GEMEENTE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL VERSLAG VAN BEVINDINGEN. Xx juni 2016 Boekjaar 2015

Transcriptie

1 GEMEENTE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL VERSLAG VAN BEVINDINGEN Xx juni 2016 Boekjaar 2015 ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^

2 VERTROUWELIJK Gemeenteraad van de gemeente Krimpen aan den IJssel Postbus AE Krimpen aan den IJssel Rotterdam, XX juni2016 Betreft: Verslag van bevindingen bij de jaarrekening 2015 Geachte leden van de raad, Het doet ons genoegen u verslag uit te brengen omtrent de uitkomsten van onze accountantscontrole van de jaarrekening van de gemeente Krimpen aan den IJssel. Onze controle is gericht op het vormen van een oordeel omtrent de jaarrekening over Bij de uitvoering van onze controle ondervinden wij de volledige medewerking en ondersteuning van de medewerkers van de gemeente Krimpen aan den IJssel. De mogelijkheid om een open en eerlijke dialoog met u als lid van de gemeenteraad te voeren, vormt een essentieel onderdeel van het controleproces, evenals van de algehele corporate governance. Wij waarderen deze mogelijkheid om de inzichten die uit onze controle voortkomen met u te kunnen delen. De onderwerpen die in dit verslag aan de orde komen, hebben onderdeel uitgemaakt van onze overwegingen bij de bepaling van de aard, het tijdstip van uitvoering en de diepgang van de controlemaatregelen die zijn toegepast bij de uitvoering van de controle van de jaarrekening. De in dit verslag opgenomen bevindingen doen geen afbreuk aan ons oordeel over de getrouwheid en rechtmatigheid van de jaarrekening Wij vertrouwen erop u hiermede van dienst te zijn geweest. Met vriendelijke groet, MAZARS PAARDEKOOPER HOFFMAN ACCOUNTANTS N.V. drs. D.J. Han RA Partner 2

3 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 2. Accountantscontrole 3. Bevindingen eindejaar controle 4. Bevindingen ten aanzien van de interne beheersing 5. Kwaliteit verslaggeving 6. Financiële positie en resultaat 7. Single Information Single Audit (SiSa) 8. Overige aandachtspunten 3 4^

4 1. INLEIDING In dit verslag van bevindingen doen wij verslag van de uitkomsten van ons onderzoek naar de getrouwheid en de rechtmatige totstandkoming van de lasten en baten en de rechtmatige totstandkoming van de balansmutaties van de jaarrekening Wij willen u over de uitkomsten jaarrekeningcontrole, kwaliteit beheersorganisatie, evt. aandachtspunten, onafhankelijkheid en controleproces. Openstaande punten in de controle Ten tijde van het schrijven van het verslag van bevindingen zijn nog niet alle onderdelen binnen de jaarrekening door ons gecontroleerd. Het verslag van bevindingen betreft dan ook onze bevindingen onder voorbehoud van de controle van deze onderdelen, te weten: m WMO: De controle van de bestedingen Zorg in Natura voor Krimpen aan den Ijssel is nog niet volledig afgerond. Van de belangrijkste zorgaanbieders zijn productieverantwoordingen met (goedkeurende) controleverklaringen ontvangen. Deze worden nog beoordeeld in relatie tot de ontvangen facturen;» Persoonsgebonden budgetten (PGB): De uitbetaling van de PGB's verloopt via de Sociale Verzekeringsbank. Deze heeft nog geen definitieve verantwoording met controleverklaring aan gemeenten toegestuurd. Daarnaast is de verwachting dat de controleverklaring niet goedkeurend zal zijn en dat de verantwoording met controleverklaring onvoldoende informatie/zekerheid zal bevatten ten behoeve van de controle van de lasten voor PGB's in de jaarrekening, waardoor de gehele PGB-besteding als onzeker zal worden meegenomen in de foutenevaluatie;» Naleving Europese aanbestedingsbeleid: Vanuit onze controle en de interne spendanalyse zijn een aantal vragen met betrekking tot de naleving van het Europese aanbestedingsbeleid geconstateerd. Deze vraagpunten worden nu nader beoordeeld. De uit de nog uit te voeren controles te ontvangen documentatie is relevante controle informatie die voor onze controle benodigd is, alvorens wij een oordeel bij de jaarrekening mogen verstrekken. Hierdoor is het op dit moment nog niet mogelijk om de controle af te ronden. Wij zijn in overleg met de gemeente welke informatie nog is benodigd en wanneer deze kan worden aangeleverd. Wij willen u bedanken voor de goede samenwerking die wij met u hebben gehad bij onze werkzaamheden ten behoeve van de controle van uw jaarrekening. 4

