Juryrapport Excellente Scholen Valuascollege (havo), Venlo

Transcriptie

1 Juryrapport Excellente Scholen 2015 Valuascollege (havo), Venlo

2 Schoolrapport Excellente Scholen 2015 (vo) 01GN-0 Valuascollege (havo) Venlo Contactgegevens Naam contactpersoon Mevr. M. Dings Telefoonnummer (077) adres 1. Motivatie van de school om zich kandidaat te stellen Voor de havo heeft de school eerder het predicaat Excellente School 2013 en 2014 verworven. Op basis van de verwachte effecten van het ingezette beleid is het reëel te veronderstellen dat dit predicaat geprolongeerd kan worden. 2. Excellentieprofiel van de school 2.1 Beschrijving excellentieprofiel In haar aanmelding beschrijft het Valuascollege het excellentieprofiel, de relatie met de algemene aanpak en de doelen die ze met het excellentiebeleid beoogt, als volgt. Het excellentieprofiel van de school De school heeft het excellentieprofiel en aanbod ingericht op leerpotentieel, ambitie en talent van alle leerlingen, zowel cognitief als schooloverstijgend talent. Vanuit de visie dat wanneer een leerling zich erkend voelt, ervaart te worden gezien en er een appel wordt gedaan op zijn passie, de intrinsieke motivatie wordt ondersteund. Daarnaast willen we voorzien in een toegevoegde waarde voor leerling én omgeving, en maatschappelijke bewustwording. Dit komt tot uiting in het een breed palet van aanbod. - Voor de leerlingen vmbo-t/havo is er een gedifferentieerde leerroute vmbo-t havo waarin de leerling in zes jaar tijd twee diploma s haalt. - Er is een speciaal aanbod voor specifieke schooloverstijgende talentontwikkelprogramma s: vooropleiding dans; vooropleiding muziek/musical; talentprogramma kunst; talentprogramma handbal; talentprogramma hockey. - Er is een breed aanbod van curriculumaanvullende specifieke talentgebieden: Scienceclub; informatica; economy@school/ondernemerschap; debatclub; tweetalig onderwijs in Duits; versterkt talenonderwijs Cambridge, Goethe, DELF scolaire; Chinees; Valuas For Education; musical; LO voetbal; kaderopleiding hockey vanaf de vierde klas. - Vervroegd en gedifferentieerd examen (vmbo-t, havo, vwo). 1

3 Relatie van het profiel met de algemene aanpak door de school Uitgangspunt is om recht te doen aan het ontwikkelperspectief van elke leerling vanuit de overtuiging dat élke leerling talenten en/of talentgebieden heeft waarin hij kan excelleren, en wanneer leerlingen worden uitgedaagd en gestimuleerd, dit de prestaties ten goede komt. Leerlingen laten ervaren dat passie prikkelt, autonomie uitdaagt, talent telt en leren loont. Doelen die de school met het excellentieprofiel beoogt De overtuiging is dat wanneer er wordt aangesloten bij de leerbehoeften en het ontwikkelperspectief van de leerling en dit ondersteund wordt door een uitdagend leerklimaat, de throughput en output ver boven gemiddeld zijn; percentielscore >95%. Bij >95% van de leerlingen wordt minimaal voldaan aan het geschetste ontwikkelperspectief bij de instroom in de brugklas. Dat wil zeggen dat >95% van alle leerlingen uitstroomt met minimaal een diploma conform het verwachte ontwikkelperspectief. De examenkwalificatie (eindtermen) is het minimum. De doelstelling is dat élke leerling behalve een diploma nog minimaal één extra kwalificatie behaalt en zich daarmee ook bovenmodaal kwalificeert voor en presteert in de vervolgstudies en zich in een complexe studie en werkklimaat kan profileren en handhaven. Doelgroep Het excellentieprofiel talentontwikkeling sluit aan bij de specifieke talenten van leerlingen voor dans, muziek, musical, kunst, hockey, handbal. De leerroute thavo sluit aan bij de algemene cognitieve potentie van deze specifieke doelgroep van leerlingen die wel de cognitieve capaciteiten hebben, maar door hun specifieke behoeften/kwaliteiten net iets meer tijd nodig hebben om havo te volbrengen. De thavo-stroom voorkomt onderpresteren op vmbo en biedt deze leerlingen een positief perspectief op een succesvolle doorstroom naar het hbo. Ten aanzien van het excellentieprofiel voor elke leerling ruimte om te excelleren is het extracurriculair aanbod breed verspreid over de verschillende leergebieden, zodat dit voorziet in de behoeftes vanuit specifieke interesses en talenten van leerlingen. Ten aanzien van het algemene excellentieprofiel om leerlingen te stimuleren het beste uit zichzelf te halen, wordt de 20% best scorende leerlingen gemonitord en gestimuleerd door het cumlaudebeleid. Hiermee worden leerlingen gestimuleerd deel te nemen aan verbredings-, verdiepings- en versnellingstrajecten. Waartoe ook het afnemen van vervroegd examen, gedifferentieerd examen en het volgen van modules in het hbo behoren. In het kader van de burgerschapsontwikkeling en de toekomstige internationale studie- en arbeidsmarkt wordt elke leerling ondergedompeld in de internationale cultuur. In het excursiebeleid is opgenomen dat elk leerling gedurende zijn loopbaan minimaal aan een meerdaagse buitenlandexcursie dient te hebben deelgenomen. De voorbereiding hierop is opgenomen in het curriculum. Daarnaast worden leerlingen gestimuleerd om deel te nemen aan de programma s voor versterkt talenonderwijs (Frans, Duits, Engels) en/of Chinees. 2.2 Beschrijving aanpak, resultaten, borging en evaluatie Over aanpak, resultaten, borging en evaluatie van het excellentieprofiel schrijft de school het volgende in haar aanmelding. Gehanteerde aanpak Aanbod van talentprogramma s op basis van audities en voorselectieprogramma s. Daarnaast worden er maatwerkprogramma s aangeboden waarbinnen versneld (vervroegd examen), verbreed (extra vakken en bijzondere activiteiten) en verdiept kan worden (gedifferentieerd examen en versterkt talenonderwijs). 2

