Rapportage. Noordelijke Doorstroom mbo hbo in Cijfers

Transcriptie

1 Rapportage Noordelijke Doorstroom mbo hbo in Cijfers

2 Voorwoord Voor u ligt de managementsamenvatting van het rapport De noordelijke doorstroom mbo hbo in cijfers. Het rapport zelf bevat gedetailleerdere informatie, aangevuld met excelbestanden per mbo- en hbo-instelling, zodat ook op opleidingsniveau het studiesucces gevolgd kan worden. In kaart gebracht is om welke aantallen het gaat, hoe de uitval na 1 jaar en na 2 jaar is en wat het rendement is na 5 jaar. Op basis van de aantallen en de gemiddelde uitval van de afgelopen 2 jaren is uitgezocht hoe de uitval is bij routes van voldoende omvang. Hogeschool Van Hall Larenstein is er niet in geslaagd gegevens aan te leveren in verband met de invoering van een nieuw Student Information System van Intelligence. Hogeschool Van Hall Larenstein probeert zo snel mogelijk de dataset aan te leveren voor de gezamenlijke database en op korte termijn te participeren bij vervolgacties. Het hbo in het Noorden dat genoemd wordt in dit rapport, betreft dus de instellingen de Hanzehogeschool Groningen, de NHL Hogeschool en Stenden Hogeschool. De mbo er die genoemd wordt, betreft onder alle omstandigheden een niveau 4 deelnemer. Werkgroep 5 Uitwisselen van gegevens : Christiane van Hardeveld (NHL hogeschool) Ritske Tjallingii (Stenden Hogeschool) Agnes Meijer (Hanzehogeschool Groningen) Nynke Dijk (Hanzehogeschool Groningen) Eva Verschoor (Hogeschool Van Hall Larenstein) André Bruinewoud (Alfa-college) Willem van der Veen (Drenthecollege) Bert Muller (Friese Poort) Henk Kuiper (Friesland College) Els Kooij (Noorderpoort) Ton Bouwkamp (Nordwin) Klaas Reinders (AOC Terra) Juni

3 Inhoudsopgave Voorwoord... 2 Inhoudsopgave Inleiding Instroom Uitval Doorstroomroutes in het Noorden Rendement Advies Bijlage 1 Instroom per mbo instelling naar hbo instelling over 7 jaren Bijlage 2 Doorstroompercentages per mbo instelling Bijlage 3 AD instroom, uitval en rendement Bijlage 4 Deeltijd instroom, uitval en rendement Bijlage 5 Duaal instroom, uitval en rendement Bijlage 6 Grote routes vanuit mbo instellingen Bijlage 7 Uitval overige grote routes per ROC Bijlage 8 Rendement van de grootste doorstroomroutes

4 1. Inleiding Om de vraag te kunnen beantwoorden of er routes zijn in Noord Nederland waar de doorstroom niet goed verloopt, is een database samengesteld, bestaande uit studentgegevens van de instroomjaren 2006 tot en met 2012 van de mbo-instroom van de zeven instellingen. Deze database is ondergebracht bij Stenden Hogeschool. Als aanvulling hierop hebben de mbo-instellingen uitstroomgegevens aangeleverd: dit betreft de uitstroom van niveau- 4 studenten in de (studie)jaren 2006 tot en met De hbo-instellingen hebben vanuit de respectievelijke inschrijfsystemen geanonimiseerde data samengevoegd in de database. Vanuit deze database is het mogelijk om de volgende informatie inzichtelijk te maken: de instroom bij een opleiding van een hbo-instelling en de herkomst van de studenten van een opleiding van een mbo-instelling, de uitval uit de opleiding en de rendementen. In het rapport worden de volgende vragen beantwoord: - hoeveel deelnemers stromen er door naar het hbo? - hoeveel van de uitstroom vanuit het mbo stroomt door naar de 3 hbo-instellingen in het Noorden? - hoe groot is de uitval van de mbo ers in het hbo? - bij welke doorstroomroutes is de uitval laag en bij welke hoog? - hoe is het rendement van de mbo ers in het hbo? Het rendement na 5 jaar heeft bij nader inzien niet een belangrijke rol in het rapport gekregen, aangezien er teruggegaan moet worden naar cohort 2008 en eerder om een conclusie te trekken. Rendementcijfers hebben immers betrekking op minimaal 5 jaar na start van de opleiding. Sinds 2008 zijn er zowel in het mbo als in het hbo ongetwijfeld vele aanpassingen in het onderwijs geweest. De conclusies worden daarom voornamelijk gebaseerd op de recentere gegevens die in de database zitten: de uitval van de laatste twee jaren. Met betrekking tot uitval zijn meerdere definities in gebruik: uitval uit het hoger onderwijs (Vereniging Hogescholen), uitval uit de instelling (Prestatieafspraken, Reviewcommissie Hoger Onderwijs en Onderzoek), uitval uit de opleiding (Nederlands Vlaams Accreditatie Orgaan). Via de site van de Vereniging Hogescholen is informatie beschikbaar over de uitval uit het hoger onderwijs. Deze is landelijk na 1 jaar ongeveer 22,5% (2011). Ook is bekend dat ruim 10% van de mbo-instroom wisselt van studie op het hbo. De totale uitval uit de opleiding zou hiermee op ongeveer 33% uitkomen. Prestatieafspraken in het hbo De 4 hbo-instellingen hebben in 2012 met de minister de zogeheten prestatieafspraken gemaakt, dat zijn afspraken die financiële consequenties hebben indien ze niet gerealiseerd worden. Enkele van deze afspraken betreffen uitval, switch en rendement van de instelling. Hieronder de doelstellingen m.b.t. uitval, switch en bachelorrendement die de instellingen hebben geformuleerd. Prestatie-afspraken cohort STENDEN NHL HG VHL Uitvalpercentages (uit de instelling) % 25% 25% 27,5% Switchpercentages ,5% 9,5% 12% > 5% Bachelorrendement (van de herinschrijvers) % 65% 62% 75% tabel 1 Prestatie-afspraken rondom rendementen Dit gaat om alle studenten, niet specifiek om het mbo. Alle instellingen hebben voor de uitval uit de instelling, aangegeven dat deze maximaal tussen 25 en 27,5% mag zijn. 4