5 2. ACCOUNTANTSCONTROLE 2.1 Dekking en reikwijdte van de controle zijn conform de opdrachtbevestiging Wij hebben van u de opdracht gekregen om de jaarrekening 2015 van de gemeente Krimpen aan den IJssel te controleren. In onze vaktechnische opdrachtbevestiging is deze opdracht in detail verder uitgewerkt Bij deze controle hanteren wij de in het controleprotocol vastgelegde marges. Deze marges zijn in overeenstemming met de marges zoals vastgelegd in het Besluit accountantscontrole decentrale overheden (het BADO). De bij onze controle van de jaarrekening 2015 toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 100) (C ) en voor onzekerheden 300) (C ) van de totale lasten. Onze controle houdt in dat wij niet alle transacties controleren. Onze aanpak heeft als doel om belangrijke onjuistheden en onrechtmatigheden te ontdekken. In het verslag van bevindingen worden fouten en onzekerheden gerapporteerd die de door u vastgestelde rapportagetolerantie van C (opgenomen in het controleprotocol) overschrijden en worden overige bijzonderheden die van belang zijn voor de behandeling van de jaarrekening door uw bestuur gerapporteerd. 2.2 Controleverklaring 2015 Op dit moment is de controle van de jaarrekening nog niet geheel afgerond, zoals toegelicht in hoofdstuk 1 Samenvatting. Hierdoor kunnen wij u nog niet bevestigen of wij bij de jaarrekening 2015 wij een goedkeurende controleverklaring kunnen verstrekken voor het aspect getrouwheid als ook voor het aspect rechtmatigheid. Hierbij zijn wij ervan uitgegaan dat de nu overlegde jaarrekening ongewijzigd wordt vastgesteld door het bestuur. Indien er nog wijzigingen worden aangebracht in de definitieve versie van de jaarrekening dienen wij deze te beoordelen alvorens onze controleverklaring hierbij mag worden opgenomen. 5 O-

6 2. ACCOUNTANTSCONTROLE 2.3 Begrotingsrechtmatigheid De toe te passen normen voor het begrotingscriterium zijn gebaseerd op Artikel 189, 190 en 191 van de Gemeentewet en moeten door de gemeenteraad zelf nader worden ingevuld en geconcretiseerd. Dit gebeurt door middel van de begroting, via de verordening op het financieel beheer en het controleprotocol. Het systeem van budgetbeheer en -bewaking moet waarborgen dat de baten en lasten binnen de begroting blijven en dat belangrijke wijzigingen of dreigende overschrijdingen tijdig worden gemeld aan de gemeenteraad, zodat deze tijdig (binnen het begrotingsjaar) een besluit kan nemen. Een systeem met onvoldoende waarborgen voor tijdige melding aan de gemeenteraad van budgetoverschrijdingen heeft het risico in zich dat inbreuk wordt gemaakt op het budgetrecht van de gemeenteraad. Het begrotingscriterium is verder verfijnd en uitgewerkt in de kadernota rechtmatigheid die door de commissie BBV is uitgebracht. Een belangrijke inhoudelijke aanvulling betreft de vaststelling, dat het overschrijden van de begroting altijd onrechtmatig is maar niet in alle gevallen hoeft te worden meegewogen in het accountantsoordeel. Essentieel is dat de gemeenteraad nadere regels kan stellen wanneer kostenoverschrijdingen die worden gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten (1), kostenoverschrijdingen passend binnen het beleid (2) en kostenoverschrijdingen bij open einde regelingen (3) moeten meewegen bij het oordeel van de accountant. In die gevallen dat de gemeenteraad geen nader beleid stelt, geldt het uitgangspunt dat deze kostenoverschrijdingen door de accountant niet bij de beslissing of al dan niet een goedkeurende controleverklaring kan worden gegeven, wordt betrokken. Deze kostenoverschrijdingen moeten dan wel goed herkenbaar in de jaarrekening zijn opgenomen. Daarnaast moet de accountant in het verslag van bevindingen deze kostenoverschrijdingen, waarvan het dagelijks bestuur in de jaarrekening aan moet geven dat ze nog dienen te worden geautoriseerd, aan de orde te stellen. Extra lasten die worden gemaakt omdat extra opbrengsten daarvoor de ruimte bieden terwijl deze extra lasten niet direct zijn gerelateerd aan de extra opbrengsten, en de gemeenteraad nog geen besluit heeft genomen over de aanwending van deze extra opbrengsten, zijn onrechtmatig. 6

