Verzekeringsvoorwaarden Flexibel Directie Pensioen

Transcriptie

1 ibe Verzekeringsvoorwaarden Flexibel Directie Pensioen ns

2 Verzekeringsvoorwaarden Flexibel Directie Pensioen Dit is de volledige set voorwaarden voor het Flexibel Directie Pensioen. Niet alle voorwaarden zijn van toepassing op uw verzekering. Op uw polis ziet u door middel van afkortingen welke voorwaarden voor u gelden. De afkortingen staan voor de volgende voorwaarden: FDP-AV08: Algemene voorwaarden Flexibel Directie Pensioen; FDP-PC08: Voorwaarden voor de verzekering van pensioen; FDP- PV08: Voorwaarden voor de verzekering van vrijstelling van premiebetaling bij arbeidsongeschiktheid; FDP-LC08: Voorwaarden voor de verzekering van een gerichte lijfrente; FDP-WB08: Voorwaarden voor de wijze van beleggen. Achmea Pensioen en Levensverzekeringen N.V. K.v.K , geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten

3 Algemene voorwaarden Flexibel Directie Pensioen (FDP-AV08) Artikel 1 Begripsbepalingen In deze voorwaarden wordt verstaan onder: a begunstigde: degene, die recht heeft op de uitkering; b belening: het verstrekken van een geldlening door de verzekeraar, waarbij de verzekering als zekerheid dient; c fraude: bewust onjuiste of bewust onvolledige informatie verstrekken met de bedoeling een verzekeringsuitkering of verzekeringsdekking te verkrijgen of te behouden dan wel onder gunstiger condities te verkrijgen of te behouden; d geregistreerde partner: degene met wie de verzekeringnemer dan wel de verzekerde een geregistreerd partnerschap, als bedoeld in het Burgerlijk Wetboek, is aangegaan; e polis: bewijs van verzekering; f premie: één of meerdere betalingen voor de financiering van de verzekering; g premievervaldag: de eerste dag, volgend op de periode waarover de premie voor het laatst verschuldigd was; h premievrijmaking: het administratief vastleggen van de situatie dat er geen premie meer wordt betaald; i risicopremie: de premie die is verschuldigd voor het verzekeren van overlijdensrisico en/of het verzekeren van vrijstelling van premiebetaling bij arbeidsongeschiktheid; j verpanding: het aan derden in pand geven van de rechten uit de verzekering, tot zekerheid van de terugbetaling van een geldsom; k verzekeraar: Achmea Pensioen- en Levensverzekeringen N.V.; l verzekerde: degene op wiens leven de verzekering is gesloten; m verzekering: het Flexibel Directie Pensioen; n verzekeringnemer: degene, die de verzekering heeft gesloten dan wel diens rechtsopvolger; o verzekeringsvoorwaarden: de algemene voorwaarden en de overige voorwaarden die onderdeel uitmaken van de verzekering. De begrippen, als genoemd in dit artikel, zijn van overeenkomstige toepassing op de overige voorwaarden, tenzij uitdrukkelijk anders is bepaald. Artikel 2 Grondslag 1 De door de verzekeringnemer en de verzekerde aan de verzekeraar verstrekte inlichtingen en gedane verklaringen, waaronder begrepen het aanvraagformulier en de medische waarborgen, vormen de grondslag van de verzekering. Als de verstrekte informatie geheel of gedeeltelijk onjuist is of -3- wanneer gegevens niet zijn gemeld aan de verzekeraar, heeft de verzekeraar, met inachtneming van de van toepassing zijnde wettelijke bepalingen, het recht de verzekering op te zeggen. De verzekeraar kan echter de verzekering in gewijzigde vorm laten voort bestaan, nadat hij deze heeft aangepast aan de juiste gegevens. 2 De verzekeraar verstrekt een polis aan de verzekeringnemer dan wel aan de verzekerde. Artikel 3 Medische waarborgen 1 De verzekeraar kan medische waarborgen verlangen ter beoordeling van het risico. Deze medische waarborgen worden gevraagd in de vorm van een eigen verklaring inzake de gezondheidstoestand van de verzekerde dan wel in de vorm van een (aanvullend) geneeskundig onderzoek. Een geneeskundig onderzoek wordt ingesteld door een door de verzekeraar aangewezen geneeskundige, voor rekening van de verzekeraar. 2 Op grond van de verklaring van de verzekerde of de uitslag van het geneeskundig onderzoek kan de verzekeraar voor de aanvaarding van de verzekering nadere voorwaarden stellen of de verzekering niet accepteren. Artikel 4 Dekking 1 Als de verzekering een uitkering bij overlijden of vrijstelling van premiebetaling bij arbeidsongeschiktheid omvat, geldt de dekking vanaf de ingangsdatum die met de verzekeraar is overeengekomen, over de gehele wereld. 2 De mogelijkheid tot dekking van een overlijdensrisico is beperkt tot een door de verzekeraar jaarlijks vast te stellen bedrag. 3 Alle bedragen op de polis zijn in euro s, tenzij op de polis uitdrukkelijk een andere valuta is vermeld. Artikel 5 Wijzigingen en/of aanvullingen Wijzigingen van en/of aanvullingen op de verzekering zijn alleen mogelijk als de verzekeraar de wijziging en/of aanvulling heeft geaccepteerd en de acceptatie daarvan uit de polis blijkt. Artikel 6 Verzekeringsvoorwaarden en tarieven 1 De verzekeraar stelt de verzekeringsvoorwaarden en de tarieven volgens welke de premie wordt berekend, vast. 2 De verzekeraar behoudt zich het recht voor om wijzigingen aan te brengen in de verzekeringsvoorwaarden en tarieven. De gewijzigde verzekeringsvoorwaarden en/of tarieven treden in werking vanaf een door de verzekeraar te bepalen datum. De verzekeringnemer wordt door de verzekeraar schriftelijk op de hoogte gesteld van de wijziging van de verzekeringsvoorwaarden en/of tarieven.

