BEROEPSKWALIFICATIEDOSSIER Houtskeletbouwer

Transcriptie

1 BEROEPSKWALIFICATIEDOSSIER Houtskeletbouwer ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 1. Globaal 1.1 TITEL Houtskeletbouwer Deze benaming wordt gebruikt in het beroepscompetentieprofiel van het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid fvb ffc constructiv. Dit beroepscompetentieprofiel werd gezamenlijk opgesteld met het Opleidingscentrum Hout. Deze benaming wordt algemeen gebruikt door de sector. Het beroep kent ook andere benamingen. De Competent-fiche van SERV (F150101) gebruikt de benaming Monteur van houten structuren (m/v). De Competent-fiche geeft andere benamingen aan zoals monteur van houten chalets en monteur van huizen in houten geraamte, 1.2 DEFINITIE Het voorbereiden van de eigen werkzaamheden en grondstoffen; instellen, omstellen, bewerken, vergaren en isoleren van onderdelen voor houtskeletbouw; lucht-, en waterdicht plaatsen, bevestigen, aansluiten van de houtskeletbouwelementen aan de grondplaat, aan een bestaand gebouw of aan elkaar en afwerken van de houtskeletbouw, teneinde houtskeletbouwelementen zoals binnen- en buitenwanden, roosteringen, dakconstructies, dakkappellen, aan de hand van een werkopdracht, te vervaardigen en te plaatsen. 1.3 EXTRA UITLEG De houtskeletbouwer vervaardigt en monteert zelfstandig houtskeletbouwelementen ten behoeve van woning- en utiliteitsbouw. De houtskeletbouwer werkt meestal met pneumatische en elektrische handgereedschappen en maakt indien nodig gebruik van de basis houtbewerkingsmachines. De werkzaamheden van de houtskeletbouwer beginnen bij het verzamelen van de benodigde materialen, plannen, werktekening en -instructies. De werkzaamheden eindigen wanneer de houtskeletbouwer de gehele houtskeletbouw heeft samengesteld, gemonteerd, opgebouwd, het product heeft afgewerkt en gecontroleerd. Houtskeletbouwelementen produceren aan een volautomatische lijn behoort niet tot het takenpakket van de houtskeletbouwer, dit gebeurt door de productieoperator hout. 1

2 1.4 SECTOREN Bouw (PC124 Bouwbedrijf) Houtnijverheid (PC125 Houtnijverheid, PC126 Stoffering en houtbewerking) 1.5 BETROKKEN (ARBEIDSMARKT)ACTOREN Hoofdindieners fvb-ffc Constructiv (Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid) OCH (Opleidingscentrum Hout) Mede-indieners Raad van Bestuur fvb - ffc constructiv Vlaamse oriëntatiegroep (VCB, Bouwunie, ACV-BIE, Algemene Centrale - ABVV, ACLVB (paritaire goedkeuring)) Raad van Bestuur OCH ((Fedustria, Bouwunie, ACV-BIE, Algemene Centrale - ABVV, ACLVB) (paritaire goedkeuring)) WTCB (Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor de Bouwnijverheid) navb - cnac constructiv (Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en Hygiëne in het Bouwbedrijf) VDAB (Vlaamse Dienst Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding) 1.6 REFERENTIEKADER Gehanteerde referentiekaders Competent-fiche (SERV): F Monteur van houten structuren (m/v), 26 oktober 2012 Beroeps(competentie)profiel: Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid fvb ffc constructiv: houtskeletbouwer (2012) Relatie tot het referentiekader De Competent-fiche F geeft in haar huidige vorm niet volledig en exact geformuleerd weer wat de competenties zijn van een houtskeletbouwer. Vanuit de sector werd beslist om dit beroepskwalificatiedossier in eerste instantie te laten steunen op het beroepscompetentieprofiel 2