7 2. ACCOUNTANTSCONTROLE 2.3 Begrotingsrechtmatigheid In de jaarstukken 2015 legt het dagelijks bestuur in de toelichting op de programmarekening verantwoording af over de realisatie van de lasten en baten ten opzichte van de begroting. In de jaarrekening is bij de verschillenanalyse op de baten en lasten een toelichting opgenomen over de afwijkingen tussen de realisatie en begroting na wijziging. Wij constateren dat op drie programma's sprake is van een overschrijding van de begrote lasten. Programma Overschrijding van de lasten Onrechtmatigheid, telt niet mee Onrechtmatigheid, telt welmee Woon- en leefomgeving C X Individuele hulp C Dienstverlening C X Tegenover de overschrijding op programma Woongrondexploitatie Lansing-Zuid van C 1,5 miljoen. en leefomgeving staan ook hogere opbrengsten in verband met de winstname op de De overschrijding op het programma Individuele hulp wordt met name veroorzaakt door kosten jeugdhulp. In het najaar is de raming verlaagd in verband met sterk achter blijvende declaraties van zorgaanbieders. Een aantal zorgaanbieders heeft pas eind 2015/begin 2016 gedeclareerd, waardoor prognoses niet meer waren bij te stellen. De overschrijding van de begroting op het programma Dienstverlening wordt veroorzaakt door hogere lasten met betrekking tot afvalexploitatie. Deze hogere lasten worden gedekt vanuit de reserve egalisatie reiniging. 7

8 2. ACCOUNTANTSCONTROLE 24 Verslaggevingsgrondslagen Wij hebben de aanvaardbaarheid van de gehanteerde waarderingsgrondslagen, de consistente toepassing daarvan alsmede de duidelijkheid en volledigheid van de jaarverslaggeving beoordeeld. Wij concluderen dat de gehanteerde waarderingsgrondslagen aanvaardbaar en consistent toegepast zijn. De toepassing daarvan, samen met de in de jaarrekening opgenomen toelichtingen, een getrouw beeld geeft van de financiële positie van de gemeente Krimpen aan den IJssel. 2.5 Gecorrigeerde en ongecorrigeerde onjuistheden Naar aanleiding van de door ons verrichte werkzaamheden hebben wij de volgende financiële afwijkingen of onzekerheden geconstateerd die de in hoofdstuk 2.1 genoemde rapporteringstolerantie overschrijden. - Persoonsgebonden budget (PGB): door onvoldoende controle-informatie is de gehele PGB-besteding ad C 1,0 miljoen onzeker voor zowel getrouwheid als rechtmatigheid. Dit geldt overigens voor de meeste gemeenten in Nederland. - WMO/Jeugd Zorg in Natura: Ongecorrigeerde verschillen tussen ontvangen productieverantwoordingen van zorgaanbieders en verantwoorde kosten hebben een omvang van C Dit betreft een afwijking voor zowel getrouwheid als rechtmatigheid. - WMO/Jeugd Zorg in Natura: Een onzekerheid van C door het niet ontvangen van productieverantwoordingen van zorgaanbieders. - Inkopen en aanbestedingen: XX opdrachten zijn verstrekt met opdrachtwaarde boven het drempelbedrag van een Europese aanbestedingen, die niet Europees zijn aanbesteed. Totaal financieel belang C XXX.000. (Voorlopige inschatting C ) Naar aanleiding van onze controle nog enkele correcties in de jaarrekening verwerkt. Deze correcties betreffen: - Afrekening 2015 van Promen C voordelig - Presentatie en toelichtingen 8

