naar de voetbal. Mijn vader nam altijd het voortouw, mijn ouders hebben altijd knetterhard gewerkt. Hij is pas 75 jaar geworden en hij is dit jaar 50 jaar getrouwd met mijn moeder. Reken maar dat we hun een groot feest aanbieden. In Voorschoten natuurlijk, waar het allemaal is begonnen. Toeristenbelasting Vanaf 1 januari moeten de twee Hengelose hotels toeristenbelasting innen voor de gemeente. Het maakt Van der Valk des duivels. Er was zoveel kritiek op de horeca dat die misbruik hadden gemaakt van de invoering van de euro. Ik heb al twee jaar mijn prijzen niet verhoogd. En omdat Hengelo nu gekort wordt door Den Haag, gaan ze kijken waar ze nog geld kunnen weghalen. Het gaat om 55 eurocent per gast per nacht. Dat levert vijftig-, zestigduizend euro op. Ik ben er druk mee, de gemeente is er druk mee dus netto is de opbrengst veel minder. Dus ik vraag de gemeente waarom doe je dat nou, wat doen jullie voor de toeristen? Weet je wat die wethouder Ter Ellen zei? Ik leg toch fietspaden aan. Er komen nauwelijks toeristen naar Hengelo en de stad ligt ook al drie jaar open. Ik vroeg aan de Enschedese burgemeester of zij ook toeristenbelasting opleggen. Dat hebben we afgeschaft, dat werkt niet, zei hij. Dat Hart van Zuid in Hengelo, dat wordt straks ook de burgers in de schoenen geschoven. Hij doet via zijn vrouw meer voor de toerist, zegt hij. Ze werkt aan een toeristische intersite Tien Twentse bedrijven hebben de koppen bij elkaar gestoken om te zien of we meer mensen naar Twente kunnen halen. Naast Van der Valk zijn dat onder meer Grolsch, Holland Casino, Kaasboerderij Kaamps, Bertus de Klompenmaker. Dat is meer dan Hengelo doet. Twentevisie 02/2005 7

8

9 Eerste Twentevisie Event op maandag 21 maart voorbeschouwing twentevisie event Netwerken en entertainment Het Twentevisie Event wordt, na een spectaculaire openingsshow, afgetrapt door twee topsprekers, Co Adriaanse en Gerard Spong. Tijdens de slotparty s avonds zijn er optredens van The Trammps uit Amerika en Girls Wanna Have Fun. Voorafgaand aan die optredens is er de veiling van Stichting Kans voor een Kind, die de vele voordelen in deze samenwerking - na de zelfstandig georganiseerde veiling in ziet. Clemens van den Biggelaar, directeur van MediaSales Nederland, en Rob Kerkhoven, voorzitter van Stichting Kans voor een Kind, voor het Expo Center, waar op 21 maart het eerste Twentevisie Event met onder andere de veiling van de stichting zal plaatsvinden. In Twente ontbreekt een business to business relatiebeurs (na het wegvallen van de Euregio Business Beurs). Uitgeverij MediaSales Nederland (van onder meer Twentevisie) en het Hengelose Expo Center zijn in het gat gedoken en zijn voornemens jaarlijks een groot evenement onder de naam Twentevisie Event te organiseren. Met bekende Nederlanders, veel entertainment en natuurlijk het business to business gedeelte. Op maandag 21 maart 2005 wordt het voor de eerste keer georganiseerd. De uitgangspunten: binnen een fantastisch programma dat plaats vindt tussen en uur staat de netwerkende ondernemer centraal in een totaalconcept van business-to-business, catering, entertainment en een boeiend programma. Directeur Van den Biggelaar van MediaSales gaat er van uit dat het Event jaarlijks zal terugkeren. Ik ga ervan uit dat er de eerste keer minimaal zo n bezoekers zullen zijn, onder wie relaties van de deelnemers. Ook niet-standhouders kunnen het Twentevisie Event bezoeken. Zij betalen voor een kaart 125 euro. Veel? Dat valt wel mee, denk ik. Een tientje wordt gedoneerd aan Stichting Kans voor een Kind. En voor dat geld krijg je een fantastisch programma en de hele dag eten en drinken. Een kwart van het budget gaat op aan de catering (van Boenders Catering), want dat moet van een hoog niveau zijn, vind ik. Een deel van het geld gaat naar de sprekers en de artiesten. Voor een avondje TOS betaal je zomaar 100 euro en wat krijg je daarvoor? Het Twentevisie Event wordt voor het eerst gehouden. Daarom wil Van den Biggelaar voor de mensen die enthousiast inschreven voor de beurs wat terugdoen. Astronaut André Kuipers komt speciaal voor hen naar Twente om een lezing te verzorgen. Daarvan komt uiteraard een verslag in Twentevisie. Stichting Kans voor een Kind geeft Twentse kinderen, die vanwege ziekte of anderszins het kind van de rekening zijn, de kans om een wens uit te laten komen. Tijdens het Twentevisie Event zal een veiling worden gehouden ten bate van deze stichting. Gepresenteerd door Tom Egbers en onder leiding van veilingmeester Jan Smit, voorzitter van Heracles Almelo, zullen onder meer onder de hamer komen: shirt met alle handtekeningen van de Heracles-selectie lezing van Gert-Jan Verbeek, trainer van Heerenveen lezing van Michael van Praag shirts van de Olympische wielerploegen, gesigneerd door Gerrie Kneteman (met foto) shirt van het huidige Nederlands elftal, gesigneerd door de hele selectie en Marco van Basten gesigneerd shirt van Europees voetballer van het jaar Ronaldino gesigneerde keu waarmee driebander Dick Jaspers wereldkampioen werd ballonvaart met een VIP gesigneerde CD van Lionel Richie gesigneerd shirt van Pierre van Hooijdonk gesigneerd shirt van Ryan Giggs van Manchester United gesigneerd shirt van Ruud van Nistelrooij gesigneerde Gouden Plaat van The Trammps een aantal bijzondere schilderijen een wijproeverij van grand cru-wijnen voor 10 personen een zeer bijzondere oude fles wijn shirt met handtekeningen van de Heerenveenselectie enzovoorts. Ook het economisch radiocafé Memphis zal tijdens het Twentevisie Event worden opgenomen, in het restaurant van het Expo Center (zoals altijd tussen en uur). Met als speciale gasten Quote-hoofdredacteur Jort Kelder, oud-ajaxvoorzitter Michael van Praag en de excentrieke zakenman Eckart Wintzen. Ook wordt aandacht besteed aan het boek Merken gesterkt in Twente, dat tijdens het event zal worden gepresenteerd. Iedereen kan zoals altijd gratis de opnames bijwonen. Deze opname komt in plaats van 29 maart in het Arke Stadion in Enschede. Wie aan het Twentevisie Event wil deelnemen als standhouder of kaarten wil bestellen kan daarvoor bellen: , of mailen: info@twentevisie-event.nl. Aanmelden kan ook via de website Twentevisie 02/2005 9

10 Staat jouw accountant ook zo ver van je onderneming en je markt af? Nou nee, hij is zelfs overal persoonlijk bij betrokken U wilt een deskundige accountant. Maar wel de juiste persoon: iemand die thuis is in uw markt en uw regio én uw stijl van ondernemen kent. Vertrouw dan op Eshuis Accountants en Belastingadviseurs. Een persoonlijke zakenpartner met alle expertise op het gebied van accountancy, fiscaliteit en personeelsvraagstukken. Met een brede dienstverlening, ook als het gaat om strategiebepaling, bedrijfseconomisch advies of de inrichting van uw Almelo:Twentelaan 5, (0546) Deventer: Singel 24, (0570) Enschede: Institutenweg 4, (053) Hengelo: Demmersweg 86, (074) Oldenzaal: Eektestraat 8, (0541) administratieve organisatie. Direct onder handbereik, met vijf vestigingen in Oost-Nederland. Kom langs voor een persoonlijke kennismaking of vraag ons een afspraak met u te maken via PER SALDO PERSOONLIJKER