3 Houtskeletbouwer van FVB FFC Constructiv. De activiteiten zoals overgenomen uit het beroepscompetentieprofiel Houtskeletbouwer stemmen in danige mate overeen met de Competent-fiche dat die nagenoeg volledig werden opgenomen. De gebruikte terminologie is echter in veel gevallen afwijkend. De basisactiviteiten uit Competent-fiche F stemmen als volgt overeen met de competenties uit het beroepskwalificatiedossier houtskeletbouwer volgens best-fit-principe: - De werf inplanten en beveiligen door het installeren van steigers, valbescherming, veiligheidslijnen en opslagplaatsen voor materiaal (Id 13668) komt het best overeen met SA Stelt de situatie op de werf in functie van de eigen werkzaamheden vast en bereidt de plaatsing voor - De structuurelementen in hout of composietmateriaal hijsen en installeren (Id 14701) komt het best overeen met SA Plaatst houtskeletbouwelementen - De geprefabriceerde en vooraf geassembleerde structuren en structuurelementen in hout of composietmateriaal vastmaken (Id 11557) komt het best overeen met SA Plaatst houtskeletbouwelementen - De tussenruimtes aanpassen en de relingen, het definitieve stutwerk, de basis van het geraamte,... vastmaken (Id 21857) komt het best overeen met SA Plaatst houtskeletbouw-elementen - Afwerkingselementen (dragers voor dakgoten, dakvensters,...) ineenzetten en plaatsen (Id 23464) komt het best overeen met SA Plaatst houtskeletbouwelementen De specifieke activiteiten uit Competent-fiche F stemmen als volgt overeen met de competenties uit het BKD houtskeletbouwer volgens best-fit-principe: - Draagstructuren monteren (Id 18070) komt het best overeen met SA Plaatst houtskeletbouwelementen - Verschillende elementen van houten geraamten ontwerpen en vervaardigen (Id 18730) komt het best overeen met BA Bewerkt onderdelen met (houtbewerkings-)machines en BA Vergaart onderdelen - Een vloer op gebinte plaatsen (Id 27013) komt het best overeen met SA Werkt de houtskeletbouw af - De isolatiematerialen (glaswol, steenwol, waterdichtheidslaag, contralatten,...) verwijderen en plaatsen (Id 18015) Komt best overeen met SA Plaatst isolatiematerialen - Houtbeschermings- en afwerkingslagen aanbrengen (vochtwering, schimmelwering,...) (Id 27030) komt het best overeen met SA Behandelt oppervlakken van elementen voor houtskeletbouw - Elementen van oude structuren uit elkaar halen en ze markeren (Id 19604) komt het best overeen met SA Stelt de situatie op de werf in functie van de eigen werkzaamheden vast en bereidt de plaatsing voor - Opslagzones voor materialen en de bevoorradingsstroom bepalen en organiseren (Id 19468) komt het best overeen met SA Stelt de situatie op de werf in functie van de eigen werkzaamheden vast en bereidt de plaatsing voor - De activiteiten van een team coördineren (Id 18000) komt het best overeen met BA Werkt in teamverband 2. Activiteiten 2.1 OPSOMMING COMPETENTIES 3

4 Basisactiviteiten Werkt in teamverband (co 00230) - Communiceert effectief en efficiënt - Wisselt informatie uit met collega s en verantwoordelijken - Rapporteert aan leidinggevenden - Werkt efficiënt samen met collega's - Volgt aanwijzingen van verantwoordelijken op - Past zich flexibel aan (verandering van collega s, ) Werkt met oog voor veiligheid, milieu, kwaliteit en welzijn (co 00231) - Maakt onderscheid tussen gevaarlijke en niet gevaarlijke producten en afvalstoffen - Vraagt om informatie in geval van twijfel over afvalstoffen - Sorteert afval volgens de richtlijnen - Respecteert bij het plaatsen de regels rond energieprestaties van gebouwen (EPB ) - Herkent asbesthoudende producten en reageert passend - Houdt zich aan de regels voor traceerbaarheid van producten - Werkt ergonomisch - Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen (PBM s en CBM s ) - Ziet er op toe dat veiligheids- en milieuvoorschriften worden gerespecteerd - Meldt problemen aan de verantwoordelijke EPB = de regelgeving omtrent het realiseren van energiezuinige, comfortabele gebouwen PBM s = persoonlijke beschermingsmiddelen, CBM s = collectieve beschermingsmiddelen Organiseert zijn werkplek veilig en ordelijk (co 00232) - Organiseert zijn werkplaats rekening houdend met een logische werkvolgorde - Richt de werkplaats (ergonomisch) in - Beperkt stofemissie - Sorteert afval volgens de richtlijnen - Houdt de werkplek schoon - Bergt de eigen gereedschappen en hulpmiddelen op - Ziet er op toe dat veiligheids- en milieuvoorschriften worden gerespecteerd - Gebruikt (stof)afzuigapparatuur/installaties - Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen (PBM s en CBM s) Werkt op hoogte (co 00233) - Bouwt steigers op en af volgens de veiligheidsregels - Gebruikt ladders volgens de veiligheidsregels - Bouwt goederenliften op en zekert die, bedient de goederenlift - Installeert een geschikte randbeveiliging - Gebruikt persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen (PBM s en CBM s) - Gebruikt hefplatformen volgens voorschriften Gebruikt stromen duurzaam en beperkt geluidshinder (co 00234) - Gebruikt water voor taken en schoonmaak efficiënt - Gebruikt machines en gereedschappen efficiënt - Beperkt het lawaai: gebruikt persoonlijke beschermingsmiddelen, implementeert preventiemaatregelen voor omgeving 4