9 2. ACCOUNTANTSCONTROLE 2.6 Schattingen Inherent aan het opmaken van een jaarrekening is dat de organisatie schattingen moet maken. Bepaalde schattingen zijn van bijzonder belang door hun invloed op de jaarrekening en de waarschijnlijkheid dat toekomstige gebeurtenissen significant afwijken van de verwachtingen van het dagelijks bestuur. Als onderdeel van de controle hebben wij de aanvaardbaarheid van de schattingen beoordeeld. De belangrijkste schattingen in de jaarrekening zijn hierna weergegeven: Belangrijke schattingen Beoordeling Toelichting Waardering van de materiele vaste activa Akkoord De verwachte levensduur voor de verschillende activacategorieën en daarmee de afschrijvingspercentages zijn in lijn met wat gebruikelijk is. Waardering van de financiële vaste activa Akkoord Wij kunnen ons vinden in uw waardering van de financiële vaste activa en dan specifiek de verstrekte hypotheken aan (voormalig) personeel. Waardering van de voorraden (grondexploitatie) Akkoord Wij kunnen ons vinden in uw schattingen ten aanzien van de berekeningen in de grondexploitatie. Waardering van de vorderingen Akkoord Wij kunnen ons vinden in de waardering van de vorderingen. Waardering van de voorzieningen Akkoord Wij kunnen ons vinden in uw schattingen ten aanzien van de voorzieningen. 9

10 3. BEVINDINGEN EINDEJAARS CONTROLE 3.1 Sociaal Domein Persoonsgebonden budgetten (PGB) De uitbetaling van de PGB's verloopt via de Sociale Verzekeringsbank. Deze heeft nog geen definitieve verantwoording met controleverklaring aan gemeenten toegestuurd. Daarnaast is de verwachting dat de controleverklaring niet goedkeurend zal zijn en dat de verantwoording met controleverklaring onvoldoende informatie/zekerheid zal bevatten ten behoeve van de controle van de lasten voor PGB's in de jaarrekening, waardoor de gehele PGB-besteding als onzeker zal worden meegenomen in de foutenevaluatie. Naar aanleiding van deze onzekerheid zullen wij naar verwachting de volgende bevinding opnemen in de controleverklaring. In de jaarrekening zijn lasten verantwoord van C die samenhangen met de persoonsgebonden budgetten. De betalingen die samenhangen met deze persoonsgebonden budgetten vinden plaats via het Servicebureau SVB. Gemeente krimpen aan den IJssel heeft onvoldoende controle informatie verkregen om vast te stellen dat de betalingen door de Sociale Verzekeringsbank in overeenstemming met de beschikkingen hebben plaatsgevonden en dat de zorg ook is geleverd. Op grond van accountantscontrole kon derhalve niet op rationele wijze de vereiste zekerheid worden verkregen over de juistheid en de rechtmatige totstandkoming van genoemde lasten. Jeugdhulp Krimpen aan den IJssel werkt voor de controle en uitbetaling van de uitgaven aan jeugdhulp samen met gemeenten uit de regio Rijnmond in Gemeenschappelijke regio (GR) jeugdhulp Rijnmond. Hierdoor bestaat het grootste deel van de uitgaven jeugdhulp C 5,6 miljoen uit bijdragen aan de GR jeugdhulp Rijnmond. Een klein deel van de uitgaven verloopt via het lokaal team C 0,4 miljoen. Voor het belangrijkste deel van deze bestedingen zijn productieverantwoording met goedkeurende controleverklaringen ontvangen, op basis waarvan de gemeente kan overgaan in 2016 tot definitieve afrekening. 10

