statistisch bulletin centraal bureau voor de statistiek Inhoud Overige gegevens (Niet in dit Statistisch bulletin opgenomen) Overige gegevens pag.

Transcriptie

1 centraal bureau voor de statistiek Voorburg: Prinses Beatrixlaan 428 Heerlen: Kloosterweg XZ Voorburg 6412 CN Heerlen Tel. (070) Tel. (045) Fax (070) Fax (045) e jaargang no. 18 / 14 mei 1998 Voor meer informatie indien beschikbaar wordt per tabel verwezen naar een inlichtingennummer Centrale Infoservice tel. (045) Internet: Voor conjunctuurinformatie zie teletekstpagina s 556 en 557 statistisch bulletin Inhoud Nominale waarde en koerswaarde van aandelen, april pag. 11 Overige gegevens pag. 1 Arbeid Banen van werknemers naar economische activiteit per provincie, 31 december pag. 21 Delfstoffenwinning en industrie Uitkomsten productiestatistieken van de industrie per bedrijfsklasse, pag. 2 t/m 5 Bouwnijverheid Voortgang van bouwwerken met bouwsom van gld en meer waarvoor bouwvergunning is verleend, 1 e kwartaal pag. 18 Bouwwerken waarvoor bouwvergunning is verleend met een bouwsom van gld en meer (excl. BTW) naar bestemming en aard werkzaamheden, maart pag. 16 Woningbouw, naar opdrachtgever, maart pag. 17 Woningbouw, naar opdrachtgever en stichtingskostenklasse, maart pag. 16 Woningen in renovatie bij sociale verhuurders, pag. 19 Verloop van het woningbezit van sociale verhuurders per provincie, 1 januari pag. 19 Indexcijfers voor de herbouwkosten van woningen, (1990=100), maart pag. 19 Verkeer, vervoer en communicatie Mobiliteit Nederlandse bevolking, pag. 20 Financiële instellingen en markten Gemiddeld rendement van obligatieleningen, obligatie- en aandelenindexcijfers, week no. 18 en 19. pag. 23 en 24 Hypotheken op onroerende goederen, maart pag. 10 Valutakoersen, april pag. 11 Rentevoeten op de geld- en kapitaalmarkt, april pag. 11 Huishoudens en individuen Consumentenconjunctuuronderzoek, april pag. 6 Economische relaties met het buitenland Geregistreerde en bijgeschatte in- en uitvoer, januari pag. 13 De buitenlandse handel van Nederland, januari pag. 13 In- en uitvoer per land, januari pag. 14 In- en uitvoer per goederensoort, januari pag. 15 Economische demografie en micro-economische statistiek Oprichtingen van bedrijven naar economische activiteit 4 e kwartaal pag. 7 Energie Aardoliegrondstoffen en -producten, januari pag. 12 Energiebalans Nederland, 4 e kwartaal pag. 12 Aardgasbalans, januari pag. 22 Elektriciteitsbalans, januari pag. 22 Nationale rekeningen Consumptieve bestedingen van gezinshuishoudingen, volumemutaties, februari pag. 8 Consumptieve bestedingen van gezinshuishoudingen, waardemutaties, februari pag. 9 Overige gegevens (Niet in dit Statistisch bulletin opgenomen) Verkrijgbaar is nieuw materiaal betreffende de volgende statistieken: Aardoliestatistiek: voorlopige cijfers februari 1998 Inl. tel (070) Zeevaart, containergegevens januari december 1997 Inl. tel. (045) Verklaring der tekens:. = gegevens ontbreken; = nihil; x = geheim; * = voorlopig cijfer. Verbeterde cijfers worden niet als zodanig gekenmerkt. Het cijfer tussen ( ) achter de titel verwijst naar het nummer met de laatstgepubliceerde overeenkomstige tabel. Prijs: f 131,00 per jaar (excl. verzendkosten); los nummer f 12,50 (incl. verzendkosten). Bestellingen: Centraal Bureau voor de Statistiek, sector Marketing en Verkoop, postbus 4481, 6401 CZ Heerlen, verkoop@cbs.nl. Auteursrecht: Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen, Bronvermelding is verplicht. Verveelvoudiging voor eigen gebruik of intern gebruik is toegestaan. ISSN: V-23439

2 Uitkomsten productiestatistieken van de industrie per bedrijfsklasse 1996; alle bedrijven 1) (1997, no. 12) Inl. tel. (045) SBI Aantal Aantal Industriële verkopen Voorraad Marge Totale Industriële Voorraad Energie- Overige bedrijven 1) werk- incl. exportrestituties mutaties handels productie- inkopen mutaties verbruik bedrijfsnemers producten activiteiten waarde grond- en kosten (ult. sept.) totaal w.o. bui- en onder- en overige hulptenland handen opbreng- stoffen werk sten 2) mln gld 14 Winning van zand, grind, klei, zout e.d X Voedingsmiddelen- en drankenindustrie; tabakverwerkende industrie ) ) Textielindustrie Kleding- en bontindustrie Leer-, lederwaren- en schoenindustrie (excl. kleding) Hout-, kurk-, rietwarenindustrie (excl. meubels) Pulp-, karton-, Papier- en kartonwarenindustrie Uitgeverijen, drukkerijen en reproductie van opgenomen media Aardolie-, steenkoolverwerkende industrie Chemische industrie Rubber- en kunststofverwerkende industrie Glas-, aardewerk-, cement-, kalk- en gipsproductenindustrie Basismetaalindustrie Metaalproductenindustrie Machine- en apparatenindustrie Kantoormachine- en computerindustrie Overige elektrische apparatenindustrie; audio-, video-, telecom-apparatenindustrie; medische en optische apparatenindustrie Auto-, aanhangwagen-, opleggerindustrie; overige transportmiddelenindustrie Meubel- en overige industrie n.e.g. 6) Voorbereiding tot recycling X Totale industrie 6) ) ) ) Bedrijven met 20 of meer werknemers. 2) Geactiveerde kosten, opbrengsten uit overige niet-industriële activiteiten en uitkeringen wegens bedrijfsschade. 3) De exportrestituties bedroegen in 1995 en 1996 resp en 979 mln gld. 4) Inclusief accijnzen voor zover door de bedrijven van deze SBI-groepen afgedragen; in totaal bedroegen deze accijnzen in 1995 en 1996 resp en mln gld. 2 Statistisch bulletin 18 (CBS) 18/5/98

