asdasd STUDIEGIDS 2015/2016

Transcriptie

1 asdasd 2015/2016

2 INHOUD Voorwoord... 5 A. Overzicht Routes... 6 VU... 6 CHE... 6 Windesheim... 6 ETA... 7 Overige routes... 7 Beroepbaarstelling... 7 B. Leergemeenschap... 8 Seminarium als leergemeenschap... 8 Programma C. Onderwijsfilosofie Jezus onderwijs Praktische rationaliteit Denkruimte, voelruimte, handelingsruimte Tot slot Onderwijskwadrant D. Student-Volg-Systeem Kerkelijke Route Baptistica Exegese (Keuzevak) Hermeneutisch Pastoraat Homileticum Practicum Liturgiek Dogmatiek Gemeente Ethiek Ecclesiologie Gemeenteopbouw Hermeneutiek Baptistica Levensloop Pastoraat Dogmatiek/Ethiek: McClendon... 47

3 1.14 Homileticum Practicum Hogeschool Windesheim Bijbelse Theologie OT (1e minor Bapt/Evang.) Bijbelse Theologie NT (1e minor Bapt/Evang.) Evangelische Spiritualiteit (1e minor Bapt/Evang.) Ecclesiologie (1e minor Bapt/Evang.) Gemeenteopbouw (1e minor Bapt/Evang.) Baptistica 1(1e minor Bapt/Evang.) Baptistica 2 (voorjaar 2016, 1e minor Bapt/Evang.) Pentecostalisme 1 (1e minor Bapt/Evang.) Pneumatologie (1e minor Bapt/Evang.) Baptistica 2 (najaar 2015, 2e Minor Bapt/VPE) Gemeente Ethiek (2e Minor Bapt/VPE) Gemeentestichting (2e Minor Bapt/VPE) Homileticum Practicum II (2e Minor Bapt/VPE) Korintiërs (2e Minor Bapt/VPE) Liturgie en Samenkomst (2e Minor Bapt/VPE) Pastor & Spiritualiteit (2e Minor Bapt/VPE) Pentecostalisme 2 (2e Minor Bapt/VPE) Charismatisch Pastoraat (2e Minor Bapt/VPE) VU Amsterdam BACHELOR: Inleiding Systematische Theologie Bachelor: Praktische Theologie II Bachelor: Spiritualiteit & Identiteit Bachelor: Spiritualiteit & Identiteit Bachelor: Bijbelse Theologie Bachelor: Gemeenschap & Diversiteit Sprekersroute Exegese Bijbelse Theologie OT (Via Windesheim) Bijbelse Theologie NT (Via Windesheim) Dogmatiek Hermeneutiek Homileticum Practicum

4 4.7 Homileticum Practicum Ordinatieroute ABC Geschiedenis en Theologie van het Baptisme (en CAMA) = 6 ects Gemeente Opbouw = 3 ects Ecclesiologie = 3 ects Gemeente Ethiek = 3 ects Liturgiek ( Baptistic Worship ) = 3 ects Studieloopbaanontwikkeling (extracurriculair) = 1 ects

5 VOORWOORD Je leest nu de digitale studiegids van het Baptisten Seminarium. In deze gids tref je alle informatie die je nodig hebt om komend jaar bij ons te studeren. Dit betreft zowel de diverse opleidingsroutes en de bijbehorende vak-inhouden, als het extracurriculaire programma en het student-volg-systeem (SVS). Tevens informeren we je over onze visie op onderwijs via het document over de leergemeenschap en een samenvatting van de onderwijsfilosofie. Elders op de website van Theologische Vorming vind je de volledige Onderwijsfilosofie en ook het Onderwijs- en Examenreglement (OER) en het Stagehandboek. Op dezelfde pagina waar je deze studiegids gevonden hebt, vind je het rooster voor komend cursusjaar en kunnen studenten van de kerkelijke route in Amsterdam en de sprekersroute zich ook per vak inschrijven. We zien er naar uit om komend jaar met je op te trekken en samen te leren wat het betekent een leerling van Jezus te zijn en zijn gemeente te dienen. Namens het college van docenten, drs. Teun van der Leer, rector Jan Martijn Abrahamse Teun van der Leer Daniël Drost Wout Huizing Henk Bakker Marijn Vlasblom

6 A. OVERZICHT ROUTES Uitgebreidere informatie is te vinden op baptisten.nl/seminarium/routes/ VU CHE WINDESHEIM

7 ETA OVERIGE ROUTES Naast de bovengenoemde routes kennen we ook trajecten op maat en de sprekersroute. Deze worden toegelicht op baptisten.nl/seminarium/routes/ BEROEPBAARSTELLING Naast de studie is het belangrijk je tijdig te oriënteren op beroepbaarstelling. De Unie van Baptistengemeenten in Nederland kennen het College van Beroepbaarstellingen (CvB) 1. De Alliantie van Baptisten- en CAMAgemeenten (ABC) kennen de Commissie Onderwijs & Toerusting Advies (COTA) 2 als het gaat om ordinatie. 1 Te bereiken via info@baptisten.nl 2 Te bereiken via l.wulffraat@inter.nl

8 B. LEERGEMEENSCHAP SEMINARIUM ALS LEERGEMEENSCHAP Het Baptisten Seminarium verzorgt de kerkelijke opleiding voor de Unie van Baptistengemeenten en de Alliantie van Baptisten- en CAMA-Parousiagemeenten in Nederland binnen erkende HBO- en academische opleidingen en in samenwerking met andere kerkgenootschappen, zoals Kerk van de Nazarener en de Federatie van Vrije Evangelische Gemeenten (binnen de Chr. Hogeschool Ede), de Verenigde Pinkster- en Evangeliegemeenten (binnen Windesheim) en de Protestantse Theologische Universiteit (PKN), het Doopsgezind Seminarium en het Hersteld Hervormd Seminarium (binnen de Vrije Universiteit). Internationaal wordt er samengewerkt met diverse Baptistenopleidingen, zoals het International Baptist Theological Seminary (IBTS) in Amsterdam, Spurgeon s College in Londen, the Centre for Baptist History and Heritage, verbonden aan Regent s College in Oxford en Duke University (Baptist House) in Durham (VS). De kerkelijke opleiding zorgt voor: verbreding, met name van praktische en beroepsgerichte kennis en vaardigheden; verdieping, met name van historische, systematische en pastorale theologie; verworteling, zowel van de kerkelijke identiteit als van je eigen ontwikkeling als persoon en als gelovige. Als docenten en studenten streven we ernaar een leergemeenschap te vormen en elkaar regelmatig te ontmoeten rondom geloof en gebed. Ook in de persoonlijke begeleidingsgesprekken is er nadrukkelijk aandacht voor de ontwikkeling van je geloof in hoofd en hart. De extracurriculaire gemeenschappelijke activiteiten omvatten onder meer: 1. een jaarlijks startdag in september, waaronder de (openbare) opening van het nieuwe studiejaar en de diploma-uitreiking. 2. twee-vier keer per jaar een studie(mid)dag of symposium 3. Student-volg momenten waarin je met medestudenten en/of docenten nadenkt over je ontwikkeling Andere mogelijkheden zijn deelname aan Unieactiviteiten, internationale uitwisseling en in het kader van het vak Pastor & Spiritualiteit een 24-uurs retraite. Vragen? Kijk op onze website: Je kunt ook altijd contact opnemen met de onderwijscoördinator Marijn Vlasblom: marijn.vlasblom@baptisten.nl, ! PROGRAMMA Dag Datum Tijdstip Activiteit Zaterdag 5 september Startdag Maandag 5 oktober Symposium Van Onderen in Zwolle Maandag 2 november Nordenhaug Lectures: David Gushee op de VU te Amsterdam Vrijdag 13 november Mark Kinzer in Baptist House Vrijdag 20 november Algemene Vergadering te Ede Vrijdag 29 april Algemene Vergadering te Arnhem Vrijdag 10 juni SVS-dag

9 Activiteiten worden altijd aangekondigd in de Studentenmail die gemiddeld eens per maand in je mailbox verschijnt. Lees deze goed door om te weten wat je kunt verwachten en waarvoor actie/opgave gewenst is.

