Er zijn verschillende oorzaken voor verstopping bij kinderen:
|
|
- Willem de Veen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 en bij kinderen De consequenties hiervan voor het onderwijs en tips voor de leerkrachten komen overeen met de aanbevelingen en tips zoals genoemd in Buikpijn bij kinderen en jongeren. Synoniemen: Obstipatie Constipatie Wat is het? We spreken van verstopping wanneer iemand minder dan drie keer per week naar het toilet kan, of wanneer iemand last heeft van harde, droge ontlasting. Ieder kind heeft een eigen ontlastingspatroon. Sommige kinderen gaan drie keer per dag naar het toilet, en anderen maar drie keer per week. Dit is allemaal normaal, zolang de ontlasting soepel is en je niet hard hoeft te persen om de ontlasting kwijt te raken. Mogelijke oorzaken: Er zijn verschillende oorzaken voor verstopping bij kinderen: Een verkeerd eet- en/of leefpatroon is een veelvoorkomende oorzaak. Voor een goede stoelgang is het belangrijk om vezelrijk te eten, voldoende te drinken en te bewegen en aandrang niet te negeren. Zie voor uitgebreide informatie onder tips en adviezen. Bij baby s kan de overgang van borstvoeding naar ander voedsel darmklachten zoals verstopping geven. Dit komt doordat de darmen moeten wennen aan ander voedsel. Wanneer de ontlasting langer in de dikke darm zit dan normaal, kan verstopping ontstaan. In de dikke darm wordt vocht onttrokken aan de ontlasting, en wordt de ontlasting dus ingedikt. Als de ontlasting langer dan noodzakelijk in de dikke darm blijft, krijg je last van harde en droge ontlasting. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer uw kind aandrang negeert en toiletbezoek uitstelt. Sommige kinderen hebben last van een trage of luie dikke darm. Dit kan het gevolg zijn van een vezelarme voeding of te weinig beweging, maar het kan ook horen bij een ziektebeeld. kan ook een verschijnsel zijn bij een andere ziekte, bijvoorbeeld een aangeboren aandoening zoals de ziekte van Hirschsprung. Onrust en gebrek aan regelmaat in het gezin kunnen darmklachten zoals verstopping veroorzaken bij kinderen. Psychische factoren, zoals gepest worden op school, teveel moeten doen of teveel druk om goed te presteren, spanningen of nare gebeurtenissen (zowel thuis als op school).
2 Klachten Wanneer uw kind minder dan drie keer per week ontlasting heeft, spreken we van verstopping. Kenmerkend bij verstopping is harde, droge ontlasting. Vaak kost het veel moeite om de ontlasting kwijt te raken, en lukt het alleen door hard te persen. Als gevolg van de verstopping kunnen klachten ontstaan zoals aambeien, kloofjes of scheurtjes (fissuren) in de anus. Dit veroorzaakt pijn bij het poepen, soms met wat (helderrood) bloedverlies. Het kind legt vervolgens een verband tussen poepen en pijn, waardoor vaak een cirkeltje ontstaat. Door de angst voor pijn, stelt een kind toiletbezoek uit, waardoor de ontlasting teveel indikt en hard en droog wordt. Als de darm heel vol is, kan er wat dunne ontlasting langs de harde brokken weglekken. Dit wordt ook wel overloopdiarree of paradoxale diarree genoemd en het veroorzaakt vieze broeken. Ongewild ontlastingsverlies van kinderen die ouder zijn dan 5 jaar wordt ook wel encopresis genoemd. Dit ontlastingsverlies heeft vaak psychische gevolgen en gevolgen voor het sociale leven van uw kind. Door vieze luchtjes worden sommige kinderen gepest, en kinderen worden onzeker doordat ze ontlasting verliezen. Hoe wordt de diagnose gesteld De diagnose verstopping wordt door de huisarts gesteld, op basis van het klachtenpatroon. Wanneer de oorzaak van de klachten niet duidelijk is, kan de huisarts het kind doorverwijzen voor verder onderzoek. Dit zal met name gebeuren bij zeer ernstige verstopping, of wanneer de adviezen en medicijnen niet voldoende helpen. Er zijn verschillende onderzoeken mogelijk om vervolgens een diagnose te kunnen stellen. In sommige gevallen kan een gesprek met een psycholoog inzicht geven in de oorzaak van de klachten. In de paper Darmonderzoeken staan de verschillende onderzoeken die in het ziekenhuis gedaan kunnen worden op een rijtje. Behandelingen In eerste instantie zal de huisarts adviezen geven voor wat betreft het leef- en voedingspatroon, die de klachten kunnen verminderen. Deze adviezen zijn te vinden onder tips en adviezen. Wanneer dit geen effect heeft kan de huisarts verschillende medicijnen voorschrijven. Als de klachten aan blijven houden kan de huisarts het kind doorverwijzen. In veel ziekenhuizen zijn er speciale afdelingen voor kinderen met ontlastingsproblemen, de zogenaamde poeppoli s. Hier probeert een team van specialisten de oorzaak van de klachten te achterhalen en te behandelen. Wanneer een andere ziekte de oorzaak is van verstopping, moet deze ziekte behandeld worden. Behandeling met geneesmiddelen (ook zelfzorgmiddelen): - Bulkvormers zijn medicijnen die de ontlasting zachter maken. Bulkvormers hebben dezelfde eigenschappen als voedingsvezels: ze nemen vocht op. Het kind moet bij bulkvormers extra veel drinken, omdat deze medicijnen averecht werken als ze niet voldoende vocht op kunnen nemen. Voorbeelden van bulkvormers zijn psylliumzaad/psylliumvezels en zemelen. Bulkvormers kunnen zonder problemen langdurig gebruikt worden, omdat ze de darm niet prikkelen. Volume vergrotende laxeermiddelen, die ervoor zorgen dat er minder vocht aan de ontlasting wordt onttrokken. Hierdoor wordt meer vocht vast gehouden in de
