E.ON Benelux B.V. Hoofdkantoor Rotterdam

Transcriptie

1 Energie Bespaar Plan E.ON Benelux B.V. Hoofdkantoor Rotterdam Klantnummer : Adres : Capelseweg 400, 3068 AX Rotterdam Postadres : Postbus AP Rotterdam Telefoon : 0031 (0) Adviseur : Jorn Schaffer +31 (0)

2 Inhoud 1 VOORWOORD 3 2 ALGEMENE GEGEVENS VAN HET GEBOUW 4 3 SAMENVATTING 5 4 ENERGIE-ANALYSE Meerjarenoverzicht verbruiken Gas Elektriciteit Water Meerjarenoverzicht kosten Energiebalans Gasbalans Elektriciteitsbalans* Waterbalans Specificatie Elektriciteitbalans 9 5 BESTAANDE SITUATIE Bouwkundig Werktuigbouwkundige installaties Elektrotechnische installaties Waterinstallaties 13 6 ENERGIEBESPARENDE MAATREGELEN Bouwkundig Werktuigbouwkundige installaties Elektrotechnische installaties Waterinstallaties 17 7 BEHEERSASPECTEN 18 8 MILIEU Klimaatverandering als gevolg van het broeikaseffect Zure regen 20 9 CONCLUSIE EN OVERZICHT BIJLAGE 22 Energie Bespaar Plan 20 april van 22

3 1 VOORWOORD Op 22 maart 2012 is bij E.ON Benelux N.V., hierna te noemen E.ON, op de locatie Capelseweg 400 te Rotterdam een energieonderzoek uitgevoerd. Dit onderzoek vond plaats in opdracht van E.ON Benelux. Het doel van dit onderzoek is: een inventarisatie van energie- en waterverbruiken, de energiebalans, de technische situatie en het gedrag teneinde een uitgebreid advies te kunnen geven omtrent de besparingsmogelijkheden. Met dit plan wordt nagestreefd: Een inventarisatie van de historische energie- en waterverbruiken, de energiebalans. De technische situatie; Een inventarisatie van de huidige energie- en waterverbruiken, de energiebalans. De technische situatie; Het gedrag teneinde een uitgebreid advies te kunnen geven omtrent de besparingsmogelijkheden. Deze rapportage Energie Besparings Plan voldoet aan de volgende wetgeving/praktijkrichtlijnen: Milieuwetgeving Algemene Maatregelen van Bestuur Energie Bespaar Plan 20 april van 22

4 2 ALGEMENE GEGEVENS VAN HET GEBOUW Aantal gebouwen 1 Bouwjaar gebouw 1992 Aantal bouwlagen 6; exclusief dakopbouw Bruto vloeroppervlak m² Inhoud m³ Aantal medewerkers 150 Contactpersoon Huib Zandwijk; Boundery Manager Postadres Postbus 8642, 3009 AP Rotterdam Telefoon +31 (0) Fax +31 (0) Mobiel +31 (0) h.zandwijk@eon-benelux.com Website Constateringen: De voedingen voor de benodigde warmte, elektriciteit en water komen uit het bedrijfsgebouw. In de voedingsleiding voor de warmte is een warmtemeter opgenomen, maar deze is niet verder aangesloten. In de diverse kabels voor de elektriciteit zijn geen tussenmeters opgenomen. In de voedingsleiding voor het drinkwater is een tussenmeter aanwezig, maar deze wordt niet opgenomen. De benodigde hoeveelheid warmte is berekend met de verhouding gasverbruik en gebouwinhoud van het pand aan de Dr. Holtroplaan 2-28 te Eindhoven. Het elektricteitsverbruik is berekend aan de hand van de opname van alle verlichtingsarmaturen en apparatuur in het gebouw en de vermogens te vermenigvuldigen met de verbruikstijden. Met de berekening van het waterverbruik is uitgegaan van een verbruik van ongeveer 9 m³/werknemer/jaar. De bedrijfstijden liggen tussen 06:30 en 18:30 uur op maandag t/m vrijdag. Afdeling PCC op de 3 e etage is continue in bedrijf (8760 h/jaar). Energie Bespaar Plan 20 april van 22