4 Wijze waarop doelen worden gerealiseerd Door te werken op basis van de principes van de lerende organisatie (en deelname aan het onderzoek van de Universiteit Utrecht) en de principes van de professionele leergemeenschap (en deelname aan het onderzoek van het Kohnstamm Instituut). Qua didactiek en leerklimaat zijn de principes gebaseerd op Marzano (schoolniveau, leraarniveau, leerlingniveau). De inhoudelijke ontwikkeling is toegespitst op de ontwikkeling van de 21st Century Skills (Michael Fullan). Voor de beleidscyclus en de monitoring van de effecten van ingezet beleid is een kwaliteitssysteem in continue ontwikkeling. Mate waarin doelen zijn gerealiseerd Leerlingen: steeds meer leerlingen behalen een extra diploma (Cambridge, DELF scolaire, Goethe) en/of nemen deel aan extra programma s. Het aantal leerling dat een talentontwikkelprogramma volgt, neemt toe. Het doorstroomrendement verbetert. De prestaties van de 20% best scorende leerlingen stijgen. Elke leerling ontwikkelt een portfolio, onder andere voor zijn studieloopbaanbegeleiding. Het didactisch handelen en de borging van het ingezette beleid zijn nog aandachtspunten. Structurele gesprekscyclus voor medewerkers en reflectie op persoonlijk functioneren en behaalde resultaten. De school ontwikkelt zich steeds meer naar de hogere levels van de lerende organisatie (ontwikkelmodel School aan Zet). Borging De resultaten worden geborgd door het eigenaarschap van de (leer)processen op alle niveaus te bevorderen. - Steeds meer eigenaarschap van zijn leerproces bij de leerling. Dit wordt ondersteund door de ontwikkeling van SLOB (studie- en loopbaanoriëntatie en -begeleiding) en mentoraat en coachvaardigheden docenten. - Steeds meer eigenaarschap en resultaatverantwoordelijkheid bij de teams. Dit wordt ondersteund door de principes van de niveaus van de lerende organisatie (ontwikkelmodel Scholen aan Zet) toe te passen en de werkwijzen voor beleidsontwikkeling conform de principes van de professionele leergemeenschap vorm te geven. - Doorontwikkeling van de kwaliteitssystemen en evaluaties door: professionaliseringstrajecten vanuit de individuele gesprekscyclus en teamevaluaties; investeren in de ondersteunende randvoorwaarden: ICT-faciliteiten, ruimte en tijd voor samenwerken en ontwikkelen (docentenwerkplaats); optimaliseren van de PDCA-cyclus (Plan, Do, Check, Act); doorontwikkelen kwaliteitsbeleid en data-connecting. Evaluatie Er is een kwaliteitssysteem. Dit houdt in: - monitoring tevredenheid ouders en leerlingen; - registratie deelnemersratio aan extra activiteiten; - deelname aan onderzoeken en participeren in pilots; - monitoring leervorderingen en relatieve prestaties van leerlingen; - monitoring ontwikkeling van opbrengstgericht werken; - gesprekscyclus; - reviewstructuur. 3

5 2.3 Ontwikkeling van het excellentieprofiel De school noemt in haar aanmelding de volgende plannen voor de verdere ontwikkeling van het excellentieprofiel. - Ontwikkeling moderne vreemde talen (integrale aanpak moderne vreemde talen en ontwikkeling portfolio op basis van Europees Referentiekader en inzet van ICT ter ondersteuning van de versterking van de actieve taalvaardigheden). - Uitbreiding van de principes van de omgekeerde didactiek en ICT, analoog aan de toepassing bij Chinees. - Valuascollege onderzoeksschool, onderzoekend leren ten behoeve van de ontwikkeling van de 21st Century Skills en buitenschools leren. - Doorontwikkelen van het concept van de topklassen. - Doorontwikkelen lerende cultuur en doorontwikkelen in de niveaus van de lerende organisatie. 2.4 Erkenning In haar aanmelding beschrijft de school de volgende voorbeelden waaruit blijkt dat het profiel van de school wordt erkend. Erkenning binnen de eigen omgeving - Voor de ontwikkeling van de topklassen werken de betrokken docenten samen in de docentenwerkplaats, waarin ze samen ontwikkelen, kennis delen en professionaliseren. - Er vinden per team flitsbezoeken plaats om van elkaar te leren en kennis te delen. - Deelname Leerlab VO-raad voor de ontwikkeling van onderzoekend leren. - Deelname onderzoekspilot professionele leergemeenschap van het Kohnstamm Instituut/Radboud Universiteit. - Deelname onderzoek lerende organisatie van Scholen aan Zet/Radboud Universiteit. - Concretiseren van docentprofiel en gezamenlijke kwaliteitsambitie (docentgedrag en kenmerken les- en leersituaties). Erkenning van buiten de school - In dalende markt stabilisering leerlingenaantal. - Referentieschool School aan Zet. - Referentiebezoeken van andere scholen aan de school. - Deelname Leerlabs onderzoekend leren. - Deelname aan rondetafelgesprekken - Verzorgen van workshops op conferenties (VO-raad, Scholen aan Zet). - Actieve verkenning van de mogelijkheden tot deelname aan de pilot regelluwe scholen. - Toenemend aantal samenwerkingsverbanden met hbo, universiteiten, bibliotheek Venlo, verenigingen, bedrijven in de omgeving. Bevindingen van de Jury Excellente Scholen ten aanzien van het excellentieprofiel De school is op 19 november 2015 bezocht door twee leden van de Jury Excellente Scholen. Hieronder beschrijven zij hun bevindingen met betrekking tot het excellentieprofiel van de school. Het excellentieprofiel van de school De school heeft een helder en voor de school relevant excellentieprofiel. Tijdens het bezoek aan de school maakt de jury op een natuurlijke wijze kennis met het excellentieprofiel van het Valuas College. De kernwaarden van het Valuas College ontmoeten, passie en ertoe doen manifesteren zich tijdens het bezoek en de reflectie daarop als een hecht driemanschap dat wordt geleefd op de school. Het Valuascollege is meer dan een school en meer dan een optelsom van een groep leerlingen en docenten, is de indruk die achterblijft bij de jury. De school is voor haar leerlingen en docenten een werk- en ontmoetingsplaats waar leren loont, passie prikkelt, autonomie activeert en talent telt. Het onderwijsaanbod wordt zichtbaar en aantoonbaar vormgegeven vanuit de genoemde kernwaarden. Deze vormen ook de onderlegger voor de transitie naar een andere 4