10 C. ONDERWIJSFILOSOFIE Deze onderwijsfilosofische bespreking biedt een doordenking, motivatie en onderbouwing van het onderwijsproces waar het Seminarium van de Unie van Baptistengemeenten voor kiest. Deze versie is een samenvatting. JEZUS ONDERWIJS Christelijke onderwijsfilosofie begint vanzelfsprekend met een doordenking van het onderwijs van Jezus Christus. Natuurlijk bracht Jezus geen duidelijk omlijnde onderwijsfilosofie. Toch kunnen heldere aanzetten voor christelijk onderwijs direct en indirect uit de woorden en daden van Jezus worden afgeleid. Jezus leefde wat hij leerde. Hij volgde en leefde de Missio Dei (Gods komen tot de wereld) en leerde dit zijn leerlingen. Jezus onderwijs was een nieuwe weg, een hogere weg, met een bijzondere missionaire urgentie. Voor zover Jezus een ontwerp van onderwijzen had, was hij erop gericht om leerlingen in zijn nabijheid te brengen, met hen in gesprek te treden en hen mee te nemen in zijn missie om de liefde van God voor deze wereld in woord en daad te verkondigen en zichtbaar te maken. Zo konden ze hun vragen bij hem kwijt en kon Jezus op zijn beurt gemakkelijk vragen bij hen neerleggen. Er bestond een relatie van wederkerigheid tussen de Meester en zijn leerlingen. Die wederkerigheid was nodig om hoofd en hart alle ruimte te geven om tot een dieper verstaan van geestelijke levenslessen te komen. Onderwijzing betekende voor Jezus dat leraar en leerling samen tijd doorbrachten en dat er in de onderlinge verhouding werd geïnvesteerd. Dit is bijvoorbeeld ook te zien in de relatie tussen de leraar Paulus en de leerling Timotheüs. Essentieel in Timotheüs vorming als leerling van Paulus was dat hij volle aandacht schonk aan Paulus onderricht, bedoeling, geloof, lankmoedigheid, liefde, volharding, vervolgingen en lijden (II Timotheüs 3:10). Hieruit is onder meer af te leiden dat het Seminarium een leergemeenschap dient te zijn die gegroepeerd is rond de relatie tot Christus en juist dáár en zo wetenschap bedrijft. Bij christelijke vorming wordt de gehele mens, als een eigen ervarend bewustzijn dat grenst aan dat van anderen, gevormd. Daarin is de individuele mens geen eiland maar ontwikkelt deze zichzelf in dialoog met anderen. Samen leer je en samen kom je tot een weten. PRAKTISCHE RATIONALITEIT Onderwijsfilosofisch gesproken zetten we in bij praktische rationaliteit. In de denkhouding van de praktische rationaliteit is de weg naar de juiste afweging, beslissing en handeling die van de phronēsis (wijsheid, prudentie). Het bezitten van de phronēsis is een grote deugd die in de geestesgeschiedenis al vroeg bekend stond en begeerd werd. Christenen zien deze wijsheid als een gave van God. Het leren en onderwijzen van phronēsis is dialogisch van aard. Zoals gezegd, de mens is geen eiland op zichzelf, maar vormt zijn identiteit in contact met anderen. Zo komt hij ook tot inzichten. Het is daarom van belang dat de student zijn verhaal tegen de horizon leert plaatsen van Gods grotere verhaal. Het Seminarium is een leergemeenschap waar dit hermeneutische leerproces kan worden aangegaan en beleefd. De insteek die het Seminarium hierin kiest is naast dialogisch ook mystagogisch van aard. Mystagogie is vanouds het binnenleiden en dóórleiden in de waarheid van God. We zien Jezus dit doen in de omgang met

11 zijn leerlingen. De taal van volgen en navolgen wijst hier op. Het wordt ook duidelijk zichtbaar in het verhaal van Jezus met twee van zijn leerlingen op weg naar Emmaüs. In het gesprek met Jezus worden de leerlingen, die somber gestemd zijn, in een dieper verstaan van de Schrift en de betekenis van Jezus dood die daarmee samenhangt, binnengeleid. Daarbij deed hij alsof hij hun huis zou voorbijgaan en herkenden zij Jezus uiteindelijk aan de wijze waarop hij het brood brak. Naderhand herinnerden zij zich dat hun hart brandend in hen was toen Jezus hen al wandelend en pratend de Schriften opende. Vervolgens maakten zij bekend wat zij hadden gezien en ervaren. Deze dialoog heeft een sterk geleidend, dat wil zeggen geloof communicerend karakter. In de dialogisch mystagogische omgang gebeurt er daadwerkelijk iets aan hoofd en hart van de student. Mystagogische vormen van onderwijs komen zoal naar voren in de persoonlijke begeleiding van studenten. Te denken valt aan het persoonlijke gesprek tijdens de stage, bij intervisie of supervisie, op momenten van gezamenlijk gebed, bij de viering, tijdens colleges of op bijzondere (extracurriculaire) leermomenten en ontmoetingen. DENKRUIMTE, VOELRUIMTE, HANDELINGSRUIMTE Christelijk onderwijs dient op grond van bovenstaande overwegingen zwaar in te zetten op geloofsbegeleiding, waarbij mystagogische exemplariteit, namelijk het leren volgen, het overdragen van praktische verbeelding en hermeneutische rationaliteit de voornaamste onderwijskundige strevingen zijn. Studenten theologie die in het ambt terecht komen, bereiden zich voor op een levenslange weg van begeleiden en begeleid worden. In de geloofsbegeleiding wordt vooral de innerlijke ruimte van de student verkend. Het Seminarium is een plaats waar studenten innerlijke ruimte kunnen ontwikkelen. Dat is in de eerste plaats ruimte om te denken. Het Seminarium stelt zich hierbij de vraag: leren studenten het geloof zo begrijpen dat ze denkrust hebben, ook rond hun eigen existentiële vragen (waarom leef ik?, ligt alles in het leven al vast?, wat is een relatie met God eigenlijk?, wie is God?, wat is de dood?, hoe moet ik het leven op me nemen?) en lukt het studenten om daarop te reflecteren, voor zichzelf en voor anderen? Ruimte is er op het Seminarium ook om bij de ontwikkeling van het eigen gevoelsleven stil te staan (gevoelsruimte). Wat ervaar ik, en wat betekent dit? Deze vraag komt niet alleen op tijdens colleges, maar ook in de wandelgangen, tijdens de omgang met elkaar en zeker gedurende de stages. Studenten worden daartoe begeleid (intervisie en supervisie) en leren om de tocht naar binnen voor zichzelf te doen. Tenslotte is er in de theologisch vorming aandacht voor handelingsruimte en handelingsrust. Professionals in het werkveld hebben deze ruimte en rust nodig (ook om telkens over meerdere handelingsalternatieven te beschikken). Deze verkenning van ruimte wordt met name in de vorm van stages geboden. Studenten kunnen daar hun vaardigheden oefenen en toetsen, zonder de volle verantwoording te hoeven dragen. Stage is een veilige vorm van zichzelf uittesten in de praktijk. Met handelingsruimte bedoelen we ook faalruimte, voor als een preek of pastoraal gesprek niet goed is verlopen. Studenten krijgen dan nieuwe kansen en worden erbij geholpen om te leren van hun fouten. Met het bieden van deze ruimten zijn we ons ervan bewust dat niet alle gedrag van studenten toetsbaar of meetbaar is. Niet alle christelijke kennis en gedrag is in zogenaamde gedragsindicatoren te kwanticiferen. Liefde tot God is bijvoorbeeld essentieel voor een voorganger, maar is moeilijk meetbaar.

