Jurisprudentiebulletin

Transcriptie

1 2017 Week 3 Nummers: Colofon In het Jurisprudentiebulletin van (JBS) wordt jurisprudentie verzameld die van belang kan zijn voor de juridische dienstverlening aan slachtoffers. De uitspraken worden vaak (deels) geparafraseerd of samengevat weergegeven. Voor de oorspronkelijke tekst dient de uitspraak te worden geraadpleegd. (Oude) nummers van het JBS zijn te vinden via: prudentiebulletin/ U kunt het JBS via toegestuurd krijgen door een berichtje te sturen aan JBS@slachtofferhulp.nl. De redactie heeft altijd belangstelling voor (niet op gepubliceerde) uitspraken die in het JBS zouden kunnen worden opgenomen. Redactie: mr. A.H. Sas in samenwerking met het Kenniscentrum Juridische Dienstverlening van. Contact: JBS@slachtofferhulp.nl Zie ook: Ten geleide In week 3 verscheen op het Porsche-arrest van de Hoge Raad uit Ik neem aan in verband met de publicatie van het onderzoeksrapport van S. van der AA e.a. Verkeersslachtoffers. Over de strafrechtelijke reactie op (ernstige) verkeersdelicten. Het toeval wil dat in die zaak ook een middel was ingesteld in verband met de gefaseerde invoering van de Wet Terwee. In verband daarmee is het arrest hier opgenomen (nr. 13). Ook verscheen er een ander oud arrest van de Hoge Raad (nr. 15) dat onder meer handelt over rechtstreekse schade en de schadevergoedingsmaatregel. Tevens is een zaak van het Hof s- Hertogenbosch het uitlichten waard. Het Hof stond in de zaak die is opgenomen onder nr. 16 toe dat de twee kinderen van het vermoorde slachtoffer hun spreekrecht uitoefenden via een videoboodschap.

2 Benadeelde Partij/Slachtoffer in het strafproces 13. Hoge Raad , ECLI:NL:HR:1996:ZD0139 Conclusie A-G Meijers: ECLI:NL:PHR:1996:1 Cassatie tegen: Gerechtshof s-hertogenbosch van (geen nummer vermeld) (Gefaseerde inwerkingtreding van de Wet Terwee niet in strijd met art. 26 IVBPR mede gelet op bestaande mogelijkheid om in een civiele procedure volledige schadevergoeding te vorderen.) De Hoge Raad: 6. Beoordeling van het vierde middel 6.1. Het middel behelst de klacht dat het Hof de vordering van de benadeelde partij niet tot een bedrag van ƒ ,50 had mogen toewijzen nu de gefaseerde inwerkingtreding van de Wet van 23 december 1992, Stb. 1993, 29 betreffende de verbetering van de positie van slachtoffers van strafbare feiten (in werking getreden in de arrondissementen Dordrecht en 's-hertogenbosch op 1 april 1993 en in de overige arrondissementen op 1 april 1995) in strijd is met het in art. 1 Grondwet en art. 26 IVBPR neergelegde gelijkheidsbeginsel Voor zover in het middel een beroep wordt gedaan op het gelijkheidsbeginsel zoals neergelegd in art. 1 Grondwet, miskent het dat de beoordeling van de grondwettigheid van wetten ingevolge art. 120 Grondwet niet toekomt aan de rechter Art. 26 IVBPR houdt in: "All persons are equal before the law and are entitled without any discrimination to the equal protection of the law. In this respect the law shall prohibit any discrimination and guarantee to all persons equal and effective protection against discrimination on any ground such as race, colour, sex, language, religion, political or other opinion, national or social origin, property, birth or other status" De onder 6.1. genoemde wet behelst voor zover te dezen van belang een wijziging van de regeling met betrekking tot de voeging van de benadeelde partij ter zake van haar vordering in het strafproces. Die wijziging houdt onder meer in dat de grenzen van de bedragen tot welke de rechter de vordering van de benadeelde partij kan toewijzen zijn vervallen en dat de benadeelde partij in haar vordering alleen dan ontvankelijk is indien de vordering eenvoudig van aard is. Voorts bestaat de mogelijkheid om de vordering van de benadeelde partij te splitsen in een gedeelte dat wel van eenvoudige aard is en een