4 3 Indien de verzekeringsvoorwaarden en/of tarieven ten nadele van de verzekeringnemer of de begunstigde gewijzigd worden, is de verzekeringnemer gerechtigd de verzekering schriftelijk op te zeggen tegen de dag waarop de wijziging ingaat, en gedurende 1 maand nadat de wijziging aan de verzekeringnemer is meegedeeld. 4 Elke wijziging van de verzekeringsvoorwaarden en/of tarieven is mede van toepassing op de ten tijde van het van kracht worden van die wijziging reeds lopende verzekeringen. Het deel van de verzekering waarvoor de premie reeds is betaald vóór de aanpassing van het tarief blijft ongewijzigd, mits er na de aanpassing geen risicopremie meer ten laste van dat deel van de verzekering wordt gebracht. 5 Indien er sprake is van een switch als bedoeld in artikel 1, onder j van hoofdstuk I respectievelijk in artikel 1, onder i van hoofdstuk II van de voorwaarden voor de wijze van beleggen (FDP-WB08), zal het deel van de verzekering waarvoor de premie reeds is betaald vóór de aanpassing van het tarief, overeenkomstig deze voorwaarden worden aangepast. 6 De verzekeraar behoudt zich het recht voor om de kosten ter zake van de verzekering te indexeren. Indien de verzekeraar tot indexatie overgaat, is de indexatie gelijk aan de stijging van het consumentenprijsindexcijfer (CPI) - alle huishoudens - dat laatstelijk voor de maand oktober is vastgesteld ten opzichte van hetzelfde prijsindexcijfer van de maand oktober in het daaraan voorgaande jaar. Indien dit indexcijfer niet meer wordt berekend en/of gepubliceerd, zal van een hiermee zoveel mogelijk corresponderend indexcijfer worden uitgegaan. 7 Periodieke kosten en eventuele risicopremies worden per de eerste dag van de maand in rekening gebracht. worden afgeschreven. Indien de premie niet van een Nederlandse bank- of girorekening kan worden afgeschreven, wordt geacht dat de verschuldigde premie niet is voldaan. Maandpremies worden altijd door middel van automatische incasso geïnd. Artikel 8 Beëindiging premiebetaling 1 Het beëindigen van de premiebetaling door de verzekeringnemer heeft premievrijmaking tot gevolg. Indien er bij het beëindigen van de premiebetaling alleen sprake is van een dekking van een overlijdensrisico, wordt de verzekering beëindigd. 2 Als de premie niet op de premievervaldag is voldaan, zal de verzekeraar tot premievrijmaking overgaan, met inachtneming van de van toepassing zijnde wet- en regelgeving. De verzekeringnemer zal hiervan schriftelijk in kennis worden gesteld. 3 De premievrije waarde wordt vastgesteld volgens de actuariële methoden van de verzekeraar en de grondslagen waarop de verzekeraar de tarieven heeft gebaseerd. Artikel 9 Begunstiging 1 De verzekeringnemer heeft het recht de begunstigde aan te wijzen en de begunstiging te wijzigen. De verzekeringnemer dient deze aanwijzing/wijziging schriftelijk aan de verzekeraar mede te delen. De verzekeraar heeft het recht om de aanwijzing/wijziging af te wijzen indien deze de nakoming van de uitkeringsverplichtingen onredelijk bemoeilijken. Een dergelijke afwijzing dient plaats te vinden binnen 1 maand na ontvangst van de schriftelijke mededeling tot aanwijzing/ wijziging door de verzekeringnemer. Artikel 7 Premiebetaling 1 Met de verzekeringnemer wordt een premie overeengekomen. De premie is bij vooruitbetaling verschuldigd op de overeengekomen data. 2 De premie dient op een door de verzekeraar opgegeven giro- of bankrekening te worden gestort onder vermelding van het kenmerk en/of polisnummer, opgegeven door de verzekeraar. Indien de premie op een andere rekening en/of zonder vermelding van het door de verzekeraar opgegeven kenmerk en/of polisnummer wordt gestort, wordt geacht de premie te zijn ontvangen per de datum dat het voor de verzekeraar duidelijk is dat de premie is bedoeld voor de verzekering met het door de verzekeraar aan de verzekeringnemer opgegeven kenmerk en/of polisnummer. 3 Bij overlijden van de verzekerde is de premie verschuldigd tot de premievervaldag die volgt op dat overlijden. 4 Automatische incasso kan worden overeengekomen door middel van een machtiging van de verzekeringnemer. De verzekeringnemer dient ervoor te zorgen dat de verschuldigde premie uitsluitend van een Nederlandse bank- of girorekening kan -4-2 Wijziging van de begunstigde is niet mogelijk: a bij een opeisbaar geworden bedrag; b als de begunstiging is aanvaard. 3 Zodra een begunstigde zijn aanwijzing als begunstigde met schriftelijke toestemming van de verzekeringnemer aanvaardt, wordt hiervan aantekening gedaan op de polis. 4 De uitkering van het verzekerde bedrag wordt aan de begunstigden gedaan in de hierna aangegeven volgorde, tenzij op de polis anders is vermeld: 1 de verzekeringnemer; 2 de echtgenoot van de verzekeringnemer of de geregistreerde partner; 3 de partner met wie de verzekeringnemer ten tijde van het overlijden, duurzaam een gezamenlijke huishouding voert; 4 de op het tijdstip van opeisbaarheid van de uitkering in leven zijnde kinderen van de verzekeringnemer, ieder voor een gelijk deel. Onder kind wordt verstaan het eigen kind van de verzekering nemer, zijnde het kind tot wie de verzekeringnemer als ouder in familierechtelijke betrekking stond, ten tijde van zijn overlijden. Voorts wordt onder kind verstaan het stiefkind dat door de

5 verzekeringnemer ten tijde van zijn overlijden als een eigen kind werd onderhouden en opgevoed; 5 de erfgenamen van de verzekeringnemer die wettig tot de nalatenschap zijn geroepen, ieder in de verhouding tot zijn aandeel in de nalatenschap, ook als hij de nalatenschap tenslotte niet zou aanvaarden. 5 Indien de aanvankelijk aangewezen begunstigde op het tijdstip van opeisbaarheid van de uitkering is overleden of ontbreekt, zal de onmiddellijk opvolgende begunstigde hiervoor in aanmerking komen. 6 Indien meer personen voor dezelfde uitkering als begunstigden zijn aangewezen, kunnen zij hun rechten slechts gezamenlijk handelend uitoefenen. Artikel 10 Uitoefening van de rechten van de verzekeringnemer 1 Indien meer personen voor dezelfde verzekering als verzekeringnemer optreden, kunnen zij hun rechten slechts gezamenlijk handelend uitoefenen. 2 Indien er sprake is van echtscheiding, scheiding van tafel en bed of ontbinding van een geregistreerd partnerschap anders dan door omzetting van een geregistreerd partnerschap in een huwelijk, dient de verzekeringnemer de verzekeraar op de hoogte te stellen van de afspraken die in het kader van de boedelscheiding ten aanzien van het verzekeringnemerschap zijn gemaakt. Indien en zolang de verzekeraar niet van de feitelijke situatie op de hoogte is gesteld, terwijl de verzekeraar wèl op de hoogte is van de (echt)scheiding of de ontbinding van het geregistreerd partnerschap, kunnen partijen hun rechten uitsluitend gezamenlijk handelend uitoefenen. Het laatst gestelde is niet van toepassing voor verzekeringen waarop de voorwaarden van de verzekering voor pensioen (FDP-PC08) van toepassing zijn. De verzekeringnemer stelt de verzekeraar op de hoogte door middel van een kopie van een gedagtekend exemplaar van het echtscheidingsconvenant of een door partijen ondertekende onderhandse akte. 3 De verzekeringnemer is bevoegd de rechten en verplichtingen die uit de verzekering voortvloeien aan een derde over te dragen. Artikel 11 Premievrijmaking en afkoop 1 Premievrijmaking kan, indien de verzekering verpand is, uitsluitend met toestemming van de pandhouder. 2 Afkoop van de verzekering, waaronder mede wordt verstaan afkoop gevolgd door waardeoverdracht naar een andere verzekeraar, is niet mogelijk. Artikel 12 Uitkering 1 Zodra de einddatum van de verzekering is bereikt én in geval van overlijden van de verzekerde, is de verzekerde -5- respectievelijk de tot de uitkering bij overlijden van de verzekerde gerechtigde, verplicht, indien hij daarvan op de hoogte is of behoort te zijn, dit zo spoedig als redelijkerwijs mogelijk is, aan de verzekeraar te melden. 2 De verzekeringnemer en de tot uitkering gerechtigde zijn verplicht binnen redelijke termijn de verzekeraar alle inlichtingen en bescheiden te verschaffen welke voor deze van belang zijn om zijn uitkeringsplicht te beoordelen. 3 Indien door de tot uitkering gerechtigde een verplichting als bedoeld in de leden 1 of 2 niet is nagekomen, kan de verzekeraar de uitkering verminderen met de schade die hij daardoor lijdt. 4 De verzekeraar kan het vervallen van het recht op uitkering wegens niet-nakoming van een verplichting als bedoeld in de leden 1 en 2 slechts bedingen voor het geval hij daardoor in een redelijk belang is geschaad. 5 Het recht op uitkering vervalt indien de verzekeringnemer of de tot uitkering gerechtigde een verplichting als bedoeld in de leden 1 en 2 niet is nagekomen met het opzet de verzekeraar te misleiden, behoudens voor zover deze misleiding het verval van het recht op uitkering niet rechtvaardigt. 6 De verzekeraar zal elk door hem verschuldigd verzekerd bedrag uitkeren, indien en voor zover hij de rechtmatigheid van de vordering uit de daartoe door hem verlangde stukken heeft geconstateerd. 7 De uitkering geschiedt onder verrekening van nog verschuldigde premies, geleende bedragen, verschuldigde rente en eventuele kosten. 8 De verzekeraar vergoedt geen rente over door hem verschuldigde bedragen, waarvan de betaling is vertraagd als gevolg van het niet ontvangen van de benodigde stukken dan wel ten gevolge van overmacht. Artikel 13 Klachten en geschillen Klachten en geschillen welke mochten ontstaan naar aanleiding van overeenkomsten waarop de verzekeringsvoorwaarden van toepassing zijn, kunnen worden voorgelegd aan de directie van de verzekeraar, Antwoordnummer 1331, 7300 VB Apeldoorn. Wanneer het oordeel van de directie voor de klager niet bevredigend is, kan deze zich, binnen een termijn van 3 maanden nadat de verzekeraar zijn standpunt terzake aan de klager kenbaar heeft gemaakt, wenden tot de Stichting Klachteninstituut Financiële Dienstverlening, Postbus 93257, 2509 AG Den Haag, De klager die niet in aanmerking komt voor bemiddeling door Stichting Klachteninstituut Financiële Dienstverlening, die er geen gebruik van wil maken, of die vindt dat de behandeling of de uitkomst hiervan niet bevredigend voor hem is kan het geschil voorleggen aan de bevoegde rechter, mits er geen sprake is van een uitspraak in de vorm van een voor de klager bindend advies.