11 Twentse ondernemer start alarmcentrale in Oekraïne interview meinders Van Twentenaar tot Oeker (door Gerrit Strijbis) Voor automobilisten met autopech bestaan in Oekraïne nauwelijks voorzieningen. Praatpalen en een wegenwacht ontbreken. Dit geldt ook voor medische hulp bij verkeersongelukken. De Holtense ondernemer Jan Meinders springt met SOS Service Ukraine in dit gat in de verre markt. De 35 medewerkers van Meinders Euro Service gaven assistentie aan gestrande vrachtauto s in geheel Europa. In 2000 verkocht de oprichter, Jan Meinders uit Holten, zijn bedrijf aan de Verzekeraars Hulp Dienst (VHD). Extra kapitaal om investeringen te financieren noemt hij als argument. Een jaar na de verkoop trok hij zich na onenigheid uit dit bedrijf terug. Nu opereert deze onderneming vanuit Deventer met een aangepast pakket onder de naam VHD Europenet. Na deelname aan enkele door ETT geïnitieerde reizen met ondernemers naar Oekraïne besloot Meinders in dit land opnieuw te beginnen. Begeleid door ingenieursbureau Witteveen & Bos en gesubsidieerd door SenterNovem startte hij zijn nieuwe bedrijf in Hij liet zich daarbij niet afschrikken door teleurstellingen uit het verleden. Een pechdienst voor gestrande vrachtauto s in Wit Rusland van 1994 tot 1998 leverde door de roebelcrisis onvoldoende resultaat op. Zijn motivatie om opnieuw in het Oostblok te starten: In Oost- Europa en vooral Oekraïne heb je als ondernemer meer toekomstmogelijkheden en kansen iets te verdienen dan in West-Europa. Daarnaast zit de hang naar avontuur in mijn bloed. Ook bij mijn vorige bedrijf lag ik overal in Europa onder vrachtauto s te sleutelen en hield ik me daarnaast bezig met het opzetten van reparatienetwerken. China Het land met een omvang van veertien maal Nederland en 48 miljoen inwoners bevindt zich op een doorgaande route naar alle delen van de voormalige Sovjet Unie en China. Ook grenst Oekraïne aan nieuwe EU-lidstaten als Polen en Hongarije. Tevens mijden investeerders Wit Rusland vanwege de onstabiele politieke situatie. Meinders begon in 2002 met een pechservice voor vrachtauto s, SOS Service Ukraine. Verzekeraar Skide West uit Kiev met 33 vestigingen in Oekraïne bezit zestig procent van de aandelen, Meinders het restant. De pechhulp voor vrachtauto s leverde minder op dan verwacht omdat de bedrijven zelf hun mechanische problemen verhelpen: Chauffeurs verdienen honderdvijftig dollar per maand. Met dergelijke salarissen kunnen transporteurs het zich veroorloven hun chauffeurs een paar dagen te laten sleutelen, aldus Meinders. Doktoren Naast technische assistentie aan trucks en trailers richt SOS Service Ukraine zich daarom nu ook op personenwagens. Een eigen reisbureau, contacten met begrafenisondernemingen en medische hulp bij ongevallen behoren eveneens tot het pakket. Importeurs en dealers van personenwagens, internationale alarmcentrales, verzekerings- en leasemaatschappijen rekent Meinders tot zijn klantenkring. Bij ongevallen of pech nemen deze contact met één van de zeventien personeelsleden van SOS Service Ukraine in Kiev. Het bedrijf verzorgt vervolgens de afwikkeling en beschikt daarbij over een technisch en medisch netwerk. We onderhouden contacten met bergingsbedrijven, garagebedrijven, taxiondernemingen, hotels, ziekenhuizen, apotheken, begrafenisondernemingen, mobiele dokters en privé ambulances. Ook beschikken we zelf over zes doktoren. Welvaart Hij ziet goede toekomstmogelijkheden. Vanaf 1 januari 2005 bestaat er een verplichte WAverzekering voor automobilisten. Het wagenpark in Oekraïne telt negen miljoen voertuigen. Meinders verwacht dat deze doelgroep zich daarnaast ook voor pech en medische hulp bij ongevallen verzekert. Niet alleen ontbreken er in Oekraïne praatpalen en een wegenwacht, maar ook ziektekostenverzekeringen. Overigens gaat de welvaart voorbij aan een groot gedeelte van de bevolking. Drie procent van de inwoners is rijk. SOS Service Ukraine richt zich op die vier procent van de bevolking die de afgelopen jaren hun levensomstandigheden iets zag verbeteren; die mensen ruilen hun Volga of andere relikwie uit het communistische tijdperk in voor auto s van West-Europese makelij zoals Skoda s en Peugeots. Deze automobielfabrikanten besteden hun noodhulp uit aan SOS Service Ukraine. Teamgeest Jan Meinders vindt SOS Service Ukraine absoluut geen kopie van Meinders Euro Service. Ten Ik voel me als een Oeker tussen de Oekraïners. eerste levert hij een uitgebreider en op de omstandigheden in Oekraïne aangepast pakket. Daarnaast verschillen de economische omstandigheden. Oekraïne kent een achterstand van tien jaar op West-Europa, maar haalt deze bliksemsnel in. Per jaar maken ze twee jaar goed, vindt Meinders. Als indicatie noemt hij de explosief gestegen aandelenkoersen van Oekraïense ondernemingen gedurende de laatste twee jaar. Wel verschillen de cultuur en de mentaliteit. De littekens van centraal gestuurde regelgeving bestaan nog. Meinders merkt dit bij bedrijfsvoering: Het belang van de eigen afdeling staat voorop. Teamgeest kennen ze nog niet, maar dat pomp ik er wel in. Dit kost wel tijd maar uiteindelijk telt het resultaat. Daarnaast kost het hem veel energie zijn medewerkers te overtuigen van de noodzaak van een dienstverlenende opstelling. Ook de omgangsvormen verschillen. Meinders maakt in Oekraïne van z n hart geen moordkuil: Hier gaan mensen anders met elkaar om. Zie het als een versterkte versie van het Twentse jao, jao. Hij wisselt op 57-jarige leeftijd een verblijf van twee tot drie weken in Oekraïne af met twee weken Nederland. Leeftijdgenoten bereiden zich voor op een verblijf achter de geraniums. Ik houd van avontuur en ondernemen. Ik geef geen cijfers, maar we maken winst. Daarnaast klikt het tussen mij en deze mensen. Ik voel me als een Oeker tussen de Oekraïners. Twentevisie 02/

12 Autocoureur Tom Coronel wil alles winnen, ook in zakelijke zin Commercieel manager nieuwe door Eddy van der Ley Hij noemt de kartbaan in Enschede zonder scrupules of aarzeling het mooiste indoor-circuit ter wereld. Blufpoker? Hoogmoed? Het zal best, maar autocoureur annex zakenman Tom Coronel wil nu eenmaal in alles de beste en de grootste zijn. In woord én in daad. Ik kan best begrijpen dat mensen moe van me worden. Ik maak nu eenmaal van alles een wedstrijd en wil elke concurrentieslag winnen. Sportief, maar ook zakelijk. Tom Coronel (32) staat synoniem voor snelheid. Hij racet niet alleen met duizelingwekkende pk s over s werelds meest geavanceerde asfaltpistes, hij práát ook in de vijfde versnelling. Soms behoedzaam, maar vaker nog roekeloos, met gevoel voor scherpe stellingen en oog voor kwinkslagen. De kartbaan in Enschede? Fantastisch. In één woord. Maar ik zou iedereen willen afraden daar te gaan racen, want voor je het weet ben je verslaafd. En wie wil dat nou? Daar schiet je toch niets mee op. Dus wil je je leven redden, dan moet je niet naar Enschede gaan om op onze baan te gaan karten. Echt, blijf vooral uit de buurt. Hij verstaat de kunst van het promoten als geen ander. Afstoten om juist het tegendeel bewerkstelligd te krijgen, aangelengd met een vleugje milde ironie: het is een weloverwogen strategie. Coronel beseft toch wel dat kwaliteit zich nooit verloochent, en dan kan een prikkelende stelling geen kwaad, op het risico af dat een enkeling zijn woordenbrij als te serieus interpreteert of als provocatief ervaart. Ik besef dat de mensen in Twente wat afwachtend zijn, zegt hij. Ze kijken eerst de kat uit de boom. Negatief? Nee, hoeft niet. Het kan juist voordelen opleveren. Als ze eenmaal binnen zijn geweest, komen ze terug en heb je er klanten bij. Le Mans Want de kartbaan van Coronel Kartracing in Enschede, zo benadrukt hij, is er eentje om eerbiedig U tegen te zeggen, al zegt hij het zelf. Le Mans, zoals het indoor-circuit op Go Planet bij de oplevering in 2002 is gedoopt, kent in Europa en zelfs in het mondiale spectrum zijn gelijke niet, beweert de trotse naamgever en mede-eigenaar. Natuurlijk zegt iedereen van zichzelf dat hij of zij de mooiste baan heeft, maar wij kennen nu eenmaal de markt en hebben tien jaar ervaring met karten. We zijn begonnen met een baan in Den Haag, daarna is Huizen erbij gekomen en daarna Enschede. Natuurlijk maak je in het begin fouten, maar in de loop der tijd krijg je zoveel expertise dat het product naar perfectie neigt. Al onze kennis heeft zich samengebald in de baan in Enschede. Hij is extreem lang en breed voor een indoorcircuit, is op alle punten zichtbaar en kent ook hoogteverschillen, met dien verstande dat je ook met een behoorlijk gewicht nauwelijks aan snelheid inboet. Hij is er niet vaak, geeft hij ruiterlijk toe. Te druk. Maar als ik in Duitsland een wedstrijd moet rijden, ga ik onderweg steevast in Enschede een bakkie doen. Eigenlijk is het jammer dat ik er niet zo vaak kan zijn, maar mijn tweelingbroer Tim is wel vaak present. Snelheid Zijn eerste natuur is en blijft het jakkeren over circuits. Tom Coronel is telg uit een racegeslacht, dat met vader Tom senior en tweelingbroer Tim andere coureurs van enige naam en faam voortbracht. Tom is echter de meest fanatieke, iemand met een haast ziekelijke fascinatie voor snelheid. Ik ben gebiologeerd in alles dat kan rijden. Geef me een trapfiets en ik ga de wedstrijd met je aan. Het is een instinct dat ik bij mijn geboorte heb meegekregen. Gelukkig maar, ik voel me er lekker bij. Geen wonder dat hij als autocoureur een fraai palmares kan overleggen. Er is nauwelijks een klasse te noemen waarin hij niet uitkwam en/of excelleerde. Het begon in 1990 met de Citroën AX cup, het ging voort met het Formule Ford 1800, de Euroseries, het Duits Formule 3- kampioenschap, het Japans Formule 3-kam- 12 Tom Coronel, gek op snelheid, op zijns inziens de mooiste kartbaan ter wereld. Als ik in Duitsland een wedstrijd moet rijden, ga ik onderweg steevast in Enschede een bakkie doen.