3 Totale Bruto Kostprijs Arbeids- Bruto Saldo Saldo Afschrij- Resultaat Kengetallen verbruiks- toege- verhogende kosten bedrijfs- ontvangen overige vingen voor waarde voegde belastingen resultaat en baten en op vaste belastingen toege- arbeids- arbeidswaarde en heffin- betaalde lasten activa voegde kosten kosten in (markt gen minus interest waarde per per werk- % van de prijzen) exploitatie werknemer nemer toegevoegde subsidies waarde gld % , , ) ) ,0 5) ) ) ,9 5) , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ) ) ,1 5) ) ) ,4 5) 5) Exclusief de onder 4) genoemde accijnzen., 6) Exclusief SBI (sociale werkplaatsen)., 7) Deze tabel geeft voor de voedings- en genotmiddelenindustrie een minder nauwkeurig beeld door de invloed van niet primair op winst gerichte coöperatieve ondernemingen. Statistisch bulletin 18 (CBS) 18/5/98 3

4 Uitkomsten productiestatistieken van de industrie per bedrijfsklasse 1996; bedrijven met winst 1) (voor reservering vennootschapsbelasting) (1997, no. 12) Inl. tel. (045) SBI Aantal Aantal Totale Energie- Bruto Arbeids- Saldo Saldo Afschrij- Resultaat Arbeidsbedrijven 1) werk- productie- verbruik toege- kosten ontvangen overige vingen voor kosten in nemers waarde voegde en baten en op vaste belastingen % van de (ult. sept.) waarde betaalde lasten activa toegevoegde (markt interest waarde prijzen) mln gld % 14 Winning van zand, grind, klei, zout e.d , x x x x x x x x x x x Voedingsmiddelen- en drankenindustrie; tabakverwerkende industrie ) ,7 5) ) ,0 5) 17 Textielindustrie , ,9 18 Kleding- en bontindustrie , ,7 19 Leer-, lederwaren- en schoenindustrie (excl. kleding) , ,7 20 Hout-, kurk-, rietwarenindustrie (excl. meubels) , ,2 21 Pulp-, karton-, papier- en kartonwarenindustrie , ,2 22 Uitgeverijen, drukkerijen en reproductie van opgenomen media , ,5 23 Aardolie-, steenkoolverwerkende industrie 1995 x x x x x x x x x x x ,0 24 Chemische industrie , ,9 25 Rubber- en kunststofverwerkende industrie , ,4 26 Glas-, aardewerk-, cement-, kalk- en gipsproductenindustrie , ,4 27 Basismetaalindustrie , ,7 28 Metaalproductenindustrie , ,7 29 Machine- en apparatenindustrie , ,1 30 Kantoormachine- en computerindustrie x x x x x x x x x x x 64, Overige elektrische machines en apparaten industrie (incl. medische apparatuur) , x x x x x x x x x x x Transportmiddelenindustrie x x 65, x 34 x ,2 36 Meubel- en overige industrie n.e.g. 6) , ,1 37 Voorbereiding tot recycling 1995 x x x x x x x x x x x , Totale industrie 6) ) ,2 5) ) ,5 5) N.B. Voor noten zie tabel 1. 4 Statistisch bulletin 18 (CBS) 18/5/98

5 Uitkomsten productiestatistieken van de industrie per bedrijfsklasse 1996; bedrijven met verlies 7) (1997, no. 12) Inl. tel. (045) SBI Aantal Aantal Totale Energie- Bruto Arbeids- Saldo Saldo Afschrij- Resultaat Arbeidsbedrijven 1) werk- productie- verbruik toege- kosten ontvangen overige vingen voor kosten in nemers waarde voegde en baten en op vaste belastingen % van de (ult. sept.) waarde betaalde lasten activa toegevoegde (markt interest waarde prijzen) mln gld % 14 Winning van zand, grind, klei, zout e.d x x x x x x x x x x x Voedingsmiddelen- en drankenindustrie; tabakverwerkende industrie ) ,3 5) ) ,5 5) 17 Textielindustrie , ,1 18 Kleding- en bontindustrie , ,9 19 Leer-, lederwaren- en schoenindustrie (excl. kleding) , ,8 20 Hout-, kurk-, rietwarenindustrie (excl. meubels) , ,2 21 Pulp-, karton-, papier- en kartonwarenindustrie , ,6 22 Uitgeverijen, drukkerijen en reproductie van opgenomen media , ,8 23 Aardolie-, steenkoolverwerkende industrie 1995 x x x x x x x x x x x ,2 24 Chemische industrie , ,4 25 Rubber- en kunststofverwerkende industrie , ,0 26 Glas-, aardewerk-, cement-, kalk- en gipsproductenindustrie , ,6 27 Basismetaalindustrie , ,7 28 Metaalproductenindustrie , ,0 29 Machine- en apparatenindustrie , ,4 30 Kantoormachine- en computerindustrie x x x x x x x x x x x 136, Overige elektrische machines en apparaten industrie (incl. medische apparatuur) , x x x x x x x x x x x Transportmiddelenindustrie x x 136, x 19 x ,1 36 Meubel- en overige industrie n.e.g. 6) , ,0 37 Voorbereiding tot recycling 1995 x x x x x x x x x x x , Totale industrie 6) ) ,3 5) ) ,1 5) N.B. Voor noten zie tabel 1. Statistisch bulletin 18 (CBS) 18/5/98 5

