SPEELE - V A ARDERS,

Transcriptie

1 I pfl. U.B. 81 /'ff

2

3 V R Y M O E D I G E B E D E N K I N G, OVER. DE ZOGENAAMDE A N T I D O T A A L E SPEELE - V A ARDERS, In tegenflelling van den OVERSCHIESCHEN Twist-Zoeker P. DE WAAL, OPGEDRAGEN AAN DE WETTIGE REGERING VAN ROTTERDAM. DOOR J. D. Mz., SCHRTVER VAN VOOR ORANJE EN DE W A A R H E I D. * % * * ^ * * Te O V Ê R S C H I E % By JOHANNES DEKKERS, Mz, -a twee Stuiv;

4 Die gelegentheid heeft om zich aan zyn' vyand te wreken, maar zulks nalaat, geeft %ken van gelykmoedige - levendigheid. Pluthargus.

5 ( 3 ) 0» & * «^^Lanmerkelyk is het geene Dïódorus Siculus verhaald van den Opperrechter van Memphis, naamentlyk dat hy de Waarheid, gegraveerd in een Sardonix Steen, op zyn' borst droeg, ter bevestiging dat alle eenzydigheid uit het geregte moest geweerd worden. Zakucus de Wetgever der Locrenzen, ontzag zyn' Zoon, nog Cbarundas den Thuriër zich zelve niet; gelyk^ons Vahrius Maximus in het zesde Boek zyner gedenkwaardige Voorbeelden verhaald. Befchreven Vadren! Gy, aan wie Rottes Borgerfchap den Bondelbyl, 't Zwaard en den Evenaar heeft toevertrouwt, Gy die den luifter der Natie vertoondt, en, volgens de van u bezwoorenrechten ehhandvesten,'slands Regt niet verkragten kunt,zonder u aan meineedigheid fchuldig te maken, hoord de onzydige Reden eener uwer Landgenooten.' De Tweedragt, de vrugtbre moeder van Batoos rampen, had niet zo dra, voor twee paar Jaren, haar' Zetel in Nederland geplaatst, of wel rasch werd de onderlinge Liefde, Trouw, Vriendfchap en Toegenegentheid in Haat, Mistrouwe, Twist en Partyzugt verwisfeld; waar van daan anders de, voor ons Land zo verderflyke Leuzen? Leuzen, die my de wederkomst van Hoeks en Cabeljauws, met trilling, voor de oogen fchildert; gave God dat 's Lands Hoogemagten en zyn Hoogheid dat aankoment onweer, eer het zelve in verfchriklyke Donders uitbarst, door Maagneetifche Staatkundige Voertuigen voorkwamen. A 2 Den

6 ( 4 ) De Prinsgezinde tekendrager, kan niet wel met uitfluiting van den Vrycorporisten Leusdreg beteugelt worden: Een vryheid adement en rustbetragtend Land en Overheid gehengt zulks niet. De eene mooge niet boven den andreninzyn rustverftoorende oogmerken worden voorgetrokken ; ryk en arm maakt in een Vrygemeenebest geen onderfcheid; niet dat ik de ltrengheid des regts vorder-, ik weet dat, naar de Zinfpreuk van Keizer Juflinianus, Het hoo^fte "egt bet boogfle cnregt is, en de waare grootheid in vergeven berust, het voorbeeld van den Spartaaner Wetgever Lucurgus en Êuclides van Megaren, leerden my zulks al jong; maar dan moet de vergeving algemeen zyn. Ik pryze juist de onderneming der zogenaamde Antidotaale Speelvaarders, niet aan 'can,' ik befchouwze ook niet uit dac flinkfche gezichtpunt als de Schryver van het Antidotaal Speelreisje doed; ik ontdek in hun geen Verftoorders der algemeene Rust, maar ruimfchootic;e Yveraars van Neêrlands noodzaakelyken Stedehouder; het ophysfen des Wimpels boven de Geus betekende, myns bedunkens, niet anders dan de nadering van Haar Koninglyke Hoogheid, en de Juichging voor deboompjes én agter den Haringvlied enscheeptimmerwerf, dan een algemeene vreugde; kan niet zo wel voor de Boompjes hetroezeè'h ter eere van den Hoogleeraar Hofjlede, als ter beguizing van den Heer Elzevier gefchied zyn? woonde die twee Heeren niet naast den andren? en zo men dat al uittartende wys verftaan moet, waaren het dan agter de Scheeptimmerwerf oj.k Anti-Prinsgezinden, die datjuichgen met weder juich-

7 ( 5 ) juicbging beantwoorde? genoeg als nog hier van, "oogenblikkelyk naader. Aangaande'P. de Waal, (ik fpreek'niet van het geen' op. de Hoafdwagt van dien Mzn verrigt is, de-ontpoprting die zyn Edle daar voor^ondergaan moest, was de loon dees' euvels) maar van de Oproerige aanftelling op Overfchie, ik zeg, oproerige aanilelling,- die, met getuigfchriften, te Delft, en nu heden al :, :e Rotterdam ter Vierfchaare leggende bewezen zyn. Waarom toch, nademaalhet recht in alles juist ten dezen tyd moet gevolgt worden, dien Mensch ook niet naar ; slands Plakkaten, waar in immers zo wel de Antiprinsgezinde uitfpoorigheden als de Disvry-Corporifte vreugdebedry ven verboden zyn, gecorregeerd?- Ën zo de zagte weg, al met dien moderne Vryheid-Zoon gehouden moet worden, waar in ik wegens myn' rasvergevenden aart, die, op het voetfpoor van. J. C. Lavater, zomv/yl al wat mensch heet verdoemden den Zatan zeiven met innige liefde en vreugde.traanen den oneindigen die ons zo naby is voordrage (.7. C. Lavater, dagboek bladz: 213.) Waarom? ach! Waarom, dan ook niet met die Prinslievende Speelevaarders dus gehandek? Ei ftelt de verfchülende Partyën eens tegen den andre over - zo in oorzaak, doelwit, a's middel tot bereiking deszelfs.. De oorzaak van misdaad, zo de ruimfchootige vreugdebedry ven der Speelevaarders al een misdaad kan genaamd worden, fproot zeker uit. een wraking der kleenachtig Haar Koninglyke Hoogheid en Haar Gemaal, onze Erf-Stedehouder, fints drie Jaaren her waars toegebragt; A 3 ge-