6 onderwijskundige aanpak met als motto van lesgeven naar leren. Dit alles met aandacht voor leerpotentieel, ambitie en talent, zowel binnen het reguliere lesaanbod als extracurriculair. Tijdens het bezoek van de jury spreken vertegenwoordigers van directie, docenten, ouders en leerlingen open over zowel de vreugde als de moeite van de stapsgewijze transitie van een docentgestuurde leercultuur naar een leerlinggerichte schoolcultuur. Van een schoolambitie van de directie naar een collectieve ambitie van docenten en leerlingen. Binnen de schoolgemeenschap versterken de kernwaarden de intrinsieke motivatie om opbrengstgericht, ondernemend, onderzoekend en zelfbewust te werken aan boeiend en uitdagend onderwijs voor alle leerlingen. De schoolleiding heeft de overtuiging dat een uitdagend leerklimaat garant staat voor hoge meerjarenopbrengsten, indien het onderwijs aansluit bij de leerbehoeften en bij het ontwikkelingsperspectief van de leerling. De meerjarenopbrengsten van de havo bevestigen deze overtuiging. Het beschreven excellentieprofiel helpt eraan mee dat leerlingen het ontwikkelingsperspectief geschetst bij de instroom in de brugklas daadwerkelijk realiseren en dat elke leerling een extra kwalificatie behaalt, naast de verplichte vakken voor zijn diploma. De meerjarenopbrengsten tonen aan dat de havoleerlingen gedurende de afgelopen jaren gemiddeld cijfermatig boven modaal scoren. Het slaagpercentage is hoog en ligt sinds 2013 tussen de 95 en 99 procent. Aanpak, resultaten, borging en evaluatie De school heeft een weloverwogen aanpak met betrekking tot het excellentieprofiel. Het excellentieprofiel komt tot uiting in het onderwijsaanbod, zowel regulier als extracurriculair, en richt zich op de specifieke talenten van leerlingen. Tijdens het schoolbezoek maakt de jury kennis met de talentgebieden dans, muziek, musical, kunst, hockey en handbal. De school heeft voor de havo het extracurriculair aanbod verspreid over verschillende vakken en leergebieden. Meer dan de helft van alle leerlingen neemt deel aan de verrijkte programma s. Voor vmbo ers die iets meer tijd nodig hebben om de havo met succes af te ronden, is een succesvolle thavo-route ontwikkeld. Het Valuascollege is een actief lerende organisatie, die de resultaten van het leren borgt binnen een cyclische kwaliteitszorg. Met het borgen van de resultaten binnen de havo vindt er een geleidelijke onderwijskundige transitie plaats van lesgeven naar leren, waarbij het eigenaarschap van zowel docenten als leerlingen versterkt wordt. Bij docenten door het opbrengstgericht werken, bij leerlingen door het werken en reflecteren met behulp van een portfolio, en door keuzes te maken met betrekking tot versnellen, verbreden en verdiepen. Beide bewegingen vergen tijd en doorzettingsvermogen, gestuurd vanuit de schoolbrede ambitie. De ontwikkeling van het excellentieprofiel De school heeft concrete plannen om het excellentieprofiel verder te ontwikkelen. In deze omslag zal het onderwijs op het Valuascollege in de toekomst meer georganiseerd gaan worden binnen talentgroepen en minder binnen de klassieke leerjaren. Zo wil de school op termijn een vijfjarig vwo ontwikkelen. Hier en daar is deze omslag reeds zichtbaar en functioneel. De topklassen in de onderbouw worden bevolkt door leerlingen uit de havo en het vwo. De ontwikkeling van het excellentieprofiel krijgt vorm in een verbreding van het didactisch repertoire van docenten. Erkenning excellentieprofiel Het excellentieprofiel van de school wordt zowel intern als extern erkend. Directie, docenten en leerlingen zijn eenduidig in hun verwoording van het excellentieprofiel. Het profiel is duidelijk in de school weggezet en wordt gedragen en uitgedragen door de verschillende geledingen. 5

