Jaarverslag 2001 Departement Fiscale en Economische Vakken

Transcriptie

1 Departement Fiscale en Economische Vakken website

2 Inhoud Jaarverslag 2001 Inhoud Woord vooraf Omschrijving vakgebieden Toegewezen formatie Overzicht van onderwijs- en onderzoeksactiviteiten van medewerkers - Afdeling belastingrecht - Afdeling economie - Afdeling bedrijfseconomie en forensische accountancy

3 woord vooraf Woord vooraf Voor u ligt het verslag over het jaar 2001 van het Departement fiscale en economische vakken. Het was een bijzonder jaar, met name vanwege de ingezette reorganisatie. In het kader van die reorganisatie hebben wij onze vakgebieden opnieuw gedefinieerd en omschreven. Het resultaat daarvan treft u in dit verslag aan. Wat het onderwijs betreft heeft de ontwikkeling van het nieuwe ba/ma-curriculum veel tijd en aandacht gevraagd. Bijzondere vermelding verdienen de nieuwe minoropleidingen Economie en Bedrijfswetenschappen. Een goed deel van het onderzoek van het departement is ondergebracht in een nieuw Meijersprogramma: Fiscaal Ondernemerschap. Na de omschrijving van de vakgebieden is de normformatie van het departement weergegeven, zoals die van toepassing is na de reorganisatie. Het tweede deel van dit jaarverslag geeft een overzicht van alle activiteiten op onderwijs- en onderzoekgebied van het wetenschappelijk personeel van het departement. Het verslag is onderverdeeld naar de drie afdelingen binnen het departement: belastingrecht, economie en bedrijfseconomie en forensische accountancy. Geconstateerd kan worden dat ook in het jaar 2001 door velen forse onderwijsinspanningen zijn geleverd. Ook is er een grote wetenschappelijke output over een breed terrein gerealiseerd. Een woord van dank is op zijn plaats aan alle leden van het departement voor de geleverde prestaties, in een jaar waarin toch velen onder extra grote druk hebben gestaan. Bijzondere dank geldt het secretariaat voor de zorgvuldige wijze waarop dit verslag is samengesteld. Kees Goudswaard, voorzitter Leiden, juli 2002

4 omschrijving vakgebieden Jaarverslag 2001 Omschrijving vakgebieden Departement fiscale en economische vakken 1 Inleiding Het faculteitsbestuur heeft aan de voorzitter (en daarmee aan het bestuur) van het Fiscaal en economisch departement verzocht om de omschrijving van de vakgebieden die ressorteren onder het departement. Het departementsbestuur heeft er voor gekozen om de vakgebieden voor de drie afzonderlijke Afdelingen / leerstoelgroepen te presenteren. Dit vloeit voort uit de grote verschillen in vakgebieden (fiscaal juristen, economen en bedrijfswetenschappers). Deze verschillen nemen overigens niet weg dat tussen de Afdelingen binnen het departement waar mogelijk en nodig samenwerking plaatsvindt, zowel in het onderwijs (met name in de fiscale opleiding, en de minors Economie en Bedrijfswetenschappen), als in het onderzoek (zie het onderzoeksprofiel dd. 18 april 2001). Deze omschrijvingen van de vakgebieden zijn in het kader van de inspraakronde in concept voorgelegd aan de leden van het WP tijdens drie verschillende Afdelingsvergaderingen (Afdeling belastingrecht op 11 oktober 2001; Afdeling economie op 17 oktober en Afdeling bedrijfseconomie en forensische accountancy op 17 oktober 2001) en aan de leden van het OBP (op 18 oktober 2001). Met inachtneming van enkele beperkte wijzigingen is het concept unaniem aanvaard tijdens deze bijeenkomsten; zie bijgevoegde verslagen. Algemeen uitgangspunt bij de omschrijving van de vakgebieden is het facultaire onderzoeks- en onderwijsbeleid. Zo vindt het onderzoek thematisch plaats binnen één van de vijf Meijersprogramma's door gekwalificeerde hoogleraren, UHD's en UD's; Junior-docent/onderzoekers krijgen een tijdelijke aanstelling van zes jaar waarin ruwweg 60% van de werktijd beschikbaar is voor de vervaardiging van het proefschrift. De onderwijsfilosofie is neergelegd in twee belangrijke documenten. Kernwoorden van het onderwijsprofiel van de Leidse rechtenfaculteit zijn: juridisch vakmanschap, analytische diepgang en internationale oriëntatie. Ook van belang is de volgende aanbeveling van het advies van de projectgroep Ba/Ma uit mei/juni 2001: Het onderwijs zó te organiseren en zó te geven dat het studenten nieuwsgierig maakt naar het vervolg van de studie, stimuleert tot (zelf)studie, reflectie bij studenten verwacht, en daartoe nadrukkelijk uitnodigt, en een uitdaging biedt om méér te willen; het onderwijs zal studenten het algemene moeten leren doordat zij kennisnemen van het bijzondere, en andersom. Hierna worden achtereenvolgens de vakgebieden gepresenteerd voor de Afdeling belastingrecht, de Afdeling economie en de Afdeling bedrijfseconomie en forensische accountancy. 2 Afdeling belastingrecht 2.1 Algemeen Het fiscaal recht analyseert het gehele fiscale heffingensysteem, en omvat het nationale en het internationale en Europese belastingrecht, het formele en het materiële belastingrecht, alsmede grondslagen van belastingheffing. 2.2 Onderwijs De Afdeling belastingrecht heeft in de sfeer van het onderwijs als belangrijkste taak invulling te geven aan de fiscaal-juridische opleiding; binnenkort de Bachelor Fiscaal Recht en een aansluitende Master Fiscaal Recht. Achtereenvolgens gaat het in de Bachelorsfase om de volgende verplichte vakken (tussen haakje het aantal stp): Belastingrecht (3½ stp), Theorie van het belastingrecht I (3½), Directe belastingen I (7), Directe belastingen II (7), Internationaal en Europees belastingrecht I (3½), BTW (7), Successierecht/BRV (3½), en Fiscaal Moot court (3½). In de Master Fiscaal Recht verzorgt de Afdeling de volgende verplichte vakken: Directe belastingen III (7), Formeel belastingrecht (3½), Internationaal en Europees belastingrecht II (7) en Theorie van het belastingrecht II/Integratievak (3½). Daarnaast zullen studenten scripties schrijven op een van de genoemde vakgebieden in zowel de Bachelor- als de Masterfase.

