Studiegids 6 vwo

Transcriptie

1 Studiegids 6 vwo In deze studiegids is op het pta aanvullende informatie specifiek voor de jaarlaag 6 vwo opgenomen. De wet- en regelgeving rond het examen vind je in de Tweede Fasegids Hoofdstukindeling 1 Inleiding 2 Toelichting PTA 3 Toelichting profielwerkstuk 4 Berekening examencijfer 5 Op weg naar het examen 6 Afsluiting schoolexamen 7 Bekendmaking uitslag en diploma-uitreiking 8 Na het examen 9 Examenvrees 10 Studieadviezen 11 Toegestane hulpmiddelen bij het examen 1

2 1 INLEIDING In deze studiegids vind je het tweede deel van het PTA (het programma van toetsing en afsluiting). Het geeft van ieder vak een volledig beeld van de toetsen, die je dit schooljaar kunt verwachten. In de tabellen is de kolom invoer gereserveerd om je cijfers te noteren. Samen met je mentor kun je dan snel constateren hoe je er voor staat. Hoe je het PTA moet lezen en hoe je het rapportcijfer en of schoolexamencijfer berekent vind je in een uitgebreide toelichting. Het eerste deel van het PTA, het algemene deel, is voor alle vakken gelijk en maakt deel uit van de Tweede Fase Gids. Studiegids en Tweede Fase Gids bevatten samen het complete PTA. Om je behulpzaam te zijn bij de planning van je studie zijn in deze studiegids ook een aantal extra paragrafen opgenomen met studietips e.d. De jaaragenda is te vinden in het jaarboekje en op de website Organisatie eindexamen Het eindexamen bestaat uit twee gedeelten: een school examen (SE) en een centraal examen(ce). Het schoolexamen wordt geheel onder verantwoordelijkheid van de school afgenomen. Vorig jaar heb je al een aantal toetsen voor het schoolexamen gemaakt en voor sommige vakken is het examen al weer afgelopen, omdat deze vakken geen centraal examen kennen. Het CE bestaat uit door de overheid verstrekte opgaven en de normering wordt centraal vastgesteld. De correctie geschiedt door onze eigen leraren en er is een tweede correctie door leraren van een andere school. Gedetailleerde informatie over het examen vind je in het examenreglement en het programma van toetsing en afsluiting. Twee opmerkingen: 1 Na 1 oktober kan het vakkenpakket niet meer worden gewijzigd. Wel kan een leerling besluiten een extra vak niet meer te doen. 2 Bijzondere faciliteiten voor kandidaten met een lichamelijke handicap of voor dyslectische kandidaten moeten voor 1 oktober zijn aangevraagd via de zorgcoördinator. De organisatie van het examen op onze school berust bij: Mevr. F.M. Weytingh MA wtg@rml.nl Voor vragen of opmerkingen kan men bij haar terecht. 2

3 2 TOELICHTING PTA We onderscheiden de informatie in een structureel deel dat wordt opgenomen in een tabel en een toelichting die vorm heeft van een lijst. Verplicht in de toelichting is een stofomschrijving voor de examentoetsen en bij de praktische opdrachten moet iets worden verteld over de beoordelingscriteria en de herkansingsregeling. Vaak zal daarbij worden verwezen naar de studiewijzers die later in het jaar worden uitgereikt. Toelichting structurele deel De tabel bestaat uit 7 kolommen met daarin de toetsen en opdrachten in chronologische volgorde. Kol. 1: periode In deze kolom staat in welke periode of in welke toetsweek de toets wordt afgenomen. Kol. 2: nummer Hier staat het nummer van de toets of opdracht, zodat daarnaar in de toelichting verwezen kan worden. Kol. 3: type Een korte omschrijving van het type toets: schriftelijk, mondeling, schrijftoets, luistertoets, meerkeuzetoets e.d. Kol. 4: duur Hier wordt de tijdsduur van de toets aangegeven. In de toetsweek is een toets standaard 60 min. en voor de complete vakken 90 minuten of in het examenjaar 135 minuten. Buiten de toetsweek mag een afwijkende duur gekozen worden. Kol. 5: V-gew Het voortgangsgewicht van de toets. Met dit gewicht Kol. 6: E-gew bereken je het rapportcijfer Het examengewicht van de toets. Met dit gewicht bereken je het E-cijfer en het P-cijfer, die je beide nodig hebt om het schoolexamencijfer te berekenen. We noteren het gewicht als een breuk. Het gewicht 3/7 betekent dat het examengewicht van de toets is 3 is, terwijl het totale gewicht van alle examentoetsen over alle leerjaren gelijk is aan 7. Met deze notatie is het echte gewicht in één oogopslag duidelijk. Kol. 7: Cijferper. Examentoetsen hebben een afwijkende naam. P1, P2 etc voor praktische opdrachten E1, E2 etc voor gewone examentoetsen. We beginnen ieder leerjaar opnieuw met de nummering. Je start dus altijd met E1. Als je in een volgende klas komt dan wordt onder de naam E0 het gemiddelde van de examentoetsen van het voorgaande jaar bewaard. In het structurele deel is ook plaats voor diagnostische toetsen of aftekenmomenten. In dat geval is alleen de kolom type ingevuld. 3