7 De school heeft veel externe contacten vanwege de talentklassen (sport en cultuur). Ouders waarderen het profiel van de school; in een krimpende regio qua leerlingenaantal blijft het Valuascollege stabiel. De jury heeft diverse referenten gevraagd of zij het excellentieprofiel van het Valuascollege herkennen en de algemene onderwijskwaliteit onderschrijven. De referenten omschrijven de school als excellent. Tevens hebben de referenten de indruk dat de school haar kennis en ervaring deelt met derden. Duurzaamheid excellentieprofiel Het excellentieprofiel van de school is toekomstbestendig. Het excellentieprofiel van de school toont zich binnen de havo-afdeling toekomstbestendig. Vanuit een meer op maat gesneden onderwijsaanbod weet de school de hoge resultaten te behouden. De waardengedreven visie van het Valuascollege wordt binnen de schoolgemeenschap doorleefd en praktisch aangeboden en staat daarmee op termijn garant voor hoge en stabiele havoopbrengsten. Het Valuascollege laat haar leerlingen ervaren dat leren loont, omdat passie prikkelt, autonomie activeert en talent daarbij centraal staat. 3. Onderwijskwaliteit 3.1 Resultaten In haar aanmelding geeft het Valuascollege de volgende toelichting bij haar resultaten. Door een structurele analyse van de door- en uitstroomgegevens én de resultaten in het vervolgonderwijs is het uitstroomniveau van de havoleerlingen in toenemende mate in overeenstemming met het instroom-ontwikkelperspectief. Op basis hiervan stellen we vast dat het aantal leerlingen met specifieke ondersteuningsbehoeften toeneemt. Dat is veelal de onderliggende reden voor afstroom en vroegtijdig schoolverlaten. Onderwijsresultaten In haar aanmelding noemt de school de volgende gebieden waarop ze zeer goede resultaten heeft geboekt. Het Valuascollege boekt bovenmodale resultaten op de volgende aspecten. Bij de CE-resultaten ligt het driejaargemiddelde ruim boven het landelijk driejaargemiddelde (school 6,62 en landelijk 6,46). Het doorstroomrendement onderbouw neemt toe door een structurele analyse van de door- en afstroomcijfers en analyses van de oorzaken voor afstroom. Het streven is om het driejaargemiddelde van de onderbouwsnelheid minimaal op het niveau goed te brengen; een onderbouwsnelheid van meer dan 95. Ook het bovenbouwrendement voor havo neemt toe. Het streven is om het driejaargemiddelde van de indicator bovenbouwsucces voor havo minimaal op het niveau goed te houden; dat wil zeggen dat de ambitie is om een doorstroomrendement van meer dan 95 te realiseren. Context waarbinnen de school werkt De school beschrijft in haar aanmelding de volgende omstandigheden waarbinnen ze haar werk doet. Er zijn drie zaken die een druk leggen op de borging van het onderwijsproces op het Valuascollege. - De financiële situatie binnen de stichting OGVO en de ontstane onevenredigheid van de leerlingeninstroom tussen de drie campussen binnen de stichting. Om deze reden ligt er stichtingsbreed een taakstelling; onder andere is er sprake van een personele krimp van 50 fte en gedwongen mobiliteit tussen de drie campussen. Dit doet afbreuk aan het ingezette strategisch personeelsbeleid en de boogde kwaliteitsimpuls. Hierop is momenteel vanuit de campus nauwelijks direct invloed uit te oefenen, behalve het eigen prognose- en planningsproces nauwgezet vorm te geven. 6

8 - De toename van het aantal leerlingen met specifieke ondersteuningsbehoeften. Het aantal leerlingen met gerichte ondersteuningsbehoeften binnen het havo neemt significant toe. De school heeft daarom de ontwikkeling van een kwaliteitssysteem in gang gezet om de effecten van ingezette ondersteuningsacties nauwgezetter te meten. - De toename van de leerlingeninstroom en de overbevolking van de school. De bezetting van het gebouw is maximaal en zet de totale organisatie c.q. organiseerbaarheid stevig onder druk (rooster, flexibiliteit, communicatie, veiligheid en rust). Dit vraagt om een strakke sturing van de organisatie, en communicatie naar leerlingen en ouders toe, met name het richten van de verwachtingen ten aanzien van de extra keuzemogelijkheden en het aanbod en het mogelijk oprekken van het rooster naar 8e/9e lesuren. Verder ondersteunt dit wel de ontwikkeling van plaats- en tijdonafhankelijk onderwijsaanbod en andere onderwijsvormen, bijvoorbeeld teamteaching. 3.2 Onderwijsproces Over aanbod, zicht op ontwikkeling, didactisch handelen en ondersteuning schrijft de school het volgende in haar aanmelding. Aanbod Eigen oordeel aanbod: Goed De school heeft de ondersteuningsvoorwaarden en de basis van het onderwijsproces lessentabellen, personeelsbeleid, verzuimcontrole, begeleiding goed op orde. Er is een vast team dat verantwoordelijk is voor onderwijs en begeleiding voor de specifieke havopopulatie in de brugklas, 2e klas en 3 t/m 5 havo. Uit de periodieke analyse van de realisatie van de Wet op het onderwijstoezicht blijkt dat deze meer dan voldoende geborgd is voor alle leerjaren. Voor de leerling die meer kan en wil, is er ruimte voor maatwerk: - versnelling/vervroegd examen; - verdieping/gedifferentieerd examen en extracurriculair aanbod. Voor de leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte is er de ondersteuningsstructuur, is er extra studiebegeleiding door een studiecoach en zijn er ondersteuningsprogramma s. Er is een reken- en taalbeleid dat voorziet in een doorlopende leerlijn van brugklas tot eindexamenklas. Uit een recent intern onderzoek blijkt dat bij leswisselingen binnen 5 minuten gestart wordt met de volgende les. Zicht op ontwikkeling Eigen oordeel zicht op ontwikkeling: Goed Naar aanleiding van het kwaliteitsonderzoek van 29 november 2014 wordt in het inspectierapport van 29 januari 2015 het volgende geformuleerd over ondersteuning en begeleiding: "Om de ontwikkeling van leerlingen in de basisvaardigheden van taal en rekenen te volgen, maakt de school voor alle leerjaren tot en met het voorexamenjaar gebruik van aan de referentieniveaus geijkte instrumenten. Zowel in stimulerende alsook in remediërende zin heeft de school voldoende aanbod om leerlingen op het juiste niveau te krijgen en waar nodig achterstanden weg te werken. De school heeft een duidelijke ondersteuningsstructuur waarin de lijnen tussen leerlingen, leraren en zorgfunctionarissen kort zijn. De school weet een breed zorgaanbod te realiseren van onder andere remedial teaching op het terrein van Nederlands, rekenen en Engels, intensieve mentorbegeleiding, dyslexie coaches, sociale vaardigheidstraining en faalangstreductietraining, leerlingencoaches en auticoaches. Met een breed instrumentarium aan screeningsinstrumenten en genormeerde toetsen weet de school de ondersteuningsbehoefte van haar leerlingen goed in beeld te brengen. Zij bundelt alle relevante leerlinggegevens uit verschillende bronnen in één leerlingscan, waarmee periodiek in beeld wordt gebracht welke leerlingen extra ondersteuning of uitdaging nodig hebben. Het gaat hierbij niet alleen om informatie over cognitieve vermogen zoals de score van de Cito-eindtoets, behaalde cijfers voor de kernvakken, uitslagen van taal- en rekentoetsen en de RTTI-uitslagen, 7