3 darm en in de ontlasting, die daardoor zachter wordt. Voorbeelden zijn macrogol, lactulose, lactitol en magnesiumoxide. Ook deze middelen zijn onschadelijk voor de darm, ook bij langdurig gebruik. - Laxeermiddelen die de darmwand prikkelen. Deze medicijnen kunnen bij langdurig gebruik de darm beschadigen, waardoor de verstopping juist verergert. Het is daarom niet verstandig deze medicijnen vaak of langdurig te gebruiken. Voorbeelden van prikkelende laxeermiddelen zijn bisacodyl, natriumpicosulfaat en sennapeulen. - In uitzonderingsgevallen wordt een klysma of lavement met lauw water voorgeschreven om de verstopping op te lossen. Sommige van bovenstaande medicijnen zijn vrij verkrijgbaar bij de drogist of apotheek. Het is echter niet verstandig om op eigen houtje te experimenteren met laxeermiddelen. De bulkvormers en volumevergrotende laxeermiddelen kunnen in principe geen kwaad. Deze middelen kunnen bijvoorbeeld klachten voorkomen als u op vakantie bent in een land waar het kind minder vezels eet dan normaal. Ook als het kind, door ziekte of een blessure, tijdelijk minder kan bewegen kunnen deze middelen zonder problemen gebruikt worden. Wanneer verstoppingsklachten langere tijd aanhouden, en waneer voeding- en leefadviezen geen effect hebben, is het altijd verstandig om naar de huisarts te gaan. Er zijn veel zogenaamde natuurlijke producten verkrijgbaar, om de stoelgang te verbeteren. Vaak bevatten deze natuurlijke middelen kruiden die de darm prikkelen, zoals bijvoorbeeld senna(peulen). Voorbeelden hiervan zijn laxeerthee en soms ontbijtthee. Wees hier voorzichtig mee, omdat er nog veel onduidelijkheid is over het effect van senna op de darmwand. Psycholoog Bij kinderen blijkt de oorzaak van verstopping en andere ontlastingsproblemen nogal eens psychisch te zijn. In veel gevallen is er sprake van een combinatie van verschillende factoren. Bovendien veroorzaken ontlastingsproblemen (zeker wanneer er regelmatig sprake is van ongelukjes ) bij kinderen psychische klachten. Kinderen worden erg onzeker en dat heeft invloed op hun sociale leven. Sommige kinderen worden gepest door de ontlastingsproblemen. Er zijn psychologen die gespecialiseerd zijn in ontlastingsproblemen bij kinderen. Deze zijn onder andere werkzaam in ziekenhuizen met een gespecialiseerde afdeling/poli voor kinderen met ontlastingsproblemen, die vaak poeppoli genoemd wordt. De huisarts kan verwijzen naar zo n poli in de buurt. Darmspoeling In sommige klinieken wordt darmspoeling aangeraden om darmklachten als verstopping te verminderen. Bij zeer ernstige verstopping wordt darmspoeling ook in het ziekenhuis gedaan. Het is niet aan te raden om een darmspoeling op eigen initiatief te ondergaan. Bij een darmspoeling worden namelijk alle bacteriën die in de darm leven (darmflora) weggespoeld. De darmflora heeft een belangrijke functie in de darm, en wanneer deze wordt weggespoeld kunnen juist klachten ontstaan. Bovendien is het slechts een tijdelijke behandeling van de verstopping. De oorzaak van de klachten wordt hiermee niet aangepakt.
4 Tips en adviezen Onderstaande leef- en voedingsadviezen kunnen verstopping verminderen: - Eet voldoende vezels. Vezels zijn onverteerbare, plantaardige voedingsdeeltjes, die onveranderd in de dikke darm aankomen. In de dikke darm stimuleren de vezels de darmbeweging. Ook nemen sommige vezels vocht op, waardoor de ontlasting zacht en soepel wordt. Vezels zitten met name in volkorenproducten, groente en fruit. Meer informatie over vezels en vezelrijke voeding is te vinden in de paper vezelrijke voeding. - Voldoende drinken. Te weinig drinken kan een harde en droge ontlasting tot gevolg hebben. - Beweeg dagelijks. Beweging zorgt ervoor dat de darm op gang blijft. - Laat uw kind meteen naar het toilet gaan als hij/zij aandrang heeft. Ook wanneer dit tijdens het eten is. Door de ontlasting op te houden, wordt deze verder ingedikt. Hierdoor kan verstopping ontstaan. - Sla het ontbijt niet over! Een vezelrijk ontbijt zorgt ervoor dat de darm op gang komt en in beweging blijft. - Er zijn producten op de markt die mogelijk een positieve invloed hebben op darmklachten zoals verstopping. Dit zijn de zogenaamde probiotica. Probiotica zijn producten waaraan nuttige darmbacteriën zijn toegevoegd. Deze nuttige darmbacteriën dragen bij aan een evenwichtige darmflora. Zie voor uitgebreide uitleg de brochure darmflora. Probiotica zijn te koop in de supermarkt, in de vorm van zuivelproducten. Voorbeelden hiervan zijn Activia, Yakult, Vifit en Actimel. Ook zijn er capsules met probiotica verkrijgbaar bij de apotheek en drogist. Kijk op om te testen of het kind dagelijks voldoende vezels eet. Soms is het lastig om door middel van gewone voeding voldoende vezels binnen te krijgen. Er zijn tegenwoordig veel producten in de supermarkt verkrijgbaar, waaraan extra vezels zijn toegevoegd. Door het gebruik van extra vezels in de voeding kan het kind in het begin last krijgen van een opgeblazen gevoel en winderigheid. Deze klachten zullen verminderen wanneer de darm gewend is een de verandering. Er zijn veel zelfzorgmiddelen verkrijgbaar die verstopping kunnen verminderen. Het is geen probleem om niet-prikkelende laxeermiddelen voor een bepaalde periode op eigen initiatief te gebruiken. In sommige vakantielanden is het bijvoorbeeld lastig om voldoende vezels te eten. Ook wanneer het kind een tijd lang minder kan bewegen, door ziekte of een blessure, kan zo n laxeermiddel verstopping verminderen of voorkomen. Het is mogelijk om een darmspoeling te doen in een kliniek, om de darm schoon te maken. De Maag Lever Darm Stichting raadt aan om dit altijd te bespreken met de huisarts. Zie ook onder behandelingen. Consequenties voor het onderwijs, adviezen en tips voor de leerkracht Zie Buikpijn bij kinderen en jongeren pagina 6, 7 en 8.