5 omschrijving vakgebieden Naast het reguliere onderwijs verzorgt het departement enkele fiscale kop opleidingen, tezamen voor ongeveer 50 á 60 studenten per jaargang. Het betreft oorspronkelijk de opleiding voor controleurs, de huidige opleiding voor de Federatie van Belastingadviseurs en de opleiding voor HEAO ers Fiscale economie. Tot slot kan nog gewezen worden op de LLM opleiding Tax Law en de LLM opleiding internationaal belastingrecht die volgend jaar in samenwerking met de Rotterdamse rechtenfaculteit van start gaat. In het onderwijs zal in het verplichte vak Belastingrecht (tweede jaar) de nadruk liggen op een generalistische benadering, waarin veel aandacht voor de samenhang tussen de verschillende heffingen. Voor alle studenten is dit vak de eerste kennismaking met het fiscale recht; voor sommige groepen studenten ook direct het laatste en enige fiscale vak in de studie (afhankelijk van de te volgen studieroute). Ook in het derde studiejaar zal in het onderwijs meer dan thans de nadruk liggen op een generalistische benadering, overeenkomstig het onderwijsprofiel van de faculteit. Daaraan is in het curriculum ook concreet invulling gegeven door de invoering van een integratievak (Theorie van het Belastingrecht I). Vanzelfsprekend zal in dit jaar ook gespecialiseerde kennis op onderdelen van het belastingrecht worden overgedragen en geanalyseerd. Het verplichte vak Fiscaal Moot Court beoogt om het juridisch vakmanschap aan te leren (overeenkomstig onderwijsprofiel faculteit). In de Masterfase krijgen studenten de gelegenheid het fiscaal recht op meer diepgaand niveau te beoefenen. De gespecialiseerde kennis op onderdelen van het belastingrecht zal worden vergroot en verdiept (juridisch vakmanschap), hoewel het uitdrukkelijk niet de bedoeling is om aan alle uithoeken van het belastingstelsel aandacht te besteden. Aan het eind van de studie worden studenten uitgedaagd om dwarsverbanden te leggen in het integratievak (Theorie van het Belastingrecht II) en in de scriptie. 2.3 Onderzoek Het onderzoek van de Afdeling belastingrecht richt zich in hoofdzaak op het onderwerp (Fiscaal) Ondernemerschap, het vijfde onderzoeksprogramma van het Meijers Instituut (thans heeft de Afdeling 4 Meijers-fellowships). Vrijwel het gehele fiscale heffingensysteem is (mede) van betekenis voor ondernemingen. Binnen het programma worden derhalve veel facetten onderzocht, zoals diverse ondernemingsvormen en de daarbij passende heffingen naar de winst, grensoverschrijdende aspecten die leiden tot vraagstukken op het terrein van het internationaal en het Europees (belasting)recht, de heffing ter zake van transacties door ondernemingen, de heffingen samenhangend met in de onderneming werkzame personen, de fiscaalrechtelijke positie van de eigenaren van de ondernemingen; bezwaar- en beroepsprocedures, aansprakelijkstellingen (formeel belastingrecht en invorderingsrecht van ondernemingen). Het onderzoeksprogramma bevindt zich nog in de beginfase. Het programma (fiscaal) Ondernemerschap is niet louter fiscaal-juridisch ingekleurd: er wordt nadrukkelijk beoogd een relatie te leggen met het bedrijfseconomische onderzoek (bedrijfseconomische aspecten van ondernemingen), het algemeen economische onderzoek (de relatie tussen overheid en markt, in het bijzonder de invloed van publieke financiën op ondernemingen en viceversa), alsmede het onderzoek in de sfeer van het ondernemingsrecht. Naar de aard van het onderzoeksobject is de programma-opzet vooral gericht op toegepast onderzoek. Doel van dergelijke analyses is enerzijds kennisoverdracht. Anderzijds wordt een bijdrage geleverd aan veranderde inzichten voor en uitgangspunten van belastingheffing, alsmede wordt bestudeerd hoe de positie van ondernemingen idealiter ingebed zou kunnen in een optimaal fiscaal, economisch en juridisch bestel (fundamenteel).