13 interview tom coronel impuls voor Go Planet pioenschap, het Formule Nippon-kampioenschap, het Europees Kampioenschap toerwagens, de 24 uur van Le Mans, het Japans GT Kampioenschap en nog veel meer. Ook in 2004 was hij actief in een aantal titelraces, waaronder Le Mans en de ETCC-races. En wat 2005 brengt? Bel me in maart weer, dan weet ik het. Maar dat ik weer veel op de circuits te vinden zal zijn en weer in kampioenschappen zal uitkomen, tja, dat lijkt me duidelijk. Formule 1 Wie lullig wil doen, kan de ambitieuze Coronel wijzen op het ontbreken van de parel op de kroon: een optreden in de met kitsch en klatergoud omhangen hogeschool van de autoracerij, de Formule 1. Toegegeven, Coronel was ooit testrijder, maar tot daadwerkelijke deelname in de koningsklasse reikte hij niet. Al probeerde hij het wel, in Na in Japan de prestigieuze titel in de Formule Nippon te hebben veroverd, achtte hij zich sterk en inventief genoeg voor de sprong naar het walhalla. Om de financiering rond te krijgen, bedacht hij een ingenieus aandelenplan. Coronel bood fans en geïnteresseerde sponsors de kans geld te investeren in de bv The Flying Dutchman, in ruil voor aandelen. Op het moment dat de coureur in de Formule 1 successen zou boeken, zou er een winstuitkering aan de investeerders plaatsvinden, zo was het plan. Niet nagekomen afspraken door potentiële partners én de concurrentie van het aandelenplan dat Formule 1-baas Bernie Ecclestone in dezelfde periode opstartte, bliezen de droom van Coronel omver. Arrows, het team dat naar de gunsten van de coureur dong, ging uiteindelijk in zee met landgenoot Jos Verstappen en Pedro de la Rosa. Anno 2005 Vorig jaar hadden we een omzet van bijna een miljoen met een winst van 14% lonkt Coronel niet langer naar de Formule 1. Dat is voor mij niet weggelegd, stelt hij nuchter vast. Natuurlijk is het wel pittig om te constateren dat er tegenwoordig coureurs meedoen die ik vroeger versloeg, maar bij deelname Formule 1 komt meer kijken. Geld, vooral. Wie daar niet genoeg van heeft, is kansloos. Boek Het heeft hem niet verbitterd, beklemtoont hij. Als ik nu in de Formule 1 had gereden, had ik niet al die andere leuke en spannende dingen kunnen doen die ik nu doe. De races, maar ook de zakelijke activiteiten. En het uitbrengen van het boek Autocoureur in dertig stappen. Daarvan zijn er inmiddels over de toonbank gegaan, zonder dat ik mezelf een schrijver kan noemen, hoor. Het boek is eigenlijk op een heel ontspannende manier tot stand gekomen. Op dinsdagavonden, bij een goede fles wijn, liet mijn goede vriend Rob Engeringh een bandrecorder meelopen en later werkte hij de teksten uit tot het boek, waarin tips en tricks gebundeld zijn die de beginnende coureur hogerop moeten helpen. Het is Coronel ten voeten uit: als hij kansen ziet, probeert hij die te benutten. Zo is het altijd geweest en zo zal het voorlopig blijven, ook aan het zakelijke front. Op dit moment telt het imperium van de Coronels twee kartbanen (Huizen en Enschede, Den Haag is verkocht), een waterskibaan (Alphen aan de Rijn) en zowaar een vestiging van snackgigant Febo, aan de A4. Maar we blijven zoeken naar uitbreiding, ook van kartbanen, ja. In Enschede en Huizen loopt het goed, vandaar dat we verder kijken. Alleen kan ik daar op dit moment nog niets over zeggen. Misschien nog een opmerking over Go Planet dan? We zouden het daar best alleen kunnen redden, maar het bundelen van krachten met de overige exploitanten lijkt me een betere optie. Met de kartbaan als dé trekpleister, zou Coronel er aan toe moeten voegen. Maar nee, liever haalt hij zijn stokpaardje van stal. Karten? Niet doen. Als je je leven wilt redden, tenminste. Go Planet bezit onmiskenbaar de potentie om een succesformule te worden, maar de Enschedese pretboulevard moet minstens drie hindernissen overwinnen: de naargeestige locatie, de afwachtende volksaard en het negatieve imago, zijnde de erfenis van de mislukte voorganger Miracle Planet. Toch is Martin van Erp, bedrijfsleider van Coronel Kartracing en sinds kort marketing-manager van Go Planet, hoopvol gestemd. De cijfers bewijzen dat er toekomst in Go Planet zit. Dat de eerste aanzet is gegeven, bewijzen de bezoekersaantallen over Go Planet verwelkomde mensen, van wie ruim de helft ( ) een bioscoopkaartje kocht bij Cine Star. De bowlingbaan en de duiktoren kregen mensen binnen de poorten, evenementenhal Condor City , de sportstudio , Chimpie Champ de kartbaan van Coronel Van Erp voegt met onverholen trots toe dat de eerste negen dagen van 2005 een recordscore van bezoekers heeft opgeleverd. Hoezo niet goed bezig? Het zijn prachtige aantallen. Natuurlijk, erkent hij, Condor City en Chimpie Champ kampen nog met aanloopverliezen. Condor City is te vergelijken met de Heineken Music Hall in Amsterdam, maar moet zich nog bewijzen. Stukje bij beetje wordt de naamsbekendheid vergroot. Er zijn onlangs bedrijfsfeesten geweest van Albert Heijn en nog een paar grote jongens. En Frans Bauer heeft er opgetreden. Chimpie Champ staat ook op de rit, na een moeizaam begin. Qua cijfers kan Van Erp louter inzicht verschaffen in zijn eigen nering, de kartbaan. We hebben in 2004 een omzet gehad van bijna een miljoen euro tegen een winst van 13, 14 procent. Dat is goed, maar we willen nog meer. Als marketingmanager van Go Planet hoopt Van Erp steeds meer en vaker combinatieaanbiedingen aan de man te brengen. We zijn de concepten aan het uitwerken voor complete avondjes uit. Pakketten met bijvoorbeeld een kartrace, een etentje en een bezoek aan de bowling voor één scherpe prijs. Investeringsbedrijf Redema (Nieuwegein) is eigenaar van Go Planet. Directeur Ruud Sanders erkent dat de eerste twee jaren moeilijker zijn geweest dan verwacht. Hoewel er soms betalingsproblemen waren links en rechts van exploitanten is geen van de bedrijven failliet gegaan, beklemtoont hij. Go Planet is in de ogen van Sanders en Van Erp beslist geen boulevard of broken dreams. Sanders: We doen wel iets extra s voor de vijf huurders. We hebben Van Erp per 1 januari overgenomen van Coronel. Zijn taak is de vijf huurders nauwer met elkaar te laten samenwerken en daarnaast ook de Duitse markt te bereiken. Te weinig mensen weten van het bestaan van deze unieke uitgangsboulevard. Nee, meer doe ik als huurder niet. Dit is al meer dan ik bij andere projecten doe. En aan de realisatie van de 400 meter schaatsbaan weigert Sanders mee te werken zolang de gemeente Enschede toestemming weigert voor een zaak met speeltoestellen. Ik heb leegstand, en van de gemeente mag ik niet aan de kop van de uitgaansboulevard zo n zaak neerzetten, waarom moet ik dan wel meewerken aan een wens van hen, vraagt hij retorisch. Twentevisie 02/

14 Wat zien al die bedrijven toch in Noord Lease?! Noord Lease BV Lavendelweg HR Groningen tel. (050) fax (050) Postbus LM Groningen Weezebeeksingel PP Almelo tel. (0546) fax (0546) Postbus AT Almelo info@noordlease.nl Voor autolease richten steeds meer bedrijven hun vizier op Noord Lease. Omdat ze dwars door vlotte verkoopbabbels en stuntaanbiedingen heen kijken. Bij ons geldt: wat u ziet is wat u krijgt. Wij spiegelen u niets voor wat we niet waar kunnen maken. Een man een man, een woord een woord, is ons credo. Elke aanvraag bekijken we afzonderlijk: geen standaardcalculaties, maar offertes op maat. Vanuit financieel oogpunt heeft u daar t meest baat bij. Ons systeem voor kwaliteitszorg is geheel vanuit de optiek van onze klanten ontwikkeld. Zo gaven onze klanten aan meer inzicht in hun wagenpark te willen hebben. Met het Internetprogramma online brengen we u de meest actuele en relevante informatie in beeld die nodig is voor efficiënt wagenparkbeheer. Contractafwijkingen zijn in één oogopslag te zien. online is geheel gratis en toegankelijk op elk moment van de dag. Voortdurend zijn we gefocust op het belang van onze klanten. Zouden we in brede ondernemerskring daarom een graag geziene leasepartner zijn? autolease zoals ú t graag ziet...

