Stichting Pensioenfonds Ricoh Nederland Statuten

Transcriptie

1 Stichting Pensioenfonds Ricoh Nederland Statuten BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN Artikel 1 In deze statuten en de krachtens deze statuten vastgestelde reglementen wordt verstaan onder: a. het fonds: de stichting "Stichting Pensioenfonds Ricoh Nederland", gevestigd te 's-hertogenbosch; b. de werkgever: de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Ricoh Nederland B.V., gevestigd te s-hertogenbosch, en aan haar gelieerde ondernemingen. Het bestuur van het fonds kan - met instemming van de directie - bepalen dat andere ondernemingen als werkgever tot het fonds kunnen worden toegelaten. Hierbij bepaalt het fonds tevens onder welke voorwaarden toelating van andere ondernemingen plaatsvindt; c. de werknemer: degene die krachtens een arbeidsovereenkomst naar burgerlijk recht arbeid verricht voor werkgever; d. de directie: de directie van Ricoh Nederland B.V., gevestigd te 's-hertogenbosch; e. het bestuur: het bestuur van het fonds; f. de deelnemer: de werknemer of gewezen werknemer die op grond van een pensioenovereenkomst pensioenaanspraken verwerft jegens het fonds; g. de algemene vergadering: de algemene vergadering van deelnemers; h. de verzekeraar: één of meer verzekeraars in het bezit van een vergunning, verleend door De Nederlandsche Bank, die op grond van de Wet financieel toezicht in Nederland het bedrijf van een levensverzekeraar of schadeverzekeraar mogen uitoefenen; i. de gewezen deelnemer: de werknemer of gewezen werknemer door wie op grond van een pensioenovereenkomst geen pensioen meer wordt verworven en die bij beëindiging van de deelneming een pensioenaanspraak heeft behouden jegens het fonds; j. de pensioengerechtigde: persoon voor wie op grond van een pensioenovereenkomst het pensioen is ingegaan; k. het pensioenreglement: de door het fonds opgestelde regeling(en) met betrekking tot de verhouding tussen pensioenuitvoerder en deelnemer; l. De Nederlandsche Bank: De Nederlandsche Bank N.V.; NAAM EN ZETEL Artikel 2 Het fonds draagt de naam: STICHTING PENSIOENFONDS RICOH NEDERLAND. Het fonds is gevestigd te 's- Hertogenbosch. DOEL EN WERKINGSFEER Artikel 3 1. Het fonds heeft tot doel het uitkeren of doen uitkeren van pensioenen en andere soortgelijke uitkeringen aan de deelnemers, gewezen deelnemers en hun nagelaten betrekkingen. 2. De werkingsfeer van het fonds betreft de werkgever in de zin van deze statuten. 3. De wijze waarop en de voorwaarden waaronder deze pensioenen en andere uitkeringen worden verstrekt, worden geregeld in afzonderlijke pensioenreglementen en/of andere reglementen, vast te stellen door het bestuur, onder goedkeuring van de directie. De andere uitkeringen als bedoeld in dit lid zullen de verplichtingen van het fonds met betrekking tot het verlenen of doen verlenen van pensioenen niet in gevaar brengen. 4. Het fonds stelt een actuariële en bedrijfstechnische nota vast. De nota voldoet aan de eisen die De Nederlandsche Bank daaraan stelt. 5. Het bestuur legt de in het vorige lid bedoelde nota alsmede iedere wijziging daarvan binnen twee weken na totstandkoming van die wijziging over aan De Nederlandsche Bank.