gedeelte waarbij dat niet het geval is en dat kan worden aangebracht bij de burgerlijke rechter. Tenslotte behelst de Wet onder meer enige voorschriften van procedurele aard met betrekking tot de personen die zich als benadeelde partij in het strafproces kunnen voegen, het tijdstip en de wijze van voeging, het recht op inzage in de processtukken en het bewijs van de geleden schade ter zake waarvan vergoeding wordt gevorderd Mede gelet op de voor het slachtoffer bestaande mogelijkheid om in een civiele procedure volledige schadevergoeding te vorderen, valt niet in te zien dat de gefaseerde inwerkingtreding van genoemde wet jegens de verdachte een schending van art. 26 IVBPR oplevert. De in de toelichting op het middel aangevoerde omstandigheid dat veroordeelden waarde zouden hechten aan de vertraagde executabiliteit van de vordering maakt dat niet anders Het middel is derhalve ongegrond. 2

3 14. Rechtbank Den Haag , ECLI:NL:RBDHA:2016:16449 (Woningoverval. Richtlijnen Letselschaderaad Huishoudelijke Hulp.) De Rechtbank: 7 De vordering van de benadeelde partij / schadevergoedingsmaatregel [ ] De rechtbank zal de gevorderde kosten voor huishoudelijk hulp tot een bedrag van 3.640,-- toewijzen. De benadeelde partij heeft voldoende onderbouwd dat zij in de eerste dertien weken na de bewezen verklaarde feiten voor wat betreft het uitvoeren van huishoudelijk werk zwaar beperkt was, zoals bedoeld in de Richtlijn Huishoudelijke hulp van de Letselschade Raad. Daarom kan voor die periode een bedrag van 280,-- per week worden toegewezen voor kosten voor huishoudelijk hulp. Dit komt neer op een bedrag van (13 x 280,--) 3.640,--. De rechtbank is van oordeel dat de gevorderde vergoeding voor huishoudelijk hulp na de dertiende week, mede in het licht van de betwisting door de verdediging, door de benadeelde partij onvoldoende is onderbouwd. De benadeelde partij zal op dit punt voor wat betreft het meer gevorderde niet-ontvankelijk worden verklaard. Zij kan dit deel van de vordering bij de civiele rechter aanbrengen. 15. Hoge Raad , ECLI:NL:HR:2014:2577 Conclusie A-G Knigge: ECLI:NL:PHR:2014:1304 Cassatie tegen: Gerechtshof Amsterdam 7 augustus 2012, nummer 23/ (Oplichting. ING Bank N.V. heeft schade van klanten vergoed. Vordering van ING Nederland niet-ontvankelijk verklaard. Maar wel schadevergoedingsmaatregel opgelegd ten gunste van ING Bank N.V; art. 36f Sr. Rechtstreekse schade; art. 361 lid 2 onder b Sv.) Het Hof heeft de vordering benadeelde partij van ING Nederland niet ontvankelijk verklaard, maar wel de schadevergoedingsmaatregel opgelegd ten gunste van IND Bank N.V. Alle middelen, waaronder het middel dat was gericht tegen de oplegging van de schadevergoedingsmaatregel zijn door de Hoge Raad zonder motivering met art. 81 lid 1 RO afgedaan A-G Knigge: 5 Het derde middel [ ] 5.3. Het middel behelst ten eerste de klacht dat het Hof bij de oplegging van de schadevergoedingsmaatregel niet heeft aangegeven ten aanzien van welk bewezenverklaard feit de maatregel wordt opgelegd. De klacht faalt, nu uit het arrest zonder meer kan worden afgeleid dat het schade betreft die als gevolg van het door verdachte en zijn medeverdachte(n) meermalen gepleegde oplichting is geleden. Zo overweegt het Hof onder het kopje Oplegging van straf dat verdachte een wezenlijke rol heeft gespeeld bij de bewezenverklaarde oplichting en dat verdachte door zijn handelen de ING Bank N.V. financieel heeft benadeeld Het middel behelst ten tweede de klacht dat het Hof ongemotiveerd is afgeweken van het door de verdediging ingenomen standpunt dat er geen sprake is van rechtstreekse schade en dat het bewijs van die rechtstreekse schade ontbreekt. Door de steller van het middel wordt tevens aangevoerd dat uit het verhandelde ter zitting noch overigens kan volgen dat de ING Bank rechtstreeks schade heeft geleden Ook ten aanzien van art. 36f Sr geldt dat alleen schade die het rechtsreeks gevolg is van het strafbare feit in aanmerking komt voor vergoeding. Dat volgt uit HR 23 september 1997 (ECLI:NL:HR:1997:ZD0803, NJ 1998/102) en HR 29 mei 2001 (ECLI:NL:HR:2001: AB1819, NJ 2002/123). 3

