GELD ALS SCHULD. "Het proces waarmee banken geld creëren is zo simpel dat de geest het afstoot." John Kenneth Galbraith, Econoom

Transcriptie

1 GELDALSSCHULD "EenaantalvandegrootstenamenindeVerenigdeStaten,indesectorenvan handelenproductie,zijnbangvooriets.zewetendatereenkrachtisergenszo georganiseerd,zosubtiel,zooplettend,zoverweven,zocompleet,zoverspreid,dat zebeternieteentegrotemondhebbenalszeerveroordelendoverspreken." WoodrowWilson,voormaligPresidentvandeVS "Iederekeeralseenbankeenleningafsluit,wordterbankkredietgecreëerd nieuwestortingen gloednieuwgeld." GrahamF.Towers,Gouverneur,BankvanCanada, "Hetproceswaarmeebankengeldcreëreniszosimpeldatdegeesthetafstoot." JohnKennethGalbraith,Econoom "Stamijtoeomhetgelduittegevenentebeheersenenikgeefernietsomwiede wettenmaakt." MayerAnselmRotschild,Bankier GeldalsSchuld Tweegrotemysteriesdominerenonzelevens,liefdeengeld. 'Watisliefde?',iseenvraagdieeindeloosbestudeerdisinverhalen,liederen, boeken,(ilmsentelevisie.maardatkannietwordengezegdoverdevraag,'watis geld?'. Hetisnietvreemddatmonetairetheorienietdeinspiratieisgeweestvan!ilmhits,maarhetwordtnieteensgenoemdindescholendiedemeestenvanons bezochten.voordemeestenroeptdevraag'waarkomtgeldvandaan?'eenbeeld opvandemuntdiebiljettendruktenmuntenslaat.geld,zodenkendemeesten, wordtgecreëerddoordeoverheid.datiswaar,maarslechtstotopzekerehoogte. Diemetalenenpapierensymbolenvanwaardediewenormaalzienalsgeld wordeninderdaadgemaaktdooreenoverheidsinstelling:demunt.maarhet overgrotedeelvanhetgeldwordtnietgecreëerddoordemunt.hetwordtiedere dag,inenormehoeveelheden,gecreëerddoorprivatecorporatiesdiewebanken noemen. Demeestendenkendatbankengelduitlenendathentoevertrouwdisdoor storters(houders).makkelijkomjevoortestellen,maarhetisnietdewaarheid. Bankencreërenhetgelddatzeuitlenennietuithaareigeninkomsten nietuit gestortgeld maardirectuitdebeloftevandelenersomterugtebetalen.de handtekeningvaneenleneropdeleenovereenkomstiseenverplichtingomde bankdeleningterugtebetalenplusrente,ofzeverliezenhunhuis,auto,ofwelk objectzealsonderpandgaven.datiseengroteverplichtingvoordelener. Watvereistdezelfdehandtekeningvandebank?Debankmaghetbedragvande leningcreërenenhetbijschrijvenopderekeningvandelener.letwel:creëren! Klinktdatvergezocht?Datkantochnietwaarzijn?Maardatishetwel. 1

2 Omuitteleggenhoeditwondervanmodernbankierenontstond,hieronderhet verhaalvandegoudsmid. HetVerhaalvandeGoudsmid Ooit,inverschillendetijden,werdvanallesgebruiktalsgeld.Hetmoest draagbaarzijnengenoegmensenmoesteneropvertrouwendathetlaterweer konwordeningewisseldvoordingenmetechtewaardealsvoedsel,kledingen behuizing.schelpen,cacaobonen,mooiestenen,zelfsverenzijngebruiktalsgeld. Goudenzilverwarenaantrekkelijkzachtenmakkelijkbewerkbaar,dussommige culturenwerdenbekwaammetdezematerialen.goudsmedenmaaktenhandel veelmakkelijkerdoormuntentegieten:gestandaardiseerdeeenhedenvandeze metalen,welksgewichtenzuiverheidwasgegarandeerd. Omzijngoudtebeschermenhaddegoudsmideenkluisnodig.Alsnelkloptenzijn dorpsgenotenaandedeuromruimtetehurenomhuneigenmuntenen kostbaarhedentebeschermen.zoverhuurdedegoudsmidineenmumvantijd iedereplankindekluisenverdiendehijeenkleininkomenmetzijn kluisverhuurbedrijf. Jarengingenvoorbijendegoudsmidbedachtietsslims.Houderskwamenzelden omhungoudwegtehalenenzekwamennooitallemaaltegelijk.datkwam omdatdereçu's,diedegoudsmiduitschreefalsontvangstbewijzenvoorhetgoud, verhandeldwerdenopdemarktalszijndehetgoudzelf.ditpapierengeldwas veelmakkelijkerdanzwaremunten.bedragenkondengewoonopgeschreven wordeninplaatsvanstukvoorstuktewordenuitgeteldvooriederetransactie. Degoudsmidbedachterdusnogeenanderehandelbij.Hijleendezijngouduiten rekenderente.maartoenzijnhandigereçugeldalgemeengeaccepteerdraakte begonnenlenersomleningentevragenindevormvandezereçu's,inplaatsvan hetdaadwerkelijkemetaal. Terwijldeindustriezichuitbreiddevroegenmeerenmeermensendegoudsmid omleningen.ditbrachthemopeennogbeteridee.hijwistdatmaarweinigvan zijnhoudershungelddaadwerkelijkophaalden.dusdegoudsmiddachtdathijer makkelijkmeewegzoukomenalshijreçu'suitschreefvoorhetgoudvanzijn houdersnaastzijneigengoud.zolangdeleningenwerdenterugbetaaldzouden zijnhoudersvannietswetenenerooknietslechtervanworden.degoudsmid,nu meerbankierdanhandwerksman,konzoveelmeerwinstmakendanhijzou kunnenalshijalleenzijneigengouduitleende. Jarenlangverdiendedegoudsmidinhetgeheimeengoedinkomenvanderente opandermansstortingen.alsprominentgeldschieterwerdhijalmaarrijkerdan zijndorpsgenotenenhijliepermeetekoop.verdenkingengroeidendathijhet geldvanzijnhoudersuitgaf.zijnhouderskwamensamenendreigdenhungoud optenemenalsdegoudsmidnietopbiechttewaarzijnrijkdomvandaankwam.in tegenstellingtotwatjezoudenkenwerdditgeenrampvoordegoudsmid. 2