5 In de hierna volgende rapportage zijn de tabellen in hoofdstuk 2 bedoeld om inzicht te geven in de aantallen studenten die zijn doorgestroomd in de periode van de afgelopen zeven jaren. In de tabellen vanaf hoofdstuk 3 (uitval) richten we ons op de bachelor voltijdopleidingen omdat de instroom in de bachelor voltijd verreweg de grootste groep is (ruim 88%) en de voltijd, duale en deeltijdopleidingen vaak verschillend georganiseerd en ingericht zijn binnen de hogescholen. De aantallen zijn daarbij ook dusdanig klein dat er geen sprake is van grote doorstroomroutes. De Ad s zijn ook vaak aparte opleidingen en leiden niet tot een bachelorrendement. Van deze varianten zijn wel gegevens in de bijlagen opgenomen. In hoofdstuk 4 gaan we in op enkele grote doorstroomroutes en de tabellen in hoofdstuk 5 bevatten informatie over rendementen. 2. Instroom Elk jaar schrijven zich ongeveer 4500 mbo ers in bij een van de drie noordelijke hogescholen. Deze komen grotendeels bij de 7 noordelijke mbo-instellingen vandaan. Jaar HG NHL STENDEN Totaal 7 noordelijke mbo Overig mbo Totaal mbo totaal Tabel 2 Instroom mbo totaal naar 3 hbo instellingen In tabel 2 staat de totale instroom in de 3 hbo-instellingen vanuit de 7 noordelijke mbo-instellingen en het overige mbo per instroomjaar. De jaarlijkse instroom uit de 7 noordelijke mbo instellingen is in die zeven jaar met 646 studenten gestegen van naar 3.414, de instroom uit het overige mbo (uit de rest van Nederland) is met 59 studenten gedaald. Per saldo in zeven jaar een stijging van 587 studenten. De aantallen doorstroom uitgesplitst per mbo-instelling naar de drie hogescholen staan in bijlage 1. Zoals in de inleiding al aangegeven is het overgrote deel, ruim 88% van de totale doorstroom, ingestroomd in een voltijdopleiding. Bijna 9% begon aan een deeltijdopleiding en ruim 2% begon aan een duale opleiding. Zowel het aantal Ad s als de instroom in de Ad s kende in de loop der jaren een groei van 43 studenten in 2006 tot 942 studenten in studiejaar en heeft nu een omvang in het totaal van ruim 4% (zie voor detailinformatie over Ad, deeltijd en duaal de bijlagen 3 tot en met 5). Het aantal mbo4-deelnemers dat met een diploma het mbo verlaat, is groter dan het aantal dat zich inschrijft bij een hbo-instelling. Tussen de 23 en 60% start bij een van de 3 noordelijke hogescholen. Het totale aantal doorstromers van de zeven mbo s naar het hbo zal dus hoger liggen, gezien het feit dat ook Van Hall Larenstein en andere hogescholen buiten het Noorden instroom hebben vanuit deze 7 mbo-instellingen. 5

6 ROC Alfacollege Drenthecollege Friese Poort Friesland College Noorderpoort Nordwin AOC Terra % 44% 40% 51% 17% % 43% 40% 54% 15% % 32% 51% 53% 23% 19% % 38% 58% 60% 25% 18% % 46% 51% 60% 54% 30% 22% % 45% 50% 55% 54% 32% 21% % 44% 51% 55% 53% 25% 17% Tabel 3 Doorstroom naar de 3 hogescholen in Noorden als % van de totale uitstroom Tabel 3 geeft aan welk percentage van de uitstroom van een mbo-instelling doorstroomt naar de drie hogescholen in het Noorden. Omdat van de Friese Poort en Nordwin (gedeeltelijk) de uitstroomgegevens ontbreken kan niet overal een doorstroompercentage worden gegeven. Hierbij dient te worden opgemerkt dat de relatief lage percentages van Nordwin en AOC Terra vertekend zijn door het feit dat de instroomgegevens van Van Hall Larenstein ontbreken. 3. Uitval Een belangrijke graadmeter voor succes in het hbo is het uitvalpercentage na 1 jaar. In dit rapport hebben we de uitval uit de opleiding bekeken omdat die informatie van belang is voor de opleiding waar zij vandaan komen én voor de opleiding waar zij terecht komen. Bij uitval zat de student niet op de juiste plaats. Het is uiteraard mogelijk dat de uitgevallen student na een switch naar een andere hbo-opleiding of instelling, een hbo-opleiding met succes afrondt. Hieronder staat per instroomjaar de uitval na 1 jaar van voltijdstudenten van de 7 mbo instellingen bij de 3 hboinstellingen samen: Stenden, NHL en Hanzehogeschool Alfa-college 35% 32% 35% 35% 39% 36% 40% Drenthecollege 25% 34% 28% 34% 35% 41% 43% Friese Poort 24% 31% 37% 35% 31% 37% 33% Friesland College 22% 30% 30% 27% 32% 35% 32% Noorderpoort 33% 35% 36% 35% 38% 39% 44% Nordwin 17% 26% 36% 41% 31% 39% 30% AOC Terra 29% 43% 40% 45% 27% 57% 33% tabel 4 Uitval in percentage van de voltijdinstroom per mbo instelling De gemiddelde uitval in het noorden over alle voltijdopleidingen over zeven jaren is 34%. De gemiddelde uitval over de laatste twee jaren is bijna 38%. Omdat er sprake is van een behoorlijke stijging van 28% van cohort 2006 naar 38% van cohort 2012, laten we hieronder de gemiddelde uitval over de laatste twee instroomjaren zien per mbo en hbo instelling. 6

