De in 2016 beëindigde faillissementen

Transcriptie

1 De in 2016 beëindigde faillissementen Inleiding Ergens rond maart 2016 ben ik publicaties in het CIR gaan bijhouden. Pas halverwege 2016 ben ik ook de KEI-verslagen gaan bijhouden, maar nog niet systematisch genoeg om daar goede gegevens uit te verkrijgen. Gegevens uit de KEI-verslagen zijn dus niet meegenomen. De bronnen die ik heb geraadpleegd zijn: rechtspraak.nl, advocatenorde.nl en Insolad.nl. Ik heb een relationele database gebruikt met faillissementen, publicaties, adressen en curatoren. Deze databank is niet openbaar, maar het CIR zelf is dat natuurlijk wel. Het CIR verstrekt op verzoek (dagelijks) het integrale CIR, maar ik heb daar niet voor gekozen, mede omdat dat programmeerskills vereist die ik niet heb. Het totaal aantal faillissementen in mijn dataset bedraagt , tot aan begin Omdat ik het moet doen met de publicaties, is niet zeker dat ik alle (lopende) faillissementen in beeld heb, maar over de periode vanaf 2010 heb ik alle faillissementsnummers nagelopen. In 2016 zijn faillissementen beëindigd, en omdat alle beëindigingen (als het goed is) worden gepubliceerd, weet ik dat ik alle beëindigingen heb meegenomen in mijn gegevens-selectie. Niet alle gegevens staan echter volledig en goed in het CIR. Zo ontbreekt nog wel eens de startpublicatie, zodat de startdatum niet bekend is. Ook komt veel voor dat curatoren dubbel, dus zowel als eerste als als tweede curator worden opgevoerd. Ik sluit niet uit dat de opbouw van mijn dataset niet geheel foutloos is. Maar steekproeven geven bijzonder weinig fouten terug. Het CBS heeft onlangs een rapportage uitgebracht over de in 2015 beëindigde faillissementen. Ik doe een poging om een dergelijk rapport te schrijven over Het rapport van het CBS gaat diep in op de schuldenlast en recovery-rate per faillissement. Het CIR verstrekt daar vooralsnog geen gegevens van. De Kei-verslagen bieden die gegevens wel, maar op dit moment zijn die gegevens nog te weinig gestructureerd om daar analyses op los te kunnen laten. 1. Gegevens over de faillissementen De faillissementen zijn in 2016 geëindigd op de volgende manieren: Aantal Opheffing faillissement wegens gebrek aan baten Einde faillissement door verbindende uitdelingslijst Faillissement omgezet in schuldsanering 429 Vernietiging faillissement na verzet 162 Einde faillissement door goedkeuring akkoord 133 Vernietiging faillissement in hoger beroep 27 Einde faillissement door verbindende uitdelingslijst na verzet 3 Vernietiging faillissement in cassatie 1 Einde faillissement door voldoen van alle schulden 1 Eindtotaal tabel 1.1

2 Deze cijfers liggen in lijn met de cijfers van 2015 van het CBS, maar dan zonder de vernietigde faillissementen en de omzettingen naar WSNP. Een vergelijking: 2016: CBS 2015: Beëindigingswijze Aantal % Aantal % Opheffing faillissement wegens gebrek aan baten ,62% ,00% Einde faillissement door verbindende uitdelingslijst of voldoening alle schulden ,61% ,40% Einde faillissement door goedkeuring akkoord 133 1,77% 148 1,70% Eindtotaal % % tabel 1.2 Verdeling van beëindigde faillissementen per rechtbank, afgezet tegen de uitgesproken faillissementen in : 2016 Aantal beëindigde faillissementen Uitgesproken faillissementen verschil Rechtbank NP zonder KvK KvK NP zonder KvK KvK totaal Rechtbank Amsterdam Rechtbank Den Haag Rechtbank Gelderland Rechtbank Limburg Rechtbank Midden-Nederland Rechtbank Noord-Holland Rechtbank Noord-Nederland Rechtbank Oost-Brabant Rechtbank Overijssel Rechtbank Rotterdam Rechtbank Zeeland-West-Brabant Eindtotaal tabel 1.3 Uit deze gegevens blijkt dat het aantal lopende faillissementen in 2016 is afgenomen met 1.767, maar dat er grote verschillen zitten tussen de rechtbanken voor wat betreft de afname van het aantal dossiers. Voor wat betreft de doorlooptijd zijn de gegevens niet volledig, omdat in sommige dossiers de startdatum niet in het CIR is genoteerd. De faillissementen die worden vernietigd duren niet lang, gemiddeld 30 dagen. Het oudste faillissement dat in 2016 is afgewikkeld dateerde uit Het kortstdurende (niet door vernietiging geëindigde) faillissement duurde 6 dagen, maar dat kan een fout in het CIR zijn. Het één na kortste faillissement duurde 33 dagen. De duur van de beëindigde faillissementen (die niet door vernietiging of omzetting naar WSNP zijn geëindigd) kan als volgt worden weergegeven: 1 Van 11 uitgesproken faillissementsnummers zijn geen invoergegevens (meer) opgenomen in het CIR en die zijn dan ook niet opgenomen in dit overzicht.