3 Ondanksdefrauduleuzeaardvanzijnsysteem,werktezijnidee.Dehouders warennietskwijtgeraakt.hungoudlagveiligindekluisvandegoudsmid.maar inplaatsvanhungoudterugtenemeneistendehoudersdatdegoudsmid,nuhun bankier,henlietmeepro$iterendoorheneendeelvanderentetebetalen. Datwashetbeginvanbankieren:Debankierbetaaldeeenlagerenteop stortingenvanandermansgeld,diehijdanuitleendetegeneenhogererente.het verschildektedekostenvandebankenhijmaaktenogwinstook.delogicavan ditsysteemissimpel.enhetlijkteenredelijkemanieromaandevraagnaar krediettevoldoen.echter,ditisniethoebankierentegenwoordigwerkt. Onzegoudsmidbankierwasniettevredenmethetinkomendatoverbleefnadat hijderente inkomstenhadgedeeldmetzijnstorters.ondertussengroeidede vraagnaarkredietsnelterwijldeeuropeanenzichverspreiddenoverdewereld. Maarzijnleningenwarenbeperktdoordehoeveelheidgouddiezijnhoudersin zijnkluishaddenliggen.toenkreeghijeennoggewaagderidee.omdatalleen hijzelfwistwaterdaadwerkelijkindekluislag,konhijreçu'suitschrijvenvoor gouddaterhelemaalnietwas.zolangnietallereçuhouderstegelijkertijdnaarde kluiskwamenomechtgoudteeisen,hoezouiemandhetdanweten?ditnieuwe planwerkteerggoed.debankierwerdongelofelijkrijkdoorderentediebetaald werdopgouddatnietbestond. Hetideedatdebankiergelduithetnietscreëerdewastewaanzinnigomte geloven.dusdezegedachtekwamlangetijdnietbijmensenop.maardemacht omgeldteverzinnensteegdebankiernaarhethoofd,zoalsjejekuntvoorstellen. Opeengegevenmomentwektedehoeveelheidleningenenzijnoverdadige rijkdomweerhetwantrouwenvandemensen.sommigelenerseistenechtgoud inplaatsvanpapierenvervangers.geruchtenverspreiddenzich.verschillende rijkehoudersverschenenomhungoudwegtehalen.hetspelwasover.eenzee vanreçuhoudersoverspoeldedestraatvoordegeslotenbank.debankierhad nietgenoeggoudenzilveromalhetpapiertedekkendathijhengegevenhad.dit wordteen'runopdebank'(bankrun)genoemd.hetiswatiederebankiervreest. Hetfenomeen'bankrun'ruïneerdeindividuelebankenenschaaddelogischerwijs hetpubliekevertrouweninallebankiers.hetzouvanzelfsprekendzijngeweest omsimpelwegteverbiedenomgelduithetnietstecreëren.maardegrote kredietendiedebankiersaanbodenwarenonmisbaargewordenvoorhetsucces vandeeuropesecommerciëleexpansie.duswerddezepraktijkgelegaliseerden gereguleerd.bankiersstemdeninomzichaanlimietentehoudenopde hoeveelheid)ictiefgelddatzekondenuitlenen.ditbedragwasnogsteedsveel groterdandedaadwerkelijkewaardevanhetgoudenzilverindekluis.meestal wasdeverhouding90ictievedollarstegen1echtedollaringoud.dezeregels werdengehandhaafddooronverwachtecontroles.erwerdookafgesprokendat inhetgevalvaneenbankrun,centralebankenlokalebankenzoudensteunenmet noodinjectiesvangoud.alleenalserrunsopveelbankentegelijkertijdwaren, zoudebankiers kredietbubbelbarstenenhetsysteeminstorten. 3

4 4 Hethuidigegeldsysteem Indeloopderjarenishetfractionelereservesysteemenhaargeïntegreerde netwerkvanbanken,ondersteunddooreencentralebank,hetdominante geldsysteemvandewereldgeworden.tegelijkertijdisdefractiegouddiehet schuldgelddektgestaaggekrompentotniets.debasisaardvangeldisveranderd. Geldvertegenwoordigdewaarde,nuvertegenwoordigthetschuld.Inhet verledenwaseenpapierendollareenreçudatkonwordeningewisseldvooreen vastehoeveelheidgoudofzilver.tegenwoordigkaneenpapierenofdigitale dollaralleenwordeningewisseldvooreenanderepapierenofdigitaledollar.in hetverledenbestondprivaatgecreëerdbankkredietalleenindevormvan privatebankbiljettendiemensenmochtenweigeren,netzoalswijvandaag iemandspersoonlijkechequemogenweigeren.tegenwoordigwordtprivaat gecreëerdbankkredietlegaalomgezetindoordeoverheiduitgegeven.iatvaluta: deusdollars,canadesedollarsenpondendiewenormaliterbeschouwenals geld.fiatvalutaisgelddatwordtgecreëerdmetoverheidsgoedkeuringofdecreet. Enwettigebetaalmiddelwettenbepalendatburgersdit#iatgeldmoeten accepterenalsa+betalingvoorschuld. Voordeduidelijkheidhierondereenbeschrijvingvanwatfractionele reservesystemenzijn,overgenomenvanwikipedia: Fractional reservebanking(fractioneelbankieren)ishetindehuidigebancairesectorbestaande gebruikwaarbijbankenslechtseendeelvandehuntoevertrouwdemiddelenindirectbeschikbarevorm aanhouden,enhetovergrotedeelvandemiddelenuitlenen,ongeachthunverplichtingomdehun toevertrouwdemiddelen,voorzoverdezedirectopeisbaarzijn,opeersteverzoekterugtebetalen. Hetgaathierbijomdedirectopvraagbaretegoeden(dusverplichtingenvandebank).Ditzijnin hoofdzaak: detegoedenvanrekeninghoudersinrekeningcourant(decreditsaldiopbetaalrekeningen) detegoedenopdirectopvraagbarespaarrekeningenvanrekeninghouders(dusnietdetegoedenop termijndeposito's) dedoordebankaangetrokkendaggeldleningen(leningendietussenbankenonderlingverstrekt wordenmeteenlooptijdvanslechtsééndag,voorbedragenvantientallentothonderdenmiljoenen euro's). Nuisdevraag,alsoverhedenenbankengewoongeldkunnenmaken,hoeveel geldbestaaterdan? Inhetverledenwerddetotalehoeveelheidgeldinomloopbeperktdoorde fysiekebeperkingopdatgenedatgebruiktwerdalsgeld.bijvoorbeeld,ommeer goud ofzilvergeldtecreërenmoestermeergoudofzilverwordengevondenen gedolven.tegenwoordigwordtgeldletterlijkgecreëerdalsschuld.nieuwgeld wordtgecreëerdzodraiemandeenleningneemtbijdebank.hetgevolgisdatde totalehoeveelheidgelddatgecreëerdkanwordenmaaréénechtebeperking heeft;detotalehoeveelheidschuld.(totaleamerikaanseschuldin1975was$5 triljoen,in2006washet$45triljoen(?).)

