AANWINSTENLIJST BIBLIOTHEEK & DOCUMENTATIE van Cogis en het Veteraneninstituut

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "AANWINSTENLIJST BIBLIOTHEEK & DOCUMENTATIE van Cogis en het Veteraneninstituut"

Transcriptie

1 AANWINSTENLIJST BIBLIOTHEEK & DOCUMENTATIE ACQUISITION LIST LIBRARY & DOCUMENTATION of Cogis and the Veterans Institute Een-en-dertigste jaargang (2013) 15, april Thirty-first edition (2013) 15, april 1

2 Inhoud Algemene informatie / General information... 3 Historische informatie / Recht / Educatie / Historical information - Law... 3 Vluchtelingen, Hedendaagse Oorlogen, Transculturele Psychiatrie / Refugees - Contemporary Wars... 4 Psycho-sociale problematiek en de hulpverlening / Psychosocial issues - Consequences... 8 Traumatische ervaringen / Traumatic experiences / Treatment Hulpverleners / Social workers Kinderen / Children (Seksueel) geweld / (Sexual) violence

3 Algemene informatie / General information Lucassen, Teun Trust in online information / Teun Lucassen. - [S.l. : s.n.], p. : ill. ; 24 cm. - ( ; no ) Proefschrift Universiteit Twente, Enschede - Met lit. opg. en een samenvatting in het Nederlands. ISBN Internet Informatie Informatievoorziening Informatievaardigheden Gebruikers Vertrouwen Wikipedia Manipulatie Statistieken Methoden en technieken Proefschriften s0.4 LUC Historische informatie / Recht / Educatie / Historical information - Law Fischer, Bernard A. Maltreatment of People With Serious Mental Illness in the Early 20th century : a Focus on Nazi Germany and Eugenics in America / Bernard A. Fischer In: The Journal of Nervous and Mental Disease = ISSN : vol. 200 (2012), issue 12 (december), page Met lit.opg., tab.. Rassenvraagstuk Eugenetica Slachtoffers Verstandelijk gehandicapten Moord Geschiedenis Nazi-Duitsland Verenigde Staten Literatuuronderzoek Prejudice and stigma against people with mental illness can be seen throughout history. The worst instance of this prejudice was connected to the rise of the eugenics movement in the early 20th century. Although the Nazi German T-4 program of killing people with mental illness was the most egregious culmination of this philosophy, the United States has its own dark eugenics history-nearing a slippery slope all too similar to that of the Nazis. Mental health care clinicians need to examine this period to honor 3

4 the memory of the victims of eugenics and to guarantee that nothing like this will ever happen again. Vluchtelingen, Hedendaagse Oorlogen, Transculturele Psychiatrie / Refugees - Contemporary Wars Andringa, S. De invloed van traumatische ervaringen op de ouder-kind interactie binnen een vluchtelingen en asielzoekers populatie / # [S.l] : [s.n.]utrecht : Igitur Universiteit van Utrecht [Host], Text. : lit.opg.. ; Tabellen Met samenvatting in het Engels - Master thesis Klinische en Gezondheidspsychologie stichting Centrum '45. PTSD Psychotrauma Stressoren Geweld Seksueel geweld Asielzoekers Vluchtelingen Sociaal-maatschappelijke stressfactoren Angst Depressie Somatiek Ouder-kind relatie Cultuur Causaliteit Meetinstrumenten Scripties "The influence of several traumatic events, experienced by the refugee parent, on the parent-child interaction Objectives: This research focuses on the impact of traumatic events, experienced by refugee parents, on the parent-child interaction. An in depth analysis on the experience of rape or sexual abuse of the refugee mother and the experience of physical violence like a combat situation, a serious injury or physical torture of the refugee parent and the way these experiences have influenced the parent-child interaction will be provided. Methods: A number of 41 asylum seekers and refugees participated in this research with their son or daughter (n=41). Refugees and asylum seekers that met all criteria were asked to participate in the research by therapists of the foundation Centrum 45. There was a non-response of three people (n=3). The results were obtained by the Harvard Trauma Questionnaire (HTQevents) and the Emotional Availability Scale (EAS). Results: The cause-effect relation between the total of traumatic events experienced by the refugee parent and the parent-child interaction has proved to be negative (p=-,047). As the parent experiences more traumatic events, he or she is more intrusive (p=,029) and hostile (p=,001) towards his or her child. No cause-effect relation was found between the experience of traumatic events, seeing another person experiencing a traumatic event and the 4

5 parent-child interaction (p=,276). No cause-effect relation was found between the experience of rape or sexual abuse by the refugee mother and the parent-child interaction (p=,387). Their seems to be no difference between the having or not-having of an experience of rape or sexual abuse by the refugee mother on the parent-child interaction (t=,884, p=,194). And there seems to be no cause-effect relation between the experience of physical violence and the parent-child interaction (p=-,737). There also does not seem to be a difference between the having or not-having of an experience of physical violence on the parent-child interaction (p=,737). Conclusion: Overall, it can be said that traumatic experiences have a significant effect on the parent-child interaction, but causality should be interpreted carefully. The sample in this study might have been too small to find significant results with the specific traumatic experiences. Therefore the research on trauma, refugees and asylum seekers should be continued, to be able to make helpful interventions to refugee parents, when they experience problems in their parent-child interaction. Important factors that should be included in future research could be the seriousness of the traumatic experience, the cross-cultural differences and interpretations of the consequences of a traumatic event, the posttraumatic stress symptoms the parent experiences, the coping styles of the refugee or asylum seeker and 'new stressors' like integration in the host country, housing and obtaining a residence permit. Haar, Rohini J. Health in fragile and post-conflict states: a review of current understanding and challenges ahead / Rohini J. Haar, Leonard S. Rubenstein In: Medicine, conflict and survival = ISSN : vol. 28 (2012), issue 4 (oktoberdecember), page Met lit.opg., tab.. Post-conflictgebieden Geweld Gezondheid Geestelijke gezondheid Kinderen Gezondheidszorg Overzichtsartikelen Health systems face enormous challenges in fragile and post-conflict states. This paper will review recent literature to better understand how, within a context of economic volatility, political instability, infrastructural collapse and human resource scarcity, population health deteriorates and requires significant attention and resources to rebuild. Classifications of fragile and post-conflict states differ among organizations and reviewing the basic consensus as well as differences will assist in clarifying how organizations use these terms and how statistics on these nations come about. Of particular interest is the increase in local conflicts within states that may not affect national mortality and morbidity but pose heavy burdens on regional populations. Recent research on sexual and reproductive health, children's health and mental health within fragile and post-conflict states highlights the effects of healthcare systems and their breakdown on communities. We propose a research agenda to further explore knowledge gaps concerning health in fragile and post-conflict states. Kerridge, Bradley T. 5

6 Terrorism, civil war, one-sided violence and global burden of disease / Bradley T. Kerridge, Maria R. Khan, Amir Sapkota In: Medicine, conflict and survival = ISSN : vol. 28 (2012), issue 3 (juliseptember), page Met lit.opg., tab.. Terrorisme Oorlog Geweld Natuurrampen Vluchtelingen Gezondheid Dood Ziektes Armed conflict and related violence, including terrorism and one-sided violence, has profound effects on people's health and lives. The purpose of this study was to determine the relationship between deaths due to terrorism, civil war and one-sided violence from and disability-adjusted life years (DALYs) occurring in 2002 attributable to all causes and specific communicable and noncommunicable diseases. Deaths resulting from terrorism, war and one-sided violence were positively associated with all cause as well as a number of communicable and noncommunicable diseasespecific DALYs across the majority of sex and age subgroups of the populace, controlling for an array of economic factors empirically shown to affect public health. Overall, a 1.0% increase in deaths due to terrorism, civil war and one-sided violence from was associated with a 0.16% increase in DALYs lost to all causes in 2002 in the total world population. There was little variation in the magnitude of these associations between males and females and between communicable and noncommunicable diseases. The results of the present study can begin to guide postconflict recovery by focusing on interventions targeting both noncommunicable as well as communicable diseases, thereby highlighting the full health costs of war and ultimately providing a strong rationale for promoting peace. Lefèbre, Roxanna Heeft sociaal-maatschappelijke stress een complicerende rol bij klachten na psychotrauma? Een onderzoek onder asielzoekers en vluchtelingen naar de relatie tussen traumablootstelling, psychiatrische klachten en de invloed van sociaalmaatschappelijke stressfactoren / # [S.l] : [s.n.]utrecht : Igitur Universiteit van Utrecht [Host], Text. : lit.opg.. ; Tabellen, grafieken Met samenvatting - Master thesis Klinische- & Gezondheidspsychologie Universiteit Utrecht. PTSD Psychotrauma Exposure Angst Depressie Asielzoekers Vluchtelingen Stressoren Maatschappij 6