6 omschrijving vakgebieden Jaarverslag Afdeling economie 3.1 Algemeen Op het brede terrein van de toegepaste economie, concentreert de Afdeling economie zich in het bijzonder op de vakgebieden financieel-economische politiek, rechtseconomie, fiscale economie, internationaal economische betrekkingen en de analyse van sociale zekerheid. 3.2 Onderwijs De afdeling economie verzorgt in het tweede jaar van de Bachelors Rechtsgeleerdheid het verplichte vak Economie (5 stp rechtseconomie), dat ook verplicht is voor de Bachelors Fiscaal Recht en Notarieel Recht. Binnen de Bachelor en Master Fiscaal Recht worden respectievelijk Openbare Financien voor fiscalisten I en II aangeboden (elk 3½ stp). Bij deze vakken ligt de nadruk op een analytische benadering, maar ook is er veel aandacht voor de maatschappelijke actualiteit, nationaal en internationaal. Voor de faculteit Sociale Wetenschappen wordt een fors pakket dienstverlenend onderwijs verzorgd: het verplichte vak Economie (5 stp) in het eerste jaar Bestuurskunde en Politicologie, het DI-vak Openbare Financiën (5 stp) en diverse seminars in de afstudeervariant Financieeleconomisch management, die door de Afdeling economie is ontwikkeld en waarbij samenwerking plaatsvindt met het Ministerie van Financiën. Het betreft de seminars Financieel-economisch Management bij de Overheid (5 stp), Analyse van Sociaal-Economisch Beleid (5 stp) en Financiën van Decentrale Overheden (5 stp). In het kader van het studietraject major Rechtsgeleerdheid in combinatie met de minor Economie biedt de afdeling een vakkenpalet aan met een totaal aantal studiepunten van 35, verspreidt over drie studiejaren. Achtereenvolgens gaat het om de basiscursus Economie (7 stp, waarvan 2 stp bedrijfseconomie), Rechtseconomie (3½ stp), Openbare Financiën (3½ stp), European Economic Integration (3½ stp), Financieel-economisch Management bij de Overheid (3½ stp), Analyse van Sociaal-Economisch Beleid (7 stp), International Finance and Trade (3½ stp), en naar keuze Leer der Sociale Zekerheid of Financiën van Decentrale Overheden (3½ stp). Deze vakken worden allen gegeven in de vorm van seminars met veel nadruk op schriftelijke en mondelinge vaardigheden. Na deze bachelorfase kunnen studenten - na een beperkt inhaalprogramma van 7 stp - doorstromen naar een van de masteropleidingen rechtsgeleerdheid. Een nagenoeg vergelijkbaar vakkenpalet van in totaal 35 studiepunten biedt de Afdeling aan in samenwerking met faculteit Sociale Wetenschappen (major Bestuurskunde - minor Economie). Na deze bachelorfase kunnen studenten - ongeclausuleerd - doorstromen naar de masteropleiding Bestuurskunde. Goede aansluiting zullen studenten vinden in de eerder genoemde afstudeervariant Financieel-economisch management (in samenwerking met het Ministerie van Financiën). De Afdeling participeert in de eerder genoemde kopopleidingen Fiscaal Recht en in het LLC- en LLM-onderwijs van de faculteit. Dit laatste met name met internationaal-economische vakken. Tot slot verzorgt de Afdeling twee keuzevakken die voortvloeien uit (bijzonder) hoogleraarschappen: Leer der Sociale Zekerheid en Internationale Politieke Economie. De inhoud van de diverse vakken wordt beschreven op de website Economie (te raadplegen via ). 3.3 Onderzoek Het onderzoek van de Afdeling is goeddeels ondergebracht bij de bestaande Meijers-projecten. De Afdeling heeft thans 6 Meijers-fellowships: bij het programma Geschillenbeslechting zijn 2 fellows actief, bij Global Governance 2 fellows, en ook bij Sociale Cohesie en sociaal-economische gevolgen 2 fellows.