5 Plant en bereidt de eigen werkzaamheden voor de productie voor (co 00235) - Neemt kennis van de eigen werkopdracht - Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen - Controleert de aangeleverde (productie)gegevens (aantal, compleetheid, juistheid, ) - Neemt de planning door - Meet op (hoogte, breedte, diepte, ) - Stelt correct en overzichtelijk een hout-, meet-, en materiaalstaat op - Stelt een zaagplan op - Gebruikt meet- en controlegereedschap - Bepaalt de uit te voeren bewerkingen - Bepaalt een optimale werkvolgorde - Meldt problemen aan leidinggevende/verantwoordelijke - Beheert administratie: houdt planning en eventuele documenten die de ploegbaas overgemaakt heeft bij Controleert (de voorraad) grondstoffen en materialen (beschikbaarheid, tekorten, hoeveelheid, kwaliteitsafwijkingen, ) (co 00236) - Houdt de voorraad op peil - Controleert de te verwerken grondstoffen en materialen en onderneemt actie bij afwijkingen (gebreken, vochtigheid, ) - Stemt de hoeveelheid af op de opdracht - Gebruikt controle-instrumenten en interpreteert de controlegegevens - Houdt rekening met de interne codering - Neemt leveringen in ontvangst en controleert de leveringen - Selecteert, controleert en hanteert materialen/gereedschappen Bereidt de grondstoffen voor op de werkopdracht (uitsmetten, opdelen, aftekenen, paren, ) (co 00237) - Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen - Kantrecht en/of kort ruw hout af - Bepaalt visueel hoe houtelementen optimaal uit bool of gevierschaald hout gehaald kunnen worden (zaagwijze, vezelrichting, tekening, gebreken van het hout, ) - Deelt plaatmateriaal optimaal in (richting, beschadiging, ) - Tekent uit te zagen onderdelen uit op hout of plaatmateriaal - Zaagt de onderdelen op de juiste afmeting uit volgens borderel of zaagplan - Gebruikt zaagmachines - Stapelt zorgvuldig volgens een logische verwerkingsvolgorde - Brengt merktekens aan op de werkstukken (paringstekens, ) - Schrijft onderdelen volgens een éénvormige afschrijvingsmethode en maataanduiding af - Gebruikt aftekengereedschap Selecteert, controleert, monteert en vervangt (snij)gereedschappen op de (houtbewerkings) machines (co 00238) - Raadpleegt technische bronnen (werkstuktekeningen, instelgegevens, omrekeningstabellen, ) - Houdt zich aan procedures en voorschriften - Selecteert (snij)gereedschappen i.f.v. de uit te voeren bewerking - Stelt verspaningssets samen 5

6 - Controleert (snij)gereedschappen (standtijd, mec/man, ) - Verzamelt materiaal en gereedschap en beoordeelt de conformiteit ervan - (De)monteert (snij)gereedschappen in/op de machine of installatie en stelt ze af - Bergt (snij)gereedschappen veilig op - Vervangt en onderhoudt (snij)gereedschappen - Onderneemt actie bij onvoorziene omstandigheden of problemen Stelt (houtbewerkings)machines in en om (co 00239) - Raadpleegt (technische) voorschriften en productfiches - Stelt de juiste aanvoersnelheid en toerental in - Stelt de parameters en coördinaten manueel of (semi)computergestuurd in - Roept een CNC -programma op - Voert eenvoudige aanpassingen uit in een CNC-programma - (De)monteert en stelt hulpstukken en beveiligingen in - Maakt een proefstuk - Onderneemt actie bij onvoorziene omstandigheden of problemen CNC = computerised numeric control Controleert de veiligheidsvoorzieningen van de (houtbewerkings)machines (co 00240) - Raadpleegt veiligheidsvoorschriften en leeft ze na - Volgt informatie op, zowel ter plaatse als via beeldschermen - Doet veiligheidscontroles aan de (houtbewerkings)machines - Merkt afwijkingen, storingen of de nood aan preventief onderhoud aan de (houtbewerkings)machine op - Evalueert veiligheidsrisico s en neemt gepaste maatregelen - Meldt problemen aan de verantwoordelijke - Legt de werkzaamheden stil indien nodig Bewerkt onderdelen met (houtbewerkings)machines (F Id18730-c) - Houdt zich aan (technische) voorschriften en productiefiches - Bepaalt de te gebruiken machines - Controleert de beveiliging voor het opstarten - Start, stopt en bedient de machines om hout te bewerken - Schaaft tot ontruwde vlakken - Brengt merktekens aan op de werkstukken (paringstekens, ) - Brengt (gebogen) profileringen aan - Maakt verbindingen - Schuurt werkstukken tot de gewenste afwerkingsgraad op - Maakt, indien nodig, gebruik van mallen - Stapelt zorgvuldig volgens een logische verwerkingsvolgorde - Gebruikt (NC) (houtbewerkings-)machines - Gebruikt (C)NC bewerkingscentra - Controleert kwaliteit en maatvoering - Gebruikt meet- en controlegereedschap - Onderneemt actie bij onvoorziene omstandigheden of problemen Vergaart onderdelen (verlijmen, samenvoegen, opspannen, nagelen, nieten, schroeven, demontabel assembleren, ) (co 00241) 6