6 Consumentenvertrouwen iets gedaald De index van het consumentenvertrouwen is in april 1997 iets lager dan in maart. De consument heeft het recordvertrouwen van maart niet gehandhaafd. Wel blijft het consumentenvertrouwen op een bijzonder hoog niveau. Dit blijkt uit de resultaten van het Consumenten Conjunctuuronderzoek over de maand april 1997 van het CBS. Economisch klimaat iets minder gunstig beoordeeld Consumenten beoordelen in april het economisch klimaat iets minder gunstig dan in maart. Zowel de beoordeling van het economische klimaat van de afgelopen als de komende twaalf maanden is minder gunstig. Een daling van deze indicator van maart op april is overigens gebruikelijk. De daling is nu echter groter dan op grond van seizoeninvloeden alleen kon worden verwacht. Toch blijft het niveau van het vertrouwen bijzonder hoog. Koopbereidheid ook iets terug Ook de koopbereidheid is in april iets lager dan in maart. De beoordeling van de eigen financiële situatie is minder gunstig. Het vertrouwensniveau in de eigen financiële situatie van de consument blijft hoog. De consument geeft aan dat het een bijzonder goede tijd is voor aankopen van duurzame goederen. De bevestigende antwoorden overtreffen de ontkennende antwoorden in april met 32 procentpunten. Het is twintig jaar geleden dat saldi van dertig procent of meer zijn gemeten. Ook in de jaren zeventig was de consument namelijk van mening dat het een goede tijd was voor grote aankopen. Maar daarmee houdt de vergelijking dan ook op. Grote verschillen met jaren zeventig De consument was in de jaren zeventig zeer pessimistisch over de economische toestand. De deelindicator van het economisch klimaat stond voortdurend zwaar in de min met als dieptepunt in januari 1974 (eerste oliecrisis) een waarde van 67. De beoordeling van de eigen financiële situatie getuigde in de jaren zeventig evenmin van veel vertrouwen. Dit resulteerde in waarden van de index van het consumentenvertrouwen die vrijwel zonder uitzondering negatief waren. De waarnemingen van het consumentenvertrouwen begonnen in mei 1972 en vonden driemaal per jaar plaats. Consumentenvertrouwen, economisch klimaat en koopbereidheid index economisch klimaat consumentenvertrouwen koopbereidheid j f m a mj j ason d j f m a mj j ason d j fmamj j a son d Technische toelichting De index van het consumentenvertrouwen is gebaseerd op vijf vragen die maandelijks in het Consumenten Conjunctuuronderzoek worden gesteld aan ongeveer duizend personen. Twee van deze vragen gaan over de economische situatie in het algemeen. Uit de antwoorden op deze twee vragen berekent het CBS de indicator van het economisch klimaat. De overige drie vragen waarop het consumentenvertrouwen is gebaseerd, gaan over de financiële situatie van het eigen huishouden. Daaronder is ook de vraag of de tijd gunstig is voor aankopen van duurzame goederen. De antwoorden op deze vragen worden samengevat in de indicator van de koopbereidheid. De indicatoren bedragen minimaal 100 en maximaal Een indicator van 0 betekent dat het aantal personen met een positieve ( situatie verbetert ) mening even groot is als het aantal mensen met een negatieve ( situatie verslechtert ) mening. cbs Consumentenconjunctuuronderzoek 1) (13) Inl. tel. (045) Jan. Febr. Maart April Mei Juni Juli Aug. Sept. Okt. Nov. Dec. Index van consumentenvertrouwen 2) Index van het economisch klimaat 2) Index van de koopbereidheid 2) ) Netto steekproef aantal is < 981 in de maand april ) Voor berekeningswijze van deze index zie de publikatie Gebruikershandboek Consumentenconjunctuuronderzoek (SDU/uitgeverij, Met ingang van januari 1994 worden de indexen met terugwerkende kracht gepresenteerd als een saldo met als minimum 100 en als maximum Statistisch bulletin 18 (CBS) 18/5/98