5 U.S. NATIONAL DEBT CLOCK The Outstanding Public Debt as of 30 Jan 2012 at 10:43:54 PM GMT is: The estimated population of the United States is 312,135,519 so each citizen's share of this debt is $48, The National Debt has continued to increase an average of $3.94 billion per day since September 28, 2007! Overhedenplaatseneenwettelijkelimietopdecreatievannieuwgelddoor regelstehandhaven:fractionelereservevereisten.dezefractionelereserve vereistenverschillenvanlandtotlandenvantijdtottijd.inhetverledenwashet eengebruikelijkevereistedatbankentenminsteééndollaraanechtgoudinde kluishaddenvooriederetiendollaraanschuldgelddatgecreëerdwerd. Tegenwoordigzijndereservevereistenverhoudingennietmeervantoepassing opdeverhoudingtussennieuwgeldengoudindekluis,maarslechtsopde verhoudingtussennieuwschuldgeldenbestaandschuldgelddatgestortisbijde bank.tegenwoordigbestaandereservesvaneenbankuittweezaken.de hoeveelheiddoordeoverheiduitgegevencontanten,ofhetequivalentdatde bankheeftgestortbijdecentralebankplushetreedsbestaandeschuldgelddat debankinkasheeft. Omditopeeneenvoudigemanieruitteleggenstellenweonsvoordaterneteen nieuwebankisbegonnenennoggeenhoudersheeft.deinvesteerdershebben echtereenreservestortingbijdecentralebankgedaanvan$1111,12inbestaand contantgeld.devereistereserveverhoudingis9:1. Stap1:Debankopenthaardeurenenverwelkomthaareersteklantvooreen lening.hijheeft$10,000nodigvooreenauto.doorde9:1reserveverhouding magdenieuwebankdoorhaarreservebijdecentralebank,ookbekendals 'basisgeld',wettelijk9keerdatbedragcreëren,=$10,000opbasisvande schuldbeloftevandelener.deze$10,000wordtnergensvanafgenomen.hetis compleetnieuwgelddatsimpelwegopdelenersrekeningwordtingevoerdals bankkrediet.delenerschrijftdaneenchequeopdatbankkredietomdeautote kopen. Stap2:Deverkoopsterstortdezenieuwgecreëerde$10,000bijhaarbank.In tegenstellingtothetbasisgelddatgestortisbijdecentralebankmagditnieuw gecreëerdekredietgeldnietvermenigvuldigdwordenmetdereserveverhouding. 5

6 Hetwordtdaarentegengedeelddoordereserveverhouding.Meteenverhouding van9:1mageenleningvan$9.000gecreëerdwordenopbasisvandestorting van$10,000. Stap3:Alsdie$9,000wordtgestortdooreenderdepartijbijdezelfdebankdie hetcreëerdeofbijeenanderebank,danwordtditdewettigebasisvooreen derdeuitgiftevanbankkrediet.ditmaalvoorhetbedragvan$8,100.zoalseen matroesjkawaarbijiederelaageenietskleinerepopbinneninbevat,bevatiedere stortingdemogelijkheidvooreenietskleinereleningineenoneindigafnemende reeks.alshetgecreëerdeleengeldnietwordtgestortbijdebank,danstopthet proces.datishetonvoorspelbaredeelvanhetgeldcreatiemechanisme. Maarwaarschijnlijkwordtbijiederestaphetnieuwegeldwélgestortbijeen bank.enhetreserveverhoudingsproceskanzichkeeropkeerherhalentotdater bijna$100,000aangloednieuwgeldisgecreëerdbinnenhetbanksysteem.aldit geldisvollediggecreëerduitschuldenhetheleprocesiswettelijktoegestaan doordeeerstereservestortingvan$1111,12dienogsteedsonaangeroerdbijde centralebankliggen.bovendienmoetenonderditingenieuzesysteemde boekhoudingenvaniederebankindekettingtonendatdebank10%meeraan gestortgeldheeftdanhetuitheeftstaanalsleningen.ditgeeftbankeneensterke motiveringomstortingenteverkrijgenomzoleningentekunnenmaken, waarmeezedemisleidendemaaralgemeneindrukwekkendatleningenuitde stortingenkomen.tenzijalleopvolgendeleningenbijdezelfdebankworden gestortkunjenietzeggendateenindividuelebankhaaroriginele basisgeldreservebijna90keerheeftvermenigvuldigddoorbankkrediettegeven vanuithetniets.echter,hetbanksysteemiseengeslotenkring.hetbankkrediet vandeenebankwordteenstortingbijdeandereenviceversa.ineen theoretischewereldwaarinallesgelijkwordtuitgewisseldzouhetuiteindelijke resultaatprecieshetzelfdezijn,alsofhetheleprocesplaatsvondinéénbank.dat wilzeggendatdeoriginelecentralebankreservevandebankvanietsmeerdan$ 1100haartoestaatomuiteindelijkrenteteincasserenoptot$100,000diede banknooithad. BankenlenendusgelduitdatzeNIETHEBBEN! Ditklinktbelachelijk,maarhetwordtnogmooier. Indeafgelopentientallenjaren,alsgevolgvanhetlobbyendoordebanken,zijn devereistenomeenstortingtedoenbijdenationalecentralebankinsommige landenvrijwelverdwenen(insommigelandenisdecentralebankreserve Vereiste=$0)endedaadwerkelijkeverhoudingenkunnenveelhogerzijndan 9:1.Voorsommigetypenrekeningenzijnverhoudingenvan20:1tot30:1 gebruikelijk.enrecentelijk,doorgebruiktemakenvandossierkostenomde vereistereservevandelenerteverkrijgenhebbenbankennueenmanier gevondenomdebeperkingenopdereservevereistentotaalteomzeilen.dus, hoewelderegelsingewikkeldzijn,isderealiteitvoorhetgezondeverstand eigenlijkheelsimpel.bankenkunnenzoveelgeldcreërenalswijkunnenlenen. 6

