MAART / APRIL VERSCHIJNT 6 KEER PER JAAR. voedsel overgevoeligheid test

Transcriptie

1 GRATIS KRANT - GRATIS KRANT - GRATIS KRANT - GRATIS KRANT - GRATIS KRANT ENJOY AND DO GOOD MAART / APRIL VERSCHIJNT 6 KEER PER JAAR VERVOER GO GREENER, CNG, CMMN AUTORAI 2009, BMW WONEN & LEVEN ECOVER, ELECTROLUX, TONZON, ATRIUM ETEN & DRINKEN IGLO, MSC,UMOJA, FRESTEEM SLOWJUICE, VIAVITALIS GROENE HELDEN ELENA SIMONS, JORIS PUTMAN ENERGIE ENERGIENED, NUON MEEWIND FAIRFASHION BARNHARD, STOEREVROUWEN, MUDJEANS, MERUNISHA MOONILAL MET MEER ENERGIE, MINDER KLACHTEN & MINDER KILO S. Wie kent niet het gevoel dat je iets eet en gewoon wéét dat het niet valt; het gerecht past niet bij je. Dat is voor iedereen natuurlijk anders, terwijl de intensiteit van het niet passen weer van mens tot mens verschilt. Dit is precies wat ViaVitalis al jaren onderzoekt; waarom welk voedingsmiddel bij de één voedselovergevoeligheid oproept en bij iemand anders niet. voedsel overgevoeligheid test ViaVitalis bepaalt dit bij ieder type mens individueel met hoogwaardige analyseapparatuur. VOOR DE ÉÉN JUIST ENERGIE. VOOR DE ANDER VERLIES VAN ENERGIE. ad VV 275x48mm beterewereld V2.indd :39

2 02 REDACTIE VOORWOORD Na een lange winter staat het voorjaar te trappelen om door te breken; nieuwe energie die we allemaal hard nodig zullen hebben. Laten we kijken wat er voor duurzame initiatieven op ons pad komen in deze periode van economische tegenwind want juist nu zijn er kansen voor de creatieve geesten onder ons. Daarnaast kan de huidige recessie, want er kan toch geconcludeerd worden dat we daar nu wel echt in zitten, voor een ommekeer in het denken zorgen. Want is dit ook niet het moment om je vooral gelukkig te prijzen met de dingen die wel aanwezig zijn in uw leven? En voor de mensen die de recessie het hardst voelen, zij die ontslagen worden door bezuinigingen en sanering, kan het ook een periode zijn om te gaan doen wat zij eigenlijk altijd al wilden; iets voor zichzelf beginnen of een tot nog toe verborgen gehouden passie of droom nastreven. Het kunnen de huidige omstandigheden zijn die zorgen voor net dat extra zetje in de rug om deze stap te zetten. Persoonlijk krijg ik veel energie van de mooie verhalen die we toegestuurd krijgen van mensen die op hun eigen manier een bijdrage leveren aan een betere wereld. Zij zullen nooit de Duurzame top 100 halen. Maar dat neemt niet weg dat dit vele malen meer inspireert dan mensen die door hun functie in een duurzame rol zijn terecht gekomen. Bijna dagelijks komen er berichten in de media of bedrijven nog wel duurzaam en maatschappelijk verantwoord willen ondernemen. Maar in mijn ogen is dit hét moment om te kiezen voor duurzaamheid. De juiste investeringen hierin verdienen zichzelf zeker terug en dit geldt voor zowel overheid, bedrijven als consumenten. Bijvoorbeeld in nieuwe werkgelegenheid, een beter imago, nieuwe producten of een lagere energierekening. Niet voor niks stappen veel ondernemers juist nu in duurzame projecten zoals alternatieve energie. Gaat straks de olieprijs weer omhoog, en daar kun je vergif op in nemen dat dit gaat gebeuren zodra de economie weer aantrekt, dan zullen dit soort investeringen zich dubbel uitbetalen. Verdiep u daarom eens in initiatieven als Zeekracht van Natuur & Milieu en Meewind om meer te weten te komen over de potentie van de Noordzee als duurzaam stopcontact voor Europa. Zelf ben ik er van overtuigd dat duurzaam ondernemen en de bijbehorende projecten de toekomst hebben. En zij die nu nog twijfelen zullen straks harder gaan lopen om hun achterstand op dit gebied in te halen. Wilt u voordeel halen uit de huidige malaise, voor uzelf alsmede klimaat, natuur en wereld dan is nu het moment om actie te ondernemen, en niet morgen! Enjoy and do good! Almar Fernhout uitgever DROMEN, DENKEN, DURVEN EN DOEN! En daar was CleanDrinks! Wat ons betreft was het een groot succes! We willen iedereen daarom ontzettend bedanken voor je komst en bijdrage! Met 350 mooie mensen hebben we een spetterende 1e editie van CleanDrinks beleefd! Er waren veel gedreven mensen die op een positieve wijze een bijdrage willen leveren aan een betere wereld. Het enthousiasme van de sprekers Geraldo Vallen van Join the Pipe en Ruud Koornstra van Tendris werkten aanstekelijk en zijn een mooi voorbeeld hoe duurzaam ondernemen succesvol kan zijn en behalve financieel ook meer waarde geeft aan je organisatie. Wij hebben veel positieve reacties gehad maar beseffen ook dat het altijd beter kan. Voor volgende edities zijn we altijd op zoek naar ideeën, samenwerkingsverbanden en partners om er een inspirerende avond van te maken. CleanDrinks is immers bedoeld als casco voor iedereen die bezig is om het positieve verschil te maken. Stuur je input naar cleandrinks@debeterewereld.nl Wil je de volgende Cleandrinks bijwonen laat het dan weten via het hiervoor genoemde adres. De volgende Cleandrinks zal medio mei plaatsvinden houd ons in de gaten voor de exacte datum en locatie. Certificaat Ondergetekende verklaart dat Trees for Travel de uitstoot van broeikasgassen compenseert die zijn uitgestoten ten behoeve van de publicatie: De Betere Wereld Hiertoe is een hoeveelheid van 2,5 ton CO2 duurzaam vastgelegd in hiervoor speciaal geplant extra bos, waardoor de uitgestoten broeikasgassen geen bijdrage meer leveren aan de versterking van het broeikaseffect. De Betere Wereld heeft van ViaVitalis de mogelijkheid gekregen om vier lezers de test geheel kosteloos aan te bieden (T.w.v. 395,-) Prijswinnaars krijgen de compleet verzorgde test met 3 maanden toegang tot de state-of-the-art EnergieCoach waar ze online exact kunnen volgen waar de vorderingen worden gemaakt. In het volgende nummer van De Betere Wereld, de mei juni editie, willen wij in onze krant bespreken hoe u de test hebt ervaren en wat uw resultaten zijn. Dus indien u kans wilt maken op deze unieke mogelijkheid, stuurt u dan een mail met uw gegevens naar: Viavitalis@debetere wereld.nl Dieren, 19 juni 2007 Trees for Travel Stichting drs. ing. W.R.G. Hagedoorn voorzitter Certificaatnummer ZZ0002/C70619EV WILT U EEN COMPLEET VERZORGDE VIAVITAL- IS VOEDINGSTEST ONDERGAAN? Op onze voorpagina heeft u vast en zeker de uiting van ViaVitalis gezien. Zij geven revolutionaire voedingsadviezen gebaseerd op de mens als uniek individu. Door middel van een bloedtest wordt onderzocht hoe er gereageerd wordt op verschillende voedingsmiddelen. Op pagina 23 van deze krant kunt u verder lezen hoe deze test in zijn werking gaat en wat u kunt verwachten qua resultaat. Schrijf hierin kort uw persoonlijke uitdaging waar het gaat om voeding en gezondheid. Schrijf wat over uw huidig energieniveau, over uw huidig gewicht en uw streefgewicht en over de mate waarin u bereid bent ook ECHT het voedingsadvies acht weken te volgen. En kijkt u voor meer informatie ook nog op pagina 23 of op de website: Aart van Veller en Ruud Koornstra

3 VERVOER pagina 4 t/m 11 WONEN & LEVEN pagina 12 t/m 16 BLADWIJZER 03 EARTH HOUR: 28 MAART EEN UUR HET LICHT UIT Zaterdag 28 maart aanstaande is het zover: Earth Hour. Tussen uur en uur gaat het licht uit bij steden, bedrijven en huishoudens over de hele wereld. Earth Hour is een actie van het Wereld Natuur Fonds (WNF) tegen klimaatverandering. In 2007 en 2008 was Earth Hour een groot succes. Het is een simpele actie met een groot effect. Doet doet u mee? Als iedereen meedoet, staan we sterk en kunnen we werkelijk iets betekenen in het kader van de klimaatverandering. Wereldwijd hebben al meer dan 1500 steden ja gezegd tegen Earth Hour. Van historische gebouwen tot beeldbepalende bruggen en stadsgezichten. Allen zullen zij in het donker gehuld zijn. In Nederland ondersteunen Amsterdam en Rotterdam de actie. ETEN & DRINKEN pagina 18 t/m 23 GROENE HELDEN pagina LICHAAM & GEEST pagina 29 t/m 31 pagina 25 t/m FAIRFASHION pagina pagina 25 t/m 33 TRENDS & ONTWIKKELINGEN pagina 35 VACATURE ACCOUNTMANAGER Wij zoeken een account manager die bestaande relaties onderhoudt en uitbreidt en actief zoekt naar nieuwe adverteerders en samenwerkingsmogelijkheden. Dit gebeurt voornamelijk per telefoon. Ervaring met telefonische verkoop geniet dan ook de voorkeur. Heeft u interesse stuur dan een of een brief naar: almar@debeterewereld.nl De Betere Wereld Prinsengracht JT Amsterdam Part time mogelijk ( minimaal 3 dagen per week) basissalaris plus een mooie provisie regeling

4 04 VERVOER GELD BESPAREN EN GROENER RIJDEN MET UW HUIDIGE AUTO Dat kan nu met GO-Greener. Meer kilometers voor minder geld. Met behoud van comfort en zelfs verbetering van de prestaties. Voor nagenoeg alle type verbrandingsmotoren. Wie zou dat niet willen? Verschillende GO-Greener rijders gingen u al voor. GO-Greener is er voor de slimme rijder die kiest voor een lager brandstofverbruik, minder onderhoudskosten, schonere emissies en die op een verantwoorde manier langer met zijn huidige auto door wil blijven rijden. Met GO- Greener wordt het autorijden beter betaalbaar. Instappen, direct besparen en doorgroeien naar steeds groener De eerste stap met GO-Greener is vaak de Easy Green uitvoering. Dit is al interessant vanaf km per jaar. De kosten van deze instapversie Starten vanaf 230 Euro. Die zijn in de meeste gevallen binnen een jaar al terugverdiend met een lagere brandstofverbruik en minder onderhoudskosten. Uw motorolie gaat door GO-Greener langer mee. Dat betekent minder vaak olie verversen. Ook de schadelijke emissies worden aanmerkelijk teruggebracht waardoor uw auto op dit onderdeel fluitend door de APK komt. Zo kunt u dus langer, voordeliger en schoner met uw huidige auto doorrijden. Het geld dat u zo uitspaart kunt u bijvoorbeeld weer inzetten voor het verder upgraden van uw auto naar bijvoorbeeld Super Green of de Professional Green uitvoering. En zo maken we autorijden steeds meer groen. Want autorijden kan altijd groener en voordeliger. Dat bewijzen we keer op keer. It is in our name! GO-Greener Hoe? Zo! Het geheim achter GOGreener is het gecombineerd inzetten van eenvoudige, in de praktijk beproefde en bewezen technieken die elkaar versterken. Daarmee creëer je een bovengemiddeld effect. Een van de technieken die in GO-Greener worden toepassen zijn de long life GreenTec Oils smeermiddelen en motorolie op natuurlijke basis. GreenTec Oils was in 2008 met haar vinding de winnaar van de MKB energie ideeprijs van SenterNovem. Door de betere smering en een volledigere verbranding ontwikkelt de motor meer energie uit dezelfde hoeveelheid brandstof en daarmee loopt de motor zuiniger, schoner en stiller. De motorolie gaat langer mee, smeert beter en hoeft minder vaak ververst te worden. Vakkundig en zeker GO-Greener Service Centres en verschillende dealergarages bij u in de buurt kunnen uw voertuig snel en vakkundig voor u aanpassen in de door u gewenste GO-Greener uitvoering. Zij inspecteren vooraf uw motor en geven advies welke stappen genomen moeten worden om uw auto veilig en zeker GO- Greener uit te voeren. Is er nog geen GO-Greener Service Centre bij u in de buurt? Geen probleem. Met de mobile service Center komen de GO-Greener monteurs bij u langs, thuis of op het werk. GO-Greener shop gaat live! De GO-Greener shop levert simpele energiebesparende toepassingen die iedere automobilist zelf eenvoudig aan kan brengen. Waaronder bandenspanningsventielen met kleurindicator en energiezuinige spaarverlichting. Zo kan iedere bewuste rijder met GO-Greener aan de slag. Makkelijker kunnen we het groene en voordelige autorijden niet maken. Onze GO-Greener Webshop gaat binnenkort live met deze do it your self producten. Bezoek onze website en download de bespaarfolder op: AUTORIJDEN OP CNG Begin februari was er een bijeenkomst voor duurzame ondernemers in de IJmond. Ook nietondernemers mochten komen, en zo kwam ik terecht in een grote de tent in Wijk aan Zee. De beurs was vooral bedoeld voor ondernemers uit de omgeving. Ik sprak onder andere met de dealer Truckland Zero. Deze importeert elektrische auto s uit Italië maar ook Iveco trucks die op aardgas rijden. Volgens de accountmanager Toine Jansen, is het al jaren mogelijk om in elektrische auto s te rijden. Deze auto s vervuilen de lucht niet met uitlaatgassen. Geen emissie noemen ze dat. Nadeel is wel dat je ze op moet laden via het stroomnet. Als we nu allemaal tegelijk in elektrische auto s gaan rijden, dan kan het stroomnet in Nederland niet voldoende groene stroom leveren. De elektrische auto s rijden dan toch op grijze stroom. En grijze stroom geeft weer C02 uitstoot. Het opladen van de batterij is erg goedkoop, maar met een aanschafprijs vanaf is het niet de goedkoopste auto van dit moment. Maar er is een alternatief. De aardgas auto die rijdt op CNG (Compressed Natural Gas). Moeten we die kopen? Misschien wel. Aardgas is een schone brandstof en biogas is nóg schoner. Biogas stoot een kwart minder CO2 en NO (stikstofoxiden) uit dan benzine en een derde minder koolstof. De aardgasauto s en tankstations zijn ook geschikt voor biogas. Voor bedrijven is het eigenlijk een heel goed idee om zulke auto s (bijvoorbeeld de Daily CNG van Iveco) aan te schaffen. De brandstof is half zo goedkoop als diesel. Een vergelijkbare dieselauto is maar 2.500,- goedkoper in de aanschafprijs dan een aardgasauto, zegt Toine Jansen. Je hebt de investering er al heel snel uit. Als we nu allemaal tegelijk in aardgasauto s gaat rijden? Helaas zijn er nog niet voldoende gastankstations in Nederland. Daar wordt hard aan gewerkt. Op de beurs staan diverse ondernemers die dat doen. Nu de overheid nog. Die werkt nog niet zo mee, vinden de ondernemers in de tent in Wijk aan Zee. Gelukkig staat in de folder van de milieudienst IJmond dat ze bezig zijn om een tankstation in de IJmond te realiseren. Wanneer die er precies komt weten ze nog niet. In elk geval dit jaar. Op kun je alles vinden over het rijden op biogas en andere schone brandstoffen. Er zijn momenteel 15 vulstations voor aardgas in heel Nederland. In 2010 moeten dat er 120 zijn. Een aantal gemeenten rijdt al op gas. Nu de rest van Nederland nog. Door Jaffie Hülsenbeck