7 Lager aantal starters in 1997 In 1997 zijn er 31 duizend nieuwe bedrijven opgericht; dat zijn er 3 duizend minder dan in In alle kwartalen van 1997 is het aantal starters lager uitgekomen dan in de overeenkomstige periode van De bijdrage van startende bedrijven aan de werkgelegenheid komt in 1997 uit op 53 duizend personen. Ook dit is ongeveer 10% lager dan in Uit de cijfers van het CBS blijkt verder dat het percentage starters dat binnen een jaar de activiteiten staakt, nauwelijks verandert. Dit wijst op onveranderd goede mogelijkheden voor nieuwe bedrijven. veranderd. Tussen het eerste kwartaal van 1995 en het vierde kwartaal van 1996 schommelt het percentage bedrijven dat een jaar later nog actief is, tussen de 76 en 80. Dit betekent dat de vooruitzichten van startende bedrijven nauwelijks veranderen. In de bouwnijverheid zijn veel nieuwe bedrijven na een jaar nog actief (86%). In de groothandel is na een jaar ruim 70% van de starters nog actief. Relatief veel nieuwe IT-bedrijven Veel nieuwe bedrijven zijn in 1997 opgericht in de zakelijke dienstverlening en de computerservice bedrijven. Bij de computerservice bedrijven zijn er op iedere honderd bestaande bedrijven zeventien nieuwe bijgekomen. In het gehele Nederlandse bedrijfsleven zijn op iedere honderd bedrijven zeven nieuwe bijgekomen. Daarmee zijn in 1997 procentueel bezien minder bedrijven opgericht dan in In de horeca, de detailhandel en de autobranche is het aantal starters relatief laag. Goede vooruitzichten nieuwe bedrijven Een jaar na oprichting is ruim driekwart (78%) van de startende ondernemingen nog actief. Dit aandeel is de afgelopen jaren weinig Werkgelegenheid volgt aantal oprichtingen Omdat het aantal nieuwe bedrijven in 1997 lager ligt dan in 1996, is ook de bijdrage van starters aan de werkgelegenheid kleiner. Bij startende bedrijven werken meestal 1 à 2 personen. In de horeca en in de industrie zijn bedrijven van begin af aan wat groter. Starters: groei werkgelegenheid compenseert beëindigingen Een deel van de werkgelegenheid bij nieuwe bedrijven gaat snel weer verloren als bedrijven hun activiteiten beëindigen. Bij de succesvolle starters is de werkgelegenheid na een jaar wat toegenomen. Per saldo blijft de bijdrage van de oorspronkelijke groep starters aan de werkgelegenheid hiermee ongeveer gelijk. Oprichtingen van bedrijven naar economische activiteit per kwartaal (8) Inl. tel. (045) I II III IV I II III IV Totaal Nijverheid Handel Diensten Totaal Nijverheid Handel Diensten Totaal Oprichtingen van bedrijven 1996, 1997 (8) Inl. tel. (045) Oprichtingen Gemiddeld Nog actief Gemiddeld in % van het werkzame na een werkzame aantal personen jaar personen bedrijven bij start in % na jaar 1996 Totaal 8,3 1,8 78 2,3 Industrie 5,6 2,1 80 3,0 Bouwnijverheid 10,4 1,8 86 2,0 Handel, reparatie van auto s 5,6 1,7 83 1,8 Groothandel 9,6 1,8 71 2,4 Detailhandel (incl. reparatie) 4,9 1,7 77 1,9 Horeca 4,3 2,4 79 2,5 Vervoer, opslag en communicatie 7,8 1,9 80 4,2 Zakelijke dienstverlening 14,4 1,5 77 2,1 Persoonlijke dienstverlening 7,9 1,4 81 1,6 Verhuur roerende goederen, computerservice, milieudiensten 15,2 2,3 81 2, Totaal 7,2 1,7 Industrie 5,0 1,9 Bouwnijverheid 9,0 1,6 Handel, reparatie van auto s 4,5 1,7 Groothandel 8,0 1,8 Detailhandel (incl. reparatie) 4,2 1,7 Horeca 3,3 2,9 Vervoer, opslag en communicatie 6,6 1,8 Zakelijke dienstverlening 12,5 1,6 Persoonlijke dienstverlening 6,6 1,2 Verhuur roerende goederen, computerservice, milieudiensten 13,6 2,5 Statistisch bulletin 18 (CBS) 18/5/98 7