5 Meer informatie Interessante en betrouwbare websites (test of u dagelijks voldoende vezels eet) (informatie over gezonde voeding) (informatie over gezonde voeding en verstopping) (informatie over medicijnen) (informatie over verstopping en medicijnen) (informatie over verstopping) (onafhankelijke informatie over probiotica en de darmflora) (campagne website over dagelijkse beweging) (informatie over verstopping bij kinderen) (informatie over ontlastingsproblemen bij kinderen) Interessante papers/brochures van de Maag Lever Darm Stichting: Brochure: Brochure: bij kinderen Brochure: Gezonde spijsvertering, met water-vezeltest Paper: Vezelrijke voeding Paper: Darmonderzoeken Brochure: Aambeien Brochure: Darmflora Brochure: Voeding bij maag/lever/darmaandoeningen Brochure: Prikkelbaar Darm Syndroom Interessante literatuur: Het Rottige Buiken Boekje In dit boekje, speciaal geschreven voor kinderen, wordt uitgelegd wat er in de buik gebeurt en waardoor buikpijn kan ontstaan. Ook komen er kinderen aan het woord en worden er zelfhulp-tips gegeven. Dit boekje is te bestellen en te downloaden via de website van de MLD stichting: Obstipatie (verstopping) In dit boek uit de serie Spreekuur thuis worden alle aspecten die te maken kunnen hebben met obstipatie uitgebreid besproken. Onderwerpen die aan de orde komen zijn onder andere: wanneer is er sprake van obstipatie? welke klachten treden op? wat zijn de gevolgen? welke onderzoeken zijn mogelijk? behandelingsmogelijkheden en dieetadviezen. Auteur: Prof. dr. A.J.P.M. Smout (gastro-enteroloog) Wormer: Immerc bv, 2001 Inhoud: 74 pagina s ISBN (te bestellen via Vezelrijke voeding De brochure geeft uitgebreide informatie over hoe een vezelrijke voeding eruit kan zien, bevat een tabel die aangeeft hoeveel vezel een aantal veelgebruikte voedingsmiddelen levert en geeft antwoord op een aantal vaak gestelde vragen op dit gebied. Voedingscentrum, Den Haag Artikelnummer: 861, 6de druk 2005 (te bestellen via en
6 Gezond eten voor je darmen Een boek met meer dan 100 recepten die zijn ontwikkeld om de smaakpapillen te prikkelen en tegelijkertijd de symptomen van het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) te bestrijden. Het boek bevat veel waardevolle adviezen en praktische informatie die je helpen de ziekte te herkennen en de overlast te beperken. Auteurs: Sophie Braimbridge en Erica Jankovich Een uitgave van Inmerc bv, Wormer, in samenwerking met de Maag Lever Darm Stichting ISBN: (te bestellen via Als poepen niet gewoon gaat Medisch en psychologisch handboek bij ontlastingsincontinentie bij kinderen. Diagnostiek en behandeladviezen voor hulpverleners en ouders. Auteurs: Els van Everdingen-Faasen en Michael Groeneweg Mension medical refresher, Badhoevedorp, 2005 ISBN: Gespecialiseerde centra/artsen Bij aanhoudende verstopping kan een kind terecht bij een zogenaamde poeppoli. In steeds meer ziekenhuizen is een gespecialiseerde (poep)poli voor kinderen met ontlastingsproblemen. Een overzicht is te zien op de website De poeppoli in Amsterdam (bij AMC) heeft een eigen website:
7 Literatuur over verstopping bij kinderen 1. Chronic constipation in overweight children door Misra S ea. uit: Journal of Parenteral and Enteral Nutrition mar-apr Incraesed prevalence of obesity in chidren with functional constipation evaluated in an academic medical center door D.S. Pashankar en V. Loening-Bauke uit: Pediatrics sept Incraesed prevalence of constipation and fecal soiling in a population of obese children door: L. Fishman e.a. uit: Pediatrics Aug Childhood constipation: longitudinal follow-up beyond puberty door van Ginkel e.a., uit: Gastroenterology aug Long-term follow-up of children with chronic idiopatic constopation door: A. Staiano ea, uit: Digestive Diseases and Sciences mar Wat is het beleid bij encopresis? door Dr. C.M.F. Kneepkens,kindergastro-enteroloog Academisch Ziekenhuis Vrije Universiteit Amsterdam, 1999; uit:vademecum permanente nascholing huisartsen 7. Ontlastingsproblematiek door C.M.F. Kneepkens en A.C. Douwes, 1998; uit: Handboek kinderen & adolescenten 8. Functionele obstipatie bij kinderen door Mw. Dr. H.E. van der Horst, 2003; uit: Bijblijven, cumulatief geneeskundig nascholingssysteem 9. Functionele gastro-intestinale ziektebeelden op de kinderleeftijd. ii obstipatie en solitaire encopresis; fysiologie en pathologie door:r. van Ginkel e.a., 2003; uit: Ned. tijdschrift voor Geneeskunde 10. Obstipatie, item op de site van kindergeneeskunde.nl, revisie Obstipatie bijkinderen, folder van VU Medisch Centrum. Paediatric constipation and functional non-retentive faecal soiling door W.P. Voskuijl, 1995 (promotie-onderzoek) 13. Kinderen met obstipatie door M.Y. Berger en Dr. M.A. Benninga; uit: Modern Medicine 2006 Drs. F. van den Bekerom 2008
een bepaalde ziekte, zoals een darmontsteking, het prikkelbare darmsyndroom (IBS), diabetes of een kwaadaardige aandoening.