2 MIDDELEN Artikel 4 De bezittingen en inkomsten van het fonds bestaan uit: a. het vermogen van het fonds; b. bijdragen van de werkgever; c. bijdragen van de deelnemer; d. uitkeringen aan het fonds door de verzekeraar; e. opbrengsten van beleggingen; f. overige inkomsten, waaronder donaties en legaten, met dien verstande dat erfstellingen niet anders dan onder het voorrecht van boedelbeschrijving aanvaard mogen worden. BELEGGINGEN Artikel 5 1. Het beleggingsbeleid van het fonds is in overeenstemming met de prudent-person-regel. Het fonds stelt het beleggingsbeleid vast in de verklaring inzake beleggingsbeginselen die is opgenomen in de actuariële- en bedrijfstechnische nota. 2. Vorderingen van het fonds op de werkgever alsmede beleggingen in aandelen in die werkgever zijn toegelaten tot een bedrag gelijk aan het twintigste deel van de bezittingen van het fonds, vermeerderd met een bedrag gelijk aan de vrije reserves van het fonds. Het bedrag van deze vorderingen en aandelen mag evenwel het tiende deel van de bezittingen van het fonds niet overschrijden. 3. In afwijking van lid 1 van dit artikel worden de daartoe beschikbare gelden belegd door de verzekeraar indien en voor zover het fonds de voor pensioenen bestemde gelden heeft aangewend tot het herverzekeren van de uit deze statuten en het pensioenreglement en/of andere reglementen voortvloeiende verplichtingen. 4. Het fonds is bevoegd om het beheer van het vermogen geheel of gedeeltelijk over te dragen aan een of meer derden. HET BESTUUR Artikel 6 1. Het fonds wordt bestuurd door een bestuur, bestaande uit zeven personen. 2. het bestuur is als volgt samengesteld: a. een voorzitter; b. een secretaris; c. vijf leden. De voorzitter heeft de leiding van alle bestuurswerkzaamheden. Hij heeft de leiding van de bestuursvergaderingen. De secretaris houdt de notulen van de bestuursvergaderingen. Hij voert de correspondentie namens het bestuur en is verantwoordelijk voor het archief. 3. Een benoeming als bestuurslid vindt slechts plaats onder de opschortende voorwaarde dat De Nederlandsche Bank na beoordeling van de vraag of de deskundigheid van het bestuur voldoende is en of de betrouwbaarheid van de betrokken persoon buiten twijfel staat niet laat weten niet in te stemmen met de voorgenomen benoeming. Dit geldt ook in het geval van een herbenoeming. In dit kader worden onder (her)benoeming zowel het opnieuw aanwijzen van een bestuurslid door de werkgever als wel (her)verkiezing door de deelnemers als vertegenwoordiger van de deelnemers verstaan. Het bestuur brengt elke wijziging in de samenstelling van het bestuur vooraf ter kennis van De Nederlandsche Bank. Indien De Nederlandsche Bank niet binnen zes weken na ontvangst van de melding of na de ontvangst van gevraagde nadere gegevens of inlichtingen heeft laten weten niet in te stemmen met de voorgenomen benoeming is voldaan aan de opschortende voorwaarde. Indien De Nederlandsche Bank niet instemt met de benoeming en daartegen niet tijdig een rechtsmiddel is ingesteld of op het ingestelde rechtsmiddel onherroepelijk ten nadele van de betrokken persoon uitspraak is gedaan, wordt met in achtneming van het gestelde in deze statuten een andere persoon als bestuurslid benoemd. 4. Indien er ten aanzien van een persoon die als bestuurslid is benoemd een wijziging optreedt in de antecedenten, deelt het bestuur dit, zodra het daarvan kennis neemt, onverwijld aan De Nederlandsche Bank mee.

3 5. Indien de De Nederlandsche Bank in verband met de mededeling als bedoeld in het vorige lid een aanwijzing geeft die daartoe aanleiding geeft, wordt de betrokken persoon geschorst als bestuurslid. Indien niet tijdig tegen de aanwijzing een rechtsmiddel is ingesteld of op het ingestelde rechtsmiddel onherroepelijk uitspraak ten nadele van de betrokken persoon is gedaan, wordt de betrokken persoon ontslagen als bestuurslid en wordt conform deze statuten een ander persoon als bestuurslid benoemd. Indien op het ingestelde rechtsmiddel definitief ten voordele van de betrokken persoon uitspraak is gedaan, wordt de betrokken persoon in zijn taken als bestuurslid hersteld. 6. Drie bestuursleden (A) worden benoemd door de directie, waaronder de voorzitter die in functie wordt benoemd. De door de directie benoemde leden behoeven geen deelnemer te zijn. 7. Twee van de drie bestuursleden (B) worden door de deelnemers uit de deelnemers of uit de gewezen deelnemers gekozen. Het derde lid van de bestuursleden namens de deelnemers (B) wordt door de Ondernemingsraad voorgedragen. De secretaris behoort tot de bestuursleden (B). De secretaris wordt door de bestuursleden (B) uit hun midden gekozen, telkens voor de tijd van één jaar. De aftredende is terstond herkiesbaar. 