Zitting

Transcriptie

1 Zitting RIJKSBEGROTING VOOR HET DIENSTJAAR 1965 HOOFDSTUK XIII - ECONOMISCHE ZAKEN BIJLAGEN III T/M VIII VAN DE MEMORIE VAN TOELICHTING NR. 4 BIJLAGE III A. VERLEENDE KREDIETEN onder overheidsgarantie in de jaren 1960 t/m 1963 ( x f 1000) Soort krediet 1960 Aantal Bedrag 1961 Aantal Bedrag 1962 Aantal Bedrag ) Aantal Bedrag Bedrijfsuitrustingskrediet 1 ) Bijzonder krediet») Bedrijfsuitrustings- en bijzonder krediet (gecombineerd) Overnamekrediet Krediet voor economische samenwerking in de middenstand Inrichtingskrediet Hypothecair krediet 2 ) Borgstellingsfondskrediet x ) Waarvan door bemiddeling van de borgstellingsfondsen: Bedrijfsuitrustingskrediet Bijzonder krediet ) Deze kredieten zijn verstrekt door institutionele beleggers. 3 ) Voorlopige cijfers. B. UITSTAAND BEDRAG per 31 december in de jaren 1960 t/m 1963 ( x f 1000) ») Soort krediet Aantal Bedrag Aantal Bedrag Aantal Bedrag Aantal Bedrag Bedrijfsuitrustingskrediet 4 ) Bijzonder krediet 4 ) Bedrijfsuitrustings- en bijzonder krediet (gecombineerd) Overnamekrediet Krediet voor economische samenwerking in de middenstand Inrichtingskrediet Hypothecair krediet < ) Borgstellingsfondskrediet ± ± ± ± ± ± ) Waarvan verleend door bemiddeling van de borgstellingsfondsen: Bedrijfsuitrustingskrediet Bijzonder krediet ) Verleend door institutionele beleggers. ) Voorlopige cijfeis nog niet bekend XIII 4 (4 vel)

2 2 BIJLAGE IV RESULTATEN VAN HET STIMULERINGSBELEID IN DE ONTWIKKELINGSKERNEN IN DE JAREN Onderstaand volgt een overzicht van de resultaten van de premieregeling Bevordering Industrialisatie Ontwikkelingskernen" in de plaatsen, die, ingevolge de bekendmakingen van de Minister van Economische Zaken van 17 april 1959 (Stcrt. 75) en van 20 juli 1959 (Stcrt. 140) als ontwikkelingskernen werden aangewezen. In dit overzicht, dat betrekking heeft op de stand van zaken per 30 juni 1964, wordt aangegeven ten aanzien van hoeveel nieuwe vestigingen, respectievelijk uitbreidingen van reeds gevestigde bedrijven, de premieregeling in beginsel van toepassing is verklaard en op welk fabrieksoppervlak deze bereidverklaringen betrekking hebben. Hierbij wordt aangetekend, dat niet in alle gevallen waarvoor een bereidverklaring is afgegeven ook metterdaad tot stichting van nieuwe bedrijfsruimte wordt overgegaan. Van dit niet doorgaan der plannen wordt in sommige gevallen in het geheel niet en veelal pas zeer geruime tijd na de desbetreffende beslissing kennis gegeven. In een enkel geval komt het voor, dat een ingediend premieverzoek wegens niet voldoen aan de geldende voorwaarden moet worden afgewezen, terwijl de bouw toch, zij het zonder premie, wordt gerealiseerd. Een omstandigheid waardoor de realisatie van een plan soms eerst zeer geruime tijd na het afgeven van de bereidverklaring tot toepassing van de premieregeling volgt, wordt gevormd door de lange wachttijden die bij aanvraag van rijksgoedkeuring voor de bouw in acht moeten worden genomen. Het onderliggende overzicht geeft voorts aan hoeveel arbeidsplaatsen er zullen ontstaan indien aan de tewerkstellingsvoorwaarde van de premieregeling wordt voldaan. Deze voorwaarde eist in geval van een nieuwe vestiging van een industrieel bedrijf plaatsing van 1 man per 100 m 2 nieuw gebouwde bedrijfsruimte en in geval van uitbreiding van een reeds gevestigde onderneming plaatsing van 1 man per 50 m 2 nieuwbouw. Voor de voldoening aan deze eis geldt een termijn van 2 jaren. Aan de hand van cijfers, welke door het Rijksarbeidsbureau zijn verstrekt, is per ontwikkelingskern aangegeven hoeveel additionele arbeidsplaatsen per 1 april 1964 waren bezet in de bedrijven welke zich met toepassing van de premieregeling in een ontwikkelingskern hebben gevestigd, respectievelijk hun reeds bestaande vestiging hebben uitgebreid. Hierbij dient te worden opgemerkt, dat de vervulling van de tewerkstellingsvoorwaarde in sommige gevallen moeilijkheden oplevert. Deze moeilijkheden manifesteren zich vooral bij industrieën die vrijwel continu uitbreiden. Het aantal uitbreidingen waarvoor premie is toegezegd overtreft het aantal bedrijven, omdat bij sommige de ene uitbreiding op de andere volgt. In het overzicht zijn voorts enige demografische gegevens met betrekking tot de ontwikkelingskernen opgenomen. Tenslotte werd per provincie aangegeven welke maatregelen werden getroffen ter verbetering van de infrastructuur en welke subsidiebedragen daartoe ten laste van de begroting van het departement van Economische Zaken werden toegezegd c.q. verstrekt. I. Provincie Groningen a. Premieregeling,,Bevordering Industrialisatie Ontwikkelingskernen" Delfzijl Aantal inwoners per 1 januari (1 jan. 1959: ruim ), waarvan per 31 mei behorend tot de beroepsbevolking. Hiervan was per laatstgenoemde datum 39,1 pet. werkzaam in de industrie en 52,1 pet. in de dienstensector. De premieregeling werd van toepassing verklaard op 1 nieuwe vestiging van rond m 2 en op 6 uitbreidingen, tezamen groot m 2. In 4 gevallen van uitbreiding werd de in uitzicht gestelde premie reeds geheel en in 1 geval gedeeltelijk (25 pet.) uitbetaald. Voor de overblijvende gevallen geldt, dat de realisatie van de vestiging resp. uitbreiding, dan wel de administratieve afwikkeling van de premietoezegging, nog niet zover is gevorderd, dat tot premieuitkering kon worden overgegaan. Enkele belangrijke ondernemingen, waaronder een Zwitserse, hebben inmiddels besloten tot stichting van een aluminiumfabriek voor gezamenlijke rekening. Deze fabriek, waarvoor een aanvraag tot toepassing van de premieregeling wordt ingediend, zal in eerste aanleg een gebouwencomplex van ruim m 2 omvatten, terwijl dit complex in de nabije toekomst nog belangrijk zal worden vergroot. Volgens de geldende normen moeten in de bedrijfsruimten die met toepassing van de premieregeling zijn gesticht rond 400 mannen tewerk worden gesteld. Het Rijksarbeidsbureau noemt per 1 april 1964 evenwel reeds een realisatiecijfer van 626. Groningen Aantal inwoners per 1 januari (1 jan. 1959: rond ), waarvan per 31 mei behorend tot de beroepsbevolking. Van laatstgenoemd aantal was 35,9 pet. in de industrie en 63,2 pet. in de dienstensector werkzaam. Bereidverklaringen tot toepassing van de premieregeling werden afgegeven voor 4 nieuwe vestigingen, tezamen groot ruim m 2 en voor 21 uitbreidingen van gevestigde bedrijven met een gezamenlijk oppervlak van ruim m 2. In één geval van vestiging werd de premie reeds geheel en in een geval werd het eerste deel ad 75 pet. uitgekeerd. De in uitzicht gestelde uitbreidingspremies konden in 9 gevallen geheel en in 5 gevallen voor 25 pet. worden uitgekeerd. De afdoening van de overblijvende gevallen wacht op voltooiing van de bouw en voldoening aan de geldende tewerkstellingseis.