7 - Leest (werk)tekeningen en plannen en leidt af welke onderdelen (demontabel) vergaard kunnen worden - Bepaalt of bepaalde oppervlaktebehandelingen voor de vergaring moet komen - Verlijmt verbindingsgedeelten - Voegt de onderdelen volgens een logische werkvolgorde samen - Past manuele en machinale opspantechnieken toe - Gebruikt persmachines - Past mechanische verbindingstechnieken toe (nagelen, nieten, schroeven, ) - Verwijdert lijmresten - Controleert de kwaliteit, haaksheid en maatvoering - Stapelt en merkt voor de volgende productiefase - Gebruikt elektrisch en pneumatisch handgereedschap - Gebruikt meet- en controlegereedschap - Gebruikt opspangereedschap Voert preventief basisonderhoud uit van de (houtbewerkings)machines (co 00242) - Merkt noodzaak aan technisch onderhoud op - Plaatst de (houtbewerkings)machines in veiligheidsmodus voor het uitvoeren van onderhoud - Houdt zich aan het onderhoudsplan en -richtlijnen - Voert eenvoudige onderhoudswerkzaamheden uit - Rapporteert problemen aan de technicus of de verantwoordelijke - Registreert basisonderhoud Transporteert grondstoffen, constructieonderdelen en materialen (intern, op de werf, ) (co 00243) - Houdt zich aan procedures en voorschriften - Verplaatst veilig en op ergonomisch verantwoorde wijze - Stapelt zorgvuldig volgens een logische verwerkingsvolgorde - Verpakt, beschermt voor transport (vochtigheid, temperatuur, lichtinval, ) - Laadt, lost (interne)transportmiddelen conform de richtlijnen (max. gewicht, aantal, ) - Bevestigt en beveiligt tegen vervoersrisico s (het zekeren van ladingen, ) - Transporteert op de werf of plaats van bestemming - Gebruikt (interne)transportmiddelen, waarvoor hij bevoegd is - Past hef- en tiltechnieken toe - Organiseert tussentijdse opslag op de werf rekening houdend met de werfomstandigheden - Onderneemt actie bij onvoorziene omstandigheden of problemen Specifieke activiteiten Behandelt oppervlakken van elementen voor houtskeletbouw (schuren, beschermen, ) (co 00244) - Houdt zich aan (technische) voorschriften en productiefiches - Bereidt beschermingsproducten voor - Brengt manueel en/of machinaal beschermingslagen aan - Controleert visueel de kwaliteit van de behandelde oppervlakte - Gebruikt schuurmachines - Gebruikt afwerkingsgereedschappen en apparatuur 7

8 Brengt voorzieningen, muur- en gevelvullende elementen aan (co 00245) - Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen - Maakt eventuele inkepingen, gaten, doorboringen of uitsparingen - Monteert dozen en leidingen voor elektriciteitsvoorzieningen aan - Monteert leidingen voor sanitair, verwarming, - Brengt bekleding aan op de wanden (gips-, vezel-, spaanderplaat, ) - Bevestigt tijdelijke voorzieningen (hijsvoorzieningen, klossen op de onderregels, ) - Beschermt afgewerkte werkstukken en slaat ze op Plaatst isolatiematerialen (thermisch, akoestisch, brandwerend, ) (co 00246) - Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen - Plaats de isolatie op uniforme en correcte wijze - Controleert de kwaliteit van het uitgevoerde werk - Gebruikt controle- en meetgereedschap Plaatst lucht- en/of dampscherm (co 00247) - Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen - Selecteert de vereiste lucht- en/of dampdichte lagen - Plaatst het lucht- en/of dampscherm op uniforme en correcte wijze - Voert doorbrekingen en integratie van elementen (ramen, installatiekanalen, ) luchtdicht uit - Maakt luchtdichte aansluitingen tussen de banden en met andere delen van het gebouw - Controleert de kwaliteit van het uitgevoerde werk Stelt de situatie op de werf in functie van de eigen werkzaamheden vast en bereidt de plaatsing voor (co 00248) - Neemt kennis van de eigen werkopdracht - Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen - Controleert de levering (aantal, compleetheid, juistheid, ) in functie van de eigen werkzaamheden - Neemt de planning door - Beoordeelt de werf/ruwbouw controleert de vloeren, muren, in functie van de eigen werkzaamheden - Verzekert zich van de fysische en hygrothermische omgevingscondities en de geschiktheid van het gebouw voor het plaatsen van onderdelen - Traceert en controleert de nutsvoorzieningen, - Gebruikt meet- en controlegereedschap - Zet de bouwwerken uit - Signaleert grote aanpassingen aan nutsvoorzieningen en/of omgeving aan leidinggevende/verantwoordelijke - Bepaalt een optimale werkvolgorde - Verwijdert losse en vaste elementen - Recycleert selectief - Brengt signalisatie aan Plaatst houtskeletbouwelementen (grondregels, wanden, roostering/vloeren, spanten/gordingen, dakkapellen, ) (co 00249) - Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen - Voert kleine aanpassingen uit aan de omgeving (nutsvoorzieningen, vloerplaat, ) - Plaatst de grondregels 8