Verstopping Regelmatig ontlasting hebben, is voor veel mensen een teken van goede gezondheid. De regelmaat verschilt van mens tot mens: de een heeft drie keer per dag ontlasting, de ander drie keer per
Nadere informatieVerstopping VRAAG OVER UW MEDICIJNEN! WWW.APOTHEEK.NL
Verstopping WAT IS VERSTOPPING WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN VRIJ VERKRIJGBARE MEDICIJNEN VRAAG OVER UW MEDICIJNEN! WWW.APOTHEEK.NL VERSTOPPING
Nadere informatieMoeite met de stoelgang (ontlasting)
Moeite met de stoelgang (ontlasting) Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U bent opgenomen in ons ziekenhuis en heeft een verhoogde kans op verstopping, wat ook
Nadere informatieVERSTOPPING WAT IS VERSTOPPING WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN APOTHEEK.
VERSTOPPING WAT IS VERSTOPPING WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN APOTHEEK.NL VERSTOPPING Regelmatig poepen vinden veel mensen een teken van
Nadere informatieMoeite met poepen. Voorkomen of verhelpen
Moeite met poepen Voorkomen of verhelpen Inleiding U bent opgenomen in ons ziekenhuis en heeft een verhoogde kans op verstopping of hardlijvigheid. Dit wordt obstipatie genoemd. Het betekent dat u minder
Nadere informatieOorzaken Diagnose stellen Medische behandeling
Prikkelbare darm Een prikkelbare darm is een onschuldige darmaandoening, die wel veel lichamelijke klachten kan geven. Men spreekt niet van een ziekte omdat een prikkelbare darm niet samengaat met zichtbare
Nadere informatieInformatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Verstopping bij kinderen
Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Verstopping bij kinderen De Maag Lever Darm Stichting heeft deze brochure met de grootst mogelijke zorgvuldigheid
Nadere informatieKindergeneeskunde. De Poeppoli. www.catharinaziekenhuis.nl
Kindergeneeskunde De Poeppoli www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat zijn poepproblemen?... 3 Mogelijke factoren die poepproblemen veroorzaken... 4 Gevolgen van poepproblemen... 4 De Poeppoli... 5 Doel
Nadere informatieObstipatie bij kinderen
Obstipatie bij kinderen Chronische verstopping (obstipatie) ontstaat doordat de knedende en voortstuwende bewegingen van de spierwand van de dikke darm niet goed op elkaar zijn afgestemd. De darminhoud
Nadere informatieDivertikels. Afdeling Diëtetiek
Divertikels Afdeling Diëtetiek Voedingsadvies bij divertikels Deze informatie is bedoeld als ondersteuning van het consult door een diëtist. De informatie in deze folder kan een persoonlijk dieetadvies
Nadere informatieInformatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Verstopping
Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Verstopping De Maag Lever Darm Stichting heeft deze brochure met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld
Nadere informatieInformatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Verstopping bij kinderen
Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Verstopping bij kinderen Deze brochure is ontwikkeld door de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse
Nadere informatieWat zijn divertikels?
Diverticulitis Wat zijn divertikels? Divertikels zijn ballonachtige uitstulpingen van de wand van het maagdarmkanaal. Divertikels stulpen naar buiten uit, door de spierlaag heen. Je kunt ze vergelijken
Nadere informatieDivertikels en diverticulitis. Oorzaak en behandeling
Divertikels en diverticulitis Oorzaak en behandeling In deze folder krijgt u informatie over divertikels en diverticulitis. Deze folder geeft informatie over de oorzaak van divertikels en diverticulitis.
Nadere informatieDarmproblemen bij acute buikpijn
Darmproblemen bij acute buikpijn U bent voor onderzoek op de spoedeisende hulp geweest omdat u buikklachten heeft. De arts heet bij u geen acute oorzaak kunnen vaststellen. De klachten kunnen vele oorzaken
Nadere informatieLeefstijladviezen bij darmklachten
Leefstijladviezen bij darmklachten Inleiding Deze folder geeft informatie over darmklachten, de oorzaak ervan en wat ertegen te doen is. Het is belangrijk om de informatie aandachtig door te lezen want
Nadere informatieLeefstijladviezen Voor een goede stoelgang
Leefstijladviezen Voor een goede stoelgang Afdeling algemene chirurgie In deze folder vindt u informatie over een gezonde leefstijl om een goede stoelgang te bevorderen. Gezonde vezelrijke voeding Voedingsvezels
Nadere informatieOBSTIPATIE FRANCISCUS VLIETLAND
OBSTIPATIE FRANCISCUS VLIETLAND Wat is obstipatie? Voedsel komt via de slokdarm en de maag in de darm terecht. Water en voedingsstoffen worden in de darm gedeeltelijk in de bloedbaan opgenomen. De stoffen
Nadere informatieInformatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Verstopping
Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Verstopping De Maag Lever Darm Stichting heeft deze brochure met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld
Nadere informatieHet prikkelbare darmsyndroom. polikliniek maag-, darm-, leverziekten
Het prikkelbare darmsyndroom polikliniek maag-, darm-, leverziekten Uw behandelend arts en/of maag, darm, lever (MDL) verpleegkundig specialist heeft met u gesproken over het prikkelbare darm syndroom
Nadere informatieEen kloofje in de anus
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Chirurgie Een kloofje in de anus 1 Een kloofje in de anus In deze brochure kunt u lezen hoe een kloofje in de anus ontstaat en
Nadere informatiePrikkelbare Darm Syndroom (PDS)
Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) Afdeling interne geneeskunde mca.nl Inhoudsopgave Wat is PDS? 3 Behandeling van PDS 4 Wat kunt u zelf doen? 5 Behandeling met medicijnen 6 Uw vragen 8 Bijlage 9 Notities
Nadere informatiePATIËNTENFOLDER Interne Geneeskunde Prikkelbare Darm Syndroom (PDS)
PATIËNTENFOLDER Interne Geneeskunde Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) In deze brochure krijgt u informatie over het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS). De brochure geeft informatie over de mogelijke oorzaken,
Nadere informatieVoedingsadviezen. Diëtetiek / Voedingsteam. Bij diarree / obstipatie
Diëtetiek / Voedingsteam Voedingsadviezen Bij diarree / obstipatie Inleiding Een goed samengestelde voeding is bij darmklachten belangrijk. Uw diëtist heeft u al voedingsadviezen gegeven. In deze brochure
Nadere informatiePrikkelbare Darm Syndroom
MEDISCH CENTRUM Prikkelbare Darm Syndroom 2 Wat is een prikkelbare darm? We spreken van het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) of spastisch colon wanneer iemand gedurende tenminste 12 weken in de loop van
Nadere informatieVoedingsrichtlijnen bij constipatie Pediatrie
Voedingsrichtlijnen bij constipatie Pediatrie Inhoudsopgave 1 Constipatie of verstopping?... 3 2 Oorzaken... 3 3 Richtlijnen voor een goede stoelgang... 4 4 Vezels... 6 5 Producten met probiotica of probiotica...