7 Uitval HG NHL Stenden voltijdopleidingen Instroom cohort 11 en 12 In % In % In % Alfa-college % 98 39% % Drenthecollege % 28 32% % Friese Poort % % % Friesland College % % % Noorderpoort % % % Nordwin % 35 34% 5 60% AOC Terra % 8 50% 8 25% Totaal % % % tabel 5 Instroom voltijd bij een hogeschool en gemiddelde uitval over laatste twee instroomjaren 2011 en 2012 Ook voor de minister is de uitval een belangrijke graadmeter geweest om te bepalen of ze de mogelijkheid voor toelatingseisen wil openstellen bij enkele doorstroomroutes. Op de volgende pagina treft u alle mogelijke routes van mbo domeinen naar hbo-sectoren aan. De omkaderde vakken betreffen de doorstroomroutes die door de minister als problematisch zijn aangemerkt en waarvoor vanaf 2015 toelatingsvoorwaarden gelden. Ook in het noorden is in die routes een doorstroom van redelijke omvang en zijn de uitvalpercentages hoog. De minister heeft aangegeven, dat het percentage doorstromers in deze omkaderde vakken ongeveer 5% bedraagt. In het Noorden is (over de afgelopen zeven jaren berekend) dit aantal 5,3%. De aantallen die in tabel 5 genoemd worden, betreffen de instroom over zeven jaren van voltijdstudenten en hun uitvalpercentage over zeven jaren. De roodgekleurde routes zijn de routes waarbij de uitval hoger is dan 33%. Duidelijk is dat in het Noorden een behoorlijk aantal routes problematisch is. In elke sector en in elk domein betreft het meerdere opleidingen. 7

8 Economie Gedrag En Maatschappij Gezondheidszorg Onderwijs Taal En Cultuur Techniek Eindtotaal Afbouw, hout en onderhoud 1 1 Ambacht, laboratorium en gezondheidstechniek 13 30,8% 6 16,7% 29 31,0% 27 33,3% ,4% 297 Bouw en infra 72 41,7% 17 47,1% 9 44,4% 11 36,4% 9 11,1% ,6% 640 Economie en administratie ,2% ,3% 98 41,8% ,6% ,2% 3086 Handel en ondernemerschap ,3% ,9% 94 37,2% ,3% 43 20,9% ,5% 2412 Horeca en bakkerij ,4% 88 40,9% 35 28,6% 32 50,0% 3 33,3% 16 43,8% 681 Informatie en communicatietechnologie ,1% 25 36,0% 22 50,0% ,5% ,4% 920 Media en vormgeving ,5% 62 24,2% 29 44,8% 41 46,3% 97 16,5% ,1% 1108 Mobiliteit en voertuigen 51 41,2% 3 33,3% 6 33,3% 3 33,3% 53 39,6% 116 Techniek en procesindustrie ,1% 35 42,9% 25 20,0% 26 26,9% 10 10,0% ,6% 1149 Toerisme en recreatie ,9% ,8% 25 32,0% 57 42,1% ,3% 630 Transport, scheepvaart en logistiek ,6% 26 42,3% 7 57,1% 11 54,5% ,6% 273 Uiterlijke verzorging 22 45,5% 13 23,1% 27 29,6% 20 40,0% Veiligheid en sport ,9% ,3% ,9% ,9% ,1% 1364 Voedsel, natuur en leefomgeving (EL&I) ,0% 78 42,3% 53 26,4% 66 36,4% 7 14,3% 79 36,7% 391 Zorg en welzijn ,9% ,2% ,8% ,3% 73 13,7% 65 41,5% 5410 Leeg 70 34,3% 36 36,1% 11 18,2% 22 45,5% ,5% 204 Eindtotaal ,3% ,1% ,1% ,6% ,4% ,6% tabel 6 Instroom en uitvalpercentage per mbo domein en hbo sector voltijd, getotaliseerd over zeven jaren 8