4 3 PROFIELWERKSTUK Het profielwerkstuk is een bijzonder onderdeel van je examen. Samen met een medeleerling voer je een uitvoerig onderzoek uit voor een examenvak en na enkele maanden presenteren jullie je conclusies. Dit hele proces doe je zo zelfstandig mogelijk. Op deze manier kun je laten zien, dat je in staat bent zelfstandig een onderzoek te verrichten, bronnen te raadplegen, experimenten te doen, op genuanceerde wijze je conclusies te presenteren. Daarnaast moet je je organisatorische vaardigheden inzetten, samenwerken en tegenslagen kunnen overwinnen. Het zijn belangrijke vaardigheden die je nodig hebt bij je vervolgstudie. Hier kun je dus laten zien, dat je klaar bent voor een volgende stap in je lerende leven. Oriëntatiefase keuze partner, vak en begeleidend docent keuze onderwerp keuze soort profielwerkstuk natuurwetenschappelijk onderzoek (proefnemingen) sociaal-wetenschappelijk onderzoek (enquetes, statistisch materiaal) literatuuronderzoek opstellen onderzoeksvraag beschrijvende of beeldvormend vergelijkend verklarend waardebepalend of evaluatief voorspellend probleemoplossend aan het eind van de oriëntatiefase is het plan van aanpak afgerond dat bestaat uit de volgende onderdelen: onderzoeksplan: tijdplan presentatieplan hoofd- en deelvragen hypothesen/verwachtingen werkwijze informatiebronnen/hulpmiddelen benodigde tijdsinvestering taakverdeling controlemomenten vorm omvang schriftelijke presentatie tijdsduur mondelinge presentatie 1 sept uiterste inleverdatum keuzeformulier 18 sept profielwerkstukmiddag vwo. Op deze dag eindigt de oriëntatiefase en start de onderzoeksfase 19 sept profielwerkstukmiddag havo. Op deze dag eindigt de oriëntatiefase en start de onderzoeksfase 4

5 Onderzoeksfase Uitwerking van het onderzoeksplan 17 okt tussenstand voorgang profielwerkstuk. Docenten geven terugkoppeling. 21 nov einde onderzoeksfase en inleverdatum formulier eindpresentatie. Schrijf- en ontwerpfase Werken aan het schrijven en ontwerpen 24 nov profielwerkstukdag voor havo 25 nov profielwerkstukdag voor vwo 18 dec deadline conceptverslag profielwerkstuk 12 jan terugkoppeling docent profielwerkstuk 29 jan profielwerkstukmiddag met eindpresentatie einde schrijf- en ontwerpfase Beoordelingsfase 2 febr definitieve beoordeling profielwerkstuk deadline invoer cijfer 5