9 - Plaatst de waterkerende laag - Bevestigt geprefabriceerde en vooraf geassembleerde houten structuren en structuurelementen aan de grondregels, bestaande gebouwen en/of aan elkaar - Monteert wanden - Monteert en verankert houten en metalen kolommen en liggers - Monteert verdiepingsvloeren - Monteert dakelementen - Verankert en beschermt houtskeletbouwelementen tegen wisselende weersomstandigheden tijdens de opbouw - Voorkomt koudebruggen en lekken in het lucht- en dampscherm - Controleert de kwaliteit en maatvoering - Gebruikt elektrische en pneumatisch handgereedschap - Gebruikt controle- en meetgereedschap - Meldt problemen aan leidinggevende/verantwoordelijke - Gebruikt hijstoestellen Plaatst buitenschrijnwerk (ramen, deuren, poorten, veranda s, gevelbekleding, ) (co 00250) - Leest en begrijpt (werk)tekeningen en plannen - Voert kleine aanpassingen uit aan de omgeving (nutsvoorzieningen, openingen, ) - Bevestigt buitenschrijnwerk aan de houten structuuronderdelen en aan elkaar - Maakt sluitstukken tussen buitenschrijnwerk en de houten structuuronderdelen - Voorziet uitsparingen voor te integreren onderdelen (verluchtingsroosters, ) - Voorkomt koudebruggen en lekken in het lucht- en dampscherm - Controleert de kwaliteit en maatvoering - Gebruikt elektrische en pneumatisch handgereedschap - Gebruikt controle- en meetgereedschap - Meldt problemen aan leidinggevende/verantwoordelijke - Gebruikt hijstoestellen Werkt de houtskeletbouw af (co 00251) - Plaatst beplanking op de roostering - Werkt onvolkomenheden aan de houtskeletbouw bij - Kit, indien nodig, af - Controleert de kwaliteit van het uitgevoerde werk - Meldt problemen/afwijkingen aan leidinggevende/verantwoordelijke 2.2 DESCRIPTORELEMENTEN Kennis - Basiskennis van residentiële elektriciteits-, sanitair- en CV werken (gereedschappen, materialen, planlezen) - Basiskennis van algemene principes EPB - Basiskennis van opslag- en stapeltechnieken - Basiskennis van beschermingsproducten voor houtskeletbouw - Basiskennis van milieuzorgsystemen en -voorschriften in functie van de eigen werkzaamheden - Basiskennis van brandwerende, thermische en akoestische isolatiematerialen 9

10 - Basiskennis van bouwfysica - Basiskennis van CNC-sturing - Kennis van bouwknopen - Kennis van sorteerregels voor structuurhout(visuele sterktesortering, ) - Kennis van voorschriften rond afval en gevaarlijke producten - Kennis van veiligheids-, gezondheids-, hygiëne- en welzijnsvoorschriften - Kennis van het productieproces van houtskeletbouw - Kennis van informatiebronnen - Kennis van vakterminologie - Kennis van werkdocumenten, tekeningen en plannen - Kennis van hout en plaatmaterialen - Kennis van materialen en gereedschappen - Kennis van elektrisch en pneumatisch handgereedschap - Kennis van technische voorschriften en aanbevelingen in functie van de eigen werkzaamheden - Kennis van randapparatuur - Kennis van afschrijfmethodes - Kennis van snijgereedschappen - Kennis van (CNC ) (houtbewerkings)machines - Kennis van verspaningstechnologie en -technieken - Kennis van bewerkingsmethodes - Kennis van constructie- en verbindingstechnieken voor houtskeletbouw - Kennis van opspansystemen - Kennis van de lijmsoorten - Kennis van montagetechnieken - Kennis van (interne) transportmiddelen - Kennis van verpakkingstechnieken - Kennis van laad- en zekeringstechnieken - Kennis van bevestigingsmiddelen voor houtskeletbouw en buitenschrijnwerk - Kennis van plaatsing en bevestigingsmethodes voor houtskeletbouwelementen - Kennis van schoringstechnieken voor houtskeletbouwelementen - Kennis van plaatsing en bevestigingsmethodes voor buitenschrijnwerk - Kennis van plaatsing en bevestigingsmethodes voor brandwerende, thermische en akoestische isolatie - Kennis van plaatsing en bevestigingsmethodes voor lucht- en dampschermen - Kennis van beschermingstechnieken voor houtskeletbouwelementen - Kennis van controle- en meetmethoden en -middelen - Kennis van elementaire wiskunde - Kennis van kwaliteitsnormen, waarden en toleranties - Kennis van persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen - Kennis van (veiligheids)pictogrammen - Kennis van ergonomische hef- en tiltechnieken - Kennis van etikettering en productidentificatie EPB = de regelgeving omtrent het realiseren van energiezuinige, comfortabele gebouwen CNC = computerised numeric control Cognitieve vaardigheden 10