7 Gezinnen Ouders Sociale steun Risicofactoren Comorbiditeit Sociaal-maatschappelijke stressfactoren Methoden en technieken Scripties In onderzoek onder zestig asielzoekers en vluchtelingen met de diagnose PTSS, die in behandeling waren bij Stichting Centrum '45, is gekeken naar de relatie tussen traumablootstelling en de psychiatrische klachten: depressie-, angst-, en traumaklachten en in het bijzonder naar de mediërende invloed van sociaalmaatschappelijke stressfactoren. Meer traumatische ervaringen bleken samen te hangen met depressieklachten, maar niet met trauma- en angstklachten. Van de sociaal-maatschappelijke stressfactoren bleek stress over lichamelijke klachten samen te hangen met depressieklachten. Stress over het gezinssysteem bleek samen te hangen met angstklachten. Traumablootstelling bleek niet samen te hangen met stress over lichamelijke klachten. Geconcludeerd werd dat sociaal-maatschappelijke stressfactoren geen mediator vormen voor de relatie tussen traumablootstelling en psychiatrische klachten. Voor een behandeling als EMDR, gericht op het traumatisch verleden van de cliënt, zou dit kunnen betekenen dat verdere aandacht aan sociaalmaatschappelijke stressfactoren waarschijnlijk weinig effect zullen sorteren. Ook zet dit vraagtekens bij andere traumabehandelingen als stabilisatietherapie. Mogelijk is deze therapie, die veelvuldig wordt toegepast bij asielzoekers en vluchtelingen, minder zinvol dan gedacht. Daar er sprake was van enkele methodische beperkingen zal vervolgonderzoek moeten uitwijzen of de resultaten generaliseerbaar zijn. Scholte, Willem Feike Mental health in war-affected populations / Willem Feike Scholte. - [S.l] : [s.n.], cop.2012 ('s hertogenbosch : Interfax) p. ; 24 cm Met samenvatting in het Nederlands - Proefschrift Universiteit van Amsterdam. Oorlogsgebieden Genocide Vluchtelingen Vluchtelingenkampen Rwandezen Afghanen Geestelijke gezondheid Psychosociale problematiek Psychische stoornissen Psychiatrische stoornissen Psychosociale Interventies Community Mental Health Therapie Sociotherapie Effectiviteit Self-Reporting Questionnaire (SRQ-20) 7

8 Epidemiologie Hulpprogramma's Rwanda Afghanistan Proefschriften Het proefschrift gaat over het vóórkomen van mentale problemen onder populaties in niet-westerse oorlogsgetroffen gebieden, en over methoden om deze problemen te verzachten via interventies die zijn gericht op maatschappelijke reïntegratie. In dit boek wordt het werkmodel en de uitvoering van een psychosociaal hulpprogramma beschreven, het 'community-based sociotherapy'-programma. s8.7 SCH Psycho-sociale problematiek en de hulpverlening / Psychosocial issues - Consequences Anthony, Kate Therapie online : een praktische gids voor hulpverleners / Kate Anthony & DeeAnna Merz Nagel ; [vert. uit het Engels: Meijer Text and Translation]. - Houten : LannooCampus, cop p. : ill. ; 24 cm Vert. van: Therapy online : a practical guide. - London [etc.] : SAGE Publications, 2010Met lit. opg. ISBN Therapie Psychotherapie Gezinstherapie Groepstherapie Internet Online therapie Hulpverleners Overdracht Tegenoverdracht Ethiek Empathie Therapeutisch proces Methoden en technieken Casuïstiek Een boek voor de ontwikkeling en toepassing van online therapie dat o.a. bespreekt: de do's-and-dont's van online therapie; de theorie; hoe een online behandeling op te zetten; de benodigde therapeutische vaardigheden; ethische en juridische overwegingen; hoe je diensten als therapeut aan te dienen; verdere training, onderzoek en toezicht. Daarnaast geeft het boek voorbeelden en een uitgewerkte case-study van het hele therapeutische proces, vanaf de intake tot het einde. s7.2 ANT Bergmann, Uri 8

9 Neurobiological foundations for EMDR practice / Uri Bergmann. - New York : Springer PubLondon : [Eurospan [distributor], xv, 228 p. : ill. ; 23 cm Formerly CIP Includes bibliographical references and index. ISBN pbk : œ52.50 ISBN pbk : œ52.50 Neurobiologie Neurologie PTSD Psychotrauma Chronisch trauma Complex trauma Dissociatie Dissociatieve stoornissen Persoonlijkheidsstoornissen EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) Hersenen Geheugen Onverklaarde lichamelijke klachten Adaptive Information Processing (AIP) Methoden en technieken This volume introduces the most current research about the neural underpinnings of consciousness and EMDR (eye movement desensitization and reprocessing) in regard to attachment, traumatic stress, and dissociation.this volume introduces the most current research about the neural underpinnings of consciousness and EMDR (eye movement desensitization and reprocessing) in regard to attachment, traumatic stress, and dissociation. The text examines online/wakeful information processing, including sensation, perception, somatosensory integration, cognition, memory, language and motricity, and off-line/sleep information processing, such as slow wave sleep and cognitive memorial processing, as well as REM/dream sleep and its function in emotional memory processing. The volume also addresses disorders of consciousness, including coma, anesthesia, and other neurological disorders, particularly disorders of Type 1 PTSD, complex PTSD/dissociative disorders, and personality disorders. It delves into chronic trauma and autoimmune function, especially in regard to diseases of unknown origin, and examines them from the perspective of autoimmune compromises resulting from the unusual neuroendocrine profile of PTSD sufferers. s7 BER Ruwaard, Jan-Jeroen The efficacy and effectiveness of online CBT / Jan-Jeroen Ruwaard. - [S.l] : [s.n.], cop.2012 (Enschede : Ipskamp). - vi, 178 p. ; 24 cm Met samenvatting in het Nederlands - Proefschrift Universiteit van Amsterdam. ISBN Therapie Psychotherapie Online therapie Interapy 9