5 Betalen met idealen? U heeft t nu in eigen hand Beken kleur met de duurzame ASN Bankrekening! Banken veranderen sneller van kleur dan van gedrag. Daarom kunt u maar beter zélf kleur bekennen met de nieuwe ASN Bankrekening. Om uw geld bijvoorbeeld met kracht te laten werken voor een schoner milieu. Voor betere gezondheidszorg en onderwijs. En juist tegen kinderarbeid en wapenindustrie. Want de ASN bank doet alleen verantwoorde en eerlijke zaken met uw geld. Daar kunnen inmiddels ASN-spaarders en -beleggers al bijna 50 jaar op vertrouwen. Onze nieuwe betaalrekening springt er bovendien uit door rente, service en gemak. U kunt er duurzaam al uw bankzaken mee doen. Betalen met idealen dus. De ASN Bankrekening is nu voor iedereen online, zodat u eenvoudig van bank kunt veranderen. Kijk voor meer informatie en het openen van een rekening op De ASN Bank is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en heeft een vergunning van de Nederlandsche Bank N.V. Op tegoeden van klanten bij de ASN Bank is het wettelijke depositogarantiestelsel van toepassing. betwereld.indd :01:10

6 06 VERVOER ELEKTRISCHE SCOOTER We kunnen er maar beter eerlijk over zijn: de elektrische scooter bevindt zich in een niche van de markt. In 2006 werden er 400 van verkocht, in 2007 waren dat er 980. Wat zou de niet-kopers tegenhouden? Een elektrische scooter is in elk geval veel milieuvriendelijker dan een benzinescooter. Er komt geen vuile lucht uit. Maar zeker zo belangrijk is dat het rijden op elektriciteit goedkoper is, dan op benzine. Het kan zelfs een vervanger van de tweede auto zijn, voor wie dat slim aanpakt. Efficiënter Elektrisch rijden is veel efficiënter dan rijden met een verbrandingsmotor. De energie uit elektriciteit is veel gemakkelijker over te brengen op de wielen. Tachtig tot negentig procent van de energie gaat direct naar het bewegen van de wielen. Als de stroom voor de accu uit een kolencentrale komt, is het rendement nog altijd vijftig procent. Het verlies bij de kolencentrale is dan al meegerekend. Bij een benzinemotor is het rendement maar twintig procent van de energie. Toch is dat blijkbaar tot ieders genoegen gezien de enorme verspreiding van verbrandingsmotoren. Maar het kan dus beter. Dat is meteen al te merken door het tanken. Een elektrische scooter opladen kost enige tientallen eurocenten waarna er veertig tot tachtig kilometer mee gereden kan worden. Voor woon- werkverkeer met bovendien de mogelijkheid om tussendoor bij te laden is dat ruim voldoende. Naar verluidt heeft een aantal kantoren de elektrische scooter wel degelijk ontdekt. Veel handiger in de stad en sneller dan een auto. Zo kan een advocaat even naar de rechtbank bijvooruitstoot. Het verschil is dan 22 procent in het voordeel van de elektrische tweewieler. In de tabel wordt woon-werkverkeer van verschillende vervoermiddelen vergeleken. Naast CO2 is er ook rekening gehouden met de luchtvervuiling. Samen leveren deze twee een milieumaat op. De elektrische scooter doet het in de milieumaat heel veel beter dan zijn concurrenten. Hij is vijftien keer milieuvriendelijker dan een oude scooter en zeven keer milieuvriendelijker dan een nieuwe. Ook het verschil met auto s is groot. De auto laten staan en de afstand afleggen met een elektrische scooter betekent dat elke afgelegde kilometer zo n zeven tot elf keer milieuvriendelijker is. Vier jaar oude benzinescooters dat is wat er gemiddeld rondrijdt zijn het meest vervuilend. Een jonge benzinescooter die aan strenge normen voldoet (Euro 2) is toch nog vuiler dan een nieuwe kleine auto. Italiaans Dus waarom zit die elektrische scooter nog in een niche van de markt? Voelen we ons niet Italiaans genoeg om überhaupt scooter te rijden? Twijfelen we over de werking ervan, is het onbekendheid met nieuwe techniek? Wie het weet mag het zeggen. beeld. Wie zelf kennis wil maken met de elektrische scooter en een OV-fiets abonnement heeft, kan vanaf voorjaar 2009 op een aantal NS-stations in de vier grote steden een elektrische scooter huren. Het gaat om een proef. Tweede auto Wie dat wil, kan de tweede auto weg doen en in plaats daarvan een elektrische scooter aanschaffen. Dat is zéér voordeling als de auto voor een groot deel voor woon- werkverkeer wordt gebruikt. De vaste kosten van een scooter zijn veel minder hoog dan van een auto. Wanneer er toch een auto nodig is, kan dat door een deelauto in te schakelen. Eigenlijk is het verbazingwekkend, dat het zusje van de elektrische scooter het al jaren prima doet op de markt. De elektrische fiets is bij wijze van spreken niet aan te slepen. Ze gaan met zo n honderdduizend per jaar over de toonbank. Hollanders zijn stoere mensen die graag meetrappen met hun elektromotor, zo lijkt het wel. Oplaadpunt Hopelijk zijn die elektrische fietsen ook in gebruik voor woon- werkverkeer en heeft de baas daar een leuke regeling voor. Deze soort van vervoer is nog milieuvriendelijker dan de elektrische scooter en alleen nog door een gewone fiets te overtreffen. Veel horeca speelt al in op de elektrische fiets door het aanbieden van een gratis oplaadpunt tijdens het nuttigen van de koffie met appeltaart. De stekker van een elektrische scooter past ook in zo n stopcontact. Voor een overzicht van elektrische scooters, zie: Milieu Centraal Herculesplein AA - Utrecht informatielijn: ( 0,15 per minuut ) kijk voor meer informatie op: Kosten Ook wanneer de aanschafprijs, de afschrijving, de verzekering en het onderhoud worden meegerekend kost de gemiddelde elektrische scooter minder dan een benzinescooter. Het gaat om 21,8 tegen 25,2 cent gemiddeld per kilometer. Er is dan ook al rekening gehouden met het vervangen van het batterijpakket na een aantal jaren voor de elektrische variant, als dat al nodig is. Zo rijd je schoon en goedkoop en met veel Italiaans scootergevoel naar je bestemming. Maar als echte Nederlanders willen we graag weten waar of de stroom voor zo n elektrische scooter dan wel vandaan komt. Uiteraard is het rijden op groene stroom het meest klimaatvriendelijk. In dat geval mag een elektrische scooter klimaatneutraal worden genoemd; het rijden veroorzaakt geen broeikasgassen. Milieumaat Maar ook wanneer de stroom uit een kolencentrale komt, wint de elektrische scooter het nog steeds van een benzine-exemplaar als het gaat om CO2-

7 ELEKTRISCHE FIETS De verkoop van elektrische fietsen groeit snel. Steeds meer mensen ontdekken de voordelen van de elektrische fiets, waardoor zij de auto vaker laten staan. Met een maximum snelheid van 25 kilometer per uur is deze fiets op kleine afstanden een verantwoorde en gemakkelijke keuze. Een elektrische fiets is een fiets met trapondersteuning van een accu. De berijder moet zelf fietsen en de accu ondersteunt hierbij. Veel mensen kiezen sneller voor de elektrische fiets vanwege de ondersteuning. Hierdoor biedt de elektrische fiets een alternatief voor het vrijetijds- en woon-werkverkeer. Honderd keer minder belastend De elektrische fiets is een prima alternatief voor een tweede auto. De fiets is beter voor het milieu. Wist u dat de kilometers die u maakt met de elektrische fiets maar liefst honderd keer minder belastend zijn voor het milieu dan wanneer u dezelfde afstand aflegt per auto? Bovendien is de verantwoorde tweewieler, vergeleken met benzinescooters en de auto, goedkoop in gebruik. De kostprijs per kilometer van de elektrische fiets komt uit op nog geen achttien cent. Deze prijs is inclusief de kosten voor afschrijving, reservering voor reparatie en onderhoud en het periodiek vervangen van de accu. Het is ook inclusief de kosten voor energie die uitkomt op zestien cent per afgelegde kilometer. Onderzoek Uit onderzoek is gebleken dat mensen die tien kilometer van hun werk wonen, gebruik maken van de fiets. Daarentegen zijn de gewone fietsers bereid tot een maximum van 6,5 kilometer te fietsen. Een extra voordeel is dat u de tweewieler overal gratis kunt parkeren. De elektrische fiets is gemakkelijk voor korte afstanden, zoals naar de supermarkt of sportschool, maar zeker ook voor langere afstanden. Op verschillende plaatsen bij winkels en langs fietsroutes worden oplaadpunten gerealiseerd. Klimaatneutraal rijden Als u gewone stroom gebruikt voor het opladen van uw fiets, veroorzaakt u geen uitstoot wanneer u rijdt en op de plaats waar u rijdt. Alleen bij de opwekking van de energie in de energiecentrale is uitstoot vrijgekomen. De elektrische fiets is een zeer schone vorm van vervoer. De fiets die werkt op gewone stroom, veroorzaakt nog geen twee procent van de CO2-uitstoot van een gemiddelde auto. Wanneer u kiest voor het opladen met groene stroom, is er geen uitstoot waardoor u klimaatneutraal rijdt. Accu belangrijkste onderdeel Doordat de accu trapondersteuning biedt, is dit een van de belangrijkste onderdelen van de elektrische fiets. Wanneer u de accu goed gebruikt, kan de levensduur verlengd worden. Vaak zijn de fietsen voorzien van Lithiumionaccu s. Deze accu s mag u niet helemaal leeg rijden. Met name de eerste oplaadbeurten zijn een bepalende factor als het gaat om het laadvermogen van de cellen in de accu. De batterijen bereiken hun maximale kracht na vijf maal ontladen en opladen. Het is van groot belang dat u de accu laat afkoelen na elke oplading. De prestaties blijven op maximaal niveau als u de accu op kamertemperatuur bewaart en laadt. Het beste is om de accu s steeds volledig op te laden. De accu geeft vaak zelf aan of hij opgeladen is, maar het is beter om nog even door te gaan met opladen als het lampje brandt. Vaak brandt het lampje al als de batterij voor 90 procent vol is. Hoelang u de accu moet opladen is volledig afhankelijk van het vermogen en het gebruik. Via een gewoon stopcontact duurt opladen vier tot achttien uur. Inmiddels zijn er ook snelladers die vaak op VERVOER 07 openbare plaatsen te vinden zijn. Deze snelladers laden een accu in twee uur op. Een kanttekening die gemaakt moet worden bij deze snellader, is dat deze meer stroom gebruiken door hogere laadverliezen. Hierdoor is het opladen met een dergelijke lader iets duurder. Recyclebaar De accu s kunnen gerecycled worden. U kunt de accu inleveren bij het gemeentelijke depot. Tweewielerbedrijven verzamelen de accu s en voeren deze af. Door Milieu Centraal Milieu Centraal Herculesplein AA - Utrecht informatielijn: ( 0,15 per minuut ) kijk voor meer informatie op: Fietsenwijk.nl Fietsenwijk.nl is het zoekportaal waar consumenten het actuele aanbod van nieuwe en gebruikte fietsen van de fietsvakhandel kunnen vinden. Uit een aanbod van meer dan fietsen uit heel Nederland kun u makkelijk en snel een fiets van uw wensen vinden. Ook bij de elektrische fietsen is het aanbod groot. Vooral voor een elektrische fiets is een professionele service van de fietsspecialist van groot belang. Kijk snel op voor het meest actuele aanbod. Voor een betrouwbare nieuwe of gebruikte fiets kijkt u op: MAIL & WIN stuur een naar union@debeterewereld.nl en win een fiets Het grootste aanbod van de fietsspecialisten van Nederland! Union Switch 134x186.indd :01:39 adv_debeterewereld_fietsenwijk.indd 1 3/12/ :10:29 PM