11 - Het kunnen lezen en interpreteren van werkdocumenten, tekeningen en plannen en deze gegevens vertalen naar zijn eigen werkzaamheden - Het mondeling en/of schriftelijk kunnen rapporteren aan de leidinggevende en efficiënt communiceren met collega s en derden - Het kunnen identificeren van verschillende houtsoorten en plaatmaterialen - Het kunnen controleren en uitvoeren van de werkopdracht volgens de planning, werktekeningen en plannen, de voorschriften en productfiches - Het kunnen raadplegen van technische bronnen en het afleiden van (productie)gegevens uit o.a. werktekeningen en plannen - Het kunnen selecteren van structuurhout volgens de sorteerregels - Het kunnen berekenen van afmetingen voor het bewerken van hout en plaatmateriaal - Het (visueel) kunnen identificeren van afwijkingen en gebreken aan de grondstoffen en eindproducten - Het kunnen bijhouden van gegevens over het verbruik van materiaal en het productieverloop - Het manueel of computergestuurd kunnen instellen van (houtbewerkings-)machines - Het kunnen starten, bedienen en stoppen van de (houtbewerkings-)machines om een zo efficiënt mogelijke productie te realiseren - Het kunnen uitvoeren van veiligheidscontroles - Het kunnen naleven van veiligheids-, gezondheids-, hygiëne- en welzijnsvoorschriften - Het kunnen uitvoeren van preventief basisonderhoud - Het kunnen controleren van de situatie op de werf in functie van de eigen werkzaamheden - Het kunnen uitvoeren van kleine aanpassingen aan de omgeving (nutsvoorzieningen, grondplaat, ) - Het kunnen uitvoeren van de voorbereiding voor het plaatsen van houtskeletbouwelementen met het geschikte gereedschap en materiaal - Het kunnen uitvoeren van goed geïsoleerde en lucht- en dampdichte werken - Het kunnen toepassen van kwaliteitscontroles met de geschikte instrumenten Probleemoplossende vaardigheden - Het gepast kunnen reageren op vastgestelde problemen met betrekking tot kwaliteit, veiligheid, milieu, proces en techniek rekening houdend met de voorschriften/procedures - Het kunnen bijsturen van de werkopdracht bij onvoorziene omstandigheden - Het kunnen oplossen van eenvoudige problemen aan de omgeving of het product bij de plaatsing - Het kunnen bijstellen van de (houtbewerkings-)machines bij afwijkingen aan de bewerkte werkstukken - Het kunnen aanpassen van de eigen planning aan wijzigende omstandigheden - Het kunnen bijsturen van de eigen werkzaamheden om koudebruggen, en lekken in het lucht- en dampscherm te vermijden - Het pro-actief kunnen nemen van gepaste maatregelen bij veiligheidsrisico s rekening houdend met de voorschriften/procedures Motorische vaardigheden 11