15 Maatschappelijke problemen opinie van der most Hennie s Mening In de eerste vier afleveringen van de mening van Hennie van der Most ging het vooral over ondernemen en ondernemers. In dit opiniestuk geeft hij zijn mening (oplossing) over een aantal maatschappelijke problemen. Files De files zijn iedereen een doorn in het oog. Het kost ook heel veel geld. Een oplossing is niet alleen de aanleg van meer wegen maar ook de introductie van speciale kentekenplaten. Alle wegen met fileproblemen moeten tijdens spitsuren worden aangemerkt als routes voor bestemmingsverkeer met prioriteit, uitsluitend bestemd voor de gebruikers van speciale kentekenplaten. Deze wegen moeten voorzien worden van stoplichten bij de opritten en de afritten. Belangrijk bestemmingsverkeer (zoals vrachtverkeer) hoeft geen speciaal kenteken, zij zijn altijd bestemmingsverkeer met prioriteit. Voor deze speciale kentekens moet betaald worden. Zonder zo n speciaal kenteken mag je niet op die drukke wegen tijdens de spits, maar moet je andere routes kiezen. De auto s zonder speciale kentekens worden verdeeld over de binnenwegen wat nauwelijks filevorming zal opleveren. Mensen die niet noodzakelijk in de spitsuren gebruik hoeven maken van het verkeer, zullen hun reistijden/werktijden aanpassen. Het vrachtverkeer kan de reistijden halen die er voor berekend worden waardoor de producten niet duurder hoeven te worden. Ondernemers die voor zichzelf en voor hun werknemers de andere kentekenplaten hebben gekocht, zullen op tijd op hun bestemming kunnen zijn. Daarnaast moeten alle auto s met satellietbesturing worden uitgevoerd. Als dat verplicht wordt, is het nauwelijks kostenverhogend. En via de satelliet kunnen auto s beïnvloed worden om op sommige trajecten minder hard te rijden. Dat is technisch allemaal mogelijk en het zal de doorstroming flink verbeteren. Gezondheidszorg De kosten van de gezondheidszorg lopen uit de hand. Ik ben van mening dat bij ziekte door eigen schuld ATV ingeleverd moet worden of de uren moeten worden ingehaald. Bij ziekte of ongeval door schuld van de werkgever vind ik dat de werknemer 100% moet worden doorbetaald. Werknemers nemen vaak deel aan zogenaamde risicosporten en gaan bijvoorbeeld op skivakantie. Dat maakt de kans van arbeidsverzuim groter. Indien een werknemer door eigen schuld arbeidsongeschikt wordt, wordt slechts 70% van het loon doorbetaald; 100% doorbetaling via een verzekering via de eigen werkgever zou tot de mogelijkheden moeten behoren, maar wel met een veel hogere premie. Een werknemer die zich een jaar niet ziek meldt, moet worden beloond met een extra bonusuitkering van 500 euro. Ik zie veel nodeloze dingen gebeuren in de gezondheidszorg. Grote bedragen worden onnodig verhaald op ziektekostenverzekeringen. Een voorbeeld. Ik ken een huisarts die zijn eigen patiënten weken later nog eens belt om zich te laten informeren over de stand van zaken van het ziektebeeld. Tot mijn grote verbazing krijgt de patiënt ongevraagd een nota van 17,50 euro per consult. Een fraaie manier om het eigen inkomen op te vijzelen.voor een bezoek van de huisarts op een zaterdag ontving ik een rekening van liefst 89 euro. Nadat ik mij daarover verbaasd en beklaagd had, kreeg ik te horen dat die kosten toch gewoon door de ziektekostenverzekering worden gedragen. Waar zeur ik toch over? Dat klopt, maar zijn wij het daarom niet zelf die deze gang van zaken stilzwijgend ondersteunen en de ziektekosten opdrijven? De directie moet in de zorg veel meer op de werkvloer zijn om met de werknemers te praten. De verplegers zijn een belangrijke groep werknemers binnen deze sector. Zij hebben een spilfunctie en zijn de doeners (zie ook eerdere opnies van Van der Most). Onder eigen personeel zijn en gevoel hebben bij de organisatie in de zorg is, evenals in het bedrijfsleven, zeer belangrijk. De directie komt nu het kantoor praktisch niet meer uit. Er wordt ontzettend veel gerapporteerd en vergaderd. Ik kan een ziekenhuis beschrijven als een praatfabriek. Het aantal verplegers maakt de gezondheidszorg niet duur. Het zijn deze praters die de ziekenhuiskosten opdrijven. Onderwijs De overheid moet financiering van het onderwijs heroverwegen. Het zou beter zijn om diegenen die na de zestienjarige leeftijd verder studeren alle studiekosten terug te laten betalen. De overheid stelt hen in staat te studeren waardoor hun positie op de arbeidsmarkt is verbeterd. Naar mijn mening is het niet terecht dat een student die op kosten van de overheid heeft gestudeerd weinig of niets hoeft terug te betalen. Na het afronden van de studie ontvangt hij een relatief hoog salaris. De gemeenschap moet vervolgens hoge rekeningen betalen voor bijvoorbeeld een advocaat of de dokterskosten. Mijn voorstel is de vraag en aanbodzijde met elkaar af te stemmen. Ik vind dat degenen die van een studie geprofiteerd hebben, dat ook zelf weer gaan betalen. De verdiensten zijn er ook naar. Leraren Ik ben van mening dat leraren voorafgaand aan hun baan ten minste vijf jaar bij verschillende bedrijven moeten hebben gewerkt. Op deze wijze zullen ze meer praktijkgericht onderwijzen. Dan weten ze waarover ze praten. Kinderen laten studeren als logisch gevolg van het in de voetsporen treden van de ouders en omwille van de ouders vind ik een slechte zaak. Ik vind dat je door werkervaring ook leert. Studie is alleen voor specifieke beroepen noodzakelijk. Praters hebben we genoeg, we moeten doeners hebben. Reacties: most@most.nl De bekende recreatie- en horecaondernemer Hennie van der Most is een selfmade man die op geheel eigen wijze zijn bedrijven van de grond toe heeft opgebouwd. Mede daarom is hij een veelgevraagd spreker op congressen en seminars. Op verzoek van Twentevisie heeft hij aantal van zijn lezingen uitgewerkt (hij spreekt meestal aan de hand van een aantal steekwoorden en uit zijn hart.) In dit nummer deel 5. En vooralsnog de laatste. Twentevisie 02/

16 Maak pijlsnel een afspraak met een Gedon-Adviseur. Behalve de nodige vakkennis neemt hij/zij een prachtig dartbord voor u mee. Reageer snel, want we hebben er slechts one hundred and eighty in voorraad! 180 kansen! Gedon is gespecialiseerd in het efficiënt inrichten van de complete documenten- en informatiestromen binnen bedrijven. Gedon is geautoriseerd partner van Xerox en Fujitsu Siemens Computers en beschikt over een uitgebreide productrange op het gebied van copiers, printers, faxen, supplies, software en automatisering. Als broeksponsor van de MPC Capitals uit Groningen heeft Gedon regelmatig vrijkaartjes voor topbasketbal, maar deze keer verrassen we degenen die een afspraak maken met onze adviseurs op een fraai dartbord. De beste merken werken nog beter voor u als er een naam achter staat. SUPPLIES Gedon Groep Twentepoort Oost RG Almelo Tel: Fax: info@gedon.nl Kieler Bocht JA Groningen Tel: Fax: info@xdirect.nl