6 Artikel 14 Registratie persoonsgegevens Bij de aanvraag van een verzekering of financiële dienst vraagt de verzekeraar om persoonsgegevens. Deze gegevens gebruikt de verzekeraar binnen de Achmea Groep voor het accepteren van de aanvraag, het uitvoeren van een verzekeringsovereenkomst of financiële dienst, relatiebeheer en ten behoeve van fraudepreventie. Ook kan de verzekeraar deze gegevens gebruiken om de betrokkenen te informeren over relevante producten en diensten. Als er geen prijs wordt gesteld op informatie over producten of diensten, kan dit schriftelijk worden gemeld bij de verzekeraar. Artikel 15 Verhoogd risico 1 De verzekerde, op wiens leven een verzekering is gesloten en die zich aan meer dan gewoon levensgevaar zal blootstellen, is verplicht daarvan kennis te geven aan de verzekeraar. De verzekeraar beslist of het daaruit voortvloeiende hogere risico verzekerd kan worden en tevens of in verband daarmede voor de verzekering een hogere premie is verschuldigd. Onder meer dan gewoon levensgevaar wordt verstaan: a het zich bevinden in vreemde krijgsdienst; b deelname van de verzekerde aan oorlogshandelingen waarop artikel 17 niet van toepassing is; c het door de verzekerde met een luchtvaartuig aan het luchtverkeer deelnemen in de functie van invlieger of proefvlieger voor een met de luchtvaart verband houdende onderneming. 2 Indien het overlijden van de verzekerde is veroorzaakt door een geval van meer dan gewoon levensgevaar, terwijl van het meer dan gewoon levensgevaar niet tijdig kennis is gegeven aan de verzekeraar en ter zake van het hogere risico geen voorziening is getroffen, komt ter uitkering slechts beschikbaar de waarde van alle op het leven van betrokken verzekerde gesloten verzekeringen, berekend op de dag voorafgaande aan de dag van het overlijden. Deze waarde zal in geen geval meer bedragen dan de verzekerde waarde. 3 Indien de verzekerde overlijdt als gevolg van atoomkernreacties en/of radioactiviteit, tenzij toegepast voor medische behandeling van de verzekerde, komt ter uitkering slechts beschikbaar de waarde van alle op het leven van betrokken verzekerde gesloten verzekeringen, berekend op de dag voorafgaande aan de dag van het overlijden. Deze waarde zal in geen geval meer bedragen dan de verzekerde waarde. 4 Indien de verzekerde overlijdt als gevolg van een gewapend conflict, burgeroorlog, opstand, binnenlandse onlusten, oproer of muiterij, komt ter uitkering slechts beschikbaar de waarde van alle op het leven van betrokken verzekerde gesloten verzekeringen, berekend op de dag voorafgaande aan de dag van het overlijden. Deze waarde zal in geen geval meer bedragen dan de verzekerde waarde. Onder voorgenoemde gebeurtenissen worden tevens begrepen de gebeurtenissen terrorisme, sabotage en vordering, indien en voor zover aantoonbaar daarmee samenhangend. Deze vormen van molest, alsmede de definities daarvan vormen een onderdeel van de tekst, die door het Verbond van Verzekeraars in Nederland d.d. 2 november 1981 ter griffie van de Arrondissementsrechtbank te s-gravenhage is gedeponeerd onder nummer 136/ Indien de verzekerde overlijdt als gevolg van zelfmoord of als gevolg van een poging daartoe, dan wel door opzet of grove schuld van de begunstigde, komt ter uitkering slechts beschikbaar de waarde van alle op het leven van betrokken verzekerde gesloten verzekeringen, berekend op de dag voorafgaande aan de dag van het overlijden. Deze waarde zal in geen geval meer bedragen dan de verzekerde waarde. De eerste volzin is niet van toepassing indien de verzekerde overlijdt ten gevolge van zelfmoord of als gevolg van een poging daartoe op het moment dat meer dan 2 jaren zijn verlopen na aanvang van de verzekering. Indien sprake is van overlijden door opzet of grove schuld van de begunstigde, geschiedt de uitkering van de in de eerste volzin genoemde waarde aan de opvolgende begunstigde. Artikel 16 Terrorismerisico 1 Als een recht op uitkering ontstaat als gevolg van een gebeurtenis die direct of indirect verband houdt met het terrorismerisico, is de uitkeringsplicht van de verzekeraar beperkt zoals omschreven in het bij deze voorwaarden gevoegde Clausuleblad terrorismedekking. 2 Het Clausuleblad terrorismedekking maakt integraal onderdeel uit van deze voorwaarden. Artikel 17 Oorlogsrisico en andere buitengewone omstandigheden Indien als gevolg van oorlog, oorlogsgevaar of andere buitengewone omstandigheden één of meer relevante artikelen van de Noodwet Financieel Verkeer in werking zijn getreden, zal ten aanzien van alle dan lopende verzekeringen worden gehandeld overeenkomstig het op grond van die wet door de Minister van Financiën bepaalde. Artikel 18 Fraude Ingeval van fraude heeft de verzekeraar het recht om, zonder dat enige aanmaning of ingebrekestelling vereist is: - de verzekering, door middel van een aangetekende brief, te verminderen of te beëindigen; - eventueel al uitgekeerde bedragen en onderzoekskosten terug te vorderen; - de fraude te registreren in het tussen verzekeraars gangbare signaleringssysteem; - aangifte te doen bij de politie. Artikel 19 Opzeggingsrecht 1 De verzekeringnemer heeft het recht om binnen 30 kalenderdagen na ontvangst van de eerste polis de verzekering kosteloos te annuleren. De reeds afgegeven polis dient dan te worden teruggezonden. -6-