12 TOT SLOT De belangrijkste eis die de ontwikkeling van al deze vormen van ruimte aan de gemeenschap stelt is het verlangen en de wil om ons geloof incarnatief te belijden en te beleven ( incarnational ). Incarnatief leven wil zeggen dat we Christus presentie belichamen en in woord en daad vorm geven aan Gods komen tot de wereld, de allesomvattende Missio Dei. Fysieke presentie is incarnatief van aard als deze (1) wordt gedragen door authentieke zelfwegcijferende liefde, (2) in de bestaande cultuur neerdalend is, (3) het leven verlossend tot de dienst aan God transformeert en (4) de leugen van het docetisme (tastbare verbondenheid onbelangrijk vinden) letterlijk en figuurlijk te lijf gaat. Met betrekking tot ons Seminarium denken we dan vooral aan de noties van nabijheid, nabij komen, tot elkaar geroepen en gezonden worden om ruimte te ontvangen in en om elkaar en de opleiding. Hieronder het onderwijsproces in kaart gebracht:

13 ONDERWIJSKWADRANT asdasd 13

14 D. STUDENT-VOLG-SYSTEEM Zoals reeds genoemd vormen we als seminarium een leergemeenschap, waarin we elkaar motiveren, stimuleren, vormen en voorbereiden op het werk in onze geloofsgemeenschap. Via het SVS worden leergemeenschap en bovengenoemde begeleidingsmomenten met elkaar verweven. Twee keer per jaar dient de student een verslag aan te leveren op de daarvoor bestemde tijdstippen. Op de zogeheten SVS-dagen worden de in het verslag genoemde studievoortgang en (geloofs)ontwikkeling besproken in zogeheten mentorgroepen: kleinere groepen studenten die elkaar (kritisch) bevragen en bemoedigen, waarbij één keer per jaar onder begeleiding van een medewerker van het seminarium. Deze evaluatiemomenten bieden naast (her)oriëntatie ook de nodige motivatie voor de komende studieweg. Na afloop van deze bijeenkomst schrijft de student binnen 10 dagen een persoonlijke evaluatie van de dag, die aan het seminarium wordt aangeboden.

15 1. KERKELIJKE ROUTE 1.1 BAPTISTICA 1 Naam Baptistica 1 Docent(en) Jan Martijn Abrhamse, Daniël Drost, Teun van der Leer en Marco Wittenberg Onderwijsinhoud Geschiedenis en theologie van het baptisme. Dat betreft de vroege doperse geschiedenis in de 16 e eeuw, het puritanisme en het separatisme in het Engeland van de 16 e en 17 e eeuw en het ontstaan en de ontwikkeling van het baptisme in Nederland in de 19 e en 20 e eeuw. Tevens wordt ingegaan op geschiedenis, achtergrond en theologie van de CAMA. Vanuit deze geschiedenis worden studenten uitgedaagd het DNA van het baptisme op het spoor te komen en dit in verband te brengen met het (baptisten)gemeente zijn in de 21 e eeuw. Doelstellingen van Je hebt inzicht in het baptisme in het bijzonder in Nederland door terug te gaan tot de oorsprong en ontwikkeling. het college Je kunt de identiteit van het baptisme vanuit haar geschiedenis en ontwikkeling benoemen, duiden en toepassen in de hedendaagse context. Je weet je eigen positie binnen of t.o.v. het baptisme te verhelderen en te motiveren. Programma van de College Docent Inhoud Voorbereiding colleges en College 1 TvdL Wortels van het Bakker, De weg van het wassende water, p opdrachten (ana)baptisme, De Vries, Gelovig gedoopt, p baptisme als historisch fenomeen College 2 JMA Puritanisme, separatisme. De Vries, Gelovig gedoopt, p Bakker, p Jan Martijn Abrahamse, Is Smyth also Among the Brownists? Mirroring John Smyth and Robert Browne, The Baptist Quarterly 46, no. 3 (2015): College 3 TvdL Opwekkingsbeweging General en Particular Baptists De Vries, Bakker, Calvijn, de baptisten, h. 2 J. Feisser, Eene roepstem, 1-11,

16 Ned. baptisme 19 e eeuw College 4 DD Theologiseren vanuit de Baptist Vision College 5 MW Geschiedenis en theologie CAMA Teun van der Leer (red.), Zo zijn onze manieren. A.B. Simpson, The Fourfold Gospel M. Wittenberg, The Christian & Missionary Alliance. Overzicht van een beweging (Gorinchem: Ekklesia, 2011) A.W. Tozer, Verlangen naar God (orig. The Pursuit of God; Christian Publications, 1982; Apeldoorn, Novapress, 1995) College 6 TvdL Heiligingsbeweging De Vries, p MW Werkvormen Hoor- en werkcolleges. Vanuit de bestudeerde literatuur wordt door de studenten actief geparticipeerd met vragen, reflectie en discussie. Toetsing 1. Schriftelijk tentamen over de behandelde stof (50%) 2. Het schrijven van een theologisch essay over het DNA van het baptisme; daarin tevens aandacht voor de vraag hoe zich dit verhoudt tot dat van de CAMA (50%). Het essay heeft woorden. Beoordelingscriteria zijn (a) methodisch, (b) inhoud, (c) weergave discussie. Berekening van de eindlast 1 EC = 28 uur studielast voor DT en VT 6 EC = 168 studie-uren Volgen van colleges (6 x 3) Voorbereiden colleges, lezen literatuur Schrijven essay Basiskennis kerkgeschiedenis wordt verondersteld 18 uur 120 uur 30 uur Instapeisen Literatuur Henk Bakker, De Weg van het wassende water. Op zoek naar de wortels van het baptisme (Zoetermeer: Boekencentrum, 2008) 317 pp. ISBN: William den Boer en Teun van der Leer (red.), Calvijn, de baptisten en de gemeente van morgen, Apeldoorn 2010 J. Feisser, Eene roepstem tot alle ware geloovigen en begeerigen in Nederland, zie 16