Nadere informatieVoedingsvezelverrijkt dieet. Algemene richtlijnen
Voedingsvezelverrijkt dieet Algemene richtlijnen 2 Waarom een voedingsvezelverrijkte voeding? Bij bepaalde darmaandoeningen zoals bijvoorbeeld bij obstipatie (verstopping, trage stoelgang), aambeien, divertikels
Nadere informatieVerstopping. Chirurgie
Verstopping Chirurgie Inhoudsopgave Het verhaal van Jelmer de Vries (42)...4 Hoe werkt de spijsvertering?...5 Wat is normale ontlasting?...6 Wat is verstopping?...6 Wat zijn de klachten?...6 Wat zijn
Nadere informatieConstipatie en aambeien
STUDENTENGEZONDHEIDSCENTRUM Constipatie en aambeien CONSTIPATIE, OBSTIPATIE EN VERSTOPPING Wat is het? Bij constipatie is het moeilijk en soms zelfs pijnlijk om stoelgang te maken. De gemiddelde stoelgangsfrequentie
Nadere informatieLeefstijladviezen Voor een goede stoelgang
Leefstijladviezen Voor een goede stoelgang Afdeling algemene chirurgie In deze folder vindt u informatie over een gezonde leefstijl om een goede stoelgang te bevorderen. Gezonde vezelrijke voeding Voedingsvezels
Nadere informatieChronische buikpijnklachten
Maag- Darm- Leverziekten Chronische buikpijnklachten advies en informatie Waarom krijgt u deze folder? U krijgt deze folder ter aanvulling op het specialistisch spreekuur voor patiënten met chronische
Nadere informatieVoedingsadviezen. Diëtetiek / Voedingsteam. Bij diarree / obstipatie
Diëtetiek / Voedingsteam Voedingsadviezen Bij diarree / obstipatie Inleiding U heeft darmklachten, waarbij voeding een rol kan spelen. Uw diëtist heeft u al voedingsadviezen gegeven. In deze brochure kunt
Nadere informatieAambeien Helderrood bloed op de ontlasting of op het toiletpapier? Jeuk of pijn aan de anus? Dan kunnen er aambeien in het spel zijn.
Aambeien Helderrood bloed op de ontlasting of op het toiletpapier? Jeuk of pijn aan de anus? Dan kunnen er aambeien in het spel zijn. Zolang aambeien aan de binnenkant van de anus zitten, is er niets aan
Nadere informatieLAR Syndroom. Low Anterior Resectie Syndroom
LAR Syndroom Low Anterior Resectie Syndroom Wat is een LAR Syndroom? Het LAR-syndroom is een verzamelnaam voor klachten die kunnen ontstaan na een endeldarmoperatie. Soms is hier ook bestraling en/of chemotherapie
Nadere informatieHet prikkelbare darmsyndroom (PDS)
Het prikkelbare darmsyndroom (PDS) Maag-Darm-Levercentrum Beter voor elkaar 2 Het prikkelbare darmsyndroom Voor sommige darmklachten die langdurig aanhouden of steeds terugkomen, is geen lichamelijke oorzaak
Nadere informatieBEHANDELING VAN AAMBEIEN
BEHANDELING VAN AAMBEIEN 17161 Inleiding Deze folder geeft u een overzicht van de klachten, oorzaak en behandelingsmogelijkheden van aambeien. Het is goed dat u zich realiseert dat zowel de klachten als
Nadere informatieObstipatie bij uw kind
Obstipatie bij uw kind Bij uw kind is verstopping (obstipatie), al dan niet gepaard gaand met vieze broeken, vastgesteld door uw kinderarts. Wellicht heeft u nog vragen na het gesprek. U kunt in deze folder
Nadere informatieInformatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Prikkelbare Darm Syndroom
Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Prikkelbare Darm Syndroom Deze brochure is ontwikkeld door de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse
Nadere informatieVOEDINGSVEZELVERRIJKTE VOEDING
VOEDINGSVEZELVERRIJKTE VOEDING 1056 Inleiding In deze folder vindt u informatie over de rol van voeding en leefstijl in de behandeling van obstipatie, diverticulosis (uitstulpingen in de darm) of van een
Nadere informatieVoedingsadviezen bij obstipatie
Voedingsadviezen bij obstipatie In deze folder vindt u informatie over de oorzaken en behandeling van obstipatie. Verder leest u hoe dit toe te passen is in het dagelijks leven. Inhoud Wat is obstipatie?