6 4 BEREKENING SCHOOLEXAMENCIJFER 6VWO E0 E1 E2 E3 E4 E5 E P0 P1 P2 P3 P E/P SE Gr La Kcv 50/50 5v Ne Fa Du En Gs /20 Ak /20 Ma 80/20 4v Ec /20 Mo Wa /20 Wb /20 Wc /20 Wd v Anw 50/50 5v Na /20 Sk /20 Bi /20 Ckv 5v Ka Bv Mu Lo 6v Bovenstaand schema geeft een bondig overzicht van de examentoetsen in dit schooljaar. De kolommen E1, E2,.. respectievelijk P1, P2,.. bevatten de gewichten van de examentoetsen resp. praktische opdrachten. In kolom E vind je het gewicht van alle examentoetsen tezamen. Het totale gewicht van de praktische opdrachten staat in kolom P. 6

7 In kolom E/P staat de gewichtsverhouding tussen de examentoetsen en praktische opdrachten. Voor de meeste vakken wordt het schoolexamencijfer voor 80% bepaald door de examentoetsen en voor 20% door de praktische opdrachten, maar er zijn uitzonderingen. De moderne talen kennen geen praktische opdrachten en het schoolexamencijfer wordt dus voor 100% bepaald door de examentoetsen. Bij de berekening van het cijfer moet je er op bedacht zijn dat het cijfer in stappen wordt bepaald en dat er bij iedere stap tussentijds wordt afgerond. Zo bereken je eerst het gewogen gemiddelde van de examentoetsen en dat rond je af op één decimaal. Daarna bereken je het gewogen gemiddelde van de praktische opdrachten en dat rond je af op één decimaal. Daarna gebruik je deze afgeronde getallen om het gewogen gemiddelde van de examentoetsen en praktische opdrachten te berekenen. Denk daarbij aan de gegeven gewichtsverhouding in de kolom E/P en rond ook dit getal af op één decimaal. Als het vak geen centraal examen kent, dan krijg je het eindcijfer voor dat vak door het op één decimaal afgeronde schoolexamencijfer nogmaals af te ronden tot een geheel getal. In de kolom SE kun je zien dat een vak geen CE kent: in de kolom staat dan in welke jaarlaag het vak wordt afgerond. Als een vak de examentoetsen spreidt over meerdere leerjaren dan wordt er zelfs nog vaker tussentijds afgerond. Je bepaalt dan eerst het gewogen gemiddelde van de examentoetsen en praktische opdrachten in de voorgaande leerjaren en je rondt dit gemiddelde af op één decimaal. Het aldus bepaalde cijfer wordt daarna gebruikt om samen met de andere cijfers het schoolexamencijfer te bepalen op de in de vorige alinea beschreven wijze. Het gewicht van het aldus bepaalde cijfer vind je in kolom E4. Bijzondere positie van het complete kunstvak Voor de bepaling van het SE-cijfer van een compleet kunstvak, kunst(beeldend) of kunst(drama) is een extra rekenstap vereist, omdat het deelvak kunst(algemeen) deel uit maakt van deze complete vakken. De deelvakken beeldend en drama kennen geen centraal examen. Er wordt alleen een centraal examen afgenomen in het deelvak kunst(algemeen). We hebben er daarom voor gekozen de praktijkonderdelen van het SE een hoger gewicht te geven. De verhouding van de gewichten van het cijfer voor het onderdeel beeldend(bv) of drama en het onderdeel kunst(algemeen) (ka) is 9:1. 7

8 Het volgende voorbeeld kan de berekening verduidelijken: Gemiddeld SE-cijfer voor bv 7,8 gewicht 9 Gemiddeld SE-cijfer voor ka 6,5 gewicht 1 Het gewogen gemiddelde van deze cijfers is 7,7 Dit is het SE-cijfer voor het complete kunstvak Het CE-cijfer voor ka 6,5 Het examencijfer is het gemiddelde van het SE- en CE-cijfer afgerond op een geheel getal 7 Spreiding praktische opdrachten en examentoetsen In onderstaand overzicht zie je hoe de examentoetsen en praktische opdrachten zijn gespreid over de perioden. 6 vwo 4/5vwo per 1 per 2 per 3 Gr E0 E1 E2 La E0 E1 E2 Ne E0 E1 E2 E3 Fa E1 E2, E3, E4 E5 Du E1 E2, E3 E4 En E1 E2, E3 E4, E5, Gs P0 E1, P1 E2 E3 Ak E0, P0 E1 E2 E3 Ec P0 E1 E2 E3 Mo E0 E1 E2 E3 Wa P0 E1 E2 E3 Wb P0 E1 E2 E3 Wc P0, E0 E1 E2 E3 Wd E0 E1 E2 E3 Na P0, E0 E1 E2 E3 Sk P0, E0 E1, P1 E2, P2 E3 Bi P0 E1 E2 E3 Ka E1 E2 E3 Bv P1 P2 P3 Mu E1 E2 E3 Lo 8