8. Eén bestuurslid (C) wordt gekozen door de pensioengerechtigden. 9. De door de directie aangewezen bestuursleden worden benoemd voor onbepaalde tijd. Zij kunnen te allen tijde door de directie worden ontslagen. 10. De door de deelnemers en pensioengerechtigden gekozen bestuursleden worden benoemd voor de tijd van vier jaar. Volgens een door het bestuur vastgesteld rooster treedt telkens één van de door de deelnemers benoemde bestuursleden af. Tevens treedt een vertegenwoordiger van de deelnemers of pensioengerechtigden als bestuurslid af op grond van een besluit van respectievelijk de deelnemers of pensioengerechtigden. Teneinde tot zulk een besluit te komen zal - zo veel mogelijk - dezelfde procedure worden gevolgd als die, welke wordt toegepast bij de verkiezing van een vertegenwoordiger der deelnemers dan wel pensioengerechtigden tot bestuurslid. 11. Het bestuurslidmaatschap eindigt: a. door overlijden; b. door bedanken; c. door ommekomst van de termijn waarvoor het bestuurslid is benoemd; d. voor een bestuurslid (A): door ontslag door de directie; e. voor een bestuurslid (B): zodra hij ophoudt werknemer van de werkgever te zijn; De gewezen deelnemer behoudt echter het recht zich terstond herkiesbaar te stellen. f. bij verlies van het vrije beheer of de vrije beschikking over zijn vermogen; g. door ontslag door de Rechtbank; h. door een daartoe strekkend besluit van het bestuur, als bedoeld in lid 12 van dit artikel. 12. Met in achtneming van het bepaalde in lid 13 van dit artikel, kan een bestuurslid door het bestuur worden geschorst of ontslagen indien het desbetreffende bestuurslid: a. naar het oordeel van het bestuur niet (naar behoren) functioneert; b. zich schuldig maakt aan wanbeheer; c. in gebreke blijft te voldoen aan de aan het bestuurslidmaatschap gestelde verplichtingen of handelt in strijd met de statuten of reglementen van het fonds; d. naar het oordeel van het bestuur gedragingen verricht waardoor de goede naam of de belangen van het fonds worden geschaad; e. een taak of functie uitvoert die niet verenigbaar is met het bestuurslidmaatschap; f. handelt in strijd met enigerlei wettelijke bepaling; g. naar het oordeel van het bestuur de bestuursvergaderingen niet frequent bezoekt; h. in strijd handelt met de door het bestuur opgestelde gedragregels. Een bestuursbesluit tot schorsing of ontslag geschiedt schriftelijk door het bestuur met opgave van redenen en is onmiddellijk van kracht. 13. Het bestuurslid over wiens schorsing of ontslag wordt beraadslaagd in de gevallen als genoemd in het vorige lid, wordt in de desbetreffende vergadering de gelegenheid geboden om te worden gehoord en heeft het recht om zich te verdedigen of te verantwoorden. In afwijking van het bepaalde in artikel 7 leden 5, 6 en 7, dient een besluit tot schorsing te worden genomen met gekwalificeerde meerderheid in een vergadering waarbij alle bestuursleden aanwezig zijn met dien verstande dat de stem van het bestuurslid over wiens schorsing wordt beraadslaagd buiten beschouwing wordt gelaten. Een schorsing die niet wordt gevolgd binnen drie maanden door een besluit tot verlenging van de schorsing of ontslag eindigt door het verloop van die termijn. In afwijking van het bepaalde in artikel 7 leden 5, 6 en 7, dient een besluit tot ontslag te worden genomen met gekwalificeerde meerderheid in een vergadering waarbij alle bestuursleden aanwezig zijn met dien verstande dat de stem van het bestuurslid over wiens ontslag wordt beraadslaagd buiten beschouwing wordt gelaten.