17 Personeel sociale werkvoorziening moet bedrijfsleven in interview sw-dcw Detacheren is doel DCW door Martin Steenbeeke Ze luisteren naar moderne namen als Arbeco, Axent, Memo en Facwerk. Maar de werknemers vechten nog altijd tegen vooroordelen: ze zijn traag en kunnen alleen maar simpele dingen. De oorzaak? Ze zijn in dienst bij DCW, de sociale werkvoorziening in Enschede. Omdat de economische situatie de DCW ertoe dwingt meer werknemers in het normale bedrijfsleven te detacheren, moet directeur Kelderman de vooroordelen slechten. Ze hoeven niet vanuit medelijden met ons in zee te gaan. In de directiekamer van de DCW-bedrijven staat een flesje bronwater op tafel. De Franse naam moet verhelen dat het watertje waarschijnlijk gewoon ergens in Nederland gebotteld wordt. Het flesje, zo beaamt directeur Harm Kelderman, kan synoniem staan voor de strijd om orders en werkgelegenheid waarin ook de DCW zich mengt. Het draait vaak om imago. En een bedrijf als DCW wordt door menigeen nog geassocieerd met knijpers maken en zakjes plakken, ook al zijn de activiteiten ondergebracht in bedrijven met moderne namen als Axent (groenonderhoud) en Facwerk (facilitaire dienstverlening). Hoewel Kelderman niet zal verbloemen dat het overgrote deel van zijn (gehandicapte) werknemers kampt met gebreken, is de werkelijkheid veel genuanceerder. Er wordt bij ons normaal gewerkt en wij kennen een goede prijs-kwaliteitverhouding. Uit marketingonderzoek weet Kelderman dat zijn eigen klanten en relaties tevreden zijn, maar dat er bij niet-klanten nog veel zendingswerk valt te verrichten. En dat is nodig ook, om financieel niet in de problemen te komen. Detachering De DCW heeft vorig jaar met een tekort van ongeveer drie ton afgesloten, vooral het gevolg van een vermindering van de rijksbijdrage. De DCW moet bovenop de rijkssubsidie van euro per SW-werknemer en een gemeentelijke bijdrage van 1.4 miljoen euro jaarlijks 16 miljoen uit de markt halen. De rijksbezuinigingen worden opgevangen door meer mensen te detacheren, waardoor er aan de basis bezuinigd kan worden op de infrastructuur en ondersteunende ambtelijke medewerkers. Nu werken er van de werknemers 500 elders, bijvoorbeeld bij Boekelo Decor, Polaroid en Odink & Koenderink. Dit aantal moet in 2008 zijn gestegen tot 700. Kelderman hoopt dat meer bedrijven het voorbeeld volgen van het Almelose fietsbedrijf Intersens. Het bedrijf liet al werkzaamheden verrichten door de DCW maar neemt nu op detacheringbasis de hele afdeling met vijftig werknemers over. Huiverig Detachering is het nieuwe modewoord in SWland. De sociale werkvoorziening heeft zich de laatste jaren ontwikkeld van een werkplaats voor gehandicapten naar een gesubsidieerd productiebedrijf. Niet uit medelijden met ons in zee te gaan Net als veel collega-bedrijven is de DCW opgeschoven richting dienstverlening; postbezorging, parkeerbeheer en schoonmaak zijn de nieuwe loten aan de stam. Maar het kabinet, dat de lat om in dienst te komen bij een SW-bedrijf al hoger heeft gelegd, verlangt een grotere uitstroom richting een normaal bedrijf. Het liefst moeten werknemers die buiten de SW-bedrijven aan de slag gaan op de loonlijst van deze bedrijven Directeur Harm Kelderman wil meer mensen van DCW bij andere bedrijven detacheren. Onze mensen vrezen dat als het slechter gaat, ze op straat komen te staan. Ondernemers zijn bang dat na verloop van tijd de loonsubsidie wegvalt. komen. Kelderman weet dat bedrijven én werknemers hier huiverig voor zijn. Mensen vrezen dat als het even slechter gaat, ze op straat komen te staan. Ondernemers zijn bang dat na verloop van tijd hun loonsubsidie wegvalt en zien op tegen de administratieve handelingen. Top Craft De ontmanteling van Top Craft uit Oldenzaal is niet in het voordeel van de DCW, erkent Kelderman. Het heeft een negatieve uitstraling op de hele sector. Het bestuur van Top Craft heeft de hoop uitgesproken dat de werknemers bij andere sociale werkvoorzieningen aan de slag kunnen, maar de DCW zal zich niet als de grote redder opwerpen. We zullen heel zakelijk kijken wat we kunnen doen. Gemeenschappelijk kenmerk van alle regionale SW-bedrijven is dat ze het in meerdere of mindere mate financieel moeilijk hebben. Een fusie tussen Twentse SW-bedrijven is voor Kelderman en het Enschedese gemeentebestuur een brug te ver. Wel is een verregaande samenwerking mogelijk, bijvoorbeeld op het gebied van inkoop en administratie. Wat ook kan is dat we activiteiten op elkaar afstemmen. Als Soweco in Almelo sterk is in metaal moeten wij dat niet willen, en omgekeerd moet het net zo werken. Twentevisie 02/

18 Het boek Merken gesterkt in Twente, het langverwachte boek over (inter)nationale toppers, die hier hun wortels hebben, verschijnt in de eerste helft van Het is de kroniek van 11 be roemde merken. Het ver haal van de mensen die deze merken groot maakten. Het is geschreven vanuit trots voor de regio, in de warme toon waarmee Tukkers over Grolsch praten. Twentevisie Event In samenwerking met Regio Twente, Kamer van Koop - handel Veluwe en Twente, Saxion Hoge scholen, RTV Oost en Twentevisie presenteert SIR het boek tijdens het Twentevisie Event op 21 maart a.s. De 11 topmerken zijn daar sterk vertegenwoordigd. U komt toch ook? Voorinschrijven Merken gesterkt in Twente is een waardevol cadeau voor uw relaties (of voor u zelf). U kunt zich voorinschrijven via onderstaande bon of op de website Het boek kost 25,00 excl. BTW en verzendkosten. Stuur deze bon naar SIR: Business to business communications Postbus DT Enschede Ja, ik wil mij voorinschrijven voor het boek Merken gesterkt in Twente. Naam : Adres: Postcode/Plaats: Aantal : Voor meer informatie: Telefoon Telefoon

19 Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op column personeel en organisatie Meer bewegen wérkt Is het de taak van de werkgever om een gezonde levensstijl onder de medewerkers te stimuleren? Nee, in eerste instantie niet. Uiteindelijk is het de verantwoordelijkheid van de werknemer zélf om gezond te eten, genoeg te bewegen en niet te roken. Maar met het promoten van gezonde leefgewoontes doen zowel werknemers als de werkgever wel hun voordeel, zo blijkt uit onderzoek. Daarom starten steeds meer bedrijven met lifestyleprogramma s voor hun werknemers. Medewerkers die sporten verzuimen minder vaak en vooral korter dan hun niet-sportende collega s. Over een periode van vier jaar gemeten, verzuimen sporters gemiddeld 25 dagen korter dan niet-sporters en zelfs ruim 50 dagen korter dan medewerkers die nooit gesport hebben. Aan de (on)gezondheid van medewerkers is dus wel degelijk een prijskaartje te hangen. Net als te weinig beweging zorgen ook slechte eetgewoontes, het bijbehorende overgewicht en roken voor een slechtere gezondheid. Thuis, maar net zo goed op het werk. Een werkgever mag van zijn medewerkers verwachten dat ze fit aan de start van elke werkdag verschijnen (daarvoor hebben ze per slot van rekening een arbeidsovereenkomst gesloten). Bij sommigen gaat dat vanzelfsprekend, anderen hebben er een helpende hand bij nodig. Als die helpende hand zichzelf uiteindelijk terugbetaalt in reductie van verzuim en een grotere motivatie, heeft dat positieve gevolgen voor medewerker én onderneming. Weerstand tegen griep én stress Een werkgever die zich een en ander aan de gezondheid van zijn medewerkers gelegen laat liggen, geeft met het starten van een gezondheidsprogramma een duidelijk signaal. Het geeft aan dat hij wil investeren en zijn medewerkers als een belangrijk kapitaal van de onderneming beschouwt. Het kan een belangrijk deel van de secundaire arbeidsvoorwaarden gaan vormen. Naast verlaging van het ziekteverzuim kan het leiden tot een verhoogde motivatie, grotere collegialiteit en sterkere binding met de onderneming. Daarnaast zorgt een gezond lichaam voor een gezonde geest en meer weerstand. Niet alleen tegen de griep, maar net zo goed tegen stress in een periode met extra werkdruk. Daarom is het helemaal niet zo n gek idee dus om als werkgever eens aandacht te besteden aan de conditie van de medewerker. Volgende stap Om in te spelen op de vraag van steeds meer ondernemingen naar programma s rond een gezonde levensstijl, worden steeds vaker lifestyleprogramma s voor organisaties ontwikkeld. Ondernemingen zijn klaar voor de volgende stap. Ze hebben de veiligheid in hun bedrijf op orde en het verzuim onder controle, maar beseffen dat de gezondheid van hun mensen voor het grootste deel afhankelijk is van persoonlijke leefgewoontes. Arbodiensten hebben via keuringen en bezoeken aan de bedrijfsarts inzicht in de gezondheid van medewerkers. Gecombineerd met hun bekendheid met de organisatie én de kennis van specialisten over gezonde leefgewoontes kan vervolgens een specifiek Lifestyle maatprogramma ontwikkeld worden. Inmiddels is de implementatie van dergelijke programma s in onze regio in volle gang. En, belangrijk om te benadrukken, daarbij gaat het om méér dan een gezondheidstest of een fitnessprogramma. Het is belangrijk aan alle medewerkers duidelijk te maken waarom de organisatie het programma opzet, waar het uit bestaat en welk profijt zij er van kunnen hebben. Het is noodzakelijk dat het management van de organisatie het programma ondersteunt en er aan meedoet. Want als het management het programma geen warm hart toedraagt, hoe kan een werkgever dan van zijn medewerkers verwachten dat zij actief meedoen? Werkgever en werkgevers die eerste ervaringen hebben opgedaan, reageren enthousiast. Vijf tips om vitaal te blijven 1. Leef gezond Doe aan sport en houd uw voeding in de gaten. Beweeg tenminste 30 minuten per dag. Psychische klachten hebben minder snel vat op mensen die gezond leven. 2. Zorg voor uitdaging Mensen die hun werk als een uitdaging zien, hebben vaak plezier in hun werk. Een nieuwe uitdaging vinden kan ook binnen uw huidige werk. 3. Heb je iets op je hart? Spreek het uit Hebt u teveel werk? Hebt een collega u gekwetst? Voelt u zich onder druk staan? Houd het niet voor u, want dat kost u op den duur uw gezondheid. 4. Houd de balans tussen werk en privé in de gaten Zorg voor voldoende ontspanning. Besteed tijd aan uw gezin, uw partner, uw vrienden. 5. Herken uw kwaliteiten en valkuilen Vitaal blijven is ook een kwestie van uzelf kennen. Waar bent u goed in? En wat kunt u beter aan anderen overlaten? Prijs te weinig bewegen: 744 miljoen euro De gezondheidskosten die ontstaan door het gebrek aan beweging bedroegen in 2002 naar schatting 744 miljoen euro. Sportblessures kostten ongeveer 140 miljoen euro. Bewegen en sport leveren dus meer op dan het kost. Dat stellen onderzoekers van TNO Arbeid in het Trendrapport Bewegen en gezondheid. Gertjan Beens Regiodirecteur bij Arbo Unie Twentevisie 02/