7 omschrijving vakgebieden Het onderzoek van de Afdeling economie richt zich thans met name op financieel-economische politiek, rechtseconomie, fiscale economie, internationaal economische betrekkingen en de analyse van sociale zekerheid. Zo wordt onderzoekscapaciteit ingezet binnen het programma Sociale cohesie - voor een deel overigens ook extern gefinancierd - om de sociaal-economische gevolgen van veranderingen in de werking van socialezekerheidsstelsels en fiscale stelsels te analyseren. Zo worden inkomensgevolgen van belangrijke veranderingen in socialezekerheidsregelingen in kaart gebracht op basis van een integrale analyse van profijt en kosten van deze regelingen. Voorts wordt onderzocht of en in hoeverre er fundamentele veranderingen in de verzorgingsstaat hebben plaatsgevonden (ook in internationaal perspectief). In het kader van Global Governance wordt aandacht besteed aan veranderende aangrijpingspunten van belastingheffing als gevolg van verdergaande internationalisering. Vraagt deze tendens om coördinatie en/of harmonisatie van belastingsystemen, of juist niet? Vraagt e-commerce om andere aangrijpingspunten van belastingheffing? Tevens wordt onderzoek gedaan naar de energiemarkt in Europees en mondiaal perspectief. Tot slot krijgt de economische ontwikkeling van Midden en Oost Europa de nodige aandacht, mede in het kader van de uitbreiding van de EU. In het kader van Geschillenbeslechting wordt rechtseconomisch onderzoek verricht. Centraal staat de kosten-batenanalyse van de civiele rechtspleging. Het gaat daarbij om een analyse van de interactie tussen (potentiële) "daders" en "slachtoffers" die zich laten leiden door de verwachte kosten en baten van de verschillende gedragskeuzes die openstaan. Met de analysemethode kan o.a. worden voorspeld hoe conflicten zullen worden afgewikkeld (schikking, rechtsgang). Een deel van de onderzoekscapaciteit van de Afdeling zal worden aangewend ten behoeve van het programma Ondernemerschap (dwz. naast de capaciteit die reeds wordt ingezet in het kader van de andere programma's van het Meijers Instituut; zie hiervoor). Binnen het nieuwe programma zou vooral de nadruk kunnen liggen op de relatie tussen overheid en markt, in het bijzonder de invloed van de publieke financiën op ondernemingen en vice versa. Bij objecten van studie valt met name te denken aan de analyse van belastinghervorming, internationale fiscale coördinatie, veranderde uitgangspunten van belastingheffing (e-commerce en internet) en de daarbij horende theoretische inzichten betreffende (in)efficiëntie van fiscale stelsels. Aldus benaderd zou dit deelprogramma kunnen voortbouwen op een lange traditie van onderzoek binnen de openbare financiën en algemene economie. Ook zal een deel van het onderzoek zich richten op de rol van de ondernemer in het marktproces vanuit neo-oostenrijks perspectief, een terrein waarop binnen de Afdeling ook expertise aanwezig is. 4 Afdeling bedrijfseconomie en forensische accountancy 4.1 Algemeen De Afdeling bedrijfseconomie en forensische accountancy beweegt zich zowel wat het onderwijs als het onderzoek betreft op de overgangsgebieden tussen bedrijfseconomie en de diverse specifieke rechtsgekende deelgebieden. 4.2 Onderwijs De omschrijving van de vakinhoud van deze Afdeling heeft een bijzonder karakter, in die zin dat een groot gedeelte van het onderwijs extern wordt gefinancierd (dus niet ten laste van het eerstegeldstroom budget van de faculteit komt) en interdisciplinair van karakter is: niet alleen bedrijfseconomen, maar ook fiscaal-, bedrijfs- en strafjuristen zijn aan de Afdeling verbonden. De Afdeling bedrijfseconomie bestaat grofweg uit drie pijlers: Bedrijfseconomie, Forensische Accountancy en het Centrum voor Bedrijfswetenschappen (CBW). Daarnaast participeert de Afdeling in het LLM programma en in de kopopleiding voor belastingadviseurs. Aan de juridische faculteit wordt bedrijfswetenschappelijk onderwijs verzorgd in het tweede jaar van de Bachelors Rechtsgeleerdheid, het verplichte vak Economie (7 stp, waarvan 2 stp bedrijfseconomie), dat ook verplicht is voor de Bachelors Fiscaal Recht en Notarieel Recht. Binnen de