9 maar ook om gedragsmatige aspecten zoals organisatievermogen, te laat komen en absentie. Deze aanpak zorgt voor een omslag van aanbodgericht werken naar meer leerlinggestuurd. In deze fase van de omslag behoeft het vertalen van de gegevens uit de leerlingscan naar concrete en doelgerichte acties voor leerlingen nog verdere ontwikkeling." Het extra aanbod voorziet in ruim voldoende mate in de leerbehoeften van leerlingen. Aandachtspunt vanuit het kwaliteitsonderzoek was het didactisch handelen van docenten (differentiëren en activerende didactiek). Op basis van zelfevaluaties was dit reeds gesignaleerd en is er per schooljaar 2015/2016 beleid op ingezet; er is gestart met het omschrijven van een docentprofiel en het concretiseren van de gezamenlijke kwaliteitsambitie ten aanzien van het docentgedrag in de lessen, de rol en competenties van de mentor en de randvoorwaarden van de juiste lessen en leersituaties. Gestart is met de ontwikkeling van de moderne vreemde talen, onderzoekend leren en flitsbezoeken en de doorontwikkeling van studieloopbaanbegeleiding en Education On Demand, Flipping the Classroom. Didactisch handelen Eigen oordeel didactisch handelen: Voldoende Er zijn grote verschillen tussen docenten. Intern was dit gesignaleerd en is er enerzijds reeds beleid ingezet om het algemeen niveau van het didactisch repertoire te verbeteren. Anderzijds is er een intensiveringsslag ingezet in de beoordelingstrajecten van onder de maat presterende docenten. Zie verder toelichting vorige item en het rapport van bevindingen kwaliteitsonderzoek VO van 29 januari 2015 en de schoolrapportage van de Jury Excellente Scholen Hierin wordt de volgende aanpak gehanteerd. Ter ondersteuning van de individuele professionalisering worden voor de gesprekscyclus enquêtes ingezet die zijn toegespitst op de evaluatie van de door leerlingen ervaren effecten van docentgedrag/didactiek. Hiervoor worden de volgende vragenlijsten ingezet: - DBP-vragenlijsten, toegespitst op activerende (vak)didactiek; - scan voor de aspecten van leidinggeven aan leerlingen in het onderwijs (uit: Dick Both & Alex de Bruijn (2012). Onderwijs vraagt leiderschap). Op basis hiervan vindt de reflectie door docenten plaats in de ontwikkelgesprekken tussen docenten en teamleiders. In de reviews tussen onderwijsdirecteur en teamleiders vindt de algemene evaluatie plaats. Teamleiders stellen onder andere op basis van de input vanuit de enquêtes van teamleden hun teamplannen bij. Idem gebeurt op kolomniveau op basis van de reviews tussen de onderwijsdirecteur en de teamleiders. Ondersteuning Eigen oordeel ondersteuning: Goed Uitgangspunt van het schoolbeleid is om te voorzien in het ontwikkelperspectief van elke leerling. Hierop is een eigen kwaliteits- en monitoringssysteem ingericht. - Op klas-, team- en afdelingsniveau: leerlingscans; - op klas- en teamniveau actiegerichte leerlingenbesprekingen; - op leerlingniveau RTTI/RTTI-online en studieloopbaanbegeleiding- en coaching; - op docentniveau: RTTI-leerlingenquêtes en gesprekscyclus; - op managementniveau: Kwaliteitscholen en PDCA-cyclus (Plan, Do, Check, Act) in de vorm van reviews. 3.3 Schoolklimaat en veiligheid In haar aanmelding merkt de school het volgende op over het klimaat en de veiligheid op school. Schoolklimaat Eigen oordeel schoolklimaat: Goed Uit de tevredenheidsonderzoeken blijken zowel ouders als leerlingen het mentoraat, de begeleiding/ondersteuning, de veiligheid en het imago boven de benchmark te scoren. 8

10 Onder andere door het ingezette beleid van SLOB en gerichte kwaliteitsinterventies op personeelsbeleid is de verwachting dat de school binnen drie jaar van brugklas tot en met eindexamen boven de benchmark scoort op deze items in de kwaliteitsevaluaties via Kwaliteitscholen. Veiligheid Eigen oordeel veiligheid: Goed Het veiligheidsbeleid is geformuleerd, waaronder registratiebeleid/incidentenregistratie, pestbeleid, pestprotocol zijn geïmplementeerd. Middels een jaarlijkse themadag wordt dit onder de aandacht van medewerkers gebracht. Voor leerlingen zijn de hoofdthema s van sociale veiligheid verwerkt in de begeleidingslessen en thema-activiteitenweek. Ook zijn er voor zowel leerlingen als medewerkers vertrouwenspersonen beschikbaar. Via de periodieke tevredenheidsenquêtes onder ouders en leerlingen wordt dit gemonitord. Gebruikt(e) instrument(en) en resultaat Tevredenheidsenquêtes van Kwaliteitscholen. Jaarlijks onder ouders en leerlingen: - ouders juni 2013 score 75 (indicator veiligheid) en juni 2014 score 74 (indicator schoolklimaat); - leerlingen juni 2013 score 83 (indicator veiligheid) en juni 2014 score 76 (indicator schoolklimaat). Score is gemiddelde van brugklas t/m eindexamenklas. 3.4 Kwaliteitszorg en ambitie In de aanmelding geeft de school de volgende toelichtingen over evaluatie en verbetering en de kwaliteitscultuur op de school. Evaluatie en verbetering Eigen oordeel evaluatie en verbetering: Goed Zie toelichting vorige item en het rapport van bevindingen kwaliteitsonderzoek VO van 29 januari 2015 en de rapportage Jury Excellente Scholen Aandachtspunt is het vertalen van de schoolambitie in concreet docentgedrag en concretisering van de kenmerken van een goede les/leersituatie. Dit is in gang gezet en krijgt onder andere gestalte in de vorm van: - docentprofiel en concreet verwacht docentgedrag (collectieve kwaliteitsambitie); - ontwikkeling van Valuascollege onderzoeksschool (onderzoekend leren). Tevredenheidsonderzoeken (zoals opgegeven in de aanmelding) Afname Jaar afname Aantal respondenten Gemiddelde van de school Medewerkertevredenheid Nee 0 Oudertevredenheid Ja Leerlingtevredenheid Ja Landelijke benchmark Kwaliteitscultuur Eigen oordeel kwaliteitscultuur: Goed De gebruikte kwaliteitsinstrumenten zijn bekend bij medewerkers. RTTI/RTTI-online, leerlingscans, leerlingenenquêtes, gesprekscyclus, tevredenheidsonderzoeken, flitsbezoeken. Er ontstaat in toenemende mate een lerende cultuur waarin medewerkers reflecteren en elkaar aanspreken. De collectieve ambitie krijgt vorm door de ontwikkeling van een gezamenlijke visie op leren, van lesgeven naar leren. 9