9 4. Doorstroomroutes in het Noorden Om een uitspraak te kunnen doen over goede en minder goede aansluiting tussen een mbo- en een hbo opleiding, is er gezocht naar een grens voor de minimale doorstroom en de uitval. Voor de omvang is de ondergrens 70 studenten gedurende de afgelopen 7 jaar: bij deze aantallen stromen er jaarlijks gemiddeld 10 studenten door naar één specifieke hbo opleiding bij één instelling. Bij slechte resultaten van die groep, loont een gesprek om de rendementen te verbeteren. Voor de bepaling van wanneer uitval te hoog is, is de grens van 33% genomen, omdat dat de gemiddelde landelijke uitval uit de instelling is. In de tabel hieronder staan de grote doorstroomroutes van specifieke mbo naar specifieke hbo opleidingen. De aantallen zijn opgeteld over de zeven jaren. Het uitvalpercentage betreft het gemiddelde over de laatste twee jaren. Bij een uitvalpercentage boven de 33% zijn het routes waar de aansluiting (duidelijk) kan verbeteren. Daarbij kan gekeken worden naar de routes waar het goed loopt en er een uitval is lager dan 20%. Van mbo-opleiding naar hbo-opleiding Aantal Over 7 jaren uitval laatste 2 jaren Sport en bewegen (FC) Leraar lich. opvoeding (HG) 179 6% Mbo-verpleegkunde (NP) Verpleegkunde (HG) 195 6% Mediavormgever (FP) Communication & Multim. design (NHL) 91 10% Middenkader bouw en infra (NP) Bouwkunde (HG) 94 12% Ondernemer horeca/bakkerij (NP) Hoger hotelonderwijs (Stenden) 78 12% Mediavormgever (FC) Communication & mm design (NHL) 77 15% Pedagogisch Werk (FP) Sociaal Ped. Hulpverlening (Stenden) 99 16% Ondernemer horeca/bakkerij (FC) Hoger hotelonderwijs (Stenden) 70 17% Pedagogisch werk (AC) Sociaal Ped. Hulpverlening (HG) 80 18% Sport en bewegen (AC) Leraar lich opvoeding (HG) % Pedagogisch werk (NP) Maatschappelijk werk & dienstverl. (HG) % Verpleegkunde (AC) Verpleegkunde (HG) % Sport en bewegen (FC) Fysiotherapeut (HG) 85 24% Mbo-verpleegkunde (FC) Verpleegkunde (NHL) 89 25% Middenkader bouw en infra (FP) Bouwkunde (NHL) 78 27% Pedagogisch werk (NP) Sociaal Ped. Hulpverlening (HG) % Onderwijsassistent (FC) Leraar basisonderwijs (NHL) 90 28% Pedagogisch werk (DC) Sociaal Ped. Hulpverlening (HG) 85 38% Onderwijsassistent (FP) Leraar basisonderwijs (NHL) % Onderwijsassistent (FP) Pedagogiek (NHL) 84 45% Onderwijsassistent (FP) Leraar basisonderwijs (Stenden) % Sport en bewegen (FC) Sport gezondheid & management (HG) 85 48% Onderwijsassistent (AC) Leraar Basisonderwijs (HG) 72 50% Onderwijsassistent (AC) Leraar basisonderwijs (Stenden) % Onderwijsassistent (DC) Leraar basisonderwijs (Stenden) % tabel 7 Gemiddeld uitvalpercentage over 2 jaren berekend bij grote voltijd doorstroomroutes Naast deze specifieke doorstroomcijfers van één op één routes zijn er ook grote mbo-opleidingen met veel doorstroom naar hbo-opleidingen, maar dan gespreid over meerdere opleidingen en meerdere instellingen. Als 9

10 studenten verspreid zitten, dan is het minder goed mogelijk om in de beroepskolom één op één samen te werken. In bijlage 6 zijn voor de 5 grote mbo-instellingen samen de opleidingen opgenomen met meer dan 350 instromende studenten in het hbo. Vervolgens zijn de opleidingen per mbo-instelling bekeken. Hieronder de 3 mbo-opleiding met de grootste gemiddelde uitval. Dat zijn onderwijsassistent, manager handel en ict en mediabeheer. Per instelling is beschreven hoe de uitval is. Op 2 opleidingen na, is de uitval bij deze opleidingen erg hoog. Mbo-opleiding Aantal over 7 jaren Uitval laatste 2 jaren ICT en mediabeheer (AC) % ICT en mediabeheer (DC) % ICT en mediabeheer (FC) 70 53% ICT en mediabeheer (FP) % ICT en mediabeheer (NP) % Manager handel (AC) % Manager handel (DC) % Manager handel (FC) % Manager handel (FP) % Manager handel (NP) % Onderwijsassistent (AC) % Onderwijsassistent (DC) % Onderwijsassistent (FC) % Onderwijsassistent (FP) % Onderwijsassistent (NP) % tabel 8 Grote instroom vanuit 3 mbo-opleidingen, die een hoge uitval heeft op het hbo. De andere opleidingen met een grotere instroom dan 350 studenten in het hbo, zijn opgenomen in bijlage 6. In bijlage 7 zijn de overige opleidingen opgenomen met een grote instroom bij de hbo-opleidingen, die niet alle mbo-instellingen hebben. Hierin zit ook een aantal opleidingen die een lage uitval hebben in het hbo. 10

