Gemeentelijk monument aanwijzing op grond van arti[<el 3 Monumentenverordening l^aassluis 2007

Transcriptie

1 Gemeentelijk monument aanwijzing op grond van arti[<el 3 Monumentenverordening l^aassluis 2007 Weverskade 65 Maassluis Gemeente Maassluis Monumentnummer Datum B. en W. - besluit 12 november 2013 Locatie Naam object Adres Postcode Kadastrale aanduiding Oorspronkelijl<e functie Huidige functie Inventarisatiedatum Bouwjaar/periode Bouwstijl Beschermd stadsgezicht... Architect Huidige status Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen : Dijkpolder Hendrika's Lust (boerderij) Weverskade PA I 3507 Boerderij Woning 8 oktober Traditioneel - ambachtelijk niet van toepassing Onbekend Gemeentelijk monument WKPB/138 inleiding Het boerderijcomplex 'Hendrika's lust' mogelijk uit XlXm bestaat uit drie te beschrijven componenten: 1. Boerderij Ingekorte boerderij; uit mogelijk XIXm. 2. Wagenschuur Op het westen wagenschuur uit Wagenschuur (noordzijde) Mogelijk oudere wagenschuur aan noordzijde welk waarschijnlijk in gebruik is geweest als wagenschuur, zuivel(opslag)ruimte en paardenstalling; uit mogelijk XIXm. Het complex maakt deel uit van een lintbebouwing bestaande uit een aantal monumentale boerderijen uit de XIX tot eind XX eeuw en mogelijk zelfs hier en daar met XVIII-eeuwse componenten. Daartussen enkele XXste-eeuwse bedrijven. Het lint is gesitueerd langs een boezemwater - het Nieuwe Water - onder aan een dijk ten noordwesten van twee nieuwbouwwijken van Maassluis en het vroegere Maasland. Ten noorden van het complex bevindt zich een poldergebied dat door de snelweg Rotterdam - Hoek van Holland en de bebouwing van de gemeente Maassluis is omsloten. De oorspronkelijke boerderij lag tot 1945 met de voor- of oostgevel aan het boezemwater. Door het slopen van het voorhuis ligt het restant nu op enige afstand. Dwars op het huis op het westen ligt de kleine wagenschuur en op het noorden dwars op de boerderij een langgerekte mogelijk oudere schuur. In de toekomst zal het complex onderdeel gaan uitmaken van de voorgenomen ontwikkeling in de Dijkpolder. De toegangsweg over het boezemwater splitst zich ter plekke van de boerderij in drie richtingen en wel links, rechts en rechtdoor. De weg rechtsaf loopt nu dwars door het na de T wereldoorlog afgebroken voorhuis van de boerderij. Hier resteert het voormalige stalgedeelte nog en een ten opzichte van het voorhuis verschoven aanbouw die gebruikt is geweest als melkkelder met een opkamer voor extra bewoning of opslag. Tegenwoordig wordt het geheel bewoond door twee gezinnen. Het geheel is door bossages omgeven. 1

2 Aanwijzing gemeentelijl<e monumenten Dijl<polder 'U Boerderij Inleiding De huidige boerderij is een restant van het halletype mogelijk uit XIXm. Na de T wereldoorlog is een groot deel van het woongedeelte aan de oostzijde afgebroken en is de rest verbouwd voor de huisvesting van twee gezinnen. De aanwezigheid van de nu als vensters in gebruik zijnde hoge luiken in de zuid- en noordgevel van het voormalige stalgedeelte doet vermoeden dat hier sprake was van hooiluiken. Omschrijving Exterieur Het restant van de boerderij staat op een L-vormige plattegrond en bestaat uit een brede tot twee woonhuizen verbouwde stal (verder aangeduid als voorhuis) met een aangebouwd smaller volume (verder aangeduid als werkhuis) beiden onder in hoogte verschillende zadeldaken met aan de straatzijde nieuwe rode en grijze pannen; op de nok een gemetselde schoorsteen. Het hele oorspronkelijk bakstenen volume is nu gepleisterd en witgeschilderd met in de zuidgevel van het voorhuis schijnvoegen met sierwerkbovenkozijnen op de begane grond. Veel openingen dateren van na de T wereldoorlog. Het zadeldak van het werkhuis steekt aan de kopgevel iets over. Voorts is sprake van eenvoudige ankers die over de gevels zijn verspreid. Rondom bevinden zich dakgoten die aan de zuidzijde door ijzeren steunen worden gedragen. De meeste vensters zijn niet-passend vernieuwd (kalf- stolramen). Voorhuis (voormalige stal) Voorgevel In de oostgevel bevindt zich in het midden van de gevel de nieuwe toegangsdeur met links en rechts een nagenoeg vierkant venster met een bovenlicht. Laag in de top bevindt zich een tweeruits venster. Zuidgevel (niet aan de erfzijde) In de zuidgevel van het voorhuis van links naar rechts vier staande openingen met houten luiken gesitueerd, alsmede twee eenruits vensters en twee eenruits vensters met bovenlicht. Onder de dakgoot aan weerszijde van de gevel bevindt zich een hoge opening mogelijkerwijs een voormalig hooiluik dat nu dienst doet als eenruits venster met een bovenlicht. Westgevel In deze kopgevel, ter plaatse van de verspringing van de zijgevels van voor- en werkhuis, bevindt zich laag in de top, een mogelijk oorspronkelijke opening met tweeruits zoldervenster voorzien van bovenlicht. Noordgevel (erfzijde) In de noordgevel bevindt zich van links naar rechts een nieuwe achterdeur met bovenlicht in een mogelijk oude opening met links een klapraam met erboven hoog tegen de dakvoet een luikopening met een eenruits venster met bovenlicht. Werkhuis (oorspronkelijke zuivelruimte) Zuidgevel (niet aan de erfzijde) In de zuidgevel van het werkhuis bevinden zich twee oorspronkelijke keldervensters met luiken op maaiveldhoogte en een oorspronkelijke opening met een tweeruits venster met bovenlicht. Westgevel Op kamerhoogte bevinden zich twee tweeruits vensters met bovenlichten en in de top een minder hoog vergelijkbaar zolderraam. 2