7 Iedereenweetonbewustdatbankengeengelduitlenen.Alsjegeldopneemtvanje spaarrekeningverteltdebanknietdatdatnietkanomdatzijhetgeldheeft uitgeleendaaniemandanders. MarkMans(ield,EconoomenAuteur OndanksheteindeloosgepresenteerdebeeldmateriaalvandeMunt,beslaathet doordeoverheidgecreëerdegeldtypischslechtsminderdan5%vanhetgeldin omloop.meerdan95%vanalhetgelddatnubestaatwerdgecreëerddoor iemanddieeenschuldbekentenistekendeaaneenbank.daarnaastwordt bankkredietingrotehoeveelhedengecreëerdenvernietigd,iederedag,als nieuweleningenwordenafgeslotenenoudewordena0betaald. Ikbenbangdatdegewoneburgernietgraagzalhorendatbankenhungeld kunnencreërenendatookdoen....enzijdiehetkredietvaneenlandbeheersen,sturenhetbeleidvanregeringenen hebbenhetlotvandebevolkinginhunhanden. ReginaldMcKenna,voormaligVoorzitterMidlandsBankvanEngeland Bankenkunnenditgeldsysteemalleenuivoereninactievesamenwerkingmetde overheid: Teneerstenemenoverhedenwettigbetaalmiddelwettenaanomonsde nationale)iatvalutatelatengebruiken. Tentweedestaanoverhedenhettoedatprivaatbankkredietuitbetaaldwordt indezeoverheidsvaluta. Tenderdedwingenoverheidsrechtbankenschuldenaf. Tenslottevoerenoverhedenregelgevingendooromdefunctionaliteiten geloofwaardigheidvanhetgeldsysteemtewaarborgenvoorhetpubliek,terwijl zenietsdoenomhetpubliekteinformerenoverwaargelddaadwerkelijk vandaankomt. Desimpelewaarheidisdatwanneerwijtekenenopdestippellijnvaneen contractvooreenleningofhypotheek,onzeondertekendebetalingsbelofte ondersteunddoorhetonderpanddatweopgevenalswenietbetalen hetenige vanechtewaardeisindetransactie.vooriedereendiegelooftdatweonze beloftenakomenisdieleenovereenkomstofhypotheeknueendraagbaar, uitwisselbaarenverkoopbaarstukpapier.hetiseenschuldbekentenisdie waardevertegenwoordigtendaardooreenvormvangeldis.ditisgelddatde lenerinwisselttegendezogenaamdeleningvandebank.eenleningindeechte wereldbetekentdatdeuitlenerietstelenenmoethebben.alsjeeenhamernodig hebt,danismijnbeloftevooreenhamerdieikniethebnietechtbehulpzaam. Maarindekunstmatigewereldvangeldmageenbeloftevandebankomgeldte betalendathijnietheeftdoorgaanvoorechtgeld.enwijaccepterenhetals zodanig. 7

8 "Enzodoendeisonsnationaalcirculerendemediumnuovergeleverdaande leentransactiesvanbanken,diegeengelduitlenen,maargeldbeloventegevendat zeniethebben." IrvingFisher,Econoom&Auteur Alsdelenerdeschuldbelofteondertekent,zetdebankdetransactieopdebalans doorhetmakenmeteenpaartoetsaanslagenopdecomputervaneengelijke schuldvandebankaandelener.vanuithetoogpuntvandelenerwordtdit geleendgeldopzijnofhaarrekeninggezet.enomdatdeoverheiddezeschuld vandebankaandelenertoestaatomomgezettewordeninoverheids2iatvaluta, moetiedereenhetaccepterenalsgeld. Nogmaals,debasiswaarheidisergeenvoudig.Zonderhetdocumentdatdelener ondertekende,haddebankiernietsomuittelenen. Hebjejeweleensafgevraagdhoeiedereen,deoverheid,decorporaties,kleine bedrijven,families,allemaaltegelijkertijdschuldkunnenhebbenenvoorzulke astronomischebedragen?hebjejeweleensafgevraagdhoeerzoveelgeldkan zijnomuittelenen? Nuweetjehet,datiserniet. Bankenlenengeengelduit.Zemakenheteenvoudigwegvanschuld. Enomdatschuldpotentieelonbeperktis,isdeaanvoervangelddatook.Enzo blijkt,isdetegenovergesteldesituatieookwaar:geenschuld,geengeld. Ishetnietverbazingwekkenddatondanksdeenormeovervloedaan hulpbronnen,innovatieenproductiviteitdieonsomringen,bijnaiedereen,van overhedentotbedrijventotindividuenallemaalzwareschuldenhebbenbij bankiers?alsmenseneenszoudenstoppenenzichafvragenhoedatkan!hoekan hetzijndatdemensendiedeechterijkdomindewereldproduceren (landbouwersbijvoorbeeld)schuldhebbenbijhendieslechtshetgelduitlenen datdierijkdomvertegenwoordigt. Nogverbazingwekkenderishetdatalsgeldschuldisenergeenschuldwas,er dusookgeengeldzouzijn. "Datiswatonsgeldsysteemis.Alsergeenschuldenzoudenzijninonsgeldsysteem, danzouergeengeldmeerzijn." MarinnerS.Eccles,Voorzitter&GouverneurvandeFederaleReserve Alsditnieuwisvoorje,danbenjenietdeenige.Demeestemensendenkendat alsalleschuldenzoudenzijna/betaald,detoestandvandeeconomiezou verbeteren.datiszekerwaaropindividueelniveau.zoalswijmeertebesteden hebbenalsonzeleningisafgelost,denkenwijdatalsniemandmeerschuldzou hebben,eroverhetgeheelmeergeldzouzijnomtespenderen.maardewaarheid ishettegenovergestelde.erzouhelemaalgeengeldzijn. Daarhebjehet.Wezijnvollediga4hankelijkvanvoortdurendvernieuwd bankkrediet,anderszouerhelemaalgeengeldzijn.geenleningen,geengeld. DatiswatergebeurdetijdensdeGroteDepressie.Degeldaanvoerslonkdrastisch omdatdeaanvoervanleningenopdroogde. 8