8 omschrijving vakgebieden Jaarverslag 2001 Bachelor en Master Fiscaal Recht worden respectievelijk Bedrijfseconomie voor fiscalisten I en II aangeboden (elk 7 stp). Postdoctoraal onderwijs forensische accountancy wordt gegeven voor de desbetreffende beroepsgroep, ondergebracht binnen het Instituut voor Forensische Accountancy. Daarnaast wordt een (eveneens) postdoctorale opleiding Forensische Expertise voor juristen ontwikkeld. Deze opleidingen worden geheel uit de derde geldstroom gefinancierd. Door het CBW wordt interdisciplinair bedrijfswetenschappelijk onderwijs ontwikkeld en verzorgd voor de verschillende faculteiten van de Universiteit Leiden. Onder de activiteiten van het CBW valt ook de opleiding onderneming, recht en management (ORM) aan de juridische faculteit. Het onderwijs bij rechten wordt thans al in de propedeuse aangeboden: het keuzevak Legal Accounting. Een keuzevak bij geneeskunde is gestart in april 2001, terwijl in september 2001 een "pilot" van 10 weken is gestart voor de opleiding Bèta Management bij de faculteit Wis- en Natuurkunde en Letteren en Wijsbegeerte, terwijl in januari 2002 Archeologie start. In het kader van de BaMa krijgt de opleiding ORM de vorm van een minor Bedrijfswetenschappen, in combinatie met de major Rechtsgeleerdheid. In dat kader biedt de Afdeling een vakkenpalet aan met een totaal aantal studiepunten van 31½, verspreidt over drie studiejaren. Achtereenvolgens gaat het om de curssusen Legal Accounting (3½ stp), Interne Berichtgeving (3½ stp), Strategisch Marketing Management (7 stp), Human Resource Management (3½ stp), Banking & Finance (7 stp) en Accounting & Legal Report Systems (7 stp). Na deze bachelorfase kunnen studenten - na een beperkt inhaalprogramma van 7 stp - doorstromen naar een van de masteropleidingen rechtsgeleerdheid. 4.3 Onderzoek De nadruk op onderzoeksgebied ligt bij de bedrijfseconomische pijler en de forensische accountancy. Deze laatste onderzoeksactiviteiten kunnen pas verder worden ontwikkeld als de te ontwikkelen onderwijsprogramma's draaien. De onderzoeksruimte bij het CBW is vooralsnog minimaal. Vrijwel het gehele onderzoek van de Afdeling is ondergebracht bij het in het onderzoeksprofiel van het departement omschreven programma Ondernemerschap. In dat kader zijn er niet alleen raakvlakken met het fiscaal-juridische onderzoek, maar ook met dat van andere juridische disciplines. Zo richt het onderzoek zich primair op de rol en functies van ondernemingen in het economische en juridische bestel. Een belangrijk deel van de beschikbare onderzoekscapaciteit zal dan ook worden ingezet voor de analyse van de maatschappelijke en economische positie van ondernemerschap. In dit verband kunnen allereerst twee lopende onderzoeksprojecten van de Afdeling worden genoemd: 'Bedrijven in financiële moeilijkheden' en 'De jaarrekening van de onderneming'. Voorts is het leggen van verbindingen tussen bedrijfseconomische inzichten en diverse rechtsgebieden voor ondernemingen relevant. Daarbij valt met name te denken aan de relatie met civiel en fiscaal recht (financial accounting c.q. wet- en regelgeving op de jaarrekening, fraus legis, fiscale fraudebestrijding, alsmede corporate governance), met burgelijk procesrecht (faillissementen), en met strafrecht (forensische accountancy, creative accounting en fraudulent statements). Ook op zichzelf is de analyse en de interpretatie van bedrijfseconomische informatie (cijfermateriaal) van belang voor goed ondernemerschap (corporate governance) of ter ondersteuning van de opsporing van bedrijfseconomische fraude (forensische accountancy en expertise). Overigens ligt het ook in de bedoeling om aansluiting te zoeken bij reeds bestaande programma's van Meijers Instituut, met name bij het programma Geschillenbeslechting. Goede aansluitingsmogelijkheden liggen er door op het terrein van de forensische accountancy meer de nadruk te leggen op zaken als 'private en strafrechtelijke afdoening van fraudezaken', 'een spoorboekje voor private opsporing', 'bestrijding van financieel-economische fraude', 'fiscaliteit en witwassen'.

9 toegewezen formatie Toegewezen formatie Departement fiscale en economische vakken Het faculteitsbestuur heeft aan het Departement fiscale en economische vakken de onderstaande richtformatie toegewezen (2004), alsmede de onderverdeling naar afdelingen en functies. Het gaat hierbij louter om formatie van de zogenaamde eerste-geldstroom; dus afgezien van andere financieringsbronnen (derde-geldstroomfinanciering, LLM e.d.). Opbouw richtformatie wetenschappelijk personeel 2004 departement (1e geldstroom), in fte Onderwijstaken Kopopleiding Fiscaal Dienstverlenend Onderzoeksopslagen Overig c Totaal WP d Bachelor / Master a Recht a onderwijs andere faculteiten a Meijers Instituut b Belastingrecht 9,06 2,67 0,00 0,70 0,20 13,80 Economie 4,57 0,39 1,77 1,08 0,20 8,71 Bedrijfseconomie 3,80 0,33 0,01 0,02 0,00 4,62 departement 17,42 3,39 1,78 1,80 0,40 27,13 a Inclusief onderwijsgebonden onderzoeksopslag. b Inclusief Meijerskwalificaties van de laatste ronde. c Toewijzingen 0,2 fte departementsvoorzitter en 0,2 fte coördinatie Meijersprogramma (Fiscaal) Ondernemerschap. d Inclusief het aantal beleidsmatig toegewezen PhD-fellow-plaatsen (geen 1-op-1-relatie met onderwijs- en onderzoekstaken; hierdoor volgt het Totaal WP niet rechtstreeks uit de optelsom van voorgaande kolommen). Onderverdeling naar functies, in fte Totaal w.o. WP HGL w.o. UHD (wp-vast) w.o. UD (wp-vast) w.o. PhD-fellow ( wp-tijdelijk) sub-totaal WP-vast (wp-vast) Belastingrecht 13,80 2,0 2,0 7,3 2,5 11,3 Economie 8,71 1,0 1,0 5,2 1,5 7,2 Bedrijfseconomie 4,62 1,0 0,0 2,6 1,0 3,6 departement 27,13 4,0 3,0 15,1 5,0 22,1 Opbouw richtformatie ondersteunend personeel (OBP) 2004 departement (1e geldstroom), in fte totaal WP secretaresse norm 1 : 10 nadere onderverdeling normformatie e + hoofd-secretariaat Belastingrecht 13,80 1,38 1,58 Economie 8,71 0,87 1,07 Bedrijfseconomie 4,62 0,46 0,66 afdelingsoverschrijdend 1,00 0,40 departement 27,13 3,71 3,71 e Conform de afspraken blijven de afdelingssecretariaten zo veel als mogelijk decentraal georganiseerd. In het verlengde hiervan is 0,6 fte van de 1,0 fte normatief toegewezen eerste-geldstroomformatie "hoofd-secretariaat" doorgeschoven naar de Afdelingen.