9 5 OP WEG NAAR HET EXAMEN Een periode van de laatste voorbereidingen Na de herkansing van de derde schoolexamenperiode staan de lessen volledig in het teken van de laatste voorbereidingen op het eindexamen. Het programma van deze lessen zal door je docenten bekend worden gemaakt. In deze periode staan ook de proefexamens en de cijfer controle gepland. De bedoeling van de proefexamens is dat je ervaart hoe het is om twee keer drie uur in de gymzaal in de examensetting een examen te maken. Op deze manier wen je alvast aan de examenzaal, ervaar je al eens hoe het is om je daar drie uur te moeten concentreren en test je jezelf in de twee vakken waarvoor je het proefexamen maakt. Als het goed is, heb je na het derde schoolexamen alle kennis en vaardigheden die op het examen getoetst worden in huis. Nu moet je je nog voorbereiden op het examen zelf en dat doe je door zoveel mogelijk examens te maken: oefenen en nog eens oefenen. Waar het om gaat is dat je in deze periode veel examens maakt. Het is belangrijk dat je de weken vlak voor en tijdens het centraal examen en ook geconcentreerd blijft werken en bij je voorbereidingen geholpen kan worden, als je dat nodig hebt. Daarom openen wij de tweede week van de meivakantie de school voor de examenkandidaten. De gymzaal wordt gebruikt als studiezaal. Daar kun je altijd terecht. Daarnaast organiseren we examentrainingen gegeven door oud-docenten en oudleerlingen. Jaarboek Het is een goede traditie dat elke examenkandidaat een korte terugblik schrijft op zijn tijd op het Montessori Lyceum. De jaarboekcommissie bundelt deze stukjes tot een fraai geheel. 9

10 6 AFSLUITING SCHOOLEXAMEN In de lijst met belangrijke data vind je de dag waarop de definitieve lijst met eindresultaten van het schoolexamen wordt uitgereikt. Je bent verplicht deze dag op school te komen. Je moet deze lijst bij ontvangst nauwgezet controleren en direct bezwaar aantekenen, als de cijfers niet overeenstemmen met wat je eerder hebt gehoord. Een dag na deze controle door de leerling, worden de cijfers van het schoolexamen verzonden naar inspecteur en ministerie en zij mogen daarna niet meer worden gewijzigd. Als een leerling door ziekte niet in staat is het schoolexamen af te ronden voor de genoemde controledatum, dan kan de school de leerling voor de vakken die niet tijdig zijn afgerond, niet toelaten tot het eerste tijdvak van het centraal examen. De leerling wordt voor deze vakken verwezen naar het tweede en eventueel het derde tijdvak. Uiterlijk een week voor het centraal examen in het tweede tijdvak dient het schoolexamen in deze vakken voltooid te zijn. Is het schoolexamen nog niet voltooid voor het tweede tijdvak, dan wordt de kandidaat verwezen naar het derde tijdvak van het centraal examen. Het schoolexamen moet dan een week voor de aanvang van de zomervakantie zijn afgesloten. 7 BEKENDMAKING UITSLAG EN DIPLOMA-UITREIKING De lijst van geslaagde kandidaten wordt op 11 juni om uur gepubliceerd op de website van de school: Kort voor die tijd worden de gezakte kandidaten telefonisch persoonlijk op de hoogte gebracht van het teleurstellende resultaat. Tussen en uur kunnen de kandidaten op school kennisnemen van de behaalde cijfers. Dat is altijd feestelijk. Voor uur wordt geen enkele mededeling gedaan over de examenresultaten. Alle afgewezen kandidaten en alle kandidaten die willen herkansen worden op 12 juni om 8.30 uur op school verwacht, om de verdere gang van zaken te bespreken. De coördinator maakt met betreffende leerlingen een afspraak. Een herkansing moet schriftelijk vóór 12 juni, 12 uur 's morgens aangevraagd worden. De uitslag van het tweede tijdvak wordt op 30 juni voor uur bekend gemaakt. Om uur wordt de lijst met geslaagde kandidaten op internet gezet. De diploma-uitreiking is voor de vwo-kandidaten op donderdag 2 juli. Aanvang: middag uur; avond uur Plaats: de aula van de school Familieleden en belangstellenden zijn van harte welkom. 10