3 3 Algehele voldoening aan de tewerkstellingsvoorwaarde van de premieregeling vordert vaste tewerkstelling van 744 mannelijke arbeiders. Per 1 april 1964 waren volgens de gegevens van het Rijksarbeidsbureau reeds 512 mannelijke arbeiders in de betrokken bedrijven geplaatst. Er zijn voorts nog een viertal premieverzoeken in behandeling, te weten 1 terzake van een nieuwe vestiging en 3 verband houdend met uitbreiding van bestaande bedrijfsgebouwen. Bij realisering van de betrokken plannen zal ruim 4000 m 2 nieuwe bedrijfsruimte worden gesticht. Hoogezand Aantal inwoners per 1 januari 1964 bijna (1 jan. 1959: ruim ). Beroepsbevolking per 31 mei 1960 in totaal 8681, waarvan werkzaam in de industrie 55,7 pet. en in de sector dienstverlening 33,2 pet. De premieregeling werd in de verslagperiode van toepassing verklaard op 8 nieuwe vestigingen van bedrijven en op 15 uitbreidingen van reeds ter plaatse gevestigde bedrijven. Vorenbedoelde vestigingen en uitbreidingen hebben betrekking op respectievelijk rond m- en m 2 nieuwe bedrijfsruimte. In 5 gevallen van vestiging kon de in uitzicht gestelde premie geheel en in 1 geval gedeeltelijk worden uitgekeerd. Ten aanzien van de toegezegde uitbreidingspremies geldt dat deze in 7 gevallen geheel en in 6 gevallen gedeeltelijk werden uitgekeerd. De verdere uitkering van de in uitzicht gestelde premies wacht op voltooiing van de bouw respectievelijk voldoening aan de geldende tewerkstellingseis. De tewerkstellingseis voor alle betrokken ondernemingen tezamen omvat 779 man. Per 1 april 1964 waren volgens het Rijksarbeidsbureau reeds 911 mannen in de betrokken bedrijven geplaatst. Een premieverzoek dat betrekking heeft op de vestiging van een industrieel bedrijf waartoe een bedrijfsgebouw van 700 m 2 zal worden gesticht is nog in behandeling. Leek Aantal inwoners per 1 januari 1964 bijna (1 jan. 1959: rond 9000). Beroepsbevolking per 31 mei 1960 ruim 3200 waarvan werkzaam in de industrie 38,1 pet. en in de dienstensector 33,2 pet. Bereidverklaringen tot toepassing van de premieregeling afgegeven voor 6 nieuwe vestigingen en 2 uitbreidingen. De totale oppervlakte aan nieuwe bedrijfsruimte bedraagt voor deze gevallen bijna m 2. In 3 gevallen van vestiging kon de in uitzicht gestelde premie geheel en in 2 gevallen gedeeltelijk worden uitbetaald. De verdere behandeling van de nog geheel of gedeeltelijk af te wikkelen gevallen wacht op voldoening aan de tewerkstellingseis respectievelijk realisatie van de betrokken plannen. De tewerkstellingseis voor de betrokken bedrijven tezamen omvat plaatsing van 186 man. Volgens het Rijksarbeidsbureau waren per 1 april 1964 reeds 208 mannen in bedoelde bedrijven geplaatst. Per 30 juni 1964 waren geen premieverzoeken uit de gemeente Leek in behandeling. Stadskanaal (gemeente Onstwedde) Aantal inwoners van de ontwikkelingskern Stadskanaal per 1 januari 1964 bijna (1 jan. 1959: ruim ). Beroepsbevolking per 31 mei 1960 ruim 5100 waarvan werkzaam in de industrie 53,3 pet. en in de dienstensector 36,6 pet. Tezamen met Stadskanaal werd in 1959 ook het aangrenzend industrieterrein van Nieuw Buinen als ontwikkelingskern aangewezen. In beide kernen samen zijn 2 nieuwe vestigingen, in totaal groot iets minder dan m 2, tot stand gekomen, waarop de premieregeling van toepassing is verklaard. Daarnaast werd terzake van 6 uitbreidingen van in Stadskanaal gevestigde bedrijven een bereidverklaring afgegeven. Deze uitbreidingen omvatten tezamen bijna m 2 bedrijfsoppervlak. In één geval van vestiging werd de premie geheel en in één geval gedeeltelijk uitbetaald. Daarnaast werden 4 uitbreidingspremies geheel en 2 gedeeltelijk uitbetaald. De tewerkstellingseis van de premieregeling vorderde voor de bovenvermelde gevallen plaatsing van 727 mannen. Het Rijksarbeidsbureau vermeldt dat per 1 april 1964 in de betrokken bedrijven 1011 mannen waren geplaatst. Een tweetal premieverzoeken betrekking hebbend op een vestiging op het industrieterrein Nieuw Buinen en op een als uitbreiding aan te merken fabrieksbouw te Stadskanaal, is nog in behandeling. Ten aanzien van de ontwikkelingskern Stadskanaal moet ten slotte worden opgemerkt, dat deze plaats reeds onder een voorgaand industrie-stimuleringsbeleid van bepaalde faciliteiten heeft kunnen profiteren. Ter Apel (gemeente Vlagtwedde) Aantal inwoners per 1 januari 1964 ruim 7800 (1 jan. 1959: bijna 7700). Beroepsbevolking per 31 mei 1960 ruim 2600, waarvan werkzaam in de industrie 48,6 pet. en in de dienstensector 34,1 pet. Bereidverklaringen tot toepassing van de premieregeling werden afgegeven voor 2 gevallen van vestiging en 3 gevallen van uitbreiding van reeds gevestigde bedrijven. De totale omvang van deze activiteiten omvat rond 3400 m 2. De in uitzicht gestelde uitbreidingspremies konden reeds geheel worden uitgekeerd. De uitkering van de vestigingspremies wacht op realisering der plannen. De tewerkstellingseis van de premieregeling vordert plaatsing van 54 mannelijke arbeiders in de vorenbedoelde bedrijven. In werkelijkheid zijn volgens de gegevens van het Rijksarbeidsbureau reeds 59 mannelijke arbeiders in de betrokken bedrijven geplaatst. Op 30 juni 1964 waren geen premieverzoeken uit Ter Apel in behandeling. Ook voor Ter Apel geldt tenslotte, dat deze plaats in een voorgaande beleidsperiode van de toen geldende, op stimulering van industrievestiging gerichte faciliteiten heeft kunnen profiteren. Veendam Aantal inwoners per 1 januari 1964 rond (1 jan. 1959: ruim ). Beroepsbevolking per 31 mei 1960 iets minder dan 6000, waarvan werkzaam in de industrie 51,8 pet. en in de dienstensector 36,6 pet. In één geval van industrievestiging en in 17 gevallen van uitbreiding van gevestigde industriële bedrijven werd een premie in uitzicht gesteld. Vestiging en uitbreidingen samen omvatten ruim m 2 nieuw bedrijfsoppervlak. De toegezegde vestigingspremie en 14 uitbreidingspremies konden geheel worden uitgekeerd. Voorts werd in 2 gevallen van uitbreiding het eerste premiedeel reeds uitbetaald. Een uitbreidingspremie wacht, voor wat betreft de uitbetaling, op realisatie van het betrokken plan door de ondernemer. Voor voldoening aan de terzake geldende voorwaarde van de premieregeling was additionele plaatsing van 425 arbeiders in de betrokken bedrijven noodzakelijk. Volgens het Rijksarbeidsbureau waren er per 1 april 1964 reeds 535 mannen in bedoelde bedrijven geplaatst. Op 30 juni 1964 waren nog 2 premieverzoeken in behandeling die betrekking hebben op uitbreiding van reeds gevestigde industriële bedrijven. Winschoten Aantal inwoners op 1 januari 1964 bijna (1 jan. 1959: ruim ). De beroepsbevolking per 31 mei 1960 ruim 6000, waarvan werkzaam in de industrie 43,7 pet. en in de dienstensector 49,8 pet. In 1 geval van industrievestiging en in 7 gevallen van uitbreiding van industriële bedrijven werd een premie in uitzicht gesteld. In totaal zal iets meer dan 6000 m 2 nieuwe bedrijfs-

4 4 ruimte aan het industriële potentieel van Winschoten worden toegevoegd. Van de hiervoor genoemde 7 toegezegde uitbreidingspremies konden er 5 reeds geheel worden uitgekeerd. In 2 gevallen wacht de uitkering van het tweede premiedeel op vervulling van de geldende tewerkstellingsvoorwaarde. De uitkering van de eerder genoemde vestigingspremie had per 30 juni 1964 nog niet plaatsgevonden. Vervulling van de tewerkstellingsvoorwaarde van de premieregeling voor de vestiging en de 7 uitbreidingen die hiervoor zijn genoemd, betekent plaatsing van 120 mannen. Op 1 april 1964 waren in de betrokken bedrijven volgens het Rijksarbeidsbureau 108 mannen additioneel tewerkgesteld. Een premieverzoek, verband houdend met uitbreiding van een industrieel bedrijf ter plaatse, is nog in behandeling. Tenslotte dient ten aanzien van Winschoten nog te worden opgemerkt, dat deze plaats ook bij het voorgaande industriestimuleringsbeleid van de Rijksoverheid is betrokken geweest. Indien men het vorenstaande samenvat, dan volgt daaruit, dat in de provincie Groningen (met inbegrip van het industrieterrein Nieuw Buinen) 25 nieuwe vestigingen en 77 uitbreidingen van gevestigde bedrijven voor premieverlening in aanmerking zijn genomen. De nieuwe vestigingen omvatten in totaal m 2 en de uitbreidingen m 2. De tewerkstellingsvoorwaarde van de premieregeling vordert additionele tewerkstelling van rond 3400 mannen. Uit de gegevens van het Rijksarbeidsbureau blijkt dat per 1 april 1964 reeds meer dan 3800 mannen in de betrokken bedrijven additioneel waren tewerkgesteld. b. Verbetering van de infrastructuur Ten behoeve van de verbetering van de infrastructuur in de provincie Groningen is ten laste van de begroting van Economische Zaken een bedrag van ± f 36,3 min. ter beschikking gesteld voor de uitvoering van de volgende categorieën van werken: min. gemeentelijke wegen ƒ 4,- provinciale wegen 0,9 rondwegen 6,7 waterleiding 12,4 viaducten 2,1 havens en kanalen 8,9 diversen 1,2 ƒ 36,2 Enkele belangrijke werken zijn de industriewaterleiding Zuidlaren Delfzijl, de doortrekking buitenhaven (tevens deel van het buitenhavenkanaal) te Delfzijl, de verdieping c.q. verruiming van het Van Starkenborghkanaal tot 3,5 m en de zuidelijke ringweg te Groningen (stad). II. Provincie Friesland a. Premieregeling Bevordering Industrialisatie Ontwikkelingskernen" Bergum (gemeente Tietjerksteradeel) Aantal inwoners per 1 januari 1964 ruim 4300 (1 jan. 1959: rond 3900). Beroepsbevolking per 31 mei 1960 ruim 1300, waarvan werkzaam in de industrie 42,5 pet. en in de dienstensector 43,6 pet. Bereidverklaringen werden afgegeven voor 4 gevallen van nieuwe vestiging en in 7 gevallen van uitbreiding van reeds gevestigde bedrijven. De betrokken nieuwbouw omvat een oppervlakte van bijna m 2. De 4 toegezegde vestigingspremies en 2 van de in uitzicht gestelde uitbreidingspremies werden geheel uitbetaald. Daarnaast werden nog 2 uitbreidingspremies gedeeltelijk uitgekeerd. Voor 3 gevallen van uitbreiding wacht de premie-uitkering op verdere voldoening aan de voorwaarden welke de regeling stelt. De tewerkstellingsvoorwaarde van de premieregeling vordert voor alle belrokken bedrijven tezamen additionele plaatsing van 216 mannen. Per 1 april 1964 waren volgens de informaties van het Rijksarbeidsbureau reeds 276 mannen in de betrokken bedrijven geplaatst. Op 30 juni 1964 lag voorts nog 1 premieverzoek inzake een uitbreiding van een met toepassing van de regeling gevestigd bedrijf ter behandeling. Ook Bergum behoort tot de plaatsen waarop zich de stimuleringsmaatregelen van een vorig industrialisatiebeleid hebben gericht. Dokkum Aantal inwoners per 1 januari 1964 ruim 8000 (1 jan. 1959: rond 7000). Beroepsbevolking per 31 mei 1960 bijna 2500 waarvan 35,5 pet. in de industrie en 60,7 pet. in de dienstensector werkzaam was. Op 4 vestigingen en 3 uitbreidingen van industriële bedrijven werd de premieregeling van toepassing verklaard. In totaal ontstond door deze activiteiten ruim m 2 nieuwe bedrijfsruimte. De 4 toegezegde vestigingspremies en 2 premies voor uitbreiding werden geheel uitbetaald. De afwikkeling van de premietoezeging voor de derde uitbreiding wacht op verder voldoen aan de geldende voorwaarden door de betrokken onderneming. In de hierboven bedoelde bedrijven zouden, op grond van de geldende tewerkstellingseis van de regeling in totaal 324 mannen additioneel moeten worden tewerkgesteld. Uit de gegevens van het Rijksarbeidsbureau blijkt evenwel, dat op 1 april 1964 reeds 335 mannen in de betrokken bedrijven additioneel waren geplaatst. Terzake van 2 fabrieksuitbreidingen, samen betrekking hebbend op ruim 1600 m 2 nieuw te bouwen bedrijfsruimte waren per 30 juni 1964 nog premieverzoeken in behandeling. Drachten (gemeente Smallingerland) Aantal bewoners per 1 januari 1964 ruim (1 jan. 1959: rond ). Beroepsbevolking per 31 mei 1960 rond 5700 waarvan werkzaam in de industrie 51,7 pet en in de dienstensector 42,4 pet. De premieregeling werd van toepassing verklaard op 5 nieuwe vestigingen en 11 uitbreidingen van industriële bedrijven. Bedoelde vestigingen omvatten m 2, de uitbreidingen m 2 nieuw vloeroppervlak. Van de 5 in uitzicht gestelde vestigingspremies konden er 3 en van de toegezegde uitbreidingspremies 5 geheel en 4 gedeeltelijk worden uitgekeerd. De gehele of gedeeltelijke uitkering van de overige premiebedragen wacht op verder voldoen aan de voorwaarden van de premieregeling, dan wel op de administratieve behandeling van reeds terzake ingediende bescheiden. Rekening houdend met de tewerkstellingseis van de premieregeling moeten in de betrokken bedrijven 500 mannen additioneel worden tewerkgesteld. Op 1 april 1964 waren, volgens de gegevens van het Rijksarbeidsbureau 462 van deze 500 plaatsen bezet. Op 30 juni 1964 waren geen premieverzoeken in verband met vestiging of uitbreiding van industriële bedrijven in Drachten in behandeling. Onder het voorgaande industrie-stimuleringsbeleid behoorde ook Drachten tot de kerngemeenten waar bij industrievestiging of "Uitbreiding van overheidszijde premie werd verleend. Harlingen Aantal inwoners per 1 januari 1964 ruim (1 jan. 1959: bijna ). Beroepsbevolking per 31 mei 1960 ruim 4000, waarvan werkzaam in de industrie 37,8 pet. en in de dienstensector 54,6 pet.