11 5. Rendement Een andere indicator om studiesucces te bepalen is het behalen van het einddiploma en de tijd waarbinnen dat gerealiseerd wordt. Omdat sommige mbo ers er korter dan vier jaar over mogen doen in verband met vrijstellingen is ook gekeken naar het rendement na drie jaar. De studenten van cohort 2009 en later hebben er niet meer dan vier jaar over kunnen doen. Tot en met cohort 2008 is de tabel voor het vijfjaarsrendement compleet. Omdat de uitvalspercentages zijn toegenomen vanaf cohort 2011, is het lastig om het diplomarendement van cohort 2008 en eerdere jaren als indicator voor het huidige studiesucces te gebruiken. Sinds 2008 zijn aan beide kanten de onderwijsprogramma s ongetwijfeld veranderd. In tabel 8 is het rendement van het instroomcohort opgenomen. Voor alle duidelijkheid: het betreft niet het rendement van de herinschrijvers zoals gebruikelijk bij NVAO of RCHO. Dit hebben we gedaan omdat deze data voor de mbo instellingen meer informatie opleveren. Onderstaande tabel geeft een indruk van het rendement van alle mbo afgestudeerden bij voltijdopleidingen bij de drie hbo instellingen. Rendement Totaal Instroom Diploma na 3 jaar % Diploma na 4 jaar Cum. % Diploma na > 4 jaar Cum. % Totaal % ,3% ,4% ,1% ,1% ,8% ,2% ,7% ,7% ,7% ,1% ,7% ,7% ,7% ,9% ,9% tabel 9 rendement mbo afgestudeerden bij voltijdopleidingen Zoals al bij de uitval zichtbaar werd zien we ook bij het rendement een gestage achteruitgang. Het rendement na vijf jaar is gedaald van ruim 52% voor cohort 2006 tot bijna 41% voor cohort Daar komt bij dat de uitval in de jaren daarna is toegenomen, hetgeen betekent dat het rendement waarschijnlijk nog meer zal dalen. In de tabel hieronder de totale voltijdinstroom van de jaren 2007 en 2008 en het gemiddelde afstudeerrendement na vijf jaren van de instroomjaren 2007 en Rendement HG NHL Stenden totaal Instroom In % In % In % gemiddeld Alfa College % 44 34% 90 33% 44% Drenthe College % 20 52% % 49% Friese Poort % % % 46% Friesland College % % % 46% Noorderpoort % 77 41% % 44% Nordwin % 32 31% 8 38% 33% AOC Terra % 7 22% 15 29% 35% Totaal % % % 45% Tabel 10 Instroom voltijd bij een hogeschool en gemiddeld rendement over 2007 en

12 6. Advies Samenwerking bij verbetering specifieke doorstroomroutes De werkgroep adviseert de onderstaande mbo en hbo opleidingen om (gezamenlijk) actie te ondernemen om uitval bij de volgende specifieke doorstroomroutes te verbeteren: Van de mbo-opleiding Naar de hbo-opleiding Aantal over 7 jaren Uitval laatste 2 jaren Pedagogisch werk (DC) Sociaal Ped. Hulpverlening (HG) 85 38% Onderwijsassistent (FP) Leraar basisonderwijs (NHL) % Onderwijsassistent (FP) Pedagogiek (NHL) 84 45% Onderwijsassistent (FP) Leraar basisonderwijs (Stenden) % Sport en bewegen (FC) Sport gezondheid & management (HG) 85 48% Onderwijsassistent (AC) Leraar Basisonderwijs (HG) 72 50% Onderwijsassistent (AC) Leraar basisonderwijs (Stenden) % Onderwijsassistent (DC) Leraar basisonderwijs (Stenden) % Tabel 11 problematische doorstroomroutes De werkgroep adviseert om de verbetering van de aansluiting rondom leraar Basisonderwijs gezamenlijk op te pakken, en om daarbij de producten van dit project te benutten, zoals actieve keuzebegeleiding en studievaardigheden. Er is een landelijk budget, dat optimaal ingezet kan worden als de verschillende roc s en hogescholen samenwerken. Verbetering uitstroom grote mbo-opleidingen Daarnaast wordt de mbo-instellingen aanbevolen om bij de uitstroom van enkele grote opleidingen met een hoge uitval, maatregelen ter verbetering te nemen. Desgewenst kan dit in samenwerking met de hbo-instellingen, al zal dat niet met specifieke hbo-opleidingen kunnen zijn. Zie bijlage 6. De volgende instellingen zouden hun niveau 4 leerlingen van enkele mbo-opleidingen beter kunnen voorbereiden op het hbo: Opleiding Alfacollege Drenthecollege Friesland College Friese Poort Noorderpoort Financiële beroepen X x x ICT en mediabeheer x X x x Juridisch medewerker X x x x Manager handel x x x x Medewerker M&C x X x x x Middenkader Engineering x x x Onderwijsassistent x X x x x Pedagogisch werk X x Sociaal Cultureel werker x x Sport en bewegen x x Tabel 12 mbo opleidingen met hoge uitval in het hbo In bijlage 7 staan nog enkele grote opleidingen die specifiek zijn voor een instelling. Ook die opleidingen met een hoge uitval uit het hbo, behoeven aandacht. 12

13 Verspreiding gegevens De werkgroep adviseert om de informatie over de doorstroom breed te verspreiden onder alle opleidingen, zodat iedereen inzage heeft in hoe de doorstroom verloopt. En daar waar nodig, contact te leggen met de opleiding waar de instroom vandaan komt cq naar toe gaat. Blijvende monitoring Omdat de uitval in 2011 en 2012 soms een grillig patroon vertoont, raad de werkgroep aan om de komende jaren de uitval en het rendement wederom in kaart te brengen. Vanaf 2015 gaan voor de zeven doorstroomroutes die de minister als problematisch heeft aangeduid voor het eerst toelatingsvoorwaarden gelden. Het is interessant om dan te volgen hoe het de studenten (5,3% van het totaal) in het Noorden vergaat. Ook de opleidingen die acties hebben ondernomen kunnen kijken of er verbetering ontstaat. Vervolgonderzoek Na toevoeging van Van Hall Larenstein in de database, zal ook de doorstroom van het groende onderwijs onderzocht kunnen worden. Voor dit rapport is voornamelijk gekeken naar de prestaties van mbo ers op het hbo, uitgaande van de aanleverende mbo-opleidingen. Omgekeerd kan onderzocht worden hoe de rendementen van mbo ers zijn op het hbo. Welke hbo-opleidingen hebben een grote mbo-instroom en hoe doen ze het ten opzichte van andere instroom en andere instellingen? Welke good practices kunnen we daar uithalen? Daarnaast kan nog gekeken worden naar de resultaten van afgestudeerden van mbo-opleidingen, die recentelijk gestart zijn, zoals bijvoorbeeld commercieel medewerker, maatschappelijke zorg of mediavormgever. Ook is er vraag naar verklaringen van de gegevens. Daar hebben we ons in de werkgroep niet of nauwelijks mee bezig kunnen gehouden gezien de complexiteit van het werk en het krappe tijdpad. Keuzedelen De werkgroep adviseert om te kijken bij andere samenwerkingsverbanden of keuzedelen specifiek gericht op de doorstroom naar het hbo, het succes van mbo ers vergroot op het hbo. Landelijk worden er keuzedelen ontwikkeld om de aansluiting te verbeteren tussen mbo en hbo. Indien tijdens dergelijke keuzedelen algemeen brede kennis wordt aangeboden in een specifieke context die past bij de noordelijke thema s, bijv. water, energie en healthy aging, dan kan de doorstroom succesvoller worden. Het project is bereid mee te denken in een opzet hiervoor. 13