11 3. BEVINDINGEN EINDEJAARS CONTROLE WMO nieuwe taken De gemeente Krimpen aan den IJssel heeft in verband met de controle en verantwoording van de WMO-bestedingen in het kader van de nieuwe taken die aan de gemeente zijn gedecentraliseerd sinds 1 januari 2015 afspraken gemaakt met zorgaanbieders. Voor het belangrijkste deel van deze bestedingen zijn productieverantwoording met goedkeurende controleverklaringen ontvangen, op basis waarvan de gemeente kan overgaan in 2016 tot definitieve afrekening. Onderhanden punt: Voor belangrijkste zorgaanbieders: Zellingen en Vierstroom, moeten wij de interne beoordeling door de gemeente van de productieverantwoording nog ontvangen en beoordelen. Wel hebben wij vastgesteld dat een productieverantwoording met goedkeurende controleverklaring is ontvangen. Verschillen tussen ontvangen productieverantwoordingen van zorgaanbieders en verantwoorde kosten hebben een omvang van C Dit betreft een afwijking voor zowel getrouwheid als rechtmatigheid. Deze verschillen zijn niet gecorrigeerd in de definitieve jaarrekening. Voor kosten met een omvang van circa C is nog geen productieverantwoording ontvangen van zorgaanbieders. 3.2 Europese aanbestedingen Uit de controle op de inkopen blijkt dat voor 3 verstrekte opdrachten met een opdrachtwaarde boven de Europese drempel van C geen Europese aanbesteding heeft plaats gevonden. De geconstateerde afwijking van totaal C XXX.000 nemen wij mee in onze evaluatie van het rechtmatigheidsoordeel. Laatste stand: C 228K onjuist, C 190K onzeker. 11

12 4. BEVINDINGEN TEN AANZIEN VAN DE INTERNE BEHEERSING 4.1 Werkzaamheden Wij hebben de opzet, het bestaan en de werking van interne beheersmaatregelen onderzocht voor zover wij dit in het kader van de jaarrekening noodzakelijk achten. Ons doel is derhalve niet om een oordeel over de effectiviteit van de algehele interne beheersing te geven. Wij concluderen dat de beheersorganisatie vanuit het perspectief van de accountant, voldoende is. Onze bevindingen ter zake hebben wij u separaat gerapporteerd in onze managementletter dd. 3 februari Onze werkzaamheden in het kader van de jaarrekeningcontrole hebben niet geleid tot andere inzichten over de interne beheersing bij de gemeente Krimpen aan den IJssel. 4.2 Belangrijkste bevindingen ten aanzien van de interne beheersing In de managementletter hebben we de volgende onderwerpen aan het colllege gerapporteerd: - Status en kwaliteit van de verbijzonderde interne controle - Verbetering van interne beheersing en verantwoordingsprocedures WMO nieuwe taken - Tijdige analyse van naleving Europese aanbestedingsrichtlijnen - Bevoegdheden financieel medewerkers mbt het wijzigen van crediteurenstamgegevens - Ontbreken van zichtbare controle op wijzigingen bankgegevens en bankgegevens in betaalbatches. 12 O-