8 08 VERVOER BMW 330D BLUEPERFORMANCE KLAAR VOOR DE TOEKOMST Rijplezier staat voorop bij de nieuwe 3-serie. Deze versie biedt dit in overvloed. Dat je er ook relatief zuinig mee kan rijden is een mooie prestatie van de ingenieurs van het merk uit München. De nieuw BMW 3-serie heeft zowel motorisch als qua uiterlijk een aantal wijzigingen ondergaan ten opzichte van zijn voorganger. De door ons geteste uitvoering was voorzien van BluePerformance, een technologie dat de uitstoot van stikstofoxide reduceert tot een minimum. Hiermee voldoet dit model reeds aan de strenge, toekomstige EU6-emissienorm die in 2014 van kracht gaat. De auto is voorzien van een volledig nieuw ontwikkelde aluminium zescilindermotor met modernste inspuit- en turbotechniek, een oxidatiekatalysator, hoogst effectief roetfilter en een regeneratieve NOxopslagkatalysator. De BMW 330d BluePerformance is gebaseerd op de nieuwe BMW 330d. De nieuwe motor hiervan levert dankzij diverse EfficientDynamics maatregelen ongekende prestaties. BMW heeft maar liefst 152 groene labels waarvan 24 A-labels. Het bedrijf mag zich terecht voorloper noemen op dit gebied. Onze auto was voorzien van een schakelindicator die in het display aangeeft wanneer je kunt opschakelen. Hierdoor rijd je zo zuinig mogelijk. Het is een mooie manier om de rechtervoet wat in bedwang te houden, want het is verleidelijk deze zescilinder diesel te laten versnellen. Indrukwekkend bij een inhaalmanoeuvre is het reeds vroeg vrijkomende koppel van 520NM bij 1750/ min. Wil je sportief rijden dan is de sprint van nul naar honderd mogelijk in slechts 6,1 seconde. Het verbruik zoals opgegeven van 5,7 liter per honderd kilometer haalden we niet, maar een verbruik van 6,5 liter per honderd kilometer is wel zeer netjes te noemen. Belangrijk is dat je als bereider je houdt aan de schakelindicator die aangeeft wanneer op te schakelen. Je komt dan vrijwel niet boven de tweeduizend toeren. Door het vroeg vrijkomende koppel is er in iedere versnelling genoeg trekkracht voorhanden. ders. De sportstoelen bieden genoeg zijdelingse steun en hebben een zitting die je naar voren kunt schuiven. Hierdoor is het voor de bovenbenen optimaal ondersteund en perfect voor lange ritten. De voorkant van de auto is prachtig vormgegeven met grotere nieren en een welving in de motorkap die de sportieve inborst onderstreept. Ook de nieuwe achterlichten geven de 3-serie een eigentijdse aanblik en zijn duidelijk een verbetering in vergelijking met het vorige model. De besturing is echt BMW; goed contact met de weg en de auto laat zich zeer precies manoeuvreren. Ook bij Het interieur is smaakvol vormgegeven en je voelt je direct op je gemak. Het I-Drive systeem is makkelijk te bedienen en is sterk verbeterd. Je kunt nu ook met druktoetsen naast de I-Drive direct terug naar radio, navigatie, telefoon en de andere functies. Voorin is er voldoende ruimte voor de wat langere bestuurhogere snelheden heb je een veilig gevoel. Bochtige wegen zijn een waar genoegen en het onderstel is mooi in balans. De 330d Sedan is er vanaf euro. De door ons geteste uitvoering was onder andere voorzien van het High Executive pakket, elektrisch glazen schuif-/kanteldak en TV functie en heeft een prijs van euro. De nieuwe 3-serie is een echte rijders auto en nog schoon ook. Door Almar Fernhout

9 AUTORAI 2009: EEN VERNIEUWDE BELEVENIS De AutoRAI 2009 is volledig vernieuwd. Het staat garant voor meer auto s en is meer dan ooit een spectaculaire beleving. Als bezoeker kunt u deelnemen aan verschillende activiteiten waaronder het rijden op auto s die op een alternatieve manier aangedreven worden in de Eco Village. Dit is een unicum en vele landen nemen dit groene initiatief over. Ook de kinderen hoeven zich niet te vervelen. Zij vermaken zich op bij het Disneypaviljoen waar genoeg te beleven valt. De organisatie verwacht dat het één groot autofeest wordt. Kun je iets vertellen over de nieuwe opzet van de Auto- RAI? AutoRAI is vernieuwd. In plaats van traditionele merkenstands, is er dit keer gekozen voor een indeling in werelden. In die werelden, zes autowerelden en de motorwereld GoMotor!, staan auto s van hetzelfde type/segment bij elkaar. Dat is handig voor de consument die wil vergelijken. Alle sportwagens bij de sportwagens, alle cabrio s bij de cabrio s en alle familieauto s bij de familieauto s. Harald Bresser Manager PR en Communicatie Waarom hebben jullie gekozen voor deze nieuwe opzet? We hebben daarvoor gekozen na uitgebreid overleg met alle importeurs. Een traditionele AutoRAI was in de huidige economische en financiële crisis niet haalbaar. Domweg omdat de kosten van een traditionele autotentoonstelling op dit moment voor veel exposanten te duur was. De budgetten van autofabrikanten staan zwaar onder druk door afnemende verkopen. Daarmee stond de continuïteit van AutoRAI op het spel. In deze vernieuwde opzet was er wel draagvlak te vinden voor het doorgaan van AutoRAI, die kans hebben we aangegrepen voor de introductie van een vernieuwd concept. Merken jullie dat milieuvriendelijk vervoer terrein wint? Dat merken we zeker, ook bij de vorige editie van AutoRAI was die trend waarneembaar. We hadden toen ongeveer als eerste autotentoonstelling ter wereld een EcoVillage waar het publiek kon ervaren hoe alternatief aangedreven auto s daadwerkelijk rijden. Dat initiatief is vervolgens door andere autotentoonstellingen in de wereld overgenomen. Daarnaast is het natuurlijk zo dat de fabrikanten hun innovaties ook steeds meer inzetten op vermindering van de uitstoot van schadelijke stoffen. Auto s worden steeds zuiniger en schoner. Op dit moment is 97 procent van de nieuw verkochte dieselpersonenauto s in Nederland bijvoorbeeld al uitgerust met een roetfilter vanaf de fabriek. Daarmee doe je echt iets aan het verbeteren van de luchtkwaliteit. Waar we misschien ooit dachten dat de aandacht voor het milieu een hype was, is de laatste jaren heel duidelijk geworden dat de autofabrikanten het niet als een hype hebben gezien en volledig hebben opgenomen in hun fabricageprocessen. Wat is er te doen op de Green Innovations sectie? In de wereld Green Innovations staan die auto s die op dit mo- ment het meest milieuvriendelijk zijn. Daarnaast wordt er in die wereld een blik op de toekomst geworpen. In een aantal domes wordt getoond welke ontwikkelingen er zijn op het gebied van bijvoorbeeld alternatieve aandrijvingen en brandstoffen. Daar moet duidelijk worden dat de toekomst nu al begonnen is bij een heleboel fabrikanten en modellen. De ontwikkelingen in de wereld van de Green Innovations volgen elkaar snel op en de laatste stand van zaken met betrekking tot innovaties is daar te vinden. Er zijn buitenevenementen gepland, waar kunnen de bezoekers aan deelnemen? De bezoekers van AutoRAI 2009 kunnen deelnemen aan onder andere Innovatief Rijden. Onder leiding van instructeurs kunnen je de fijne kneepjes van Het Nieuwe Rijden worden aangeleerd en je kan zelf ervaren hoe hybrides en andere alternatieve aandrijvingen in de praktijk werken. Ook is er een Adventure Experience: op de locatie van Strand Zuid kun je rijden met onder andere vierwielaangedreven auto s en SUV s. Daarnaast zijn er een paar spectaculaire binnenevenementen. Een voorbeeld hiervan is AutoRAI Life, een show die twee keer per uur wordt uitgevoerd. Hier kunnen bezoekers de rol van de auto in ons leven op een spectaculaire wijze zien. Het bekijken van die show kost niets extra en is een aanrader. In de Europahal VERVOER 09 die daarvoor helemaal tot een theater is omgebouwd met zitplaatsen voor tweeduizend personen. Wat is er voor de kinderen te doen? Voor de kinderen is er het Disneypaviljoen waar ze hun Duckstadrijbewijs kunnen halen. In de Supercar Paddock laten we samen met Autovisie een aantal echte supercars zien. Verder zijn de motoren, scooters en bromfietsen terug in de RAI in de tentoonstelling GoMotor! Ter gelegenheid van 110 jaar AutoRAI is er een paviljoen dat is ingericht door FEHAC en PAC met 22 klassieke auto s en in de Green Innovations wereld is naast de dome over Start Future Now! een dome ingericht over het ontwerp van moderne auto s, de Dutch Design Lounge. Door Almar Fernhout C,MM,N DE AUTO IN DE TOEKOMST Het is 2020 en je werkdag gaat beginnen. Meestal werk je thuis, tegenwoordig de normaalste zaak van de wereld. Maar vandaag moet je toch naar kantoor. Wat is de slimste route? Reis je per trein of neem je de elektrische auto? En hoe ziet die auto er dan uit? c,mm,n (spreek uit: common) geeft het antwoord op deze vragen. c,mm,n is een auto in de toekomst en een initiatief van Stichting Natuur en Milieu, ontwikkeld in samenwerking met Technische Universiteit Delft, Technische Universiteit Eindhoven en Universiteit Twente. Anders ontwerpen c,mm,n zet in op elektrisch rijden, maar is veel meer dan een auto: c,mm,n biedt een oplossing voor onze mobiliteit in de toekomst. c,mm,n brengt een wereldwijde community bijeen die werkt aan de ontwikkeling van duurzame mobiliteit. De c,mm,n auto is geen eindpunt, maar de start van een ontwikkeling. De community werkt open source, dat wil zeggen dat de bouwtekeningen voor iedereen beschikbaar zijn. Iedereen die wil bijdragen, bouwen of investeren is welkom. Ook jij kunt een bijdrage leveren aan jouw eigen vooruitgang! De mensen van morgen Bij het ontwerpen van een nieuwe auto wordt doorgaans voortgeborduurd op oude modellen. c,mm,n maakt een eind aan deze manier van werken: bij de ontwikkeling van c,mm,n is gedacht vanuit de samenleving van de toekomst. De auto sluit daarom perfect aan bij de wensen van de mobilist in In het mobiliteitsconcept van c,mm,n draait het niet om de auto van gisteren, maar om de mensen van morgen. Tanken bij de lantaarnpaal c,mm,n denkt na over een toekomst zonder fossiele brandstoffen en CO2 uitstoot en zet daarom in op elektrisch rijden. Goedkoper én milieuvriendelijk. Je elektrische auto laadt je op bij de lantaarnpaal op de hoek en rijden op de snelweg kan in een colonne zodat je minder brandstof verbruikt. Bovendien benut je in colonne je tijd optimaal door nog wat werk te doen of te ontspannen; je hebt immers je handen vrij. AutoRAI 2009 De basis is gelegd, maar nu is het tijd voor actie. Wil je meedenken en ontwerpen aan jouw mobiliteit? c,mm,n nodigt je uit om op de AutoRAI in de wereld van 2020 te stappen! Kom van 1 tot 11 april naar het c,mm,n paviljoen op de AutoRAI en denk mee over duurzame mobiliteit, ontwerp je eigen c,mm,n of neem een kijkje in de toekomst met de rijsimulator. Tot op de AutoRAI, je vindt c,mm,n in de Parkfoyer. Kan je niet wachten om de duurzame mobiliteit vorm te geven? Ga dan naar: en laat je inspireren!