3 Aanwijzing gemeentelijke monumenten Dijkpolder Noordgevel (erfzijde) In dit rechterdeel van de noordgevel bevindt zich een venster met rechts een nieuwe deuropening en twee keldervensters met diefijzers en luiken. Het voorhuis is opnieuw ingedeeld. Aan de erfzijde is de keuken gesitueerd met een rechte steektrap naar de verdieping. Aan de niet erfzijde is de woonkamer gelegen, die een open verbinding heeft met de keuken. De oude balkenlagen die de zolder dragen zijn nog aanwezig, evenals het oorspronkelijke rookkanaal van de rookkast. De toegang tot de tweede woning bevindt zich aan de erfzijde van het oude zuivelhuis. Via een gangetje met links de keuken is de huidige woonkamer aan de noordzijde van het voorhuis bereikbaar. Hier bevindt zich alleen nog de balkenlaag die in langsrichting loopt. Rechts van de gang bevindt zich de keldertoegang met in dezelfde wand een opkamerdeur. Voorts beschikt het pand over een ondiepe kelder van ca 1.40m met stenen troggewelven tussen een houten balkenlaag. Hier bevindt zich nog slechts één gepleisterde stroombak. De grote opkamer is in slaapkamers met een steile steektrap naar een vlieringzolder ingedeeld. De balkenlaag is in dwarsrichting gesitueerd. 2. Wagenschuur (1903) Inleiding De schuur bevindt zich ten westen van de boerderij. In de op het oosten gelegen langsgevel (erfzijde) bevindt zich in het muurdeel tussen de dubbele deuren een stichtingssteen met de tekst: De eerste steen gelegd door Pieter Noordam. A. Oud 5 jaar, 28 augustus Omschrijving Exterieur De schuur heeft rondom dragende steens bouwmuren. Het gebouw op een rechthoekige plattegrond met een overstekend zadeldak is met rode Oudhollandse pannen gedekt. Voorts is er sprake van windveren met gesneden sierranden en rondom bevinden zich ankers. Het is opgetrokken van gele ijsselsteen met rood bakstenen accenten (origineel voegwerk). De goot aan de erfzijde wordt door geprofileerde houten klossen gedragen. Aan de andere zijde ontbreekt de goot. In de lange gevel naar de boerderij gekeerd bevinden zich twee dubbele deuren onder segmentboogvormige rood bakstenen rollagen. De andere lange gevel is een blinde muur. In de kopgevel aan de straatzijde bevindt zich een roosvenster omrand met rode koppen. In de noord kopgevel bevindt zich een hooiluik met driehoekig bovenlicht in de top met midden in de gevel een halfrond schuurvenster met gepleisterde onderdorpel. Beide openingen zijn aan de bovenzijde van rode rollagen voorzien. Het interieur is niet beschreven. 3. Wagenschuur (noordzijde) Inleiding De schuur uit mogelijk XIXm staat dwars op de boerderij en is een uitzonderlijk grote schuur met drie dubbele deuren. Volgens de huidige bewoner werd de schuur in het gedeelte grenzend aan het erf als siachtruimte gebruikt. Aan de lange oostgevel bevond zich een gevelhoge en gevelbrede kas onder lessenaardak die XXc is afgebroken. Omschrijving De schuur heeft eensteens bouwmuren met opgelegde balken op een langgerekte rechthoekige plattegrond. Het pand heeft één bouwlaag met een zadeldak met wolfeind aan de boerderijzijde en staat met de nok loodrecht op de lange gevel van de boerderij. Aan de oostzijde bevindt zich een groot met pannen gedekt lessenaardak. Er is sprake van rode Oudhollandse pannen aam de achterzijde overstekend. De bakgoot rust op houten geprofileerde gootklossen. De kopgevel aan de boerderijzijde is gepleisterd. De linkergevel is uit gele baksteen met rood bakstenen rollagen opgetrokken. De rechtergevel lijkt uit rode en gele baksteen te zijn opge- 3