12 - Het kunnen op hoogte werken - Het kunnen bedienen van elektrisch en pneumatisch handgereedschap - Het kunnen hanteren van handgereedschap - Het kunnen in- en omstellen van (houtbewerkings-)machines - Het kunnen bedienen van de (houtbewerkings-)machines - Het kunnen aanbrengen van lijmen, volgens voorschriften van de fabrikant - Het kunnen gebruiken van toestellen voor goederentransport - Het kunnen gebruiken van meet- en controletoestellen - Het kunnen toepassen van de juiste ergonomische hef- en tiltechnieken - Het kunnen plaatsen en afwerken van houtskeletbouwelementen volgens de werkopdracht - Het kunnen plaatsen van buitenschrijnwerk volgens de werkopdracht Omgevingscontext - Dit beroep wordt uitgeoefend in de werkplaats en/of op bouwplaatsen (nieuwbouw), in bewoonde of in gebruik zijnde gebouwen (renovatie) binnen ondernemingen en vergt de nodige mobiliteit en contactvaardigheid. - Dit beroep wordt meestal in teamverband uitgeoefend, meestal in een onderneming waar de nodige flexibiliteit belangrijk is om zich aan te passen aan wijzigingen van planning, omgeving, weersomstandigheden, grondstoffen en machines. - De werkopdrachten worden vaak strikt afgebakend in de tijd en er heersen in veel gevallen strikte deadlines, wat resultaatgerichtheid, stressbestendigheid en doorzettingsvermorgen vraagt. - De hout- en bouwsector kennen veel reglementeringen, normen, aanbevelingen en technische voorlichtingsfiches inzake kwaliteit, veiligheid, gezondheid, hygiëne, welzijn, milieu en duurzaam bouwen. Verspilling en de rijzende afvalberg dwingen tot een economische en ecologische omgang met en hergebruik van grondstoffen en materialen. - Binnen dit beroep maakt men gebruik van elektrisch en pneumatisch gereedschap. Dit kan gevaar inhouden voor het oplopen van snijwonden, het klem raken van de machine, de terugslag van het werkstuk en/of van de machine, het stoten tegen voorwerpen, gevaar voor elektrocutie,. - Bij het werken met machines kan er lawaaihinder en (hout)stof voorkomen. - De situatie op de werkplek kan het dragen van lasten en werken in moeilijke houdingen en omstandigheden impliceren. - Het bijblijven met de (technologische) ontwikkelingen binnen de sector vergt leergierigheid en het volgen van (verplichte) opleidingen. Handelingscontext - Oog hebben voor kwaliteit en de tevredenheid van de klant door met zorg, toewijding en zin voor esthetiek te werken. - Op constructieve en gebruiksvriendelijke wijze uitwisselen van informatie met klanten, collega s en derden. - Aandacht hebben voor gevaarlijke situaties, veiligheidssignalisatie op de werkplek/werf respecteren en PBM s en CBM s met zorg gebruiken en onderhouden. 12

13 - Omzichtig omgaan met grondstoffen en producten, rekening houdend met veiligheidsvoorschriften. - Zorgvuldig en nauwkeurig gebruiken van (houtbewerkings-)machines, gereedschappen en materialen. Autonomie Is zelfstandig in - het uitvoeren van de plannen en voorbereiden van de eigen werkzaamheden - het opmeten, hout-, meet- en materiaalstaat opstellen, zaagplan opmaken en bepalen van zijn werkvolgorde - het uitvoeren van zijn werkzaamheden, voorbereiden, het bewerken, vergaren, plaatsen, opbouwen, afwerken en controleren - datgene wat binnen zijn opdracht en competentie ligt te veranderen en aan te passen indien nodig Is gebonden aan - een ontvangen werkopdracht en tijdsplanning - veiligheids- en milieuvoorschriften, technische voorschriften, productfiches, werktekeningen en plannen Doet beroep op - leidinggevende voor de werkopdracht, (productie)gegevens, planning, melden van problemen/storingen en bijkomende instructies - (onderhouds)technieker en/of derden bij storingen, technische interventies en/of onderhoud aan het machinepark Verantwoordelijkheid - Het efficiënt functioneren in een onderneming - Het milieubewust, kwalitatief en veilig uitvoeren van de werken - Het veilig en ordelijk organiseren van de werkplek - Het veilig uitvoeren van werken op hoogte - Het voorbereiden en plannen van de eigen werkzaamheden voor de productie - Het controleren van de voorraad grondstoffen en materialen in functie van de werkopdracht - Het voorbereiden van de grondstoffen op de werkopdracht - Het selecteren, controleren van (snij)gereedschappen en monteren op de (houtbewerkings-) machines - Het om- en instellen van de (houtbewerkings-)machines - Het controleren van de veiligheidsvoorzieningen van de (houtbewerkings-)machines - Het bewerken van onderdelen met (houtbewerkings-)machines - Het vergaren van onderdelen - Het uitvoeren van preventief basisonderhoud van de (houtbewerkings-)machines - Het transporteren van grondstoffen, constructie-onderdelen en materialen - Het behandelen van oppervlakken van houtskeletbouwelementen - Het plaatsen van isolatiematerialen - Het plaatsen van lucht- en dampschermen 13