5 In 2 gevallen van vestiging samen 1000 m 2 en in 3 gevallen van uitbreiding van industriële bedrijven tezamen 1800 m- werd de premieregeling van toepassing verklaard. In 1 geval van vestiging en in 2 gevallen van uitbreiding werd de premie geheel uitbetaald; in de beide overblijvende gevallen werd het eerste premiedeel betaalbaar gesteld en wacht de verdere premie-uitkering op voldoening aan de geldende tewerkstellingseis. De tewerkstellingseis van de premieregeling vorderde voor de bovenbedoelde gevallen in totaal plaatsing van 56 mannen. Op 1 april 1964 waren volgens gegevens van het R.A.B, evenwel reeds 70 mannen in de betrokken bedrijven tewerkgesteld. Een tweetal premieverzoeken, betrekking hebbend op uitbreiding van reeds gevestigde bedrijven ligt nog ter behandeling. Onder het voorgaande industrialisatiebeleid behoorde Har- Iingen niet tot de kerngemeenten; als incidentele stimuleringsmaatregel van de overheid is evenwel subsidie verleend voor de aanleg van industrieterrein. Heerenveen Aantal inwoners per 1 januari 1964 bijna (1 jan. 1959: rond ). Beroepsbevolking op 31 mei 1960 ruim 9000, waarvan werkzaam in de industrie 38,3 pet. en in de dienstensector 42,1 pet. Op 5 nieuwe vestigingen en 6 uitbreidingen van industriële bedrijven werd de premieregeling van toepassing verklaard. De daardoor ontstane nieuwe bedrijfsruimte omvat m 2. De 5 vestigingspremies werden reeds geheel uitgekeerd. Hetzelfde geldt voor 4 van de 6 toegezegde uitbreidingspremies. In de overblijvende 2 gevallen werd het eerste premiedeel uitgekeerd. De tewerkstellingseis van de premieregeling vordert voor de bovenstaande gevallen additionele tewerkstelling van 240 mannen. Op 1 april 1964 bleken evenwel reeds 400 mannen in de betrokken bedrijven te zijn geplaatst. Een premieverzoek, betrekking hebbend op een uitbreiding van 3600 m 2 ligt nog ter behandeling. Onder het voorgaande industrialisatiebeleid waren de toen geldende industriestimuleringsmaatregelen ook op Heerenveen gericht. Kootstertille (gemeente Achtkarspelen) Aantal inwoners per 1 januari 1964 ruim 1000 (1 jan. 1959: bijna 1000). Beroepsbevolking per 31 mei 1960 bijna 400, waarvan werkzaam in de industrie 52,7 pet. en in de dienstensector 23,5 pet. In de verslagperiode kwamen 2 nieuwe vestigingen tot stand, samen bijna m 2 groot. De voor bovenbedoelde vestigingen toegezegde premies werden geheel uitbetaald. In plaats van de 150 mannen die op grond van de terzake geldende eis van de premieregeling moesten worden geplaatst, bleken volgens de opgave van het R.A.B, op 1 april 1964 reeds 175 mannen in de betrokken bedrijven werk te hebben gevonden. Een premieverzoek, terzake van de vestiging van een industrieel bedrijf waarvoor de bouw van 4400 m 2 fabrieksruimte nodig is, is nog in behandeling. Leeuwarden Aantal inwoners per 1 januari 1964 bijna (1 jan. 1959: ruim ). Beroepsbevolking per 31 mei 1960 rond , waarvan werkzaam in de industrie 34,7 pet. en in de dienstensector 62,1 pet. Bereidverklaringen tot toepassing van de premieregeling werden afgegeven voor 5 nieuwe vestigingen, tezamen groot m 2 en voor 25 uitbreidingen van reeds gevestigde industriële bedrijven, samen bijna m 2 omvattend. Van de in uitzicht gestelde vestigingspremies waren er per 30 juni 1964 reeds 3 geheel afgewikkeld. De afdoening van 5 de beide overige gevallen wacht op verdere voldoening aan de voorwaarden van de premieregeling. Ten aanzien van de 25 bovengenoemde uitbreidingspremies geldt, dat er daarvan op de verslagdatum 14 geheel en 6 gedeeltelijk waren uitbetaald. De verdere afdoening van laatstbedoelde 6 gevallen en de uitkering van de overblijvende 5 uitbreidingspremies wacht op voldoening aan de terzake geldende voorwaarden. Op 1 april 1964 waren volgens het R.A.B, in de betrokken bedrijven 1037 mannen nieuw tewerkgesteld. De eis welke de premieregeling terzake stelt omvat plaatsing van niet meer dan 964 mannen. Lemmer (gemeente Lemsterland) Aantal inwoners op 1 januari 1964 rond 4500 (1 jan. 1959: rond 4400). Beroepsbevolking per 31 mei 1960 ruim 2600 waarvan werkzaam in de industrie 40 pet. en in de dienstensector 34,2 pet. De premieregeling werd van toepassing verklaard op 2 nieuwe vestigingen en 4 uitbreidingen. Totaal nieuw bedrijfsoppervlak 7500 m 2. De vestigingspremies werden geheel uitgekeerd. Van elk der 4 toegezegde uitbreidingspremies kon tot dusverre alleen het eerste deel worden uitgekeerd. Van de 102 mannen die volgens de terzake geldende eis van de premieregeling in de betrokken bedrijven moeten worden tewerkgesteld waren er, volgens de gegevens van het Rijksarbeidsbureau, op 1 april 1964 reeds 75 geplaatst. Oosterwolde (gemeente Ooststellingwerf) Aantal inwoners op 1 januari 1964 ruim 4300 (1 jan. 1959: ruim 4300). Beroepsbevolking per 31 mei 1960 in totaal 1339 waarvan op laatstgenoemde datum 33 pet. in de industrie en 42,9 pet. in de dienstensector werkzaam was. De premieregeling werd van toepassing verklaard op 7 nieuwe vestigingen en 2 uitbreidingen. De totale toeneming van industriële bedrijfsruimte bedraagt door deze gevallen bijna 8800 m 2. In de verslagperiode werden 5 vestigingspremies en 1 premie voor een gerealiseerde uitbreiding geheel uitgekeerd. Voor 2 gevallen van vestiging en 1 geval van uitbreiding geldt, dat de uitkering van de premie nog moet plaatsvinden. In de hierboven bedoelde bedrijven behoorden ter voldoening aan de tewerkstellingseis van de premieregeling 104 mannen nieuw in dienst te worden gesteld. De realisatiecijfers van het Rijksarbeidsbureau geven aan, dat op 1 april reeds 204 mannen in de betrokken bedrijven waren geplaatst. Een tweetal premieverzoeken, betrekking hebbend op uitbreidingen van bescheiden omvang is nog in behandeling. Opgemerkt wordt nog, dat ook Oosterwolde behoorde tot de plaatsen waarop het voorgaande industrie-stimuleringsbeleid was gericht. Sneek Aantal inwoners per 1 januari 1964 ruim (1 jan. 1959: rond ). Beroepsbevolking op 31 mei 1960 ruim 7200 waarvan werkzaam in de industrie 40,9 pet. en in de dienstensector 56,5 pet. Op 2 premieverzoeken in verband met vestiging en 12 v^rzoeken terzake van uitbreiding van reeds gevestigde bedrijven werd in positieve zin beslist. Het totaal van m 2 nieuwbouw, dat door vorengenoemde activiteiten is of zal ontstaan, is ongeveer gelijkelijk over vestigingen en uitbreidingen verdeeld. Van de toegezegde uitbreidingspremies werden er 7 geheel en 3 gedeeltelijk uitgekeerd. De afdoening van de overblijvende gevallen wacht op voldoen aan de voorwaarden van de premieregeling. Op grond van de tewerkstellingsvoorwaarde van de premieregeling behoorden in de betrokken bedrijven 404 mannen nieuw in dienst te worden genomen. De realisatiecijfers van het

6 6 Rijksarbeidsbureau geven aan, dat in totaal reeds 416 mannen werden geplaatst in die bedrijven die voor toepassing van de premieregeling in aanmerking zijn gekomen. Inzake een tweetal premieverzoeken, een vestiging van 3600 m- en een uitbreiding van 675 m 2 was per 30 juni 1964 nog geen beslissing genomen. Wolvega (gemeente Weststellingwerf) Aantal inwoners op 1 januari 1964 bijna 6800 (1 jan. 1959: bijna 6600). De beroepsbevolking omvatte op 31 mei 1960 ruim 2000 personen waarvan 41,6 pet. in de industrie en 48 pc f. in de dienstensector werkzaam was. Bereidverklaringen tot toepassing van de premieregeling werden afgegeven voor 2 vestigingen en 4 uitbreidingen van reeds gevestigde bedrijven. In totaal hebben deze bereidverklaringen betrekking op 9000 m- nieuwe bedrijfsruimte. Slechts voor 1 uitbreidingspremie werd tot nog toe alleen het eerste deel uitgekeerd. De overige premiebedragen werden geheel uitbetaald. In de betrokken bedrijven waren op 1 april 1964 volgens de gegevens van het Rijksarbeidsbureau 199 mannen nieuw in dienst genomen. De tewerkstellingseis voor de betrokken bedrijven tezamen omvat plaatsing van 139 mannen. Een premieverzoek betrekking hebbend op een vestiging te Wolvega van een industrieel bedrijf is nog in behandeling. Tenslotte wordt ten aanzien van Wolvega nog opgemerkt dat in deze plaats ook onder een vorig industrialisatiebeleid de industrievestiging met overheidsfaciliteiten is gestimuleerd. Het vorenstaande samenvattend, blijkt dat in de provincie Friesland in totaal in 40 gevallen van vestiging van een bedrijf een premie in uitzicht is gesteld. Deze vestigingen omvatten tezamen m L ' bedrijfsruimte. De voor premieverlening in aanmerking komende uitbreidingen van de reeds gevestigde industrie, 77 in getal, hebben betrekking op ruim m 2 nieuwe bedrijfsruimte. De tewerkstellingseis van de premieregeling het nieuw in dienst nemen van bijna 3200 mannen bleek over het geheel genomen geen moeilijkheden op te leveren aangezien, volgens het Rijksarbeidsbureau, in de betrokken bedrijven tezamen 3649 mannen werden geplaatst. b. Verbetering van de infrastructuur In de provincie Friesland is een bedrag van ± f 20,6 min. aan subsidie ten laste van de begroting van Economische Zaken ter beschikking gesteld voor de uitvoering van de volgende categorieën van infra-structuurverbeterende werken. min. gemeentelijke wegen ƒ 1,9 provinciale wegen 2,8 rondwegen 4,2 kanalen 7,0 bruggen 3,3 diversen 1,4 ƒ 20,6 Enkele belangrijke gesubsidieerde werken zijn de zuidelijke ringweg en de verbetering van de bruggen te Leeuwarden, de verdieping c.q. verbreding van het Van Harinxmakanaal en het Prinses Margrietkanaal. III. Provincie Drenthe a. Premieregeling Bevordering industrialisatie ontwikkelingskernen" Assen Aantal inwoners per 1 januari 1964 bedroeg bijna (1 jan. 1959: ruim ). De beroepsbevolking omvatte I>er 31 mei 1960 ruim 9800 personen waarvan 31,5 pet. in de industrie en 61,2 pet. in de sector dienstverlening werkzaam was. In 11 gevallen van vestiging en in 9 gevallen van uitbreiding van een industrieel bedrijf werd een premie in uitzicht gesteld. Genoemde gevallen tezamen hebben betrekking op bijna m- nieuwe bedrijfsruimte. Aan 7 nieuwgevestigde bedrijven kon de toegezegde premie geheel en aan 2 gedeeltelijk worden uitgekeerd. Voorts werd in 6 van de bovenbedoelde 9 gevallen van uitbreiding eveneens het gehele premiebedrag uitgekeerd. In de nog overblijvende gevallen wacht de uitkering van premie op voldoening aan de voorwaarden van de terzake geldende regeling. De tewerkstellingseis van de premieregeling vordert plaatsing in de betrokken bedrijven van minimaal 497 mannen in totaal. Op 1 april 1964 waren volgens de gegevens van het Rijksarbeidsbureau 527 mannen nieuw te werk gesteld in de bedrijven aan welke een bereidverklaring tot toepassing van de premieregeling is afgegeven c.q. aan welke reeds premie is uitbetaald. Nog 6 premieverzoeken, betrekking hebbend op even zovele uitbreidingen en tezamen ongeveer 5500 m 2 nieuwe bedrijfsruimte omvattend, zijn nog in behandeling. Coevorden Aantal inwoners op 1 januari 1964 bijna (1 jan. 1959: bijna ). Beroepsbevolking op 31 mei 1960 bijna Werkzaam in de industrie 35,4 pet. en in de dienstensector 45,6 pet. Voor 4 nieuwe vestigingen van industriële bedrijven en voor 9 uitbreidingen werd een bereidverklaring tot toepassing van de premieregeling afgegeven. Deze gevallen hebben tezamen betrekking op m 2 nieuwe bedrijfsruimte. In totaal konden 3 vestigingspremies en 5 uitbreidingspremies geheel en 1 vestigingspremie en 2 uitbreidingspremies gedeeltelijk worden uitgekeerd. De verdere afwikkeling van laatstbedoelde gevallen wacht op voldoening aan de tewerkstellingseis van de premieregeling. Ten aanzien van de gevallen waarin een premie in uitzicht werd gesteld, doch waarin nog geen uitkering heeft plaatsgevonden geldt, dat de bescheiden op basis waarvan betaling van het eerste premiedeel kan plaatsvinden, nog niet c.q. eerst kort geleden ten departemente zijn binnengekomen. De minimale tewerkstellingseis voor alle betrokken bedrijven vordert het in vaste dienst nemen van 372 nieuw aan te trekken mannelijke arbeidskrachten. Het Rijksarbeidsbureau heeft medegedeeld, dat op 1 april 1964 reeds 463 mannen in de betrokken bedrijven samen waren geplaatst. Een drietal premieverzoeken, verband houdende met uitbreiding van reeds gevestigde ondernemingen is nog in behandeling. Deze 3 verzoeken tezamen hebben betrekking op rond m 2 nieuw te bouwen bedrijfsruimte. Emmen Aantal inwoners op 1 januari 1964 (incl. Klazienaveen) ruim (1 jan. 1959: bijna ). Beroepsbevolking op 31 mei 1960 inclusief Klazienaveen ruim Op 31 mei 1960 was daarvan 47,9 pet. werkzaam in de industrie en 29,2 pet. in de dienstensector. In de verslagperiode werd ten aanzien van 4 nieuwe vestigingen en 18 uitbreidingen de premieregeling van toepassing verklaard. De vestigingen omvatten samen ruim m 2, de uitbreidingen bij elkaar iets minder dan m 2 nieuwe bedrijfsruimte. Van de 4 in uitzicht gestelde vestigingspremies konden er 3 geheel worden uitgekeerd. In een vijfde geval van industrievestiging werd in principe een premie in uitzicht gesteld. De betrokken toezegging werd evenwel ingetrokken, nadat gebleken was dat de ondernemer het voor premie voorgedragen project niet had gerealiseerd en het gestichte fabrieksgebouw aan een reeds te Emmen gevestigde industriële onderneming had verkocht. Voorts werden 5 van de 18 in uitzicht gestelde uitbreidingspremies geheel en 3 gedeeltelijk uitgekeerd. Ten