7 2 Na annulering van de verzekering zal de eventueel reeds in de verzekering opgebouwde waarde, als gevolg van reeds betaalde premie, worden teruggestort met in achtneming van het bepaalde in artikel 7, onder d van hoofdstuk I, respectievelijk in artikel 5, onder d van hoofdstuk II van de voorwaarden van de voorwaarden voor de wijze van beleggen (FDP-WB08). Artikel 26 Inwerkingtreding Deze voorwaarden zijn in werking getreden op 1 januari 2008 en vervangen de voorwaarden die per een eerdere datum zijn afgegeven. Artikel 20 Beperking rechten van de verzekeringnemer 1 Indien aanvaarding van de begunstiging conform artikel 9, lid 3, heeft plaatsgevonden kan de verzekeringnemer zijn rechten slechts uitoefenen met schriftelijke toestemming van die begunstigde. 2 Het in lid 1 gestelde is niet van toepassing als de rechtspositie van degene die de begunstiging heeft aanvaard niet wijzigt of niet wordt beperkt door de uitoefening van de rechten door de verzekeringnemer. Artikel 21 Toepasselijk recht Op de verzekering is Nederlands recht van toepassing. Artikel 22 Toepasselijke rente Voor vorderingen op de verzekeraar sluit de verzekeraar de wettelijke rente op grond van artikel 6:119a van het Burgerlijk Wetboek, met een beroep op artikel 6:119a, lid 6 van het Burgerlijk Wetboek uit. De verzekeraar past voor de door haar te betalen rente de wettelijke rente op grond van artikel 6:119 van het Burgerlijk Wetboek toe. Artikel 23 Belening De verzekering kan niet worden beleend. Artikel 24 Voorwaarden op internet 1 De verzekeringsvoorwaarden zijn voor belanghebbenden beschikbaar op de internetsite van Centraal Beheer Achmea. 2 Naast de verzekeringsvoorwaarden zijn op de internetsite beschikbaar: - de Pensioenwet; - de Regelen verzekeringsovereenkomsten Pensioen- en spaarfondsenwet. 3 Op verzoek van de belanghebbenden stuurt de verzekeraar kosteloos een papieren versie van de voorwaarden naar belanghebbenden. Artikel 25 Onvoorziene gevallen In alle gevallen waarin de voorwaarden niet voorzien, beslist de verzekeraar na overleg met de verzekeringnemer. -7-

8 Clausuleblad terrorismedekking bij de Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschaden N.V. (NHT) Artikel 1 Begripsomschrijvingen In dit clausuleblad en de daarop berustende bepalingen wordt - voor zover niet anders blijkt - verstaan onder: 1.1 Terrorisme: Gewelddadige handelingen en/of gedragingen - begaan buiten het kader van een van de zes in artikel 3:38 van de Wet op het financieel toezicht genoemde vormen van molest - in de vorm van een aanslag of een reeks van in tijd en oogmerk met elkaar samenhangende aanslagen als gevolg waarvan letsel en/of aantasting van de gezondheid, al dan niet de dood tengevolge hebbend, en/of schade aan zaken ontstaat dan wel anderszins economische belangen worden aangetast, waarbij aannemelijk is dat deze aanslag of reeks - al dan niet in enig organisatorisch verband - is beraamd en/of uitgevoerd met het oogmerk om bepaalde politieke en/of religieuze en/of ideologische doelen te verwezenlijken. 1.2 Kwaadwillige besmetting: Het - buiten het kader van een van de zes in artikel 3:38 van de Wet op het financieel toezicht genoemde vormen van molest - (doen) verspreiden van ziektekiemen en/of stoffen die als gevolg van hun (in)directe fysische, biologische, radioactieve of chemische inwerking letsel en/of aantasting van de gezondheid, al dan niet de dood tengevolge hebbend, bij mensen of dieren kunnen veroorzaken en/of schade aan zaken kunnen toebrengen dan wel anderszins economische belangen kunnen aantasten, waarbij aannemelijk is dat het (doen) verspreiden - al dan niet in enig organisatorisch verband - is beraamd en/of uitgevoerd met het oogmerk om bepaalde politieke en/of religieuze en/of ideologische doelen te verwezenlijken. 1.3 Preventieve maatregelen: Van overheidswege en/of door verzekerden en/of derden getroffen maatregelen om het onmiddellijk dreigend gevaar van terrorisme en/of kwaadwillige besmetting af te wenden of - indien dit gevaar zich heeft verwezenlijkt - de gevolgen daarvan te beperken. 1.4 Nederlandse Herverzekeringmaatschappij voor Terrorismeschaden N.V. (NHT): Een door het Verbond van Verzekeraars opgerichte herverzekeringsmaatschappij, waarbij uitkeringsverplichtingen uit hoofde van verzekeringsovereenkomsten, die voor in Nederland toegelaten verzekeraars direct of indirect kunnen voortvloeien uit de verwezenlijking van de in artikel 1.1, 1.2 en 1.3 omschreven risico s, in herverzekering kunnen worden ondergebracht. 1.5 Verzekeringsovereenkomsten: a) Overeenkomsten van schadeverzekering voor zover zij overeenkomstig het bepaalde in artikel 1:1 onder staat waar het risico is gelegen van de Wet op het financieel toezicht betrekking hebben op in Nederland gelegen risico s. b) Overeenkomsten van levensverzekering voor zover gesloten met een verzekeringnemer met gewone verblijfplaats in Nederland, of, indien verzekeringnemer een rechtspersoon is, met de in Nederland gevestigde vestiging van de rechtspersoon waarop de verzekering betrekking heeft. c) Overeenkomsten van natura-uitvaartverzekering voor zover gesloten met een verzekeringnemer met een gewone verblijfplaats in Nederland, of, indien verzekeringnemer een rechtspersoon is, met de in Nederland gevestigde vestiging van de rechtspersoon waarop de verzekering betrekking heeft. 1.6 In Nederland toegelaten verzekeraars: Levens-, natura- uitvaart- en schadeverzekeraars die op grond van de Wet op het financieel toezicht bevoegd zijn om in Nederland het verzekeringsbedrijf uit te oefenen. Artikel 2 Begrenzing van de dekking voor het terrorismerisico 2.1 Indien en voor zover, met inachtneming van de in artikel 1.1, 1.2 en 1.3 gegeven omschrijvingen, en binnen de grenzen van de geldende polisvoorwaarden, dekking bestaat voor gevolgen van een gebeurtenis die (direct of indirect) verband houdt met: - terrorisme, kwaadwillige besmetting of preventieve maatregelen, - handelingen of gedragingen ter voorbereiding van terrorisme, kwaadwillige besmetting of preventieve maatregelen, hierna gezamenlijk aan te duiden als het terrorismerisico, geldt dat de uitkeringsplicht van de verzekeraar terzake van iedere bij haar ingediende aanspraak op schadevergoeding en/ of uitkering, is beperkt tot het bedrag van de uitkering die de verzekeraar terzake van die aanspraak ontvangt onder de herverzekering voor het terrorismerisico bij de NHT, in het geval van een verzekering met vermogensopbouw vermeerderd met het bedrag van de uit hoofde van de betrokken verzekering reeds gerealiseerde vermogens opbouw. Bij levensverzekeringen wordt het bedrag van de gerealiseerde vermogensopbouw gesteld op de krachtens de Wet op het financieel toezicht aan te houden premiereserve ten aanzien van de betrokken verzekering. 2.2 De NHT biedt herverzekeringsdekking voor de hiervoor genoemde aanspraken tot maximaal 1 miljard euro per kalenderjaar. Vorengenoemd bedrag kan van jaar tot jaar worden aangepast en geldt voor alle bij de NHT aangesloten verzekeraars tezamen. Van een eventuele aanpassing zal mededeling worden gedaan in drie landelijk verschijnende dagbladen. 2.3 In afwijking van het in de voorgaande leden van dit artikel bepaalde, geldt voor verzekeringen die betrekking hebben op: - schade aan onroerende zaken en/of de inhoud daarvan; - gevolgschade van schade aan onroerende zaken en/of de inhoud daarvan, dat per verzekeringnemer per verzekerde locatie per jaar maximaal 75 miljoen euro onder deze overeenkomst zal worden uitgekeerd, voor alle deelnemende verzekeraars zoals -8-