5 3 SAMENVATTING In dit rapport zijn de berekende energie- en waterverbruikscijfers over één jaar van dit gebouw weergegeven. In de tabel hieronder worden de kengetallen 2011 van het gebouw vergeleken met de landelijke kengetallen van kantoorgebouwen: Referentie Gasverbruik Elektriciteitsverbruik Waterverbruik in m³/jaar/ in kwh/jaar/ in m³/jaar/ m³ gebouwinhoud m² vloeroppervlak persoon jaarverbruik 4,6 130,8 9 landelijke kengetallen * Kengetallen van AgentschapNL Vergelijkend met de landelijke kengetallen van kantoorgebouwen kunnen we concluderen dat: - het gasverbruik gemiddeld is; - het elektriciteitsverbruik hoog is; - het waterverbruik niet extreem is. Tijdens het energieonderzoek ter plaatse hebben we kunnen constateren dat er mogelijkheden zijn om te besparen op het energieverbruik en de -kosten. In hoofdstuk 6 zijn maatregelen aangegeven om het energieverbruik te kunnen verlagen. Deze maatregelen zijn in hoofdstuk 9 (conclusie en overzicht) onder overzicht nog eens kort samengevat. De in deze rapportage vermelde graaddagen in zijn gewogen graaddagen van het waarnemingsstation Rotterdam en zijn aangeleverd door KWA bedrijfsadviseurs BV. De belangrijkste besparingen zijn te realiseren door middel van het plaatsen van tussenmeters (en het energiebeheer hiervan) en het vervangen dan de verlichting. Jorn Schaffer kan u vanuit E.ON helpen om het juiste product te selecteren voor de juiste prijs. Contact opnemen kan via: Jorn.schaffer@eon-benelux.com of +31 (0) Alle in dit rapport vermelde bedragen zijn exclusief BTW. Energie Bespaar Plan 20 april van 22

6 4 ENERGIE-ANALYSE 4.1 Meerjarenoverzicht verbruiken Gas Periode m³ Graaddagen m³/graaddag , ,0 16,0 14, ,0 10,0 8,0 6,0 4, gasverbruik in m³ 2,0 0, gasverbruik in m³ / graaddag m³ aardgas is vergelijkbaar met MegaJoule warmte Elektriciteit Periode kwh Dagen kwh/dag elektriciteitsverbruik in kwh elektriciteitsverbruik in kwh / dag Energie Bespaar Plan 20 april van 22

7 4.1.3 Water Periode m³ Dagen m³/dag , , ,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0, waterverbruik in m³ waterverbruik in m³ / dag 4.2 Meerjarenoverzicht kosten Periode Gas Elektriciteit Water , , , ,00 ENERGIE- EN WATERKOSTEN IN EURO ENERGIE- EN WATERKOSTEN IN EURO VAN LAATSTE PERIODE 60% , , ,00 2% , ,00 0, gas elektriciteit water 38% Gas Elektriciteit Water Energie Bespaar Plan 20 april van 22

8 4.3 Energiebalans Gasbalans Toepassing m³ % Verwarming kantoorgebouw % Ventilatie kantoorgebouw % TOTAAL % Elektriciteitsbalans* Toepassing kwh % verlichting kantoorgebouw; excl. PCC % verlichting PCC 3e etage % klimaatinstallaties % totale ICT % keukenapparatuur % warmwatervoorziening % overig % TOTAAL % * zie specificatie Waterbalans Toepassing m³ % koudwater % warmwater 80 6% TOTAAL % Energie Bespaar Plan 20 april van 22