14 Bijlage 1 Instroom per mbo instelling naar hbo instelling over 7 jaren Alfa-college totaal NHL STENDEN HG Totaal Drenthecollege totaal NHL STENDEN HG Totaal Friese Poort totaal NHL STENDEN HG Totaal Friesland college totaal NHL STENDEN HG Totaal Noorderpoort totaal NHL STENDEN HG Totaal Nordwin totaal NHL STENDEN HG Totaal AOC Terra totaal NHL STENDEN HG Totaal

15 Bijlage 2 Doorstroompercentages per mbo instelling ROC MBO Uitstroom HBO Instroom Alfacollege Drenthecoll Friesland Friese Poort ege College % 44% 40% 51% 70% 17% % 43% 40% 54% 100% 15% % 32% 51% 53% 23% 19% % 38% 58% 60% 25% 18% % 46% 51% 60% 54% 30% 22% % 45% 50% 55% 54% 32% 21% % 44% 51% 55% 53% 25% 17% Tabelbijlage 2a: doorstroom als % van de totale uitstroom Noorderpoo rt Nordwin AOC Terra Totaal: 4.902* % % % % % % % Hieronder de instroom van de afgelopen zeven jaren naar opleidingsvorm. Zoals aangegeven is ruim 88% ingestroomd in een voltijdopleiding totaal voltijd duaal deeltijd AD Totaal Tabel bijlage 2b: instroom totaal van zeven mbo naar drie hbo naar opleidingsvorm 15

16 Bijlage 3 AD instroom, uitval en rendement De afgelopen zeven jaren zijn er 942 studenten afkomstig van de zeven mbo-instellingen ingestroomd bij een ADopleiding. Er wordt echter veel geswitcht binnen enkele bacheloropleidingen en AD-opleidingen. Dit vertroebelt de gegevens. Interpreteren van de gegevens is dus discutabel. Er zijn 15 AD opleidingen bij Stenden, de NHL Hogeschool en de Hanzehogeschool Groningen. De instroom, uitvalen rendementspercentages zijn wisselend. AD-opleiding Aanbieder Instroom Uitval na 1 jaar Rendement na 3 jaar Maritieme Techniek NHL 6 17% nvt Commerciële Economie Stenden 4 25% nvt Management in de zorg HG 20 25% 64% Small Business & Retail Management Stenden % 46% Hoger Toeristisch & Recreatief Onderwijs Stenden 14 29% 0% Human Resource Management HG en NHL % 62% Personeel & Arbeid Stenden % 45% Bedrijfseconomie NHL 34 35% 22% Praktijkondersteuner in de zorg HG 67 37% 55% ICT-beheer Stenden 10 40% nvt Operationeel Sportmanagement HG % 35% Dans HG 7 43% 50% Hoger Hotelonderwijs Stenden 23 44% 33% IT Service Management NHL 39 46% 27% Vrijetijdsmanagement Stenden 87 58% 16% Ervaringsdeskundige in de zorg HG 3 67% 0% Muziek (dirigent hafabra) HG 1 100% nvt De instroom gespreid over de zeven mbo-instellingen: Instroomaantallen AD Totaal Alfa-college Drenthecollege Friese Poort Friesland College Noorderpoort Nordwin AOC Terra Totaal Bij de AD opleidingen is geconstateerd dat de uitval in het tweede jaar enorm is toegenomen, daarom wordt op de volgende pagina de uitval na twee jaren weergegeven. Oorzaak van de uitval kan ook zijn dat de studenten naar een bacheloropleiding zijn geswitcht (in ieder geval bij hogeschool Stenden). 16

17 Uitvalpercentages >2 jaar AD Gemiddeld Alfa-college 100% 27% 40% 63% 80% 70% 50% Drenthecollege 33% 25% 33% 50% 50% 67% 48% Friese Poort 38% 36% 53% 33% 78% 57% 48% Frieslandcollege 13% 50% 36% 48% 54% 43% 44% Noorderpoort 43% 57% 43% 47% 74% 43% 49% Nordwin 0% 100% 0% - 25% 0-33% AOC Terra 50% 0% 75% - 50% - 100% 60% gemiddeld 35% 44% 44% 45% 67% 52% 36% 47% Het rendement na 3 jaar per mbo-instelling: Rendement na 3 jaar AD Alfa-college 73% 60% 38% 20% Drenthecollege 67% 75% 67% 50% 50% Friese Poort 57% 64% 47% 58% 20% Friesland college 88% 42% 59% 52% 35% Noorderpoort 57% 38% 57% 53% 27% Nordwin 100% 100% 75% AOC Terra 50% 100% 25% 50% gemiddeld 65% 56% 56% 54% 28% 17