17 Teun van der Leer (red.), Zo zijn onze manieren! In gesprek over gemeentetheologie (Barneveld: Unie van Baptisten Gemeenten, 2009), 77 pp. (te bestellen op het Uniebureau voor 11,90) ISBN: A.B. Simpson, The Fourfold Gospel (wordt als PDF toegezonden) circa 40pp. A.W. Tozer, Verlangen naar God (orig. The Pursuit of God; Christian Publications, 1982; Apeldoorn, Novapress, 1995) circa 110 pp. O.H. de Vries, Gelovig gedoopt. 400 jaar baptisme 150 jaar in Nederland (Kampen: Kok, 2009), 342 pp. ISBN M. Wittenberg, The Christian & Missionary Alliance. Overzicht van een beweging (Gorinchem: Ekklesia, 2011) circa 75pp. 17

18 1.2 EXEGESE (KEUZEVAK) Naam Docent(en) Onderwijsinhoud Doelstellingen het college van Programma van de colleges en opdrachten Exegese Jaap-Harm de Jong Voordat een prediker een preek kan houden, zijn daar heel wat uren van voorbereiding aan vooraf gegaan. Dit begint bij de exegese van de tekst waar een preek over wordt gehouden. In deze cursus leer je om systematisch de stappen hiervan te doorlopen. We zijn in gesprek over het waarom van exegese en hoe we dit tot nu toe zelf hebben gedaan, bestuderen het stappenplan van een bekende homileet en besteden veel tijd aan het oefenen en zelf ervaren. Als uitgangspunt gebruiken we de methodiek uit het boek The Witness of Preaching van Thomas Long, waarin aandacht is voor een elftal exegetische stappen. Hiermee leer je op verantwoorde manier de stap te zetten van tekst naar preek. Waar mogelijk gaan we in op andere literatuur om een zo duidelijk mogelijk beeld van het proces van exegese te krijgen. De student kan reflecteren op de onderwerpen preek en prediker en verwoorden welke positie hij zelf inneemt De student kan de verschillende stappen van de exegese benoemen en deze toepassen De student weet wat Lectio Divina is en kan deze geestelijke lezing van de tekst ook zelf toepassen in de preekvoorbereiding De student kan een exegese uitwerken en kan hier een overzichtelijk verslag van maken College Onderwerp Lezen ter voorbereiding College 1 -Exegese, preken en de Long, introductie en hoofdstuk 1, pp persoon van de prediker -Lectio Divina College 2 -Selecteren, vaststellen en Long, hoofdstuk 2-3, pp vertalen (stap 1-3 van Long) Artikelen Van Dam en Douma College 3 College 4 -Vragen stellen aan de tekst en de bredere context bestuderen (stap 4-6 van Long) -Creatief werken met de tekst en historisch, literair en theologisch onderzoek (stap 6-9 van Long) Long, hoofdstuk 3, pp Long, hoofdstuk 3, pp

19 College 5 -Commentaren en een claim (stap van Long) -Long, hoofdstuk 3, pp Long, hoofdstuk 4, pp Werkvormen Toetsing Het vak wordt afgerond met het maken van een exegesewerkstuk (90%) en een uitgebreid leesverslag van Long (10%). Berekening van de eindlast Voor het college staan 84 sbu (3 ects). De colleges nemen 15 klokuren, voor het maken van een exegese staat 30 uur en voor het schrijven van een leesverslag 10 uur. Daarnaast blijft er nog 23 uur over voor het boek van Long (ong. 5 pagina s per uur = 116 pp.), 3 uur voor de artikelen van Douma en Van Dam en 3 uur voor het lezen van aanvullende literatuur. Instapeisen Literatuur -Thomas G. Long, The Witness of Preaching (2 nd edition, Louisville: Westminster John Knox Pres, 2005), pp Gideon van Dam, Meditatief Bijbellezen als een fase in de preekvoorbereiding (te vinden op -Jos Douma, Hoe spiritueel zijn onze preken? De lectio divina als bron voor een spirituele homiletiek (wordt overhandigd door de docent) 19

20 1.3 HERMENEUTISCH PASTORAAT Naam Docent(en) Onderwijsinhoud Doelstellingen het college van Hermeneutisch Pastoraat Wout Huizing Pastorale Theologie is een kritische handelingswetenschap die vanuit de abstractie van de pastorale theorie, in correlatie met de brede theologiebeoefening, het pastorale handelen van de gemeente wil doordenken en dienen. De kerkelijke praktijk is daarbij de focus. In dit college gaan we dieper in op verantwoord pastoraal handelen in het licht van: (1) pneumatologie en theologiebeoefening als het lezen van levensverhalen van mensen, (2) antropologie en het levensverhaal van de pastor zelf, en: (3) ecclesiologie. De student is in staat de pastorale relatie te beschrijven als een relatie waarin drie verhalen een rol spelen namelijk het verhaal van de pastorant, het verhaal van de pastor en het verhaal dat God met beiden gaat en deze kritisch te belichten vanuit contemporaine pneumatologische, antropologische en ecclesiologische perspectieven De student kan uitleggen hoe de Geest van God inwerkt op het verhaal van de pastorant en de smalle en brede kringen daaromheen De student kan het belang van een pastoraal georiënteerde mensvisie voor pastor en pastorant aantonen en uitleggen hoe de pastor zelf als mens daarin opereert De student kan de doorgenomen literatuur kritisch evalueren Programma van de colleges en opdrachten Datum Inhoud Voorbereiding College 1 introductie en plaatsbepaling van Veltkamp, , , Ganzevoort/ Visser , V.d. Kamp, hermeneutisch pastoraat College 2 Verhalen begrijpen in het licht van het Verhaal Ganzevoort/ Visser , Veltkamp , V. d Kamp College 3 Het verhaal van de Heilige Geest en de gemeente V.d. Brink/ v.d. Kooi, , V.d Kamp, 143, 162, Richardson 13 53,

21 College 4 De pastor zelf Ganzevoort/ Visser , V.d. Kamp, en Richardson, Werkvormen Toetsing Berekening van de eindlast Hoorcolleges waarin de leesopdrachten worden besproken. Er is een schriftelijke toetsing over alle gelezen en behandelde stof. Voor dit college staan 3 ects (= 84 sbu). College uren 12 uur Examenvoorbereiding en examen 8 uur literatuurstudie blijven 64 uren over 64 uur Instapeisen De student wordt geacht (een vak als) basispastoraat met goed gevolg te hebben afgerond Literatuur Dr. G. van den Brink en Dr. G. van der Kooi, Christelijke dogmatiek Zoetermeer: Boekencentrum 2012 (vijfde herziene druk 2015) Peter van de Kamp, Verhalen om te leven, levensverhalen in het pastoraat Utrecht: Kok 2013, 172 pag. R. Richardson, Werken aan een gezonde gemeente, Gorcum: Ekklesia 2002 H.J. Veltkamp, Pastoraat als gelijkenis, Kampen: Kok 1988 (Pagina s krijg je toegestuurd per ) 21