4 5.6. Blijkens de pleitnotities heeft de raadsman van verdachte ter terechtzitting in hoger beroep van 17 april 2012 aangevoerd dat uit niets blijkt dat ING Nederland N.V. schade heeft geleden, dat uit de stukken niet blijkt dat ING Nederland N.V. een schadebedrag heeft overgeboekt op de rekeningen van de gedupeerden, dat ING Nederland N.V. geen wettelijke schadevergoedingsplicht heeft ten opzichte van haar rekeninghouders en dat ING Nederland N.V. haar klanten vrijwillig schadeloos heeft gesteld. Voorts blijkt uit het procesverbaal van deze terechtzitting dat de raadsman aldaar heeft aangevoerd dat de ING Bank de betalingen aan de benadeelden heeft gedaan en niet ING Nederland N.V. en dat de ING Bank dus schade lijdt. Blijkens de pleitnotities heeft de raadsman van verdachte ter terechtzitting in hoger beroep van 24 juli 2012 aangevoerd kort gezegd dat ING Nederland N.V. niet als benadeelde partij kan worden aangemerkt Anders dan in het middel wordt aangevoerd, is ter terechtzitting in hoger beroep niet bepleit dat de door de verdachte medegepleegde oplichtingen niet hebben geleid tot rechtstreekse schade. Ter terechtzitting is aangevoerd dat ING Nederland N.V. geen rechtstreekse schade heeft geleden en dat zij derhalve niet kan worden aangemerkt als benadeelde partij. Het Hof heeft de benadeelde partij ING Nederland N.V. niet-ontvankelijk verklaard in haar vordering. Het Hof is dan ook niet afgeweken van het door de verdediging ingenomen standpunt dat ING Nederland N.V. niet als benadeelde partij kan worden aangemerkt. De klacht faalt dan ook bij gebrek aan feitelijke grondslag Ook de klacht dat uit de stukken niet blijkt dat ING Bank N.V. rechtstreeks schade heeft geleden, faalt. Daarbij verdient opmerking dat de raadsman van verdachte zelf ter terechtzitting in hoger beroep heeft aangevoerd dat de ING Bank N.V. en niet ING Nederland N.V. rechtstreeks schade heeft geleden. De tot het bewijs gebezigde aanvullende aangifte houdt in dat ING haar klanten schadeloos heeft gesteld (bewijsmiddel 9, zie tevens bewijsmiddel 3: de verklaring van [betrokkene 3] die inhoudt dat ING het bedrag vergoedt). Op grond daarvan heeft het Hof kunnen oordelen dat de ING Bank N.V. rechtstreeks schade heeft geleden als gevolg van de door verdachte en zijn medeverdachte gepleegde oplichting. Daaraan doet niet af dat de ING geen bewijzen heeft overgelegd waaruit blijkt dat zij de gedupeerde klanten schadeloos heeft gesteld, nu het Hof, mede gelet op het feit dat de klanten zelf zich niet als benadeelde partij hebben gesteld, het volstrekt onaannemelijk heeft kunnen achten dat de ING haar bereidverklaring om de schade te vergoeden niet heeft nagekomen of niet zal nakomen. Dat de bedoelde bereidverklaring wellicht juridisch gezien onverplicht is gedaan, maakt dit evenmin anders, nu ook dan geldt dat die bereidverklaring als een rechtstreeks gevolg van de oplichtingspraktijken van de verdachte en de zijnen kan worden aangemerkt Het middel behelst voorts de klacht dat uit bewijsmiddel 9 blijkt dat ING Nederland N.V. de benadeelde klanten schadeloos heeft gesteld, daaruit blijkt dat zo ING Bank N.V. al degene zou zijn geweest die rechtstreeks schade heeft geleden, die schade door een ander, namelijk ING Nederland N.V. is vergoed. De als bewijsmiddel 9 opgenomen aanvullende aangifte houdt in dat de benadeelde klanten door ING schadeloos zijn gesteld. Uit de aangifte blijkt dus niet dat ING Nederland N.V. de klanten schadeloos heeft gesteld, zodat het middel feitelijke grondslag mist Het middel behelst ten slotte de klacht dat uit de overwegingen van het Hof niet blijkt welke kosten onder de schadevergoedingsmaatregel zijn opgenomen Het Hof heeft aan verdachte de schadevergoedingsmaatregel opgelegd voor een bedrag van ,13, zijnde ,28 minus het onder verdachte inbeslaggenomen en aan de ING Bank N.V. teruggegeven geldbedrag van 3.720,15. Het Hof heeft de hoogte van de schadevergoedingsmaatregel gelijkge- 4