7 7 aanzien van de overblijvende gevallen geldt, dat uitbetaling kan volgen, nadat aan de desbetreffende voorwaarden van de premieregeling is voldaan. De tewerkstellingseis van de premieregeling vordert, dat in de bedrijven die in beginsel voor premie in aanmerking komen, tezamen tenminste 2738 mannen nieuw worden tewerkgesteld. Het realisatiecijfer van het Rijksarbeidsburcau geeft aan dat per 1 april 1964 in totaal 2278 mannen in de betrokken bedrijven waren geplaatst. Nog in behandeling zijn een viertal, op uitbreiding betrekking hebbende premieverzoeken die tezamen ruim m- nieuw te bouwen bedrijfsruimte omvatten. Ten aanzien van Emmen geldt tenslotte dat deze plaats reeds vanaf het eerste begin van de maatregelen welke de rijksoverheid heeft getroffen tot stimulering van industrievestiging daarbij betrokken is geweest c.q. daarvan heeft kunnen profiteren. Hoogeveen Aantal inwoners op 1 januari 1964 ruim (1 jan. 1959: bijna ). Beroepsbevolking op 31 mei 1960 bijna 8800 waarvan op die datum 47,3 pet. in de industrie en 37,9 pet. in de dienstensector werkzaam was. In 7 gevallen van vestiging m L ' en in 18 gevallen van uitbreiding m- werd premie in uitzicht gesteld. Op 30 juni 1964 waren 3 vestigingspremies geheel en 2 gedeeltelijk uitbetaald. Voorts werden 6 uitbreidingspremies geheel en 4 gedeeltelijk uitbetaald. De afdoening van de overblijvende gevallen wacht op ontvangst van de daarvoor krachtens de premieregeling noodzakelijke bescheiden dan wel op de administratieve verwerking daarvan. In alle hiervoor bedoelde bedrijven samen behoren, ter voldoening aan de tewerkstellingseis van de premieregeling, ten minste 925 mannen in vaste dienst te worden aangesteld. Het realisatiecijfer van het Rijksarbeidsbureau vermeldt per 1 april 1964 een aantal van Een tweetal premieverzoeken, betrekking hebbend op uitbreidingen van reeds gevestigde bedrijven is nog in behandeling. Bij realisatie van de betrokken plannen zal nog ongeveer 7000 m 2 nieuwe bedrijfsruimte worden gesticht. Tenslotte wordt opgemerkt, dat Hoogeveen onder een voorgaand industrialisatiebeleid behoorde tot de incidenteel te stimuleren kernen, waar ook de subsidiefaciliteiten voor de kerngemeenten in de ontwikkelingsgebieden zijn toegepast. Klazienaveen (gemeente Emmen) Demografische gegevens reeds begrepen onder die van de gemeente Emmen. De premieregeling is van toepassing verklaard ten aanzien van 1 vestiging en 2 uitbreidingen. De in verband hiermede gestichte nieuwe bedrijfsruimte heeft een oppervlak van 2500 m 2. Een van de 3 toegezegde premies werd gedeeltelijk, de beide overige werden geheel uitbetaald. De tewerkstellingseis voor bovengenoemde gevallen vordert plaatsing van 50 nieuw aan te trekken mannelijke werknemers. Op 1 april 1964 waren volgens de enquête van het R.A.B, in de betrokken bedrijven tezamen niet meer dan 9 mannen additioneel tewerkgesteld. Meppel Aantal inwoners op 1 januari 1964 iets minder dan (1 jan. 1959: bijna ). Beroepsbevolking ruim 6300 waarvan werkzaam in de industrie 38,4 pet. en in de dienstensector 57,4 pet. De premieregeling werd in beginsel van toepassing verklaard op 2 nieuwe vestigingen en 7 uitbreidingen van industriële bedrijven. Vestigingen en uitbreidingen samen omvatten ruim 9000 m 2 nieuwe bedrijfsruimte. In de verslagperiode werden 4 uitbreidingspremies geheel en 1 gedeeltelijk uitbetaald. Voor de overige gevallen geldt, dat uitbetaling van de premie volgt na voldoening aan de voorwaarden van de betrokken regeling c.q. na administratieve verwerking van eerst kort geleden ontvangen bescheiden die op voldoening aan genoemde voorwaarden betrekking hebben. In de bovenbedoelde bedrijven behoren, ter algehele voldoening aan de tewerkstellingseis van de premieregeling, minimaal 151 mannen nieuw te worden aangesteld. Op 1 april 1964 waren volgens het Rijksarbeidsbureau in totaal 133 mannen in de betrokken bedrijven nieuw aangesteld. Ter behandeling ligt nog een premieverzoek dat betrekking heeft op nieuwbouw van 750 m 2 bedrijfsruimte. Roden Aantal inwoners op 1 januari 1964 bijna 9000 (1 jan. 1959: ruim 7000). Beroepsbevolking op 31 mei 1960 bijna 2800 waarvan werkzaam in de industrie 39,2 pet. en in de dienstensector 30,4 pet. De premieregeling werd in 12 gevallen van toepassing verklaard. In 8 gevallen op de voet van vestiging en in 4 gevallen op de voet van uitbreiding. Alle gevallen samen hebben betrekking op m 2 nieuwe bedrijfsruimte. De toegezegde uitbreidingspremies en 4 vestigingspremies werden geheel uitgekeerd, terwijl 3 vestigingspremies gedeeltelijk werden uitgekeerd. Ter algehele voldoening aan de tewerkstellingseis van de premieregeling is het noodzakelijk dat in de bovenbedoelde bedrijven tenminste 320 mannen nieuw worden aangesteld. Op 1 april 1964 waren volgens het Rijksarbeidsbureau 198 nieuwe arbeidsplaatsen door mannelijke werknemers bezet. Twee premieverzoeken, verband houdend met uitbreiding van ter plaatse gevestigde bedrijven, wachten nog op een beslissing. De gegevens over de provincie Drenthe samenvattend blijkt, dat 37 nieuwe vestigingen met toepassing van de premieregeling tot stand zijn gekomen en dat in 67 gevallen van uitbreiding premie werd toegezegd. De vestigingen omvatten rond m 2 en de uitbreidingen rond m 2. Algehele voldoening aan de tewerkstellingseis vordert nieuw tewerkstellen van ten minste 5053 mannen. Op 1 april 1964 waren volgens de gegevens van het Rijksarbeidsbureau reeds 4725 nieuwe arbeidsplaatsen door mannen bezet. b. Verbetering van de infrastructuur Voor de uitvoering van infra-structuurverbeterende werken in de provincie Drenthe is een bedrag van ± f 22,2 min. ter beschikking gesteld voor de volgende categorieën van werken: min. gemeentelijke wegen ƒ 1,7 provinciale wegen 6,1 rondwegen 3,8 kanalen 5,3 bruggen 1,1 diversen 4,2 ƒ 22,2 Tot de belangrijkste werken, waarvoor subsidie is toegezegd, behoren het tunnelplan Assen, de Oost-Westverbinding (Veenoord Meppel), de rioolwaterzuiveringsinstallatie te Meppel, de rondweg te Meppel en de omlegging van de Hoogeveensevaart nabij Hoogeveen. IV. Provincie Overijssel a. Premieregeling Bevordering Industrialisatie Ontwikkelingskernen" Hardenberg Aantal inwoners op 1 januari 1964 ruim ( 1 jan. 1959: ruim ). Beroepsbevolking ruim 7600 waarvan werkzaam in de industrie 41,3 pet. en in de dienstensector 27 pet.