10 PTSD Psychotrauma Stress Angststoornissen Paniekaanval Eetstoornissen Boulimia Nervosa Effectiviteit In 1997 ontwikkelden onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam n van de eerste psychotherapeutische toepassingen van het World Wide Web. Ze zetten een protocol voor de behandeling van posttraumatische stress om in een website en nodigden een aantal studenten met posttraumatische stressklachten uit om zich via deze site te laten behandelen. De resultaten waren gunstig. Vrijwel alle deelnemers rapporteerden na behandeling een sterke afname van hun klachten. Gecontroleerd vervolgonderzoek liet zien dat deze verbeteringen voor een groot gedeelte aan de behandeling mochten worden toegeschreven. Om de behandeling in de praktijk te brengen startten de onderzoekers vervolgens een online behandelinstituut. Met dit instituut, de Interapy kliniek, introduceerden zij online psychotherapie in de Nederlandse GGZ. Dit proefschrift bouwt voort op het hierboven beschreven onderzoek. Het omvat vier gecontroleerde gerandomiseerde studies (hoofdstuk 2 tot en met 5) en een praktijkstudie (hoofdstuk 6) onder bijna 2000 mensen met verschillende psychische klachten. In de gecontroleerde studies (N = 456) onderzochten we de werkzaamheid van online psychotherapie bij werkgerelateerde stress, depressie, paniek en boulimie. In de praktijkstudie (N = 1500) onderzochten we de effectiviteit van online psychotherapie in de dagelijkse klinische praktijk. s7.2 RUW-I Supervisie Supervisie in de GGz : een oriëntatie op de praktijk / Ruud Beunderman en Fatima van der Maas (red.). - Assen : Koninklijke Van Gorcum, VIII, 204 p. : ill. ; 24 cm Met lit. opg., reg. ISBN Geestelijke gezondheidszorg Supervisie Therapeutische relatie Gedragstherapie Psychotherapie Cognitieve gedragstherapie Methoden en technieken Opleidingen Supervisie in de GGz bestaat uit 4 delen. Deel 1 is een algemene verkenning en oriëntatie op het werkveld. In deel 2 worden de voorwaarden voor supervisie besproken met aandacht voor onder meer de competenties waarover een supervisor moet beschikken en voor de stijlen van interactie en leren. Deel 3 gaat over de praktijk, zoals het supervisieproces en de supervisierelatie in de psychotherapie. In deel 4 wordt specifiek ingegaan op supervisie in de cognitieve gedragstherapie. s7 SUP 10

11 Traumatische ervaringen / Traumatic experiences Boer, Roely Radiostilte... : de suïcide van een politieman / Roely Boer en Geertje Spijkerman ; [ill.: Shutterstock]. - 1e dr. - Dokkum : MaWiMa Uitgeverij, p. : ill. ; 24 cm ISBN Zelfmoord Suïcide Politie Beroepsgebonden traumatisering Depressie Partners Kinderen Nabestaanden Collega's Organisaties Verlies Verwerking Nazorg Voorlichting s8 BOE Velden, Peter G. van der Police officers: a high-risk group for the development of mental health disturbances? A cohort study / Peter G. van der Velden [...et al.]. - [London] : BMJ Publishing Group [Host], 2013 In: BMJ Open; Met lit.opg. Politie Beroepsgebonden traumatisering Psychosociale problematiek Angst Depressie Geestelijke gezondheid Risicofactoren Meta-analyse Overzichtsartikelen Objectives Policing is generally considered a high-risk profession for the development of mental health problems, but this assumption lacks empirical evidence. Research question of the present study is to what extent mental health disturbances, such as (very) severe symptoms of anxiety, depression and hostility are more prevalent among police officers than among other occupational groups. Design Multicomparative crosssectional study using the data of several cross-sectional and longitudinal studies in the Netherlands. Participants Two samples of police officers (N=144 and 503), employees of banks (N=1113) and employees of banks who were robbed (N=144); employees of supermarkets (N=335), and a psychiatric hospital (N=219), employees of a 11

12 governmental social welfare organisation (N=76), employees who followed a training based on rational-motive therapy to strengthen their assertiveness (N=710), soldiers before deployment (N=278) and before redeployment (N=236) and firefighters (N=123). The numbers refer to respondents with complete data. Primary outcomes Prevalence of severe (subclinical level) and very severe symptoms (clinical level) were computed using the Dutch norm tables (80th percentile and 95th percentile, respectively) of the Symptom Check List Revised (SCL-90-R). All comparisons were controlled for age, gender and education. Results Multivariate logistic regression and analyses showed that the prevalence of clinical and subclinical levels of symptoms of anxiety, depression and hostility among police officers were not significantly higher than among comparison groups. The same pattern was found for the other SCL-90-R subscales. Conclusions We found no indications that self-reported mental health disturbances were more prevalent among police officers than among groups of employees that are not considered high-risk groups, such as employees of banks, supermarkets, psychiatric hospital and soldiers before deployment. / Treatment Hout, Erik Dynamic Risk Outcome Scales - Specificatie van behandeldoelen / Erik Hout In: MGv = ISSN : vol. 68 (2013), issue 1 (januari), page Met lit.opg. Forensische psychiatrie DROS (Dynamic Risk Outcome Scales) Effectiviteit Meetinstrumenten De Dynamic Risk Outcome Scales (DROS) meet halfjaarlijks behandelresultaten met betrekking tot risicofactoren voor probleemgedrag. Het is een belangrijk observatieinstrument in het LVG-veld en wordt door het landelijk project ROM-GGZ aanbevolen als Routine Outcome Monitoring-instrument voor de forensische psychiatrie. In een pilotstudie werden voor 27 cliënten behandeldoelen gespecificeerd met de DROS, zowel voor het eind van de behandeling als halfjaarlijkse periodedoelen. Dit bleek haalbaar en heeft meerwaarde voor de behandeling. De aanbeveling is om in de behandeling van cliënten, ook in de niet-forensische zorg, meer te focussen op vermindering van het risico op probleem/delictgedrag, door behandeldoelen te specificeren met de DROS. Knapen, Saskia FACT voor ernstige persoonlijkheidsstoornissen - Ervaringen met de combinatie met Mentalization Based Treatment / Saskia Knapen In: MGv = ISSN : vol. 68 (2013), issue 1 (januari), page Met lit.opg., modellen, grafieken. Persoonlijkheidsstoornissen Therapie Psychotherapie 12

13 Mentaliseren Psychosociale hulpverlening Sociaal-psychiatrische behandeling FACT (Flexible Assertive Community Treatment) Mentalization Based Treatment Casuïstiek Beschouwing van de mogelijkheden van een sociaal-psychiatrische werkwijze bij mensen met ernstige persoonlijkheidsstoornissen: FACT (Functie Assertive Community Treatment) in combinatie met Mentalization Based Treatment (MBT). FACT blijkt goed te werken bij patiënten met ernstige persoonlijkheidsstoornissen, en een aanzienlijk deel van de patiënten blijkt onder deze omstandigheden in staat tot een psychotherapeutische behandeling en verandering (MBT). De FACT-methode maakt psychotherapeutische, op verandering gerichte behandeling (MBT) mogelijk bij een patiëntengroep die eerder was opgegeven door curatieve programma's. Praktijkboek Praktijkboek EMDR : casusconceptualisatie en specifieke doelgroepen / Erik ten Broeke, Ad de Jongh en Hans-Jaap Oppenheim (red.). - 3e, geh. herz. dr. - Amsterdam : Pearson, p. : ill. ; 25 cm 1e dr.: Amsterdam : Harcourt, 2008 Met lit. opg., reg. ISBN geb. CONTENTS Praktijkboek voor therapeuten met adviezen en casuïstiek voor de behandeling van PTSS en andere aandoeningen. Therapie EMDR Resource Development and Installation (RDI) Cognitive interweaves PTSD Complex trauma Stabilisatie Dissociatieve stoornissen Eetstoornissen Persoonlijkheidsstoornissen Chronische pijn Cognitieve systeemtherapie Casuïstiek Methoden en technieken Interventies Cognitieve interventies Volwassenen Adolescenten Kinderen Tests Protocollen s8 PRA 13