9 4.3.4 Specificatie Elektriciteitbalans Toestel / verbruiker(s) Aantal Verbruik kwh Totaal kwh Verlichtingsinstallatie (excl. PCC): inbouw TLD58W inbouw 2TLD18W inbouw PLC18W inbouw 2PL11W halogeen inbouwspot 35W opbouw TLD58W inbouw 2PLC18W reclameverlichting noodverlichting UIT Verlichting PCC; 3e etage: inbouw TLD58W inbouw 2TLD18W Klimaatinstallaties: transportpomp cv beg. grond circulatiepomp vloerverwarming 1e etage circulatiepomp vloerverwarming restaurant circulatiepomp radiatoren begane grond circulatiepomp stralingspanelen circulatiepomp verwarmingsbatterij LBK toevoerventilator LBK afvoerventilator LBK overdrukventilatoren trappenhuis 1 en afzuigventilator toiletten leidingverwarming koelachine West koelmachine 3e etage Oost koelmachine West computerruimte koelmachine 3e verdieping verblijfsruimten koelunit printerruimte 5e etage koelunit printerruimte 4e + directie 5e etage motor fancoilunits koelmachine verblijfsruimten etages koelunit telefooncentrale 2e etage Transport naar pagina 10: Energie Bespaar Plan 20 april van 22

10 Toestel / verbruiker(s) Aantal Verbruik kwh Totaal kwh Transport van vorige pagina 9: koelunit printerruimte 1e etage luchtgordijn entree Warmwatervoorziening: elektrische boiler 80 liter tapwatercirculatiepomp close up boiler 10 liter (toilet beg. grond) Totale ICT: Servers, werkstations, printers, enz Keukenapparatuur: koffieautomaat koelkast diverse waterkokers diversen: Totaal: Energie Bespaar Plan 20 april van 22

11 5 BESTAANDE SITUATIE 5.1 Bouwkundig Het bouwjaar van dit kantoorgebouw is Het gebouw is voorzien van de nodige thermische isolatie, zoals vloer-, spouwmuur- en dakisolatie. Het gebouw is voorzien van een plat dak. Ook de dakopbouw ten behoeve van de technische ruimten is voorzien van een plat dak. De buitengevels zijn voorzien van beplating en de aanwezige raamkozijnen zijn van aluminium met dubbel glas en goede kierdichting. De ramen zijn aan de binnenzijde voorzien van zonwering in de vorm van verticale lamellen. De entree van het gebouw is voorzien van een tochtportaal met draaideur. De oppervlakte van de begane grond is klein, zodat een groot deel van de verdiepingsvloer in de buitenlucht zit. Om die reden is deze vloer voorzien van vloerverwarming en isolatie. 5.2 Werktuigbouwkundige installaties De benodigde warmte voor het kantoorgebouw wordt betrokken vanaf het bedrijfsgebouw. De voedingsleidingen aanvoer en retour zijn op de begane grond voorzien van een warmtemeter, maar deze is niet aangesloten. Zodoende wordt de geleverde warmte niet gemeten. Vanaf de begane grond, waar ook de transport is aangebracht, gaan de leidingen via een leidingschacht naar de verdeler in de technische ruimte in de dakopbouw. Op deze verdeler zijn de volgende groepen aangesloten: - vloerverwarming 1 e bouwlaag; - radiatoren begane grond; - stralingspanelen Oost; - stralingspanelen West; - verwarmingsbatterij luchtbehandelingskast (LBK). Ten behoeve van de voedingen, beveiligingen, regeling en besturing van de klimaatinstallaties is een regelkast aanwezig, waarin alle nodige apparatuur is opgenomen. In deze regelkast is ook de regeling van de vloerverwarming van het restaurant opgenomen. De oude regelapparatuur in de regelkast was van het fabricaat Staefa. Deze regelapparatuur is in 2004 vervangen door een digitaal regelsysteem van het fabricaat en type Priva Compri HX4, welke via een modem op afstand uitleesbaar is. Met dit regelsysteem kan de onderlinge warmtevraag per groep prima worden afgestemd en de koelvraag worden afgestemd op de aansturing van de koelmachine(s). De groepen voor de radiatoren en de stralingspanelen worden weersafhankelijk geregeld. De radiatoren en stralingspanelen zijn voorzien van thermostaatkranen voor de naregeling. Op het bedieningspaneel bij de receptie zijn twee overwerkschakelaars aanwezig; een voor de verwarmingsinstallatie en een voor de luchtbehandelingsinstallatie. De luchtbehandelingskast (LBK) in de technische ruimte is van het fabricaat en type Wolf Klimatechniek KG400 en is voorzien van een verwarmings- en een koelelement. Het thermisch vermogen van de verwarmingsbatterij is 91 kw en van de koelbatterij 107 kw. Ten behoeve van de Energie Bespaar Plan 20 april van 22