9 "Ditiseenverbijsterendegedachte.Wezijnvollediga7hankelijkvancommerciële banken.menmoetiederedollarlenendieinomloopis,contantofkrediet.alsde bankenruimschootssynthetischgeldmaken,zijnwewelvarend;zoniet,dan verhongerenwe.wezittenabsoluutzonderpermanentgeldsysteem.wanneerjehet heleplaatjeziet,isdetragischeabsurditeitvanonzehopelozepositiehaast onvoorstelbaar,maarzoishet." RobertH.Hemphill,KredietmanagerFederaleReservebank,Atlante, Georgia.Perpetualdebt Datisnognietalles.Bankencreërenalleendehoofdsom.Zecreërenniethetgeld omderentetebetalen.waarmoetdatvandaankomen? Deenigeplekwaarlenersgeldkunnenverkrijgenomhunrentetebetalenisde geldhoeveelheidvandetotaleeconomie.maarbijnadiehelegeldhoeveelheidis opdezelfdemaniergemaakt.hetisbankkredietdatmoetwordenterugbetaald metmeerdanwerdgecreëerd.dusoveralzijnerlenersindezelfdesituatiedie driftigproberenhetgeldteverkrijgendatzenodighebbenomzowelde hoofdsomalsderenteterugtebetalenuiteentotalegeldhoeveelheiddiealleen dehoofdsombevat.hetisduidelijkonmogelijkvooriedereenomdehoofdsom plusderenteterugtebetalen,wanthetrentegeldbestaatniet.ditkanzelfs wordenuitgedruktineensimpelewiskundigeformule: P/(P+I)zalhunleencontractnakomen. I/(P+I)zullenfaillietgaan. Hetgroteprobleemhierisdatvoorlanglopendeleningenalshypothekenen staatsschulddehoeveelheidrentedehoofdsomveroverschrijdt.tenzijerveel extrageldwordtgecreëerdomderentetebetalen,betekentditeenhoogaantal faillissementeneneenniet functionerendeeconomie.omeenfunctionele maatschappijtehebbenmoethetaantalfaillissementenlaagzijn.omditte bereikenmoetersteedsmeerschuldgeldwordengecreëerdomaandehuidige vraagnaargeldtevoldoenomdevoorgaandeschuldaftebetalen.maarditmaakt detotaleschuldnatuurlijkgroterendatbetekentdatermeerrentemoetworden betaald,watresulteertineenimmerescalerende,onafwendbarespiraalvanzich opstapelendeschuld. Hetisslechtshettijdsverschiltussendegeldcreatiealsnieuweleningenenhet terugbetalendatvoorkomtdathetgeldtekorttoeslaatenhethelesysteemfailliet maakt.maarterwijlhetonverzadigbarekredietmonstervandebankengroteren groterwordt,wordtdenoodzaakommeerschuldgeldtecreërenomhette voedenalmaardringender. Waaromzijnderentetarievenzolaag? Waaromkrijgenweongevraagdecreditcardsmetdepost? WaaromspendeertdeAmerikaanseoverheidsnellerdanooit? Isdithetafwendenvaneeninstortingvanhethelemonetairesysteem? Eenrationeelpersoonmoetzichafvragenofditechteeuwigdoorkangaan. Iseeninstortingnietonafwendbaar? 9

10 "Eéndingdatjejemoetrealiserenoveronsfractionelereservebanksysteemisdat, netalsbijeenspelletjestoelendans,zolangdemuziekblijftspelenergeenverliezers zijn." AndrewGause,MonetaireHistoricus Geldfaciliteertproductieenhandel.Alsdegeldhoeveelheidtoeneemt,wordtgeld steedswaardelozer,tenzijdeproductieenhandelindeechtewereldmet dezelfdehoeveelheidgroeien.teldaarderealisatiebijopdatalswehorendatde economiegroeitmet3%perjaarheteenconstantestijginglijkt,maardatnietis. De3%vanditjaarvertegenwoordigtmeergoederenendienstendande3%van vorigjaar wanthetis3%vanhetnieuwetotaal.inplaatsvanderechtelijndieje jevoorsteltbijdiewoorden,isheteigenlijkeenexponentiëlecurvediealmaar steilerwordt. "Degrootstetekortkomingvandemensheidisonsonvermogenomdeexponentiële functietebegrijpen." AlbertA.Bartlett,physicist Hetprobleemisnatuurlijkdateeuwigegroeivandeechteeconomieeeuwig escalerendgebruikvangrondstoffenenenergievereist.steedsmeergoederen moetenvangrondstoftotafvalworden,iederjaar,vooraltijd,enkelomte voorkomendatditsysteeminstort. "Iemanddiedenktdatexponentiëlegroeieeuwigdoorkangaanineeneindige wereldiseengestoordeofeeneconoom." KennethBoulding,economist Viereenvoudigevragen Watkunnenwijdoenaandezeronduitgriezeligesituatie? Iniedergevalhebbenweeenheelanderideevangeldnodig.Hetistijddatmeer mensenzichzelfenhunoverhedenviersimpelevragenstellen. Overalterwereldlenenoverhedengeldmetrentevanprivatebanken. Staatsschuldiseengrootdeelvandetotaleschuld.Hetonderhoudenvandie schuldvraagtveelbelastinggeld.wewetendatbankenhetgeldcreërendatze uitlenen.overhedenhebbenzetoestemminggegevendittedoen.dus,deeerste vraagis: 1)Waaromlenenoverhedengeldvanbankenmetrentealsdeoverheidalhet rentevrijegeldzelfkanmaken? Detweedegrotevraagis: 2)Waaromüberhauptgeldalsschuldcreëren?Waaromgeengeldcreërendat continuecirculeertennieteeuwigmetrenteherleendmoetwordenomte bestaan? Derdevraag: 3)Hoekaneengeldsysteemdatalleenkanfunctionerenmeteeuwigversnellende groeigebruiktwordenomeenduurzameeconomieoptebouwen?ishetniet 10