10 10 VERVOER MOBILITEIT IN 2020: SNEL, GEMAKKELIJK EN ZONDER VERTRAGING Het blijft een merkwaardig fenomeen, dat veel Nederlanders er nog steeds voor kiezen om elke dag in de file te staan. Er gaat op die manier veel vrije tijd verloren. Het oplossen van het fileprobleem is voor veel onderzoekers, hun dagelijks werk. London heeft sinds enige tijd de spitsbelasting ingevoerd, met een reductie van 20% tot gevolg. In Singapore krijg je een belastingvoordeel, als je alleen maar rijdt in het weekend, en het tarief verschilt per tijd. In Nederland wordt ook al lang gesproken over rekeningrijden, maar is dat in de toekomst nog wel noodzakelijk? De auto s in de toekomst zullen allemaal uitgerust zijn met een sensor, die automatisch de afstand tot de voorganger regelt. Om het fileprobleem op te lossen, is het cruciaal dat de diversiteit van het rijgedrag wordt aangepakt. Als iedereen dezelfde snelheid zou rijden, dan zal het verkeer soepel doorrijden. De grote snelwegen rondom steden zullen daarom worden uitgerust met sensoren in de weg. Het invoegend verkeer zal daarom af en toe langer worden opgehouden, als het de verkeersstroom zal belemmeren. De invoeglichten worden dan afgestemd op de ruimte op de weg. Steeds meer mensen zullen er ook voor kiezen om de auto te delen. In de toekomst wordt het openbaar vervoer ook steeds beter. Dankzij informatietechnologie is het nu al mogelijk om het openbaar vervoer af te stemmen op de vraag van passagiers, in plaats van een vast tijdschema. De shuttles zullen automatisch rijden op een netwerk, zonder bestuurder. Passagiers kiezen hun eindbestemming, en de dichtstbijzijnde shuttle zal dan stoppen. De shuttle zal zijn weg vervolgen, en als het vol is direct doorrijden naar de eindbestemming. Ook de voordelen van de magnetische levitatie treinen zijn bekend. Maar deze treinen hebben nu nog veel energie nodig. Maar dankzij het Inductrack systeem, wordt dat tot een minimum beperkt. Op de rails worden dan passieve elektrische spiralen gemonteerd, die nadat de trein een snelheid van 32 km per uur heeft bereikt, reageren met de magneten onder de trein. Er is dan dus alleen nog energie nodig om op gang te komen. Openbaar vervoer gaat dan echt concurreren met de auto. De gehele auto-industrie, met BMW en Toyota aan kop, en wetenschappelijke instituten onderzoeken diverse alternatieven voor de brandstofmotor. De benzineprijs zal steeds duurder worden, fossiele brandstoffen worden steeds schaarser en duurder om te winnen. De elektrische auto zal in de toekomst met een accu 600 kilometer kunnen rijden, en bij elk energiestation kan een volgeladen accu worden gehuurd of snel worden opgeladen. Thuis wordt de auto opgeladen via het stopcontact of met een zonne/windenergie station aan huis of van de buurt. De innovatie van de accu staat natuurlijk ook niet stil. Zo zal de lithium- zuurstof accu dankzij nano technologie de levensduur van een accu verlengen tot 20 jaar, en erg snel kunnen worden opgeladen. Naast elektriciteit, zullen er ook auto s op lucht gaan rijden. Nu is er al een motor die op een liter lucht 100 kilometer kan rijden. Ook wordt het mogelijk om op uw GFT afval te kunnen rijden, een biobrandstof die niet ten koste gaat van de voedselproductie en grond. In de gehele vervoerssector wordt wrijving steeds meer omgezet in energie. De wrijving van autobanden op de weg, remmen, de boeg van een schip door het water. In de vliegtuigindustrie is de straalmotor al op dat principe gebaseerd. De zoektocht naar lichtere, maar sterkers materialen gaat ook onverminderd door. Zo zijn in de boot en autoindustrie bio plastics sterk in opkomst. Bio plastics zijn heel licht en 100 % recyclebaar. Toyota verwacht al in 2020 een auto te bouwen van zeewier. Dit artikel is geschreven door David Berg van Wereld van Morgen. stimuleert duurzaamheid en innovatie bij bedrijven en huishoudens door middel van onderzoek, campagnes, workshops en advies. Door David Berg NEDERLAND MOET INZETTEN OP BREDE ENERGIEMIX OM CO2 UITSTOOT TE VERLAGEN Er worden steeds meer nieuwe technologieën voor de productie van biobrandstoffen ontwikkeld. Het is in Nederland nog niet mogelijk om deze technologieën grootschalig toe te passen. Volgens het Internationaal Energie Agentschap (IEA) vormen de nieuwe biobrandstoffen voorlopig nog geen commercieel alternatief. Het IEA voorziet dat biodiesel en ethanol voorlopig de enige, ruim beschikbare alternatieven zijn voor fossiele brandstoffen. De Nederlandse overheid is te traag met het opnemen van duurzaamheidscriteria in de wetgeving. Zonder passende maatregelen mist ons land de boot van het Europese duurzaamheidsbeleid. nen, waartoe ook zonne- en windenergie behoren. Tegenover deze ontwikkelingen komt de politiek langzaam in beweging. In tegenstelling tot andere Europese landen loopt Nederland mijlenver achter in duurzaamheidsbeleid. Voorlopig is de huidige technologie voor biobrandstof, uit onder andere koolzaad, dierlijke vetten Het gebruik van biobrandstoffen stagneert, ondanks dat er steeds meer van dit soort brandstoffen beschikbaar zijn. Belgisch onderzoek uit 2008 toont aan dat rijden op frituurvet een mooi alternatief voor fossiele brandstoffen biedt. Met deze ontwikkeling en biodiesel op koolzaad en dierlijke vetten, is een breed pallet ontstaan aan alternatieve energiebronen frituurvet, het enige bruikbare alternatief voor fossiele brandstoffen. Inmiddels zijn deze brandstoffen beschikbaar voor massaproductie en gebruik. Maar de ontwikkeling van nieuwe soorten biobrandstoffen op basis van algen, jatropha en houtsnippers staat op losse schroeven. Als de ontwikkeling van deze brandstoffen in dit tempo doorgaat, zijn ze pas over vijf tot tien jaar beschikbaar voor massaproductie. Ondanks de aarzelende houding van de Nederlandse overheid, liggen er in Europa afspraken over het gebruik van biobrandstoffen. Eind 2008 heeft het Europese Parlement (EP) besloten dat in 2020 tien procent van het verkeer op biobrandstoffen moet rijden. Wanneer de Nederlandse industrie niet de kans krijgt om biobrandstoffen verder te ontwikkelen, kan ze nooit voldoen aan deze EU-doelstelling. De laatste beleidsmaatregelen stemmen somber. De bijmengverplichting, die benzinemaatschappijen verplicht om biobrandstof bij te mengen, is verlaagd van 5,75 naar 4 procent. Toch is Nederland wel degelijk in staat om het gebruik van biobrandstoffen snel te stimuleren. Alle ingrediënten voor een goede duurzaamheidswetgeving zijn inmiddels ontwikkeld, ook al liggen ze ongebruikt op de plank. Zo heeft Senter- Novem, het agentschap voor duurzaamheid en innovatie, de CO2 tool ontwikkeld. Met dit instrument kunnen de broeikasgasemissies worden berekend bij de productie uit biomassa van elektriciteit, warmte en transportbrandstoffen. Een tool die mooi aansluit bij de bevindingen van de Commissie Cramer. Deze commissie heeft in 2006 criteria opgesteld waaraan biobrandstoffen moeten voldoen om de CO2- uitstoot te beperken. Een ander criterium waaraan biobrandstoffen volgens de commissie moeten voldoen, is het leveren van een bijdrage aan de lokale welvaart en het welzijn van de bevolking. Met name in Oost- Europa kan de productie van brandstofgrondstoffen de lokale economie een grote impuls geven. Hoge kosten zijn op dit moment het belangrijkste struikelblok in de verdere ontwikkeling van biobrandstoffen. Nieuwe technologieën voor de massaproductie van biobrandstoffen zijn pas over vijf tot tien jaar rendabel. Het zou helpen als de Nederlandse overheid de duurzaamheidscriteria van de Commissie Cramer vastlegt in wetgeving. Maar ook compensatie op basis van CO2-reductie of verlaging van accijns op biobrandstoffen helpt om de concurrentie met fossiele brandstoffen aan te gaan. De industrie moet op haar beurt inzetten op bestaande biobrandstoftechnologieën en investeren in nieuwe technologieën, zodat deze worden ontwikkeld om grootschalig te gebruiken. Bijvoorbeeld door te investeren in genetische technologie. Deze technologie verhoogt de productie van algen. KLM experimenteert hier al mee. De luchtvaartmaatschappij probeert bio-kerosine uit algen te winnen om schoon en goedkoop te kunnen vliegen. Om van algen biobrandstof te maken moeten ze wel op grote schaal beschikbaar zijn. Met de ontwikkeling van een brede energiemix en het stimuleren van nieuwe technologieën voor de productie van biobrandstoffen wordt Nederland een stukje mooier en schoner. Maar dit is alleen mogelijk als de overheid en de industrie gezamenlijk meewerken. Uwe Jurgensen is voorzitter van de Vereniging Nederlandse Biodiesel Industrie (VNBI) en directeur van Biopetrol Rotterdam

11 OPWINDENDE FIETSVERLICHTING Wie een fiets heeft, kent de niet-werkende fietslamp. Lege batterijen, losse draadjes, scheve dynamo, diefstal. Zo hopen de obstakels zich op om goed verlicht rond te fietsen. Gelukkig zijn er nu goede batterij vrije alternatieven voor je kapotte fietslamp. Neem bijvoorbeeld de lamp op elektromagnetische energie, waarbij twee magneetjes op je wiel langs een tegenpool draaien en zo stroom voor je licht opwekken. De lamp monteer je op je wiel, ter hoogte van de as. Ze branden zodra de wielen draaien en blijven even branden nadat je gestopt bent met fietsen. Zonder batterijen, zonder draadjes die stuk kunnen gaan en zonder de weerstand van een dynamo, fiets je s avonds en overdag verlicht. Deze lampen van Reelight zijn te koop vanaf 35,-. Een makkelijk te monteren verlichting zonder batterijen is de opwindbare fietslamp van Baylis. Je voorlamp is een zaklamp, fietslicht en telefoonoplader in één. Draai een paar minuten aan de zwengel en je hebt licht voor 8 tot ± 45 minuten. Eenmaal opgeladen, klik je hem in de houder op je stuur die met een draadje verbonden is met het achterlicht. Het achterlicht lift dus mee met de opgeladen batterij van de voorlamp. Niet vergeten af en toe een minuutje op te laden, want voor een optimale werking is het beter wanneer de interne batterij niet leeg loopt. En één minuut klinkt kort, maar duurt tijdens het opwinden wel wat langer dan je denkt. Voor je het weet fiets je alweer 8 minuten. MAIL&WIN Wij verloten 3 exemplaren! Stuur een met je gegevens naar:* fietslamp@debeterewereld.nl om kans te maken. Daarom is deze lamp vooral aan te raden als je korte stukjes fietst. Wind hem bijvoorbeeld op als je van en naar je fiets loopt of als je staat te wachten op de bus. Wie liever lui is, kan hem opladen via de computer met de bijgeleverde USB kabel. Met behulp van de verschillende telefoonkabeltjes, kan de lamp als telefoon oplader gebruikt worden. Zelf had ik de pech dat dit bij mij allebei niet werkte, maar bij anderen werkte het wel. Dus dat is het proberen waard. Een goedkopere versie is er trouwens van Go Green, maar daar zit alleen één Nokia kabeltje bij. Een handige lamp voor op fietsvakantie. Hij geeft goed licht als zaklamp en mocht je verdwaalt zijn, dan kun je altijd bellen. Een batterij vrije oplossing met dub- belfunctie. De Mini Eco Bike Light Set van Baylis t.w.v. 31,20 is te koop op Jaffie Hülsenbeck De modellen vormen de voorhoede van een nieuwe en vernieuwende autogeneratie die nauwelijks of geen gebruikmaakt van benzine of diesel. Dankzij de elektrische aandrijving kunnen ze bij gebruik van groene stroom rijden zonder CO2-uitstoot. De winnaar van de verkiezing Auto van de Toekomst ontvangt de Gouden Stekker VERVOER 11 ZERAUTO: EERSTE VERKIEZING AUTO VAN DE TOEKOMST GESTART ZERAuto organiseert de verkiezing van de Auto van de Toekomst. Op de website kunnen bezoekers een top drie samenstellen uit twaalf auto s die de toekomst kunnen veranderen. De kandidaten rijden allemaal elektrisch en worden dit jaar of volgend jaar gebouwd. Groei Het aantal initiatieven in Nederland rond elektrisch rijden groeit razendsnel. Verkeersminister Camiel Eurlings investeert de komende twee jaar tien miljoen euro in de introductie van elektrisch autorijden in Nederland. AutoRAI Tijdens de komende AutoRAI organiseert SenterNovem een congres rond de introductie van de elektrische auto in Nederland. Klimaatneutraal Rijden Dag 2009 Tank op 11 juni voor een schoner milieu Op autogas rijdt u niet alleen goedkoper dan op benzine, ook het milieu profi teert mee. De CO 2 -uitstoot van een auto die op autogas rijdt, is namelijk 10 tot 15% lager dan die van dezelfde auto op benzine. Maar voor BK-GAS gaat dit nog niet ver genoeg. BK-GAS compenseert met het ecolpg-programma gratis uw CO 2 -uitstoot, als gevolg van het verbruik van de door u getankte en geregistreerde liters BK-GAS op De CO 2 -uitstoot wordt gecompenseerd bij de Climate Neutral Group, die onder meer investeert in duurzame projecten. BK-GAS draagt hiermee met concrete oplossingen bij aan verantwoorde en betaalbare mobiliteit. Hoe werkt ecolpg? Door te rijden op autogas kunt u besparen op uw autokosten en als deelnemer aan het ecolpg-programma kunt u tegelijkertijd zonder meerkosten klimaatneutraal autorijden. Gaat u ook net even verder? Meld u dan aan voor het ecolpg-programma. Dit gaat als volgt: 1 Meld u aan op 2 Tank bij een BK-GAS verkooppunt (de verkooppunten kunt u vinden op 3 Registreer uw getankte liters BK-GAS op of stuur uw bonnen in; 4 BK-GAS compenseert gratis de CO 2 -uitstoot als gevolg van het verbruik van de door u getankte en geregistreerde liters BK-GAS. Compensatie CO 2 -uitstoot BK-GAS ondersteunt met het ecolpg-programma projecten die een meetbare afname van CO 2 tot gevolg hebben. In samenwerking met de Climate Neutral Group wordt gekeken naar onder andere projecten die de uitstoot van broeikasgassen voorkomen en projecten die zorgen voor opname van CO 2 in de atmosfeer. Een paar voorbeelden zijn het herstel van tropisch regenwoud in Maleisië en de opwekking van duurzame energie via een windpark in Taiwan. Overstappen op autogas? Wilt u minder milieubelastend én voordeliger autorijden? Voorzie uw huidige of nieuwe benzineauto dan van een autogassysteem! Rijden op autogas is vanaf kilometer per jaar voordeliger dan rijden op benzine. Kiest u daarnaast voor het ecolpg-programma van BK-GAS, dan rijdt u zonder meerkosten klimaatneutraal! Klimaatneutraal Rijden Dag 2009 BK-GAS ijvert al jaren voor een beter milieu. In september 2008 is BK-GAS gestart met het ecolpg-programma. De introductie vond plaats met de Klimaatneutraal Rijden Dag. Op deze dag mocht iedere automobilist, ongeacht brandstofsoort, zijn tankbon van die dag opsturen naar BK-GAS. In totaal kon er door de gezamenlijke inspanningen van Autorijdend Nederland op 4 september ruim ton CO 2 gecompenseerd worden. Een initiatief dat massaal zo omarmd wordt, dient eigenlijk een vervolg te krijgen. Daarom vindt dit jaar de Klimaatneutraal Rijden Dag plaats op 11 juni. Doet u mee? Meer informatie over het ecolpg-programma vindt u op BK-GAS_09131_Advertorial_DEF.indd :24:12