14 Hulpverleners / Social workers Bijlsma, Floris Impact van suïcide op GGz-medewerkers / Floris Bijlsma. - Assen : Van Gorcum, XVIII, 274 p. : ill. ; 25 cm Met lit. opg. ISBN Zelfmoord Geestelijke gezondheid Hulpverleners Traumatische ervaringen Beroepsgebonden traumatisering PTSD Psychotrauma Rouw Opvang Nazorg Preventie Intervisie KKC-model (Kennis, Keuze, Contact) Het boek opent met een 21-tal interviews met personen uit verschillende disciplines binnen de GGz die beroepshalve te maken hebben (gekregen) met gevallen van suïcide. Dan volgen een aantal vakgerichte beschouwingen op het gebied van rouwverwerking, trauma en impact en over de opvang en begeleiding van personen die beroepshalve met suïcide te maken kunnen krijgen. Tot slot wordt het KKC-model besproken, dat moet voorkomen dat een confrontatie met de suïicide van een patiënt aanleiding geeft tot psychische klachten. s8 BIJL Kinderen / Children Lindauer, Ramón Trauma bij kinderen / Ramón Lindauer en Frits Boer. - Houten : LannooCampus, cop p. : ill. ; 24 cm. - (Kinderpsychologie in praktijk ; dl. 8) Met lit. opg. ISBN CONTENTS Gids voor ouders, hulpverleners en leerkrachten. PTSD Psychotrauma Traumatische ervaringen Acute stressstoornis Dissociatie Angst Herbelevingen Posttraumatische groei Kinderen 14

15 Adolescenten Jongeren Ouders Gezinnen Onderwijzers Verwerking Therapie EMDR Cognitieve gedragstherapie (CGT) Dit boek geeft hulpverleners, leerkrachten en ouders inzicht in trauma en PTSS bij kinderen. Het beschrijft ingrijpende gebeurtenissen en de verwerking en gevolgen hiervan in de verschillende leeftijdsfasen. Vervolgens worden de behandelmogelijkheden van traumaklachten bij kinderen besproken. Ook geeft het de lezer praktische tips om kinderen met traumaklachten te ondersteunen. s8 LIN (Seksueel) geweld / (Sexual) violence Behandelprotocol Behandelprotocol cognitieve gedragstherapie bij PTSS na eenmalig seksueel geweld : STEPS / Iva Bicanic & Astrid Kremers (red.) ; [auteurs: Iva Bicanic... et al.]. - 1e dr. - Amsterdam : Boom, p. : ill. ; 30 cm. - (Cognitieve gedragstherapie) Omslagtitel. - Tevens op omslag: Cure&Care. Werkboek voor jonge vrouwen. ISBN Werkboek voor jonge vrouwen. PTSD Seksueel geweld Vrouwen Cognitieve therapie Cognitieve gedragstherapie Protocollen Werkboeken s8.5 BIC-4 Gerlsma, Coby Wraak! : psychologische verklaringen voor wraakzucht als delictmotief / Coby Gerlsma In: Psycholoog, De = ISSN : vol. 48 (2013), issue 2 (februari), page Met samenvatting in het Engels Met lit.opg.. Geweld Huiselijk geweld Seksueel geweld Agressie Agressief gedrag Wraak Motivatie 15

16 Psychologie De auteur bespreekt in dit artikel recente inzichten uit de psychologie rond wraakmotivatie. Talking Talking to Terrorists. Understanding the Psycho-Social Motivations of Militant Jihadi Terrorists, Mass Hostage Takers, Suicide Bombers & "Martyrs" / Anne Speckhard. - Advances Press, McLean, VA Springfield, ILL : Charles C Thomas, cop LXII, 793 p. : Foto's. ; 23 cm ISBN ISBN pbk Terrorisme Geweld Terroristen Zelfmoordterroristen Martelaren Families Gezinnen Radicalisering De-radicalisering Motivatie Psychosociale problematiek Psychologie Interviews s8.4 SPE 16

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positive, Negative and Depressive Subclinical Psychotic

Nadere informatie

De Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de Invloed van Sociale Steun en. Discrepantie

De Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de Invloed van Sociale Steun en. Discrepantie De Relatie tussen Betrokkenheid bij Pesten en Welbevinden en de Invloed van Sociale Steun en Discrepantie The Relationship between Involvement in Bullying and Well-Being and the Influence of Social Support

Nadere informatie

De Relatie tussen Hechting en Welbevinden bij Ouderen: De mediërende Invloed van Mindfulness en Zingeving

De Relatie tussen Hechting en Welbevinden bij Ouderen: De mediërende Invloed van Mindfulness en Zingeving De Relatie tussen Hechting en Welbevinden bij Ouderen: De mediërende Invloed van Mindfulness en Zingeving Relationships between Attachment and Well-being among the Elderly: The mediational Roles of Mindfulness

Nadere informatie

The relationship between social support and loneliness and depressive symptoms in Turkish elderly: the mediating role of the ability to cope

The relationship between social support and loneliness and depressive symptoms in Turkish elderly: the mediating role of the ability to cope The relationship between social support and loneliness and depressive symptoms in Turkish elderly: the mediating role of the ability to cope Een onderzoek naar de relatie tussen sociale steun en depressieve-

Nadere informatie

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon Zelfwaardering en Angst bij Kinderen: Zijn Globale en Contingente Zelfwaardering Aanvullende Voorspellers van Angst bovenop Extraversie, Neuroticisme en Gedragsinhibitie? Self-Esteem and Fear or Anxiety

Nadere informatie

Behandeleffecten. in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel. Treatment effects in. Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel

Behandeleffecten. in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel. Treatment effects in. Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel Behandeleffecten in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel Treatment effects in Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel S. Daamen-Raes Eerste begeleider: Dr. W. Waterink Tweede begeleider:

Nadere informatie

Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur

Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur M. Zander MSc. Eerste begeleider: Tweede begeleider: dr. W. Waterink drs. J. Eshuis Oktober 2014 Faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra

Nadere informatie

Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten

Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten Difference in Perception about Parenting between Parents and Adolescents and Alcohol Use of Adolescents

Nadere informatie

(SOCIALE) ANGST, GEPEST WORDEN EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 1

(SOCIALE) ANGST, GEPEST WORDEN EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 1 (SOCIALE) ANGST, GEPEST WORDEN EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 1 Psychologische Inflexibiliteit bij Kinderen: Invloed op de Relatie tussen en de Samenhang met Gepest worden en (Sociale) Angst Psychological

Nadere informatie

Ouderlijke Controle en Angst bij Kinderen, de Invloed van Psychologische Flexibiliteit

Ouderlijke Controle en Angst bij Kinderen, de Invloed van Psychologische Flexibiliteit 1 Ouderlijke Controle en Angst bij Kinderen, de Invloed van Psychologische Flexibiliteit Nicola G. de Vries Open Universiteit Nicola G. de Vries Studentnummer 838995001 S71332 Onderzoekspracticum scriptieplan

Nadere informatie

Wat is de Modererende Rol van Consciëntieusheid, Extraversie en Neuroticisme op de Relatie tussen Depressieve Symptomen en Overeten?

Wat is de Modererende Rol van Consciëntieusheid, Extraversie en Neuroticisme op de Relatie tussen Depressieve Symptomen en Overeten? De Modererende rol van Persoonlijkheid op de Relatie tussen Depressieve Symptomen en Overeten 1 Wat is de Modererende Rol van Consciëntieusheid, Extraversie en Neuroticisme op de Relatie tussen Depressieve

Nadere informatie

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten?

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Does Gentle Teaching have Effect on Skills of Caregivers and Companionship and Anxiety

Nadere informatie

Mentaal Weerbaar Blauw

Mentaal Weerbaar Blauw Mentaal Weerbaar Blauw de invloed van stereotypen over etnische minderheden cynisme en negatieve emoties op de mentale weerbaarheid van politieagenten begeleiders: dr. Anita Eerland & dr. Arjan Bos dr.

Nadere informatie

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten.