4 14. Het bestuur kan - ingeval een bestuurslid naar het oordeel van het bestuur onvoldoende functioneert de benoemende partij vragen een ander bestuurslid te benoemen. 15. Het bestuur legt een procedure vast voor een periodieke evaluatie van het functioneren van het bestuur als geheel en van de individuele bestuursleden. 16. In een vacature binnen het bestuur moet binnen drie maanden worden voorzien. Een aan het eind van een zittingsperiode aftredend bestuurslid kan terstond opnieuw worden benoemd. Bij opvulling van een tussentijdse vacature neemt het nieuwe bestuurslid op het rooster van aftreden de plaats in van zijn voorganger. 17. Het bestuur en de overige personen die het beleid van het fonds bepalen of mede bepalen richten zich bij de vervulling van hun taak naar de belangen van de bij het fonds betrokken deelnemers, gewezen deelnemers, andere aanspraakgerechtigden, de pensioengerechtigden en de werkgever en zorgen ervoor dat dezen zich door hen op evenwichtige wijze vertegenwoordigd kunnen voelen. Mochten in het bestuur om welke reden dan ook één of meer leden ontbreken, dan vormen de overblijvende bestuursleden niettemin een wettig bestuur, onverminderd de verplichting om zo spoedig mogelijk te voorzien in de vacature(s). 18. Het bestuur kan een administrateur benoemen, die onder verantwoordelijkheid van het bestuur, administratieve werkzaamheden voor het fonds zal verrichten. De administrateur is van al zijn daden en werkzaamheden met betrekking tot het fonds verantwoording verschuldigd aan het bestuur. De aanstelling geschiedt schriftelijk en gaat vergezeld van een instructie voor de administrateur. 19. Alle bestuursleden en de administrateur zijn geheimhouding verschuldigd ten aanzien van alle persoonlijke gegevens van de deelnemers, gewezen deelnemers en andere belanghebbenden, waarvan zij uit hoofde van hun functie kennis dragen, ook na beëindiging van hun functie. 20. De bestuursleden genieten als zodanig geen enkele bezoldiging; reis- of verblijfkosten en andere uitgaven, in het belang van het fonds gedaan, zulks ter beoordeling van het bestuur, worden evenwel door het fonds vergoed. 21. Ieder der bestuursleden is bevoegd een deskundige te raadplegen, alsmede zich krachtens een bestuursbesluit, waarbij ten minste één/vierde der bestuursleden zich daarvoor heeft uitgesproken, ter vergadering van het bestuur door een deskundige te laten bijstaan. 22. Het bestuur zorgt ervoor dat belanghebbenden op gemakkelijke wijze van de geldende statuten en reglementen kunnen kennisnemen. 23. Iedere bepaling die het lidmaatschap van het bestuur onmogelijk maakt op grond van het bereikt hebben van een bepaalde leeftijd is nietig. BESTUUR EN BELEID Artikel 6a 1. Het bestuur is belast met het bepalen van het beleid van het fonds. Het bestuur kan het bepalen van het dagelijks beleid of onderdelen daarvan overlaten aan ten minste twee van zijn leden. Op de personen aan wie het (mede)- bepalen van het dagelijks beleid wordt gedelegeerd is artikel 6 leden 3 tot en met 5 van overeenkomstige toepassing. 2. Het beleid van het fonds wordt bepaald of mede bepaald door personen die deskundig zijn in verband met de uitoefening van het bedrijf van het fonds. 3. Delegatie of uitbesteding van het bepalen van het dagelijks beleid of onderdelen daarvan door het bestuur is mogelijk op basis van een gedetailleerde vastlegging van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de personen of instellingen, aan wie delegatie of uitbesteding plaatsvindt. Die gedetailleerde beschrijving wordt door het bestuur opgesteld. DESKUNDIGHEIDSPLAN EN GEDRAGSCODE. Artikel 6b 1. Het bestuur stelt een deskundigheidsplan op krachtens de Principes voor goed pensioenfondsbestuur, zoals geformuleerd door de Stichting van de Arbeid op zestien december tweeduizend vijf ( ). 2. Het bestuur stelt een gedragscode op voor de bestuurders en medewerkers van het fonds ter voorkoming van belangenconflicten en van misbruik en oneigenlijk gebruik van de bij het fonds aanwezige informatie. Die gedragscode voldoet aan de eisen die De Nederlandsche Bank daaraan stelt.

5 WERKWIJZE VAN HET BESTUUR Artikel 7 1. Het bestuur vergadert zo dikwijls als de voorzitter zulks wenselijk acht, doch ten minste één keer per jaar ter behandeling van de jaarstukken. 2. De bestuursvergaderingen worden gehouden zodra twee der bestuursleden de wens daartoe te kennen geven. Indien de voorzitter of de secretaris niet binnen drie weken nadien een vergadering bijeengeroepen heeft, is de verzoeker bevoegd door middel van een schriftelijke convocatie een vergadering bijeen te roepen op een termijn van ten minste vijf dagen. 3. De vergaderingen worden geleid door de voorzitter van het bestuur; bij diens afwezigheid zullen de bestuursleden (A) uit hun midden een plaatsvervangend voorzitter aanwijzen. 4. Van het verhandelde in de vergaderingen worden notulen gehouden door de secretaris of door één der andere aanwezigen, door de voorzitter daartoe aangezocht. De notulen worden getekend door voorzitter en secretaris, dan wel degene die alsdan zodanig functioneert, na voorlezing in en goedkeuring voor de volgende vergadering. 