8 8 Op 8 vestigingen en 7 uitbreidingen van industriële bedrijven werd de premieregeling in beginsel van toepassing verklaard. In totaal nebben deze gevallen betrekking op m 2 nieuwe bedrijfsruimte. In totaal werden 6 vestigingspremies en 2 uitbreidingspremies in de verslagperiode geheel uitgekeerd. Daarnaast werd in 1 geval de uitbreidingspremie gedeeltelijk uitgekeerd. De tewerkstellingseis van de premieregeling vordert voor alle hiervoor bedoelde bedrijven tezamen plaatsing van 382 mannen. Op 1 april 1964 waren volgens het Rijksarbeidsbureau in de betrokken bedrijven 457 mannen nieuw tewerkgesteld. Op de verslagdatum waren nog 3 premieverzoeken uit de gemeente Hardenberg in behandeling, te weten 2 terzake van vestiging en 1 verband houdend met uitbreiding. Bij uitvoering van deze plannen zal nog 3300 m 2 nieuwe bedrijfsruimte ontstaan. Hardenberg heeft ook in het verleden behoord tot de plaatsen waarop het de industrievestiging stimulerende beleid van de Minister van Economische Zaken was gericht. Kampen Aantal inwoners op 1 januari 1964 ruim (1 jan. 1959: ruim ). Beroepsbevolking op 31 mei 1960 bijna 9500 waarvan werkzaam in de industrie 52,3 pet. en in de dienstensector 40 pet. In de verslagperiode werd in 17 gevallen van vestiging in de ontwikkelingskern Kampen een bereidverklaring tot toepassing van de premieregeling afgegeven. De betrokken plannen omvatten in totaal m 2 nieuwe bedrijfsruimte. Daarnaast werd in nog 4 gevallen een uitbreidingspremie in uitzicht gesteld. Deze uitbreidingen omvatten samen 3100 m 2 nieuwe bedrijfsruimte. In 8 gevallen van vestiging en in 1 geval van uitbreiding werd de toegezegde premie geheel uitbetaald. Daarnaast zal in één geval van vestiging de in principe in uitzicht gestelde premie niet kunnen worden uitbetaald; de betrokken industrieel heeft het project waarop de regeling van toepassing werd verklaard niet gerealiseerd en het gestichte industriegebouw verkocht aan een tweetal handelsondernemingen. Voor voldoening aan de tewerkstellingseis van de premieregeling is het noodzakelijk dat in de betrokken bedrijven samen ten minste 394 mannen nieuw worden tewerkgesteld. Op 1 april 1964 waren er volgens het R.A.B. 363 mannen geplaatst. Op 30 juni 1964 waren nog 7 premieverzoeken uit de gemeente Kampen in behandeling; 2 daarvan hebben betrekking op nieuw te vestigen en 5 op uitbreiding van industriële bedrijven. De betrokken plannen hebben betrekking op in totaal 8700 m 2 nieuw te bouwen bedrijfsruimte. Zwolle Aantal inwoners op 1 januari 1964 rond (1 jan. 1959: ruim ). Beroepsbevolking bijna waarvan werkzaam in de industrie 37,2 pet. en in de dienstensector 60,6 pet. De premieregeling werd van toepassing verklaard op 7 nieuwe vestigingen en 15 uitbreidingen van reeds gevestigde industriële bedrijven. Beide categorieën samen zullen m 2 nieuwe bedrijfsruimte opleveren. Van de 7 in uitzicht gestelde vestigingspremies konden er tot aan 30 juni geheel en 3 gedeeltelijk worden uitbetaald. Daarnaast werden 6 uitbreidingspremies geheel en 4 gedeeltelijk uitgekeerd. De verdere afwikkeling van de gedeeltelijk afgedane gevallen en de uitkering van de toegezegde premies waarvan nog niets is uitgekeerd wacht op voldoening aan de geldende voorwaarden. Op grond van de tewerkstellingseis van de premieregeling behoren in de bedrijven waaraan premie werd toegezegd in totaal 859 mannen nieuw in dienst te worden genomen. Het realisatiecijfer van het Rijksarbeidsbureau per 1 april 1964 vermeldt 691. Inzake een tweetal premieverzoeken, betrekking hebbend op uitbreidingen van bescheiden omvang, was op de verslagdatum nog geen beslissing genomen. Uit een samenvatting van het voorgaande blijkt, dat inzake 32 industrievestigingen en 26 uitbreidingen van reeds gevestigde industriële bedrijven in de 3 Overijsselse ontwikkelingskernen een premie is toegezegd. De vestigingen omvatten m 2 en de uitbreidingen ruim m 2. De tewerkstellingseis voor het totaal der gevallen vordert plaatsing van 1635 mannnen. Het Rijksarbeidsbureau noemt per 1 april 1964 een aantal nieuw geplaatste mannelijke werknemers van b. Verbetering van de infrastructuur De subsidie van Economische Zaken voor de uitvoering van infra-structuurverbeterende werken in de provincie Overijssel bedraagt ± f8,5 min., t.w.: min. gemeentelijke wegen ƒ 4,5 provinciale wegen 0,4 bruggen 1,9 onderdoorgangen 1,7 ƒ 8,5 Tot de gesubsidieerde werken behoren de onderdoorgang in rijksweg 28 te Zwolle, de Holtebroekerbrug over het Zwarte Water te Zwolle, de verbetering van de Ilsselbrug en van de verbinding IJsselbrug Flevoweg te Kampen. V. Provincie Noord-Holland a. Premieregeling Bevordering industrialisatie ontwikkelingskernen" Enkhuizen Aantal inwoners op 1 januari 1964 ruim (1 jan. 1959: ruim ). Beroepsbevolking op 31 mei 1960 bijna 3800 waarvan werkzaam in de industrie 36,3 pet. en in de dienstensector 50,1 pet. In Enkhuizen hebben zich in de achterliggende beleidsperiode geen vestigingen voorgedaan waarop de premieregeling is toegepast. Wel werd in 6 gevallen van uitbreiding premie toegezegd. Deze uitbreidingen omvatten m 2 nieuw bedrijfsoppervlak. In 4 gevallen werd de toegezegde premie geheel uitgekeerd en in 1 geval werd tot dusverre alleen het eerste premiedeel uitbetaald. Bij algehele voldoening aan de tewerkstellingseis van de premieregeling behoren in alle betrokken bedrijven tezamen 382 mannen nieuw in dienst te worden genomen. Het Rijksarbeidsbureau deelt mede, dat op 1 april 1964 in totaal 219 mannen waren geplaatst. Ook Enkhuizen en de hierna te bespreken plaatsen Hoorn en Medemblik behoorden tot de plaatsen waarop zich in het verleden de industrie-stimuleringsmaatregelen van de Rijksoverheid hebben gericht. Hoorn Aantal inwoners op 1 januari 1964 ruim (1 jan. 1959: bijna ). Beroepsbevolking op 31 mei 1960 bijna 5800 waarvan 38,5 pet. werkzaam was in de industrie en 58,4 pet. in de dienstensector. Tot aan medio 1964 werden 5 premieverzoeken terzake van industrievestiging in Hoorn ingewilligd. Daarnaast werd in 4 gevallen van uitbreiding een premie in uitzicht gesteld. In totaal heeft het vorenstaande betrekking op m 2 nieuwe bedrijfsruimte. In 4 gevallen van vestiging en 2 gevallen van uitbreiding werd de toegezegde premie geheel uitgekeerd. De gehele of gedeeltelijke uitkering van de premie voor de overblijvende gevallen wacht op voldoening aan de voorwaarden van de premieregeling.

9 9 De tewerkstellingseis van de premieregeling vordert van de betrokken bedrijven tezamen plaatsing van 432 nieuw aan te trekken mannelijke werknemers. Op 1 april 1964 bleken volgens het Rijksarbeidsbureau 417 mannen te zijn geplaatst. In behandeling zijn nog 3 premieverzoeken die betrekking hebben op uitbreidingsplannen van reeds gevestigde industrieen. Medemblik Aantal inwoners op 1 januari 1964 rond 4800 (1 jan. 1959: ruim 5000). Beroepsbevolking op 31 mei 1960 ruim Werkzaam in de industrie 35,4 pet.; in de dienstensector 49,5 pet. In 2 gevallen van vestiging en 3 van uitbreiding werd een premie in uitzicht gesteld. In totaal hebben deze 5 gevallen betrekking op ruim 6300 m 2 nieuwe bedrijfsruimte. De toegezegde uitbreidingspremies werden reeds geheel uitbetaald. Van een der beide vestigingspremies werd het eerste deel ad 75 pet. betaalbaar gesteld. Voldoening aan de geldende tewerkstellingseis betekent, dat in de 5 betrokken bedrijven in totaal 83 mannen nieuw zullen worden tewerkgesteld. Op 1 april 1964 waren er daarvan volgens de gegevens van het R.A.B, reeds 54 geplaatst. Er zijn voorts nog 2 premieverzoeken waarop dd. 30 juni 1964 nog geen beslissing was genomen. Deze betreffen een vestiging van 600 m 2 en een uitbreiding van een reeds ter plaatse gevestigd bedrijf met 2000 m 2. Uit het vorenstaande blijkt dat in de 3 ontwikkelingskernen van de provincie Noord-Holland in verband met 7 nieuwe vestigingen en 13 uitbreidingen een premie is toegezegd. De industriële bedrijfsruimte in de betrokken plaatsen is daardoor met in totaal ruim m 2 toegenomen. Bij vervulling van de tewerkstellingsvoorwaarde door alle betrokken bedrijven zullen ten minste 897 mannen in dienst worden genomen. Volgens het Rijksarbeidsbureau waren er op 1 april 1964 in totaal 690 geplaatst. b. Verbetering van de infrastructuur In de provincie Noord-Holland werd één infra-structuurverbeterend werk uitgevoerd namelijk de verbetering van de verbinding van Rijksweg 7 met Medemblik. VI. Provincie Zeeland a. Premieregeling Bevordering industrialisatie ontwikkelingskernen" Goes Aantal inwoners op 1 januari 1964 ruim (1 jan. 1959: ruim ). Beroepsbevolking per 31 mei 1960 bijna 5500 waarvan 28,5 pet. in de industrie en 66,8 pet. in de dienstensector werkzaam was. In totaal werd i.v.m. 4 industrievestigingen en 1 uitbreiding premie toegezegd. De nieuwe bedrijfsruimte die met het voorgaande samenhangt omvat ruim m 2. De toegezegde premies konden behoudens in één geval waarin alleen het eerste premiedeel werd uitgekeerd geheel worden uitgekeerd. In de betrokken bedrijven zouden, ter voldoening aan de tewerkstellingseis van de premieregeling, in totaal 259 mannen nieuw te werk moeten worden gesteld. Op 1 april 1964 bedroeg dit aantal volgens opgave van het Rijksarbeidsbureau 314. Op de verslagdatum was terzake van 1 premieverzoek, dat verband houdt met de vestiging van een industrieel bedrijf, nog geen beslissing genomen. Sint-Maartensdijk Aantal inwoners op 1 januari 1964 bijna 2700 (1 jan. 1959: rond 2700). De beroepsbevolking omvatte op 31 mei 1960 bijna 1000 personen, waarvan werkzaam in de industrie 26 pet. en in de dienstensector 36,6 pet. In de verslagperiode werd in verband met 3 vestigingen en 2 uitbreidingen een premie in uitzicht gesteld. De bedrijfsruimte die terzake is c.q. wordt gesticht omvat ruim 6000 m 2. De toegezegde premies werden in 3 gevallen geheel uitgekeerd. In 1 geval van vestiging werd tot dusverre alleen het eerste deel uitgekeerd. In het overblijvende geval wacht de premieuitkering op voltooiing van het bouwplan van de ondernemer en het verder voldoen aan de geldende voorwaarde. De desbetreffende eis van de premieregeling vordert voor de bovenstaande gevallen plaatsing van ten minste 61 mannen. Op 1 april 1964 waren volgens het Rijksarbeidsbureau in de betrokken bedrijven samen 76 mannen geplaatst. Een premieverzoek inzake een vestiging van een industrieel bedrijf was op de verslagdatum nog in behandeling. Terneuzen Aantal inwoners op 1 januari 1964 ruim (1 jan. 1959: bijna ). Van de beroepsbevolking, die op 31 mei 1960 bijna 5900 personen omvatte, werkte op laatstgenoemde datum 36,5 pet. in de industrie en 57,6 pet. in de sector dienstverlening. In de verslagperiode werd de premieregeling op 3 vestigingen en 6 uitbreidingen van toepassing verklaard. Deze gevallen tezamen hebben betrekking op rond m 2 nieuwe bedrijfsruimte. Van de in uitzicht gestelde premiebedragen werden er 4 geheel en 1 gedeeltelijk uitbetaald. De afdoening van de overblijvende gevallen en de verdere uitkering van de gedeeltelijk betaalde premie wacht op voldoen aan de terzake gestelde voorwaarde. Bij voldoening aan de tewerkstellingseis door alle betrokken ondernemingen zullen in totaal ten minste 780 mannen nieuw worden tewerkgesteld. Blijkens de gegevens van het Rijksarbeidsbureau waren er op 1 april 1964 reeds 622 van voornoemde 780 arbeidsplaatsen bezet. Eén premieverzoek, betrekking hebbend op een vestiging van 3000 m 2 kon door het uitblijven van voldoende gegevens niet worden afgedaan. Zierikzee Aantal inwoners op 1 januari 1964 ruim 7200 (1 jan bijna 7200). Beroepsbevolking op 31 mei 1960 rond 2500 waarvan 31,7 pet. in de industrie en 54,4 pet. in de dienstensector werkzaam was. In de verslagperiode werd de premieregeling van toepassing verklaard op één vestiging met een omvang van rond 6000 m 2. De toegezegde premie is geheel uitgekeerd. Voor voldoening aan de tewerkstellingseis was het noodzakelijk dat in het betrokken bedrijf minimaal 60 mannen werden tewerk gesteld. Volgens de opgave van het Rijksarbeidsbureau waren op 1 april 1964 echter reeds 146 mannen geplaatst. Een premieverzoek dat verband houdt met de vestiging van een industrieel bedrijf waarvoor een fabrieksgebouw van rond 3400 m 2 zal worden gesticht, is nog in behandeling. Bij samenvatting van het vorenstaande blijkt dat in de 4 ontwikkelingskernen van de provincie Zeeland de premieregeling werd toegepast op 11 nieuwe vestigingen met een gezamenlijk vloeroppervlak van ruim m 2 en op 9 uitbreidingen die in totaal 7500 m 2 vloeroppervlak omvatten. De tewerkstellingseis voor alle betrokken bedrijven samen vordert plaatsing van ten minste 1160 mannelijke werknemers. Op 1 april 1964 waren er reeds 1158 werknemers geplaatst blijkens de gegevens van het R.A.B. b. Verbetering van de infrastructuur Ten behoeve van de infra-structuurverbeterende werken in de provincie Zeeland is een bedrag van ± f 18,3 min. aan sub-