12 12 WONEN & LEVEN ECOVER: HERNIEUWBARE EN ECOLOGISCHE REINIGINGSMIDDELEN Ecover is een internationaal bedrijf actief in de productie van ecologische was- en reinigingsmiddelen, dat in 1980 in België werd opgericht. Vanaf de start was Ecover een koploper, een pioniersbedrijf, dat met een fosfaatvrij wasmiddel uitpakte nog vóór de fosfaten als een probleem werden gebrandmerkt. Sindsdien is Ecover uitgegroeid tot de grootste producent van ecologische was- en schoonmaakmiddelen. Naast de hoofdzetel te Malle, bij Antwerpen-België, heeft Ecover vestigingen in De Verenigde Staten van Amerika, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk en Zwitserland en worden de producten in 26 landen aangeboden. Het vooruitstrevend milieubeleid van Ecover uit zich niet alleen door de producten die het bedrijf op de markt brengt, maar is een geïntegreerd deel van de bedrijfsvoering. Ecover heeft zijn milieubeleid uitgebreid tot alle afdelingen van het bedrijf, van productie tot marketing. Zo hebben ze bijvoorbeeld de eerste ecologische fabriek ter wereld gebouwd, met een groendak van ruim 6000m². Dit gebouw werd in oktober 1992 in gebruik genomen. Het gebouw kreeg toen uitgebreide persaandacht en ontvangt tot op de dag van vandaag jaarlijks meer dan duizend bezoekers. De Betere Wereld in gesprek met Dhr. Peter Malaise (Concept Manager Ecover) over de introductie van een nieuw schoonmaakassortiment op basis van de baanbrekende EcoSurfactant-technologie. van niet-aflatend onderzoek en investeringen hebben eindelijk de ontbrekende schakel blootgelegd naar een volledig ecologisch productieproces. Het gebruik van deze EcoSurfactants in was- en reinigingsmiddelen is gepatenteerd door Ecover. Vanaf maart 2009 zullen we eindelijk ons volledig vernieuwd gamma reinigingsproducten op basis van EcoSurfactants kunnen presenteren: Glasreiniger (500 ml) Allesreiniger Spray (500 ml) huidige markt worden ze overwegend geproduceerd met petrochemische grondstoffen en op basis van een chemisch procédé. Ecover gebruikt al van bij haar ontstaan in 1980, surfactants uit plantaardige basisingrediënten. De stap van de plantaardige olie tot volwaardige surfactants verloopt evenwel nog volgens een chemisch proces. Dat kon beter dachten wij, en daarom zijn we de afgelopen zeven jaar op zoek gegaan naar een manier om surfactants via een natuurlijk proces te produceren. Dat is ons gelukt en nu kunnen we met trots zeggen dat we met behulp van deze grondstoffen als enige producent volledig hernieuwbare en ecologische reinigingsmiddelen op de markt kunnen brengen. Onze EcoSurfactants hebben een aantal unieke eigenschappen: ze worden met een hoge efficiëntie aangemaakt, bij omgevingsdruk en bij een energievriendelijke temperatuur van 30 C (ter vergelijking: voor chemische surfactants is een druk van atmosfeer en een temperatuur van C gebruikelijk), zijn ongelooflijk efficiënt in de reiniging van harde oppervlakken De wereld zag dat het goed was Dat we iets revolutionairs op het spoor waren was wel zeker: samen met (inter)nationale organisaties en universiteiten vroegen én kregen we subsidies voor verschillende Europese onderzoeksprojecten. Dat vergrootte de fondsen en knowhow aanzienlijk en daarmee ook de kennis over de mogelijkheden van de surfactants buiten de huishoudelijke wereld van was en reiniging. Een stralende toekomst Maar hiermee is onze opdracht nog niet volbracht. Integendeel, nu we weten dat het mogelijk is om van plantaardige en minerale bestanddelen op volledig biologische wijze krachtige reinigingsproducten te maken, is de lat gelegd: hoog. We zijn nu al volop aan het experimenteren met oplosbaarheid, schuimkracht en stabiliteit. We exploreren volop de mogelijkheden van EcoSurfactants in (af)wasmiddelen. Ook buiten de wereld van de was- en reinigingsmiddelen zijn de EcoSurfactants veelbelovend. Wie weet wat ze in de toekomst voor onze planeet in petto hebben? Het volledig vernieuwd gamma reinigingsproducten van Ecover is verkrijgbaar bij natuurwinkels. Kijk voor de specifieke verkooppunten op de website. Door Eva Janssen We weten uit onze eco-enquête dat mensen echtheid en eerlijkheid zoeken in duurzame producten. Als wij zeggen dat onze producten afbreekbaar zijn, dan zijn ze dat ook volledig. Als het op duurzaamheid aankomt staan wij vooraan op de barricades. Daarom stoppen wij ook zoveel geld en energie in onderzoek en ontwikkeling. En die investering loont: dankzij onze inspanningen hebben we een uniek procédé ontwikkeld voor de productie van EcoSurfactants. Zeven jaar Power Cleaner (500 ml) Allesreiniger (1 l) Waarom is dit zo revolutionair? Surfactants zijn verantwoordelijk voor de efficiëntie van reinigingsproducten, het zijn de werkpaardjes van de poetsbrigade zeg maar. In de ph-neutraal, respecteren ze de huid Het begon te gisten Het begon allemaal in de jaren zestig, toen onderzoekers in bijen- en hommelnesten een gist ontdekten dat één van de suikers uit honing (sophorose) samen met vetzuur in zijn stofwisseling ombouwt tot sophorolipide, een surfactant. Andere organismen kunnen deze voedselbron niet gebruiken. Dit is zeer uniek want, dit gist kan een verbinding leggen tussen de wateroplosbare suiker en het niet-wateroplosbare vetzuur. Deze verbinding komt via het gist-organisme op een volledig natuurlijke wijze tot stand en wordt een EcoSurfactant genoemd.

13 Electrolux AEG ÖKO_LINE ENERGIEZUINIG MET EEN A++ LABEL De Electrolux Group waar AEG deel van uitmaakt ontwikkelt huishoudelijke apparaten die enerzijds het milieu zo min mogelijk belasten en anderzijds de consumenten zo veel mogelijk gebruiksvoordelen bieden. Om te ervaren waar dit in de praktijk dan tot uitdrukking komt, is er voor de consument een mogelijkheid tot het uitproberen van de meeste producten in het Home Center of the Brands. U kunt zich hier laten informeren over onder andere de energie-, water- en tijdbesparingen van toegepaste technieken opleveren. WONEN & LEVEN 13 De uiterst succesvolle AEG ÖKO_LINE bestaat uit koelen vriesapparaten, was- en droogautomaten en afwasautomaten. Deze lijn bestaat uitsluitend uit apparaten die super zuinig met energie, water- en wasmiddel omgaan. Zo heeft de AEG Sensidry de eerste A-label waterpompdroger - die tien jaar geleden door AEG werd geïntroduceerd - voor navolging heeft gezorgd. Het huidige aanbod is groter dan circa drie jaar geleden. Een AEG ÖKO_LINE product combineert altijd uiterst unieke gebruiksfuncties met een laag energieverbruik. Zo kunt u in de AEG Sensidry droger naast maar liefst zeven kilo wasgoed, ook wol en zijde drogen. U hoeft niet meer te gissen naar de programmaduur, want hij geeft een indicatie aan van de resterende looptijd. Sterker nog: als u het gebruikte toerental van de wasautomaat invult, geeft hij een nauwkeurige opgave van de programmaduur. Koelen en vriezen met A++ Een goed voorbeeld van de vermindering van de energieconsumptie zijn de nieuwe zeer energiezuinige AEG ÖKO_ LINE koel- en vriesapparaten. Alle modellen uit de ÖKO_LINE hebben het energielabel A++ en verbruiken 45 procent minder energie dan koel- en vriesapparaten met een A- label. U kunt hierdoor jaarlijks tot 35 euro besparen op uw energiekosten. Een lager energieverbruik zorgt ook voor een lagere uitstoot van kooldioxide. Deze apparaten belasten dus minder het milieu en de daarmee samenhangende de opwarming van de aarde en de verandering van het klimaat. Electrolux spoort mensen aan om zich in te zetten voor energiebesparing. In dit kader kregen de klanten die vorig jaar een apparaat uit de zeer energiezuinige ÖKO_LINE kochten, een premie teruggestort op hun bankrekening. De premie bestaat uit de jaarlijkse energiebesparing door het gebruik van een ÖKO_LINE apparaat. Deze actie wordt dit jaar herhaald. A++ wasautomaten Het AEG ÖKO_LINE assortiment is zo n groot succes dat dit voorjaar de AEG A++ wasautomaten worden geïntroduceerd. Deze zeven kilogram en acht kilogram wasautomaten gebruiken slechts 0,15 kwh per kilogram wasgoed en zijn daarmee 20 procent zuinigere dan A-label modellen. Belangrijke andere eigenschap is het uitermate stil functioneren (dus profiteren van nachtstroom zonder dat je de wasautomaat hoort werken), tien jaar garantie op de speciale motor (duurzaam) en een Super Eco wasprogramma, dat de lichtvervuilde wasjes zelfs met koud water en speciaal wasmiddel stralend schoon krijgt. Sustainable Asset Management Duurzaam platform In 2007 lanceerde Electrolux een duurzaam platform voor producten gericht op efficiënt gebruik van water en energie. Met dit platform wil Electrolux het consumenten gemakkelijker maken meer klimaatvriendelijk te leven. Zo is er The Inspiro, een oven met energielabel A. De gebruiker plaatst gerechten in een koude oven om geen energie te verspillen tijdens het verwarmingsproces. De oven gaat uit zodra het eten klaar is. Websites: Door Sanne van Bentum De Electrolux Group is voor de tweede keer opgemerkt door het Sustainable Asset Management (SAM), een onafhankelijk management bedrijf gefocust op duurzame investeringen. De volgende erkenningen zijn dit jaar door Electrolux ontvangen: SAM sector leader (beste bedrijf binnen de sector), SAM sector mover (bedrijf heeft de meest verbeterde prestaties ten opzichte van het voorgaande jaar) en SAM silver class (beoordeling tussen de 70 en 75 procent) wat betreft duurzame huishoudelijke producten. Het Corporate Sustainability Assesment, waar deze erkenningen uit voortkomen, vormt de basis voor het Sustainability Yearbook. Het Yearbook is een classificatie gebaseerd op de manier waarop bedrijven omgaan met duurzame trends en mogelijkheden. Het Yearbook is te downloaden via Op website kunt u ook terecht voor meer informatie. Energy Award De Electrolux Group is constant bezig om energieconsumptie van haar producten, fabrieken en service te verminderen. Hierdoor heeft het bedrijf de prestigieuze onderscheidende Energy Award in de Corporate Commitment Category van de Europese Commissie ontvangen. De award erkent dat firma s doorlopend prestaties verrichten om de energieconsumptie van producten, fabrieken en service te verminderen. De Energy Award is een onderdeel van het initiatief van de Commission Sustainable E- nergy Europe Dit initiatief heeft als doel om de publieke interesses voor herwinning van energie, energie-efficiëntie, schoon transport en alternatieve brandstoffen te vergroten.