11 vanzelfsprekenddateeuwigversnellendegroeienduurzaamheidonverenigbaar zijn? Enuiteindelijk: 4)Watisermetonshuidigesysteemdathettotaala4hankelijkmaaktvan eeuwigegroei?watmoeterveranderdwordenomeenduurzameeconomie mogelijktemaken? Woeker Ooitwerdhetrekenenvanrenteopleningen'woekeren'genoemd.Erstonden zwarestraffenop,zelfsdedoodstraf.iederegrotegodsdienstverboodwoekeren. Demeesteargumententegendepraktijkwarenmoreel.Mengeloofdedathet eniglegitiemedoelvangeldwasomdeuitwisselingvanechtegoederenen dienstentevergemakkelijken.iederevormvangeldverdienendoorsimpelweg geldtebezittenwerdgezienalsdedaadvaneenparasietofvaneendief.echter, toendekredietbehoeftevandecommercietoenam,verlorendemorele argumentenhetuiteindelijktegenhetargumentdatuitlenenrisicometzich meebrengtenverliesvanmogelijkhedenvandeuitlener.daaromiswinstmaken dooruitlenengerechtvaardigd. Tegenwoordiglijkendezeideeënouderwets.Nuwordthetideeomgeldte verdienenmetgeldgezienalseenideaalomnaartestreven.waaromzouje werken,alsjouwgeldkanwerkenvoorjou?echter,alsjejeeenduurzame toekomstvoorstelt,ishetduidelijkdathetrekenenvanrentezoweleenmoreel alseenpraktischprobleemis. Steljeeenmaatschappijeneconomievoordiedeeeuwenkandoorstaanomdat ze,inplaatsvanhaarenergiereservesteplunderen,zichzelfbeperkttotwater vandaagbinnenkomt.erwordtnietmeerhoutgekaptdanerbijgroeitindezelfde periode.alleenergieishernieuwbaar:zon,zwaartekracht,geothermische en magnetischeenergieenwatwenogmeerontdekken.dezemaatschappijleeft binnendegrenzenvanhaarniet hernieuwbarebronnendooralleste hergebruikenenrecyclen.endepopulatievervangtzichzelfgewoon. Zo nmaatschappijzounooitkunnenfunctionerenmeteengeldsysteemdattotaal a"hankelijkisvaneeuwigversnellendegroei.eenstabieleeconomieheefteen geldsysteemnodigdattenminsteinstaatisstabielteblijvenzonderintestorten. Latenweonsvoorstellendathettotalevolumevandestabielegeldhoeveelheid wordtvastgelegd.latenweonsookvoorstellendatgelduitlenersookbestaand geldmoetenhebbenomuittelenen.alssommigemensenindeze geldhoeveelheidsystematischgeldmetrentegaanuitlenen,neemthundeelinde geldhoeveelheidtoe.alszealhetgelddatwordtterugbetaaldblijvenuitlenen tegenrente,watisdanhetonvermijdelijkeresultaat?ofhetnugoud,8iat of schuldgeldis,maaktnietuit.degelduitlenerskrijgenuiteindelijkalhetgeld.en alsallefaillissementenenbankroetszijnafgehandeld,krijgenzealleechte 11

12 goederenook.alleenalsdeinkomstenvanlenenmetrenteeerlijkverdeeld wordenonderdebevolkingzouditkernprobleemwordenopgelost.hoge belastingenopbankwinstenzoudenditkunnenbereiken.maarwaaromzouden bankendannogzakenwillendoen? Alsweonsooitzoudenbevrijdenvandehuidigesituatiekunnenweons bankierenvoorstellenalseennon pro$itdienstvoordesamenleving.de inkomstenuitrentewordenverdeeldalseenuniverseelburgerdivident,of uitlenenhelemaalzonderrenteterekenen. Ikhebnogniemandgehaddiemetlogicaenverstandkonverantwoordendatde federaleoverheidhetgebruikvanhaareigengeldmoetlenen...ikgeloofdatereen tijdkomstdatmenseneisendatditverandert.ikgeloofdatereentijdkomtindit landwaarinzejouenmijeniedereeninhetcongresdeschuldzullengevenvanhet nutteloostoekijkenterwijlzo nidiootsysteemblijftbestaan. WrightPatman,DemocratischCongreslid Hetsysteemveranderen Alsdefundamenteleaardvanhetsysteemdeproblemenveroorzaakt,zal bijsturenvandatsysteemdieproblemennooitoplossen.hetsysteemzelfmoet vervangenworden. Veelmonetairecriticipleitenvooreenterugkeernaaropgoudgebaseerdgeld.Ze bewerendatgoudeenlangehistorievanbetrouwbaarheidheeft.zenegerende velevormenvanoplichtingdiemetgoudmogelijkzijn:hetafvijlenvanmunten, hetaanlengenvanmetaal,allesopkopenendeprijsopdrijven.ditvondallemaal ruimschootsplaatsinhetouderomeendroegbijaanhaarondergang.sommigen radenzilveraanomdatermeervanisdangoud,waardoorhetmoeilijkerisde prijstebeïnvloeden. Velenbetwijfelenofedelmetalenüberhauptwelterugmoetenkeren.Niemand wilmeereenzwarezakmuntenmeenemenomtewinkelen.hetiszekerdat papier,digitaal,plastic ofnogwaarschijnlijker,biometrischid geldhet mediumvanhandelzalwordenmetdezelfdemogelijkheidtothetcreërenvan onbeperktschuldgeldzoalsnu.daarnaast,alsgoudweerdeenigewettigebasis voorgeldzouworden,zoudenzijdiegeengoudhebbenplotselinggeengeldmeer hebben.anderepleitbezorgersvoormonetairehervorminghebbenvastgesteld dathebzuchtenoneerlijkheiddebelangrijksteproblemenzijnendater misschienbeteremanierenzijnvooreeneerlijkenopengeldsysteemdan terugkerennaarzilverofgoud. Inventievegeestenhebbeneenaantalalternatievemanierenvoorgesteldomgeld tecreëren.veelprivateruilhandelsystemencreërengeldalsschuld,zoalsbanken doen,maarhetwordtopenlijkgedaanenzonderrenteterekenen.eenvoorbeeld iseenruilhandelsysteemwaarinschuldwordtuitgedruktalsbeloftenvooruren arbeid.alleurenwordengelijkwaardiggewaardeerdopeendollarschaal,zodat 12