Nadere informatieDiverticulitis. chirurgie
Diverticulitis chirurgie Bij u is door uw behandelend arts de darmaandoening diverticulitis vastgesteld. Voor de behandeling hiervan bent u opgenomen op de afdeling chirurgie. In deze brochure krijgt u
Nadere informatieLeefstijladviezen bij darmklachten
Leefstijladviezen bij darmklachten Deze folder geeft informatie over darmklachten, de oorzaak ervan en wat ertegen te doen is. Het is belangrijk om de informatie aandachtig door te lezen want het geeft
Nadere informatieLAR-syndroom Na een operatie aan de endeldarm
LAR-syndroom Na een operatie aan de endeldarm Het LAR-syndroom (Low Anterior Resectie-syndroom) is een verzamelnaam voor klachten die kunnen ontstaan na een endeldarmoperatie. Soms is hier ook bestraling
Nadere informatieProctologie spreekuur (anale aandoeningen)
Proctologie spreekuur (anale aandoeningen) U heeft een afspraak gekregen op het proctologie spreekuur op HMC Bronovo. Dit spreekuur is voor mensen die klachten hebben van of rond de anus, zoals jeuk, pijn,
Nadere informatieBehandeling van aambeien
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Behandeling van aambeien z 1 Met uw chirurg hebt u een afspraak gemaakt voor een behandeling van uw aambeien. Hierbij worden
Nadere informatieWAT ZIJN AAMBEIEN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN VRIJ VERKRIJGBARE MEDICIJNEN
400001 Aambeien_400001 Aambeien 17-08-11 13:45 Pagina 6 Aambeien WAT ZIJN AAMBEIEN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN VRIJ VERKRIJGBARE MEDICIJNEN
Nadere informatieDiverticulose en diverticulitis
Diverticulose en diverticulitis U heeft last van uitstulpingen in uw dikke darm (diverticulose) of van een ontsteking van deze uitstulpingen (diverticulitis). In deze folder leest u meer over het ontstaan
Nadere informatieChronische buikpijnklachten
Chronische buikpijnklachten advies en informatie Waarom krijgt u deze folder? U krijgt deze folder ter aanvulling op het specialistisch spreekuur voor patiënten met chronische buikpijnklachten. Waarschijnlijk
Nadere informatiePDS komt voor bij 15 tot 20 procent van de vrouwen en 5 tot 20 procent van de mannen, voornamelijk
Werkstuk door een scholier 1655 woorden 14 december 2005 7,7 50 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Voor mijn literatuuronderzoek voor biologie in 6 vwo heb ik voor het onderwerp Prikkelbare Darm Syndroom
Nadere informatieOmschrijving en doel van de behandeling
1 Inhoud Inleiding... 3 Omschrijving en doel van de behandeling... 3 Verloop van de behandeling... 3 Maagsonde... 3 Het inbrengen van de sonde... 4 Voeding tijdens de darmspoeling... 5 Verloop na de behandeling...
Nadere informatieIk moet naar de wc! Als kinderen op de basisschool nog niet zindelijk zijn
Ik moet naar de wc! Als kinderen op de basisschool nog niet zindelijk zijn Niemand wordt zindelijk geboren. Plas en ontlasting ophouden is iets wat we allemaal hebben moeten leren. De meeste kinderen worden
Nadere informatieAAMBEIEN WAT ZIJN AAMBEIEN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN APOTHEEK.
AAMBEIEN WAT ZIJN AAMBEIEN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN APOTHEEK.NL AAMBEIEN Helderrood bloed bij de ontlasting of op het toiletpapier?
Nadere informatieKloofje in de anus (Fissura ani)
Kloofje in de anus (Fissura ani) Chirurgie Beter voor elkaar 2 Inleiding Deze folder geeft u informatie over een kloofje in de anus en de behandelings mogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat voor
Nadere informatiePrikkelbare Darm Syndroom (PDS/IBS)
Prikkelbare Darm Syndroom (PDS/IBS) MDL-centrum IJsselland Ziekenhuis www.mdlcentrum.nl U heeft van uw arts gehoord dat u een Prikkelbare Darm heeft. Een andere benaming voor Prikkelbare Darm Syndroom
Nadere informatieVoedingsadvies bij obstipatie bij kinderen
Kindergeneeskunde Voedingsadvies bij obstipatie bij kinderen www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Drink- en voedingsadviezen... 3 Vezels... 3 Vocht... 4 Gasvorming... 5 Tips... 6 Wat heeft uw kind dagelijks
Nadere informatieVoedingsadviezen bij darmklachten
Voedingsadviezen bij darmklachten Algemene leefregels: Zorg voor een volwaardige voeding met voldoende variatie Volg hierbij de Richtlijnen Goede Voeding. Eet regelmatig Sla geen maaltijden over maar gebruik
Nadere informatieLow Anterior Resectie-syndroom. syndroom
Low Anterior Resectie-syndroom syndroom Het Low Anterior Resectie (LAR)-syndroom is een verzamelnaam voor klachten die kunnen ontstaan na een endeldarmoperatie. Soms is hier ook bestraling en/of chemotherapie
Nadere informatieRode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Wat zijn aambeien? rkz.nl
Patiënteninformatie rkz.nl In deze folder vindt u uitleg over aambeien, wat u zelf kunt doen om aambeien te voorkomen (of uw klachten te verminderen) en over onderzoek in het (RKZ). Aambeien zijn verwijde
Nadere informatieVezelverrijkt dieetadvies. Diëtetiek
Vezelverrijkt dieetadvies Diëtetiek Inleiding De arts heeft u doorverwezen naar de diëtist. Bij sommige aandoeningen van zowel de dunne als de dikke darm is het wenselijk het vezelgehalte van de voeding
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER. Duphalac, stroop 667 mg /ml
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER Duphalac, stroop 667 mg /ml Lees de hele bijsluiter zorgvuldig door voordat u start met het gebruik van dit geneesmiddel. - Bewaar deze bijsluiter, het kan
Nadere informatieBijwerkingen van chemotherapie. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg
Bijwerkingen van chemotherapie Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Mondverzorging 3 Huidverzorging 4 Voeding 5 Vermoeidheid 6 Haarverzorging 7 Diarree
Nadere informatieLast van verstopping?