12 koeling is in de technische ruimte een koelmachine aanwezig van het fabricaat en type Klimatechniek KCR351, bouwjaar Het elektrisch opgenomen vermogen van deze koelmachine is 31,7 kw. De LBK en de koelmachine zijn ten behoeve van de ventilatie van de kantoorruimten in nagenoeg het gehele gebouw. Voor trappenhuis 1 zijn twee overdrukventilatoren en voor trappenhuis 2 zijn drie overdrukventilatoren aanwezig. Bij brand kunnen deze ventilatoren worden ingeschakeld om overdruk te creëren. Voor de afzuiging van de toiletten is een afzuigventilator aanwezig. Ten behoeve van de koeling van diverse afzonderlijke ruimten zijn de volgende koelmachines c.q. koelunits aanwezig: - op dak West de koelmachine ten behoeve van de computerruimte. Deze koelmachine is van het fabricaat en type IBK Compac Climaveneta HRAT0091, bouwjaar Het elektrisch opgenomen vermogen is 10,3 kw; - koelmachine ten behoeve van de verblijfsruimten op de 3 e etage. Deze koelmachine is van het fabricaat Horos en het opgenomen elektrisch vermogen is 6,8 kw; - koelunit ten behoeve van de printerruimte op de 5 e etage. De koelunit is van het fabricaat en type Fujitsu R410A en het opgenomen elektrische vermogen is 1,42 kw; - koelunit ten behoeve van de printerruimte 4 e etage en de directiekamer 5 e etage. De koelunit is van het fabricaat Daikin, bouwjaar 1994, en het elektrisch opgenomen vermogen is 2,76 kw; - op de begane grond buiten onder de vloer van de 1 e etage zijn twee koelunits aanwezig ten behoeve van de koeling van de printerruimte 1 e etage en de telefooncentrale. Voor beide koelunits is uitgegaan van een elektrisch opgenomen vermogen van 1,42 kw. - Op de 3 e etage in de ruimte wacht PCC zijn plafondunits aanwezig ten behoeve van de koeling, welke in de ruimte kunnen worden bediend. Ten behoeve van de luchttoevoer zijn deze units aangesloten op het bestaande ventilatiesysteem. - In de spreekkamers op de 3 e etage zijn plafondunits aanwezig ten behoeve van de airconditioning, welke ter plaatse worden bediend. Deze units zijn niet aangesloten op het centrale ventilatiesysteem, maar rechtstreeks op de buitenlucht. 5.3 Elektrotechnische installaties De elektriciteitsvoedingen voor de onderverdeelinrichtingen op de etages en voor de technische ruimte en klimaatinstallaties komen rechtstreeks van het bedrijfsgebouw. De voedingskabels zijn niet voorzien van een kwhmeter, zodat het elektriciteitsverbruik van dit kantoorgebouw onbekend is. Om die reden is een uitvoerige opname van verlichtingsarmaturen en apparatuur gedaan, om een zo nauwkeurig mogelijk berekening van het elektriciteitsverbruik te maken. Voor de verlichting van de verblijfs- c.q. kantoorruimten zijn over het algemeen enkellamps inbouw armaturen TLD58W toegepast. Voor de verlichting van de gangen zijn tweelamps armaturen 2TLD18W toegepast. Verder zijn diverse verlichtingsarmaturen van het type Energie Bespaar Plan 20 april van 22