8 '(. 6 ) getuigen hier van zyn de raeenigte Schot- eri Spot-Schriften en Prenten; getuigen hier van de laage, en met al wat heilig is fpottende uitdrukkingen van denschryver van het AntidotaaïeRotterdamfche Speelreisje, (bladz. 3.) waar Zyn Hoogh: Schimpwyze, den Tedergeliefden" in genoemd word - en (bladz. 4.) daar het al icherpgekkende als een onwaardeerbaar geluk gerekend wierd, voor de Oranje Afaodedienaars NB. den Dierbaren de hand te kusfen en van mond tot mond met hem te fpree- 3j Ken. [Zo iemand zyn vindingryk vernuft met zulke ecclefiaihke uitdrukkingen moet ten toone lpreijen, verraad het niet weinig een gebrek van een gezond verftand, en onbedreventheid in de fraaje Lettren, dit in voorby gaan. ] Maar die van P. de Waal, werd, gebooren, uit een' opgevatte Oranj en-wrevel, of üchtiyk wel door aanhiding zyner vreesachti e Reisgenooten, die hem, de voorbaarigfte, gebruikte, naar het oud Hollands Spreekwoord zegt: als de Aap de Kat deed, haaiende met haar poot de CaGanjes uit het vuur, om de zynen zelfs niet te zengen. Het doelwit der beid! Partyën, was ook verfchillende, - dat der Speelv aar enden, was om Haar Koninglyke Hoogheid, ter verzoeting haarer ongunftige ontmoetïnge, te verheugen; maar dat van P. de Waal, om de Overfchiefche Staats- en Stadhoudersgezinden; wegens hun verknogtheid, aan het, voor ons Land, zo nodig Stadhouderlyk Staatsbeftuur te verguizen En had, (waren die Dorpelingen met wyzer geweest, dan zy, in de moderne I\ieuwetyding-Schriken befchreven worden te ' zyn,

9 C 7 ) z y n >_i dat Dorp toen niet zeker in een Bloedbad kunnen veranderen? Het Middel van uitvoering was ook poolbreedte van den andren verfchillende; Dat der zogenaamde Oranje Afgodendienaarswas gelegen in de losbranding des Gefchuts, ophysfing des Wimpels en gezondheid drinking van het Vorftelyk Gezin; maar dat van dien wydbefaamdeu Vry - Corponst, in de beguizing van Oranje en verheffing des Vry-Corps; welk een onderfeheid!! Een algemeen verbod wegens de buitefpoorigheeden der beide Partyën, gevolge van een gunftige Vonnlsheffing der beider voonge misdreiven, zou zeker, myns bedunkens, medewerken ter vereeniging der nu Twistenden.. Ach! datneêrlandsoogen geöpent wierden, en elk zyn Party, met vernieuwde vriendfchap-traanen in de armen viel, beide immers, alle heethoofdige buiten, ftellen Batoos welvaren in een Staat en Stadhouderlyke Regeerings-vorm! beide denken zy immers, ten minfte zy behoorde zulks te denken, dat de Stadhouder de Vertoonman des Volks is, enby deszelfs ontbeering de Vryheid ftaa, of valle. ten Tyde der Gravelyke Regeering, vertoonde de Graven de Souvereine deezer Landen; en 'slandsedie Ridders en Steden de Vryheid des Volks, dan nu Haat zulks ia een omgekeerde reden de Edle Ridders en Steden, nu begrepen onder den naam van Hoog Mogenden, zyn nu desouvereinen dezer Landen en zyn Hoogheid de Eer' en Vryheid des Volks; beide Hellen zy immers dat onze Stede-

10 C 8 ) Stedehouder de Band der Unie, daar toch 'slands fterkte in gelegen is, zy; dat die Doorluchtige Perfoonaadje het belang van elke Provincie, door een algemeen-belang moet temperen, cm van andre klécnigheden te zwygen., Wy beleven heden de eeuw der Requesten en Antirequesten, ach! dat'er eens een Vaderlands Request vervaardigt werd, in welk, van den " grond af aa;i, alle de voorregten van een' Stadhouder, die, in een omgekeerde reeden, de aeloude Gravelyke Regeeringvorrn vertoonen moet, bepaald werden: als ook die der Edle, Ridders en Steden, nu bekent onder den Naam van Hoog- en Groot-Mogenden, dan, men moest' der Schutteryën- en Gilden- regten ouweling zo heilig daar in toch niet uitfluiten; dan, ja dan zou alle misverftand rasch uit den weg geruimd zyn de middenweg tusfchen een Monarcby', Arifiocratie, en Democratie zcud' de verfchillende Reizigers tot een brengen; Otaves redevoering tegen een Alleenheerfching, vind zo wel zyn tegenfpraak als die van Megabyzes voor den Acielheerfchappy, en ik kan Darius wraking dier beide met verheffing der Monarchaale ook niet voor goed keuren, ( Herodoms 3 Boek ) dan wie zal leven als dit gefchied? 30 van Hooimaand 1785.

11

12