Last van verstopping? Wat kunt u er zelf aan doen en waar moet u voor oppassen? www.drogistensite.nl De drogist heeft er gezond verstand van 1 VERSTOPPING - wat kunt u er zelf aan doen en waar moet u voor
Nadere informatieStoelgang. die niet vanzelf gaat
Stoelgang die niet vanzelf gaat Beste ouders Uw kind is opgenomen omwille van een fecale impactie of obstipatie en een bijhorende darmspoeling. In deze brochure vindt u algemene informatie over het ziektebeeld,
Nadere informatieAdvies voor een vezelverrijkte voeding
Advies voor een vezelverrijkte voeding U heeft het advies gekregen om meer vezels in de voeding te gebruiken. Voedingsvezels komen alleen voor in plantaardige producten. In het ene product zitten meer
Nadere informatieMaag-, darm- en leverziekten
Afdeling: Onderwerp: Maag-, darm- en leverziekten (PDS) 1 Het Prikkelbare darmsyndroom Voor sommige darmklachten die langdurig aanhouden of steeds terugkomen, is geen lichamelijke oorzaak te vinden. Men
Nadere informatieVoedingsadviezen. voor kinderen met verstopping (obstipatie) Dietetiek
Dietetiek Voedingsadviezen voor kinderen met verstopping (obstipatie) Inleiding De voedingsgewoonten in de Westerse wereld zijn de laatste eeuw duidelijk veranderd. Het suikergebruik is verdubbeld, we
Nadere informatieInformatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Prikkelbare Darm Syndroom
Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Prikkelbare Darm Syndroom De Maag Lever Darm Stichting heeft deze brochure met de grootst mogelijke zorgvuldigheid
Nadere informatieWilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Chirurgie. Aambeien
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Chirurgie Aambeien 1 Aambeien In deze brochure kunt u lezen wat aambeien zijn, waardoor ze veroorzaakt worden en welke behandelingsmogelijkheden
Nadere informatieBekkenfysiotherapie bij verstopping
Bekkenfysiotherapie bij verstopping Albert Schweitzer ziekenhuis Regionaal Bekkenboden Centrum juni 2010 pavo 0681 Inleiding In deze folder leest u meer over verstopping (obstipatie) en wat de bekkenfysiotherapeut
Nadere informatieAdvies bij vezelverrijkte voeding
Advies bij vezelverrijkte voeding Informatie voor patiënten F0180-1011 maart 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam
Nadere informatieLAR-syndroom Klachten na een endeldarmoperatie
LAR-syndroom Klachten na een endeldarmoperatie Afdeling algemene chirurgie Low Anterior Resectie-syndroom Het LAR-syndroom is een verzamelnaam voor klachten die kunnen ontstaan na een endeldarmoperatie.
Nadere informatieDarmspoelen bij kinderen
Darmspoelen bij kinderen PIPO-poli voor kinderen met plas- en poepproblemen Vrouw Moeder Kind-centrum Darmspoelen bij kinderen Uw kind heeft obstipatie (verstopping), hardnekkig ontlastingsverlies of beiden.
Nadere informatiePDS B e l a n g e n v e r e n
r a b l D e PDS B e l a n g e n v e r e n r m S y n d r o a o m i g e i n g k k i r P De diagnose PDS 2 Het Prikkelbare Darm Syndroom, een functionele aandoening Ziekten met een duidelijke diagnose zijn
Nadere informatieAdviezen voor een voedingsvezelverrijkt en vochtverrijkt dieet
Adviezen voor een voedingsvezelverrijkt en vochtverrijkt dieet Bronvermelding Deze folder is gemaakt door de afdeling diëtetiek van het UMC Utrecht: Adviezen voor een voedingsvezelverrijkt en vocht verrijkt
Nadere informatieObstipatie (verstopping) bij kinderen Informatie voor ouders Polikliniek Kindergeneeskunde
Obstipatie (verstopping) bij kinderen Informatie voor ouders Polikliniek Kindergeneeskunde Inhoud: Inleiding. Algemeen: o Wat is obstipatie? o Kenmerken van obstipatie. o Hoe herken ik obstipatie bij mijn
Nadere informatieDieetadviezen voor mensen met een colostoma
Dieetadviezen voor mensen met een colostoma Naam : Datum : Specialist : Diëtist : Telefoonnummer : o (0223) 69 69 16 o (0223) 69 69 27 o (0223) 69 62 81 o (0223) 69 63 29 1 Inhoud pag. 1. Inleiding...
Nadere informatieBehandeling van aambeien (graad één, twee en drie)
Behandeling van aambeien (graad één, twee en drie) Behandeling met rubberbandjes mca.nl Inhoudsopgave Voorbereiding op de ingreep 3 De ingreep 3 Wat kunt u na de ingreep verwachten? 4 Complicaties 5 Controle
Nadere informatieVOEDING BIJ CHRONISCHE DARMONTSTEKINGEN FRANCISCUS GASTHUIS
VOEDING BIJ CHRONISCHE DARMONTSTEKINGEN FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Deze informatie is bestemd voor patiënten die bekend zijn met chronische darmontstekingen. De meest bekende zijn: de ziekte van Crohn
Nadere informatieMaag Lever Darm Stichting Postbus 430, 3430 AK Nieuwegein Telefoon 030 60 55 88 1 Fax 030 60 49 87 1 Internet www.mlds.nl E-mail info@mlds.