5. Het bestuur kan ter vergadering alleen dan geldige besluiten nemen indien ten minste drie bestuursleden, waaronder de voorzitter en ten minste één bestuurslid (B), ter vergadering aanwezig of vertegenwoordigd zijn. Een bestuurslid kan zich ter vergadering door een medebestuurslid laten vertegenwoordigen op overlegging van een schriftelijke, ter boordeling van de voorzitter der vergadering voldoende, volmacht. Eén lid kan ten hoogste één ander lid vertegenwoordigen. 6. Het bestuur kan ook buiten de vergadering besluiten nemen, mits alle bestuursleden in de gelegenheid zijn gesteld schriftelijk, per telefax of per hun mening te uiten. Van een aldus genomen besluit wordt onder bijvoeging van de ingekomen antwoorden door de secretaris een relaas opgemaakt. 7. Ieder bestuurslid heeft het recht tot het uitbrengen van één stem; de voorzitter heeft echter twee stemmen. Bij afwezigheid van de voorzitter zal, indien deze zich niet heeft laten vertegenwoordigen door een medebestuurslid, de conform lid 3 aangewezen plaatsvervangend voorzitter recht hebben tot het uitbrengen van drie stemmen. Voor zover de statuten geen grotere meerderheid voorschrijven worden alle bestuursbesluiten genomen met volstrekte meerderheid der geldig uitgebrachte stemmen der ter vergadering aanwezige of vertegenwoordigde bestuursleden. Een besluit is slechts rechtsgeldig indien dit door ten minste één bestuurslid (A) en één bestuurslid (B) wordt ondersteund. Bij staking van stemmen wordt het voorstel geacht te zijn verworpen. 8. Alle stemmingen ter vergadering geschieden mondeling, tenzij de voorzitter een schriftelijke stemming gewenst acht of één der stemgerechtigden dit vóór de stemming verlangt. Schriftelijke stemming geschiedt anoniem. 9. Blanco stemmen worden beschouwd als niet te zijn uitgebracht. Zij tellen wel mee ter bepaling van enig quorum. 10. In alle geschillen omtrent stemmingen, niet bij de statuten of reglementen voorzien, beslist de voorzitter. BESTUURSBEVOEGDHEID Artikel 8 1. Het bestuur is belast met het besturen van het fonds. 2. Het bestuur heeft de gehele leiding van zaken en is bevoegd tot alle daden, zowel van beheer als van beschikking, welke verband houden met de doelstelling van het fonds. 3. Het bestuur is bevoegd te besluiten tot het aangaan van overeenkomsten tot verkrijging, vervreemding en bezwaring van registergoederen mits in alle gevallen op grond van een met drie/vierde meerderheid van stemmen genomen bestuursbesluit in een vergadering waarin alle in functie zijnde bestuursleden aanwezig of vertegenwoordigd zijn. 4. Het bestuur draagt zorg voor de inschrijving van het fonds en van alle bestuurders en de mutaties daarin in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel en Fabrieken. VERTEGENWOORDIGING Artikel 9 1. Het fonds wordt in en buiten rechte vertegenwoordigd door: één bestuurslid (A) en één bestuurslid (B of C) gezamenlijk, dan wel door het gehele bestuur. 2. Stukken en bescheiden, uitgaande van het bestuur, worden namens het bestuur door de voorzitter en de secretaris getekend of door de in artikel 6 lid 18 genoemde administrateur, voor zover het zaken betreft, daartoe in zijn instructie aangewezen.

6 BOEKJAAR Artikel Het boekjaar van het fonds is gelijk aan het kalenderjaar. 2. Het bestuur stelt jaarlijks binnen zes maanden na afloop van het boekjaar de jaarrekening en het jaarverslag vast overeenkomstig titel 9 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, met dien verstande dat de in artikel 360, derde lid, 396 en 397 van genoemd wetboek geformuleerde uitzonderingen niet van toepassing zijn. 3. Het bestuur legt aan de Nederlandsche Bank periodiek en binnen de daartoe vastgestelde termijnen de staten over zoals voorgeschreven in artikel 147 van de Pensioenwet. 4. De jaarstukken worden ten kantore van het fonds, jaarlijks uiterlijk op één juni, gedurende vier weken ter inzage van de deelnemers gelegd. Indien niet binnen deze termijn door tenminste tien procent (10%) van het aantal deelnemers schriftelijk bezwaren tegen het gevoerde beleid zijn ingebracht, wordt het bestuur geacht voor het betreffende boekjaar te zijn gedechargeerd. Indien binnen de hiervoor genoemde termijn van vier weken door tenminste tien procent (10%) van het aantal deelnemers schriftelijk bezwaren tegen het gevoerde beleid zijn ingebracht, wordt een algemene vergadering belegd. Het bestuur is dan gedechargeerd, indien de jaarstukken met meerderheid van stemmen worden goedgekeurd. 