5 steld aan de hoogte van de vordering van de benadeelde partij. Dit bedrag is in het voegingsformulier benadeelde partij dat zich bij de stukken bevindt nader gespecificeerd. Deze specificatie houdt het volgende in: (i) benadeelde [betrokkene 1] 1.356,84, (ii) benadeelde [A] ,88, (iii) benadeelde [betrokkene 2] ,39, (iv) benadeelde [betrokkene 3] ,28, (v) benadeelde [betrokkene 4] ,89, (vi) onderzoekskosten 9.600,00. Bij elkaar opgeteld leidt dit tot een totaalbedrag van ,28. Nu het Hof uitdrukkelijk heeft verwezen naar de vordering van de benadeelde partij en de kosten in desbetreffende voegingsformulier nader zijn gespecificeerd, faalt de klacht dat niet duidelijk is op welke kosten de maatregel betrekking heeft Het middel faalt. 16. Gerechtshof s-hertogenbosch , ECLI:NL:GHSHE:2017:132 (Doodslag en poging doodslag; art. 287 Sr. Spreekrecht nabestaanden; art. 51e Sv. D.m.v. videoboodschap door zoon (tevens slachtoffer) en dochter, ter zitting door zus, broer en moeder. Toewijzing shockschade, smartengeld ) Het Hof: Verdachte heeft, terwijl hij in een toestand van een delirium verkeerde, zijn echtgenote [P] meermalen met een mes in haar hals gestoken. [dochter] en [zoon], de kinderen van verdachte en [P], waren er getuige van hoe verdachte geweld toepaste op hun moeder en zij hebben nog geprobeerd om hun moeder te ontzetten. Bij die poging is [zoon] door verdachte met zijn hoofd tegen een ruit is gegooid of geduwd en daarna nog met een keukenlade op zijn hoofd geslagen, ten gevolge waarvan [zoon] ernstig hersenletsel heeft opgelopen. [dochter] is voor verdachte gevlucht uit angst dat zij de volgende zou zijn op wie hij zich zou richten. Nadien is [dochter] in de woning van de buren (waar [P] inmiddels heen was gevlucht) nog geconfronteerd met haar moeder, die uiteindelijk medische hulp ten spijt ter plaatse is overleden. Verdachte heeft zich hiermee schuldig gemaakt aan doodslag op zijn echtgenote [P] en poging tot doodslag op hun zoon [zoon]. [ ] Verdachte heeft met zijn handelen zijn kinderen een diep en onherstelbaar leed toegebracht. Hij heeft hen op gewelddadige wijze hun moeder afgenomen. Uit de ter terechtzitting in hoger beroep ter uitoefening van het spreekrecht vertoonde videoboodschappen van [zoon] en [dochter] blijkt van het gemis, het verdriet en de impact dat het overlijden van hun moeder op hen heeft. Zij zullen het verlies van hun moeder, inclusief de wetenschap van de wijze waarop zij om het leven is gekomen, heel hun leven met zich mee moeten dragen. Daarnaast heeft hij [zoon] ernstig letsel toegebracht, toen [zoon] probeerde zijn moeder te beschermen. Uit de videoboodschap van [zoon] blijkt dat hij nog dagelijks de negatieve gevolgen ondervindt van het hersenletsel dat door verdachte, zijn eigen vader, aan hem is toegebracht. Hij heeft concentratieproblemen en volgt een schoolopleiding op een lager niveau dan het niveau waarop hij voor de gebeurtenis op 28 april 2013 was ingeschat. Ook heeft verdachte een diep en onherstelbaar leed toegebracht aan de andere nabestaanden van het [P], zoals onder meer is gebleken uit hetgeen de zus, broer en moeder van het slachtoffer tijdens gebruikmaking van hun spreekrecht ter terechtzitting in hoger beroep naar voren hebben gebracht. Hieruit is pijnlijk duidelijk geworden hoezeer zij [P] missen. [ ] 5