11 8 NA HET EINDEXAMEN 1. Studie en beroepskeuze Hoe belangrijk het eindexamen ook mag zijn, het is niet het einde van je onderwijsloopbaan. Het VWO is immers een vooropleiding voor verdere studie. Voor de begeleiding van leerlingen bij hun studie en beroepskeuze zijn op onze school twee decanen aangewezen: mw drs H.M. van Egmond / egm@rml.nl mw M.W.C. Logtmeier MEd / lgt@rml.nl 2. Belangrijke informatie Aan het begin van het schooljaar ontvangen alle examenkandidaten via de mentoren de brochures met data van de open dagen van een groot aantal instellingen voor WO en HBO. Daarvoor ontvangen zij de Instroomwijzer met het opgaveformulier voor de opleidingen van het WO en HBO. De informatie-brochures over de Tegemoetkoming Studiekosten (TSK, bestemd voor studenten jonger dan 18 jaar) en Studiefinanciering (WSF 18+, bestemd voor studenten van 18 jaar of ouder) zijn verkrijgbaar bij de schooladministratie. 3. Voorlichtingsavonden Los van de voorlichtingsdagen van de afzonderlijke universiteiten en HBO-instellingen vindt dit jaar in maart de interscholaire plaats, georganiseerd door het Adviesbureau voor Opleiding en Beroep: een studie- en beroepenmanifestatie in Rotterdam. Op deze avond, die is opgezet voor leerlingen uit de gehele regio, wordt voorlichting gegeven over een groot aantal studierichtingen en opleidingen. 4. Aanmelding vervolg opleidingen Aanmelding voor een hogere beroepsopleiding of voor een universitaire studie dient vóór 1 mei te geschieden bij Studielink, 11

12 5. Niet geslaagd? Wat dan? Afgewezen kandidaten die de school verlaten, ontvangen een certificaat voor de eindexamenvakken waarin zij een voldoende eindcijfer hebben behaald. Deze kandidaten kunnen hun studie in de overige - onvoldoende - vakken voortzetten aan een dag- en avondschool voor volwassenen of zij kunnen staatsexamen gaan afleggen. Voor HAVO- en VWO-leerlingen geldt in het volwassenenonderwijs een minimumleeftijd van 18 jaar. Vanzelfsprekend is het mogelijk om het gehele examen op onze school over te doen. 12

13 9 CURSUS "BETER LEREN OMGAAN MET EXAMENVREES" Aan het begin van het schooljaar worden alle examenkandidaten d.m.v. een speciale vragenlijst getoetst op examenvrees. Naar aanleiding van de uitslag hiervan wordt, in overleg met de betreffende leerlingen en hun mentoren, vastgesteld wie voor deze cursus in aanmerking (willen) komen. De cursus heeft tot doel leerlingen te begeleiden, die door de druk van het komend examen, een verhoogd gevoel van faalangst hebben of krijgen en daardoor verwachten minder goed te zullen presteren. In de cursus leren zij beter met dit gevoel omgaan en het te hanteren. Het gaat om 6 bijeenkomsten van ongeveer anderhalf uur met een groepje van maximaal 8 leerlingen. De cursus wordt gegeven een hiervoor speciaal opgeleide docent van binnen de school. Voor de cursus wordt een bijdrage gevraagd. 13

