Is onze catalogus nog wel VAN ONS?

Transcriptie

1 Is onze catalogus nog wel VAN ONS? Ontsluiting in de netwerkcultuur Annemieke de Jong Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid

2 Stelling: steeds meer metadata wordt buiten het archief geproduceerd Doelbewust en onwilleurig Automatisch en manueel Tijdelijk en permanent Embedded, opgeslagen in databases Formele en inhoudelijke gegevens Lagere en hogere semantiek

3 Voorheen Archivaris/documentalist beheerst de catalogus

4 Inmiddels Metadata vanuit de produktieomgeving Metadata gegenereerd door intelligente software Gebruikers produceren metadata

5 I Metadata-creatie door makers en systemen

6

7

8 Dynamisch, decentraal Door bedenkers, technici, redacteuren, productiemedewerkers, rechtenhouders etc. Technische, administratieve, procesgerelateerde en inhoudelijke metadata Gestructureerde en/of ongestructureerde import in de archiefomgeving Embedded en los, tijdelijk en permanent, doelbewust en onwillekeurig, formele en inhoudelijke gegevens, hogere en lagere semantiek Correctie, completering, classificatie, verrijking en contextualisering door het archief

9 II Metadata-creatie door algoritmen

10 Library Creation Offline Digital Compression Speech Recognition Image Extraction Segmentation Natural Language Interpretation Indexed Video Database Indexed Segmented Transcript Compressed Audio/Video DISTRIBUTION TO USERS Library Exploration Online Interactive Story Selection Spoken Natural Language Query Semantic-expansion Translation Indexed Video Database Indexed Segmented Transcript Compressed Audio/Video Requested Video Segment

11 Formele en vormkenmerken (bv. camerabewegingen, wipes, transities) Tekst in captions, logo s en inserts Personen, objecten, settings Transcript gesproken woord & voice-over Kaarten, graphics, tijdlijnen Contextinformatie in het netwerk Koppeling thesaurus, classificatiesysteem Automatisch, doelbewust, permanent, hogere en lagere semantiek Correctie, classificatie, verrijking en contextualisering door het archief

12 III Metadata-creatie door gebruikers

13 1 De Expertontsluiting Het laten ontsluiten van materiaal door externe catalogiseerders die deskundigheid bezitten op een specifiek terrein, bijv. onderwijsdidactiek, mediahistorie of de kunsten

14 Teleblik : beschrijven voor onderwijsgebruikers

15

16 Hoofdtitel Realisatie/Reeks Titel Swiebertje Professionele beschrijving Overkoepelende beschrijving Realisatie/Reeks Gegeven Legendarische jeugdserie (1972: 6 miljoen kijkers). Swiebertje is een zwerver omstreeks Ademt daardoor de sfeer van oude kinderboeken, maar er komen geen kinderen in voor. Museum beschrijving Zend Gemachtigde Realisatie/Reeks Zend Gemachtigde NCRV Professionele beschrijving Titel aflevering Expressie Titel Vaarwel Swiebertje Museum Beschrijving Korte inhoud aflevering Beschrijving Aflevering Expressie Samenvatting Laatste aflevering: Swiebertje vertrekt naar Canada. Hij krijgt een afscheidsfeest in het dorp. Expressie Beschrijving Swiebertje speelt zich altijd af in hetzelfde dorp. De wereld buiten het naamloze dorp lijkt niet te bestaan. Daarom is Swiebertjes vertrek naar Canada een hele schok: er is dus toch een buitenwereld. Swiebertje stopte omdat het programma te wereldvreemd en ouderwets werd gevonden in vergelijking met de modernere kinderprogramma s zoals Stratemakeropzeeshow. De hoofdrolspelers kwamen nooit meer van hun personages af: Joop Doderer is voor eeuwig Swiebertje gebleven. Beschrijving voor museumbezoekers Museum beschrijving Museum beschrijving