18 Bijlage 4 Deeltijd instroom, uitval en rendement Instroomaantallen Deeltijd Totaal Alfa-college Drenthecollege Friese Poort Friesland college Noorderpoort Nordwin AOC Terra Totaal Ook hierbij dient te worden opgemerkt dat de aantallen van Nordwin en AOC Terra zo klein zijn omdat er geen dataset door Van Hall Larenstein is aangeleverd. Uitvalpercentages > 2 jaar deeltijd Gemiddeld Alfa-college 49% 47% 55% 55% 41% 46% 25% 46% Drenthecollege 33% 46% 52% 59% 41% 26% 42% 43% Friese Poort 54% 43% 47% 39% 51% 47% 33% 45% Friesland College 36% 39% 47% 43% 41% 45% 32% 41% Noorderpoort 47% 44% 49% 38% 43% 39% 30% 41% Nordwin 50% 33% 67% 44% AOC Terra 100% 50% 100% 67% 100% 100% 33% 77% gemiddeld 46% 44% 50% 45% 44% 42% 32% 43% Bijna de helft van alle mbo studenten die aan een deeltijd opleiding is begonnen is uitgevallen, waarvan een behoorlijk percentage na het eerste jaar. Rendement na 5 jaar deeltijd Alfa-college 49% 47% 32% Drenthecollege 58% 39% 48% Friese Poort 46% 50% 45% Friesland College 61% 61% 47% Noorderpoort 51% 53% 41% Nordwin 50% AOC Terra 50% gemiddeld 51% 51% 42% Evenals bij de voltijdopleidingen is er bij de deeltijd sprake van een daling in het rendement. 18

19 Bijlage 5 Duaal instroom, uitval en rendement Er zijn 13 Duale opleidingen bij Stenden, de NHL Hogeschool en de Hanzehogeschool Groningen. Het rendement is hier het afstudeerrendement van cohort Een betekent dat er geen instroomcohort 2008 is. Duale opleiding Aanbieder Instroom Uitval na 1 jaar Rendement na 5 jaar Logistiek & Economie Stenden 3 0% - Medisch Beeldv. & Radioth. Technieken HG 2 0% - Management in de Zorg HG 14 7% - Bedrijfskunde Mer HG 42 19% 60% Verpleegkundige HG + NHL 48 23% 75% Vrijetijdsmanagement Stenden 4 25% - Accountancy HG 49 29% 0% Bouwkunde HG 41 32% - Civiele Techniek HG 9 33% - Commerciële Economie HG 97 37% 13% Small Business & Retail Management Stenden % 21% Financial Services Management NHL % 33% Bedrijfseconomie HG 15 47% 0% De instroom bij de duale opleidingen, per mbo-instelling: Instroomaantallen Duaal Totaal Alfa-college Drenthecollege Friese Poort Friesland College Noorderpoort Nordwin AOC Terra Totaal De uitvalpercentages na meer dan 2 jaren, per mbo-instelling: Uitvalpercentage > 2 jaar Duaal Totaal Alfa-college 73% 71% 100% 38% 42% 57% 9% 52% Drenthecollege 60% 25% 73% 33% 70% 56% 17% 51% Friese Poort 80% 57% 74% 56% 36% 48% 41% 51% Friesland College 25% 64% 56% 65% 55% 64% 47% 55% Noorderpoort 55% 50% 53% 59% 57% 37% 37% 49% Nordwin 0% 100% 50% AOC Terra 0% 100% 50% 50% Totaal 55% 56% 65% 55% 49% 48% 35% 51% 19

20 Meer dan de helft van de duale studenten is in de loop van de opleiding uitgevallen. Het rendement bij de duale opleidingen na 5 jaar, per mbo-instelling: Rendement na 5 jaar Duaal Alfa-college 27% 24% Drenthecollege 40% 75% 18% Friese Poort 20% 39% 11% Friesland College 67% 36% 33% Noorderpoort 41% 46% 35% Nordwin 100% AOC Terra Gemiddeld 42% 39% 24% 20

21 Bijlage 6 Grote routes vanuit mbo instellingen Van de volgende mbo-opleidingen stromen over 7 jaren gemeten meer dan 350 voltijdstudenten in bij het hbo. Mbo-opleiding Instroom over 7 jaren Uitval cohort 2011 na 1 jaar Uitval cohort 2012 na 1 jaar Mbo-verpleegkundige % 14% Middenkader bouw/infratechniek % 28% Ondernemer horeca/bakkerij % 28% Mediavormgever % 29% Ondernemer detailhandel % 31% Secretariële beroepen % 32% Middenkader Engineering % 34% Sport en bewegen % 37% Sociaal-cultureel werker % 37% Pedagogisch werk % 38% Financiële beroepen % 41% Juridisch medewerker % 42% Medewerker M&C % 43% Manager handel % 44% Ict-en mediabeheer % 46% Onderwijsassistent % 49% Van de opleidingen hebben 10 opleidingen een hogere uitval dan 33%. Dit betreft een gemiddelde van de 5 grote roc s in het Noorden. Hieronder de specificatie per instelling. Mbo-opleiding Aantal over 7 jaren Uitval laatste 2 jaren Financiële beroepen AC 86 37% DC % FC % FP % NP % ICT en mediabeheer AC % DC % FC 70 53% FP % NP % Juridisch medewerker AC 87 28% DC 27 38% FC % FP 45 33% 21