8 Consumptie gezinnen in februari stijgt met 2,6% Het volume van de consumptieve bestedingen in februari is 2,6% groter dan in dezelfde maand vorig jaar. De toename is deze maand geremd door incidentele factoren. Zo kochten veel consumenten al in januari levensmiddelen voor gebruik op de eerste februari, die dit jaar op zondag viel. Ook het milde weer heeft de bestedingsgroei in februari afgeremd. Voedings- en genotmiddelen: sterke toename in de eerste twee maanden In vergelijking met de sterke stijging van de uitgaven aan voedingsen genotmiddelen in januari van dit jaar lijkt de toename in februari gering. Het verschil in ontwikkeling tussen beide maanden wordt voor een deel verklaard door kalendereffecten. Gemeten over beide maanden tezamen is er sprake van een sterke volumetoename. In 1997 als geheel is het volume van de bestedingen aan voedings- en genotmiddelen nog geen anderhalf procent toegenomen, terwijl de consument in de eerste twee maanden van dit jaar 4,7% meer heeft uitgegeven. Duurzame goederen: uiteenlopende ontwikkelingen Het volume van de uitgaven aan duurzame goederen is in februari dit jaar 3,6%groter dan in dezelfde periode vorig jaar. Zeer sterk stijgen de aankopen van huishoudelijke apparaten, computers en doe-het-zelf-artikelen. De uitgaven aan kleding, schoeisel en huishoudelijke artikelen nemen in vergelijking met februari vorig jaar af. De uitgaven aan vervoermiddelen zijn nagenoeg op hetzelfde niveau gebleven. Met name de aankoop van nieuwe personenauto s door particulieren blijft achter. Deze ontwikkeling gaat gepaard met het toenemen van de investeringen in personenauto s. Het aantal geleaste personenwagens neemt toe. Diensten en overige goederen: stijging 2,6% Het groeicijfer van de bestedingen aan diensten en overige goederen, de grootste van de onderscheiden consumptiecategorieën, is neerwaarts beïnvloed door de daling van het energieverbruik. Aan verwarming, verlichting en water werd dit jaar in februari ruim zeventien procent minder besteed. Toelichting De binnenlandse consumptieve bestedingen betreffen alle uitgaven op Nederlands grondgebied, dus ook de uitgaven van buitenlandse toeristen in Nederland. De uitgaven van Nederlandse toeristen in het buitenland zijn niet in dit cijfer opgenomen. De groeicijfers zijn steeds gebaseerd op een vergelijking met de overeenkomstige periode in het voorgaand jaar. Maandcijfers worden beïnvloed door het koopdagenpatroon. Zo wordt bijvoorbeeld op een vrijdag of zaterdag beduidend meer besteed dan op een maandag. Dit effect geldt vooral de uitgaven aan levensmiddelen en duurzame consumptiegoederen. Consumptieve bestedingen van gezinshuishoudingen 1), volumemutaties (17) Inl. tel. (070) Mutaties in procenten t.o.v. de overeenkomstige periode van het voorgaand jaar e kw. 2e kw. 3e kw. 4e kw. sept. okt. nov. dec. jan. febr. jan febr. Voedings- en genotmiddelen 2,1 1,4 1,5 1,7 1,7 0,6 4,1 4,3 4,8 2,4 7,5 1,6 4,7 Voedingsmiddelen 2,0 1,4 1,0 2,5 1,5 0,8 4,1 4,7 4,3 2,0 8,2 2,0 5,3 Aardappelen, groenten en fruit 0,5 0,4 1,2 3,5 0,5 0,4 3,2 4,7 7,4 1,5 8,7 0,3 4,5 Vlees, vleeswaren en -conserven 1,9 0,6 1,6 0,2 0,5 0,5 1,8 3,0 4,6 0,0 4,0 1,9 1,2 Vis 2,9 4,1 5,8 5,8 2,0 3,2 4,2 6,3 2,1 4,8 14,1 6,5 10,4 Zuivelproducten 2,3 1,7 1,6 1,6 2,6 1,0 6,0 4,6 2,6 1,1 9,4 4,0 6,8 Brood, beschuit en broodproducten 3,0 3,5 3,8 4,3 2,8 3,0 4,1 5,2 0,9 4,5 8,8 4,3 6,6 Overige voedingsmiddelen 2,8 3,1 3,3 3,7 3,7 1,7 5,7 6,3 4,8 3,8 10,8 5,0 8,1 Genotmiddelen 2,1 1,3 2,5 0,3 2,3 0,4 4,3 3,5 5,7 3,1 6,0 0,7 3,4 Zoetwaren 3,0 1,9 3,2 2,8 1,9 0,1 7,2 3,0 7,0 5,1 9,3 0,8 5,0 Tabak 0,2 1,9 0,9 2,7 2,9 0,9 0,5 0,7 4,3 0,7 2,8 2,4 0,3 Dranken 3,3 3,0 4,7 0,5 6,1 1,3 5,6 6,4 5,7 2,8 6,1 2,6 4,4 Consumptie ijs 0,4 2,4 1,1 1,9 4,0 2,1 2,7 1,8 3,2 5,2 6,4 6,0 6,2 Duurzame consumptiegoederen 3,4 4,8 5,8 3,4 3,4 6,8 5,6 8,3 3,1 8,8 6,6 3,6 5,3 Kleding en textiel 1,9 4,5 6,6 4,3 0,2 7,1 1,8 9,5 4,3 7,3 6,9 1,1 3,3 Mode-artikelen en lederwaren 4,2 4,6 8,1 3,4 3,4 4, ,7 Schoeisel 3,2 1,9 8,8 2,7 3,1 1,3 0,6 9,5 1,8 4,6 3,7 0,5 1,9 Woninginrichtingsartikelen 4,3 4,5 6,5 4,6 2,9 4,0 7,0 2,3 0,1 9,6 6,4 4,9 5,7 Huishoudelijke apparaten 5,8 9,8 4,8 9,5 10,8 13,3 15,3 16,1 6,6 16,6 9,7 9,0 9,4 Huishoudelijke artikelen 1,7 1,7 3,3 0,9 0,2 4,2 2,3 8,1 1,4 6,1 6,7 10,5 8,5 Vervoermiddelen en onderdelen 2,6 1,2 4,0 2,7 3,0 0,7 2,3 4,6 6,6 5,2 3,2 0,1 2,0 Overige duurzame goederen 5,6 8,8 7,0 7,5 8,1 12,5 13,0 11,4 13,6 12,6 15,7 13,4 14,6 Overige goederen en diensten 3,1 3,2 2,5 3,8 3,2 3,2 3,0 4,3 2,8 2,5 2,3 2,6 2,4 Motorbrandstoffen 2,0 0,9 2,1 7,0 4,6 0,8 3,3 0,7 1,2 0,5.. 2,5 Verwarming, verlichting en water 9,2 4,5 9,9 0,2 1,8 2,8 5,0 10,4 1,4 11,9 16,4 17,3 16,8 Woningdiensten 2,5 2,8 2,8 2,8 2,8 2,8 2,8 2,8 2,8 2,9 2,7 2,7 2,7 Maaltijd-, drank- en logiesverstrekking 1,6 5,2 4,6 4,4 6,8 4,8 3,2 5,6 4,5 4,2.. 7,3 Diensten m.b.t. ontspanning en cultuur 3,2 2,5 2,4 2,6 2,4 2,7 2,4 Vervoers- en communicatiediensten 7,0 7,6 7,0 6,8 8,4 8,1 8,0 Medische diensten 1,3 2,0 1,8 2,3 1,7 2,2 2,3 Financiele en zakelijke diensten 7,7 7,8 8,1 7,7 7,9 7,4 7,2 Andere goederen en diensten 2,3 3,6 3,5 4,0 3,2 3,7 4,3 Binnenlandse particuliere consumptieve bestedingen 3,0 3,2 2,9 3,4 3,0 3,5 3,7 5,1 1,8 3,6 3,8 2,6 3,2 Consumptie door niet-ingezetenen in Nederland 0,4 8,8 0,1 3,5 9,4 22,4 16,6 Consumptie door gezinshuishoudingen in het buitenland 1,5 3,5 0,5 0,7 3,6 9,1 11,2 Consumptieve bestedingen van gezinshuishoudingen 3,0 3,1 2,9 3,3 2,9 3,3 3,3 4,5 1,6 3,7 3,9 2,7 3,3 1) Aansluitend bij de Nationale rekeningen 1996 en Kwartaalrekeningen Statistisch bulletin 18 (CBS) 18/5/98