9 bedoeld in artikel 1 tezamen, ongeacht het aantal afgegeven polissen. Voor de toepassing van dit artikellid wordt onder verzekerde locatie verstaan: alle op het risicoadres aanwezige door verzekeringnemer verzekerde objecten, alsmede alle buiten het risicoadres gelegen door verzekeringnemer verzekerde objecten waarvan het gebruik en/of de bestemming in relatie staat tot de bedrijfsactiviteiten op het risicoadres. Als zodanig zullen in ieder geval worden aangemerkt alle door verzekeringnemer verzekerde objecten die op minder dan 50 meter afstand van elkaar gelegen zijn en waarvan er tenminste een op het risicoadres is gelegen. Voor de toepassing van dit artikellid geldt voor rechtspersonen en vennootschappen die zijn verbonden in een groep, zoals bedoeld in artikel 2:24b van het Burgerlijk Wetboek, dat alle groepsmaatschappijen tezamen worden aangemerkt als een verzekeringnemer, ongeacht door welke tot de groep behorende groepsmaatschappij(en) de polis(sen) is (zijn) afgesloten. verwezenlijking van het terrorismerisico in de zin van dit Clausuleblad wordt beschouwd Dit Clausuleblad is gedeponeerd op 10 januari 2007 bij de Rechtbank Amsterdam onder nummer 3/2007 en op 10 januari 2007 onder nummer bij de Kamer van Koophandel Amsterdam. Artikel 3 Uitkeringsprotocol NHT 3.1 Op de herverzekering van de verzekeraar bij de NHT is van toepassing het Protocol afwikkeling claims (hierna te noemen het Protocol). Op grond van de in dit Protocol vastgestelde bepalingen is de NHT onder meer gerechtigd de uitkering van de schadevergoeding of het verzekerde bedrag uit te stellen tot het moment waarop zij kan bepalen of en in hoeverre zij over voldoende financiële middelen beschikt om alle vorderingen waarvoor zij als herverzekeraar dekking biedt, voor het geheel te voldoen. Voor zover de NHT niet over voldoende financiële middelen blijkt te beschikken, is zij gerechtigd overeenkomstig bedoelde bepalingen een gedeeltelijke uitkering aan de verzekeraar te doen. 3.2 De NHT is, met in achtneming van het gestelde in bepaling 7 van het Protocol afwikkeling claims, bevoegd om te beslissen of een gebeurtenis in verband waarmee aanspraak op uitkering wordt gedaan, als een gevolg van de verwezenlijking van het terrorismerisico moet worden aangemerkt. Een daartoe strekkend en overeenkomstig voornoemde bepaling genomen besluit van de NHT, is bindend jegens verzekeraar, verzekeringnemer, verzekerden en tot uitkering gerechtigden. 3.3 Eerst nadat de NHT aan de verzekeraar heeft medegedeeld welk bedrag, al dan niet bij wijze van voorschot, terzake van een vordering tot uitkering aan haar zal worden uitgekeerd, kan de verzekerde of de tot uitkering gerechtigde op de in artikel 3.1 bedoelde uitkering terzake tegenover de verzekeraar aanspraak maken. 3.4 De herverzekeringsdekking bij de NHT is ingevolge bepaling 17 van het Protocol slechts van kracht voor aanspraken op schadevergoeding en/of uitkering die worden gemeld binnen twee jaar nadat de NHT van een bepaalde gebeurtenis of omstandigheid heeft vastgesteld dat deze als een -9-