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. The Effect of Difference in Peer and Parent Social Influences on Adolescent Alcohol Use. Nadine

Nadere informatie

BISEKSUALITEIT: DE ONZICHTBARE SOCIALE IDENTITEIT. Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen

BISEKSUALITEIT: DE ONZICHTBARE SOCIALE IDENTITEIT. Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen Biseksualiteit: de Onzichtbare Sociale Identiteit met Zichtbare Gezondheidsgevolgen Bisexuality: the Invisible Social Identity with Visible Health Consequences Maria Verbeek Eerste begeleidster: dr. N.

Nadere informatie

De Relatie Tussen Persoonskenmerken en Ervaren Lijden bij. Verslaafde Patiënten met PTSS

De Relatie Tussen Persoonskenmerken en Ervaren Lijden bij. Verslaafde Patiënten met PTSS Persoonskenmerken en ervaren lijden bij verslaving en PTSS 1 De Relatie Tussen Persoonskenmerken en Ervaren Lijden bij Verslaafde Patiënten met PTSS The Relationship between Personality Traits and Suffering

Nadere informatie

Invloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy. Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders

Invloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy. Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders Invloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders Influence of Mindfulness Training on Parental Stress, Emotional Self-Efficacy

Nadere informatie

De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen

De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen De Relatie tussen Dagelijkse Stress, Negatief Affect en de Invloed van Bewegen The Association between Daily Hassles, Negative Affect and the Influence of Physical Activity Petra van Straaten Eerste begeleider

Nadere informatie

Running head: BREAKFAST, CONSCIENTIOUSNESS AND MENTAL HEALTH 1. The Role of Breakfast Diversity and Conscientiousness in Depression and Anxiety

Running head: BREAKFAST, CONSCIENTIOUSNESS AND MENTAL HEALTH 1. The Role of Breakfast Diversity and Conscientiousness in Depression and Anxiety Running head: BREAKFAST, CONSCIENTIOUSNESS AND MENTAL HEALTH 1 The Role of Breakfast Diversity and Conscientiousness in Depression and Anxiety De Rol van Gevarieerd Ontbijten en Consciëntieusheid in Angst

Nadere informatie

Running head: OPVOEDSTIJL, EXTERNALISEREND PROLEEMGEDRAG EN ZELFBEELD

Running head: OPVOEDSTIJL, EXTERNALISEREND PROLEEMGEDRAG EN ZELFBEELD 1 Opvoedstijl en Externaliserend Probleemgedrag en de Mediërende Rol van het Zelfbeeld bij Dak- en Thuisloze Jongeren in Utrecht Parenting Style and Externalizing Problem Behaviour and the Mediational

Nadere informatie

De Relatie tussen Angst en Psychologische Inflexibiliteit. The Relationship between Anxiety and Psychological Inflexibility.

De Relatie tussen Angst en Psychologische Inflexibiliteit. The Relationship between Anxiety and Psychological Inflexibility. RELATIE ANGST EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 1 De Relatie tussen Angst en Psychologische Inflexibiliteit The Relationship between Anxiety and Psychological Inflexibility Jos Kooy Eerste begeleider Tweede

Nadere informatie

Running head: WERKZAAMHEID CLIËNTGERICHTE SPELTHERAPIE 1. Werkzaamheid van Cliëntgerichte Speltherapie bij Kinderen met Internaliserende

Running head: WERKZAAMHEID CLIËNTGERICHTE SPELTHERAPIE 1. Werkzaamheid van Cliëntgerichte Speltherapie bij Kinderen met Internaliserende Running head: WERKZAAMHEID CLIËNTGERICHTE SPELTHERAPIE 1 Werkzaamheid van Cliëntgerichte Speltherapie bij Kinderen met Internaliserende Problematiek: De Mediërende Invloed van de Ouder-Therapeut Alliantie

Nadere informatie

Stigmatisering van Mensen met Keelkanker: de Rol van Mindfulness van de Waarnemer

Stigmatisering van Mensen met Keelkanker: de Rol van Mindfulness van de Waarnemer Met opmaak: Links: 3 cm, Rechts: 2 cm, Boven: 3 cm, Onder: 3 cm, Breedte: 21 cm, Hoogte: 29,7 cm Stigmatisering van Mensen met Keelkanker: de Rol van Mindfulness van de Waarnemer Stigmatisation of Persons

Nadere informatie

Het Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het. Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met. een Psychotische Stoornis.

Het Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het. Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met. een Psychotische Stoornis. Het Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met een Psychotische Stoornis. The Effect of Assertive Community Treatment (ACT) on

Nadere informatie

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren Sociale Steun The Effect of Chronic Pain and the Moderating Effect of Gender on Perceived Social Support Studentnummer:

Nadere informatie

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children

Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working. mothers with spouse and young children 1 Differences in stress and stress reactivity between highly educated stay-at-home and working mothers with spouse and young children Verschil in stress en stressreactiviteit tussen hoogopgeleide thuisblijf-

Nadere informatie

Psychometrische Eigenschappen van de Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometric Properties of the Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5)

Psychometrische Eigenschappen van de Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometric Properties of the Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometrische Eigenschappen van de Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometric Properties of the Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Hester A. Lijphart Eerste begeleider: Dr. E. Simon Tweede

Nadere informatie

De Effecten van Lichaamsgerichte Interventies op. Lichaamsbeleving, Hyperarousal, Vermijding en Herbeleving bij

De Effecten van Lichaamsgerichte Interventies op. Lichaamsbeleving, Hyperarousal, Vermijding en Herbeleving bij De Effecten van Lichaamsgerichte Interventies op Lichaamsbeleving, Hyperarousal, Vermijding en Herbeleving bij Mensen met een Post Traumatische Stress Stoornis. The Effects of Body Oriented Interventions

Nadere informatie

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers

Nadere informatie

Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme

Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme Effects of Contact-oriented Play and Learning in the Relationship between parent and child with autism Kristel Stes Studentnummer:

Nadere informatie

Kinderen met Internaliserende Problemen. The Effectiveness of Psychodynamic Play Group Therapy for Children. with Internalizing Problems.

Kinderen met Internaliserende Problemen. The Effectiveness of Psychodynamic Play Group Therapy for Children. with Internalizing Problems. Spelgroepbehandeling voor kinderen met internaliserende problemen De Effectiviteit van een Psychodynamische Spelgroepbehandeling bij Kinderen met Internaliserende Problemen. The Effectiveness of Psychodynamic

Nadere informatie

Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van. zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten

Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van. zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten met diabetes mellitus type 2 in de huisartsenpraktijk Thinking

Nadere informatie

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive 1 Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive Femke Boom Open Universiteit Naam student: Femke Boom Studentnummer: 850762029 Cursusnaam: Empirisch afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

De relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en. proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten

De relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en. proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten De relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten The relationship between depression symptoms, anxiety symptoms,

Nadere informatie

Falende Interpretatie? De Samenhang van Faalangst met Interpretatiebias

Falende Interpretatie? De Samenhang van Faalangst met Interpretatiebias Falende Interpretatie? De Samenhang van Faalangst met Interpretatiebias Failing interpretation? The Relationship between Test Anxiety and Interpretation Bias Kornelis P.J. Schaaphok Eerste begeleider:

Nadere informatie

Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk. gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen

Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk. gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen Executive and social cognitive functioning of mentally

Nadere informatie

Samenvatting Tussen januari 2002 en december 2005 is er een grootschalig onderzoek uitgevoerd naar de kosten-effectiviteit van gezins cognitieve gedra

Samenvatting Tussen januari 2002 en december 2005 is er een grootschalig onderzoek uitgevoerd naar de kosten-effectiviteit van gezins cognitieve gedra 139 Samenvatting Tussen januari 2002 en december 2005 is er een grootschalig onderzoek uitgevoerd naar de kosten-effectiviteit van gezins cognitieve gedragstherapie en individuele of kind cognitieve gedragstherapie