11 Bevindingen van de Jury Excellente Scholen ten aanzien van de algemene onderwijskwaliteit Toelichting werkwijze jury Bij het onderzoek naar de algemene onderwijskwaliteit worden de volgende aspecten betrokken: resultaten, onderwijsproces, schoolklimaat en veiligheid, en kwaliteitszorg en ambitie. Scholen hebben zichzelf beoordeeld op basis van een aantal kwaliteitsstandaarden. De kwaliteitsstandaarden behorend bij onderwijsproces, schoolklimaat en veiligheid, en kwaliteitszorg en ambitie zijn met toelichting opgenomen in de bijlage van het juryrapport. Het eigen oordeel van de school is opgenomen in hoofdstuk 3 van dit rapport. De jury voert geen eigen onderzoek uit naar de kwaliteit van deze standaarden. Wel toetst zij of in haar onderzoek naar het excellentieprofiel contra-indicaties naar voren komen die tot een oordeel leiden dat afwijkt van het eigen oordeel van de school. Tijdens het schoolbezoek is de jury gekomen tot de volgende bevindingen ten aanzien van de algemene onderwijskwaliteit van de school. Resultaten Eindresultaten verplicht curriculum: de leerlingen behalen cognitieve leerresultaten in examenvakken en resultaten in door- en uitstroom die gezien kenmerken en beginniveau van de leerlingen ten minste in overstemming zijn met wat van een goede school verwacht mag worden. De havo-afdeling behaalt met haar leerlingen resultaten die gezien de kenmerken en het beginniveau van de leerlingen ten minste in overstemming zijn met wat van een goede school verwacht mag worden. Het slagingspercentage ligt reeds enkele jaren boven het landelijk gemiddelde. De resultaten op de kernvakken liggen rond het landelijk gemiddelde. Wiskunde en scheikunde liggen onder het landelijk gemiddelde in 2014/2015. De vakken Duits, economie, natuurkunde en scheikunde, tekenen en handvaardigheid scoren in het hoogste kwart van de percentielscore. Wat betreft de adviesstructuur na het tweede leerjaar heeft de havo een substantieel deel van de havo/vwo-leerlingen in de havo geplaatst: 35 procent. Resultaten niet verplicht curriculum: de school kan op andere gebieden dan het verplichte curriculum het bereikte niveau zichtbaar maken. De leerling wordt door de school nauwkeurig gevolgd, onder andere via de leerlingenscan waarin de resultaten breed in beeld worden gebracht. Daarnaast wordt de ontwikkeling op verschillende terreinen gevolgd via het SLOB-portfolio van de leerling. In dit portfolio reflecteert de leerling op keuzes die gemaakt worden met betrekking tot LOB en breder. Onderwijsproces Aanbod: het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De school heeft een breed aanbod, zowel regulier als extracurriculair. Het uitgangspunt van het aanbod is zo veel mogelijk aan te sluiten bij de talenten van de leerling op het gebied van sport en cultuur. Dit maakt dat het aanbod afgestemd kan worden op de behoeften van de verschillende talentgroepen. Op individueel leerlingniveau kunnen leerlingen eigen keuzes maken voor verbreding, verdieping of versnelling, eveneens afhankelijk van hun talenten. De koppeling die de school maakt tussen leerpotentieel, ambitie en talent is in het aanbod zichtbaar terug te vinden. Het brede onderwijsaanbod bereidt de leerlingen goed voor op samenleving en vervolgonderwijs. 10

12 Zicht op ontwikkeling: de leraren volgen en analyseren de ontwikkeling van alle leerlingen met als doel het onderwijs voor hen vorm te geven. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De leerlingen worden goed gevolgd in hun ontwikkeling. Hiertoe heeft de school een ruim instrumentarium voorhanden. Docenten volgen de ontwikkelingen van de leerling op cijfermatig niveau. Via de verschillende portfolio s volgt het team de ontwikkeling van de leerlingen op het gebied van jezelf leren kennen, keuzes maken en vaardigheden. Via de leerlingscan is het mogelijk snel een overzicht te krijgen van stappen die de leerling zet op de verschillende gebieden. Didactisch handelen: het didactisch handelen van de leraren stelt de leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De school signaleert grote verschillen tussen docenten in didactisch handelen. Het didactisch repertoire dient volgens docenten en directie te worden uitgebreid vanuit de vragen: hoe weten wij dat een leerling leert en hoe brengen wij de inhoud van de leerstof bij de leerling? De verrijking van het didactisch repertoire onder docenten zal schoolbreed beslag krijgen wanneer de school in haar geheel gaat koersen op het aanbieden van leerstof op basis van de leerbehoeften en ontwikkelingsperspectieven van de leerlingen. Tijdens gesprekken met de jury onderschrijven docenten, ouders en leerlingen de noodzaak van deze onderwijskundige omslag. Leerlingen en docenten geven aan dat binnen de topklassen en thavo het didactisch handelen van de docenten het meest gericht is op differentiatie. In de reguliere groepen wordt minder gedifferentieerd. Dit is een aandachtspunt voor de school en een ontwikkelpunt voor de toekomst, waarvan de school zich ook bewust is. Ondersteuning: leerlingen die dat nodig hebben, ontvangen extra aanbod en ondersteuning. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De school wil talenten ontwikkelen. Voor leerlingen met talenten op het gebied van sport, cultuur en ook anderszins is er een ruim eigen aanbod, zowel regulier als extracurriculair. De school koppelt in haar aanbod leerpotentieel, ambitie en talent. Voor de leerling die extra ondersteuning nodig heeft, is de zorg goed geregeld. De school heeft een omslag gemaakt naar proactief handelen bij een ondersteuningsvraag, waarbij ze de ondersteuning zo veel mogelijk in de reguliere onderwijssetting organiseert. Op basis van een risicoanalyse biedt ze zorg op maat. Vervolgens meet ze wat deze oplevert. Schoolklimaat en veiligheid Schoolklimaat: de school kent een ambitieus en stimulerend klimaat. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De school wordt gekenmerkt door een prettige sfeer met een goede omgang tussen leerlingen en docenten en directie. Leerlingen worden met regelmaat via enquêtes gevraagd naar hun bevindingen ten aanzien van het functioneren van docenten en andere zaken. Leerlingen vertellen dat zij zich serieus genomen voelen en dat er naar hen wordt geluisterd. De leerlingen erkennen en herkennen dat de school recht doet aan talenten en ambities en het leervermogen, en erkennen daarmee het excellentieprofiel van de school. De school heeft een ambitieus en stimulerend klimaat. Veiligheid: schoolleiding en leraren waarborgen een veilige, respectvolle en betrokken omgeving voor leerlingen en leraren. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. Het Valuascollege biedt een veilige omgeving. Directie en docenten waarborgen een veilige, respectvolle en betrokken omgeving. 11