13 PLC18W, 2PL11W, halogeen inbouw 35W, opbouw TLD58W en 2PLC18W toegepast. Diverse armaturen in de gangen zijn voorzien van noodverlichting en op alle etages zijn UITtjes aanwezig. De apparatuur ten behoeve van de klimaatinstallaties is hiervoor onder 5.2 uitvoerig omschreven. Op elke etage is een pantry met koffieautomaat aanwezig. Verder is op de 3 e etage PCC een pantry aanwezig met koffieautomaat, senseoapparaat, waterkoker en koelkast. Verder is bij de receptie een koelkast aanwezig. Voor de warmwatervoorziening is een elektrische boiler met tapwaterpomp en een close up boiler 10 liter aanwezig; zie onder Waterinstallaties De voedingsleiding voor het drinkwater komt vanaf het bedrijfsgebouw. In deze voedingsleiding is op de begane grond een watermeter met een Qn van 5 m³/h aanwezig. Tijdens het energieonderzoek was de stand op deze watermeter Ten behoeve van de warmwatervoorziening in het gebouw is in de technische ruimte in de dakopbouw een elektrische boiler van 80 liter aanwezig. Ten behoeve van het transport van het warme water is een tapwater circulatieleiding met tapwaterpomp aanwezig. Verder is bij het toilet op de begane grond een close up boiler van 10 liter aanwezig voor het benodigde warme water ter plaatse. Energie Bespaar Plan 20 april van 22

14 6 ENERGIEBESPARENDE MAATREGELEN 6.1 Bouwkundig Het totale gebouw is voorzien van een goede thermische isolatie. Er kunnen geen rendabele isolerende maatregelen worden geadviseerd. 6.2 Werktuigbouwkundige installaties Aansluiten warmtemeter: De voedingsleiding voor de warmtelevering van dit kantoorgebouw vanaf het bedrijfsgebouw is voorzien van een warmtemeter. Omdat deze warmtemeter nooit is aangesloten is niet bekend hoeveel warmte er jaarlijks wordt verbruikt. Geadviseerd wordt om deze warmtemeter alsnog aan te sluiten. Het aansluitkastje hiervoor is aanwezig. Vanaf dit kastje kan een kabel worden gelegd naar de regelapparatuur in de technische ruimte in de dakopbouw en worden aangesloten op een ingang van de Priva regelapparatuur. Op deze wijze kan het warmteverbruik inzichtelijk worden gemaakt. Tevens kan er gecommuniceerd worden naar een energie monitoring systeem. In hoofdstuk 6.3 wordt hier dieper op ingegaan. De investering hiervoor wordt geraamd op 1.000,00. Deze maatregel leidt tot een efficiënter energiebeheer. Klimaatinstallaties: Omdat de klimaatinstallaties goed zijn geregeld kunnen geen verdere energiebesparende technische maatregelen worden geadviseerd. 6.3 Elektrotechnische installaties Plaatsing kwh-meters: Omdat in de voedingskabels vanaf het bedrijfsgebouw naar dit kantoorgebouw geen kwh-meters zijn opgenomen zijn ook geen meerjaren verbruiken elektriciteit bekend. Geadviseerd wordt om de voedingskabels te voorzien van elektronische kwh-meters met zendmoduul, zodat deze zijn voorzien van een draadloze afstanduitlezing. Ook is dit aan te bevelen voor elke onderverdeelinrichting op de diverse etages. Op die wijze krijgt men inzicht in de totaal verbruiken en in de deelverbruiken. Uitgaande van 8 stuks kwh-meters en 1 stuks ontvanger met visualisatiesoftware wordt de investering geraamd op 5.000,00. In de viualisatiesoftware kan ook het verbruik van de in 6.2 genoemde warmtemeter worden weergegeven. De software bevat rapportagemogelijkheden waardoor met verbruik kan afzetten tegen verschillende variabelen (aantal medewerkers, vloeroppervlakte, enz.) Uitgaande van een goed energiebeheer wordt de besparing geraamd op kwh/jaar is 1.650,00/jaar, zodat de terugverdientijd 3 jaar is. Energie Bespaar Plan 20 april van 22