Nadere informatie

Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners

Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners Validatie van de Depressie lijst (DL) en de Geriatric Depression Scale (GDS-30) bij Verpleeghuisbewoners van Somatische en Psychogeriatrische Afdelingen Validation of the Depression List (DL) and the Geriatric

Nadere informatie

Kwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing

Kwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing Kwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing Quality of Life and Depressive Symptoms of People with Multiple Sclerosis:

Nadere informatie

SLACHTOFFER CYBERPESTEN, COPING, GEZONDHEIDSKLACHTEN, DEPRESSIE. Cyberpesten: de implicaties voor gezondheid en welbevinden van slachtoffers en het

SLACHTOFFER CYBERPESTEN, COPING, GEZONDHEIDSKLACHTEN, DEPRESSIE. Cyberpesten: de implicaties voor gezondheid en welbevinden van slachtoffers en het SLACHTOFFER CYBERPESTEN, COPING, GEZONDHEIDSKLACHTEN, DEPRESSIE Cyberpesten: de implicaties voor gezondheid en welbevinden van slachtoffers en het modererend effect van coping Cyberbullying: the implications

Nadere informatie

PrOP Tussen Je Oren. gebaseerd op het PrOP-model. the PrOP-model. Mariëtte J.C.P. van der Stappen

PrOP Tussen Je Oren. gebaseerd op het PrOP-model. the PrOP-model. Mariëtte J.C.P. van der Stappen Effectiviteit kortdurende behandeling PrOP model 1 PrOP Tussen Je Oren Effectiviteit van een Kortdurende Psychologische Behandeling bij Kinderen en Jongeren gebaseerd op het PrOP-model Effectiveness of

Nadere informatie

Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag. Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer?

Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag. Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer? Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer? Type of Dementia as Cause of Sexual Disinhibition Presence of the Behavior in Alzheimer s Type? Carla

Nadere informatie

STIGMATISERING VAN PATIENTEN MET LONGKANKER 1. Stigmatisering van Patiënten met Longkanker: De Rol van Persoonlijke Relevantie voor de Waarnemer

STIGMATISERING VAN PATIENTEN MET LONGKANKER 1. Stigmatisering van Patiënten met Longkanker: De Rol van Persoonlijke Relevantie voor de Waarnemer STIGMATISERING VAN PATIENTEN MET LONGKANKER 1 Stigmatisering van Patiënten met Longkanker: De Rol van Persoonlijke Relevantie voor de Waarnemer Stigmatization of Patients with Lung Cancer: The Role of

Nadere informatie

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior

De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag. The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior De Invloed van Perceived Severity op Condoomgebruik en HIV-Testgedrag The Influence of Perceived Severity on Condom Use and HIV-Testing Behavior Martin. W. van Duijn Student: 838797266 Eerste begeleider:

Nadere informatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress en Depressieve Symptomen en de Mediërende Invloed van Controle en Zelfwaardering

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress en Depressieve Symptomen en de Mediërende Invloed van Controle en Zelfwaardering De Samenhang tussen Dagelijkse Stress en Depressieve Symptomen en de Mediërende Invloed van Controle en Zelfwaardering The Relationship between Daily Hassles and Depressive Symptoms and the Mediating Influence

Nadere informatie

De Relatie tussen het Adaptief en Cognitief Functioneren van Dak- en Thuisloze Jongeren en het Wel of Niet Hebben van een Psychiatrische Diagnose

De Relatie tussen het Adaptief en Cognitief Functioneren van Dak- en Thuisloze Jongeren en het Wel of Niet Hebben van een Psychiatrische Diagnose De Relatie tussen het Adaptief en Cognitief Functioneren van Dak- en Thuisloze Jongeren en het Wel of Niet Hebben van een Psychiatrische Diagnose The Relationship between Adaptive and Cognitive Functioning

Nadere informatie

Verschillen tussen Allochtone- en Autochtone Jonge Studerende Moeders in het Ervaren van Dagelijkse Stress en het Effect ervan op de Stemming

Verschillen tussen Allochtone- en Autochtone Jonge Studerende Moeders in het Ervaren van Dagelijkse Stress en het Effect ervan op de Stemming Verschillen tussen Allochtone- en Autochtone Jonge Studerende Moeders in het Ervaren van Dagelijkse Stress en het Effect ervan op de Stemming Differences between Immigrant and Native Young Student Mothers

Nadere informatie

De invloed van veerkracht op de relatie tussen pijn en psychische klachten bij revalidatiecliënten in een verpleeghuis.

De invloed van veerkracht op de relatie tussen pijn en psychische klachten bij revalidatiecliënten in een verpleeghuis. De invloed van veerkracht op de relatie tussen pijn en psychische klachten bij revalidatiecliënten in een verpleeghuis. The influence of resilience on the relationship between pain and psychological symptoms

Nadere informatie

Running Head: INVLOED VAN ASE-DETERMINANTEN OP INTENTIE CONTACT 1

Running Head: INVLOED VAN ASE-DETERMINANTEN OP INTENTIE CONTACT 1 Running Head: INVLOED VAN ASE-DETERMINANTEN OP INTENTIE CONTACT 1 Relatie tussen Attitude, Sociale Invloed en Self-efficacy en Intentie tot Contact tussen Ouders en Leerkrachten bij Signalen van Pesten

Nadere informatie

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles

Nadere informatie

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën The Relation between Personality, Education, Age, Sex and Short- and Long- Term Sexual

Nadere informatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een Vaste Relatie The Association between Daily Stress, Emotional Intimacy and Affect with Partners in a Commited

Nadere informatie

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50 De relatie tussen eigen-effectiviteit 1 De Relatie tussen Eigen-effectiviteit, Intrinsieke Motivatie en Fysieke Activiteit bij 50-plussers The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and

Nadere informatie

Pilotstudie naar het Effect van Multifamiliegroepen op het Psychosociaal Functioneren. van Kinderen uit Asielzoekersgezinnen

Pilotstudie naar het Effect van Multifamiliegroepen op het Psychosociaal Functioneren. van Kinderen uit Asielzoekersgezinnen Pilotstudie naar het Effect van Multifamiliegroepen op het Psychosociaal Functioneren van Kinderen uit Asielzoekersgezinnen Pilot Study of the Effect of Multi-Family Groups on the Psychosocial Functioning

Nadere informatie

Denken en Doen Doen of Denken Het verband tussen seksueel risicovol gedrag en de impulsieve en reflectieve cognitie.

Denken en Doen Doen of Denken Het verband tussen seksueel risicovol gedrag en de impulsieve en reflectieve cognitie. 0 Denken en Doen Doen of Denken Het verband tussen seksueel risicovol gedrag en de impulsieve en reflectieve cognitie. Denken en Doen Doen of Denken Het verband tussen seksueel risicovol gedrag en de impulsieve

Nadere informatie

Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van. The explanation of the physical activity of elderly by determinants of

Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van. The explanation of the physical activity of elderly by determinants of Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van het I-change Model The explanation of the physical activity of elderly by determinants of the I-change Model Hilbrand Kuit Eerste begeleider:

Nadere informatie

Determinanten en Barrières van Seksuele Patiëntenvoorlichting. aan Kankerpatiënten door Oncologieverpleegkundigen

Determinanten en Barrières van Seksuele Patiëntenvoorlichting. aan Kankerpatiënten door Oncologieverpleegkundigen Determinanten en Barrières van Seksuele Patiëntenvoorlichting aan Kankerpatiënten door Oncologieverpleegkundigen Determinants and Barriers of Providing Sexual Health Care to Cancer Patients by Oncology

Nadere informatie

Running head: EFFECT VAN IB-CGT OP SEKSUELE DISFUNCTIES BIJ VROUWEN

Running head: EFFECT VAN IB-CGT OP SEKSUELE DISFUNCTIES BIJ VROUWEN Running head: EFFECT VAN IB-CGT OP SEKSUELE DISFUNCTIES BIJ VROUWEN Het Effect van Online Cognitieve Gedragstherapie op Seksuele Disfuncties bij Vrouwen The Effectiveness of Internet-based Cognitive-Behavioural