22 1.4 HOMILETICUM PRACTICUM 1 N.B: In het rooster wordt vaak gesproken van 1a, 1b, etc. Dit zijn aanduidingen die puur ter verheldering zijn opgenomen, inhoudelijk gaat het om hetzelfde vak dat meermalen wordt aangeboden. Naam Docent(en) Onderwijsinhoud Eindtermen HP 1 Homileticum Practicum I J.H. de Jong en T. van der Leer ism NobbeMieras Trainingen Het gaat in deze cursus om de praktijk van de homiletiek. Hoe bouw je een betoog op en hoe presenteer je het? Wat is daarin je eigen rol als prediker? Wat zijn je eigen kwaliteiten en hoe kun je die verder ontwikkelen? In werkcolleges worden presentatievaardigheden ingeoefend. De studenten ontvangen intensieve en persoonlijke feedback op eigen oefeningen en presentaties. De student houdt zelf zijn/haar ontwikkelingen bij en schrijft een ontwikkelingsplan. O = Onvoldoende T = Twijfel V= Voldoende G = Goed Toetsing: Structuur en Houding minimaal voldoende. Tekstbehandeling minimaal twijfel. Structuur: De student kan, grotendeels los van papier, via de retorische structuur en met behulp van Statement, Explanation en Illustration passend preken voor een doelgroep. Houding: De student maakt transparant en congruent contact met het publiek en blijft daarbij binnen zijn eigen expressiepatroon. 22

23 Tekstbehandeling De student kan hoorbaar maken wat de structuur, beweging en kwaliteit van de tekst is. Programma van de colleges en opdrachten Dag 1 Dag 2 Dag 3 Inhoud Nulmeting op basis van meegebrachte minipreek. Theorie retorica en doelgroepanalyse Start maken met het herstructureren van de mini-preek (wordt thuis afgemaakt). Voorbereiding Bereid een minipreek voor van max. 10 min. Lezen: Meestersprekers, h. 1 Inhoud Presentatie geherstructureerde minipreek. Werken met persoonlijke focus. Voorbereiding Minipreek herstructureren. Lezen: Meestersprekers, h. 2 en 3 Schrijven: Reflectie op eerste lesdag. Inhoud Tekstbehandeling. Oefenen met het aanbrengen van dynamische accenten, het maken van overgangen, het interpreteren van leestekens en het toepassen van emoties op de tekst. Voorbereiding Lezen: Meestersprekers, h. 4 en 5 Schrijven: Reflectie op tweede lesdag. 23

24 Werkvormen Toetsing Kies en bereid twee leesteksten voor: een neutrale en een Bijbeltekst Dag 4 Inhoud Eindpresentaties en evaluatie. Opzet stappenplan. Voorbereiding Bijbellezing en minipreek voorbereiden. Lezen: Meestersprekers, h. 6 en 7 Schrijven: Reflectie op derde lesdag. Dag 5 Inhoud Preekbespreking van eerder gehouden preek in de praktijk. Deze wordt getoetst middels aangegeven eindtermen. Voorbereiding Preek opnemen in gemeente Preekvoorbereiding maken Schrijven: reflectie op vierde lesdag Werkcolleges met persoonlijke feedback. De student schrijft na elke trainingsdag een persoonlijke reflectie (zie richtlijnen hieronder) en stuurt deze binnen 72 uur naar de docenten. Preekbespreking De student houdt een nieuwe preek in de praktijk, laat deze opnemen en bekijkt deze samen met de docenten. Hieruit moet blijken dat de student voldoet aan de eindtermen van HP 2. Binnen drie dagen na de preekbespreking levert de student zijn/haar portfolio in, deze bevat: a. de reflecties van de vier trainingsdagen* b. de reflectie van de preekbespreking c. ontwikkelplan richting de toekomst *Geef je reflecties vorm aan de hand van de volgende vragen: Wat is er gebeurd? Wat kwam aan de orde en wat heb ik daarvan geleerd? Hoe kijk ik terug op wat gebeurd is? Wat wilde/verwachtte ik, hoe heb ik geparticipeerd, en vooral: wat voelde ik en wat dacht ik? Hoe kijk ik vooruit? Wat laat ik achter en wat neem ik mee? 24

25 Preekvoorbereiding Uiterlijk 1 week voor de preekbespreking levert de student per zijn/haar preekvoorbereiding in. Deze bevat een helder verslag van het tekstonderzoek en de gemaakte exegetische en hermeneutische keuzes, volgens de volgende stappen (Let op! Voor studenten die de sprekersroute volgen geldt dat ze een preekvoorbereiding volgens de stappen van Long, aangeleerd bij het vak exegese, inleveren): 1. Verantwoording tekstkeuze en verslag eerste blanco lezing Waarom kies je juist de tekst die je gekozen hebt. Volg je een leesrooster, was er aanleiding in de gemeente om deze tekst te bepreken, was het een persoonlijke voorkeur? Er is niet een goede of foute manier, maar het is wel belangrijk dat je kunt uitleggen wat je kiest. De 'blanco' lezing houdt in dat je begint met de tekst te lezen zonder commentaren en andere hulpmiddelen. Helemaal blanco ben je natuurlijk nooit, maar probeer te doen of de tekst voor het eerst tot je komt. Wat spreekt je aan, wat stoot je af, zijn er dingen die je niet begrijpt? Zo kun je echt de tekst induiken. Geef vervolgens in je verslag kort weer wat je bevindingen zijn. 2. Vergelijkend tekstonderzoek diverse vertalingen (geef aan welke vertalingen je hebt gebruikt en wat je hebt ontdekt) Leg vier of vijf vertalingen naast elkaar (bij voorkeur erg verschillende, bijvoorbeeld Het Boek (parafrase) en Statenvertaling (juist letterlijk). Een vertaling in een andere taal kan ook behulpzaam zijn. Zo kom je op het spoor wat verschillen en overeenkomsten zijn. Geef kort weer wat je bevindingen zijn: waar komen de overeenkomsten en verschillen precies vandaan? 3. Uitzoomen: Inleidende vragen en de bredere context. Geef hierbij ook aan welke theologische vragen en afwegingen een rol spelen en jouw keuzes daarin. Inleidende vragen: bijvoorbeeld datering Bijbelboek, schrijver, genre en lezerspubliek. Bredere context: hoe past de door jou gekozen perikoop in de 'flow' van de bredere context van het Bijbelboek. Is het een scharnierpunt, een climax? Zegt de plek waar de perikoop zich bevindt in het Bijbelboek iets over de betekenis? Theologische vragen: welk Godsbeeld en mensbeeld zie je in de tekst terug? Welke keuzes maak jij daarin? 4. Inzoomen: structuur en indeling van de pericoop; sleutelwoorden en woordstudie 25