15 Toepassing T5 energiebesparingsysteem: De aanwezige TLD verlichtingsarmaturen zijn voorzien van T8 buizen. Geadviseerd wordt om de inbouwarmaturen TLD58W in de kantoorruimten te voorzien van het T5 energiebesparingsysteem. Voorwaarde is wel dat de armaturen technisch nog in een goede staat zijn. Bij dit systeem worden de lampvoetjes van de TLD-buizen T5 aan beide zijden voorzien van een passtuk, zodat deze buis in de bestaande lampvoetjes van het armatuur past. Bovendien zit in één passtuk een elektronisch voorschakelapparaat met starter, waardoor het voorschakelapparaat (ballast) in het TL-armatuur grotendeels wordt overbrugd. Dit systeem geeft bij vervanging van TLD-buizen 58W door T5 buizen 35W een besparing van ongeveer 45% op het elektriciteitsverbruik. Indien in totaal 396 inbouwarmaturen TLD58W worden voorzien van dit energiebesparingsysteem is de te verwachten besparing kwh/jaar is 3.520,00 per jaar. De investering wordt geraamd op ,00, zodat de terugverdientijd 3,6 jaar is. Tevens kan het vervangen van oude T8 armaturen voor nieuwe T5 armaturen een oplossing zijn. In het geval van de gangverlichting is dit een goede oplossing. De besparing is 40% t.o.v. de huidige situatie. De investering bedraagt 7.500,-. De besparing is kwh, wat neer komt op 1.051,25 en een terugverdientijd van 7 jaar. Toepassing LED buislampen: Voor de verlichting van de gangen zijn inbouwarmaturen 2TLD18W toegepast. Geadviseerd wordt om in de 139 armaturen van dit type de T8 buizen te vervangen door LED buislampen 9W. De investering hiervoor wordt geraamd op ,00. De besparing wordt geraamd op kwh/jaar is 1.452,00/jaar, zodat de terugverdientijd 9 jaar is. Energie Bespaar Plan 20 april van 22

16 Toepassing bewegingsmelders en tijdschakelaars: Tijdens de rondgang door het gebouw werd geconstateerd dat in diverse kantoorruimten de verlichting in bedrijf was, terwijl er niemand aanwezig was. Bovendien kregen we de informatie dat de beveiliging op het einde van de werkdag in diverse verlaten ruimten nog de verlichting moet uitschakelen. Ondanks dat elke ruimte voldoende schakelmogelijkheden heeft wordt die onvoldoende benut. Ook blijken de koffieautomaten op de etages dacht en nacht in bedrijf te zijn, hetgeen onnodig is. Daarom wordt de toepassing van bewegingsmelders en tijdschakelaars geadviseerd voor de armaturen in de kantoorruimten en de koffieautomaten (uitgezonderd PCC). Met het bewegingsmelders en tijdschakelaars kan het verbruik teruggedrongen worden. In het kantoorgebouw van E.ON aan de Dr. Holtroplaan 2-28 te Eindhoven is hiermee al de nodige ervaring opgedaan. Toepassing van dit systeem levert een besparing van 15 tot 30 % op het elektriciteitsverbruik van de aangesloten verbruikers op. De te verwachten besparing is circa kwh/jaar, is 1.430,00 /jaar. De investering is afhankelijk van de kosten van de apparatuur en de installatiekosten. Hiervoor dient een offerte te worden opgesteld. Energie Bespaar Plan 20 april van 22

17 6.4 Waterinstallaties Opname watermeter: Geadviseerd wordt om de stand van de aanwezige watermeter jaarlijks op te nemen. Deze maatregel zal niet direct leiden tot een vermindering van het waterverbruik, maar wel inzicht geven in het jaarverbruik. Toepassing zonneboiler systeem: In de technische ruimte in de dakopbouw is een elektrische boiler 80 liter opgesteld. Via een tapwater circulatieleiding wordt het warme water door het kantoorgebouw getransporteerd, zodat op elk gewenst moment op de diverse tappunten warm water beschikbaar is. Geadviseerd wordt om een zonneboiler systeem te installeren, waarmee het benodigde warme water kan worden opgewarmd. De elektrische boiler kan dan bijverwarmen, indien de zonnepanelen op enig moment onvoldoende warmte kunnen leveren. De investering wordt geraamd op 3.000,00. De besparing wordt geraamd op kwh/jaar is 220,00/jaar, zodat de terugverdientijd 13,6 jaar is. Energie Bespaar Plan 20 april van 22