10 Voorwaarden voor de verzekering van pensioen (FDP-PC08) Artikel 1 Begripsbepalingen In deze voorwaarden wordt verstaan onder: a jaarsalaris: het tussen de werkgever en verzekerde overeengekomen jaarsalaris, dat voor de verzekering in aanmerking wordt genomen; b pensioenbrief: de door de verzekeraar opgestelde individuele pensioenregeling; c pensioengerechtigde kinderen: - de kinderen in de zin van het pensioenreglement of de pensioenbrief; Indien er geen pensioenreglement of pensioenbrief van toepassing is: - de kinderen tot wie de verzekerde als ouder in familierechterlijke betrekking staat of diens stiefkind dat als een eigen kind wordt onderhouden en opgevoed; d pensioengerechtigde partner: - de partner in de zin van het pensioenreglement of de pensioenbrief. Indien er geen pensioenreglement of pensioenbrief van toepassing is: - de echtgenoot van de verzekerde; - de geregistreerde partner van de verzekerde; - degene met wie de verzekerde duurzaam een gezamenlijke huishouding voert en met wie geen bloed- of aanverwantschap in de eerste graad bestaat en die voldoet aan de eventueel aanvullende voorwaarden gesteld door de werkgever; e pensioenovereenkomst: hetgeen tussen de werkgever en zijn werknemer is overeengekomen betreffende pensioen; f pensioenreglement: de door de verzekeraar opgestelde individuele pensioenregeling; g verzekeringnemer: de werkgever, indien artikel 9 van toepassing is en de pensioenovereenkomst tot stand is gekomen als gevolg van een op 31 december 2006 al bestaande pensioenverzekering waarvoor na genoemde datum nog premie verschuldigd was; h werkgever: de natuurlijke of rechtspersoon met wie de verzekerde bij aanvang van de verzekering een arbeidsovereenkomst heeft. Artikel 2 Algemeen 1 Daar waar deze voorwaarden afwijken van de algemene voorwaarden (FDP-AV08), gelden deze voorwaarden. 2 Deze voorwaarden zijn van toepassing in verband met door de werkgever aan de verzekerde toegekende dekking van pensioenen op basis van een pensioenreglement of een pensioenbrief. Artikel 3 Premiebetaling 1 De premie voor de verzekering wordt via de werkgever aan de verzekeraar betaald. 2 In geval van premievrijmaking van de verzekering, vindt premierestitutie plaats over de periode vanaf de eerste dag volgend op de datum die de werkgever als zodanig aangeeft, tot de eerstvolgende premievervaldag. 3 Als de premie niet op de premievervaldag is voldaan, zal de verzekeraar tot premievrijmaking overgaan, met inachtneming van de van toepassing zijnde wet- en regelgeving. De verzekeringnemer en de verzekerde zullen hiervan schriftelijk in kennis worden gesteld. Artikel 4 Jaarlijkse aanpassing 1 Indien de verzekeringnemer de verzekeraar jaarlijks, vóór 1 april van het betreffende verzekeringsjaar, het jaarsalaris door middel van het door de verzekeraar te verstrekken formulier opgeeft, kan de verzekering van pensioen één maal per jaar, zonder medische waarborgen, worden aangepast aan een salarisverhoging van maximaal ,-, met inachtneming van artikel 4, lid 2 van de algemene voorwaarden (FDP-AV08). 2 Het recht van aanpassing komt te vervallen: a indien in enig jaar geen gebruik gemaakt wordt van de jaarlijkse aanpassing en de verzekeraar hiervan niet op de hoogte is gesteld. Een mededeling dat geen salarisverhoging heeft plaatsgevonden wordt beschouwd als aanpassing; b vanaf de datum dat de verzekering van pensioen, om welke reden dan ook, geheel of gedeeltelijk premievrij is gemaakt of is geworden; c op de eerste dag van ziekte, als bedoeld in artikel 1, letter d van de voorwaarden voor de verzekering van vrijstelling van premiebetaling bij arbeidsongeschiktheid (FDP-PV08). Indien vrijstelling van premiebetaling niet is verzekerd, geldt hetgeen hiervoor onder dit onderdeel is gesteld, met dien verstande dat voor de beoordeling van de eerste dag van ziekte genoemde voorwaarden gelden als zou de verzekerde recht op vrijstelling van premiebetaling kunnen verkrijgen als vrijstelling van premiebetaling verzekerd zou zijn. Artikel 5 Begunstiging 1 Als begunstigden zijn limitatief aangewezen: a voor de uitkering bij in leven zijn: de verzekerde; b voor de uitkering na overlijden: degene, die op het tijdstip van overlijden van de verzekerde diens pensioengerechtigde partner is, respectievelijk de pensioengerechtigde kinderen. Deze laatsten voor dat gedeelte van de uitkering dat bij verzekering daarvan is vastgesteld voor de aankoop van wezenpensioen. Voornoemde begunstiging kan niet worden gewijzigd. 2 Indien en voor zover op de pensioendatum een beschikbaar kapitaal voor pensioenaankoop niet geheel of gedeeltelijk kan worden aangewend voor de aankoop van pensioen als bedoeld in het pensioenreglement of de pensioenbrief, wordt het meerdere uitgekeerd aan de verzekerde met inachtneming van artikel

11 3 Indien en voor zover een beschikbaar kapitaal voor pensioenaankoop vóór de pensioendatum niet geheel of gedeeltelijk kan worden aangewend voor de aankoop van partner- en/of wezenpensioen als bedoeld in het pensioenreglement of de pensioenbrief, is de werkgever als begunstigde aangewezen. Na beëindiging van de arbeidsovereenkomst met de werkgever treden de erfgenamen van de verzekerde in plaats van de werkgever. 4 Ten aanzien van de begunstiging gelden de volgende aanvullende bepalingen: a na overlijden van de pensioengerechtigde partner, tijdens het dienstverband met de werkgever, dient de verzekering ter dekking van overlijdensrisico te vervallen; b na echtscheiding, beëindiging partnerregistratie anders dan door omzetting van een geregistreerd partnerschap in een huwelijk, of beëindiging duurzaam gezamenlijke huishouding tijdens het dienstverband met de werkgever, dient de dekking van partnerpensioen te worden aangepast conform de daarvoor geldende regels. Indien de in dit lid genoemde gebeurtenissen ingevolge artikel 8 niet aan de verzekeraar gemeld worden, is de werkgever als begunstigde aangewezen. Artikel 6 Verboden handelingen met de polis 1 De aanspraken uit hoofde van een pensioenregeling kunnen niet door de verzekeringnemer noch door enige begunstigde of anderszins gerechtigde zodanig worden gewijzigd dat niet meer wordt voldaan aan hetgeen bepaald is over een pensioenregeling in Hoofdstuk IIB van de Wet op de loonbelasting Bovendien kunnen aanspraken uit hoofde van een pensioenregeling niet worden afgekocht, vervreemd of prijsgegeven, formeel of feitelijk voorwerp van zekerheid worden gemaakt, anders dan ten behoeve van uitstel van betaling op grond van artikel 25, vijfde lid, van de Invorderingswet Onder afkoop wordt mede verstaan, expiratie van de verzekering gevolgd door waardeoverdracht naar een pensioenuitvoerder, niet zijnde een pensioenverzekeraar of een pensioenfonds. 4 In afwijking van het bepaalde in lid 2 is wel mogelijk: a afkoop van een gering pensioen, in de zin van de Pensioenwet dan wel in de zin van de Pensioen- en spaarfondsenwet; b waardeoverdracht als gevolg van wettelijke plicht tot waardeoverdracht van de overdrachtswaarde van de aanspraken uit hoofde van een pensioenregeling; c overdracht van pensioenkapitaal op de pensioendatum ten behoeve van aankoop van een periodieke pensioenuitkering zoals de Pensioenwet voorschrijft. 5 Indien de in de leden 1, 2 en 3 bedoelde handelingen toch plaatsvinden, zijn deze tegenover de verzekeraar nietig en van onwaarde Artikel 7 Instemming van de pensioengerechtigde partner Schriftelijke instemming van de pensioengerechtigde partner is vereist voor: a verlaging van het niveau van de aan de pensioengerechtigde partner toekomende uitkering na overlijden van de verzekerde; b individuele waardeoverdracht, als bedoeld in de artikelen 71 en 76 van de Pensioenwet of in artikel 16a van de Regelen verzekeringsovereenkomsten Pensioen- en spaarfondsenwet. Artikel 8 Meldingsvereiste 1 Alle wijzigingen in de verstrekte inlichtingen en gedane verklaringen die van belang zijn voor de grondslag van de verzekering, dienen door de verzekeringnemer schriftelijk aan de verzekeraar te worden gemeld. Van wijziging in de verstrekte inlichtingen en gedane verklaringen is in ieder geval sprake in geval van: a huwelijk en scheiding, ontbinding van het huwelijk na scheiding van tafel en bed; b aangaan en beëindiging van het geregistreerde partnerschap; c aanvang en beëindiging van de duurzaam gezamenlijke huishouding, gevoerd met een persoon met wie geen bloed- of aanverwantschap in de eerste graad bestaat; d overlijden van de pensioengerechtigde partner, tijdens de dienstbetrekking; e uitdiensttreding van de verzekerde. Indien artikel 9 van toepassing is en de arbeidsovereenkomst is beëindigd, treedt de verzekerde in de plaats van de verzekeringnemer. 2 De verzekeraar dient binnen 1 maand na het plaatsvinden van de wijziging bericht hiervan te ontvangen. Artikel 9 De Pensioenwet De Pensioenwet is van toepassing indien op de polis de volgende passage is aangetekend: Deze opgave geldt als bewijs van verzekering ter uitvoering van een pensioenovereenkomst als bedoeld in de Pensioenwet. Artikel 10 De Regelen verzekeringsovereenkomsten Pensioen- en spaarfondsenwet 1 De Regelen verzekeringsovereenkomsten Pensioen- en spaarfondsenwet (de Regelen) zijn van toepassing indien op de polis de volgende passage is aangetekend: Verzekeringsovereenkomst als bedoeld in artikel 2, vierde lid, onder C van de Pensioen- en spaarfondsenwet. 2 De pensioenregeling is opgenomen in een pensioenbrief. Artikel 11 Wettelijke inhoudingen De verzekering houdt verband met de uitvoering van een pensioenregeling in de zin van Hoofdstuk IIB van de Wet op de loonbelasting Wanneer op grond van de verzekering enig bedrag wordt uitgekeerd aan een ander dan de werkgever, zal de