13 urenkunnenwordenomgerekendnaardedollarprijsvangoederen.zo n geldsysteemkandooriedereenwordenopgezetdieeenmanierverzintomde boekhoudingtedoenengenoegenbetrouwbaredeelnemersvindt.eenlokaal ruilhandelsysteemopzetten,ookalzouhetnuweinignuthebben,zoueenslim noodplanzijnvooriederegemeenschap. Monetairehervormingisnetalspolitiekehervorming,eengrootonderwerpdat eenwiltotveranderingvereisteneenwilombuitenkaderstedenken.monetaire hervormingzalnetalspolitiekehervorming,nietgemakkelijktotstandkomen. Wantdekrachtigebelanghebbendendiepro+iterenvanhethuidigesysteem zullenallesdoenomhunvoordeeltebehouden. Nuwegezienhebbendatgeldslechtseenideeisendatgeldinwerkelijkheidalles kanzijnwatwijhetmaken,ishiereensimpelalternatiefmonetairconceptomte overwegen.ditmodelisgebaseerdopsystemendieinhetverledenhebben gewerktinengelandenamerika.systemendieondermijndenvernietigdzijn doordegoudsmid bankiersenhunfractionelereservesysteem. Omeeneconomietecreërenoppermanentrentevrijgeld,zougeldsimpelweg doordeoverheidkunnenwordengecreëerdengespendeerdindeeconomie het liefstaanduurzameinfrastructuurdiedeeconomieondersteunt,zoalswegen, spoorwegen,bruggen,havensenpubliekemarkten.ditgeldzounietworden gecreëerdalsschuld.hetzouwordengecreëerdalswaarde.dewaardeisdan waarhetaanuitgegevenwerd.alsditnieuwegeldeenproportionelegroeiin handelmogelijkmaaktezouhethelemaalgeenin1latieveroorzaken. Alsoverheidsuitgavenwelin2latiezoudenveroorzaken,zoudenertweemogelijke optieszijn. In#latieisinwezeneenproportionelebelastingopgeld.Ofhetgeldnu20% inwaardedaaltofdeoverheid20%vanonsgeldafpakt,heteffectoponze koopkrachtishetzelfde.(nuhebbenwebeide:in9latieénbelastingen!!)op dezemanierzouin,latieinplaatsvanbelastingpolitiekacceptabelzijn, indienhetgoedbesteedwordtenbeperktblijft. Ofdeoverheidkanin.latietegengaandoorbelastinggeldteinnendatzedan uitroulatieneemt.hierdoorkrimptdegeldhoeveelheidenwordtdewaarde hersteld. Omde&latietegentegaan,hetverschijnselvandalendelonenenprijzen,kande overheidsimpelwegmeergeldbesteden,duscreëren.zonderconcurrerende, privateschuldgeldcreatiezoudenoverhedeneffectieverecontrolehebbenoverde geldhoeveelheidvanhunland.debevolkingweetwiedeschuldigeisalshetfout gaat.regeringenzoudenkomenengaan,a2hangendvanhunvermogenomde geldwaardetehandhaven.deoverheidzouvoornamelijkdraaienop belastinggeld,netalsnu.maarmetditbelastinggeldkoopjeveelmeer,omdater geenrentehoefttewordenbetaaldaanprivatebankiers.erkangeen staatsschuldzijnalsdefederaleoverheidsimpelweghetgeldmaaktdatzenodig 13