9 Consumptieve bestedingen van gezinshuishoudingen 1), waardemutaties (17) Inl. tel. (070) Mutaties in procenten t.o.v. de overeenkomstige periode van het voorgaand jaar e kw. 2e kw. 3e kw. 4e kw. sept. okt. nov. dec. jan. febr. jan. febr. Voedings- en genotmiddelen 2,4 3,5 2,5 2,7 4,9 3,8 7,5 7,4 1,4 5,2 9,0 4,0 6,6 Voedingsmiddelen 2,0 3,7 1,7 2,9 5,5 4,8 8,5 8,6 0,2 5,6 9,4 4,3 7,0 Aardappelen, groenten en fruit 0,4 3,4 0,1 1,6 8,1 7,6 14,7 13,4 4,0 5,7 0,4 1,1 0,3 Vlees, vleeswaren en -conserven 2,4 1,8 0,9 2,6 2,6 3,0 4,6 5,4 0,9 4,3 7,2 2,5 5,0 Vis 7,5 8,1 9,2 9,5 5,7 8,3 8,6 11,6 2,5 10,1 20,0 12,4 16,2 Zuivelproducten 2,8 2,3 2,2 1,0 3,8 2,2 7,0 6,2 2,0 2,4 11,3 4,0 7,9 Brood, beschuit en broodproducten 4,3 3,4 3,8 3,8 3,0 3,1 4,4 4,6 0,3 4,6 9,4 4,7 7,2 Overige voedingsmiddelen 0,7 6,8 4,1 7,4 8,9 6,9 10,9 11,7 0,0 9,1 16,5 9,7 13,3 Genotmiddelen 3,1 3,0 3,9 2,3 4,0 1,9 5,8 5,1 4,2 4,7 8,1 3,3 5,7 Zoetwaren 2,8 2,1 3,4 2,8 1,6 0,9 7,5 3,7 6,6 6,1 9,8 1,5 5,6 Tabak 2,7 3,1 3,0 3,6 2,7 3,2 4,1 4,9 0,3 4,9 8,2 4,3 6,3 Dranken 3,9 3,6 5,5 1,1 6,4 1,8 5,9 6,6 5,1 3,5 7,0 4,0 5,5 Consumptie ijs 0,5 2,8 1,1 1,8 5,1 2,8 3,4 2,8 2,3 5,6 5,0 4,7 4,8 Duurzame consumptiegoederen 2,4 4,5 5,1 3,0 3,4 6,6 5,8 8,1 2,8 8,6 6,6 4,4 5,6 Kleding en textiel 1,8 4,7 6,4 4,0 0,4 7,8 2,4 9,8 4,9 8,3 6,6 3,1 5,1 Mode-artikelen en lederwaren 4,8 5,0 8,4 3,8 3,6 4, ,2 Schoeisel 3,8 2,8 10,0 3,5 3,0 2,7 2,0 11,5 0,6 3,5 4,4 4,6 4,5 Woninginrichtingsartikelen 4,4 4,2 6,5 3,8 2,6 4,0 6,7 2,4 0,1 9,4 7,1 5,7 6,4 Huishoudelijke apparaten 1,7 6,4 1,0 5,8 7,7 10,6 12,2 12,8 4,1 14,1 7,3 6,1 6,8 Huishoudelijke artikelen 2,8 2,9 4,0 0,1 1,4 5,6 0,8 9,7 0,1 7,4 5,1 9,0 7,0 Vervoermiddelen en onderdelen 1,3 1,3 3,7 2,3 3,4 0,7 2,9 4,3 6,1 5,2 4,4 1,1 3,1 Overige duurzame goederen 3,8 8,3 5,7 7,3 8,4 11,3 13,1 10,7 11,8 11,5 14,4 11,5 13,0 Overige goederen en diensten 5,3 5,9 5,2 6,2 6,0 6,2 6,0 7,2 5,8 5,5 5,0 5,1 5,0 Motorbrandstoffen 7,8 7,6 9,7 8,7 5,9 6,1 6,2 6,7 5,8 5,8.. 5,0 Verwarming, verlichting en water 16,3 2,8 2,3 7,0 4,2 5,1 1,1 18,9 6,6 4,3 13,2 14,3 13,6 Woningdiensten 6,9 6,9 7,0 7,0 6,7 6,8 6,7 6,7 6,8 6,8 6,6 6,7 6,7 Maaltijd-, drank- en logiesverstrekking 3,8 6,8 6,6 5,9 8,5 6,4 4,7 6,9 6,3 5,9.. 9,5 Diensten m.b.t. ontspanning en cultuur 6,6 5,1 4,3 5,5 5,2 5,4 5,7 Vervoers- en communicatiediensten 12,2 11,0 10,5 9,5 11,3 12,4 10,7 Medische diensten 2,6 3,8 3,5 4,2 3,6 3,8 3,8 Financiele en zakelijke diensten 1,2 8,2 8,2 9,2 7,5 7,8 8,5 Andere goederen en diensten 2,8 4,8 3,7 4,8 4,9 5,6 6,5 Binnenlandse particuliere consumptieve bestedingen 4,3 5,3 4,8 5,1 5,4 5,9 6,2 7,4 4,3 6,0 5,9 4,8 5,4 Consumptie door niet-ingezetenen in Nederland 2,1 11,0 1,8 4,5 12,4 25,7 18,8 Consumptie door gezinshuishoudingen in het buitenland 4,6 7,6 4,1 4,6 8,0 13,6 15,5 Consumptieve bestedingen van gezinshuishoudingen 4,4 5,3 4,8 5,1 5,4 5,7 5,9 6,9 4,1 6,2 6,0 4,9 5,5 1) Aansluitend bij de Nationale rekeningen 1996 en Kwartaalrekeningen 1997 Statistisch bulletin 18 (CBS) 18/5/98 9

10 Hypotheken op onroerende goederen (13) Inl.tel.(070) jan. dec. jan. maart februari maart jan. maart aantal mln gld aantal mln gld aantal mln gld aantal mln gld aantal mln gld Nieuwe inschrijvingen A. Hypotheken op woonhuizen w.v. ingedeeld naar hypotheekgever Particulieren Rechtspersonen Buitenland w.v. ingedeeld naar hypotheeknemer hypotheekbanken en bouwfondsen verzekeraars, spaarkassen en pensioenfondsen banken andere rechtspersonen particulieren buitenland B. Hypotheken op andere onroerende goederen w.v. gegeven op landelijke eigendommen combinaties woonhuis/bedrijfspand bedrijfspanden voor bouwgrond bestemde percelen Alle hypotheken te zamen w.v. genomen door hypotheekbanken en bouwfondsen verzekeraars, spaarkassen en pensioenfondsen banken andere rechtspersonen particulieren buitenland Hypotheekrente % Gemiddelde rente van alle nieuw ingeschreven hypotheken op onroerende goederen 5,82 5,62 5,83 5,68 5,81 Gemiddelde rente van alle nieuw ingeschreven hypotheken op woonhuizen en combinaties woonhuis/bedrijfspand 5,82 5,62 5,84 5,68 5,82 dec. 96 maart 97 juni 97 sept. 97 dec. 97 mld gld Uitstaande schuld woninghypotheken 1) (ultimo) 1) Bij banken, verzekeraars, pensioenfondsen en bouwfondsen, inclusief de woninghypotheken aan bedrijven en aan het buitenland. Bron: Kadata b.v. 10 Statistisch bulletin 18 (CBS) 18/5/98