17 2 Crowdsourcing Taken van archivarissen en documentalisten (research, beschrijven) worden uitgevoerd door online gebruikers, door middel van een open oproep om bijdragen

18 Haags gemeentearchief: informatie geven over foto s

19 Nationaal Archief : commentaar geven in de Beeldbank

20 Inzet kennis gebruikers Via , online formulieren of in de database Kostenbesparend Interactief Betrokkenheid gebruikers(groepen) Gebruiker leren kennen Doelbewust, permanent, inhoudelijke gegevens, hogere semantiek Correctie, classificatie en contextualisering door het archief

21 3 Social tagging User generated metadata Folksonomy

22 3 Social tagging (hier) Het online toekennen van trefwoorden aan gedigitaliseerde objecten uit bestaande culturele collecties door het grote publiek

23 Steve Museum VS schilderijen taggen

24 Ondergrond.nl : taggen en vergelijken

25

26 Kostenbesparend Interactief Betrokkenheid, coherentie gebruikers Meerdere gezichtspunten Gebruiker leren kennen (tbv profiling) Verbanden tussen andere gebruikers (tbv recommendation) Doelbewust, permanent, inhoudelijke gegevens, hogere en lagere semantiek Correctie, classificatie en contextualisering door het archief? OF Gebruiken als (extra) autonome zoekingangen?

27 Taxonomy vrs Folksonomy Aristoteles en Dewey vrs de nieuwe digitale chaosorde Intentie van de maker gelijk aan gezichtspunt van de gebruiker De opmars van de wereldwijde categorie Diversen Betekenis = relatief Hoe meer tags hoe meer impliciete informatie Context en verbanden tussen tags, gebruikers, objecten, collecties worden aangebracht door automatische clusteringen

28 Audiovisuele collecties & social tagging?

29 De audiovisuele ontsluiting Specifieke informatieve waarde (de beschrijving als vervanging) Economisch belang (hergebruik) Item gericht

30 Semantische lagen audiovisuele produktie Informatie-inhoud : waar gaat het over? Inhoudsanalyse: wie, wat, wanneer, hoe en waarom Audiovisuele inhoud : wat is er te zien? Beschrijving scenes, shots, citaten, vormkenmerken, sfeer Stockshots Beschrijving fragmenten die in een andere produktie kunnen worden hergebruikt -Algemene en specifieke beelden objecten, natuur, mensen, plaatsen en gebeurtenissen etc. Anders dan bij veel andere (archief)collecties werd AV-materiaal altijd al vanuit meerdere gezichtspunten beschreven!

31 Is onze catalogus nog wel VAN ONS? Conclusies

32 Ontsluiten in de netwerkcultuur: invoerkant Onze catalogus zal steeds meer worden gevoed met metadata afkomstig uit andere omgevingen - Import vanuit de produktie omgeving - Automatisch gegenereerde transcripts, shotbeschrijvingen, lagere semantiek - Directe en indirecte input van de gebruikers Gebruik van professionele standaarden zal verminderen Meer recall, minder precisie Manuele kwaliteitscheck en het gebruik van metadata standaarden worden een belangrijke asset van een digitaal item Professioneel/gecontroleerd geannoteerde en getaggede materialen dragen een kwaliteits- en betrouwbaarheidsmerk

33 Ontsluiten in de netwerkcultuur: gebruikskant Catalogusinformatie zal in vele nieuwe contexten terugkomen Gekoppeld met andere catalogi, collecties, databases, websites, AV en niet-av Vermengd met andere professionele beschrijvingen en met user generated metadata Interactiviteit: annotatie & zoekproces proces komen nader tot elkaar : semantic gap wordt overbrugd De catalogus als proces Van een stand alone catalogus naar een gemeenschappelijk informatieplatform binnen talloze virtuele netwerken

34 Is onze catalogus nog wel VAN ONS? Ontsluiting in de netwerkcultuur Annemieke de Jong