6 Benadeelde partij [dochter] De benadeelde partij [dochter] heeft in eerste aanleg een vordering ingesteld, strekkende tot schadevergoeding voor immateriële schade (shockschade) tot een bedrag van ,00. Deze vordering is bij vonnis waarvan beroep toegewezen. De benadeelde partij heeft zich in hoger beroep opnieuw gevoegd. Uit het onderzoek ter terechtzitting is het hof voldoende gebleken dat de benadeelde partij [dochter] als gevolg van verdachtes onder 1 bewezen verklaarde handelen immateriële schade heeft geleden tot na te melden bedrag. Het hof verwijst daarbij onder meer naar het als bijlage bij de brief van de advocate van de benadeelde partij d.d. 6 december 2016 gevoegde bericht van drs. P. Visser (GZpsycholoog), waaruit blijkt dat na het onder 1 bewezen verklaarde bij [dochter] sprake was van een PTSS. Verdachte is tot vergoeding van die schade gehouden zodat de vordering tot dat bedrag toewijsbaar is. Verdachte is naar burgerlijk recht aansprakelijk voor de schade die door het strafbare feit is toegebracht. 17. Rechtbank Oost-Brabant , ECLI:NL:RBOBR:2017:221 (Verduistering door erfgenaam; art. 321 Sr. Vordering benadeelde partij als bodemprocedure na kort geding. De rechter wijst de helft van het door de notaris berekende saldo van de nalatenschap toe. Rechtstreekse schade; art. 361 lid 2 onder b Sv.) Verdachte heeft het spaargeld ( ,-) van haar overleden vader in zijn kist gestopt, omdat het zijn geld was. Haar vader is met geld en al gecremeerd. Bewezenverklaard is dat verdachte die het geld als erfgenaam onder zich had, terwijl dat geld geheel of ten dele toebehoorde aan haar broer, zich dat geld wederrechtelijk heeft toegeëigend. De Rechtbank: De vordering van de benadeelde partij [slachtoffer 1]. Het standpunt van de officier van justitie. De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat de vordering nietontvankelijk verklaard dient te worden, nu er in de civiele procedure reeds vonnis is gewezen waarbij tevens is voorzien in een pressiemiddel. Het standpunt van de verdediging. De raadsman heeft verzocht om de vordering, indien de rechtbank tot een veroordeling zou komen, gedeeltelijk niet-ontvankelijk te verklaren. Het gedeelte van de vordering dat is gebaseerd op artikel 3:194 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek dient niet door de strafrechter, maar door de civiele rechter te worden beoordeeld aangezien dit het strafgeding - gelet op de juridische complexiteit - onevenredig zou belasten, aldus de raadsman. Tevens heeft de raadsman met klem verzocht om geen schademaatregel op te leggen, nu dat er in de praktijk op zal neerkomen dat de vervangende hechtenis zal worden toegepast omdat verdachte niet beschikt over voldoende financiële middelen. Beoordeling. De rechtbank stelt allereerst vast dat er weliswaar een titel ligt, te weten het vonnis in kort geding d.d. 20 november 2012 (met zaaknummer / rolnummer: / KG ZA ), echter het rechtskarakter van deze titel - een voorlopige voorziening die ingevolge artikel 257 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering geen nadeel doet aan de zaak ten principale - staat er niet aan in de weg dat de onderhavige vordering wordt beoordeeld in het kader van de strafprocedure. De rechtbank verstaat dat haar beslissing in de onderhavige strafzaak het karakter heeft van een beslissing in de bodemzaak. De rechtbank is van oordeel dat het gedeelte van de vordering dat ziet op het recht van verdachte op de nalatenschap, welk recht zij op grond van artikel 3:194 lid 2 BW aan benadeelde zou hebben verbeurd, niet kan worden 6