11 Valutakoersen (gemiddelden) (14) Inl. tel. (070) Eenheid jaar april okt. nov. dec. jan. febr. maart april gld Amerikaanse dollar 1 1,95 1,92 1,98 1,95 2,00 2,05 2,05 2,06 2,04 Belgische/Luxemburgse frank 100 5,45 5,45 5,46 5,46 5,46 5,46 5,46 5,46 5,46 Canadese dollar 1 1,41 1,38 1,43 1,38 1,40 1,42 1,43 1,45 1,43 Deense kroon ,54 29,52 29,59 29,61 29,59 29,59 29,58 29,57 29,53 Duitse mark ,54 112,46 112,67 112,71 112,69 112,69 112,71 112,71 112,61 Engelse pond 1 3,20 3,13 3,23 3,30 3,33 3,35 3,35 3,42 3,42 Europese rekeneenheid 1 2,20 2,19 2,21 2,23 2,23 2,23 2,23 2,24 2,23 Finse mark ,60 37,51 37,59 37,39 37,29 37,23 37,16 37,14 37,10 Franse frank ,43 33,39 33,58 33,66 33,66 33,65 33,63 33,62 33,59 Griekse drachme 100 0,71 0,71 0,72 0,72 0,72 0,71 0,71 0,67 0,65 Ierse pond 1 2,96 2,99 2,91 2,93 2,92 2,83 2,81 2,82 2,84 Italiaanse lire ,46 11,36 11,50 11,50 11,50 11,45 11,42 11,45 11,40 Japanse yen ,78 153,21 163,61 156,01 154,69 158,15 162,76 159,59 154,73 Noorse kroon ,58 27,58 27,97 27,66 27,62 27,30 27,05 27,15 27,12 Oostenrijkse shilling ,99 15,98 16,01 16,01 16,02 16,02 16,02 16,02 16,01 Portugese escudo 100 1,11 1,12 1,11 1,10 1,10 1,10 1,10 1,10 1,10 Spaanse peseta 100 1,33 1,33 1,33 1,33 1,33 1,33 1,33 1,33 1,33 Zweedse kroon ,56 25,06 26,14 25,81 25,73 25,54 25,31 25,84 26,12 Zwitserse frank ,54 131,60 136,36 138,78 139,32 138,80 139,76 138,32 135,71 Rentevoeten op de geld- en kapitaalmarkt 1) (14) Inl. tel. (070) jaar april okt. nov. dec. jan. febr. maart april Geldmarkt Voorschotrente Nederlandsche Bank (ultimo) 2,75 2,50 2,75 2,75 2,75 2,75 2,75 2,75 2,75 Promessedisconto Nederlandsche Bank (ultimo) 3,25 3,00 3,25 3,25 3,25 3,25 3,25 3,25 3,25 Prolongatierente (ultimo) 4,25 3,75 4,25 4,25 4,25 4,25 4,25 4,25 4,25 Daggeldmarktrente (zonder onderpand) 3,07 2,96 3,19 3,32 3,14 3,31 3,22 3,57 3,25 Termijngelden zonder onderpand éénmaands Aibor 3,25 3,16 3,40 3,50 3,52 3,38 3,38 3,41 3,47 driemaands Aibor 3,34 3,20 3,58 3,75 3,69 3,48 3,44 3,45 3,56 driemaands kasgeldleningen aan de lagere overheid 3,31 3,18 3,56 3,73 3,67 3,45 3,40 3,40 3,52 driemaands Euro-guldendeposito s 3,29 3,17 3,53 3,71 3,64 3,46 3,40 3,41 3,52 Wettelijke rente (ultimo) 2) 5,00 5,00 5,00 5,00 5,00 6,00 6,00 6,00 6,00 Heffings- en invorderingsrente bij belastingen 3) 2,75 2,50 3,00 3,00 3,00 3,25 3,25 3,25 3,25 Kapitaalmarkt Onderhandse leningen aan nutsbedrijven 5,80 6,07 5,81 5,70 5,61 5,34 5,18 5,05 5,04 Hypotheekrente van eerste hypotheken (ultimo) laagste 5,70 5,90 5,70 5,70 5,70 5,50 5,50 5,10 5,10 hoogste 6,30 6,30 6,30 6,30 6,30 6,10 5,90 5,90 5,90 Bron: De Nederlandsche Bank NV en de Officiële Prijscourant van de Vereniging voor de Effectenhandel, m.u.v. hypotheekrente, wettelijke rente en heffings- en invorderingsrente bij belastingen. 1) Jaar- c.q. maandgemiddelden, tenzij anders vermeld. 2) Vastgesteld door het Ministerie van Justitie. 3) Vastgesteld door het Ministerie van Financiën m.i.v. 1 oktober Nominale waarde en koerswaarde van aandelen (14) Inl. tel. (070) Nominale waarde Koerswaarde april dec. jan. febr. maart april april dec. jan. febr. maart april Officiële Markt mln gld Internationale concerns Lokale fondsen w.v. financiële instellingen niet-financiële instellingen Totaal Totaal, excl. Koninklijke Olie Beleggingsmaatschappijen Vastgoedfondsen Overige fondsen 1) Alle genoteerde ondernemingen Officiële Parallelmarkt/NMAX 2) Alle genoteerde ondernemingen ) Maatschappijen die als nagenoeg enig actief aandelen van een andere ter beurze genoteerde onderneming bezitten of aandelen van een onderneming die in het buitenland is gevestigd en parallelmarktfondsen (m.i.v. april 1997) 2) Met ingang van april 1997 zijn de parallelmarktfondsen opgenomen onder de Overige Fondsen. Statistisch bulletin 18 (CBS) 18/5/98 11