10 10 sidie ten laste van de begroting van Economische Zaken ter beschikking gesteld voor de volgende categorieën van werken: min. gemeentelijke wegen ƒ 5,4 provinciale wegen 2,2 kanalen, havens en zwaaikommcn 1,2 waterleiding en watervoorziening 7,7 diversen 1,8 ƒ 18,3 Énkele belangrijke werken zijn de wegen in het Sloegebied, het spaarbekken voor de watervoorziening in Zeeuwsch- Vlaanderen, de aanleg van de westelijke toegangsweg met beweegbare brug en van een spoorlijn te Goes, alsmede de afvalwaterlciding Kanaalzone Zeeuwsch-Vlaanderen. VII. Provincie Noord-Brabant a. Premieregeling,,Bevordering Industrialisatie Ontwikkelingskernen" Bladel Aantal inwoners op 1 januari 1964 ruim 5600 (1 jan. 1959: bijna 4700). Beroepsbevolking op 31 mei 1960 rond 1700, waarvan werkzaam in de industrie 56,4 pet. en in de dienstensector 23,1 pet. De premieregeling werd van toepassing verklaard op 7 nieuwe vestigingen en op 1 uitbreiding. Samengeteld omvatten deze 8 gevallen m 2 nieuwbouw. Van de in uitzicht gestelde vestigingspremies konden er 3 geheel worden uitgekeerd. Van de uitbreidingspremie was op de verslagdatum alleen het eerste deel uitbetaald. De tewerkstellingseis van de premieregeling vordert plaatsing van minimaal 281 mannelijke werknemers. Op 1 april 1964 waren volgens het R.A.B. 197 mannen in de betrokken bedrijven geplaatst. Een vijftal premieverzoeken, tezamen betrekking hebbend op ruim 5000 m 2 voorgenomen nieuwbouw, is nog in behandeling. Cuyk Aantal inwoners op 1 januari 1964 bijna 9000 (1 jan. 1959: rond 7100). Beroepsbevolking op 31 mei 1960 ruim 2700, waarvan werkzaam in de industrie 54 pet. en in de dienstensector 31,9 pet. De premieregeling werd van toepassing verklaard op 4 vestigingen van industriële bedrijven met een gezamenlijke omvang van rond m 2. Voorts werd in 10 gevallen van uitbreiding een premie in uitzicht gesteld. Deze uitbreidingen omvatten tezamen m 2 nieuwe bedrijfsruimte. Een der vestigingspremies werd gedeeltelijk en 5 uitbreidingspremies werden geheel uitgekeerd. De afdoening van de overblijvende gevallen wacht op realisering van de betrokken plannen en vervulling van de voorwaarde van de premieregeling. Indien de betrokken bedrijven alle aan de tewerkstellingseis van de regeling voldoen dan zullen tenminste 974 mannen nieuw moeten worden tewerkgesteld. Het Rijksarbeidsbureau geeft op, dat op 1 april 1964 in totaal 286 mannen waren geplaatst. Op de verslagdatum was terzake van 1 premieverzoek betreffende een uitbreiding van bescheiden omvang nog geen beslissing genomen. Cuyk behoorde tot de plaatsen waarop ook in het verleden de industrie-stimulerende maatregelen van de Rijksoverheid waren gericht. Etten Aantal inwoners op 1 januari 1964 ruim 8300 (1 jan. 1959: 6800). Beroepsbevolking op 31 mei 1960 ruim 4900 waarvan 49 pet. in de industrie en 28,5 pet. in de dienstensector werkzaam was. Op in totaal 16 premieverzoeken uit Etten werd in positieve zin beslist. De totale omvang van de daarop betrekking hebbende nieuwbouw omvat m 2 ; verdeeld over 7 nieuwe vestigingen en 9 uitbreidingen van industriële bedrijven. In 11 gevallen werd de premie reeds geheel en in 2 gevallen gedeeltelijk uitgekeerd. De tewerkstellingseis van de premieregeling vordert voor voornoemde gevallen samen plaatsing van minimaal 1378 mannen. Op 1 april 1964 bleken volgens de gegevens van het Rijksarbeidsbureau reeds 1079 mannen tewerk te zijn gesteld. Op 30 juni 1964 was ten aanzien van een zestal premieverzoeken 3 inzake nieuwe vestigingen en 3 verband houdend met uitbreiding - nog geen beslissing genomen. De industrie-stimuleringsmaatregelen van de Rijksoverheid zijn ook onder de voorgaande beleidsperiode op Etten gericht geweest. Oss Inwonertal op 1 januari 1964 ruim (1 jan. 1959: ruim ). De beroepsbevolking omvatte op 31 mei 1960 iets meer dan personen, waarvan 66,7 pet. in de industrie en 29,5 pet. in de dienstensector werkzaam was. De premieregeling werd van toepassing verklaard op 7 vestigingen en 20 uitbreidingen van industriële bedrijven die in totaal m 2 nieuwbouw omvatten. In de verslagperiode werden 3 vestigings- en 8 uitbreidingspremies geheel en 3 vestigings- en 6 uitbreidingspremies gedeeltelijk uitbetaald. Voldoening aan de terzake geldende eis van de premieregeling vordert, voor alle betrokken bedrijven samen, tewerkstelling van minimaal 1338 mannen. Op 1 april 1964 waren er hiervan, volgens de opgave van het Rijksarbeidsbureau, 504 geplaatst. Op 30 juni 1964 was terzake van 4 premieverzoeken betreffende uitbreidingen met een gezamenlijk oppervlak van 2800 m 2 nog geen beslissing genomen. Uden Op 1 januari 1964 bedroeg het aantal inwoners bijna (1 jan. 1959: ruim ). De beroepsbevolking omvatte op 31 mei 1960 ruim 5200 personen. Hiervan was op laatstgenoemde datum 43,3 pet. in de industrie en 37,8 pet in de dienstensector werkzaam. De vigerende premieregeling werd in de verslagperiode van toepa.sing verklaard op 6 vestigingen en 12 uitbreidingen van reeds ter plaatse gevestigde bedrijven. In totaal hebben deze gevallen betrekking op bijna m 2 nieuwe bedrijfsruimte. In de verslagperiode werden 5 vestigingspremies en 4 uitbreidingspremies geheel en 2 uitbreidingspremies gedeeltelijk uitgekeerd. In alle betrokken bedrijven samen zullen, ter voldoening aan de geldende tewerkstellingseis, ten minste 765 mannelijke werknemers moeten worden geplaatst. Het Rijksarbeidsbureau heeft medegedeeld dat daarvan op 1 april 1964 in totaal 373 mannen waren tewerkgesteld. De maatregelen van de Rijksoverheid ter stimulering van industrievestiging zijn ook in een voorgaande beleidsperiode mede op Uden gericht geweest. Bij samenvatting van het vorenstaande blijkt, dat in de ontwikkelingskernen van de provincie Noord-Brabant aan in totaal 31 nieuw gevestigde bedrijven een premie werd verleend c.q. toegezegd. De daarmede samenhangende bedrijfsruimte