26 Hoe is je perikoop opgebouwd? Zijn er woorden die er uit springen? Bestudeer deze dan verder. 5. Claim, focus en functie (Long, The Witness of Preaching), ofwel verantwoording exegetische en hermeneutische keuzes Claim: vat de kern van je perikoop in één zin samen. Gebruik daarvoor de volgende zin: In relatie tot hen die de preek zullen horen, is wat deze tekst wil zeggen en doen Focus: wat wil je in zeggen met je preek (in één zin)? Functie: wat hoop je te bereiken met je preek (ook weer in één zin)? Oftewel: wat hoop je dat je hoorders weten/onthouden nadat ze je preek hebben gehoord en wat hoop je dat ze gaan doen? De preekvoorbereiding wordt beoordeeld aan de hand van de 5 genoemde stappen, waarbij elke stap wordt beoordeeld met een G, V, T of O en het gemiddelde minimaal V dient te zijn. Berekening van de eindlast Instapeisen Literatuur De student is geslaagd als hij zowel bij de preekvoorbereiding als bij de preekbespreking een voldoende haalt. Voor het college staan 84 sbu. Die bestaan uit vier lesdagen van 7 uur (28), voorbereiding per lesdag (12) en het houden van een preek in een gemeente met een preekbespreking op een later moment en een in te leveren preekvoorbereiding (32) en het schrijven van een eind(reflectie)verslag en vervolgontwikkelingsplan (12). Voldoende theoretische kennis van homiletiek wordt verondersteld en bij voorkeur bekend met Th. Long: The Witness of Preaching. Verplichte literatuur: Farah Nobbe en Natalie Holwerda, Meestersprekers. Over de kunst van het spreken. Amsterdam Aanbevolen literatuur: Aristotle, On Rhetoric. A Theory of Civic Discourse. Translated, with Introduction, Notes and Appendices by George A. Kennedy, New York 2007 Antoine Braet, Retorische kritiek. Overtuigingskracht van Cicero tot Balkenende, SDU-uitgevers Den Haag

27 27

28 1.5 LITURGIEK Naam Docent(en) Onderwijsinhoud Doelstellingen van het college Programma van de colleges en opdrachten Liturgiek Hans Riphagen, Teun van der Leer In deze cursus staat de vraag naar wat er gebeurt in de liturgie centraal. De vraag zal vanuit theologisch, hermeneutisch en antropologisch perspectief benaderd worden. Om leiding te kunnen geven aan een viering is dit begrip (van de praktijk naar de theorie) essentieel. Tevens zal in de cursus uitgebreid worden stilgestaan bij het vormgeven van de liturgie, met name gericht op vernieuwing. Liturgische vernieuwing gaat over herbronnen, over speelruimte en over creativiteit. Het geleerde wordt specifiek toegepast op de wekelijkse zondagmorgendienst, evenals op bijzondere situaties als dopen, avondmaal, (t)rouwen, opdragen e.d. De student kan vanuit theologisch, hermeneutisch en antropologisch perspectief benoemen wat er gebeurt in een samenkomst en daarop reflecteren. kan de betekenis van basiselementen van de ordo beschrijven en toepassen in diverse kerkelijke settings. kan creatief inhoud, vorm en structuur combineren in het maken van een spannende liturgie of viering (de betekenis van spannend in deze doelstelling zal tijdens de colleges verder worden uitgewerkt) kan verschillende bijzondere diensten vormgeven: rouw- en trouwdiensten, doop- en avondmaalsdiensten, het opdragen van kinderen, de bevestiging van raadsleden en ziekenzalving. kan bronnen van liturgische vernieuwing benoemen, evalueren, en relateren aan de eigen kerkelijke setting. Datum Inhoud Voorbereiding College 1 Inleidend college over Ellis Approaching God, p.3-46 (44p.), artikel Ellis ( Begrijpen wat er gebeurt, 14p.). liturgie, (Bijbelse) theologie, en de ordo. (Hans Riphagen) College 2 Liturgie en identiteit, Psalmen, methode en hermeneutiek (HR) Opdrachten 1 & 2 Artikelen: Witvliet (13p), Ellis, p (35p.), v.d.leer ( Psalmen, 7p.), Riphagen (11p.), Barnard (10p.). Boek Kreider, hoofdstuk 4 (18p.) 28

29 Werkvormen Toetsing Berekening van de eindlast Instapeisen Literatuur College 3 Bijzondere diensten Ellis, Approaching God, p (10p.), artikel Nijland (18p.), artikel v.d. Leer (Teun v.d. Leer) ( Dooponderricht, 14p.) College 4 Liturgische vernieuwing, missionaire liturgie en kerkelijk jaar. (HR) Ellis. Approaching God, p (15p.), Kreider, hoofdstuk 6-9 (91p.). Hoorcollege, met oefeningen, korte vieringen, opdrachten en schrijven van een essay Portfolio met opdrachten en een essay. De opdrachten worden voorafgaand aan de cursus toegestuurd per mail. Uiterste inleverdatum: 1 maart Digitaal bij Hans.riphagen@baptisten.nl in Word, voorzien van naam en datum. 1 EC = 28 uur studiebelastingsuren (sbu) 3 EC = 84 sbu Volgen van colleges (4 x 3) 12 uur Lezen literatuur 40 uur Opdrachten en essay 24 uur Bezoeken diensten + verwerking (opdracht 5) 8 uur Basiskennis algemene liturgiegeschiedenis wordt verondersteld. Een goede inleiding biedt Evert v.d. Poll, Samen in de naam van Jezus (Zoetermeer: Boekencentrum, 2009) Boeken: Alan en Eleanor Kreider, Worship and Mission after Christendom, (Colorado Springs, Paternoster, 2009) Christopher J. Ellis, Approaching God: A Guide for Worship Leaders and Worshipers (Londen: Canterbury Press Norwhich, 2009) Artikelen die digitaal worden toegezonden: Marcel Barnard, The Praise and Worship Movement and its Relation to Culture: an Exploration of New Fields of Research in Liturgical Studies', in: Jaarboek voor liturgie-onderzoek 22 (2006) pp Christopher Ellis, Begrijpen wat er in de samenkomst gebeurt Nijland, Ziekenzalving: Jacobus 5 Teun van der Leer, Dooponderricht en dooprituelen in de Vroege Kerk: Over de samenhang tussen doop en discipelschap, in Soteria 20.1 (2003) 29

30 Teun van der Leer, Leven met de Psalmen, in Soteria 17.3 (2000) Hans Riphagen, Wie is our God? Een kritische analyse van godsbeelden in de hedendaagse aanbiddingsmuziek, in Soteria 30.4 (2013), p.6-16 John Witvliet, De klacht in de liturgie 30