13 4. BEVINDINGEN TEN AANZIEN VAN DE INTERNE BEHEERSING 4.3 Geautomatiseerde gegevensverwerking Wij onderzoeken de geautomatiseerde gegevensverwerking voor zover wij dat noodzakelijk achten in het kader van de controle van de jaarrekening. De accountantscontrole kan daarom leiden tot andere constateringen dan wanneer een gericht onderzoek naar de betrouwbaarheid en continuïteit van de geautomatiseerde gegevensverwerking zou plaatsvinden. Sinds 1 januari 2015 is de IT door de gemeente Krimpen aan den IJssel uitbesteed aan Gemeenschappelijke Regeling IJselgemeenten. Gedurende 2015 zijn er door de GR nog verschillende IT-omgevingen in gebruik geweest met verschillende procedures inzake changemanagement en logische toegangsbeveiliging. Hierdoor hebben wij aanvullende werkzaamheden door onze IT-auditor laten uitvoeren. Hieruit bleek dat de logische toegangsbeveiliging met betrekking tot Decade onvoldoende was. Er is geen sprake van verplicht wijzigen van wachtwoorden. Wachtwoord vereist maximaal 2 tekens en er is geen verplichting tot het gebruik van complexe tekens. Wij adviseren u om de logische toegangsbeveiliging van Decade op deze punten te verbeteren. Met betrekking tot Corsa heeft onze IT-auditor geconcludeerd dat de database van Corsa, waarin onder andere de facturen worden geautoriseerd onvoldoende is afgeschermd. Wij adviseren u om de directe toegang tot de database van Corsa ontoegankelijk te maken. De toegang tot netwerk is overigens wel toereikend beveiligd. 13

14 5. KWALITEIT VERSLAGGEVING 5.1 Jaarverslag De jaarstukken 2015 bestaan uit "het jaarverslag" en de "jaarrekening". In het jaarverslag worden de beleidsuitgangspunten en beleidsevaluaties zichtbaar. De paragrafen maken deel uit van het jaarverslag en vallen dus niet onder de controle van de jaarrekening. Primair object van de accountantscontrole is het overzicht van baten en lasten met toelichting en de balans met toelichting zoals in het onderdeel "jaarrekening" is opgenomen. De inhoud van het jaarverslag hebben wij - conform onze opdracht - 'marginaal getoetst'. Deze toetsing blijft beperkt tot het signaleren van mogelijke tegenstrijdigheden tussen het jaarverslag en de jaarrekening. De accountantscontrole omvat daarom geen oordeel over de inhoudelijke juistheid (en volledigheid) van de informatieverstrekking in het jaarverslag. Wij hebben geen strijdigheden geconstateerd tussen de in het jaarverslag opgenomen informatie en het beeld van de jaarrekening. 5.2 Wet Normering Topinkomens (WNT) De Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) is op 1 januari 2013 in werking getreden. De WNT stelt maxima aan de bezoldiging van topfunctionarissen. In de WNT wordt het begrip topfunctionaris nader gedefinieerd; het wetsvoorstel 'Aanpassingswet WNT' benadrukt dat alleen sprake is van een topfunctionaris als sprake is van leidinggeven aan de gehele organisatie. In de WNT worden ook maxima aan bezoldiging van de topfunctionaris gesteld (2015: C ). De bezoldiging van topfunctionarissen in deeltijd of met een aanstelling korter dan 12 maanden in een boekjaar, wordt omgerekend naar een voltijdsbezoldiging. De WNT bevat een openbaarmakingsverplichting van de bezoldiging van topfunctionarissen via de jaarrekening van de organisatie en inzending aan de (vak)minister. Voor andere functionarissen geldt alleen een openbaarmakingsverplichting bij overschrijding van de bezoldigingsnorm. Voor Krimpen aan den IJssel is deze wet van toepassing op de gemeentesecretaris en de griffier. Op basis van deze wet moet de bezoldiging van de topfunctionarissen worden opgenomen in de jaarstukken. Wij hebben geconstateerd dat Krimpen aan den IJssel over boekjaar 2015 voldoet aan de publicatievereisten van de WNT en dat de normen niet zijn overschreden. 14