13 Kwaliteitszorg en ambitie Evaluatie en verbetering: de school heeft vanuit haar maatschappelijke opdracht ambities en doelen geformuleerd, evalueert regelmatig de realisatie en verbetert op basis daarvan systematisch haar onderwijs. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De kwaliteitszorg is goed ontwikkeld binnen de school; ze zet daartoe een breed instrumentarium in. De school werkt structureel aan doelen en ambities, bijstellingen vinden plaats op basis van evaluaties. De kwaliteitszorg is vanuit de directie zeer zorgvuldig opgezet en ontwikkeld. Kwaliteitscultuur: de school kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant en integer. De jury heeft in haar onderzoek geen contra-indicaties aangetroffen voor het eigen oordeel van de school. De school kent een professionele kwaliteitscultuur. Vooral de docenten die betrokken zijn bij de talentklassen, bij de topklassen en thavo en bij de versnellings-, verrijkings- en verbredingstrajecten, zijn de dragers van deze kwaliteitscultuur. Zij delen hun kennis en ervaringen met de overige docenten en betrekken hen zo bij de verbetering van het onderwijs op individueel docentenniveau. 4. Conclusie van de jury Het excellentieprofiel van het Valuascollege is helder en krachtig geformuleerd vanuit een waardengedreven visie op mens en samenleving. Het excellentieprofiel krijgt gestalte in een rijk onderwijsaanbod, waarvan leerlingen substantieel gebruikmaken. De onderwijskundige vertaling van het verrijkte aanbod verkeert in een transitie van lesgeven naar leren. De schoolleiding heeft de overtuiging dat een uitdagend leerklimaat garant staat voor hoge meerjarenopbrengsten, indien het onderwijs aansluit bij de leerbehoeften en het ontwikkelingsperspectief van de leerling. De meerjarenopbrengsten van de havo bevestigen deze overtuiging. Het beschreven excellentieprofiel draagt eraan bij dat leerlingen het ontwikkelingsperspectief geschetst bij de instroom in de brugklas realiseren en dat elke leerling een extra kwalificatie haalt naast de verplichte vakken voor zijn diploma. De meerjarenopbrengsten tonen aan dat de havoleerlingen gedurende de afgelopen jaren gemiddeld cijfermatig boven modaal scoren. Het slaagpercentage is hoog en ligt sinds 2013 tussen de 95 en 99 procent. De onderwijskundige transitie zal op termijn de opbrengsten kunnen versterken. Alles overziende is de jury van oordeel dat het Valuascollege op basis van de door de jury waargenomen kenmerken en gerapporteerde bevindingen het predicaat Excellente School havo toekomt. 12

14 Bijlage zelfevaluatie algemene onderwijskwaliteit Voortgezet onderwijs en praktijkonderwijs Scholen hebben zichzelf beoordeeld op basis van onderstaande kwaliteitsstandaarden met bijbehorende omschrijving. Scholen kregen het verzoek hun oordeel te waarderen op deze standaarden en dit oordeel te onderbouwen. Deze inbreng is opgenomen in het juryrapport over de school. 1. ONDERWIJSPROCES 1.1 Aanbod Het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De leraren bieden een breed, eigentijds en op de kerndoelen gebaseerd aanbod; het eigenaarschap van het aanbod ligt bij het team. Het is dekkend voor de examenprogramma s. Binnen de kaders van de wet maken zij keuzen in het aanbod, waardoor zij deze afstemmen op de onderwijsbehoeften die kenmerkend zijn voor de leerlingenpopulatie. De school heeft bovendien een aanbod voor de referentieniveaus taal en rekenen. Het aanbod sluit aan op het niveau van de leerlingen bij binnenkomst van de school en bereidt hen voor op het aanbod bij de start van het vervolgonderwijs. Daar tussenin verdelen de leraren de leerinhouden evenwichtig en in samenhang over de leerjaren en ze geven de leerlingen voldoende tijd om zich het aanbod eigen te maken. Er gaat geen lestijd onnodig verloren en leerlingen benutten het geboden onderwijsprogramma maximaal. Het aanbod draagt bij aan de basiswaarden van de democratische rechtsstaat. 1.2 Zicht op ontwikkeling De school volgt en analyseert de ontwikkeling van alle leerlingen met als doel het onderwijs voor hen vorm te geven. De leraren verzamelen voortdurend systematische informatie over de ontwikkeling van hun leerlingen. Zij gaan regelmatig na in welke mate de leerlingen profiteren van het geboden onderwijs en hoe de ontwikkeling van leerlingen verloopt uitgaand van de eigen capaciteiten en ten opzichte van leeftijdgenoten. Wanneer leerlingen het onderwijs niet genoeg lijken te benutten, gaat de school na waar de ontwikkeling stagneert en wat mogelijke verklaringen hiervoor zijn. De leraren gebruiken al deze informatie vervolgens om het onderwijs af te stemmen op de onderwijsbehoeften van zowel groepen leerlingen als individuele leerlingen. De leraren hanteren daarbij een cyclische aanpak. 1.3 Didactisch handelen Het didactisch handelen van de leraren stelt de leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling. De leraren plannen en structureren hun handelen met behulp van de informatie die zij over de leerlingen hebben, en stimuleren een brede ontwikkeling. Het team handelt op basis van een samenhangend en consistent pedagogisch-didactisch concept. De leraren zorgen voor effectieve instructies: aansprekend, doelmatig en interactief. Ze geven blijk van hoge verwachtingen en reageren positief op de inbreng van leerlingen, waardoor deze zich ondersteund en uitgedaagd voelen. Bij de instructies en opdrachten gebruiken de leraren passende vakdidactische principes en werkvormen. Ook zorgen zij ervoor dat het niveau van hun lessen past bij het beoogde eindniveau. Zij stemmen de instructies en opdrachten af op de behoeften van groepen en individuele leerlingen, zodat alle leerlingen actief, gemotiveerd en betrokken zijn en de beschikbare tijd effectief besteden. Tijdens de (leer)activiteiten gaan de leraren na of de leerlingen de leerstof en de opdrachten begrijpen. Daarbij geven de leraren de leerlingen directe en individuele feedback op hun werken en leren. 1.4 Ondersteuning Leerlingen die dat nodig hebben, ontvangen extra aanbod en ondersteuning. De school heeft voor leerlingen met bijzondere ondersteuningsbehoeften extra aanbod en begeleiding gepland. Deze ondersteuning is gericht op het (ontwikkelings)perspectief van de 13