22 NP 93 51% Manager handel AC % DC % FC % FP % NP % Medewerker M&C AC 19 44% DC 90 38% FC 99 38% FP % NP % Middenkader Engineering AC % DC 53 24% FC % FP % NP % Onderwijsassistent AC % DC % FC % FP % NP % Pedagogisch werk AC % DC % FC % FP % NP % Sociaal cultureel werker AC % FP % NP % Sport en bewegen AC % DC % FC % NP 36 48% Van geen van de mbo opleidingen is er sprake van een uitval in het hbo van minder dan 20%. De verschillen tussen de instellingen zijn veelal groot, behalve bij de opleidingen medewerker marketing & communicatie, onderwijsassistent en sociaal cultureel werk. De uitval van studenten uit deze drie vooropleidingen is hoog bij alle mbo instellingen. 22

23 Bijlage 7 Uitval overige grote routes per ROC Hieronder per mbo instelling nog andere grote opleidingen met grote aantallen instroom in het hbo (meer dan 100 over de afgelopen 7 jaren), die zodanig versnipperd zijn, dat er geen omvangrijke routes naar specifieke hboopleidingen zijn. De uitstroom is versnipperd over de hbo-opleidingen en over de hbo instellingen. Voor de mbo instellingen kunnen de percentages m.b.t. uitval wel aanleiding zijn om te kijken naar de voorbereiding op het hbo. Friese Poort: Opleiding Instroom over 7 jaar Uitval cohort 2011/12 Rendement cohort 2008 Mediavormgever * % 47% Doktersassistent % 46% Secretariële beroepen % 33% Middenkader bouw en infra % 50% Ondernemer detailhandel % 37% Noorderpoort: Opleiding Instroom over 7 jaar uitval Rendement cohort 2008 Mbo-verpleegkunde * % 72% Reizen % 46% Ondernemer horeca/bakkerij % 44% Analist % 50% Secretariële beroepen % 40% Middenkader Bouw en infra* % 42% Ondernemer Detailhandel % 40% Leisure & hospitality % 32% Commercieel medewerker Bank & Verz % 22% Manager transport en logistiek % 32% Alfa-college: Opleiding Instroom over 7 jaar uitval Rendement cohort 2008 Mbo verpleegkundige * % 62% Friesland College: Opleiding Instroom over 7 jaar Uitval Rendement cohort 2008 Mediavormgever * % 44% Analist % 69% Mbo verpleegkundige * % 74% Ondernemer horeca/bakkerij * % 27% De opleidingen waarachter een * staat, staan ook in tabel 6 op pagina 8. 23

24 Bijlage 8 Rendement van de grootste doorstroomroutes Om de vraag te kunnen beantwoorden waar het goed gaat met de doorstroom in Noord Nederland is gekeken naar de omvang van één op één routes. Van doorstroomroute van meer dan 10 studenten per jaar, dus 70 over zeven jaren, is geanalyseerd op hoe goed ze het doen. In de onderstaande tabel is van dezelfde routes als in tabel 5 in het hoofddocument het vijfjaarsrendement van voltijdcohort 2008 weergegeven. Van mbo-opleiding naar hbo-opleiding Aantal rendement cohort 2008 Mbo-verpleegkunde (NP) Verpleegkunde (HG) ,3% Verpleegkunde (AC) Verpleegkunde (HG) ,9% Pedagogisch werk (AC) Sociaal Ped. Hulpverlening (HG) 80 72,7% Mediavormgever (FC) Communication & mm design (NHL) 77 71,4% Mbo-verpleegkunde (FC) Verpleegkunde (NHL) 89 71,4% Pedagogisch werk (DC) Sociaal Ped. Hulpverlening (HG) 85 71,4% Pedagogisch werk (FC) Sociaal Ped. Hulpverlening (Stenden) 68 70,6% Pedagogisch werk (NP) Sociaal Ped. Hulpverlening (HG) ,6% Ondernemer horeca/bakkerij (FC) Hoger hotelonderwijs (Stenden) 70 66,7% Sport en bewegen (FC) Leraar lich opvoeding (HG) ,6% Onderwijsassistent (FP) Pedagogiek (NHL) 84 63,6% Sport en bewegen (FC) Fysiotherapeut (HG) 85 61,5% Sport en bewegen (FC) Sport gezondheid & management (HG) 85 57,1% Middenkader bouw en infra (NP) Bouwkunde (HG) 94 54,5% Pedagogisch Werk (FP) Sociaal Ped. Hulpverlening (Stenden) 99 53,8% Pedagogisch werk (NP) Maatschappelijk werk & dienstverl. (HG) ,0% Sport en bewegen (AC) Leraar lich opvoeding (HG) ,4% Onderwijsassistent (FP) Leraar basisonderwijs (NHL) ,1% Onderwijsassistent (AC) Leraar Basisonderwijs (HG) 72 37,5% Ondernemer horeca/bakkerij (NP) Hoger hotelonderwijs (Stenden) 78 33,3% Middenkader bouw en infra (FP) Bouwkunde (NHL) 78 33,3% Onderwijsassistent (FC) Leraar basisonderwijs (NHL) 90 31,6% Onderwijsassistent (FP) Leraar basisonderwijs (Stenden) ,4% Mediavormgever (FP) Communication & mm design (NHL) 91 30,0% Onderwijsassistent (AC) Leraar basisonderwijs (Stenden) ,9% Onderwijsassistent (DC) Leraar basisonderwijs (Stenden) ,0% Tabel: Rendement van cohort 2008 van de grote doorstroomroutes voltijd 24