14 NIEUWE FORMULE! 14 WONEN & LEVEN NEDERLANDSE UITVINDING BRENGT KOUDE VLOEREN OP KAMERTEMPERATUUR ZONDER ENERGIE TE VERBRUIKEN! Niet-geïsoleerde vloeren zijn in de winter vaak onaangenaam koud en blijken de oorzaak van een veel te hoge energierekening. Het Nederlandse bedrijf TONZON heeft voor dit probleem een even simpele als effectieve oplossing ontwikkeld. Onder tegen de vloer worden reflecterende Thermoskussens aangebracht waarin lucht wordt opgesloten. De warmte die door de vloer komt, kan niet meer worden uitgestraald naar de bodem en wordt gebruikt om de lucht in de kussens op te warmen. Onder de vloer ontstaat een warme, isolerende opgesloten luchtlaag. De isolerende werking blijkt in de praktijk zo hoog dat houten en betonnen begane grondvloeren op kamertemperatuur komen. Op de website van het bedrijf ( zijn opmerkelijke infrarood foto s te zien waarmee de uitzonderlijke werking wordt aangetoond. Thermoskussens De Thermoskussens worden gecombineerd met een stevige folie op de bodem van de kruipruimte. Deze Bodemfolie stopt de verdamping van vocht en remt het radioactieve Radongas dat in de bodem wordt gevormd. Het resultaat is een kurkdroge kruipruimte waarin leidingen en ophangbeugels veel langer meegaan. Uit meer dan 29 jaar praktijkervaring blijkt dat deze aanpak ook de levensduur van houten vloeren verlengt en het proces van betonrot weet te stoppen. Milieuclassificatie Het Nibe (Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie) heeft een milieuclassificatie opgesteld van vloerisolatiematerialen. Van de 13 onderzochte materialen blijken de TONZON Thermoskussens met afstand de kleinste milieubelasting te hebben. Inmiddels blijkt ook het Thermosheet voor gevel- en dakisolatie de laagste milieubelasting te hebben. Gering materiaalgebruik De Thermoskussens met drie luchtkamers bieden nog 10% meer isolatie en hebben toch veruit de kleinste milieubelasting. De Thermoskussens zijn hiermee de milieureferentie voor vloerisolatiematerialen en krijgen de index 100. Het is opvallend dat niet een natuurproduct maar een technologische ontwikkeling (uit Nederland) het milieu het minst belast. De lage milieubelasting is te danken aan het zeer geringe materiaalgebruik en het kleine volume t.o.v. de onderzochte alternatieven. Belangrijk milieuvoordeel Het kleine volume van de Thermoskussens levert bij het transport opnieuw een belangrijk milieuvoordeel op t.o.v. de alternatieven die allen een aanmerkelijk groter volume hebben. Grote vrachtwagens, die de wegen verstoppen en het milieu vervuilen, zijn vrijwel niet meer nodig. De totale milieubelasting van TONZON-isolatie bedraagt mede daardoor slechts een fractie van die van andere isolatiematerialen. Het scoort met afstand de beste resultaten in alle milieuclassificaties. Prijstechnisch interessant Het is vooral de geringe massa die per functionele eenheid nodig is, die maakt dat het product zo milieuvriendelijk is. De kussens zijn bijvoorbeeld circa 35 keer lichter dan glaswol met een soortgelijke warmteweerstand. aldus onderzoeker Abrahams van het NIBE. Uit de overzichtelijke classificatietabellen in het Basiswerk Duurzaam & Gezond Bouwen, waarin naast een milieuvergelijking ook een prijsvergelijking is meegenomen, blijkt tevens dat de kussens ook prijstechnisch een interessant alternatief is. Dit bewijst dat duurzaam bouwen niet per definitie duurder bouwen is. tonzon@tonzon.nl Postbus BJ Enschede Nooit eerder zag je de natuur zo krachtig aan het werk! Ecover pakt uit met een schoonmaakassortiment op basis van de baanbrekende EcoSurfactant-technologie. EcoSurfactants worden duurzaam geproduceerd op basis van plantaardige ingrediënten. Bovendien zijn ze supersterk in het reinigen van harde oppervlakken. Tegen deze eco-kracht kan geen vuil of vet het halen! Binnenkort verkrijgbaar in de natuurvoedingswinkel. SUPERKRACHTIG UITERST ECOLOGISCH Dankzij de gepatenteerde EcoSurfactant-technologie 1260_Ad_BetereWereld_NL.indd :17:26

15 UW HUIS UW DERDE HUID! Bij de gezondheid van een woning staan weinig mensen stil. Men zou de woning als derde huid moeten zien. Ook deze huid zou net als uw eigen huid dezelfde functies moeten kunnen uitoefenen. Een huid moet beschermen tegen de elementen warmte, kou, wind en regen. Een huid moet ook beschermen tegen ziektekiemen zoals virussen en bacteriën. Deze eigenschappen verwacht u van uw huid, maar deze zou u ook als eis aan uw woning kunnen stellen. Uw huis zou net als uw huid moeten kunnen ademen Het effect van een plastic jas dat uw huid omsluit en afsluit kennen we allemaal en geeft een gevoel van broei en verstikking. Een geplastificeerd huis is maar een kleine stap verder en geeft hetzelfde verstikkende gevoel. Een plastic huis heeft bijvoorbeeld synthetische vloerbedekking, vinyl behang op de wanden en synthetische latex op het plafond. Kijk maar eens rond in uw huis en bekijk de oppervlaktes. Welke kunnen nog ademen? De meeste oppervlaktes zijn synthetisch, gelakt of met kunststof afgewerkt. Als oppervlaktes niet kunnen ademen, kunnen ze geen vocht opnemen of afstaan. Dit houdt in dat de luchtvochtigheid zeer instabiel is. De mens ervaart een constante luchtvochtigheid van plus 50 procent als aangenaam en gezond. Als een oppervlakte geen vocht op kan nemen is het vaak elektrostatisch oplaadbaar. Dit geeft niet alleen een onaangename schok als u het door aanraking met het oppervlakte weer ontlaadt, maar heeft ook desastreuze invloed op de luchtkwaliteit. Opgeladen lucht heeft een teveel aan positieve ionen. Positieve ionen zorgen er voor dat lucht meer stofdeeltjes kunnen vasthouden en hierdoor krijgt u bij inademing van deze binnenlucht meer verontreinigde stofdeeltjes binnen dan bij niet statische opgeladen lucht. Dit is zeer belangrijk, omdat binnenlucht per definitie sterk verontreinigd is. Zuivere lucht is van wezenlijk belang voor gezonde leefomgeving. Het reukloze gas CO2 komt van nature in een schone buitenlucht voor. De gemiddelde concentratie is 330 part per million (ppm). Als we eens de binnenlucht meten komen we op een gemiddelde van ppm in een stadswoning. Bij 700 ppm ontstaat bij gevoelige mensen irritatie van de luchtwegen. Het aantal stofdeeltjes per kubieke meter lucht is in de buitenlucht 0,10 mg/m3, in een stedelijke woonwijk gemeten. Als we dit in een doorsnee woning meten, komen we uit op 1-2 mg/m3. Daarbij komt dat de grootte van de stofdeeltje bepalend zijn voor de schadelijkheid bij inademing. Huisstof is zeer klein en daardoor gevaarlijk. Het advies is stof naar buiten te ventileren. Uw huis een SICK BUILD- ING? Een huis moet net als de huid de temperatuur en het klimaat reguleren. Als het heet is, moet het een koele plaats zijn om in terug te trekken. En als het koud is, is het een behaaglijke warme ruimte om weer bij te komen. Als het regent vormt het een schuilplaats voor teveel nattigheid. Kortom: een huis moet net als uw huid bescherming bieden. U kunt daar zelf zeer veel invloed op uitoefenen. Luchtvochtigheid Luchtvochtigheid is ook een zeer belangrijk gegeven met het oog op huisstofmijten en schimmelgroei bij hoge luchtvochtigheid. Luchtwegirritaties treden op bij lage luchtvochtigheid. Een optimale luchtvochtigheid ligt tussen de 40 en 60 procent. Als dit onder de 40 procent komt, wat vaak s winter het geval is in een met centrale verwarming verwarmde woning, zult u last krijgen van uw luchtwegen. Het zelfreinigende vermogen van de luchtwegen wordt dan aangetast. Er volgt kortvorming in de luchtwegen waardoor allerlei allergieën en stoornissen kunnen ontstaan zoals hoofdpijn, stress en vitaliteitstoornissen. U kunt bij het kiezen van materialen kijken naar producten die de luchtvochtigheid in de woning optimaal beïnvloeden. Planten geven vocht af aan hun omgeving dus u kunt met planten de lage luchtvochtigheid in de winter de baas zijn. Leem Leem, bestaande uit klei en zand, als bouwmateriaal is optimaal. Klei kan zeer veel vocht opnemen zonder van vorm te veranderen. Als de luchtvochtigheid in de woning oploopt, neemt leem vocht op uit de lucht en geeft dit weer af als de luchtvochtigheid terugloopt. Leemwanden in combinatie met warmtewanden - vloerverwarming tegen de wand - zorgen voor een gezonde verwarming en een zeer stabiele luchtvochtigheid in de woning. Stof Het voorkomen van stof is onmogelijk. Wel is het mogelijk om stof niet te verplaatsen. Met een stofzuiger verplaatst u de schadelijke stof juist. Denk bij nieuwbouw aan een centraal stofafzuigsysteem in plaats van een stofzuiger. Of neem harde vloerbedekking die u met een natuurlijk schoonmaakmiddel kunt reinigen. Verwarmingsystemen als convectoren, radiatoren en kachels verwarmen de lucht die op haar beurt u weer verwarmt. Bij het verwarmen van de lucht wordt ook luchtcirculatie tot stand gebracht. Deze circulatie betekent het rondblazen van deze verontreinigde stofdeeltjes door de lucht. Met stralingswarmte uit vloer of wandverwarming voorkomt u dit probleem. Kies dus in de bouwfase bewust voor wandverwarming en/of vloerontkoeling. Straling Straling uit de bodem, kosmos, zendmast of uit uw eigen elektrische net kunnen uw wooncomfort nadelig beïnvloeden. Aardstraling - straling uit de bodem - kunt u opsporen met behulp van wichelroeden. U kunt vaak de grootste problemen oplossen door uw bed te verplaatsen. Echter, technische straling is niet meer uit ons leven te verbannen. Denk aan een televisie of wekkerradio op een slaapkamer. Beide geven schadelijke stoffen af. Electrosmog houdt wetenschappers al geruime tijd bezig. Het enige waar ze het over eens zijn is het feit dat het beter is om niet in een elektromagnetisch veld te slapen. Daarom adviseren wij een netvrijschakelaar te plaatsen of bij nieuwbouw biokabels toe te passen. Netvrijschakelaars schakelen de stroomtoevoer uit zodra er geen vraag meer is. Bij het uitschakelen van het nachtlampje schakelt de stroom van die stoppengroep automatisch af. Biokabels voorkomen het ontstaan van een elektromagnetische veld. Isolatie Isoleren is de eerste wat u kunt doen om energie te sparen in een bestaande woning. Denk aan het isoleren van de houten vloer op de begane grond met TONZON isolatiefolie. Daarnaast behoort het isoleren van uw kap tot de mogelijkheden. Dit kunt u doen met behulp cellulose isolatie zoals Isofloc of Homatherm. Dubbelglas of hoog rendementsglas zijn sterk aan te raden. Deze zijn afhankelijk van het kozijn of ze wel of niet in een bestaand kozijn kunnen worden ingebouwd. Het volblazen van de bestaande spouw raden wij af, omdat op den duur de woning hier vochtiger van wordt. Muurisolatie is realiseerbaar door een nieuw buitenblad te bouwen, maar is wel ingrijpend. Een gezonde slaapkamer Vaak gaan mensen zich pas realiseren wat er in hun huis afspeelt als ze een stofallergie hebben of ziek worden van hun omgeving. Zorg dat uw een allergie voor bent en kijk bijvoorbeeld eens naar uw slaapkamer. De mens verblijft gemiddeld acht uur per dag in de slaapkamer. Op een slaapkamer is het vaak vochtig, omdat we daar gedurende het tijdsbestek van acht uur onze vochtige lucht uitademen. Dit houdt in dat de luchtvochtigheid in de slaapkamer vaak boven 60 procent komt, doordat het raam dicht gehouden wordt. Dit een optimaal leefklimaat voor de huisstofmijt. Dus is de oorzaak de hoge luchtvochtigheid, niet die van de huisstofmijt, het wollen tapijt of het wollen dekbed. Indien de luchtvochtigheid onder de 60 procent blijft, zal een huisstofmijt dat niet overmatig aanwezig zijn. Een gezonde slaapvertrek is een slaapkamer die permanent geventileerd wordt. Het liefst zijn de wanden afgewerkt Nature therm binnenisolatie voor gezonder wonen bewust leven gezond wonen verantwoord na-isoleren Energie besparen? Isoleer gezonder! Gevels na-isoleren is een moeilijke klus. Naturetherm systemen zijn speciaal ontwikkeld voor de na-isolatie aan de binnenzijde van ongeïsoleerde buitengevels. Naturetherm systemen zijn eenvoudig te verwerken, energiebesparend, 100% natuurlijk, duurzaam, CO2 reducerend, passen in een cradle-tocradle ontwerp én... zijn vooral gezonder! In samenwerking met: Technostuc systemen - T. +31-(0) info@technostuc.nl WONEN & LEVEN 15 met leem die als vochtbuffer voor de nacht dienen. Elektromagnetische velden voorkomen door het plaatsen van een netvrijschakelaar en het slapen op een metaalvrij slaapsysteem. Het spaanplaatmeubel als klerenkast belast de ruimte met formaldehyde. Dit gas willen we weren uit de slaapplaats, dus is het aan te raden enkel massief houten meubelen afgewerkt met impregneerolie en bijenwas te plaatsen. En natuurlijk gebruikmaken van een gemakkelijk te reinigen vloerbedekking zoals massief hout, kurk of linoleum. Dit zorgt voor een natuurlijk en gezonde slaapplaats. Echter moeten mensen ook zeker aan de hygiëne denken: dat betekent regelmatig de lakens verschonen en de vloeren en wanden stofvrij maken. Kortom: natuurlijk woont u beter! Met vriendelijke groeten, Ton Aalbers Atrium Daalseweg GG Nijmegen Atrium Wielakkerstraat DB Arnhem tel: D e evolutie in isolerende vo orzetwanden.