20 nieuws & feiten actueel Ondernemersnieuws Frank Kerckhaert, burgemeester van Hengelo, zal de officiële opening verrichten van het eerste Twentevisie Event dat plaatsvindt op 21 maart in het Expo Center in Hengelo. Daarmee wordt het unieke karakter onderstreept van dit business-evenement en het belang ervan voor ondernemend Twente. Meer informatie: Burgemeester Kerckhaert van Hengelo zal de opening verrichten van het Twentevisie Event op 21 maart in het Expo Center. Müller Transport uit Holten, specialist in internationale logistieke dienstverlening voor de levensmiddelenindustrie, heeft per 1 februari jl. alle transport-activiteiten in Nederland overgenomen van UnieKaas Nederland, de grootste onafhankelijke kaasonderneming van Nederland met 300 werknemers en een marktaandeel van ruim 30%. Onderdeel van de 5-jarige overeenkomst is dat Müller Transport het eigen vervoer van UnieKaas overneemt en daarmee de chauffeurs, het wagenpark en de planning. Ook neemt Müller Transport enkele honderden vierkante meters van het pand van UnieKaas in Kaatsheuvel in gebruik als overslagruimte. Staatssecretaris van Welzijn, Volksgezondheid en Sport Ross-van Dorp heeft besloten om de THA- LES FBK-games (zondag 29 mei), Nederlands enige Grand Prix atletiek evenement, in het kader van de Topsportevenementenregeling te blijven ondersteunen tot en met Daarmee is een zeer gezonde en solide basis gelegd voor de continuïteit van de THALES FBK-Games. Voor de Nederlandse topatleten blijft nu de mogelijkheid zich in de aanloop naar de Olympische Spelen in Bejing in eigen land te kunnen kwalificeren en te meten met buitenlandse topsporters. Ook voor de sporters met een beperking blijft de organisatie zich inzetten blijkens de onderdelen 400 meter wheelchair mannen, 100 meter vrouwen amputé s, verspringen vrouwen en eventueel 200 vrouwen met een visuele handicap. De zes Twentse gemeenten Haaksbergen, Hellendoorn, Hof van Twente, Rijssen-Holten, Twenterand en Wierden en Regio Twente hebben samen een forse besparing weten te bereiken op de kosten van de arbo-dienstverlening voor hun organisatie. Dit kon doordat de betrokken organisaties die dienstverlening gezamenlijk hebben aanbesteed. Vorige week werd de gunning aan Achmea Arbo definitief. Alleen al voor de gemeente Haaksbergen betekent de komende overstap naar Achmea Arbo een besparing op de kosten van de arbo-dienstverlening van zo n twintig procent. UT-hoogleraar prof. Peter Boorsma krijgt de prestigieuze International Public Administration Award van de American Society for Public Administration (ASPA). De prijs is een erkenning voor een niet-amerikaanse onderzoeker die wereldwijd een belangrijke bijdrage aan de bestuurskunde heeft geleverd. Boorsma krijgt de prijs uitgereikt tijdens de 66ste jaarlijkse conferentie van ASPA, die van 2 tot 5 april in Milwaukee plaatsvindt. Boorsma is uitverkozen vanwege zijn lifetime of service voor de internationale bestuurskundegemeenschap. Als lid van de Eerste Kamer tussen 1987 en 2003 is hij ondervoorzitter geweest en voorzitter van de vaste commissie voor Financiën. Sinds 1978 is Boorsma hoogleraar Openbare Financiën aan de UT. Van 1998 tot 1999 was hij decaan van de toenmalige faculteit Bestuurskunde. Nieuwewind is de nieuwe naam van de bundeling van Botter Communicatie, PLP communicatie en Studio Van Dijken. De gedachte hierachter is: één adres voor alles wat met communicatie, reclame en pr heeft te maken. De reden is dat de markt steeds vaker vraagt naar één adres voor geïntegreerde communicatie. Het nieuwe bureau telt vijftien medewerkers en is gevestigd in Enschede aan de Oliemolensingel 175. De dagelijkse leiding berust bij Bertus Botter (communicatieadviseur, oprichter Keijzer & Botter Communicatieadviseurs), Marty van Dijken (vormgever, oprichter Studio Van Dijken) en Hans Groote Haar (sinds 2002 directeur PLP communicatie, daarvoor IPW de Personeelsstrategen). Bij Golfclub De Koepel in Wierden worden vanaf 1 maart aanstaande nieuwe mogelijkheden geboden om het golfvaardigheidsbewijs te behalen. Er worden opleidingen verzorgd door Golf School De Koepel die volledig aansluiten op de wensen van zowel ondernemers als particulieren, die met deze nog steeds snelst groeiende sport van Nederland kennis willen maken. De opleidingen worden gegeven in groepen van maximaal 6 personen. In de opleiding inbegrepen zijn onder andere 10 lesuren onder leiding van Tim Nijenhuis, gekwalificeerd PGA golfprofessional en broer van de op de Europese dames tour spelende Nienke, etiquette en regelkennis op de golfbaan, gebruik van de materialen, gebruik van de oefenfaciliteiten tijdens de cursusduur en het spelen van 18 holes op een nader te bepalen golfbaan met aaneensluitend een diner met de cursusgroep. Voor informatie: golfshop@golfclubdekoepel.nl of tijdens het Twentevisie Event op 21 maart in het Expo Center. Twee vierdejaars studenten Informatiedienstverlening en -management (IDM) van Saxion Hogescholen in Deventer hebben met hun Het kantoor van Nieuwewind in Enschede, het nieuwe bureau dat een samensmelting is van Botter Communicatie, PLP communicatie en Studio Van Dijken. 22 Twentevisie 02/2005

Netwerken en entertainment

Netwerken en entertainment Eerste Twentevisie Event op maandag 21 maart voorbeschouwing twentevisie event Netwerken en entertainment Het Twentevisie Event wordt, na een spectaculaire openingsshow, afgetrapt door twee topsprekers,

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Wat is uw naam en uw functie? Ik ben Robert Veenstra, voorzitter van SC Heerenveen.

Wat is uw naam en uw functie? Ik ben Robert Veenstra, voorzitter van SC Heerenveen. Mijn naam is Aron van der Wal. Ik zit in de sport/brugklas HAVO/VWO van het Fivelcollege in Delfzijl. Naar aanleiding van de opdracht om iemand te interviewen die zich minimaal 20 uren per week met sport

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Een moeilijk woord voor Natuurbrug is Ecoduct. Wat dat nu precies is, legt de schrijver Frank van Pamelen hieronder nog eens uit.

Een moeilijk woord voor Natuurbrug is Ecoduct. Wat dat nu precies is, legt de schrijver Frank van Pamelen hieronder nog eens uit. Ecoduct Een moeilijk woord voor Natuurbrug is Ecoduct. Wat dat nu precies is, legt de schrijver Frank van Pamelen hieronder nog eens uit. Ecoduct Wat is dat dan precies, een ecoduct? Zo vroeg een jonge

Nadere informatie

10 Gouden Tips voor Professioneel Relatiebeheer

10 Gouden Tips voor Professioneel Relatiebeheer 2 Inhoudsopgave Inleiding ----------------------------------------------------------- 5 Wees je bewust van je doel -------------------------------------- 6 Bellen: een uitstekend instrument -------------------------------

Nadere informatie

Maart 2014. Ik ga later niet op de bank zitten. pagina 6. Meer inzicht in uw pensioen. pagina 4. Wat is het UPO? pagina 8

Maart 2014. Ik ga later niet op de bank zitten. pagina 6. Meer inzicht in uw pensioen. pagina 4. Wat is het UPO? pagina 8 Pensioen krant Maart 2014 Ik ga later niet op de bank zitten pagina 6 Meer inzicht in uw pensioen pagina 4 Wat is het UPO? pagina 8 Pensioenheld Dromen doen we allemaal Brayen Verbond (39 jaar) is projecteider

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Borstkanker ''Angst voor het onbekende''

Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Borstkanker ''Angst voor het onbekende'' Ellen Wagter-Streep Schrijver: Ellen Wagter-Streep ISBN: 9789402129663 Ellen Wagter-Streep Inhoud Inhoud... 05 Voorwoord...