5. De jaarrekening als bedoeld in lid 2 moet zijn voorzien van een verklaring van een accountant als bedoeld in artikel 393, eerste lid, van boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. ALGEMENE VERGADERING Artikel Algemene vergaderingen zullen worden bijeengeroepen wanneer dit op grond van de statuten noodzakelijk is. Tevens wordt de algemene vergadering bijeengeroepen indien het bestuur zulks nodig oordeelt of wanneer ten minste één/vierde deel van het aantal deelnemers zulks schriftelijk aan het bestuur heeft verzocht. 2. De deelnemers worden tenminste zeven dagen voor de dag van de vergadering - de dag van de vergadering niet meegerekend- opgeroepen door publicatie op de daarvoor bestemde plaatsen in de lokalen en kantoren van de werkgever. 3. In spoedeisende gevallen - ter beoordeling van de voorzitter van het bestuur - kan van bovenstaande termijnen worden afgeweken. 4. Iedere deelnemer heeft één stem. 5. Iedere deelnemer kan in de algemene vergadering ten hoogste één andere deelnemer vertegenwoordigen en voor hem stem uitbrengen. De schriftelijke machtiging moet vóór aanvang van de vergadering bij hem, die de leiding van de vergadering heeft, worden ingeleverd. 6. Besluiten worden genomen met meerderheid van de stemmen der ter vergadering aanwezige en vertegenwoordigde deelnemers. Bij staking van stemmen wordt het voorstel geacht te zijn verworpen; bij staking van stemmen over personen beslist het lot. 7. Elke stemming geschiedt schriftelijk en is geheim. Hiervan kan worden afgeweken mits geen der aanwezige deelnemers zich hier tegen verzet. REFERENDUM Artikel Indien op grond van het bepaalde in de statuten een referendum onder de deelnemers moet worden gehouden, zal het bestuur tenminste veertien dagen vóór de datum, waarop het referendum is vastgesteld; aan de deelnemers een door het bestuur gewaarmerkt stembiljet doen toekomen. Dit stembiljet staat niet op naam van de stemgerechtigde. Dit stembiljet gaat vergezeld van een aan het bestuur geadresseerde envelop, waarin het stembiljet moet worden gesloten. 2. Stembiljetten, ingevuld door de betrokken deelnemer zelve, moeten uiterlijk op de datum van het referendum in het bezit van het bestuur zijn. Binnen een week na het referendum worden de enveloppen in een daartoe uitdrukkelijk bijeengeroepen bestuursvergadering geopend en de stemmen geteld. Het bestuur maakt van de telling der stemmen een verslag en doet hiervan mededeling aan de deelnemers. Elke deelnemer heeft één stem. Indien het stembiljet andere mededelingen bevat dan die, noodzakelijk voor het referendum, wordt dit biljet als van onwaarde beschouwd en niet meegeteld. 3. Indien het betreft een referendum voor een vacature in het bestuur, worden de namen van de kandidaten op het stembiljet vermeld. 4. Tenzij anders in de statuten is bepaald, wordt geacht de goedkeuring van de deelnemers te zijn verkregen, indien minder dan de helft van alle deelnemers heeft tegengestemd.

7 5. Indien een referendum wordt gehouden onder een bepaalde groep van deelnemers, gelden bovenstaande regels mutatis mutandis. VERKIEZING VAN DE VERTEGENWOORDIGERS DER DEELNEMERS IN HET BESTUUR Artikel Binnen veertien dagen na het ontstaan van een vacature in het bestuur betreffende een vertegenwoordiger die door deelnemers wordt gekozen zal het bestuur daarvan schriftelijk kennis geven aan de deelnemers. Deze kennisgeving vermeldt voorts de naam van de (gewezen) deelnemer, die het bestuur tot kandidaat stelt ter voorziening in de vacature, alsmede de datum vóór welke de deelnemers tegenkandidaten kunnen stellen, waartoe de deelnemers een termijn van ten minste acht dagen zal worden gelaten. Voor de rechtsgeldigheid van de stelling van een tegenkandidaat is vereist, dat: a. de betrokkene tevoren schriftelijk heeft verklaard, dat hij een bestuursfunctie wil aanvaarden; b. de tegenkandidaatstelling tijdig is geschied bij geschrift, gericht aan het bestuur en ondertekend door ten minste tien deelnemers. 2. Indien tegenkandidaten niet of niet rechtsgeldig zijn gesteld, is de door het bestuur gestelde kandidaat gekozen, waarvan het bestuur schriftelijk kennisgeving doet aan de deelnemers. Indien wel één of meer tegenkandidaten rechtsgeldig zijn gesteld, bepaalt het bestuur de datum waarop een referendum zal worden gehouden ter verkiezing van het ontbrekende bestuurslid. De verkiezing is beperkt tot de rechtsgeldig gestelde kandidaat en tegenkandidaat (kandidaten). 