7 aangemerkt als schade die in rechtstreeks verband staat met het bewezenverklaarde feit. Dit gedeelte van de vordering komt derhalve niet voor toewijzing in aanmerking. Mogelijk heeft de benadeelde partij uit hoofde van artikel 3:194 BW wel een vordering op verdachte, maar dat is geen vordering die strekt tot vergoeding van schade. Dit laat onverlet dat de benadeelde partij dit deel van zijn vordering nog aan de burgerlijke rechter kan voorleggen. De rechtbank acht wel toewijsbaar - als rechtstreeks door het bewezen verklaarde feit toegebrachte schade welke voldoende is onderbouwd - de helft van het door de notaris berekende saldo van de nalatenschap, minus het bedrag dat benadeelde reeds heeft ontvangen. Concreet komt dit neer op een bedrag van ( , ,13 =) ,93. Voormeld bedrag te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 1 september 2013 tot de dag der algehele voldoening, dit gelet op de datering van de notariële akte van boedelbeschrijving zoals opgenomen als bijlage bij de vordering benadeelde partij. De rechtbank zal verdachte veroordelen in de kosten van de benadeelde partij tot op heden begroot op nihil. Verder wordt verdachte veroordeeld in de ten behoeve van de tenuitvoerlegging nog te maken kosten. Schadevergoedingsmaatregel. De rechtbank zal voor het toegewezen bedrag tevens de schadevergoedingsmaatregel opleggen, nu de rechtbank het wenselijk acht dat de Staat schadevergoeding aan het slachtoffer bevordert, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 1 september 2013 tot de dag der algehele voldoening. De rechtbank ziet in de blote bewering van de verdediging, inhoudende dat verdachte geen inkomen of vermogen heeft dat haar in staat stelt om een eventuele betalingsverplichting na te komen, geen aanleiding om van het opleggen van deze maatregel af te zien. 18. Rechtbank Oost-Brabant , ECLI:NL:RBOBR:2017:222 (Smaad art. 261 Sr en verspreiding pornografie; art. 240 Sr. Smartengeld op grond van aantasting in eer of goede naam; art. 6:106 lid 1 onder b BW.) De Rechtbank: Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan smaad en het verspreiden van pornografie, in eendaadse samenloop gepleegd, gelet op het uit oogpunt van tijd, plaats, gedragingen en voorwerpen identieke feitencomplex. Het mag als bekend worden verondersteld dat er bij slachtoffers van smaad lange tijd gevoelens van angst en onzekerheid (kunnen) blijven bestaan, waardoor zij in hun deelname aan het maatschappelijk verkeer ernstig kunnen worden belemmerd. Dat hiervan ook in het onderhavige geval sprake is, vindt bevestiging in verklaring van benadeelde [slachtoffer ] in het procesdossier en uit de toelichting op de vordering benadeelde partij. Zo heeft zij als gevolg van de gedragingen van verdachte veel schaamte en stress ervaren en durfde zij zich niet meer te vertonen bij haar collega s, vrienden en familie en heeft zij haar baan verloren. [ ] Beoordeling. Bij de beoordeling stelt de rechtbank het volgende voorop. Ingevolge artikel 6:106 lid 1 sub b van het Burgerlijk Wetboek heeft de benadeelde ter zake nadeel dat niet in vermogensschade bestaat recht op een naar billijkheid vast te stellen schadevergoeding indien de benadeelde in zijn eer of goede naam is geschaad. De rechtbank is van oordeel dat, gelet op de bewezenverklaarde aantasting in eer of goede naam, het recht van benadeelde op vergoeding van immateriële schade een gegeven is. Gelet op de in het voegingsformulier aange- 7

8 voerde onderbouwing en rekening houdend met hetgeen rechters in den lande in vergelijkbare gevallen plegen toe te kennen acht de rechtbank toewijzing van een bedrag van tenminste 1.750,00 redelijk en billijk, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de datum van het delict tot aan de dag der algehele voldoening. De rechtbank zal de benadeelde partij nietontvankelijk verklaren ten aanzien van de immateriële schade voor zover deze het bedrag van 1.750,00 te boven gaat, omdat de thans voorliggende (summiere) toelichting op de vordering daarvoor onvoldoende basis biedt. Een nadere toelichting zijdens de benadeelde partij en een verdere gedachtewisseling hierover ter terechtzitting zou evenwel leiden tot een onevenredige belasting van het strafgeding. Om