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

foto s sina willmann haar mannetje

foto s sina willmann haar mannetje foto s sina willmann Sina Willmann staat haar mannetje De wereld van quadraces staat bij het brede publiek voornamelijk bekend als een echte mannenwereld. Er zijn echter ook dames die hun mannetje weten

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

Allianz Arbeidsongeschiktheids-

Allianz Arbeidsongeschiktheids- Allianz Inkomensverzekeringen Nederland Schadeverzekering N.V. Allianz verzekeringen Wagenparkmanagement Arbeidsongeschiktheids- Zekerheid over uw eigen inkomen Waarom een arbeidsongeschiktheidsverzekering?

Nadere informatie

Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November

Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November Parkinson Café Delft en omstreken website: Sophia Revalidatie (sportkantine), www.parkinsoncafedelfteo.nl Reinier de Graafweg 1, email:

Nadere informatie

Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP. marian hoefnagel

Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP. marian hoefnagel REALITY REEKS Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP marian hoefnagel Een gekke naam Rudsel?? Jims mond valt open van verbazing. Is dat een naam? Hij kijkt met grote ogen naar de jongen die naast hem zit.

Nadere informatie

Dubbelspel. Alan Durant

Dubbelspel. Alan Durant Dubbelspel Dubbelspel maakt deel uit van de Schaduw-reeks van Lezen voor Iedereen/Uitgeverij Eenvoudig Communiceren. De Schaduw-reeks is een serie spannende verhalen voor jongeren. Lezen voor Iedereen/Uitgeverij

Nadere informatie

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is.

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Goedendag! Als ik even de aandacht mag, ja! Dank u. Dan geef ik nu het woord aan mezelf. Als ik mij eerst eens even mag introduceren.

Nadere informatie

DINEREN IN DE HOFTRAMMM

DINEREN IN DE HOFTRAMMM DINEREN IN DE HOFTRAMMM De bijzondere creatie van Bobby van Galen en Pierre Wind Foto s en tekst: Martien Versteegh Eigenaar en gastheer Bobby van Galen heet u van harte welkom Het begon met een droom

Nadere informatie

6 In Beeld. Bieke Depoorter

6 In Beeld. Bieke Depoorter 6 In Beeld Bieke Depoorter De 25-jarige fotografe Bieke Depoorter uit Ingooigem besloot pas in het laatste jaar middelbaar, tot verrassing van velen, om fotografie te gaan studeren. Ze trok naar het Kask

Nadere informatie

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand Henk Oostdam is fiscaal bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand 30 RBA_Fiscale Opleidingen 2015-2016 30 mijn Henk Oostdam We kijken samen

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor SDWNIEUWS Informatie voor cliënten, ouders en cliëntvertegenwoordigers oktober 2010 BELANGRIJKE Informatie voor jou, lees dit blad goed! Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord > Lees verder op

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Het verkoop-adviesgesprek. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Verkopen

Het verkoop-adviesgesprek. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Verkopen Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over verkopen aan en adviseren van gasten in horecabedrijven. Oftewel: het verkoopadviesgeprek. Wat wordt er van je verwacht? Na het bestuderen van deze kaart

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

Hoe gaat het met je studie?

Hoe gaat het met je studie? 195 195 HOOFDSTUK 12 Hoe gaat het met je studie? WOORDEN 1 Kies uit: onvoldoende controleren gymnastiek mening huiswerk 1 Heb je je al gemaakt? 2 Ik was op school niet zo goed in. Ik vond sport niet leuk.

Nadere informatie

Een vertrouwd thuis, een huiskamer zaterdag, 13 oktober 2012 00:00. Willem Braak

Een vertrouwd thuis, een huiskamer zaterdag, 13 oktober 2012 00:00. Willem Braak Willem Braak Maandag 15 oktober start Opleidingscentrum Granbeeuw met een fundraiser voor een nieuw initiatief: Vrienden van Opleidingscentrum Granbeeuw. Het bedrijfsleven zal benaderd en aangemoedigd

Nadere informatie

Projectlijn A Meelopen met de Meute? Hellig Hart

Projectlijn A Meelopen met de Meute? Hellig Hart Les 4A Titel Thema Benodigdheden Doelstelling Net even iets anders Betrouwbaarheid: geloofwaardigheid Computer, printer, DVD fragment 2 en 3, werkblad 4A.1 en informatieblad 4A.1, achtergrondinformatie

Nadere informatie

CASE STUDY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN

CASE STUDY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN Exact Online CASE STUDY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY MDM LEERT KLANTEN ZELF VISSEN MDM accountants & belastingadviseurs uit Den Haag is hard op

Nadere informatie

Gedwongen opname met een IBS of RM *

Gedwongen opname met een IBS of RM * Gedwongen opname met een IBS of RM * Informatie voor cliënten Onderdeel van Arkin Inleiding In deze folder staat kort beschreven wat er gebeurt als u gedwongen wordt opgenomen. De folder bevat belangrijke

Nadere informatie

Eén panellid, werkzaam in de juridische dienstverlening, geeft juist aan dat zijn omzet is toegenomen door de kredietcrisis.

Eén panellid, werkzaam in de juridische dienstverlening, geeft juist aan dat zijn omzet is toegenomen door de kredietcrisis. Respons Van 25 juni tot en met 5 juli is aan de leden van het Brabantpanel een vragenlijst voorgelegd met als thema Kredietcrisis. Ruim de helft van de 1601 panelleden (54%) vulde de vragenlijst in. Hieronder

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

TIEN TIPS WANNEER JE EEN KUNSTWERK WILT AANSCHAFFEN

TIEN TIPS WANNEER JE EEN KUNSTWERK WILT AANSCHAFFEN TIEN TIPS WANNEER JE EEN KUNSTWERK WILT AANSCHAFFEN Het is een feest om een echt kunstwerk in huis te hebben! Toch denken veel mensen dat ze zich dat niet kunnen veroorloven. Of dat het ingewikkeld is

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Spekkoek. Op de terugweg praat zijn oma de hele tijd. Ze is blij omdat Igor maandag mag komen werken.

Spekkoek. Op de terugweg praat zijn oma de hele tijd. Ze is blij omdat Igor maandag mag komen werken. Spekkoek Oma heeft de post gehaald. Er is een brief van de Sociale Werkplaats. Snel scheurt ze hem open. Haar ogen gaan over de regels. Ze kan het niet geloven, maar het staat er echt. Igor mag naar de

Nadere informatie

GOUDEN TIPS voor Professioneel Relatiebeheer

GOUDEN TIPS voor Professioneel Relatiebeheer 10 GOUDEN TIPS voor Professioneel Relatiebeheer www.fokjeritsma.nl info@fokjeritsma.nl 2 Inhoudsopgave Inleiding... 5 Wees je bewust van je doel... 6 Bellen: een uitstekend instrument... 6 Systeem... 7

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang Thema Kinderen en school. Demet TV Lesbrief 9. De kinderopvang zoekt opvang voor haar kind. belt naar een kinderdagverblijf. Is er plaats? Is de peuterspeelzaal misschien een oplossing? Gaat inschrijven

Nadere informatie

Moeder worden, moeder zijn

Moeder worden, moeder zijn Moeder worden, moeder zijn Uitgeverij Eenvoudig Communiceren Postbus 10208 1001 EE Amsterdam Telefoon: (020) 520 60 70 Fax: (020) 520 60 61 E-mail: info@eenvoudigcommuniceren.nl Website: www.eenvoudigcommuniceren.nl

Nadere informatie

Piet Boon. Van timmerman tot meester ontwerper. 114 All Inn Home magazine

Piet Boon. Van timmerman tot meester ontwerper. 114 All Inn Home magazine Piet Boon Van timmerman tot meester ontwerper 114 All Inn Home magazine Het is gewoon waanzinnig leuk om iets te creëren en je visitekaartje achter te laten. Hij begon 25 jaar geleden als timmerman/aannemer

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving

Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving Een eigen huis.. Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving M.H. Kwekkeboom (red.) A.H. de Boer (SCP) C.van Campen

Nadere informatie

Dit boekje is van:..

Dit boekje is van:.. Ik en mijn plan Dit boekje is van:.. Hallo, Jij bent cliënt bij SOVAK. Je hebt bij SOVAK een persoonlijk begeleider. Samen maak je afspraken over wat jij zelf doet en wat SOVAK doet. Die afspraken staan

Nadere informatie

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt

Nadere informatie

Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin)

Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin) Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin) Lay-out Bob Snel (trainer ATC Amstelduin) Document Versie maart 2007 Meer informatie E-mail:

Nadere informatie

32 Kwaliteitsbevordering

32 Kwaliteitsbevordering DC 32 Kwaliteitsbevordering 1 Inleiding In dit thema gaan we in op de begrippen kwaliteit, kwaliteitszorg en kwaliteitsbeleid. Het zijn onderwerpen die niet meer weg te denken zijn uit het Nederland van

Nadere informatie

Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord Nummer 2, december 2006

Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord Nummer 2, december 2006 WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord Nummer 2, december 2006 Het komend jaar werkt het BPV&W samen met NIZW aan het project Bouwen aan actieve informatievoorziening

Nadere informatie

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.