Ik wil de Maag Lever Darm Stichting steunen: Ja, natuurlijk steun ik het belangrijke werk van de MLDS en stort mijn gift op giro 2737. Ja, natuurlijk steun ik het belangrijke werk van de MLDS. Ik betaal
Nadere informatieVoeding zwangere- en kraamvrouw
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres vzvp wincampus 27 March 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/72346 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieInformatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Darmflora
Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Darmflora Deze brochure is ontwikkeld door de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van
Nadere informatieSPIJSVERTERINGSKOLDER
Ik wil de Maag Lever Darm Stichting steunen: Ja, natuurlijk steun ik het belangrijke werk van de MLDS en stort mijn gift op giro 2737 Ja, natuurlijk steun ik het belangrijke werk van de MLDS. Ik betaal
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE AAMBEIEN. Of haemorrhoïden
PATIËNTEN INFORMATIE AAMBEIEN Of haemorrhoïden Mevrouw, mijnheer Binnenkort word je op de afdeling endoscopie verwacht voor de behandeling van inwendige aambeien. Aambeien zijn uitgezette bloedvaatjes
Nadere informatieVoedingsadviezen bij obstipatie
Voedingsadviezen bij obstipatie In deze folder vindt u informatie over de oorzaken en behandeling van obstipatie. Verder leest u hoe dit toe te passen is in het dagelijks leven. Inhoud Wat is obstipatie?
Nadere informatiePatiënteninformatie. Low Anterior Resectie-syndroom. (klachten na een endeldarmoperatie)
Patiënteninformatie Low Anterior Resectie-syndroom (klachten na een endeldarmoperatie) Low Anterior Resectie-syndroom (klachten na een endeldarmoperatie) 20180015 Low Anterior Resectie-syndroom.indd 1
Nadere informatieStoelgang. die niet vanzelf gaat
Stoelgang die niet vanzelf gaat Beste ouders Uw kind is opgenomen omwille van een fecale impactie of obstipatie en een bijhorende darmspoeling. In deze brochure vindt u algemene informatie over het ziektebeeld,
Nadere informatieNaam : Datum : Specialist : Diëtist : Telefoonnummer : o (0223) 69 69 16 o (0223) 69 69 27 o (0223) 69 62 81 o (0223) 69 63 29
Diverticulitis Naam : Datum : Specialist : Diëtist : Telefoonnummer : o (0223) 69 69 16 o (0223) 69 69 27 o (0223) 69 62 81 o (0223) 69 63 29 1 Inhoud pag. Inhoud...2 Wat is diverticulitis?...3 Oorzaken
Nadere informatieMedicijnen bij de ziekte van Parkinson
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Medicijnen bij de ziekte van Parkinson z Medicijnen bij de ziekte van Parkinson 1 Als u de ziekte van Parkinson hebt, komt er
Nadere informatieAambeien. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Aambeien Ziekenhuis Gelderse Vallei Deze folder geeft u informatie over de behandeling van aambeien. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven. Wat zijn
Nadere informatievoedingsvezel verrijkt dieet
voedingsvezel verrijkt dieet inhoudsopgave Waarom deze brochure Wat zijn voedingsvezels? Algemene adviezen Wat zijn vezelrijke voedingsmiddelen? Hoeveel voedingsvezel is per dag nodig? Vochtadvies Werken
Nadere informatieVERSTOPPING (OBSTIPATIE)
VERSTOPPING (OBSTIPATIE) 17521 Wat is obstipatie? Met obstipatie bedoelen we een chronische darmverstopping, waarbij de dikke darm en de endeldarm gevuld zijn met ontlasting. Dit gaat meestal gepaard met
Nadere informatieHoe voorkomt of verhelpt u klachten? Welke onderzoeken zijn nodig?
Aambeien Aambeien zijn uitgezakte zwellichamen bij de anus. Deze zwellichamen heeft iedereen. Ze bevinden zich aan de binnenkant op het eind van de endeldarm en het begin van de sluitspier. Zo'n zwellichaam
Nadere informatieChirurgie. Aambeien. Haemorrhoïden
Chirurgie Aambeien Haemorrhoïden Inleiding Deze folder geeft u informatie over de behandeling van aambeien. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven.
Nadere informatieAnale Wondjes (Fissuur)
Anale Wondjes (Fissuur) Anale fissuur Inleiding Deze folder geeft u informatie over anale fissuren en de behandelingsmogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders
Nadere informatiePDS B e l a n g e n v e r e n
r a b l D e PDS B e l a n g e n v e r e n r m S y n d r o a o m i g e i n g k k i r P Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) Informatie voor de bedrijfs-/keuringsarts en/of arbeidsdeskundige én voor de werkgever
Nadere informatieChirurgie. Aambeien (haemorrhoïden)
Chirurgie Aambeien (haemorrhoïden) 1 Inleiding Deze folder geeft u informatie over de behandeling van aambeien. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven.
Nadere informatieBehandeling van een anale fissuur
Chirurgie Behandeling van een anale fissuur www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl CHI060 / Behandeling van een anale fissuur / 17-07-2014 2 Behandeling
Nadere informatiePrikkelbare darm syndroom
Prikkelbare darm syndroom Inhoudsopgave Wat is het Prikkelbare darm syndroom? Wat zijn de klachten? Wat zijn de oorzaken? Hoe wordt de diagnose gesteld? Wat zijn de behandelopties? Wat kunt u zelf doen?
Nadere informatieFissuur (kloofje bij de anus)
Fissuur (kloofje bij de anus) Inleiding Uw huisarts heeft bij u een kloofje bij de anus vastgesteld en verwijst u naar de polikliniek Proctologie van het HagaZiekenhuis. Deze polikliniek op de locatie
Nadere informatie