10 Overzicht van onderwijs- en onderzoeksactiviteiten van medewerkers Jaarverslag 2001

11 belastingrecht Naam : Prof. mr. T. Bender : universitair hoofddocent (tot 1-7) / hoogleraar (vanaf 1-7) : 0,6 fte a. Internationaal belastingrecht I - hoorcollege : 2 x 4 college-uren - werkgroepen : 3 x 4 college-uren - mondeling : enkele b. Internationaal belastingrecht II - hoorcollege : 2 x 4 en 2 x 2 college-uren - werkgroepen : 3 x 4 en 2 x 3 college-uren - mondeling : enkele c. Inleiding belastingrecht fiscalisten - hoorcollege : 4 x 4 college-uren - werkgroepen : 6 x 4 college-uren - mondeling : enkele d. Inleiding belastingrecht niet-fiscalisten - werkgroepen : 4 x 2 college-uren e. Propedeuse-essay : 4 studenten 2. Scripties Bestuur 3.1 Faculteit - facultaire BaMa-commissie - lid jury facultaire scriptieprijs - vanaf 1-9: coördinator Meijers-onderzoeksprogramma Fiscaal ondernemerschap en - lid algemeen bestuur Meijersinstituut 3.2 Departement - OZIS-coördinator - vanaf 1-10: departementsbestuur 4. Wetenschappelijke publicaties Boekdeel - Bender, T. Internationaal Belastingrecht. In Raad, C. (Ed.), Cursus Belastingrecht, Internationaal belastingrecht, studenteneditie. (pp ). Deventer: Gouda Quint. - Bender, T. Internationaal Belastingrecht. In Raad, C. van (Ed.), Cursus Belastingrecht, Internationaal belastingrecht, studenteneditie. (pp ). Deventer: Gouda Quint. - Bender, T. Internationaal Belastingrecht, supplementnr In Vries, N.H. de & Sillevis, L.W. (Ed.), Cursus Belastingrecht. Deventer: Gouda Quint.

12 - Bender, T. Internationaal Belastingrecht, supplementnr In Vries, R.J. de & Sillevis, L.W. (Ed.), Cursus Belastingrecht. Deventer: Gouda Quint. Artikel in tijdschrift: - Raad, C. van, Bender, T. & Douma, S.C.W. De Hoge Raad op een drielandenpunt. Weekblad Fiscaal Recht, Wetenschappelijke voordrachten Inaugurele rede - Bender, T. ( ). Verdelen en verdragen. Deventer: Kluwer. Voordracht / lezing - Bender, T. ( ). 'Verdragstoepassing in driehoekssituaties'. Gent, België, Gastcollege Rijksuniversiteit Gent. 6. Relevante functies - Bender, T. Belastingadviseur. bij : Loyens & Loeff. - Bender, T. Hoogleraar Vrije Universiteit. bij : Vrije Universiteit. 8. Overige activiteiten - PAOB-cursus IBR 2001, 13 juni Diverse lezingen voor diverse gezelschappen over diverse internationaalfiscale aspecten van de belastingherziening Diverse lezingen voor diverse gezelschappen over voorkoming van dubbele belasting.

13 belastingrecht Naam : Mr. J.A. Booij : universitair docent : 0,4 fte a. Int./EG I - hoorcollege : 2 - werkgroepen : 3 - overig : coördinator - tentamens : 2 - mondeling : 2 b. Int/EG II - werkgroepen : 4 - overig : coördinator - tentamens : 2 - mondeling : 4 c. Mootcourt - hoorcollege : 1 - werkgroepen : 6 - overig : Mootcourt eind sessie, coördinatie d. Propedeuse-essay : 4 studenten 2. Scripties Wetenschappelijke publicaties Artikel in tijdschrift: - Booij, J.A. De WBA in faillissementssituaties. Tijdschrift voor Formeel Belastingrecht, 2, Wetenschappelijke voordrachten Voordracht / lezing - Booij, J.A. ( ). De WBA in faillissementssituaties. Den Haag, Vereniging van Advocaten-Belastingkundigen. - Booij, J.A. ( ). Fiscale Due Diligence. Zeist, Stichting Fiscale educatie. - Booij, J.A. ( ). Fiscale aspecten bedrijfsoverdracht. Zeist, Stichting Fiscale Educatie. - Booij, J.A. ( ). Fiscale aspecten bedrijfsoverdracht en due diligence. Zeist, Stichting Fiscale Educatie. - Booij, J.A. ( ). Fiscale aspecten dienstbetrekking. Utrecht, OSR. - Booij, J.A. ( ). Fiscale aspecten dienstbetrekking. Utrecht, OSR. 7. Overig(e functies) - Advocaat-belastingkundige