Nadere informatie

Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen?

Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen? Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vorige week zijn we begonnen met voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het

Nadere informatie

Thema In en om het huis.

Thema In en om het huis. http://www.edusom.nl Thema In en om het huis. Les 22. Een huis zoeken Wat leert u in deze les? Praten over uw huis Informatie over het vinden van een nieuwe woning Praten over wat afgelopen is Veel succes!

Nadere informatie

Ria Massy. De taart van Tamid

Ria Massy. De taart van Tamid DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

Stichting Kinderpostzegels

Stichting Kinderpostzegels Stichting Kinderpostzegels gemaakt door Eva Prince 10/10/15 voorwoord Ik doe mijn werkstuk over Kinderpostzegels. Want ik vind dat kinderpostzegels verkopen leuk is. Ik vind dat Stichting Kinderpostzegels

Nadere informatie

Laat de jongeren de test conflictstijlen maken (zie bijlage 1). Naar aanleiding van de uitslag ga je in gesprek.

Laat de jongeren de test conflictstijlen maken (zie bijlage 1). Naar aanleiding van de uitslag ga je in gesprek. Conflicten hanteren Tijd: verdelen over twee bijeenkomsten. Bijeenkomst 1 Laat de jongeren de test conflictstijlen maken (zie bijlage 1). Naar aanleiding van de uitslag ga je in gesprek. De uitkomst van

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

Anjo de Bont. Anjo de Bont

Anjo de Bont. Anjo de Bont Anjo de Bont is Deventenaar, Een Deventenaar met een zachte g. Kom er maar eens om in de stad waar het skeffen inherent is aan de plaatselijke bevolking.,,ik ben Brabantse van geboorte, legt Anjo de Bont

Nadere informatie

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline.

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline. BUSINESS CASE Exact Online MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING De 5 tips van Marc Vosse www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY DE 5 TIPS VAN MARC VOSSE Voor

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Lesbrief 19. Samen naar de bibliotheek

Thema Kinderen en school. Lesbrief 19. Samen naar de bibliotheek Thema Kinderen en school. Lesbrief 19. Samen naar de bibliotheek Taban gaat met zijn dochter voor het eerst naar de bibliotheek. Hij schrijft haar in bij de bibliotheek. Dan laat Soumiya aan Taban en Ama

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

Zondag 6 maart 2016, 10.00 uur Jeugddienst. Voorganger: ds. Bert de Wit

Zondag 6 maart 2016, 10.00 uur Jeugddienst. Voorganger: ds. Bert de Wit Preek Zondag 6 maart 2016, 10.00 uur Jeugddienst Thema: @Home Voorganger: ds. Bert de Wit Schriftlezing: Lucas 15:11-32 Een vader had twee zonen zo begint het verhaal. Met de beschrijving van een gezin.

Nadere informatie

Hoeveel jaar ben je al lid van RWB? 14 jaar.

Hoeveel jaar ben je al lid van RWB? 14 jaar. Het seizoen zit er bijna op, het eerste speelt nog in de nacompetitie voor promotie, de jeugdtoernooien gaan beginnen en we hebben nog twee evenementen te goed om dit voetbalseizoen af te sluiten. Als

Nadere informatie

Als je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen.

Als je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen. Theoreasy de theorie is eenvoudig. Je gaat ontdekken dat het nemen van verantwoordelijkheid voor je eigen denken en doen dé sleutel is tot a beautiful way of life. Als je nog steeds hoopt dat oplossingen

Nadere informatie

Thema Informatie vragen bij een instelling

Thema Informatie vragen bij een instelling http://www.edusom.nl Thema Informatie vragen bij een instelling Lesbrief 30. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden uit les 27, 28 en 29. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van:

Nadere informatie

Interview met de Nederlandse studenten in de werkgroepen.

Interview met de Nederlandse studenten in de werkgroepen. Wie zijn wij: Daag! Mijn naam is Jorrit en ik ben 23 jaar jong. Ik ben geboren en getogen in Leeuwarden. Ik zit nu in het 2e jaar van de lerarenopleiding Economie. Bij deze wil ik jullie veel plezier en

Nadere informatie

ABN AMRO Risicoverzekering

ABN AMRO Risicoverzekering Voorwaarden 1304 ABN AMRO Risicoverzekering Wat staat er in deze voorwaarden? Blad 1: Algemene afspraken Blad 3: Wat mag u van ons verwachten? Blad 5: Wat verwachten wij van u? Blad 6: Wat mag u veranderen

Nadere informatie

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD

Nadere informatie

Vragenlijst: Wat vind jij van je

Vragenlijst: Wat vind jij van je Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

CASE STUDY JOANKNECHT & VAN ZELST DENKT VOORUIT

CASE STUDY JOANKNECHT & VAN ZELST DENKT VOORUIT Exact Online CASE STUDY JOANKNECHT & VAN ZELST DENKT VOORUIT www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY GROEI DOOR PROACTIEF ADVIES Het gaat goed bij Joanknecht & Van Zelst: dit Eindhovens

Nadere informatie

WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord. Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006

WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord. Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006 WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006 Het komend jaar werkt het BPV&W samen met NIZW aan het project

Nadere informatie

Jouw avontuur met de Bijbel

Jouw avontuur met de Bijbel Nieske Selles-ten Brinke Jouw avontuur met de Bijbel Dagboek voor kinderen Uitgeverij Jes! Zoetermeer Uitgeverij Jes! is een samenwerking tussen Uitgeverij Boekencentrum en de HGJB. Kijk voor meer informatie

Nadere informatie

Een wereld aan kansen in het buitenland

Een wereld aan kansen in het buitenland Een wereld aan kansen in het buitenland Europa s grootste evenement voor emigranten 200 exposanten en 11.000 bezoekers treffen elkaar op 12.000 m² in 3 hallen voor informatie, oriëntatie en zaken Wonen

Nadere informatie

PREVIEW. Probeer nu 1 dag DAVID DE JONGE JAREN VAN VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN

PREVIEW. Probeer nu 1 dag DAVID DE JONGE JAREN VAN VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN PREVIEW Probeer nu 1 dag DE JONGE JAREN VAN DAVID VIJF DAGEN: GOD, SPORT & JEZELF MET PRAKTISCHE, SPORT- EN PERSOONLIJKE VOORBEELDEN DAG 1 GOD ZIET JOU ZITTEN! Het is niet leuk om buitengesloten te worden,

Nadere informatie

Tik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak.

Tik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak. Tik-tak - Lees het gedicht tik-tak voor. Doe dit in het strakke ritme van een langzaam tikkende klok: Tik - tak - tik - tak Ik tik - de tijd - op mijn - gemak. Enzovoort. - Laat de kinderen vrij op het

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

WAT MAAKT EEN ONDERNEMER GELUKKIG? NOU, GELD IN ELK GEVAL NIET

WAT MAAKT EEN ONDERNEMER GELUKKIG? NOU, GELD IN ELK GEVAL NIET TEKST: JUDITH KATZ, KARIN BOJORGE ILLUSTRATIE EN INFOGRAPHICS: MAREN BRUIN FORUM-ONDERZOEK WAT MAAKT EEN ONDERNEMER GELUKKIG? NOU, GELD IN ELK GEVAL NIET Wat vinden ondernemers nou het leukste aan het

Nadere informatie

VERLIEZEN: De waarde van geven in een wereld van ontvangen

VERLIEZEN: De waarde van geven in een wereld van ontvangen VERLIEZEN: De waarde van geven in een wereld van ontvangen Wees niet bang, al vormen jullie maar een klein groepje. Want jullie Vader is zo goed geweest Zijn koninkrijk voor je open te stellen. Verkoop

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

De Interpolis WerkWaarde Pensioenen

De Interpolis WerkWaarde Pensioenen De Interpolis WerkWaarde Pensioenen Pensioen voor uw werknemers Interpolis. Glashelder Willem Dijk sr., 53 jaar, Willem Dijk Groothandel groente & fruit. Import & Export. Ik was commissionair in groente

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

2.2. Het Nieuwe Testament, of het verhaal van Jezus en de eerste kerk 1

2.2. Het Nieuwe Testament, of het verhaal van Jezus en de eerste kerk 1 2.2. Het Nieuwe Testament, of het verhaal van Jezus en de eerste kerk 1! " #$% & #& '$' '& + ()" *% $, $ -% 1 H. Jagersma en M. Vervenne, Inleiding in het Oude Testament, Kampen, 1992. J. Bowker, Het verhaal

Nadere informatie

Ben Tiggelaar. Nieuwe, praktische inzichten voor verandering en groei. Alle plaatjes uit het boek

Ben Tiggelaar. Nieuwe, praktische inzichten voor verandering en groei. Alle plaatjes uit het boek Ben Tiggelaar DOEN! Nieuwe, praktische inzichten voor verandering en groei Alle plaatjes uit het boek intenties gedrag gedrag situatie intenties gedrag situatie gepland gedrag automatisch gedrag gepland

Nadere informatie

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral

Nadere informatie