14 10 STUDIE-ADVIEZEN 1. Maak ik een studieschema? Zo ja, hoe? ja-motieven - je krijgt een overzicht - je loopt niet de kans iets te vergeten - door de grote massa's in kleine mootjes te hakken is alles veel handelbaarder - overzicht betekent "rust" en vermindering van spanning hoe - leg per dag je beschikbare tijd vast, en zo voor alle dagen die je aan de voorbereiding gaat besteden. - verdeel deze mootjes over de beschikbare tijd totdat de hele stof van alle vakken voor het S.E. ingedeeld is. - varieer zoveel mogelijk bij deze indeling de werkvormen: lerenmaken-uittreksel etc. - plaats je schema zo ruim in de tijd dat je het minstens 2x door kunt lopen - bepaal en zet tekens voor herkenning omtrent wel-niet-half begrijpen en/of kennen, of: noteer al bij het maken van het schema of je het betreffende mootje leerstof wel-niet-half begrijpt en/of kent - laat je niet door angst of paniek van je schema brengen - leg in je schema juist ook vast momenten van ontspannen, een frisse neus halen. 2. Hoe studeer ik? - studeer niet te lang achter elkaar, maar wel intensief; kort maar hevig is beter dan lang maar gezapig. - vermijd dingen en/of plaatsen die je uit je concentratie brengen (geen t.v. of radio tegelijk aan) - vaste plaats, vast ritme is gunstig, steeds andere plek, op wisselende tijden is slecht - soms is dit een concentratiemiddel: 1 bureaulamp gericht op je werk en de rest van je kamer donker - soms helpt een klokje, dat je dwingt je te houden aan de geplande tijden - studeer altijd schrijvend - uittreksels/aantekeningen maken wil zeggen dat je die gegevens eruit haalt die je moet weten - goede uittreksels en/of aantekeningen geven de mogelijkheid vlak voor S.O. of examen de belangrijkste zaken nog even door te lopen - vóór je aan een stuk stof begint: blader het eerst globaal door om duidelijkheid te krijgen waarover het gaat 14

15 - schrijf dan eerst een aantal zaken op die voor jou in deze stof moeilijk of onduidelijk zullen zijn waarschijnlijk (je formuleert zo een paar doelen die je in ieder geval bij het studeren wilt bereiken) - controleer even of je afgeronde stukken hebt begrepen door het met eigen woorden tegen b.v. een denkbeeldig persoon te vertellen - goed studeren doe je niet lui-onderuit-liggend - voor sommigen werkt samen studeren stimulerend. Voor anderen juist niet. Maak vooraf hiervoor afspraken en neem ze in je studieschema op. 3. Wat doe je vlak voor een zitting van SE of CE? - zorg dat je uitgerust en fris op de zitting verschijnt - dus niet te laat naar bed 's avonds tevoren - ook niet die morgen om 5 uur opstaan en "nog even nakijken" - dus niet te veel alcohol en sigaretten 's avonds tevoren - zorg dat je op tijd aanwezig bent. Haast-je-rep-je geeft geen rust - praat met je collega's vóór die tijd van S.E. of examen in elk geval niet over de studie waar je niet aan toegekomen bent - breng je zelf maar vooral ook een ander niet in paniek 4. Tijdens een zitting van SE of CE - begin met rustig je naam, nummer etc. op de papieren te zetten, anders vergeet je het misschien - bekijk hoeveel vragen je hebt en verdeel deze over de beschikbare tijd (hou ongeveer een kwartier over om eventueel uitloop op te vangen, nog iets over te lezen of voor onvoorziene dingen) - lees eerst alle vragen rustig door en zet bij elke vraag even een krabbel (of een woord of een teken of wat ook) van wat je spontaan al weet - bepaal dan je eigen volgorde van opgaven (soms kan beginnen met het moeilijkste de voorkeur hebben, want dan ben je nog het meest fris - maar een makkelijke opgave het eerst maken kan je zelfvertrouwen vergroten - hou je tijdschema een beetje in de gaten - let bij iedere vraag goed op wat precies van jou verwacht wordt - wanneer je merkt dat je in paniek raakt, controleer je ademhaling; enige keren langzaam diep in- en uitademen; ontspan je armen door ze even slap langs je lichaam te laten hangen; rol een paar keer met je schouders (maar maak er geen happening van) - het gaat niet om wat je niet weet; richt je aandacht op wat je wel weet en maak dat zo goed mogelijk. Docenten willen graag iedereen laten slagen - laat je vooral niet opjutten en onrustig maken door hen die eerder weggaan, terwijl "jij nog niet klaar bent" 15