12 verzekeraar dat bedrag verminderen met hetgeen ingevolge wettelijke voorschriften moet worden ingehouden. Artikel 12 Uitkering Artikel 12, lid 5, van de algemene voorwaarden (FDP-AV06), is niet van toepassing op de verzekering van pensioen. Artikel 13 Reservering uitkering 1 Indien de begunstigden niet binnen een in de offerte van de verzekeraar aangegeven termijn reageren dan wel niet overgaan tot waardeoverdracht naar een andere verzekeraar of pensioenfonds, stelt de verzekeraar de periodieke uitkering van pensioen vast, op basis van het pensioenreglement of de pensioenbrief, het beschikbare kapitaal, de rentestand en de tarieven die dan van toepassing zijn voor de aankoop van een direct ingaand levenslang pensioen op het leven van de pensioengerechtigden ingevolge het pensioenreglement of de pensioenbrief. Indien een pensioenreglement of een pensioenbrief ontbreekt dan wordt een levenslang pensioen op het leven van de verzekerde en/of zijn pensioengerechtigde partner aangekocht, met inachtneming van hetgeen bepaald is over een pensioenregeling in Hoofdstuk IIB van de Wet op de loonbelasting Indien en zolang begunstigden door de verzekeraar niet te traceren zijn, is het bepaalde in lid 1 van overeenkomstige toepassing. 3 De ingevolge lid 1 vastgestelde periodieke pensioenuitkering wordt gereserveerd. Zodra de verzekeraar tot uitkering kan overgaan, wordt het gereserveerde bedrag in de vorm van een eenmalig bedrag uitgekeerd aan de begunstigde(n) met toepassing van artikel 11. Artikel 14 Inwerkingtreding Deze voorwaarden zijn in werking getreden op 1 januari 2008 en vervangen de voorwaarden die per een eerdere datum zijn afgegeven. -12-

13 Voorwaarden voor de verzekering van vrijstelling van premiebetaling bij arbeidsongeschiktheid (FDP-PV08) Artikel 1 Begripsbepalingen In deze voorwaarden wordt verstaan onder: a arbeidsongeschiktheid: - arbeidsongeschiktheid vast te stellen door de verzekeraar, aan de hand van de verstrekte informatie, ontvangen van medische en andere deskundigen; - arbeidsongeschiktheid in de zin van de WIA of de WAO; b arbeidsongeschiktheid op basis van gangbare arbeid: arbeidsongeschikt, geheel of gedeeltelijk, is de verzekerde die als rechtstreeks en objectief medisch vast te stellen gevolg van ziekte, gebreken, zwangerschap of bevalling geheel of gedeeltelijk niet in staat is om met arbeid te verdienen, hetgeen gezonde personen, met soortgelijke opleiding en ervaring, met arbeid gewoonlijk verdienen. Bij gangbare arbeid gaat het om algemeen geaccepteerde arbeid in loondienst waartoe de verzekerde, gezien zijn beperkingen nog in staat is; c dga: directeur-grootaandeelhouder in de zin van de Pensioenwet, zijnde: a een persoonlijk houder van aandelen welke ten minste een tiende deel van het geplaatste kapitaal van de vennootschap van de werkgever vertegenwoordigen; b een indirect persoonlijk houder van aandelen welke ten minste een tiende deel van het geplaatste kapitaal van de vennootschap van de werkgever vertegenwoordigen; of c een houder van certificaten van aandelen, uitgegeven door tussenkomst van een administratiekantoor waarvan hij voor ten minste een tiende deel in het bestuur vertegenwoordigd is, welke ten minste een tiende deel van het geplaatste kapitaal van de vennootschap vertegenwoordigen; d eerste dag van ziekte: verzekerde A: de eerste dag waarop ziekte door een arts is vastgesteld; verzekerde B: de eerste dag waarop de verzekerde, niet zijnde een dga als bedoeld onder letter c, wegens ziekte niet heeft gewerkt of het werken tijdens de werktijd heeft gestaakt en in aansluiting op de periode van ziekte, recht verkrijgt op een WIA- of WAOuitkering. Hierbij geldt dat periodes van ziekte elkaar met een onderbreking van minder dan 4 weken opvolgen, deze als 1 periode worden beschouwd; e UWV: Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen, als bedoeld in de Wet Structuur Uitvoering Werk en Inkomen; f verzekerde A: de dga die door de verzekeraar voor de verzekering is geaccepteerd; g verzekerde B: de verzekerde, anders dan als bedoeld onder c, die door de verzekeraar voor de verzekering is geaccepteerd; h verzekering: de verzekering van vrijstelling van premiebetaling bij arbeidsongeschiktheid, als omschreven in artikel 3; i WAO: Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering; j WAO-uitkering: de loondervings- en/of vervolguitkering ingevolge de WAO; k WAZ: Wet arbeidsongeschiktheidsverzekeringen zelfstandigen; l WIA: Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen; m WIA-uitkering: de loondervings-, loonaanvullings- en/of vervolguitkering ingevolge de WIA. Artikel 2 Algemeen Daar waar: - deze voorwaarden afwijken van de algemene voorwaarden (FDP-AV08) en de voorwaarden voor de verzekering van pensioen (FDP-PC08), gelden deze voorwaarden; - in deze voorwaarden wordt gesproken over verzekerde, wordt zowel verzekerde A als verzekerde B bedoeld. Artikel 3 Inhoud van de verzekering De verzekering voorziet in gehele of gedeeltelijke vrijstelling van premiebetaling bij arbeidsongeschiktheid van de verzekerde, indien: a verzekerde A door de verzekeraar arbeidsongeschikt is verklaard, op basis van de beoordeling door de verzekeraar; b verzekerde B arbeidsongeschikt is geworden, op grond van de WIA of de WAO, zoals vastgesteld door het UWV. Artikel 4 Aanvang en einde van de verzekering 1 De verzekering vangt aan op de datum waarop de verzekerde voor de verzekering is aangemeld en door de verzekeraar is geaccepteerd en eindigt op de dag waarop: a de overeengekomen einddatum van de verzekering is bereikt doch uiterlijk bij het bereiken van de leeftijd van 65 jaar door de verzekerde; b de verzekerde is overleden; c de arbeidsgeschikte verzekerde geen dienstbetrekking meer heeft bij de werkgever; d de verzekering door de verzekeraar of verzekeringnemer (tussentijds) rechtsgeldig beëindigd is. 2 In geval van een andere verzekering dan de verzekering van pensioen, met de voorwaarden (FDP-PC08), is het vermelde onder lid 1c niet van toepassing. Artikel 5 Aanspraken na het einde van de verzekering 1 Indien de verzekering eindigt, op grond van artikel 4, lid 1, onder c en d, blijft een reeds verleende vrijstelling van premiebetaling gehandhaafd en wel voor zover en zolang die arbeidsongeschiktheid daarna uit dezelfde oorzaak onafgebroken blijft voortduren. 2 Bij beëindiging van de verzekering blijft het recht op vrijstelling van premiebetaling bestaan voor: - verzekerde A, die voorafgaande aan de beëindiging van de verzekering zijn arbeidsongeschiktheid, ingevolge artikel 11, lid 1, onder a, bij de verzekeraar heeft gemeld en tevens aan -13-