12 Energiebalans Nederland, 4e kwartaal en jaar 1997 (13) Inl. tel. (070) Steenkool en Aardoliegrondstoffen en Aardgas Stoom Elektri- Overige Totaal steenkoolproducten aardolieproducten uit kern- citeit energie energie steen- steenkool- totaal aardolie- aardolie- totaal kool en producten grond- producten bruinkool stoffen PJ = petajoule (1015 joule) Jaar 1997 Winning Invoer Uitvoer Bunkers Voorraadonttrekking Binnenlands verbruik ( aanbod ) Verbruikssaldo energiebedrijven Finaal verbruik energie-afnemers Omzettingssaldo energie-afnemers Verbruikssaldo energie-afnemers Verbruikssaldo totaal ( vraag ) Statistisch verschil e kwartaal 1997 Winning Invoer Uitvoer Bunkers Voorraadonttrekking Binnenlands verbruik ( aanbod ) Verbruikssaldo energiebedrijven Finaal verbruik energie-afnemers Omzettingssaldo energie-afnemers Verbruikssaldo energie-afnemers Verbruikssaldo totaal ( vraag ) Statistisch verschil N.B. Voor meer informatie met betrekking tot de definities zie de publicatie De Nederlandse Energiehuishouding. Aardoliegrondstoffen en -producten (13) Inl. tel. (070) jaar jan. nov. dec. jan. jaar jan. nov. dec. jan. mln kg Grondstoffen Winning Verwerking raffinaderijen Ruwe aardolie Overige grondstoffen Totaal grondstoffen Producten Bruto productie raffinaderijen/petro-chemie Binnenlandse afleveringen Chemisch restgas Raffinaderijgas Vloeibaar gas Nafta s Aromaten Motorbenzine Speciale benzine en min. terpentijn Overige lichte oliën Vliegtuigbenzine Jet fuel benzine basis 4 0 Jet fuel petroleum basis Petroleum Gas-/diesel- en lichte stookolie < 15 cst Stookolie 15 cst Minerale smeeroliën en -vetten Bitumen Minerale wassen Overige producten Totaal producten Statistisch bulletin 18 (CBS) 18/5/98

13 Technische toelichting Het CBS heeft de verwerkingsmethoden van de opgaven voor de statistiek van de internationale handel per verslagmaand januari 1997 herzien. Een toelichting hierop is te vinden in de publicatie Statistiek van de Internationale Handel, Publicaties De maandcijfers van de in- en uitvoer worden twee maal per jaar nader vastgesteld. De eerste keer als het desbetreffende kwartaal afgerond is, de tweede maal als het jaar afgesloten wordt. In onderstaande tabellen zijn de maandcijfers voor de eerste drie kwartalen van 1997 gecorrigeerd. Geregistreerde en bijgeschatte in- en uitvoer, (12) Inl. tel. (045) EU registratie Bijschatting Totaal Overige landen registratie Bijschatting Totaal Totaal EU+OV waarde aandeel waarde aandeel waarde waarde aandeel waarde aandeel waarde waarde Invoer mld gld % mld gld % mld gld % mld gld % mld gld , , ,0 89,7 231, , , ,7 99,7 256, , , ,4 96,8 285, , , ,1 110,5 97 3, ,8 310, , , ,1 127,2 95 6, ,7 345, januari 10,2 58 7, ,6 11,1 90 1, ,4 29,9 Uitvoer , , ,8 67,5 258, , , ,8 71,7 287, , , ,7 65,5 316, , , ,8 69,6 98 1,5 2 71,1 343, , , ,7 76,9 94 4,7 6 81,5 378, januari 16,0 62 9, ,8 5,2 83 1,0 17 6,2 32,0 De buitenlandse handel van Nederland (12) Inl. tel. (045) Febr jan. 98 januari jan. febr. maart april mei juni juli aug. sept. okt. nov. dec. jan. mln gld Invoer Uitvoer Dekkingspercentage 109,4 109,2 107,0 109,7 108,4 109,5 107,8 108,7 111,4 108,7 108,8 111,5 108,9 107,5 111,7 107,0 Statistisch bulletin 18 (CBS) 18/5/98 13

14 In- en uitvoer per land (12) Inl. tel. (045) Invoer Uitvoer jan. 97 jan. 98 jan. 97 jan. 98 absoluut verandering absoluut verandering t.o.v. t.o.v. jan. 97 jan. 97 mln gld % mln gld % Totaal , ,4 Europa , ,5 Europese Unie , ,9 Frankrijk , ,7 België en Luxemburg , ,9 Duitsland , ,0 Italië , ,1 Verenigd Koninkrijk , ,9 Ierland , ,2 Denemarken , ,4 Griekenland , ,8 Portugal , ,7 Spanje , ,0 Zweden , ,3 Finland , ,7 Oostenrijk , ,8 Noorwegen , ,0 Zwitserland , ,0 Turkije , ,5 overig West Europa , ,8 Polen , ,8 Tsjechische Rep , ,5 Hongarije , ,6 Rusland , ,7 overig Oost Europa , ,5 Afrika , ,3 Amerika , ,3 Verenigde Staten van Amerika , ,1 Canada , ,0 Brazilië , ,7 Argentinië , ,9 overig Midden- en Zuid Amerika , ,7 Azië , ,0 Iran , ,9 Israël , ,2 Saudi-Arabië , ,1 Koeweit , ,3 overig Arabische Golf Staten , ,8 overig Nabije en Midden-Oosten , ,9 India , ,9 Thailand , ,8 Indonesië , ,1 Maleisië , ,3 Singapore , ,1 China , ,9 Zuid Korea , ,8 Japan , ,9 Taiwan , ,7 Hongkong , ,4 overig Azië , ,8 Australië, Oceanië en overige gebieden , ,5 Overige Statistisch bulletin 18 (CBS) 18/5/98