14 Naam : Mr. K.M. Braun : universitair docent : 1,0 fte a. Successierecht/Belastingen van rechtsverkeer (regulier) - hoorcollege : 4 x 3 uur - werkgroepen : 12 x 3 uur - overig : participantensysteem - tentamens : 2 x 3 casus b. Belastingrecht voor notariëlen - hoorcollege : 1 x 3 uur - werkcollege : 5 x 3 uur - overig : participantensysteem - tentamens : 2 x 1 casus c. Algemeen blok indirecte belastingen (Federatie kopopleiding) - werkcollege : 1 x 5 uur - overig : participipantensysteem d. Successierecht belastingen van rechtsverkeer (HEAO kopopleiding) - werkcollege : 3 x 3 uur - tentamens : 1 x 3 casus d. Omzetbelasting - responsiecollege: 2 x 3 uur - mondeling : 6 x 2. Scripties Bestuur 3.1 Faculteit - Lid onderwijsbestuur - Coördinator kopopleidingen fiscaal recht voor Federatie en afgestudeerden HEAO-FE 3.2 Departement - Lid vakgroepbestuur tot 1 februari Lid departementsbestuur van 1 februari oktober Vertegenwoordiger departement in BaMa projectgroep - Ambassadeur fiscaal economisch departement voor BaMa 4. Wetenschappelijke publicaties Boekdeel - Braun, K.M., Emmerig, B., Freudenthal, R.M., Langereis, C.J., Maat, V.M., Sandick, W.M.E. van & Verstraaten, R.T.G. BTW. In Sillevis, L.W. (Ed.), Introductie tot het Nederlands Belastingrecht. (pp ). Deventer: Kluwer.

15 belastingrecht Naam : Mr. W.A. Dijkstra : docent : 0,2 fte a. Basisdoctoraal Fiscalisten - hoorcollege : 2 - werkgroepen : 3 - tentamens : ja - mondeling : 2 b. Belastingen van Rechtsverkeer - hoorcollege : 4 - werkgroepen : 8 - tentamens : ja c. Algemeen Blok Indirecte Belastingen - hoorcollege : 2 + dag Federatie - werkgroepen : 2 - tentamens : ja 2. Scripties Wetenschappelijke publicaties Artikel in tijdschrift: - Dijkstra, W.A. Actuele BTW-jurisprudentie, inzake afterk van voorbelasting en onttrekking van bedrijfsmiddelen. Dossier over onderneming, financiering en recht, 49 (december),

16 Naam : Mr. B. Emmerig : universitair docent : 0,4 fte a. Formeel Belastingrecht - hoorcollege : Formeel belastingrecht - werkgroepen : Formeel belastingrecht b. Moot Court - hoorcollege : Moot Court 2. Scripties Bestuur 3.2 Departement - budgetbeheer vakgroep belastingrecht - bibliotheekbeheer vakgroep belastingrecht 4. Wetenschappelijke publicaties Boek - Emmerig, B. Introductie tot het Nederlands belastingrecht. Deventer: Kluwer, 187 pp. Artikel in tijdschrift: - Emmerig, B. Faillissement van een uitlener: de jacht op een geest. Tijdschrift voor Formeel Belastingrecht, 9, Emmerig, B. Opinie: boetes en rechtspraak in twee feitelijke instanties. Tijdschrift voor Formeel Belastingrecht, 9, 2-3. Annotaties - Emmerig, B. Noot bij : Hoge Raad ( ), 335, Fiscaal Weekblad FED , p Emmerig, B. Noot bij : Hoge Raad ( ), 502, Fiscaal Weekblad FED , p

17 belastingrecht Naam : Dr. R.M. Freudenthal : universitair docent : 0,3 fte a. Inkomstenbelasting II (incl. Federatie) - hoorcollege : 2 x 2 x 3½ uur - : 2 x 1 x 2½ uur - werkgroepen : 2 x 3 x 3½ uur - : 2 x 1 x 2½ uur b. Belastingrecht niet-fiscalisten BD - werkgroepen : 2 x 3½ uur 2. Scripties Wetenschappelijke publicaties Boek - Sillevis, L.W., Lugt, F.H., Freudenthal, R.M., Niessen, R.E.C.M., Van Pelt, W., Potgens, F.P.G. & Raad, C. van. Studenteneditie Cursus Belastingrecht Inkomstenbelasting. Deventer: Gouda Quint, 1072 pp. Boekdeel - Braun, K.M., Emmerig, B., Freudenthal, R.M., Langereis, C.J., Maat, V.M., Sandick, W.M.E. van & Verstraaten, R.T.G. BTW. In Sillevis, L.W. (Ed.), Introductie tot het Nederlands Belastingrecht. (pp ). Deventer: Kluwer. - Freudenthal, R.M. Vermogensrendementsheffing IB In -- (Ed.), Cursus Belastingrecht, losbladig werk. - Freudenthal, R.M. Belastingen en belastingrecht (Hfst.1)/ Inkomsten uit vermogen (par.2). In Sillevis, L.W. (Ed), Introductie tot het Nederlands Belastingrecht. (pp. 1-8). Artikel in tijdschrift: - Freudenthal, R.M. De aanmerkelijkbelangbepalingen van het nieuwe verdrag met België. Tijdschrift Fiscaal Ondernemingsrecht, Freudenthal, R.M. De onbestaanbaarheid van "inkomsten uit overige werkzaamheden met betrekking tot vermogen in box 3". Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht, 2001/1393(40), Freudenthal, R.M. Opinie: Resultaat van wetgevende werkzaamheden. Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht, 2001/1425(41), Freudenthal, R.M. "Een trieste boe(de)l". Fiscaal tijdschrift vermogen, 12(Podium), 3. - Freudenthal, R.M. Contracten voor samenwerkingsverbanden vanaf Tijdschrift Contracteren, Freudenthal, R.M. Contractuele aspecten van pensioentoezeggingen. Tijdschrift Contracteren, 4, Freudenthal, R.M. De arbeidsbeloning voor de directeur-aandeelhouder. Tijdschrift Contracteren, Freudenthal, R.M. De terbeschikkingstellingsregeling; Maatschappelijk ongebruikelijk of wetstechnisch onwenselijk? Vakblad Financiële Planning.