Nadere informatie

De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van. Kinderen

De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van. Kinderen Voorschoolse vorming en de ontwikkeling van kinderen 1 De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van Kinderen The Relationship between Early Child Care, Preschool Education and Child Development

Nadere informatie

Verschillen in het Gebruik van Geheugenstrategieën en Leerstijlen. Differences in the Use of Memory Strategies and Learning Styles

Verschillen in het Gebruik van Geheugenstrategieën en Leerstijlen. Differences in the Use of Memory Strategies and Learning Styles Verschillen in het Gebruik van Geheugenstrategieën en Leerstijlen tussen Leeftijdsgroepen Differences in the Use of Memory Strategies and Learning Styles between Age Groups Rik Hazeu Eerste begeleider:

Nadere informatie

Dagelijkse Stress en Snackgewoonte: de. Modererende Rol van Persoonlijkheid. Daily Stress and Snack Habit: the. Moderating Role of Personality

Dagelijkse Stress en Snackgewoonte: de. Modererende Rol van Persoonlijkheid. Daily Stress and Snack Habit: the. Moderating Role of Personality Dagelijkse Stress, Snackgewoonte en Persoonlijkheid 1 Dagelijkse Stress en Snackgewoonte: de Modererende Rol van Persoonlijkheid Daily Stress and Snack Habit: the Moderating Role of Personality Josine

Nadere informatie

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim The Relationship between Work Pressure, Mobbing at Work, Health Complaints and Absenteeism Agnes van der Schuur Eerste begeleider:

Nadere informatie

Running head: MINDFULNESS, CONTINGENTE ZELFWAARDERING EN DEPRESSIE 1. De Invloed van een Gecombineerde Mindfulnessbehandeling op

Running head: MINDFULNESS, CONTINGENTE ZELFWAARDERING EN DEPRESSIE 1. De Invloed van een Gecombineerde Mindfulnessbehandeling op Running head: MINDFULNESS, CONTINGENTE ZELFWAARDERING EN DEPRESSIE 1 De Invloed van een Gecombineerde Mindfulnessbehandeling op Contingente Zelfwaardering en Depressieve Klachten. Tammasine Netteb Open

Nadere informatie

Verbanden tussen Coping-Strategieën en. Psychologische en Somatische Klachten. binnen de Algemene Bevolking

Verbanden tussen Coping-Strategieën en. Psychologische en Somatische Klachten. binnen de Algemene Bevolking 2015 Verbanden tussen Coping-Strategieën en Psychologische en Somatische Klachten binnen de Algemene Bevolking Master Scriptie Klinische Psychologie Rachel Perez y Menendez Verbanden tussen Coping-Strategieën

Nadere informatie

WERKZAAMHEID VAN CLIËNTGERICHTE SPELTHERAPIE 1

WERKZAAMHEID VAN CLIËNTGERICHTE SPELTHERAPIE 1 WERKZAAMHEID VAN CLIËNTGERICHTE SPELTHERAPIE 1 Werkzaamheid van cliëntgerichte Speltherapie bij Kinderen met internaliserende Problematiek: Affect als Mediator Effectiveness of Child-Centered Play Therapy

Nadere informatie

De Invloed van Kenmerken van ADHD op de Theory of Mind: een Onderzoek bij Kinderen uit de Algemene Bevolking

De Invloed van Kenmerken van ADHD op de Theory of Mind: een Onderzoek bij Kinderen uit de Algemene Bevolking Kenmerken van ADHD en de Theory of Mind 1 De Invloed van Kenmerken van ADHD op de Theory of Mind: een Onderzoek bij Kinderen uit de Algemene Bevolking The Influence of Characteristics of ADHD on Theory

Nadere informatie

Stress en Psychose 59 Noord. Stress and Psychosis 59 North. A.N.M. Busch

Stress en Psychose 59 Noord. Stress and Psychosis 59 North. A.N.M. Busch Stress en Psychose 59 Noord Stress and Psychosis 59 North A.N.M. Busch Prevalentie van Subklinische Psychotische Symptomen en de Associatie Met Stress en Sekse bij Noorse Psychologie Studenten Prevalence

Nadere informatie

Het verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij

Het verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij Het verband tussen alledaagse stress en negatief affect bij mensen met een depressie en de rol van zelfwaardering daarbij Een vergelijking van een depressieve en een niet-depressieve groep met Experience-Sampling-Method

Nadere informatie

Hechting en Psychose: Attachment and Psychosis:

Hechting en Psychose: Attachment and Psychosis: Hechting en Psychose: Bieden Hechtingskenmerken een Verklaring voor het Optreden van Psychotische Symptomen? Attachment and Psychosis: Can Attachment Characteristics Account for the Presence of Psychotic

Nadere informatie

Bent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A.

Bent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A. Bent u gemotiveerd? Een Experimenteel Onderzoek naar de Invloed van een op het Transtheoretisch Model Gebaseerde Interventie op de Compliance bij de Fysiotherapeutische Behandeling van Psychiatrische Patiënten

Nadere informatie

De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een. Vergelijking met Rusten in Liggende Positie

De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een. Vergelijking met Rusten in Liggende Positie De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een Vergelijking met Rusten in Liggende Positie The Effectiveness of a Mindfulness-based Body Scan: a Comparison with Quiet Rest in the Supine

Nadere informatie

Growing old is becoming lonely? Jana D hoedt

Growing old is becoming lonely? Jana D hoedt Growing old is becoming lonely? Jana D hoedt Introduction Loneliness is a personal, subjective experience. A person experiences this feeling when his social relationships do not match his wishes. It is

Nadere informatie

Tahnee Anne Jeanne Snelder. Open Universiteit

Tahnee Anne Jeanne Snelder. Open Universiteit Effecten van Gedragstherapie op Sociale Angst, Zelfgerichte Aandacht & Aandachtbias Effects of Behaviour Therapy on Social Anxiety, Self-Focused Attention & Attentional Bias Tahnee Anne Jeanne Snelder

Nadere informatie

De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de. modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie

De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de. modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie Causale Relatie tussen intimiteit en seksueel verlangen 1 De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie The causal

Nadere informatie

gedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang? gedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang?

gedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang? gedrag? Wat is de invloed van gender op deze samenhang? Is er een samenhang tussen seksuele attituden en gedragsintenties voor veilig seksueel Is there a correlation between sexual attitudes and the intention to engage in sexually safe behaviour? Does gender

Nadere informatie

Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel

Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel Een onderzoek naar de invloed van cognitieve stijl, ziekte-inzicht, motivatie, IQ, opleiding,

Nadere informatie

Het Verband Tussen Persoonlijkheid, Stress en Coping. The Relation Between Personality, Stress and Coping

Het Verband Tussen Persoonlijkheid, Stress en Coping. The Relation Between Personality, Stress and Coping Het Verband Tussen Persoonlijkheid, Stress en Coping The Relation Between Personality, Stress and Coping J.R.M. de Vos Oktober 2009 1e begeleider: Mw. Dr. T. Houtmans 2e begeleider: Mw. Dr. K. Proost Faculteit

Nadere informatie

MASTER SCRIPTIE GEZONDHEIDSPSYCHOLOGIE CEES KOSTER OPEN UNIVERSITEIT

MASTER SCRIPTIE GEZONDHEIDSPSYCHOLOGIE CEES KOSTER OPEN UNIVERSITEIT 2015 Relatie tussen Voorlichting en Gevoelens van Angst en Gepercipieerde Controle bij Mannen met Prostaatkanker: De Rol van Opleidingsniveau en Locus of Control MASTER SCRIPTIE GEZONDHEIDSPSYCHOLOGIE