die reden wordt de benadeelde partij ten aanzien van dat deel van haar vordering niet-ontvankelijk verklaard. Civiel 19. Rechtbank Den Haag (Voorzieningenrechter) , ECLI:NL:RBDHA:2016:16677 (Tenuitvoerlegging hechtenis schadevergoedingsmaatregel. Aanwijzing executie. De eerdere en thans voorgestelde betalingsregeling leiden niet tot voldoening binnen redelijke termijn; gebrek aan draagkracht had reeds in strafprocedure moeten worden aangevoerd. Geen schending van fundamentele mensenrechten.) De Rechtbank: 4.3. De inhoud van de Aanwijzing en de bestendige jurisprudentie daaromtrent in ogenschouw nemend, heeft het CJIB naar het voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter op goede gronden geweigerd om met [eiseres] een betalingsregeling te treffen Daartoe overweegt de voorzieningenrechter in de eerste plaats dat tussen partijen discussie bestaat over een volgens [eiseres] reeds bij brief van 1 februari 2016 door haar voorgestelde betalingsregeling, welke brief de Staat op zijn beurt stelt niet te hebben ontvangen. Dit vermeende voorstel tot het treffen van betalingsregeling behelsde volgens [eiseres] een betaling van de schadevergoedingsmaatregel in maandelijkse termijnen van 150,--. Het CJIB had, uitgaande van de daadwerkelijke ontvangst van voormelde brief en de door [eiseres] gestelde daarop volgende herinneringsbrief van 11 april 2016, naar het oordeel van de voorzieningenrechter met deze betalingsregeling niet behoeven in te stemmen. Met de voorgestelde betaling van 150,-- per maand zou immers een voldoening van de schadevergoedingsmaatregel niet binnen een redelijke termijn hebben plaatsgevonden [eiseres] heeft daarnaast aan de Staat tegengeworpen dat het CJIB ten onrechte tweemaal een wettelijke verhoging heeft opgelegd. Dit verwijt slaagt niet. Zoals de Staat terecht heeft opgemerkt, schrijft artikel 36f, vijfde lid, juncto artikel 24b van het Wetboek van Strafrecht (Sr) voor dat aan een veroordeelde, die het uit hoofde van een schadevergoedingsmaatregel verschuldigde bedrag op de eerste aanschrijving niet tijdig of volledig heeft betaald, een wettelijke verhoging wordt opgelegd en, indien een tijdige of volledige betaling na de tweede aanmaning uitblijft, een tweede wettelijke verhoging. Anders dan [eiseres] betoogt, behoefde een dergelijke op de wet gegronde verhoging niet expliciet in het arrest van toepassing te worden verklaard. Derhalve dient thans, uitgaande van voormelde wettelijke verhogingen, de reeds vervallen wettelijke rente en de door [eiseres] verrichte deelbetalingen, door [eiseres] in het kader van de opgelegde schadevergoedingsmaatregel nog een bedrag van ,05 te worden voldaan. [eiseres] heeft, nadat haar daartoe een laatste gelegenheid is geboden, bij brief van 16 september 2016 uitsluitend een beta- 8

9 lingsregeling voorgesteld voor het oorspronkelijk opgelegde bedrag van ,90 en niet voor het eveneens openstaande bedrag aan wettelijke rente en wettelijke verhogingen. Nu dit voorstel niet voorziet in voldoening van het volledige thans openstaande bedrag van de schadevergoedingsmaatregel, behoefde het CJIB niet met dit voorstel in te stemmen [eiseres] heeft voorts betoogd dat de tenuitvoerlegging van de vervangende hechtenis niet beantwoordt aan het doel van het dwangmiddel, nu zij tijdens die hechtenis niet in staat is om inkomsten te genereren en aldus van een voortvarende voldoening van de schadevergoedingsmaatregel geen sprake zal zijn. Ook dit betoog faalt. De regeling omtrent de schadevergoedingsmaatregel is neergelegd in artikel 36f Sr. Deze regeling behelst onder meer dat vervangende hechtenis wordt bepaald voor het geval geen of onvolledige betaling of verhaal plaatsvindt. Hieruit volgt reeds dat de hechtenis ook ten uitvoer wordt gelegd in situaties waarin de veroordeelde niet aan de maatregel kan voldoen. Uit de