31 1.6 DOGMATIEK Naam Docent(en) Onderwijsinhoud Doelstellingen van het college Programma van de colleges en opdrachten Werkvormen Toetsing Berekening van de eindlast Dogmatiek Jan-Martijn Abrahamse & Henk Bakker In dit college wordt de Christelijke dogmatiek van G. van den Brink en C. van der Kooi en Alles is Geschiedenis van Olof de Vries. Alle onderdelen van de klassieke theologie komen daarij aan de orde. Er wordt vooral gelet op: (1) opbouw van het theologische discours, (2) argumentatie van de gewezen geloofsrichting en (3) actualisering van de geloofsinhouden De student: Kan de grote lijn van de theologie van Van den Brink en Van der Kooi en De Vries beschrijven en benoemen Heeft inzicht in de keuzes die in deze dogmatiek worden gemaakt Geeft aan in welke opzichten de gelezen literatuur bijdrage levert voor de geloofsdiscussie van vandaag de dag Weet sterkten en zwakten in de Christelijke Dogmatiek en Alles is geschiedenis kritisch te wegen Datum Inhoud Voorbereiding College 1 Inleidings godsleer en Lezen Christelijke Dogmatiek hoofdstuk 3 t/m 5 openbaring College 2 Israël en Jezus Lezen Christelijke Dogmatiek hoofdstuk 9 t/m 11 College 3 Dogmatiek, tijd en Lezen De Vries hoofdstuk 1 t/m 3 geschiedenis College 4 Schepping, zonde en mens Lezen De Vries hoofdstuk 4 Lezen Christelijke Dogmatiek hoofdstuk 7-8 College 5 Pneumatologie en de Lezen Christelijke Dogmatiek hoofdstuk Bijbel College 6 Eschatlogie Lezen Christelijke Dogmatiek hoofdstuk Hoorcollege en geleide discussie Schriftelijk examen, met kennisvragen en inzichtvragen [1 EC = 28 uur studiebelastingsuren, sbu] 6 EC = 168 sbu Colleges (6x3 uur) 18 uur 31

32 Lezen literatuur (680 pp.) 135 uur (ong. 5 pp. per uur) Voorbereiding tentamen 15 uur. Instapeisen Basiskennis theologie en discussiebereidheid Literatuur G. van de Brink en C. van der Kooi, Christelijke dogmatiek. Een inleiding (Zoetermeer: Het Boekencentrum, 2012) Olof de Vries, Alles is Geschiedenis (Utrecht: Kok, 2015) 32

33 1.7 GEMEENTE ETHIEK Naam Docent(en) Onderwijsinhoud Gemeente Ethiek Henk Bakker In dit college wordt de Ethiek van Christus voor de gemeente van vandaag besproken. Hoe kan op verantwoorde wijze de ethische levensregel van Christus ( Kingdom Ethics ) worden toegepast op kwesties die baptistengemeenten zoal bezighouden? Voortdurend wordt naar een weg gezocht om tot een hermeneutisch verantwoord ethisch vloertje voor de plaatselijke gemeente te komen. Doelstellingen van het college Programma van de colleges en opdrachten Werkvormen In hoorcolleges en geleide discussies wordt de stof gepresenteerd, doorgenomen en besproken. De student bereidt de colleges voor door de opgegeven pagina s uit de verplichte literatuur door te lezen. De student verstaat (en kan uitleggen) wat de essentialia van Christus Koninkrijksethiek zijn Hij/zij verstaat de begripsvorming van Hays, Stassen en Gushee en kan deze actualiseren Hij/zij heeft inzicht in de complexiteit van ethische keuzes waar een plaatselijke gemeente als collectief voor staat De student is in staat om deskundige hulp en ondersteuning te geven in het proces van communale ethische verkenning en besluitvorming Datum Inhoud Voorbereiding College 1 De morele lenzen van het Lezen: Hays, The Moral Vision of the New Testament, Nieuwe Testament hermeneutisch uitgewerkt College 2 Ethiek van het Koninkrijk Lezen: Stassen, Gushee, Kingdom Ethics, exemplarisch in de Bergrede en in een ethiek van geweldloosheid uitgewerkt College 3 Ethiek van de regenboog Lezen: Bakker, Gunnende kerk, en de Bergrede College 4 Ethiek van de regenboog Lezen: Bakker, Gunnende kerk, en de Bergrede Hoorcolleges en geleide discussies over onderdelen uit de ethiek. 33

34 Toetsing Berekening van de eindlast Instapeisen Literatuur Presentie tijdens colleges is verplicht. Ook dient de student voorbereid naar het college te komen en de leesopdrachten op tijd te hebben gedaan. Het college wordt met een schriftelijk examen afgesloten. Voor het college staan 84 sbu, waarvan er 60 aan literatuurstudie worden besteed (9 uur college, 15 uur examenvoorbereiding). Hiervoor staan ongeveer 500 pagina s. Volgen van colleges (4 x 3) 12 uur Examen en examenvoorbereiding 15 uur Literatuurstudie 57 uur Verondersteld wordt dat de student over voldoende ethische vakkennis beschikt om op gemeenteniveau over de toepassing na te denken. Baptistica I dient met een voldoende te zijn afgerond. De student leest uit: Richard B. Hays, The Moral Vision of the New Testament: Community, Cross, New Creation. A Contemporary Introduction to New Testament Ethics (New York: HarperSanFrancisco, 1996) (=124) Glen H. Stassen, David P. Gushee, Kingdom Ethics: Following Jesus in Contemporary Context (Downers Grove: IVP Academic, 2003) (=175) Henk Bakker, Gunnende kerk. Kompas voor een waardengestuurde gemeente ethiek (2012) 224 pp. 34

35 1.8 ECCLESIOLOGIE Naam Docent(en) Onderwijsinhoud Doelstellingen van het college Programma van de colleges en opdrachten Ecclesiologie Teun van der Leer, Jan Martijn Abrahamse, Daniël Drost Binnen de driehoek van Schrift, Traditie en Context kom je door bronnenstudie en gesprek tot een eigen en eigentijdse ecclesiologie. Hoe verhoudt zich een vrij-kerkelijke / congregationalistische ecclesiologie tot de katholieke en de reformatorische? Je onderzoekt bijbels-theologische en historische bronnen en komt tot een eigen omschrijving van een zgn. eigen ecclesiologie. De student - is in staat een eigen gemeentevisie bijbels-theologisch te onderbouwen - kan een eigen gemeentevisie ontwikkelen in dialoog met de kerkhistorische ontwikkelingen op het terrein van de ecclesiologie incl. sacraments- en ambtsleer - kent de valkuilen en uitdagingen m.b.t. de verhouding kerk en Israël en kan dezen duiden en wegen, m.n. in het licht van de breuk met de synagoge en van de post-shoa context van de 20 e eeuw - kan een eigen gemeentevisie ontwikkelen in een kritische dialoog met de opgegeven literatuur - kan zelfstandig bronnen vinden en gebruiken uit de diverse stromingen ter onderbouwing van of contrastering met een eigen gemeentevisie Datum Inhoud Voorbereiding College Mark Kinzer (TvdL) (DD) College 3 (JMA) The identity of the church Inleiding. Types en tradities Free Church & Israel Lezen: Wright, Introduction (xv-xxviii) Themanummer Soteria juni 2015 Simon Schoon, Onopgeefbaar verbonden, Free Church & Ambt Lezen: Wright, , Van onderen! College 4 (div. docenten) Missionair katholiek. en Lezen: Leven met Lev! Naar een missionair gemeentemodel (werkgroep Unie-ABC) JM Abrahamse, Hoe plaatselijke kerken katholiek zijn in Soteria 28.1,