11 11 omvat ruim m-'. Voorts werden 52 premieverzoeken terzake van uitbreiding van reeds gevestigde industrieën ingewilligd. Deze verzoeken hebben betrekking op in totaal m- nieuwe bedrijfsruimte. De desbetreffende voorwaarde van de premieregeling vordert voor alle betrokken bedrijven samen tewerkstelling van ten minste 4736 nieuw aan te trekken werknemers. Op 1 april 1964 waren er hiervan, volgens de gegevens van het Rijksarbeidsbureau, 2439 geplaatst. b. Verbetering van de infrastructuur Aan de provincie Noord-Brabant is voor de uitvoering van infra-structuurverbeterende werken ± f 10,6 min. ter beschikking gesteld voor de volgende categorieën van werken: min. gemeentelijke wegen ƒ 1,7 provinciale wegen 3,6 havens 4,9 bruggen 0,4 ƒ 10,6 Tot de belangrijkste te subsidiëren werken behoren de kanaalhaven te Oss, de keersluis in de aan te leggen haven te Cuyk en de verbetering van de wegen te Uden, Bladel en Cuyk. VIII. Provincie Limburg a. Premieregeling Bevordering Industrialisatie Ontwikkelingskernen" Panningen (gemeente Helden) Het aantal inwoners bedroeg op 1 januari 1964 bijna 9000 (1 jan. 1959: 7900). De beroepsbevolking omvatte op 31 mei 1960 ruim 3200 personen waarvan op laatst genoemde datum 34,9 pet. in de industrie en 25,9 pet. in de dienstensector werkzaam was. In de verslagperiode werd de premieregeling van toepassing verklaard op 12 vestigingen en 3 uitbreidingen van industriële bedrijven. Deze gevallen hebben betrekking op in totaal m 2 nieuwe bedrijfsruimte. Van de in uitzicht gestelde vestigingspremies werden er 6 geheel, 4 gedeeltelijk uitgekeerd. Voorts werd het eerste deel van een der toegezegde uitbreidingspremies uitbetaald. Ter voldoening aan de terzake geldende voorwaarde van de premieregeling zullen in de betrokken bedrijven samen minimaal 669 mannen moeten worden tewerkgesteld. Uit de gegevens van het Rijksarbeidsbureau blijkt dat op 1 april 1964 in totaal 332 mannen in de betrokken bedrijven waren geplaatst. Ook onder een voorafgaande beleidsperiode behoorde Panningen tot de plaatsen waarop het industrie-stimulerende beleid van de Rijksoverheid was gericht. Venray Op 1 januari 1964 bedroeg het aantal inwoners van Venray rond (1 jan. 1959: ruim ). De beroepsbevolking omvatte op 31 mei 1960 bijna 6600 personen. Daarvan was op laatstgenoemde datum 34,9 pet. werkzaam in de industrie en 38,3 pet. in de sector dienstverlening. Premieverlening werd in uitzicht gesteld in verband met 3 vestigingen en 8 uitbreidingen van industriële bedrijven. In totaal hebben deze gevallen betrekking op bijna m 2 nieuwe bedrijfsruimte. In 2 van de 3 gevallen werd de toegezegde vestigingspremie geheel uitgekeerd. Van de toegezegde uitbreidingspremies werden er 4 geheel en 2 gedeeltelijk uitgekeerd. Bij realisatie van alle projecten waarop de premieregeling van toepassing is verklaard zullen in totaal 705 mannen moeten worden tewerkgesteld. Op 1 april 1964 waren, volgens de gegevens van het Rijksarbeidsbureau, 502 mannen in de daarbij betrokken bedrijven geplaatst. De Rijksoverheid heeft ook in een voorgaande beleidsperiode de industrialisatie van Venray gestimuleerd. Weert Aantal inwoners op 1 januari 1964 ruim (1 jan. 1959: bijna ). Beroepsbevolking op 31 mei 1960 ruim Van dit aantal was op laatstgenoemde datum 49,2 pet. in de industrie en 38,5 pet. in de sector dienstverlening werkzaam. De premieregeling werd van toepassing verklaard op 11 nieuwe vestigingen en 29 uitbreidingen van reeds gevestigde bedrijven. Deze gevallen tezamen hebben betrekking op m'-' nieuwe bedrijfsruimte. De toegezegde vestigingspremies werden alle geheel uitbetaald. Voorts werden 15 uitbreidingspremies geheel en 4 gedeeltelijk uitbetaald. Algehele voldoening aan de terzake geldende voorwaarde betekent dat de betrokken bedrijven samen 2026 mannen in vaste dienst moeten tewerk stellen. Uit de gegevens van het Rijksarbeidsbureau blijkt dat daarvan op 1 april 1964 reeds 1903 mannen waren geplaatst. Uit de samenvatting van het vorenstaande blijkt, dat in de 3 ontwikkelingskernen van de provincie Limburg in 26 gevallen van vestiging en in 40 gevallen van uitbreiding van industriële bedrijven een premie werd toegezegd. De betrokken vestigingen omvatten rond m-', de uitbreidingen tezamen m- nieuw bedrijfsoppervlak. De tewerkstellingseis van de premieregeling omvat voor het geheel het in dienst nemen van 3400 mannen. Uit gegevens van het Rijksarbeidsbureau blijkt dat op 1 april 1964 in totaal 2737 mannen in de betrokken bedrijven waren geplaatst. b. Verbetering van de infrastructuur Ten behoeve van de verbetering van de infra-structuur in de provincie Limburg is ten laste van de begroting van Economische Zaken een bedrag van f 11,4 min. ter beschikking gesteld. Dit betrof de uitvoering van de volgende categorieën van werken: min. gemeentelijke wegen en rondwegen ƒ 6,8 provinciale wegen 3,0 water- en gasvoorziening... 0,2 bruggen en loswallen 1,4 ƒ 11,4 Enkele belangrijke werken zijn de aanleg van de Peelweg, de aanleg van een gedeelte van de rondweg te Weert en de verbetering van de brug over de Zuid-Willemsvaart aldaar.

12 12 BIJLAGE V Stand premieregeling Bevordering industrialisatie ontwikkelingskernen" per 30 juni 1964 Vestigingen /. Afgegeven bereidverklaringen Uitbreidingen Totaal Realisatie 3 ) Provincie aantal arb.pl. 2 ) bedrag 1 ) aantal arb.pl. 2 ) bedrag 1 ) aantal arb.pl. 2 ) bedrag 1 ) 31-3-'64 Groningen 25 Friesland 40 Drenthe 37 Overijssel 32 Noord-Holland... 7 Zeeland 11 Noord-Brabant Limburg 26 Totaal 209 Groningen 5 Friesland 5 Drenthe Overijssel 4 Noord-Holland... 1 Zeeland 5 Noord-Brabant... 8 Limburg Totaal II. Verzoeken in behandeling ) Bedragen uitgedrukt in duizenden guldens. 2 ) Het hier vermelde aantal arbeidsplaatsen is geraamd uitgaande van het ervaringsfeit, dat per 1000 m 2 nuttige vloeroppervlakte industriegebouw gemiddeld 25 werknemers binnen 2 a 3 jaar na aanvang van de produktie worden tewerkgesteld. 3 ) Gegevens R.A.B.

13 13 BIJLAGE VI REGIONAAL INDUSTRIALISATIEBELEID IN BELGIË EN DE DUITSE BONDSREPUBLIEK België In België bestaan 2 wettelijke regelingen, waarvan men in de ontwikkelingsgewesten kan profiteren. De ene wet, namelijk die van 17 juli 1959, draagt een algemeen werkgelegenheidsbevorderend karakter, terwijl de andere wet, namelijk die van 18 juli 1959, ten doel heeft de economische ontwikkeling van achtergebleven gebieden te bevorderen. Beide wetten kunnen gezamenlijk worden toegepast en zijn dan ook qua methodiek en opzet op elkaar afgestemd. Met de wet van 17 juli 1959, die op het gehele Belgische grondgebied kan worden toegepast, worden 4 doeleinden nagestreefd: 1. stimulering van het bedrijfsleven en bestrijding van de structurele werkloosheid in het algemeen; 2. rationalisatie van de bedrijven; 3. aanpassing van de produktie aan de perspectieven, welke door de gemeenschappelijke markt worden geopend; 4. stimulering van initiatieven, waarmede beoogd wordt te voorzien in de vervanging van ondernemingen die moeten verdwijnen. De wet van 18 juli 1959 beoogt een evenwichtiger spreiding van de economische bedrijvigheid over de verschillende streken van het land, alsmede de bestrijding van de specifieke economische en sociale moeilijkheden van sommige streken. De zogenaamde ontwikkelingsgebieden waarvan er bij Koninklijk Besluit van 27 november 1959 vijftien werden aangewezen dienen te worden gekenmerkt door ten minste één van de navolgende ernstige economische en sociale moeilijkheden: a. een belangrijke mate van werkloosheid, zowel in absolute cijfers als in percentage van de beroepsbevolking, of het blijvend ontbreken van mogelijkheden tot werkgelegenheid; b. de bevolkingsexpulsie; c. de seizoenmigratie en de pendel; d. de werkelijke of dreigende teruggang van de economische bedrijvigheid, welke moet leiden tot het verlies van een aanzienlijk deel van het regionale inkomen en het verlies van aanzienlijke sociale investeringen. Al deze gebieden tezamen zullen hoogstens 15 pet. van de totale Belgische bevolking mogen omvatten. De overheid kan zogenaamde vennootschappen voor gewestelijke economische uitrusting" oprichten, die tot taak hebben terreinen voor industriële doeleinden te bestemmen, ze bouwrijp te maken en industriële of ambachtelijke gebouwen te stichten, deze terreinen of gebouwen te verkopen, te verpachten of te verhuren. Voorts kan de Staat industriële en ambachtelijke gebouwen laten neerzetten of aankopen ten einde deze te verkopen of te verhuren aan industriële en ambachtelijke bedrijven. De financiering van de infra-structuurwerken ter ontsluiting van de industrieterreinen geschiedt uit de normale begrotingsposten van de daarvoor in aanmerking komende Ministeries (Openbare Werken, Verkeer). Ter versnelling van sommige werken kon men in uitzonderingsgevallen gebruik maken van het Hulpfonds voor regionaal-economische initiatieven", dat in 1959 werd opgericht en intussen is uitgeput. Thans is dit fonds vervangen door bijzondere kredieten op de begroting van het Ministerie van Openbare Werken, waaruit de uitrusting van industrieterreinen kan worden gefinancierd, die voor het regionale beleid van bijzonder belang zijn. Gewoonlijk financieren de gemeenten en de provincies de uitvoering van infra-structuurprojecten met behulp van leningen bij het Gemeentekrediet, met uitzondering van het gedeelte dat door de Staat wordt gesubsidieerd. In sommige gevallen verleent de Staat nog steun door het toekennen van subsidie in de rentelast van de lening gedurende een beperkte periode. Ten aanzien van de directe hulp aan ondernemingen in de ontwikkelingsgebieden bestaan in België de volgende faciliteiten. Teneinde een heroriëntatie van de Belgische economie op de meest expansieve sectoren en de vestiging en/of ontplooiing van buitenlandse vestigingen met het oog op de Euromarkt te bevorderen, worden subsidies slechts toegekend indien de investeringen beantwoorden aan de doelstellingen van een vijfjarenplan, waarin per afzonderlijke sector programma's voor industriële ontwikkeling zijn aangegeven. De Regering kan subsidie verlenen tot maximaal 20 pet. van de investeringskosten in gebouwen en maximaal 7i pet. in de uitrustingskosten. In tijden van kennelijke recessie kunnen deze percentages worden verhoogd tot resp. 30 en 10. Van de mogelijkheid tot deze kapitaalsubsidie is tot nu toe een beperkt gebruik gemaakt. De Minister van Economische Zaken en de Minister van Middenstand kunnen subsidie verlenen aan erkende kredietinstellingen om het deze mogelijk te maken bij het verstrekken van leningen gunstige rentetarieven toe te staan. De rentereductie bedraagt maximaal 4 pet. per jaar in geval van vestiging, uitbreiding en modernisering van industriële ondernemingen. In geval van recessie kan een extra subsidie worden verstrekt, waardoor de rente tot 1 pet. wordt teruggebracht. De Staat kan voor de hoofdsom, rente en bijkomende kosten van leningen garantie verlenen, ongeacht of voor deze leningen renteverlaging wordt toegestaan of niet. De garantieverlening wordt in België als één van de doeltreffendste middelen van het regionale beleid beschouwd. Als aanvulling op bovengenoemde wetgeving wordt bij de wet van 12 april 1962 voorzien in de oprichting van een Nationale Investeringsmaatschappij en van erkende Regionale Investeringsmaatschappijen. Deze maatschappijen hebben ten doel de oprichting of uitbreiding van industriële en handelsondernemingen te bevorderen door tijdelijke financiële deelneming in naamloze vennootschappen. Deze deelneming mag in het algemeen ten hoogste 80 pet. van het kapitaal van de naamloze vennootschap bedragen. Tot nu toe is alleen de Nationale Investeringsmaatschappij opgericht.