4 Aanwijzing gemeentelijl<e monumenten Dijkpolder trokken en is sterk begroeid. De achtergevel is opgemetseld uit gele baksteen en heeft origineel voegwerk. Voorgevel (kopgevel erfzijde) In de kopgevel tegenover de boerderij rechts in het vlak bevindt zich een loopdeur met aan weerszijde een venster. Onder het wolfeind bevindt zich een rond vierdelig venster. Westgevel In de linker zijgevel bevinden zich in het midden drie rechthoekige dubbele deuren met links een loopdeuren rechts een vensteropening. Alle openingen zijn voorzien van rode rollagen. Achtergevel In de achter kopgevel op de begane grond bevinden zich twee vensters met nieuw gemetselde borstweringen (dichtgemetselde staldeuren) met in de top een ijzeren roosvenster. Hier bevindt zich een gesneden daklijst met sierranden in de vorm van accolades. Oostgevel In de lange oostgevel bevinden zich verspreid over de gevel drie of vier openingen met links een rechthoekig luik met diefijzers en rechts daarvan gietijzeren halvemaanvormige vensters op betonnen onderdorpels. De schuur bestaat uit drie door een muur gescheiden delen. Tegen de scheidingsmuren bevinden zich twee opgemetselde bakken met een waterput. Aan de buitenkant bevindt zich op hoogte van de achtergevel een waterreservoir. WAARDERING Exterieur Het complex is van groot belang vanwege zijn ligging in de landelijke structuur ten westen van de bebouwde kom van Maassluis. Het complex en het lint vormen een belangrijke herinnering aan het agrarische verleden van deze omgeving. Dat het complex nog uit een aantal historisch gegroeide componenten is samengesteld heeft een toegevoegde waarde. Die toevoegende waarde geldt ook voor de nog aanwezige beplanting. Het complex is van hoge cultuurhistorische waarde vanwege de getuigenis van de ontwikkeling van de landbouw in Zuid-Holland vanwege de afleesbaarheid van de ontwikkeling van de bedrijfsvoering van het Zuid-Hollandse weidebedrijf door de aanwezigheid van een aparte zuivelruimte die aan de boerderij is gebouwd. Belangrijk is de onderlinge samenhang binnen dit bedrijf en in relatie met de andere boerderijen in het lint. De gebouwen en groenstructuur dragen elk bij aan de versterking van het monumentale karakter. De bouwmassa en de gevels van de schuren zijn van grote monumentale waarde vanwege de samenhang met de boerderij, de verwijzing naar de oorspronkelijke functie en de karakteristieken van de gebouwen en dragen elk bij aan het onderlinge monumentale karakter. De aantasting door sloop van de helft van de oorspronkelijke bouwmassa beïnvloedt de beoordeling, maar staat bescherming van het complex niet in de weg. Boerderij Het interieur van het voorhuis heeft een indifferente monumentwaarde. De kelder en opkamer illustreren de gebruiksgeschiedenis van het complex en hebben een hoge monumentwaarde. Schuren De bouwmassa's hebben hoge monumentwaarde, terwijl het interieur van de schuren van indifferente waarde is. 4

5 Aanwijzing gemeentelijl<e monumenten Dijkpolder Advies Dit complex verdient bescherming als gemeentelijk monument vanwege situering, historie van de locatie, samenhang van de onderdelen binnen het bedrijf en als geheel binnen de samenhang met de andere boerderijen en panden aan de Weverskade. Het geheel heeft een hoge monumentwaarde. Monumentale onderdelen: Samenhang van de onderdelen en geheel binnen de samenhang met andere boerderijen en panden aan de Weverskade; situering; historie van de locatie; interieur kelder en opkamer boerderij Burgemeester en wethouders van Maassluis De secretaris, de burgemeester. Mr A.J.T. Korthout drs J.A. Karssen Toelichting Bij de datering wordt gebruik gemaakt van de volgende aanduidingen: Bijvoorbeeld: XIXc = derde kwart 19de eeuw, XXm = midden 20ste eeuw. XXB = tweede helft 20ste eeuw Waardering en advies Voor de beoordeling wordt een getrapte waardering gehanteerd: Hoge monumentwaarde behoud noodzakelijk Positieve monumentwaarde behoud wenselijk Indifferente monumentwaarde aangepaste vervanging mogelijk 5

6