3. Elke deelnemer heeft een stem. Blanco stemmen worden als niet-uitgebrachte stemmen beschouwd. De kandidaat, die het grootste aantal stemmen heeft, is gekozen. Bij een gelijk aantal stemmen beslist het lot. 4. Indien de vacature van het bestuurslid die namens de Ondernemingsraad is voorgedragen vacant komt, zal de Ondernemingsraad een nieuw bestuurslid voordragen. VERKIEZING VAN DE PENSIOENGERECHTIGDE IN HET BESTUUR Artikel 13a Hetgeen in artikel 13 leden 1 tot en met 3 is bepaald omtrent de verkiezing van een vertegenwoordiger van de deelnemers in het bestuur is eveneens van toepassing op de verkiezing van de vertegenwoordiger van de pensioengerechtigden. Hierbij dient waar deelnemer staat te worden gelezen pensioengerechtigde. HUISHOUDELIJK REGLEMENT Artikel 14 Het bestuur stelt een huishoudelijk reglement vast. Hierin kunnen nadere regelingen worden getroffen voor de werkzaamheden en taak verdeling van het bestuur, voor stemprocedures en voor andere zaken de interne organisaties van het bestuur betreffende. Het huishoudelijk reglement mag niet in strijd zijn met de wet of de statuten. WIJZIGING IN STATUTEN EN REGLEMENTEN Artikel Het bestuur is bevoegd de statuten en de krachtens deze statuten vastgestelde reglementen te wijzigen. 2. Een besluit tot statutenwijziging kan slechts genomen worden in een vergadering waarin ten minste drie vierde van de bestuursleden aanwezig of vertegenwoordigd is. 3. Statutenwijziging moet op straffe van nietigheid bij notariële akte tot stand komen. Het bestuur is verplicht een authentiek afschrift van de wijziging en de gewijzigde statuten neer te leggen ten kantore van het Handelsregister van de Kamer van Koophandel en Fabrieken. ACCOUNTANT Artikel 16 Door het bestuur wordt een registeraccountant benoemd, die tot taak heeft op de boekhouding geregeld toezicht te houden, alsmede aan de directie en het bestuur jaarlijks schriftelijk verslag uit te brengen omtrent de financiële toestand van het fonds en een jaarlijks overzicht te verstrekken van de inkomsten en uitgaven van het fonds. De accountant kan te allen tijde door het bestuur worden ontslagen.

8 ACTUARIS Artikel 17 Het bestuur benoemt een actuaris (Actuarieel Genootschap) die tot taak heeft jaarlijks de premiereserve te berekenen en na te gaan of de in het (de) reglement(en) in het vooruitzicht gestelde pensioenen en uitkeringen voldoende gedekt geacht kunnen worden. De actuaris bepaalt, in overleg met het bestuur, de nodige premies en/of koopsommen en brengt jaarlijks een verslag uit aan de directie en het bestuur. Voorts adviseert de actuaris het bestuur op pensioentechnisch en actuarieel terrein alsmede, desgevraagd, ten aanzien van het beleggingsbeleid. De actuaris kan te allen tijde door het bestuur worden ontslagen. ONTBINDING EN LIQUIDATIE Artikel Tot ontbinding van het fonds kan slechts worden besloten bij besluit van het bestuur. 2. Het fonds zal in elk geval in liquidatie treden, wanneer alle werkgevers geliquideerd zijn, zonder dat zijn bedrijf in de tegenwoordige of gewijzigde vorm wordt voortgezet en ook indien geen begunstigde of te begunstigen personen in de zin van de statuten en reglementen meer aanwezig zijn. 3. De bestuursleden zijn met de vereffening van de zaken van het fonds belast. Het bestuur zal zorg dragen voor inschrijving van de ontbinding bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. 4. Het bestuur is verplicht bij liquidatie de belangen der begunstigden en overige belanghebbenden te regelen op basis van de geldende statuten en reglementen. 5. Indien daarna enig saldo overblijft, zal dit worden aangewend in overeenstemming met het doel van het fonds. 6. Indien gedurende de tijd, dat het fonds in liquidatie verkeert, een vacature in het bestuur ontstaat, zal hierin - voor zover mogelijk - worden voorzien op de in de artikelen 6, 13 en 13a omschreven wijze, waarbij in het geval de werkgevers in staat van faillissement verkeren, de curatoren (de curator) in de rechten van die werkgevers treden (treedt). Indien in een bestuursvacature op deze wijze niet kan worden voorzien, zal het bestuur zichzelf aanvullen door coöptatie, met dien verstande dat in de vacature van een door de deelnemers gekozen bestuurslid slechts kan worden voorzien door iemand, die laatstelijk vóór het besluit tot liquidatie, als vertegenwoordiger der deelnemers in het bestuur had kunnen fungeren. 