14 - Het vaststellen van de situatie op de werf in functie van de eigen werkzaamheden en de plaatsing voorbereiden - Het plaatsen van houtskeletbouwelementen (grondregels, wanden, roostering/vloeren, spanten/gordingen, dakkappellen, ) - Het plaatsen van buitenschrijnwerk (ramen, deuren, poorten, veranda s, gevelbekleding, ) - Het afwerken van de houtskeletbouw 2.3 ATTESTEN Wettelijke attesten Geen vereisten. Vereiste attesten Er zijn geen verplichte attesten, maar voor het uitoefenen van bepaalde werkzaamheden en/of risicovolle taken zijn bepaalde attesten en/of certificaten vereist, zoals VCA, attest veilig werken op hoogte, Instapvoorwaarden Geen vereisten. 3. Arbeidsmarktrelevantie / maatschappelijke relevantie 3.1 ARBEIDSMARKTRELEVANTIE Tewerkstelling Officiële cijfers over de tewerkstelling per beroep in de sector Stoffering en houtbewerking zijn niet beschikbaar. Vanuit de sector stoffering en houtbewerking werd daarom een raming gemaakt op basis van beschikbare gegevens. Daarin stellen we vast dat 15,4% van de beroepen uit PC126 (Vlaanderen) behoren tot de cluster bouwelementen. Hierbij kan aangenomen worden dat ongeveer 10% van de werknemers in deze cluster tewerkgesteld wordt als houtskeletbouwer. 14

15 Vanuit de sector bouw bestaan er geen aparte cijfers voor de houtskeletbouwer, maar wel van schrijnwerker-timmerman. Deze bevatten houtskeletbouwer, binnen- en buitenschrijnwerker. Cijfers schrijnwerker-timmerman: Vacatures De codering van de VDAB laat niet toe om de vacaturecijfers voor de houtskeletbouwer te onderscheiden. Deze zitten vervat in de cijfers voor de buitenschrijnwerker. Deels ook in die van de prefabmonteerder, maar die zijn heel erg beperkt, een twintigtal vacatures op jaarbasis. Daarom hieronder enkel een overzicht van de cijfers van de buitenschrijnwerker die een indicatie kunnen geven van het aantal vacatures houtskeletbouwer. Knelpuntberoep: Het beroep Schrijnwerker - plaatser is een knelpuntberoep. Dit beroep biedt goede tewerkstellingskansen. Het tekort aan schrijnwerkers en meubelmakers is structureel doordat de instroom van afgestudeerden uit het technisch onderwijs te klein is om tegemoet te komen aan de blijvende vraag. 15

16 De VDAB-opleidingen, eventueel in combinatie met een IBO, milderen de krappe situatie. Verder zijn het ook kwalitatieve knelpunten. De hoge eisen op vlak van beroepskennis vertragen de invulling. De werkgever verlangt van de kandidaten naast een goede beroepskennis ook dat zij zelfstandig kunnen werken en eventueel ervaring hebben. De schoolverlaters hebben echter enkel een basiskennis. 4. Samenhang 16

17 Houtskeletbouwers komen zowel in de houtverwerkende sector als in de bouwsector voor. De houtbewerkers kunnen in twee grote clusters worden ingedeeld, de schrijnwerker-timmerman en de meubelmaker-interieurbouwer. Houtskeletbouwer behoort tot de eerste groep. De diverse beroepen binnen deze clusters beschikken over heel wat gemeenschappelijke competenties. Dat houdt ondermeer in dat mits een aanvullende opleiding houtskeletbouwers in verschillende beroepen/sectoren inzetbaar zijn. Vanuit machinaal houtbewerker kan de beroepsbeoefenaar doorgroeien naar werkplaatsschrijnwerker-houtskeletbouw en houtskeletbouwer. In een latere fase kan hij verticaal doorgroeien tot werkvoorbereider of leidinggevende. 5. Updates Duurzaam Relatief duurzaam Beperkt duurzaam Wat de productinnovatie betreft stellen we vast dat er zich snelle evoluties voordoen inzake verspaningsgereedschap. Tevens doen een aantal nieuwe constructiemethodes, (duurzame) houtproducten en plaatmaterialen hun intrede. Wat de procesinnovatie betreft zien we dat de computer steeds meer zijn intrede doet. Steeds meer machines werken computergestuurd. Enig inzicht in het programmeren en het bedienen van computergestuurde machines is in dat geval een pluspunt. Deze wijzigingen zullen echter geleidelijk en systematisch plaats vinden. Algemeen wordt aangenomen dat vakmanschap belangrijk blijft. Daarnaast is het wel zo dat houtskeletbouw momenteel in volle ontwikkeling is en er nog heel wat nieuwe technieken worden ontwikkeld. Het huidige beroepskwalificatiedossier is bijgevolg matig duurzaam. Hierbij moet rekening worden gehouden met Europese richtlijnen en/of regionale regelgevingen die kunnen leiden naar attesten en certificaten. 17