14 heeft.onzeeeuwige,gezamenlijkelijfeigenschapaandebankendoor rentebetalingenoverstaatsschuldzouonmogelijkzijn. Geldiseennieuwevormvanslavernij,teonderscheidenvandeoudedoorhet simpelefeitdathetonpersoonlijkis,erisgeenmenselijkerelatietussendemeester endeslaaf. LeoTolstoy Deonzichtbarekracht Niemandismeergeknechtdanhijdietenonrechtedenktvrijtezijn. Goethe Watonsgeleerdisalsdemocratieenvrijheid,isinwerkelijkheideeningenieuze enonzichtbarevormgewordenvaneconomischedictatuur.zolangonzehele maatschappijvollediga1hankelijkblijftvoorhaargeldhoeveelheidvan bankkrediet,zijnbankiersindepositieomtebeslissenwiehetgeldkrijgtdatzij nodighebbenenwieniet. Hetmodernebanksysteemmaaktgelduithetniets.Ditprocesismisschiende meestverbazingwekkendetrucdieooituitgevondenis.bankierenwasbedachtin onrechtengeboreninzonde.bankiersbezittendeaarde.neemjezeditaf,maar laatjehendemachtomgeldtecreëren,danzullenzemeteenpennenstreekgenoeg geldcreërenomhetterugtekopen...neemdezegrotemachtvanzewegenalle grotefortuinen,zoalshetmijne,zullenverdwijnenenzoudenmoetenverdwijnen, wantdanzouditeenbetereenblijerewereldzijn.maaralsjeslaafwiltblijvenvan debankenendekostenvanjeeigenslavernijwiltbetalen,laatbankiersdangeld blijvencreërenenkredietbeheren. SirJosiahStamp,DirecteurBankvanEngeland Hetonvermogenvandekolonistenomdemachtoverhuneigengelduitdehanden vangeorgeiiiendeinternationalebankierstekrijgenwasdehoofdredenvoorde Ona$hankelijkheidsoorlog. BenjaminFranklin TegenwoordigwetenweinigmensendatdegeschiedenisvandeVS,sindsde Revolutiein1776grotendeelshetverhaalisvaneenepischestrijdomvrijte wordenenteblijvenvandemachtvaneuropeseeninternationalebanken.deze strijdwerduiteindelijkverlorenin1913,toenpresidentwoodrowwilsonde FederalReserveWetondertekende,waarmeehetinternationalebankkartelde machtkreegoverhetcreërenvanamerika sgeld. Ikbeneenzeerongelukkigman.Ikhebonwetendmijnlandgeruïneerd.Eengroots industrieellandwordtbestuurddoorhaarkredietsysteem.onskredietsysteemis geconcentreerd.degroeivanditlandenalonzeactiviteitenzijninhandenvaneen paarmensen.wezijnéénvandeslechtstbestuurdeenmeestgedomineerde 14

15 regeringenindebeschaafdewereld,nietlangereenregeringvanvrijeopinie,niet langereenregeringvanovertuigingendestemvandemeerderheid,maareen regeringvandemeningeninvloedvaneenkleinselectgezelschap. WoodrowWilson,PresidentvandeVS Dekrachtvanditsysteemzitdiepingebakken,netalsdeeducatie enmediastilte rondhetonderwerp.jarengeledeninterviewdedecanadesevice premiergrote aantallenniet economen,zowelhoogopgeleideprofessionalsalsnuchtere mensen,opstraatenontdektedatniemandeenjuistbegriphadvanhoegeld wordtgemaakt.jekuntwaarschijnlijkwelzeggendatdemeestemensen, waaronderdebaliemedewerkersvanbanken,nognooitoverhetonderwerp hebbennagedacht.jijwel? Alleverbazing,verwarringenpaniekinAmerikastamtnietuittekortkomingenin degrondwetofconfederatie,nietuitdezuchtnaareerofdeugd,maaruitde completeonwetendheidoverdeaardvanmunt,kredietencirculatie. JohnAdams, FoundingFather vandeamerikaansegrondwet Hetmoderne geld als schuld systeemwerdietsmeerdan300jaargeleden geborentoendeeerstebankvanengelandwerdopgezetmeteenkoninklijke toestemmingvoorhetfractioneeluitlenenvangoudreçu smeteenbescheiden verhoudingvan2:1.diebescheidenverhoudingwaseenspreekwoordelijkevoet tussendedeur.hetsysteemisnuwereldwijd,creëertvrijwelonbeperkte hoeveelhedengelduithetnietsenheeftbijnaiedereenopdeplaneet vastgeketendaaneenimmergroeiendeschulddienooitkanwordena4betaald. Kandatallemaalperongelukzijngebeurd?Ofisheteensamenzwering?Hier staatduidelijkietsheelgrootsophetspel. Diegenediedehoeveelheidgeldbeheerstinonslandisabsoluutmeestervanalle industrieenhandel...enwanneerjejebeseftdathethelesysteemergmakkelijkte besturenvaltopverschillendemanierendooreenpaarmachtigemannenaande top,hoeftniemandjetevertellenhoein2latieendepressiesontstaan. JamesA.Gar+ield,vermoordePresidentvandeVS Deoverheidmoetalhetgeldenkredietdatnodigisomhetuitgavenpatroonvan deoverheidendekoopkrachtvandeburgerstebevredigencreëren,uitgevenenin circulatiebrengen.doordezeprincipesaantenemenwordtdebelastingbetalereen immensesomaanrentebespaard.hetprivilegevanhetcreërenenuitgevenvan geldisnietalleenhetultiemevoorrechtvaneenregering,hetisookhaargrootste creatievemogelijkheid. AbrahamLincoln,vermoordePresidentvandeVS Totdatdemachtovergeld enkredietcreatieisteruggenomendoordeoverheiden wordterkendalshaaropvallendsteenheiligsteverantwoordelijkheid,isdiscussie overeensoevereinparlementendemocratiewaardeloosenzinloos.wanneereen 15

16 landbreektmethaarmachtoverkrediet,maakthetnietuitwiedewettenmaakt... Woekerzal,wanneerhetaandemachtkomt,iederlandverwoesten. WilliamLyonMcKenzieKing,voormaligpremiervanCanada WijzijndeWashingtonPost,deNewYorkTimes,TimeMagazineenandere toonaangevendemedia,wierhoofdredacteurenonzemeetingshebbenbijgewoond, zeererkentelijkdatzijhunbeloftevangeheimhoudingbijna40jaarlangtrouwzijn nagekomen.hetzouvooronsonmogelijkzijngeweestonzeplannente verwezenlijkenalswealdiejarenaandepubliciteitzoudenzijnblootgesteld.maar, dewereldisnubeschaafderenbereidomtoteenwereldregeringtekomen.de supranationalesoevereiniteitvaneenintellectueleeliteenwereldbankiersisverre teprefererenbovenhetnationalezel0beschikkingsrechtvandeafgelopeneeuwen. DavidRockefellerineentoespraakvoordeTrilateraleCommissie,1991 Alleenkleinegeheimenhoevenbeschermdteworden.Grotegeheimenworden beschermddoorpubliekongeloof. MarshallMcLuhan,Media goeroe 16