14 de overige voorwaarden voldoet; - verzekerde B, die op de dag voorafgaande aan de beëindiging van de verzekering recht heeft op loondoorbetaling wegens ziekte of een uitkering ontvangt krachtens de Ziektewet en in aansluiting daarop recht kan doen gelden op een WIA- of een WAO-uitkering, mits dit bij het einde van de verzekering bij de verzekeraar is gemeld. 3 Degene die op grond van het in het vorige lid bepaalde, aanspraak op vrijstelling van premiebetaling maakt, wordt met betrekking tot die aanspraak voor de toepassing van deze voorwaarden als verzekerde beschouwd. 4 Na beëindiging van de verzekering bestaat geen recht meer op verhoging van de vrijstelling van premiebetaling als gevolg van een toename van de mate van arbeidsongeschiktheid van de verzekerde. 5 Indien er na beëindiging van de verzekering sprake is van een toename van de mate van arbeidsongeschiktheid van de verzekerde, nadat na beëindiging van de verzekering eerst een verlaging heeft plaatsgevonden en deze toename niet veroorzaakt wordt door een andere oorzaak, dan de oorzaak waarvoor de verzekerde op het moment van beëindiging van de verzekering arbeidsongeschikt was, vindt, in tegenstelling tot het bepaalde in lid 4, een verhoging van de vrijstelling van premiebetaling plaats. Het percentage vrijstelling van premiebetaling kan nooit hoger worden dan het percentage dat gold op het moment van beëindiging van de verzekering. Het in dit lid vermelde geldt alleen indien de toename van de mate van arbeidsongeschiktheid binnen 5 jaar na de beëindiging van de verzekering plaatsvindt. Artikel 6 Ingang en einde vrijstelling van premiebetaling 1 Voor verzekerde A gaat vrijstelling van premiebetaling in op de eerste dag van de maand volgend op/samenvallend met de dag waarop een periode van 12 maanden, te rekenen vanaf de eerste dag van ziekte, is verstreken en door de verzekeraar arbeidsongeschikt is verklaard. Periodes van ziekte die elkaar met een onderbreking van minder dan 4 weken opvolgen, worden als 1 periode beschouwd. De arbeidsongeschiktheid blijkt uit een door de verzekeraar gedane schriftelijke mededeling. 2 Voor verzekerde B gaat vrijstelling van premiebetaling in op de eerste dag van de maand volgend op/samenvallend met de dag waarop de verzekerde recht krijgt op een WIA- of een WAO-uitkering. Artikel 7 Geen recht op vrijstelling van premiebetaling 1 Geen recht op vrijstelling van premiebetaling bestaat indien de arbeidsongeschiktheid of de toeneming daarvan, geheel of ten dele, direct of indirect het gevolg is van een oorzaak die al bij aanvang van de verzekering bij de verzekerde bekend was of redelijkerwijs bekend kon zijn, tenzij de verzekerde de verzekeraar hiervan op de hoogte heeft gesteld en deze uitdrukkelijk heeft verklaard dat risico te aanvaarden. 2 Geen recht op vrijstelling van premiebetaling bestaat indien de ziekte van verzekerde B is ontstaan vóór aanvang van de verzekering en als gevolg daarvan verzekerde B recht kan doen gelden op een WIA- of een WAO-uitkering. 3 Geen recht op vrijstelling van premiebetaling wegens arbeidsongeschiktheid bestaat ingeval de arbeidsongeschiktheid is ontstaan uit of verergerd door: a opzet of bewuste roekeloosheid van de verzekerde, de verzekeringnemer, of andere belanghebbende; b hetzij direct, hetzij indirect gewapend conflict, burgeroorlog, opstand, binnenlandse onlusten, oproer of muiterij. Deze vormen van molest, alsmede de definities daarvan vormen een onderdeel van de tekst, die door het Verbond van Verzekeraars in Nederland d.d. 2 november 1981 ter griffie van de Arrondissementsrechtbank te s-gravenhage is gedeponeerd onder nummer 136/1981; c dan wel verband houdend met atoomkernreacties en de daarbij ontstane splitsingsproducten, onverschillig hoe de reacties zijn ontstaan. Deze uitsluiting geldt niet met betrekking tot schade van radio- actieve nucliden, die zich overeenkomstig hun bestemming buiten een kerninstallatie bevinden en gebruikt worden of bestemd zijn om gebruikt te worden voor industriële, commerciële, landbouwkundige of (niet-militaire) beveiligingsdoeleinden, mits er een door enige overheid afgegeven vergunning (voor zover vereist) van kracht is voor vervaardiging, gebruik, opslag en het zich ontdoen van radio-actieve stoffen. Voor zover krachtens enige wet of enig verdrag een derde voor de geleden schade aansprakelijk is, vindt het gestelde omtrent uitsluiting in de vorige volzin geen toepassing. Onder kerninstallatie wordt verstaan een kerninstallatie in de zin van de Wet Aansprakelijkheid Kernongevallen (Staatsblad ) alsmede een kerninstallatie aan boord van een schip. 4 Ter beoordeling van de situatie als bedoeld in lid 1 en lid 2, is de verzekerde verplicht de verzekeraar in de gelegenheid te stellen om die informatie in te winnen, die nodig is ter beoordeling van de situatie bij aanvang van de verzekering. 3 Vrijstelling van premiebetaling eindigt op: a de eerste dag van de maand volgend op/samenvallend met de dag waarop de arbeidsongeschiktheid ophoudt te bestaan; b de dag waarop de einddatum van de verzekering is bereikt. Onder verzekering wordt hier verstaan het Flexibel Directie Pensioen (FDP-AV08); c de dag waarop de verzekerde overlijdt Artikel 8 Vaststelling van de mate van arbeidsongeschiktheid 1 Voor verzekerde A wordt: a de mate van arbeidsongeschiktheid vastgesteld door de verzekeraar, aan de hand van de verstrekte informatie, ontvangen van medische en andere deskundigen; b de mate van arbeidsongeschiktheid beoordeeld op basis van gangbare arbeid;