18 7 BEHEERSASPECTEN Het besparen van energie en water is niet alleen te bereiken door het nemen van technische maatregelen, maar zeer zeker ook een kwestie van het beheren van energie- en waterstromen, met andere woorden energie- en waterbeheer. Uit de praktijk is gebleken, dat invoering van energie- en waterbeheer in veel situaties vijf tot tien procent op de energie- en de waterrekening kan besparen. Hoe is energie- en waterbeheer daadwerkelijk in uw organisatie in te voeren? De volgende organisatorische maatregelen leiden tot resultaat: geef iemand de structurele (deel)taak van energie- en waterbeheerder; registreer tenminste eenmaal per maand het energie- en waterverbruik; door registratie kan ook het effect van besparende maatregelen worden vastgelegd; registratie is geen doel op zich, er moet wel iets met de gegevens gebeuren. beoordeel het verbruik aan de hand van gegevens van de afgelopen periode en tracht oorzaken op te sporen waardoor er veranderingen in de verbruiken zijn ontstaan en hoe hiermee om te gaan. het is belangrijk om alle gegevens regelmatig en op een heldere wijze te rapporteren. Het is belangrijk om regelmatig de instellingen van temperatuurregelaars en thermostatische radiatorafsluiters te controleren. Kortom: het energie- en waterverbruik is afhankelijk van organisatie, techniek en gedrag. In een duidelijke grafiek is in één oogopslag te zien hoe het verbruikprofiel van elektriciteit er uit ziet; zie voorbeeld hieronder Voorbeeld elektriciteitspatroon dal in kwh piek in kwh kw max verbruik in kwh belasting in kw jan febr maart april mei juni juli aug. sept. okt. nov. dec. 0 Energie Bespaar Plan 20 april van 22

19 8 MILIEU Klimaatverandering als gevolg van het broeikaseffect Gassen die van nature in de atmosfeer aanwezig zijn, kooldioxide, methaan, stikstofoxiden, waterdamp en ozon, zorgen er voor dat de temperatuur op de aarde zo n 33 graden hoger is dan hij zonder atmosfeer zou zijn. Deze zogenaamde broeikasgassen zorgen voor het natuurlijk broeikaseffect. Door middel van het fotosynthese-proces zetten planten kooldioxide om in eigen voedingsstoffen en zuurstof. Als planten vergaan komt de kooldioxide weer vrij. Ook mens en dier ademen kooldioxide uit. Kooldioxide is dus van belang voor het leven op aarde. In een niet aangetast systeem wordt er net zo veel kooldioxide uit de atmosfeer onttrokken als er aan wordt toegevoegd en is er dus sprake van een evenwicht. Door verbranding van fossiele brandstoffen stijgen de concentraties van de broeikasgassen in de atmosfeer en wordt het natuurlijk broeikaseffect versterkt. Een gevolg hiervan is dat de warmtebalans op aarde wordt verstoord. De toename van de broeikasgassen in de atmosfeer is met name veroorzaakt door een stijgend energieverbruik en een uitbreiding van industrie en landbouw. Aangezien alle fossiele brandstoffen koolstofatomen bevatten, die bij verbranding omgezet worden in kooldioxiden, zal bij stijging van het energieverbruik ook de hoeveelheid kooldioxide in de atmosfeer toenemen. De Nederlandse overheid gaat er in het NMP-plus van uit, dat energiebesparing voor 50 % bijdraagt in de geplande reductie van de kooldioxide-uitstoot. De technische mogelijkheden zijn voorhanden of onder handbereik. Berekening CO2 vorming: voor gasverbruik 1,78 kg / m³ en voor elektriciteitsverbruik 0,566 kg / kwh. Ten gevolge van het energieverbruik in dit bedrijf wordt jaarlijks ca kg kooldioxide gevormd. Energie Bespaar Plan 20 april van 22