16 - werk netjes, dat voorkomt fouten, geef nooit alleen een antwoord, geef zoveel mogelijk de berekening (en/of motivatie) erbij. Dit kan zelfs een foute uitkomst goed maken. 5. Na een zitting van SE of CE - bepaal voor jezelf of je ertegen kunt direct de uitslag te vernemen (b.v. multiple choice); als het je uit je evenwicht brengt (bij een niet zo goed resultaat) kun je beter een weekje wachten. - je docenten kijken het werk na en niet je medeleerlingen - als je in de put zit na een slechte beurt en je voelt je moedeloos, zeg dat dan tegen iemand die je vertrouwt; 100 tegen 1 dat die je wel weer een beetje moed geeft. - zorg vooral in de top-weken voor een beetje frisse ontspanning, een stukje buiten wandelen is beter dan duf voor de T.V. liggen. - zorg dat je vooral in die drukke weken voldoende rust krijgt. P.S.: Deze adviezen zijn tot stand gekomen met behulp van mentoren en decanen. 16

17 11 HULPMIDDELEN Vak Basispakket Hulpmiddelen - schrijfmateriaal incl millimeterpapier - tekenpotlood - blauw en rood kleurpotlood - liniaal met millimeterverdeling - passer - geometrische driehoek - vlakgum - elektronisch rekenapparaat - woordenboek Nederlands Alle schriftelijke examens Latijn, Grieks Fries, moderne vreemde talen Wiskunde A, B, C Natuurkunde havo, Scheikunde havo Natuurkunde vwo, Scheikunde vwo Woordenboek Nederlands Latijns resp. Grieks woordenboek woordenboek naar en van de doeltaal; Engels (op verzoek kandidaat) woordenboek Engels-Engels in plaats van Engels-Nederlands - grafische rekenmachine - roosterpapier in cm2 Regulier (nieuw examenprogramma): - goedgekeurd informatieboek: Binas 6e druk Bezem: - grafische rekenmachine -goedgekeurd informatieboek: Binas 5e druk - Grafische rekenmachine - Goedgekeurd informatieboek: Binas 5e druk 17

18 Biologie havo Regulier (nieuw examenprogramma): - Goedgekeurd informatieboek: Binas 6e druk Biologie vwo Bezem: - goedgekeurd informatieboek: Biodata 2e druk óf Binas 5e druk goedgekeurd informatieboek: Biodata 2e druk óf Binas 5e druk Economie vwo Pas op! Geen grafische rekenmachine voor reguliere examens havo en vwo economie. Grafische rekenmachine (zie 3.4) alleen nog voor bezemexamen vwo. Aardrijkskunde Door het CvE goedgekeurde atlas voor het CE in 2015 is de Grote Bosatlas: - 54e druk voor vwo - 54e druk voor havo Managemet & Organisatie Geen grafische rekenmachine voor reguliere examens havo. Laatste jaar grafische rekenmachine voor reguliere examens vwo. Kijk voor eventuele wijzigingen op De school zorgt er voor dat bijna alle toegestane hulpmiddelen op de examenzitting aanwezig zijn. De kandidaat neemt alleen een balpen, een geodriehoek en een rekenmachine mee naar het examen. Het gebruik van een woordenboek Nederlands is niet echt nodig bij het examen. Als je gebruik wilt maken van dit woordenboek dan moet je je eigen woordenboek meenemen naar het examen en het woordenboek 20 minuten voor aanvang van de zitting van het centraal examen laten controleren door een surveillant. 18