16 16 WONEN & LEVEN GROENEKANTOORARTIKELEN.NL: WEBSHOP VOOR MILIEUVRIENDELIJKE ARTIKELEN Groenekantoorartikelen.nl is opgericht vanuit de visie dat elke inkoopkeuze van invloed is op het welzijn van mensen, dieren, klimaat en leefomgeving. Helen Warmerdam, onderneemster achter Groenekantoorartikelen.nl, geeft praktische invulling aan haar visie door per productgroep het meest duurzame alternatief per productgroep aan te bieden tegen een scherpe prijs. U heeft keuze uit de meest praktische en milieuvriendelijke producten, variërend van pennen tot etiketten en van enveloppen tot opbergkasten. Door aankoop van groene kantoorartikelen kunt u een bijdrage leveren aan een betere wereld. Een goede en bewuste keuze dus! Waarom ben je gestart? Het is mijn ideaal om zoveel mogelijk organisaties groen te laten inkopen. Groenekantoorartikelen.nl is een totaal leverancier en koppelt duurzaamheid aan betaalbaarheid, functionaliteit en gemak. Wat is jouw doel van de verkoop van groene kantoorartikelen? Groenekantoorartikelen.nl wil het bedrijven, overheden en instellingen makkelijk maken om duurzame kantoorartikelen in te kopen. Hierdoor kunnen ze een bijdrage leveren aan een wereld waarin harmonie is tussen produceren, consumeren en onze leefomgeving. Op welke manier onderscheidt Groenekantoorartikelen.nl zich? De producten moeten praktisch, betaalbaar en duurzaam zijn. Dan bereik je de meeste bedrijven. Tevens is dat nodig om het verschil te maken. Ik kies er bewust voor om wat betreft de prijstelling concurrerend te zijn. Ik wil zoveel mogelijk argumenten om niet groen in te kopen voor zijn. Dat moet ook, want alleen met idealen kom je er niet. Het gaat om realiseren van idealen! Wanneer noemt u een kantoorartikel groen? Groen kan betekenen dat producten van gerecycled materiaal of natuurlijke materialen zijn gemaakt. Een voorbeeld van de producten van natuurlijke materialen is hout met een FSC keurmerk. Maar ook producten die minder of geen chemische toevoegingen hebben dan regulier komen in aanmerking. Per productgroep wordt het product gekozen dat minder belastend is voor de omgeving. De verschillende criteria voor een groen kantoorartikel zijn terug te vinden op de website. Hebben de producten die u verkoopt een verantwoord keurmerk? Ja, veel papier of kartonnen producten hebben het Blaue Engel keurmerk. Dit keurmerk is voor producten die minder belastend zijn voor het milieu in vergelijking met andere producten. Ik heb houten pennen met het FSC keurmerk en bijvoorbeeld thee met het EKO keurmerk. Op de site wordt met duidelijke iconen per product aangegeven aan welke eisen ze voldoen en welk keurmerk ze dragen. Naar welk product is de meeste vraag? Je merkt dat veel bedrijven bezig zijn met duurzaam inkopen. Veel mensen zijn erg enthousiast over de pennen van hout en gerecycled papier. Maar ook papier, enveloppen en schrijfblokken zijn populair. Ik zet in op een zo breed mogelijk assortiment. Het gaat mij erom dat alles wat er op het gebied van kantoorartikelen wordt gebruikt in organisaties groen is. Dat is goed voor de leefomgeving en voor de uitstraling van de organisatie! Op de website vindt u een overzicht met de criteria voor een groen kantoorartikel, alsmede het overzicht van de verschillende keurmerken. U kunt het uitgebreide assortiment online bekijken en gemakkelijk bestellen. Om zo effectief en milieuvriendelijk te werk te gaan, verzamelt Groenekantoorartikelen.nl orders en worden orders een of twee keer per week verzonden. Door Sanne van Bentum Avonturen beginnen bij Stayokay! Bewust genieten in een schitterende omgeving? Dat kan prima bij Stayokay. Een stepsafari door de duinen, zeehondjes kijken of een fietstocht door de stad, Stayokay biedt eindeloze mogelijkheden voor avontuur! 3-daags vakantiearrangement vanaf 82,50 p.p.* Inclusief: welkomstdrankje, 2x overnachting met ontbijt, 2x lunchpakket, 2x diner, 1 dag fietshuur en een cadeautje voor de kinderen. * Periode: alle schoolvakanties en feestdagen.. Ook voor 5 of 8 dagen te boeken. Kinderen vanaf 57,70 p.p. Alle hostels van Stayokay hebben het Europees Ecolabel en dragen zo bij aan een milieuvriendelijke wereld. Meer informatie of een gratis brochure? Bel of kijk op We zijn wat we denken Boeddha STAY9028 Adv134x186.indd :59:02

17 _EN_MILIEU WORLD OCEAN DAY Maandag 8 juni is het Wereld Oceaandag. Wereldwijd komen wetenschappers, politici, bestuurders, managers, werknemers, studenten en jongeren bij elkaar om aandacht te geven aan de problemen in onze oceanen maar ook om kansen van de oceaan te bespreken en concrete stappen in de goede richting te zetten. Zo ook in Nederland. De Erasmus Universiteit Rotterdam en de Technische Universiteit Delft organiseren op 8 juni een bijzondere dag. NATUUR & MILIEU 17 In een dagprogramma op Diergaarde Blijdorp discussiëren experts vanuit de hele wereld over illegale vis- en bijvangst, overbevissing, visserijsubsidies, kweekvis en alternatieven voor vis, visreservaten, verbetering van vangstmethoden en technische innovaties. Sprekers zijn Fabien Cousteau, Dos Winkel, Prof.dr. Daniel Pauley, Liesbeth van Tongeren, Carel Drijver, Dr. Charles Clover, Rili Djohani, Alex Cornelissen, Anthony Burgmans, Gerda Verburg, Rupert Howes en Dorrette Corbey. Een programma voor experts op topniveau. Doorlopend worden er op de Erasmus Universiteit in diverse zalen films en documentaires vertoond. Wellicht bemachtigen we zelfs de premiere van de film The End of the Line (zie: In de avond is de grote finale. In de aula van de Erasmus Universiteit staan grote inspiratoren van de Oceanen op het podium. Onder leiding van Noreena Hertz geven Fabien Cousteau, Paul Watson, Michael Braungart en Rili Djohani hun visie over de Oceanen en bovenal de mogelijkheden die de oceanen bieden voor de mensheid. Een zeer inspirerende avond die naar verwachting wordt uitgezonden op de nationale televisie. Uitvoerige informatie over de oceanen, de programma s en het congres vindt je op: Mare Nostrum onze oceanen De laatste jaren krijgen we steeds vaker te horen dat we voor onze gezondheid twee keer per week vis moeten eten, waarvan het liefst één keer vette vis. Twee keer per week vis, gewoon doen!. Ook het gebruik van visolie wordt in toenemende mate gepromoot. Net als in vis zouden de vetten, vetzuren en omega-vetzuren in visolie zorgen voor een fit en vitaal lichaam en zelfs ziektes kunnen voorkomen. Volgens onderwaterfotograaf Dos Winkel is dit allemaal klinkklare onzin. In zijn boek Wat is er mis met vis?! legt hij in heldere taal uit waarom het eten van vis lang niet zo gezond is als beweerd wordt. Doordat de oceanen als vuilnisbelt worden gebruikt, raken de vissen vergiftigd en komen de giftige stoffen uiteindelijk in onze voedselketen terecht. Maar dat is volgens Winkel niet het enige alarmerende. Door de vervuiling van de zeeën en oceanen verdwijnen ook de Mangrovebossen en koraalriffen als sneeuw voor de zon. Dit zijn echter de kraamkamers van honderden vissoorten. Tel daar de overbevissing en de illegale vangst en bijvangst bij op en dan kom je tot de schrikbarende conclusie dat binnen nu en 20 jaar de zeeën leeg zullen zijn Het boek van Winkel is voor de TU Delft, de Erasmus Universiteit Rotterdam en Studium Generale aanleiding geweest voor het organiseren van een landelijk programma rondom de oceanen. Mare Nostrum is een serie van lezingen, films, debatten en workshops die gedurende de maanden maart t/m juni plaatsvinden op verschillende universiteiten in Nederland. Overbevissing, illegale visserij, vangsmethoden, contaminanten, bijvangst en visserijsubsidies zijn onderwerpen die ondermeer aan de orde komen. Daarnaast wordt de pracht van de onderwaterwereld getoond, die normaal gesproken niet zichtbaar is tenzij je een duik- of snorkelfanaat bent. Ook wordt ingegaan op welke vis je wèl kunt eten, zoals de goede vis van De Goede Vissers (aangesloten bij Slow Food, een wereldwijde beweging die staat voor good, clean and fair food ) en vervangers van vis, zoals zeegroenten. Door Ingrid de Vries Programma Mare Nostrum 16 maart Duurzame vis: Echt waar? Waar echt? TU Delft 17 maart De Waddenzee Universiteit Groningen 23 maart Walvissen TU Delft 24 maart Duurzaam vissen Universiteit Groningen 24 maart Aquacultuur, een duurzame oplossing? TU Delft 6 april Koraalriffen en Mangroven TU Delft 7 april Eten zonder vis TU Delft 20 april Van ambachtelijke naar industriële visserij Universiteit Leiden 20 april Op hoop van zegen? Van ambachtelijke naar industriele visserij, gevolgd door een groot debat TU Delft 27 april Waar is onze paling gebleven? Universiteit Leiden 28 april Twee keer per week vis? (lezing en debat) Erasmus Universiteit Rotterdam 28 april Shark Water (film) Erasmus Universiteit Rotterdam 11 mei Evolutie door visserij Universiteit Leiden 18 mei Een zee vol vis met de Marine Stewardship Council Universiteit Leiden 25 mei Visserij en natuurbescherming in het internationaal recht Universiteit Leiden 25 mei Vislabels in de supermarkt TU Delft 8 juni Congres World Ocean Day Blijdorp Rotterdam & Erasmus Universiteit Rotterdam