15 leerling. Voor de leerlingen die structureel onderwijsaanbod krijgen op een ander niveau dan de leeftijdsgroep of extra bekostigd worden vanuit het samenwerkingsverband, stelt de school een (ontwikkelings)perspectief op. De school evalueert regelmatig of de extra ondersteuning het gewenste effect heeft en stelt deze zo nodig bij. 2. SCHOOLKLIMAAT & VEILIGHEID 2.1 Schoolklimaat De school kent een ambitieus en stimulerend klimaat. De schoolleiding en de leraren creëren een stimulerend en ambitieus pedagogisch en didactisch klimaat. Er zijn duidelijke regels en er heerst een voorspelbaar en betrouwbaar positief klimaat waarin afspraken nagekomen worden. Schoolleiding en leraren kennen een focus op persoonlijke ontwikkeling en leren, waarin alle leerlingen gezien worden en zich betrokken voelen bij de schoolgemeenschap. Het schoolklimaat is ondersteunend voor de cognitieve en sociale ontwikkeling. Voor elke leerling is een leraar beschikbaar die zijn/haar ontwikkeling volgt en aanspreekpunt is bij problemen (mentor). 2.2 Veiligheid Schoolleiding en leraren waarborgen een veilige, respectvolle en betrokken omgeving voor leerlingen en leraren. Schoolleiding en leraren waarborgen de veiligheid van de school en de omgeving voor alle leerlingen en het personeel. Leerlingen, leraren, schoolleiding en overig personeel gaan respectvol en betrokken met elkaar om. De leraren brengen leerlingen sociale competenties bij en tonen voorbeeldgedrag. Schoolleiding en leraren voorkomen pesten, agressie en geweld in elke vorm en treden zo nodig snel en adequaat op. De school heeft daarvoor een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen, registreren, afhandelen en evalueren van incidenten. Het beleid voorziet ook in een regelmatige meting van de veiligheidsbeleving van de leerlingen en het personeel. De school heeft een vertrouwenspersoon. Alle betrokkenen kennen dit beleid. 3. KWALITEITSZORG EN AMBITIE 3.1 Evaluatie en verbetering De school heeft vanuit haar maatschappelijke opdracht ambities en doelen geformuleerd, evalueert regelmatig de realisatie en verbetert op basis daarvan systematisch haar onderwijs. De school weet rekening houdend met haar maatschappelijke opdracht en kenmerken van de leerlingenpopulatie waarin zij zich wil onderscheiden, c.q. profileren, en heeft daaruit toetsbare doelen afgeleid voor de korte en middellange termijn. De kwaliteitszorg heeft in elk geval betrekking op de resultaten, het onderwijsproces waaronder het aanbod, het schoolklimaat en de veiligheid. De schoolleiding en de leraren beoordelen systematisch maatregelen en instrumenten om te waarborgen dat het personeel bekwaam is en deze bekwaamheid onderhoudt. De school betrekt onafhankelijke deskundigen en belanghebbenden bij deze beoordeling en analyseert de relatie tussen de resultaten en de financiële voorzieningen en wettelijke vereisten. De evaluaties leiden tot toegankelijke managementinformatie. Waar nodig voert de school planmatig verbeteringen door die voldoende ambitieus zijn en aansluiten bij de evaluaties. 3.2 Kwaliteitscultuur De school kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant en integer. Het beleid van de school om haar visie op de onderwijskwaliteit en ambities te realiseren, wordt door de leraren breed gedragen. Er is een grote bereidheid om gezamenlijk het onderwijs te verbeteren. Het bestuur en de schoolleiding vertonen onderwijskundig leiderschap en kwaliteitsbewustzijn. Er wordt gehandeld vanuit een duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling tussen alle geledingen in de instelling. De schoolleiding, leraren en het ondersteunend personeel werken gezamenlijk aan een voortdurende verbetering van hun professionaliteit. Leraren en andere betrokkenen bij de school werken resultaatgericht, zijn aanspreekbaar op gemaakte afspraken en zijn zich bewust van de effecten van hun handelen op de onderwijskwaliteit en op de ontwikkeling van de leerlingen. De 14

16 school werkt vanuit een transparante en integere cultuur waarin sprake is van zichtbaar zorgvuldig handelen. 15