18 - Freudenthal, R.M. De verkoop van aandelen op basis van een earn-out. Tijdschrift Contracteren, Freudenthal, R.M. Storten of lenen? Tijdschrift Contracteren, Annotaties - Freudenthal, R.M. Noot bij: Hoge Raad ( ), 462, FED Wetenschappelijke voordrachten Voordracht / lezing - Freudenthal, R.M. De vermogensrendementsheffing. Utrecht, Lezing voor de Nederlandse Federatie van Belastingadviseurs. - Freudenthal, R.M. Vermogensrendementsheffing in Nederland. Brussel, Spreker op het forum van de Confédération Fiscal Européenne in Brussel. - Freudenthal, R.M ( ). Box II De stand van zaken. Cursus PAOB. - Freudenthal, R.M. ( ). Box II De stand van zaken. Cursus PAOB. - Freudenthal, R.M. ( ). Box III De stand van zaken. Cursus PAOB. - Freudenthal, R.M. ( ). Box III De stand van zaken. Cursus PAOB. 6. Relevante functies - Freudenthal, R.M. Lid van de commissie ingesteld door Ministerie van Financiën ter begeleiding van de invoering van de Wet IB bij : Commissie Thunnissen/De Waard. - Freudenthal, R.M. Lid van de Commissie Wetsvoorstellen. bij : Nederlandse Orde van Belastingadviseurs. Tijdschriftredactie - Freudenthal, R.M. (Ed(s).). Fiscaal tijdschrift vermogen.

19 belastingrecht Naam : Mr. Y.E. Gassler : universitair docent : 0,6 fte a. Inleiding Belastingrecht niet-fiscalisten - werkgroepen : 6x - overig : coördinator van het vak - mondeling : 2 b. Inleiding Belastingrecht voor Fiscalisten - hoorcollege : 2x - werkgroepen : 3x c. Inkomstenbelasting - hoorcollege : 4x - werkgroepen : 6x - tentamens : 2 d. Vennootschapsbelasting - hoorcollege : 4x - werkgroepen : 6x - overig : coördinator van het vak - tentamens : 2 - mondeling : 4 e. Successiewet?WBR - hoorcollege : 3x (kopopleiding) - overig : coördinator van het vak - tentamens : 1 d. Propedeuse-essay : 2 2. Scripties Wetenschappelijke publicaties Artikel in tijdschrift: - Gassler, Y.D. Ter beschikking stellen van vermogensbestanddelen. Fiscaal tijdschrift vermogen, 2, Gassler, Y.D. Wijzigingen in het wetsvoorstel 'Wet ondernemerspakket 2001'. Maandblad Belasting Beschouwingen, Gassler, Y.D. Winst genieten in de Wet IB Maandblad Belasting Beschouwingen, Gassler, Y.D. Handelen in Vennootschappen. Fiscaal Rendement, 3, Overige activiteiten - Promotie-onderzoek: Evenwicht in de overdrachtsbelasting.

20 Naam : Drs. S.J.C. Hemels : universitair docent (vanaf 1 februari 2001) : 0,6 fte a. Inkomstenbelasting I - hoorcollege : 4 X 3 uur - werkgroepen : 6 X 3 uur - overig : ondersteuning coördinatie - tentamens : 2 vraagstukken b. Inkomstenbelasting II - hoorcollege : 2 X 3 uur plus federatie - werkgroepen : 3 X 3 uur plus federatie - tentamens : 2 vraagstukken, surveilleren, vervaardigen eindcijferlijsten c. Inleiding belastingrecht niet-fiscalisten - werkgroepen : 8 X 2 uur - tentamens : 15 vraagstukken, surveilleren 2. Scripties - 3 (op : 4 in bewerking). 3. Bestuur 3.1 Faculteit - lid opleidingscommissie - actieve deelname aan facultaire bijeenkomsten in kader BAMA en onderwijsvisitatie 3.2 Departement - lid BAMA-overleg sectie belastingrecht - samenstelling documentatiemap fiscaal recht 4. Wetenschappelijke publicaties Artikel in tijdschrift: - Hemels, S.J.C. De stiefkinderen van box I: periodieke uitkeringen. Weekblad Fiscaal Recht, 6436, Annotaties - Hemels, S.J.C. Noot bij : Hoge Raad ( ), 1211, Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht 2001-, p Hemels, S.J.C. Noot bij : Hoge Raad ( ), 1336, Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht 2001-, p Hemels, S.J.C. Noot bij : Hoge Raad ( ), 1442, Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht 2001-, p Hemels, S.J.C. Noot bij : Hoge Raad ( ), 1511, Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht 2001-, p Hemels, S.J.C. Noot bij : Hoge Raad ( ), 1658, Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht 2001-, p. 8.