20 8.1.2 Zure regen De gevolgen van zure regen hebben voor landbouw, bosbouw, natuurbeheer en cultuurgoederen alarmerende vormen aangenomen. Het is inmiddels duidelijk geworden dat we met een omvangrijk internationaal probleem te maken hebben. Wat is zure regen? Met zure regen wordt bedoeld het neerslaan van verontreinigingen in de lucht die een verzurende werking hebben op de bodem en het water. In vakkringen praat men liever niet over zure regen maar over zure neerslag of zure depositie. Verzurende en zuurvormende stoffen komen niet alleen met de regen naar beneden, maar bijvoorbeeld ook als stof en gas. In dat geval spreekt men van droge depositie. Natte depositie bestaat in dit verband uit regen, hagel, sneeuw en mist waarin verzurende en zuurvormende stoffen zijn opgelost. Voor Nederland geldt dat ongeveer een derde van de verzurende en zuurvormende stoffen nat op aarde terechtkomt en tweederde droog. De belangrijkste verontreinigende stoffen in de lucht die tot verzuring bijdragen zijn zwaveldioxide, stikstofmonoxide, stikstofdioxide en ammoniak. Berekening zuureenheden (ZE): voor gasverbruik 0,0126 ZE / m³ bij LowNox toestellen en 0,0445 ZE / m³ bij conventionele toestellen en bij elektriciteitsverbruik 0,01648 ZE / kwh. Ten gevolge van het energieverbruik in dit bedrijf worden jaarlijks ca zuurequivalenten gevormd. Energie Bespaar Plan 20 april van 22

21 9 CONCLUSIE EN OVERZICHT Conclusie: Vermindering van het energieverbruik door energiebesparing kan een belangrijke rol spelen in het terugdringen van de verzuring en het broeikaseffect. Bovendien slaat U met energiebesparende maatregelen twee vliegen in een klap, nl: minder kosten. een bijdrage tot het behoud van een goed milieu. Overzicht: Overzicht van de energie- en kostenbesparende maatregelen, zoals verwoord in hoofdstuk 6: - het aanbrengen van diverse kwh-meters; - de toepassing van het T5 energiebesparingsysteem in de verlichtingsarmaturen van de kantoorruimten; - het toepassen van LED buislampen in de armaturen voor de gangverlichting; - het toepassen van het Plugwise netwerk voor de verlichting van de kantoorruimten en de koffieautomaten; - het installeren van een zonneboiler systeem voor de warmwatervoorziening. Overzicht van maatregelen voor het meten van het energie- en waterverbruik als middel voor een goed energiebeheer: - het aansluiten van de aanwezige warmtemeter op de begane grond en de verbruiken registreren; - het aanbrengen van kwh-meters in de diverse voedingskabels en onderverdeelinrichtingen en de verbruiken registreren; - het periodiek opnemen van de watermeter op de begane grond. Voor het uitvoeren van energiebesparende maatregelen kan mogelijk gebruik worden gemaakt van de de EIA (Energie Investerings Aftrek). Voor meer informatie hierover zie de site Voor investeringen, besparingen en terugverdientijden, zie de hierna volgende bijlage. Energie Bespaar Plan 20 april van 22

22 10 BIJLAGE Energie- en kostenbesparende maatregelen: Besparing elektriciteit in kwh / jaar: Besparing gas in m³ / jaar: Besparing in / jaar: Investering in : Terugverdientijd in jaren: Het aanbrengen van diverse kwh-meters , ,00 3 Toepassing van het T5 energiebesparingsysteem in de , ,00 3,6 verlichtingsarmaturen in de kantoorruimten Toepassing van LED buislampen in de armaturen voor , ,00 9 de gangverlichting Toepassen van bewegingsmelders en tijdschakelaars voor de verlichting van de kantoorruimten en de koffieautomaten ,00 offerte? Toepassing van een zonneboilersysteem voor de warmwatervoorziening Vervanging van huidige armaturen in de gang voor T5 armaturen , ,00 13, ,- 7 Planning uitvoering: Energiekosten: Opmerkingen: Aardgas: 0,52 / m³ Alle genoemde bedragen zijn exclusief BTW Elektriciteit: 0,11 / kwh Alle genoemde besparingen staan los van elkaar en kunnen worden gesommeerd. Water: 0,95 / m³ De genoemde energiekosten zijn de leveringskosten inclusief de energiebelasting; kostenbesparing remplace is niet meegerekend Energiebesparende Maatregelen 18 juli 2013 bladnummer 22 van 22