14 14 Samenwerking in hei kader van de Benelux met betrekking tot regionale vraagstukken in de grensgebieden In het kader van de Benelux werd enige jaren geleden een werkgroep Regionaal Beleid" ingesteld, die tot taak had na te gaan welke concrete problemen er zich in de verschillende grensgebieden voordeden die een harmonische regionale ontwikkeling van de grensgebieden in de weg stonden. De aanleiding tol de instelling van deze werkgroep was gelegen in het feit, dat hoewel sedert het in werking treden van de Economische Unie belangrijke vorderingen zijn gemaakt met de economische integratie van de drie landen, in de grensgebieden de grens nog steeds een belangrijke scheidingslijn vormt op tal van terreinen niettegenstaande deze grensgebieden veelal geografische eenheden zijn. In de drie Beneluxlanden wordt reeds sedert vele jaren grote aandacht geschonken aan de regionale ontwikkeling van bepaalde streken die bij de algemene economische ontwikkeling zijn achtergebleven. Hiertoe behoort ook een aantal grensgebieden. Tot op heden was door de drie landen daar uitsluitend vanuit nationaal standpunt een beleid gevoerd. Voor de ontwikkeling van deze grensgebieden kan daarmede echter niet worden volstaan. Men dient veeleer door gezamenlijk overleg over de grenzen heen tot oplossingen te komen, welke voor het gehele gebied van betekenis zijn. Een nauwe samenwerking tussen de betrokken autoriteiten en regionale organen aan weerszijden van de grens is daarvoor nodig. Dit heeft niet alleen betrekking op de verbetering van de infra-structuur, doch ook op de planologische vormgeving, de industriële en agrarische ontwikkeling e.d. De bedoeling was dat door de werkzaamheden van voornoemde werkgroep niet alleen de bestaande problemen voor het voetlicht zouden worden geplaatst, doch dat ook de samenwerking, die voor de oplossing van deze problemen nodig is, daardoor zou worden gestimuleerd. De werkgroep is begonnen met de Kanaalzone Gent-Terneuzen. Hierover werd vorig jaar een rapport samengesteld dat inmiddels door het Comité van Ministers werd goedgekeurd, waarna het aan de Interparlementaire Benelux Raad is toegezonden. Daarna heeft de werkgroep een soortgelijk onderzoek ter hand genomen voor het z.g. Benelux Middengebied en het gebied Zuid-Limburg/Luik-Limburg. Ter voorbereiding daarvan worden door Nederlandse en Belgische studiegroepen daarover thans gezamenlijke rapporten samengesteld. Duitse Bondsrepubliek Het regionale economische beleid in de Bondsrepubliek is in de eerste plaats een zaak van de Lander". De Bondsrepubliek grijpt slechts subsidiair in voorzover een bepaalde taak de krachten van een Land" te boven gaat of indien het vraagstukken betreft die voor de Bondsrepubliek in haar geheel van beslissende politieke betekenis zijn. De regionale steunmaatregelen van de Bondsregering hebben ten doel in de te ontwikkelen gebieden de wanverhouding tussen de werkgelegenheid en de bevolking op te heffen of te verzachten. De middelen van de Bondsrepubliek mogen slechts in de vastgestelde ontwikkelingsgebieden worden besteed. Tot deze gebieden behoren: a. de strook langs de zonegrens; /'. de saneringsgebieden; c. de streekcentra in plattelandsgebieden met zwakke strucluur. De ontsluiting van de industrieterreinen wordt voorgefinancierd door de gemeenten en in de verkoopprijzen van de industrieterreinen gecalculeerd. De Bondsregering kan uit de middelen voor het regionale ontwikkelingsprogramma 50 pet. subsidie verlenen in de kosten van ontsluiting van industrieterreinen. Bovendien kan de Bondsregering leningen verstrekken ten behoeve van het ontsluiten en bouwrijp maken van industrieterreinen tegen een rente van 2 pet. met een looptijd van 20 jaar. Voor de bouw van industriehallen op voorhand worden geen financiële faciliteiten verleend. Ten aanzien van de directe hulp aan ondernemingen kan worden opgemerkt, dat de kredietverlening tegen een lage rentevoet een belangrijke rol speelt in het regionale beleid. De Bondsregering kan kredieten verlenen tegen 3i pet. en een looptijd van ten hoogste 15 jaar ingeval van vestiging van industrie- en ambachtsbedrijven in de saneringsgebieden en de streekcentra. In geval van rationalisering en modernisering in de saneringsgebieden en de strook langs de zonegrens kunnen kredieten worden verstrekt tegen een rente van 5 pet. Door de Lander" kunnen eveneens leningen worden verstrekt, waarvan de rente in het gunstigste geval 3i pet. bedraagt en de looptijd 15 jaar is. De Bondsregering verleent geen subsidie a fonds perdu in de investeringskosten. Enkele Lander" hebben in beperkte mate van deze vorm van steun gebruik gemaakt, waarbij bijna altijd andere doeleinden werden nagestreefd, bijvoorbeeld hulp aan vluchtelingen. Daarnaast kunnen subsidies worden verstrekt, die ten doel hebben de rente te verlagen van bij kredietinstellingen aangegane leningen. Deze worden slechts in beperkte mate verleend. De Bondsregering kan deze subsidies toekennen ter hoogte van 3 pet. en voor de duur van 3 jaar ten behoeve van bepaalde ondernemingen, die langs de zonegrens liggen. Enkele Lander" (Niedersachsen, Rheinland-Pfalz, Schleswig-Holstein) gebruiken dit instrument om nieuwe industrieën aan te trekken of bestaande uit te breiden en te moderniseren. De rente-subsidie bedraagt meestal 2 pet. (maximaal 3 pet.) in geval van vestiging en is lager in geval van modernisering. De Bondsregering kan garanties verlenen wanneer op andere wijze geen financiering mogelijk is en de tenuitvoerlegging van de maatregelen van algemeen economisch belang is. Van deze mogelijkheid is evenwel in de laatste jaren zelden gebruik gemaakt ten behoeve van de oprichting van nieuwe bedrijven. De regeringen van de Lander" kunnen garanties verlenen ten behoeve van pojecten, welke voor het Land" van economisch belang zijn. In talrijke Lander" worden deze garanties bij voorkeur verleend aan middenstandsbedrijven en bepaalde groepen van personen (bijvoorbeeld vluchtelingen, ontheemden).

15 15 BIJLAGE VII PRODUK TI VITEITSPROJECTEN A. Goedgekeurde projecten Commissie Opvoering Produktiviteit ƒ Bijdrage tot een onder toezicht van de C.O.P. uit te voeren onderzoek inzake de evaluatiemethodiek van management-training methoden. Commissie Opvoering Produktiviteit Bijdrage tot een onder toezicht van de C.O.P. uit te voeren onderzoek naar de praktijk van de normstelling in bedrijven en naar de mogelijkheid van participatie in deze normstelling door de uitvoerende arbeid. Gemeenschappelijk Instituut van Toegepaste Psychologie Bijdrage in een vooronderzoek bestaande uit een probleem-inventarisatie betreffende de positie van de oudere werknemer in de industrie. Stichting Vakopleiding Meikdetailhandel en Zuiveldetailhandel Steun bij het organiseren van cursussen in de verkooptechniek voor gevestigde melkdetaillisten. N.V.V., N.K.V. en C.N.V Bijdrage in de kosten van drie projecten voor scholing en vorming van leden van ondernemingsraden. Nijverheidsorganisatie T.N Bijdrage in de kosten verbonden aan het organiseren van cursussen, voorlichtingsbijeenkomsten en andere vormen van kennisoverdracht op het gebied van de werkplaatstechniek inclusief de met het oog daarop vereiste opleiding van specialisten. Hoofdbedrijfschap Detailhandel; Bedrijfschap Groothandel in vis Dit bedrag is bestemd voor: (a) discussiebijeenkomsten voor visdetaillisten, (b) een onderzoek inzake het bereiden, verpakken en bewaren van verse en bewerkte vis en (c) het uitwerken van een programma voor vakopleiding. Nederlands Instituut voor Praeventieve Geneeskunde Experimenteel onderzoek inzake de mogelijkheid ener herstructurering van als gevolg van mechanisering en automatisering onaantrekkelijk geworden routinetaken bij administratieve arbeid. Vereniging voor Oppervlaktetechnieken van Metalen Bijdrage in de aanloopkosten van door de Vereniging op te richten secties voor metaalspuiten, thermische bedekkingen en slijpen en polijsten. Provinciale en regionale commissies voor de produktiviteitsbevordering In het seizoen 1964/65 zal 50 % van het tekort van deze commissies tot een maximum van f uit het produktiviteitsfonds kunnen worden gedekt. Afdeling Algemene Wetenschappen der Technische Hogeschool te Delft Bijdrage in de kosten van een attitude-onderzoek onder het middenkader van bedrijven, ter aanvulling van de enquête: Hoe denkt U over Uw werk?" die enkele jaren geleden m.b.t. de uitvoerende arbeid werd voltooid. Stichting Produktiviteitscentrum Fijntechniek.. Bijdrage in de kosten van een programma van procesbeheersing inclusief instelling van een kwaliteitskeur, waartoe een produktiviteitscentrum is opgericht met medewerking van de vakbeweging. Stichting Kwaliteitsdienst voor de Industrie... Bijdrage in de kosten van een propagandistische actie onder meer bestaande in een vijftiental kwaliteitsdoorlichtingen van bedrijven. Nederlandsche Bond van Boekbinderspatroons In verband met de voortgaande mechanisering beoogt deze bijdrage de totstandkoming van een cursus voor het middenkader in deze bedrijfstak. Nederlands Instituut voor Efficiency Bijdrage in de kosten van het vaststellen der exameneisen voor een examen arbeidsanalist Nederlands Instituut voor Efficiency Bijdrage in de kosten van een onderzoek inzake de voorlichtingsbehoefte van het industriële kleinbedrijf. B. Voltooide projecten De tussen haakjes geplaatste jaartallen betreffen het dienstjaar waarvoor de memorie van toelichting het bericht van de goedkeuring bevatte. Bedrijfsvergelijkende produktiviteitsmetingen C.B.S. (1959). Stichting Vakopleiding Automobiel" en Motorrijwielbedrijf (1963). Stichting Produktiviteitscentrum voor de Houthandel (1959). Stichting tot Opleiding van Arbeiders Efficiency Adviseurs (1960). Centraal Sociaal Werkgeversverbond (1960). Stichting Vakopleiding en Vakexamens STIVO (1964).

16 16 BIJLAGE VIII Lijst van afkortingen gebruikt voor bepaalde organisaties, commissies e.d. in het algemene deel van de memorie van toelichting A.N.V.V. A.W.M. Benelux C.B.S. C.O.M. C.P.B. E.C.D. E.C.O. E.E.G. E.G.K.S. E.I.M. Euratom G.A.T.T. I.B.R.D. I.M.F. I.T.A.L. KWh N.A.V.O. Nero O.E.S.O. Orgel R.A.B. R.C.N. S.E.R. S.K.E. S.R.O.G. T.N.C. V.K. v.s. v.v.v. Algemene Nederlandse Vereniging voor Vreemdelingenverkeer. Algemeen Waarborgfonds voor de Middenstand. België, Nederland, Luxemburg. Centraal Bureau voor de Statistiek. Stichting Centraal Orgaan ter bevordering van de bouw van Middenstandsbedrijfspanden. Centraal Planbureau. Economische Controledienst. Proefreactor voor het Orgelproject. Europese Economische Gemeenschap. Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal. Economisch Instituut voor de Middenstand. Europese Commissie voor Atoomenergie. General Agreement on Tariffs and Trade. International Bank for Reconstruction and Development (Wereldbank). Internationaal Monetair Fonds. Instituut voor Toepassing van Atoomenergie in de Landbouw, kilowattuur. Noord-Atlantische Verdragsorganisatie. Nederlands reactor ontwerp. Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling, modérateur ORGanique Eau Lourde. Rij ksarbeidsbureau. Reactor Centrum Nederland. Sociaal-Economische Raad. Steenkoleneenheid (calorische waarde van een ton steenkolen van gemiddelde kwaliteit (7000 kcal. per kg)). Commissie Samenwerking Regionale Organen Gasvoorziening. Trade Negociations Committee. Verenigd Koninkrijk. Verenigde Staten van Noord-Amerika. Vereniging voor Vreemdelingenverkeer.