18 18 ETEN & DRINKEN IGLO S VIS, LEKKER DUURZAAM Wie Iglo vissticks uit het vriesvak van de supermarkt haalt, eet niet alleen een lekker, maar ook een verantwoord stukje vis. Want Iglo is hard op weg om al haar visproducten duurzaam te vangen. Iglo heeft ooit mede aan de basis gestaan van de oprichting van de onafhankelijke Marine Stewardship Council (MSC) die ten doel heeft om de wereldwijde visserij duurzaam te maken. Dat gebeurt door het instellen van vangstbeperking op bedreigde vissoorten, beperking van bijvangst van niet-commerciële vissoorten, maar ook door het gebruik van speciale milieuvriendelijke netten die de zeebodem niet verwoesten. Iglo is er trots op dat alle Alaska Pollak die in de vissticks van Iglo wordt gebruikt, afkomstig is uit duurzame visserij en daarom het inmiddels gerespecteerde MSC-certificaat mag dragen. Op dit moment komt het grootste deel van de visproducten van Iglo in Nederland voort uit milieuvriendelijke en duurzame visvangst. Iglo streeft ernaar om op termijn alleen nog maar verantwoord gevangen wilde vis of duurzaam gekweekte vis te gebruiken in haar producten. Door consumenten ook actief te wijzen op alternatieven in haar assortiment heeft Iglo een groei van het aantal duurzame producten flink weten op te voeren. Om iedereen binnen én buiten Iglo ervan te doordringen hoe belangrijk het is om niet alleen lekkere, maar ook verantwoorde producten in de markt te zetten, heeft Iglo een duurzaamheidsbarometer in het leven geroepen. Daarbij wordt gebruikgemaakt van de Viswijzer van Stichting de Noordzee en het WNF. Alle in Igloproducten gebruikte vis wordt langs deze meetlat gelegd. De sterke stijging Viswijzergroen is mede te danken aan verandering van vangstgebieden, bijvoorbeeld van de kabeljauw. Waar die voorheen werd gevangen in de Oostzee komt die nu uit de Atlantische of Stille Oceaan uit vangstgebieden waar deze vis niet bedreigd wordt. Zo draagt ook Iglo bij aan een betere wereld. MSC VIERT TIENJARIG JUBILEUM De Marine Stewardship Council (MSC) viert zijn tienjarig jubileum. Onder het motto Tien jaar partnerschap en vooruitgang worden dit jaar wereldwijd diverse activiteiten georganiseerd. Het groeiende belang van duurzaamheid in markt voor vis en in de visketen en het leiderschap dat de vissector hierin toont, staan centraal. Trots op vooruitgang Will Martin, voorzitter van de Raad van Bestuur van MSC zegt: De afgelopen tien jaar zijn zowel de markt voor duurzame vis als de MSC zelf sterk veranderd. De MSC en de vissector hebben samen een lange weg afgelegd en wij zijn trots op de vooruitgang die we samen hebben geboekt. Fantastisch moment Ook zegt Martin dat de verkoop van de producten met het MSC-ecokeurmerk gegroeid is, doordat het aantal visserijen de afgelopen drie jaar verdrievoudigd is. Het getuigt van het commitment van de vissector aan duurzaamheid dat het MSC-programma dit enorme momentum heeft bereikt en dat er geen tekenen van een trendbreuk zijn. Deze tiende verjaardag is voor ons een fantastisch moment om de balans op te maken en om uit te kijken naar de volgende tien jaar, die kritisch zullen zijn voor de MSC en de toekomst van onze oceanen. Betrouwbare ecolabel Rupert Howes, Chief Executive van de MSC, zegt: Tien jaar later is de MSC nu waarschijnlijk s werelds meest erkende en betrouwbare ecolabel voor duurzaam gevangen vis, schaal- en schelpdieren. MSC beheert het enige wereldwijd erkende milieucertificerings- en ecolabellingprogramma voor wildgevangen vis. De organisatie is opgericht om oplossingen voor het probleem van overbevissing aan te dragen en dit te bevorderen. Natuurzuivere huidverzorging van eigen bodem organic bio organic bio organic bio organic bio Synthetische stoffen Parabenen Paraffine Kleurstoffen Synthetisch parfum 0% Natuurlijke ingrediënten Dierproefvrij BDIH organic Allergie getest Garantiekeurmerk 100% 100% natuurlijk Eerlijke delicatessen van TerraSana adv EHulp134x90bw: adv EH 134x90 mm Voor betere meer informatie: wereld :12 Pagina 1 U W E E R S T E H U L P w&k bw Met de krachtigste essentiële oliën voor de huid huid & haar: jeuk roos rode huid wrattenolie lip-/mond: aften mondgeur lipblaasjes tandvlees irritaties: wondjes blaren insectenbeten kalknagels Verkrijgbaar als: pure olie, balsem, lipbalm, facewash, voetroller, hand- & bodywash, kuurshampoo en spray Plaats nú uw bestelling op en ontvang 10% korting op het gehele Eerste Hulp assortiment met de unieke code: BW09 Deze actie is geldig van 23 maart t/m 30 april en geldt alleen voor lezers van De Betere Wereld. al 30 jaar 100% kwaliteit EKO gecontroleerde zekerheid Ligurië en pesto gaan al meer dan 2000 jaar samen: hoge pijnbomen in de heuvels achter de Italiaanse kust leveren verse pijnboompitten en maken met geurige basilicum, Pecorino kaas en extra viergeolijfolie de traditionele Pesto Ligure van TerraSana. De Pesto Verde is de kaasloze variant, dus uitstekend geschikt voor zowel vegetariërs als veganisten. Zongerijpte en gedroogde tomaten maken de Pesto Rosso. De Pesto s zijn heerlijk op de TerraSana foccacia en in de pasta! Kijk voor meer biologische producten en verkooppunten op onze web site.

19 ETEN & DRINKEN 19 DE CULINAIRE WERKPLAATS Marjolein en Eric zijn de bedenkers van de culinaire eetplaats eet.goed. Het is een eetinitiatief in ontwikkeling dat jou wil inspireren om lekker anders en bewust te (gaan) eten. Marjolein en Eric bedenken en maken dagelijks eigentijds eten aan de hand van steeds wisselende inspiratiebronnen. Minimaal twee van de volgende criteria bepalen de keuze voor ingrediënten, producten en leveranciers: diervriendelijk, kleinschalig of biologische teelt, fair trade, seizoen, afstand en persoonlijke gezondheid. Hierdoor laten de bedenkers van eet.goed zich inspireren. Dit resulteert thema s als bollen en bloemen in het voorjaar tot Tafelen met de Oranjes op Koninginnedag. Veelzijdigheid De culinaire werkplaats is een eetinitiatief dat op een eigenzinnige en eigentijdse manier laat zien hoe veelzijdig groenten, vruchten en granen op je bord kunnen zijn. Alle gerechten worden zelfgemaakt. Duurzame producten Geen gebruik van vlees of vis, groenten 50 procent biologisch, 100 procent biologisch of fair trade: honing, koffie en thee, alle granen, peulvruchten, rijst, meel, oliën, alle wijn, bier, prosecco, zuivel, eieren en kaas zijn biologisch, ecologische schoonmaakproducten, FSC-hout / gerecyclede materialen. Tekst en fotografie: Jeannette van Mullem, Puur! uit eten Duurzaam: Prijsindicatie: Drie hartjes staan voor ongeveer 60 procent aan duurzame producten drie eurotekens staan voor een gemiddelde prijs van een driegangen menu tussen 25 en 35 euro. Adres Fannius Scholtenstraat 6 hs + 10 hs EX Amsterdam telefoonnummer: Openingstijden Woensdag tot en met vrijdag van 17:00 tot 22:00 uur. Zaterdag en zondag: 12:00 tot 22:00 uur. Reserveren is aan te raden. Buiten openingstijden op afspraak geopend. Alle duurzame culinaire adressen op één site verzameld! De website is geheel vernieuwd. Puur! uit eten, bekend als de duurzame restaurantgids, is nu uitgegroeid tot dé duurzame culinaire gids van Nederland. Naast restaurants zijn ook onder andere kookworkshops, webshops en leveranciers te vinden. De website geeft hiermee toegang tot alle duurzame culinaire adressen van Nederland. Door Frank van der Zande frank@debeterewereld.nl Het idee is ontstaan om een kook event te organiseren waarbij duurzaam gevangen vis centraal staat. Het doel is een bijdrage te leveren aan de bewustwording van restaurants over wat betreft koken met duurzame vis en de mogelijkheid om met MSC-gecertificeerde vis te werken. KOOK EVENT VOOR BEWUSTWORDING VAN DUURZAAM GEVANGEN VIS MSC is de enige wereldwijde onafhankelijke organisatie die duurzame vis en visserijen certificeert. Onlangs hebben vier MSC restaurants en MSC Nederland een overleg met elkaar gehad over hoe duurzaam gevangen vis aandacht kan krijgen op de menukaarten. Hoe? De chef van een MSC-gecertificeerd restaurant nodigt twee chefs uit. Hij leert hen een gerecht met MSC-gecertificeerde duurzame vis koken. De twee chefs leren het gerecht op hun beurt twee andere chefs, enzovoorts. Wanneer? Het kook event vindt plaats in Hotel Theater Figi te Zeist op maandag 18 mei aanstaande van 14 uur tot 17 uur. Interesse? Neem contact met mij op. Frank van der Zande Food columnist De Betere Wereld Aloeride verrassend veelzijdig en puur natuur! ondersteunt maag- en darmslijmvliezen weldadig voor de huid bevordert de natuurlijke weerstand voedingssupplement met bijzonder veel actieve nutriënten Aloeride is een supersterk geconcentreerd aloë vera voedingssupplement van gestandaardiseerde kwaliteit. Kijk voor meer informatie op of bel Bloem: al 75 jaar sterk in gezondheidsproducten en natuurlijke cosmetica Bloem Natuurprodukten heeft een eigen assortiment hoogwaardige gezondheids producten. Van zelfzorg tot advies, van voedingssupplement tot uitgediept kruidenpreparaat. En van verantwoorde cosmetica tot bijzondere spécialités. Bloem biedt uitsluitend natuurlijke kwaliteits producten die in Nederland en België verkrijgbaar zijn bij de beste adviesdrogisterijen. Meer informatie? Kijkt u dan eens op U vindt hier alle informatie over de producten van Bloem. Wilt u regelmatig op de hoogte gehouden worden over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van gezondheid? Dan kunt u zich ook opgeven voor de Bloem nieuwsbrief.

20 20 ETEN & DRINKEN BIOLOGISCHE CARPACCIO SCHONE GROENTEN IN HET SCHAP In Den Haag aan de Balistraat staat een van de kleine, intieme restaurants waar Den Haag trots op mag zijn. Sinds de oprichting, vijf jaar geleden, wordt waar mogelijk maatschappelijk verantwoord gekookt en met resultaat want Ennu Ginger zit bijna altijd vol. Zelf beschrijven de dames eigenaren hun restaurant als mediterasain en dat blijkt proefondervindelijk te kloppen. Joyce van Wezenbeek (mâitre) en Ximena Tajes Gonzales (kok) maken zoveel mogelijk gebruik van biologische ingrediënten er komen hier dan ook wondertjes uit de keuken. Bijvoorbeeld de handgesneden carpaccio van Biologisch rund, schitterend in alle eenvoud. Ook volgen de dames de viswijzer en zo kan op verant- woorde wijze een gerecht op tafel gezet worden waarvoor je gewoon meteen terug wil, de pot au feu van vis in rode Thaï curry. En dan hebben wij het maar even niet over de handgerolde kroketjes gevuld met Hollandse garnalen en omwikkeld met Japanse kruim zodat er een haast Tempura achtige smaak ontstaat. Ook de Italiaanse citroentaart kan beter geheim blijven, de files naar Den Haag zijn al lang genoeg tenslotte. Restaurant Ennu Ginger Balistraat 3 Den Haag Tel Verse groenten en fruit horen thuis in een gezonde voeding. Toch belanden er vaak groenten en fruit met resten bestrijdingsmiddelen in het schap. C1000 heeft nu schone paprika s en tomaten in het schap liggen met het Weet Wat Je Eet-keurmerk, op aandringen van Natuur en Milieu en Milieudefensie. FrEsteem, een groep van vooruitstrevende tomaten en paprika telers in Nederland, heeft gekozen om groenten te produceren die voldoen aan de eisen van het nieuwe keurmerk Weet Wat Je Eet. Samen met Natuur en Milieu en Milieudefensie werken de telers aan een duurzame glastuinbouw. Er zijn concrete afspraken gemaakt. De telers van Fresteem spannen zich bijvoorbeeld extra in voor een efficiënt en duurzaam energieverbruik. Ook verminderen ze de lichthinder en zorgen ze ervoor dat de kassen het landschap minder aantasten. Opvallend zijn de afspraken om het gebruik van bestrij- dingsmid- delen te verminderen. Er is een maximum gesteld aan het aantal bestrijdingsmiddelen dat op een product mag zitten. Bovendien gebruiken ze géén middelen meer die de milieuorganisaties op de zwarte lijst hebben gezet. Deze middelen zijn volgens wetenschappelijk onderzoek risicovol voor de gezondheid en milieuvervuilend. Al langere tijd roepen de Weet Wat Je Eet- organisaties super- markten op om schoon voedsel te verkopen en de overheid om betere normen te stellen en handhaven. De telers van FrEsteem hebben met dit initiatief hun eigen verantwoordelijkheid genomen. Mirjam de Rijk, directeur Natuur en Milieu, is blij met het resultaat. Zo laten de tuinders zien dat het milieuvriendelijker kan, en dat ook willen uitdragen. Hulde! Uiteraard hopen we dat meer bedrijven dit goede voorbeeld volgen, want iedereen kan meedoen. de lekkerste versproducten komen uit je eigen biotoop Daarom is er een nieuw versmerk ontwikkeld. Proef. Een merk met een eigentijdse frisse uitstraling waarin de smaak van verse en lekkere biologische producten centraal staat. Vers fruit, seizoensgebonden en natuurlijk alleen biologisch. Bijvoorbeeld van Kees Konijn uit de Beemster. Zonder te bespuiten toch de lekkerste peren van Nederland. De lekkerste stamppot maak je met de biologische andijvie van Jan van Lierop uit Mierlo. De andijvie is niet opgejaagd met kunstmest en daarom vol van smaak. Proef is een compleet en sterk versmerk met een uitgebreid assortiment. Zo vindt u bij Proef (gesneden) groente, fruit, vlees, vis en zuivel. Bij Jeroen Konijn in Driehuizen krijgen de runderen alle ruimte, rust en vrijheid om te groeien en te leven. Dat verschil proef je. Benieuwd hoe de producten geteeld of geproduceerd worden? Proef laat u graag kennismaken met haar telers en leveranciers! Proef is namelijk trots op de afkomst van haar producten. Op de website klikt u met gemak naar ze door, zodat u zelf kunt zien hoe de producten gemaakt worden en waar ze vandaan komen. Hier naast is alvast een kleine selectie te zien van de leveranciers van Proef. In Driebergen ligt Zorgboerderij de Hondspol. Daar komt melk van koeien vandaan zoals de natuur het bedoeld heeft, met hoorns op hun kop. Proef, lekker biologisch vers uit je eigen biotoop Han Ypma vist duurzaam op de Noordzee. Hij heeft een gemengd visserijbedrijf. Hierdoor kan hij rekening houden met de seizoenen van de zee. Udea BV Postbus AE Veghel