36 Werkvormen Toetsing Berekening van de eindlast Instapeisen Bovenplaatselijke Wright, , ecclesiologie. Hoor- en werkcolleges. Gaandeweg de colleges ontwikkel je je eigen ecclesiologie De student schrijft een essay waarin een eigen ecclesiologie wordt beschreven en verantwoord met verwerking van de opgegeven literatuur en eigen toegevoegde bronnen. Omvang: woorden. Zorg voor: een bijbels-theologische onderbouwing een kerkhistorische plaatsbepaling een relatie tot de huidige context verwerking van en reflectie op de opgegeven literatuur en de in de colleges behandelde stof aantoonbaar gebruik van eigen bron(nen) en zelfstandig theologiseren een duidelijk en consequent notenapparaat en een bibliografie van de gebruikte bronnen. Uiterste inleverdatum: Digitaal bij in Word, voorzien van naam en datum. 1 EC = 28 uur studiebelastingsuren (sbu) 3 EC = 84 sbu Volgen van colleges (4 x 3) 12 uur Lezen literatuur 32 uur Eigen bronnenstudie en schrijven essay 40 uur Basiskennis algemene dogmatiek wordt verondersteld Baptistica I dient met een voldoende te zijn afgerond Literatuur Nigel G. Wright, Free Church Free State. The Positive Baptist Vision (Milton Keynes: Paternoster 2005) Simon Schoon, Onopgeefbaar verbonden? (1998) Jan Martijn Abrahamse, Hoe plaatselijke kerken katholiek zijn, in: Soteria 28.1 Leven met Lev! Naar een missionair gemeentemodel, op: (2013) Jan Martijn Abrahamse & Wout Huizing (red.), Van onderen! Op zoek naar een ambtstheologie voor een priesterschap van gelovigen (Amsterdam: Unie van Baptisten Gemeenten, 2014) 36

37 1.9 GEMEENTEOPBOUW Naam Docent(en) Onderwijsinhoud Doelstellingen van het college Programma van de colleges en opdrachten Gemeenteopbouw Ingeborg Janssen Gemeenteopbouw is het methodisch en systematisch werken aan de opbouw van de gemeente. In dat proces komt de gemeente veel onverwachte zaken tegen, het beeld van het een gemeente op trektocht, zoals het volk Israel door de woestijn past hier dan ook goed bij. Zoeken en ontdekken naar waar God aan het werk is en daar bij aansluiten. We denken na over hoe we de roeping van deze gemeente vorm geven in deze tijd, in deze context, met deze mensen en met deze middelen. Dat is niet meer werken volgens een algemeen geldend model, maar werken vanuit de context. We doen dit in hoor- en werkcolleges, waarin de literatuur wordt besproken, beoordeeld en toegepast. De student: kan het eigene van een baptisten gemeenteopbouw beschrijven, onderbouwen en beoordelen is in staat een eigen visie op gemeenteopbouw te ontwikkelen en te onderbouwen vanuit en in gesprek met de literatuur is in staat een analyse te maken van een gemeente en de omgeving van die gemeente vanuit multifocaal perspectief de student kan vanuit de analyse voorzetten geven voor opbouwprocessen de student kan reflecteren op zijn/haar mogelijke rol in dit proces vanuit verschillende veranderstijlen Datum Inhoud Voorbereiding College 1 Introductie lezen geloofwaardige gemeente (helemaal) gemeenteopbouw, multifocaal kijken, informatie eindopdracht College 2 Multifocaal kijken lezen Ammerman en Dudley hoofdstuk 1,2,3 naar de gemeente: theologie, ecologie, cultuur en identiteit 37

38 College 3 Dynamiek in de gemeente: processen en veranderstijlen Voorbereiding: lezen Ammerman en Dudley hoofdstuk 4,5 Doe de test van de kleuren op : De mentalitytest op Mail de uitslag van beide testen door aan docent voor college 3 (ingeborg.janssen@baptisten.nl) Werkvormen Toetsing Berekening van de eindlast Instapeisen Literatuur College 4 Leiderschap en methoden van gemeenteonderzoek lezen Ammerman en Dudley hoofdstuk 6 en 7 Hoor- en werkcolleges. Gaandeweg de colleges ga je aan de slag met je eindopdracht. Je dient dus een praktijkplek te hebben waar je deze eindopdracht kunt uitvoeren. Presentie tijdens colleges is verplicht. Ook dient de student voorbereid naar het college te komen en de opdrachten op tijd te hebben gedaan. De student maakt een gemeenteanalyse en omgevingsscan op basis van de literatuur in een praktijksituatie. Maximaal 15 pagina s (7.000 woorden). Uiterste inleverdatum: 24 maart Digitaal aanleveren bij ingeborg.janssen@baptisten.nl in Word, voorzien van naam en datum. 3 EC = 84 sbu (= studiebelastingsuren). Die bestaan uit drie colleges van 4 uur (12), het lezen en bestuderen van de literatuur (40), maken van een gemeenteanalyse (32). Het vak Ecclesiologie dient met een voldoende te zijn afgerond Verplichte literatuur: Groen Eduard; Geloofwaardige gemeente, Baptistica reeks 2011, Unie van Baptisten Gemeenten in Nederland Barneveld Ammerman, Nancy T. Studying Congregations, Abingdon Press Nashville, 1998 (bij dit boek komt een leeswijzer) > tijdig bestellen! Aanbevolen literatuur: Zie de literatuur genoemd in Geloofwaardige gemeente. 38

39 1.10 HERMENEUTIEK Naam Hermeneutiek: Een historisch disciplinaire inleiding Docent(en) Henk Bakker Onderwijsinhoud Ons scheiden vele kloven van de oorspronkelijke tekst van de Schrift: een tijdskloof, een culturele kloof, een tekstkloof (wij zijn de oorspronkelijke schrijvers of lezers niet, en ze schreven bovendien in een andere taal), en een existentiële kloof (ik ben de ander niet, en andersom). In het vak Hermeneutiek wordt ingegaan op het fenomeen verstaan, omdat een boodschap of een tekst die ons voorligt niet zomaar toegankelijk is. Verstaan is complex. Diverse hermeneutische scholen worden besproken (vanaf de Vroege Kerk tot aan de Reformatie, en vanaf de Verlichting tot nu), terwijl het langst wordt stilgestaan bij de ontwikkeling van de hermeneutiek in en na de eeuw van Schleiermacher. Doelstellingen van De student kan uitleggen waarom verstaan een complex verschijnsel is het college De student kan uiteenzetten welke hermeneutische scholen op elkaar hebben ingewerkt en welke denksystemen er zijn geweest (tijden, namen, kenmerken) De student weet een eigen weg te vinden in het veelkleurige hermeneutische landschap (wat is voor jouw hermeneutische denken belangrijk?) De student kan de opgedane kennis en inzichten integreren voor exegetisch, theologisch en ethisch gebruik Programma van de Datum Voorbereiding colleges en College 1 Deel I, pp opdrachten College 2 Deel I, pp College 3 Deel I, pp College 4 Deel II, pp College 5 Deel II, pp College 6 Deel II, pp Werkvormen Hoorcolleges waarin de leesopdrachten worden besproken. Toetsing Het college wordt met een schriftelijk examen afgesloten (100%). Berekening van de eindlast Voor het college staan 168 sbu (6 ects). De colleges nemen 18 klokuren, voor examen voorbereiding staan 15 uur. In de overige 135 uur worden de boeken van Zwiep gelezen (ong. 6/7 pagina s per uur = 840 pp.). Instapeisen De student wordt geacht over voldoende exegetische vaardigheden te beschikken of het vak Exegese met goed gevolg te hebben afgerond. 39