7. Voor zover mogelijk blijven de bepalingen van deze statuten ten aanzien van de bevoegdheden van het bestuur en de besluitvorming in het bestuur ook gedurende de tijd, dat het fonds in liquidatie verkeert, van kracht. Zou zulks niet mogelijk zijn dan wordt zoveel mogelijk in de geest van deze bepalingen gehandeld. 8. De onderscheiden categorieën van deelnemers casu quo hun nabestaanden zullen in het bezit gesteld worden van een bewijsstuk van hun tot de datum van opheffing aan deelneming in het fonds te ontlenen aanspraken of rechten op pensioen (waarin begrepen die, voortvloeiend uit het bepaalde in lid 5). In dit bewijsstuk zal tevens melding worden gemaakt van de instantie casu quo instanties, jegens welke zij die aanspraken of rechten geldend kunnen maken. Deze instanties kunnen zijn verzekeraars, alsmede pensioenfondsen. De vaststelling van die aanspraken of rechten en de veiligstelling daarvan mag niet plaatsvinden in strijd met enig bindend voorschrift van de Pensioenwet. 9. Voor zover ter zake van de in lid 8 bedoelde aanspraken of rechten op pensioen verzekeringsovereenkomsten zijn of zullen worden gesloten en deze aan de betrokkenen zelf dan wel aan een (nieuwe) werkgever worden overgedragen, zal de begunstiging ten name gesteld worden van verzekerden casu quo hun nabestaanden. Het fonds zal niet zijn ontbonden dan nadat bericht is ontvangen, dat geen bezwaar bestaat met de accountant en de actuaris opgestelde liquidatierapport. 10. Na afloop van de vereffening blijven boeken en bescheiden van het ontbonden fonds gedurende zeven jaren berusten bij de werkgever of een ander door de vereffenaar aan te wijzen rechtspersoon. VERANTWOORDINGSORGAAN Artikel Het fonds kent een verantwoordingsorgaan. 2. Het bestuur van het fonds legt verantwoording af aan het verantwoordingsorgaan over het beleid van het bestuur en de wijze waarop het is uitgevoerd. 3. De samenstelling van het verantwoordingsorgaan alsmede de taken, de bevoegdheden en de werkwijze van het verantwoordingsorgaan worden vastgelegd in een door het bestuur vast te stellen reglement. Bij het opstellen van het reglement is het bestuur gebonden aan de betreffende bepalingen in de Principes voor goed pensioenfondsbestuur, zoals geformuleerd door de Stichting van de Arbeid op zestien december tweeduizend vijf ( ).

9 VISITATIECOMMISSIE Artikel Het pensioenfonds draagt zorg voor de organisatie van een transparant intern toezicht. Daartoe stelt het bestuur elke drie jaar of zoveel vaker het bestuur dit nodig acht een visitatiecommissie in. 2. De visitatiecommissie bestaat uit ten minste drie onafhankelijke deskundigen. 3. De visitatiecommissie heeft als taak een oordeel te geven over: - de beleids- en bestuursprocedures en -processen en de checks en balances binnen het fonds; - de wijze waarop het fonds wordt aangestuurd; en - de wijze waarop door het bestuur wordt omgegaan met de risico s op de langere termijn. 4. Het bestuur kan de visitatiecommissie ook andere taken opdragen betreffende intern toezicht. 5. Het bestuur stelt een reglement op aan de hand waarvan de visitatiecommissie haar werk uitvoert. Bij het opstellen van het reglement is het bestuur gebonden aan de betreffende bepalingen in de principes voor goed pensioenfondsbestuur, zoals geformuleerd door de Stichting van de Arbeid op zestien december tweeduizend vijf ( ). 6. Het bestuur komt, bij de aanstelling, met de visitatiecommissie schriftelijk overeen welke taken de commissie zal verrichten, over welke faciliteiten de visitatiecommissie kan beschikken en welke beloning en vergoedingen de visitatiecommissie voor haar werkzaamheden zal ontvangen. KLACHTEN- EN GESCHILLENREGELING Artikel 21 Het bestuur heeft een klachten- en geschillenregeling ingesteld. In een apart reglement klachten- en geschillenregeling zijn de bepalingen opgenomen die beantwoorden aan de betreffende bepalingen in de Principes voor goed pensioenfondsbestuur, zoals geformuleerd door de Stichting van de Arbeid op zestien december tweeduizend vijf ( ). GESCHILLEN Artikel 22 Alle geschillen, welke mochten ontstaan naar aanleiding van de onderhavige statuten en/of reglementen, dan wel van nadere overeenkomsten, die daarvan het gevolg mochten zijn, zullen worden beslecht door arbitrage overeenkomstig het Reglement van het Nederlands Arbitrage Instituut. ONVOORZIENE GEVALLEN Artikel 23 In alle gevallen waarin de wet, deze statuten of de krachtens deze statuten vastgestelde reglementen niet voorzien, beslist het bestuur.