3 2016: CBS 2015: Duur Aantal % % tot 6 maanden 267 3,28% 2,30% 6-12 maanden ,23% 12,30% maanden ,04% 16,30% maanden ,90% 17,50% maanden ,00% 22,30% maanden ,44% 11,40% maanden 490 6,01% 5,80% 60 maanden of langer 579 7,11% 10,60% onbekend/vernietigd 244 2,99% 1,50% Eindtotaal ,00% 100,00% tabel 1.4 Deze cijfers liggen in lijn met 2015, maar de doorlooptijd per maand loopt wel op: 2016 Gemiddelde duur Maand NP zonder KvK KvK januari 746,3 789,1 februari 703,6 890,6 maart 663,2 907,2 april 603,7 807,0 mei 701,8 904,6 juni 616,6 883,5 juli 803,7 925,9 augustus 737,2 876,1 september 785,3 892,7 oktober 755,5 897,5 november 718,3 916,0 december 702,4 961,9 707,5 886,7 tabel 1.5 Per kwartaal gezien is duur van een faillissement in 2016 opgelopen met gemiddeld ruim twee maanden. De vraag is of deze toename zich in de komende periode gaat voortzetten. Per rechtbank kan de duur als volgt worden weergegeven:

4 2016 Gemiddelde duur Rechtbank NP zonder KvK KvK Rechtbank Limburg 873,3 1063,0 Rechtbank Oost-Brabant 880,7 1048,3 Rechtbank Den Haag 885,7 1046,8 Rechtbank Noord-Nederland 590,8 958,4 Rechtbank Rotterdam 681,6 904,1 Rechtbank Overijssel 650,1 869,3 Rechtbank Zeeland-West-Brabant 646,1 865,2 Rechtbank Amsterdam 829,2 774,1 Rechtbank Noord-Holland 694,3 747,4 Rechtbank Midden-Nederland 461,6 740,6 Rechtbank Gelderland 647,3 728,5 707,5 886,7 tabel 1.6 Een faillissement in Limburg duurt dus bijna een jaar langer dan in Gelderland. 2. Gegevens over de curatoren De beëindigde faillissementen zijn afgewikkeld door in totaal 1028 curatoren. Daar zitten wat dubbeltellingen tussen, want sommige faillissementen zijn door twee curatoren afgewikkeld (119 faillissementen). De curatorenpopulatie kan als volgt worden omschreven. Van alle curatoren die een faillissement beëindigd hebben waren er ongeveer 170 begin januari 2017 geen advocaat (meer). Ik houd hierbij een slag om de arm, omdat de namen van de curatoren vaak verschillend worden ingevoerd in het CIR en sommige namen (en initialen) gelijk zijn. Bovendien: als een curator vertrekt bij zijn kantoor en zijn faillissement niet meeneemt, dan wordt de opvolgend curator veelal (maar niet altijd) in het CIR geregistreerd. Van de curatoren waren er begin (aspirant) lid of fellow, dat is bijna de helft. (Aspirant)leden van Insolad worden wel vaker benoemd: 68% van faillissementen werd afgewikkeld door (aspirant)leden van Insolad. Op een kantoor waar faillissementen zijn afgewikkeld, werken gemiddeld 2,2 curatoren (bij 163 kantoren is slechts 1 curator benoembaar), bij Van Diepen Van der Kroef werken de meeste curatoren (13), maar die zitten dan ook op veel verschillende vestigingen. Per faillissementsdatum was de advocaat-curator gemiddeld 15,9 jaar advocaat. Interessanter is om te zien welke curatoren het welke faillissementen hebben afgewikkeld:

5 2016 Advocaat-curator bij uitspraak NP zonder KvK KvK 0-4 jaar advocaat jaar advocaat jaar advocaat jaar en langer advocaat tabel 2.1 Bij dit overzicht is uitgegaan van ervaringsjaren bij benoeming. Opvallend is dat de cijfers nogal variëren per arrondissement: 2016 Ervaring advocaat-curator bij uitspraak 0-4 jaar 4-8 jaar 8-12 jaar 12 jaar en meer overig en onbekend Rechtbank Amsterdam 27,1% 19,6% 14,3% 25,1% 13,9% Rechtbank Den Haag 3,7% 25,3% 17,9% 41,4% 11,7% Rechtbank Gelderland 1,9% 14,7% 18,7% 57,7% 7,0% Rechtbank Limburg 1,9% 5,1% 10,6% 67,0% 15,4% Rechtbank Midden-Nederland 4,8% 24,0% 21,9% 43,2% 6,1% Rechtbank Noord-Holland 3,7% 10,5% 15,0% 68,7% 0,1% Rechtbank Noord-Nederland 0,2% 4,4% 9,8% 81,7% 3,9% Rechtbank Oost-Brabant 1,5% 26,0% 16,2% 50,3% 6,0% Rechtbank Overijssel 5,1% 10,2% 14,2% 53,9% 16,5% Rechtbank Rotterdam 2,5% 18,7% 12,2% 55,1% 11,4% Rechtbank Zeeland-West-Brabant 5,0% 9,3% 74,0% 11,7% tabel 2.2 Uit dit overzicht volgt dat rechtbanken niet of nauwelijks curatoren uit de eerste categorie aanstelt, behalve Amsterdam (en Utrecht). De cijfers zijn mogelijk wat vertroebeld doordat soms ook opvolgend curatoren worden benoemd, die niet noodzakelijk al dezelfde ervaring hadden ten tijde van de faillissementsuitspraak. En dan nu het glazen plafond. Bij een bezoek aan een workshop van Insolad wordt direct duidelijk dat het vrouwelijk deel der curatoren in de minderheid is. 44% van de advocaten in Nederland is vrouw (jaarverslag NOvA 2015), dit cijfer loopt de laatste jaren op. Van de 644 curatoren die (aspirant)lid of fellow zijn van Insolad zijn er 98 vrouw. Van de 857 curatoren die in 2016 een faillissement beëindigden zijn er 158 vrouw, in beëdigingsjaren:

6 2016 Advocaat-curator bij aanstelling beëdigd in 2012 en later man 18 54,5% vrouw 15 45,5% beëdigd in 2008 t/m 2011 man 64 60,4% vrouw 42 39,6% beëdigd in 2004 t/m 2017 man 95 71,4% vrouw 38 28,6% beëdigd voor 2004 man ,2% vrouw 63 10,8% 857 tabel 2.3 Aardig is nog te vermelden dat vrouwen gemiddeld ongeveer 3 maanden sneller afwikkelen, maar dit kan net zo goed verband houden met het feit dat zij niet gelijkelijk vertegenwoordigd zijn in de verschillende faillissementscategorieën. Rechters-commissaris De rechters-commissaris in Nederland hebben gemiddeld lange ervaring in de rechterlijke macht: ca. 15 jaar, maar volgens het roulatiesysteem bij de rechtspraak zijn zij doorgaans niet zo lang werkzaam in de insolventiepraktijk als de gemiddelde curator. Het glazen plafond is niet aanwezig: van de 125 rechters-commissaris die nu nog werkzaam zijn als rechter, zijn 75 vrouwen. Die zijn overigens lang niet allemaal meer werkzaam als rechtercommissaris: slechts 102 rechters-commissaris hebben in 2016 faillissementen afgewikkeld, slechts 38 daarvan hebben 100 of meer faillissementen afgewikkeld (354 was de topper). Zeist, 18 januari 2017 Raimond Dufour Immix advocaten mediators