15 6. FINANCIËLE POSITIE EN RESULTAAT 6.1 Algemene beschouwing In de paragraaf "Weerstandsvermogen en risicomanagement" in het jaarverslag is de financiële situatie uiteengezet. De grootste 10 risico's zijn benoemd met daarbij een inschatting van de maximale omvang en de kans, waarmee de benodigde capaciteit van het weerstandsvermogen is aangegeven. De totale omvang van het benodigde weerstandsvermogen bedraagt op basis van de geïdentificeerde risico's C5,8 miljoen. Het grootste risico de onderhoudstoestand van C.G. Roosweg. De werkelijke weerstandscapaciteit bedraagt C 9,0 miljoen. Dit is toereikend om de gewogen, geïdentificeerde risico's op te vangen. Het gerealiseerde resultaat van baten en lasten bedraagt in 2015 C negatief. De per saldo onttrekkingen uit de reserves bedraagt C waardoor het gerealiseerde resultaat C voordelig bedraagt. Bij de aangepaste begroting is uitgegaan van een gerealiseerd resultaat van C negatief. In de toelichting op het overzicht met baten en lasten in de jaarstukken zijn de belangrijkste gebeurtenissen die bijdragen aan het uiteindelijke resultaat opgenomen. 15

16 7. SINGLE INFORMATION SINGLE AUDIT 7.1 Controle van de SiSa bijlage Op grond van het Besluit Accountantscontrole Decentrale Overheden, Artikel 5 lid 4, dienen wij te rapporteren over de fouten en onzekerheden van de SiSa regelingen. Wij constateren dat geen sprake is van financiële fouten of onzekerheden. Code Specifieke uitkering Fout of onzekerheid Financiële omvang in euro's Toelichting fout/ onzekerheid D 9 Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) 0 Geen bevindingen met invloed op financiële vaststelling. G1A Wet Sociale werkvoorziening (WSW) Totaal 2014 n.v.t. 0 Geen bevindingen met invloed op financiële vaststelling. G2 Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 Participatiewet Gemeentedeel 2015 n.v.t. 0 Geen bevindingen met invloed op financiële vaststelling. G3 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen) Gemeentedeel 2015 n.v.t. 0 Geen bevindingen met invloed op financiële vaststelling. 16 O-

17 8. OVERIGE AANDACHTSPUNTEN 8.1 Onafhankelijkheid - Overige dienstverlening Bij het uitvoeren van onze dienstverlening hebben wij rekening gehouden met de onafhankelijkheidsvoorschriften van onze beroepsorganisatie. Om hier transparant in te zijn, geven wij inzicht in onze (andere) werkzaamheden. Door Mazars zijn alleen controle gerelateerde diensten in het verslagjaar 2015/2016 geleverd, zoals jaarrekeningcontrole, subsidiecontrole en assurance-werkzaamheden ten aan zien van jeugdhulp en de stichtingskosten van het raadhuis. Wij hebben geen advies-gerelateerde diensten geleverd. 8.2 Fraude Bij de uitvoering van de werkzaamheden hanteren wij onder andere de Nadere Voorschriften Controle- en Overige Standaarden (NV COS) 240. "De verantwoordelijkheid van de accountant voor het onderkennen van het risico van fraude in het kader van de controle van financiële overzichten". Het college is primair verantwoordelijk voor de preventie van fraude. Het college is verantwoordelijk voor een cultuur van eerlijkheid en ethisch verantwoordelijk gedrag. Zij dient zowel preventieve als repressieve beheersingsmaatregelen te nemen om de kans op fraude zo veel mogelijk te beperken, zodat de integriteit van de financiële verslaggeving is gewaarborgd. Tijdens de controle van de jaarrekening inventariseren wij de frauderisico's binnen uw organisatie en beoordelen wij de interne beheersingsmaatregelen die gericht zijn op het voorkomen en ontdekken van fraude. Tijdens de beoordeling bleek ons dat binnen uw organisatie reeds de nodige aandacht wordt besteed aan de onderwerpen fraude en integriteit. U heeft aangegeven belang te hechten aan een adequate beheersing van frauderisico's. Volledigheidshalve wijzen wij erop dat onze controle niet specifiek gericht is op het ontdekken van fraude. 8.3 Tijdsbesteding controleteam 17

18 CONTACT Mazars Rotterdam B B H M A Z A R S drs. Jankhim Han Partner AUDIT ZUID RA 7:^ PraXltY: M: Mřvsf/í-.,., -, GLOBAL ALLIANCE OF Jmm I 1 "T^ÉĴ 18 MP