Nadere informatie

Rouw bij mensen met het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS)

Rouw bij mensen met het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) Rouw bij mensen met het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) Mourning in people with chronic fatigue syndrome (CFS) Masterthese Klinische Psychologie Onderzoeksverslag Lisanne Fischer S1816071 Mei 2012

Nadere informatie

Summary 124

Summary 124 Summary Summary 124 Summary Summary Corporate social responsibility and current legislation encourage the employment of people with disabilities in inclusive organizations. However, people with disabilities

Nadere informatie

bij Kinderen met een Ernstige Vorm van Dyslexie of Children with a Severe Form of Dyslexia Ans van Velthoven

bij Kinderen met een Ernstige Vorm van Dyslexie of Children with a Severe Form of Dyslexia Ans van Velthoven Neuropsychologische Behandeling en Sociaal Emotioneel Welzijn bij Kinderen met een Ernstige Vorm van Dyslexie Neuropsychological Treatment and Social Emotional Well-being of Children with a Severe Form

Nadere informatie

De Invloed van Religieuze Coping op. Internaliserend Probleemgedrag bij Genderdysforie. Religious Coping, Internal Problems and Gender dysphoria

De Invloed van Religieuze Coping op. Internaliserend Probleemgedrag bij Genderdysforie. Religious Coping, Internal Problems and Gender dysphoria De Invloed van Religieuze Coping op Internaliserend Probleemgedrag bij Genderdysforie Religious Coping, Internal Problems and Gender dysphoria Ria de Bruin van der Knaap Open Universiteit Naam student:

Nadere informatie

Sekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen. bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar

Sekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen. bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar Sekseverschillen in Huilfrequentie en Psychosociale Problemen bij Schoolgaande Kinderen van 6 tot 10 jaar Gender Differences in Crying Frequency and Psychosocial Problems in Schoolgoing Children aged 6

Nadere informatie

Emotioneel Belastend Werk, Vitaliteit en de Mogelijkheid tot Leren: The Manager as a Resource.

Emotioneel Belastend Werk, Vitaliteit en de Mogelijkheid tot Leren: The Manager as a Resource. Open Universiteit Klinische psychologie Masterthesis Emotioneel Belastend Werk, Vitaliteit en de Mogelijkheid tot Leren: De Leidinggevende als hulpbron. Emotional Job Demands, Vitality and Opportunities

Nadere informatie

Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive

Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive Gender, Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive 1 Het Effect van Gender op de Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en Seksdrive Gender Effect on the Relationship between Personality Traits and Sex Drive

Nadere informatie

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind.

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Bullying among Students with Autism Spectrum Disorders in Secondary

Nadere informatie

De Invloed van Familie op

De Invloed van Familie op De Invloed van Familie op Depressie- en Angstklachten van Verpleeghuisbewoners met Dementie The Influence of Family on Depression and Anxiety of Nursing Home Residents with Dementia Elina Hoogendoorn Eerste

Nadere informatie

De relatie tussen Stress Negatief Affect en Opvoedstijl. The relationship between Stress Negative Affect and Parenting Style

De relatie tussen Stress Negatief Affect en Opvoedstijl. The relationship between Stress Negative Affect and Parenting Style De relatie tussen Stress Negatief Affect en Opvoedstijl The relationship between Stress Negative Affect and Parenting Style Jenny Thielman 1 e begeleider: mw. dr. Esther Bakker 2 e begeleider: mw. dr.

Nadere informatie

GOAL-STRIVING REASONS, PERSOONLIJKHEID EN BURN-OUT 1. Het effect van Goal-striving Reasons en Persoonlijkheid op facetten van Burn-out

GOAL-STRIVING REASONS, PERSOONLIJKHEID EN BURN-OUT 1. Het effect van Goal-striving Reasons en Persoonlijkheid op facetten van Burn-out GOAL-STRIVING REASONS, PERSOONLIJKHEID EN BURN-OUT 1 Het effect van Goal-striving Reasons en Persoonlijkheid op facetten van Burn-out The effect of Goal-striving Reasons and Personality on facets of Burn-out

Nadere informatie

Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit

Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 1 Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 2 Structure of the presentation - What is intercultural mediation through the internet? - Why

Nadere informatie

100% ONLINE CGT GOOI HET KIND NIET MET HET BADWATER WEG! DR. JEROEN RUWAARD

100% ONLINE CGT GOOI HET KIND NIET MET HET BADWATER WEG! DR. JEROEN RUWAARD 100% ONLINE CGT GOOI HET KIND NIET MET HET BADWATER WEG! DR. JEROEN RUWAARD ONLINE COGNITIEVE GEDRAGSTHERAPIE 2 100% Online CGT E-BOOMING? 3 100% Online CGT MIND THE GAP! 4 100% Online CGT EFFECTEN ONLINE

Nadere informatie

Vormen Premorbide Persoonlijkheidskenmerken die Samenhangen met Neuroticisme een Kwetsbaarheid voor Depressie en Apathie bij Verpleeghuisbewoners?

Vormen Premorbide Persoonlijkheidskenmerken die Samenhangen met Neuroticisme een Kwetsbaarheid voor Depressie en Apathie bij Verpleeghuisbewoners? Vormen Premorbide Persoonlijkheidskenmerken die Samenhangen met Neuroticisme een Kwetsbaarheid voor Depressie en Apathie bij Verpleeghuisbewoners? Are Premorbid Neuroticism-related Personality Traits a

Nadere informatie

MENTALE VEERKRACHT ALS BUFFER TEGEN DOCENTEN STRESS 1. Mentale Veerkracht als Buffer tegen Docenten Stress-Reactiviteit: een ESM-studie

MENTALE VEERKRACHT ALS BUFFER TEGEN DOCENTEN STRESS 1. Mentale Veerkracht als Buffer tegen Docenten Stress-Reactiviteit: een ESM-studie MENTALE VEERKRACHT ALS BUFFER TEGEN DOCENTEN STRESS 1 Mentale Veerkracht als Buffer tegen Docenten Stress-Reactiviteit: een ESM-studie Mental Resilience buffers Teacher Stressreactivity: An ESM-study Tanya

Nadere informatie

Werk in balans. verloop bij verzorgenden en verpleegkundigen. Work in balance. turnover of nurses and health-care workers.

Werk in balans. verloop bij verzorgenden en verpleegkundigen. Work in balance. turnover of nurses and health-care workers. Werk in balans Een onderzoek naar de invloed van werktijden op werkthuisinterferentie en de gevolgen daarvan voor burnout en verloop bij verzorgenden en verpleegkundigen. Work in balance A study of the

Nadere informatie

Depressieve Klachten bij Adolescenten: Risicofactoren op School en de Invloed. van Geslacht, Coping, Opleiding en Sport

Depressieve Klachten bij Adolescenten: Risicofactoren op School en de Invloed. van Geslacht, Coping, Opleiding en Sport Depressieve Klachten bij Adolescenten: Risicofactoren op School en de Invloed van Geslacht, Coping, Opleiding en Sport Depressive Complaints in Adolescents: Risk Factors at School and the Influence of

Nadere informatie

Vertrouwen, Faalangst en Interpretatiebias bij. Kinderen

Vertrouwen, Faalangst en Interpretatiebias bij. Kinderen Vertrouwen, faalangst en interpretatiebias bij kinderen 1 Vertrouwen, Faalangst en Interpretatiebias bij Kinderen Trust, Fear of Negative Evaluation, Test Anxiety and Interpretationbias in Children. Tineke

Nadere informatie

Academisch schrijven Inleiding

Academisch schrijven Inleiding - In this essay/paper/thesis I shall examine/investigate/evaluate/analyze Algemene inleiding van het werkstuk In this essay/paper/thesis I shall examine/investigate/evaluate/analyze To answer this question,

Nadere informatie