wetsgeschiedenis kan worden afgeleid dat zulks door de wetgever onder ogen is gezien (vgl. HR 20 juni 2000, ECLI:NL:HR:2000:AA6246). Daar komt bij dat ingevolge vaste jurisprudentie een gebrek aan draagkracht onder omstandigheden reden kan zijn voor de strafrechter om af te zien van het opleggen van een schadevergoedingsmaatregel, terwijl de situatie zich daarvoor in beginsel wel leent. Daarbij kan in het bijzonder worden gedacht aan gevallen waarin op voorhand vaststaat dat oplegging van een schadevergoedingsmaatregel slechts zal leiden tot het in de toekomst ten uitvoer leggen van de vervangende hechtenis (vgl. HR 19 juni 2007, ECLI:NL:HR:2007:AZ8788 ). Hiervan uitgaande lag het op de weg van [eiseres] om destijds in de desbetreffende strafzaak hierop een beroep te doen. In dit kort geding moet er in ieder geval van worden uitgegaan dat de strafrechter destijds rekening heeft kunnen houden met het (eventuele) financiële onvermogen van [eiseres]. Desondanks heeft de strafrechter een schadevergoedingsmaatregel, inclusief vervangende hechtenis, opgelegd. Zoals hiervoor overwogen, is het OM verplicht om tot executie van een dergelijke maatregel over te gaan. Gelet op het voorgaande en nu gesteld noch gebleken is dat het EHRM zich heeft uitgesproken in de hiervoor onder 4.2 bedoelde zin, bestaat er voor de voorzieningenrechter geen ruimte die veroordeling te toetsen Ten slotte resteert de vraag of door de wijze van executie van de schadevergoedingsmaatregel een zodanige schending van fundamentele mensenrechten dreigt te ontstaan, dat onverkorte tenuitvoerlegging niet meer kan worden beschouwd als krachtens het wettelijke stelsel toegelaten. Van een dergelijke dreiging is naar het voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter onvoldoende gebleken. Voor zover [eiseres] ter zake betoogt dat sprake is van een schending van artikel 5 EVRM, overweegt de voorzieningenrechter dat uit artikel 5, eerste lid onder b, EVRM volgt dat detentie is toegestaan teneinde de nakoming van een door de wet voorgeschreven verplichting te verzekeren. De vervangende hechtenis die thans ten uitvoer wordt gelegd voldoet aan deze karakteristiek. Betalingsonmacht maakt detentie binnen het door artikel 5 EVRM gegeven kader niet onrechtmatig (vgl. Hof Amsterdam 13 september 2011, ECLI:NL:GHAMS:2011:BT7317). 20. Rechtbank Limburg (Voorzieningenrechter) , ECLI:NL:RBLIM:2016:11442 (Tenuitvoerlegging hechtenis schadevergoedingsmaatregel. Aanwijzing executie. Voor betaling in termijnen moet sprake zijn van bijzondere omstandigheden én de termijn waarbinnen volledige betaling moet zijn gerealiseerd is in beginsel twaalf maanden. In bijzondere gevallen is die termijn te verlengen tot 36 maanden en uitsluitend in uitzonderingsgevallen kan van die termijn nog worden afgeweken. De voorzieningenrechter hoeft niet in te gaan op de stellingen dat de uitvoering 9

10 van de vervangende hechtenis in strijd is met bepalingen van het Europees Sociaal Handvest, het EU-verdrag of het Handvest van de EU. De hechtenis is het gerechtvaardigd gevolg, als bedoeld in artikel 5 aanhef lid 1 onder a en b van het EVRM, van door de strafrechter uitgesproken veroordelingen én dat de uitvoering van de schadevergoedingsmaatregel wordt verzekerd door die hechtenis.) 21. Rechtbank Oost-Brabant , ECLI:NL:RBOBR:2017:168 (Begroting van de schade na mishandeling in de hoofdzaak. Hoofdelijke aansprakelijkheid van gedaagden. Beoordeling van de onderlinge verhouding van ieders bijdrage in de schadevergoeding in vrijwaring. De ene gedaagde heeft door het uitdelen van de eerste klap de aanzet gegeven tot een vechtpartij. De andere gedaagde heeft het grootste aandeel gehad in de schadeoorzaak door het slachtoffer te schoppen terwijl dat weerloos op de grond lag. De onderlinge vergoedingsplicht is vastgesteld op 10% tegenover 90%.) 10