Inspirerende voorbeeldacties van milieucharterlaureaten Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011

Transcriptie

1 Inspirerende voorbeeldacties van milieucharterlaureaten Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 In samenwerking met en gesteund door de provincie Oost Vlaanderen

2 Milieucharter Oost Vlaanderen Het certificaat voor milieuvriendelijke bedrijven! Milieucharter Oost Vlaanderen richt zich naar bedrijven die een actief milieubeleid willen voeren en die milieuzorg als een vaste waarde binnen het bedrijf zien. Met Milieucharter Oost Vlaanderen wil Voka Kamer van Koophandel Oost Vlaanderen en de Provincie Oost Vlaanderen bedrijven helpen in het uitwerken van hun milieubeleid én de mogelijkheid geven erkenning te krijgen voor hun milieuprestaties. Het milieucharter wordt toegekend indien een bedrijf voldoet aan de milieuwetgeving en tijdens het actiejaar minimaal 4 milieudoelstellingen in concrete acties omzet. Een evaluatiecommissie, samengesteld uit vertegenwoordigers van verschillende overheidsinstanties en vertegenwoordigers van de bedrijfswereld, beslist over toekenning van het charter. De deelnemers bepalen zelf de acties die ze willen realiseren. Basisprincipe hierbij is dat de acties niet alleen een meerwaarde betekenen voor het leefmilieu, maar ook een meerwaarde hebben voor de onderneming (personeelsbetrokkenheid, imago, ). Milieucharterdeelnemers bewijzen zo jaar naar jaar dat milieuzorg ook economisch loont. Zij realiseren immers besparingen op ondermeer energie, grondstoffen, afvalstoffen en tonen aan dat milieuzorg resulteert in een efficiënte bedrijfsvoering en een betere relatie met de omgeving. Milieucharter Oost Vlaanderen betekent: Een hulpmiddel bij de uitbouw van het milieubeleid en de sensibilisering van medewerkers positieve profilering van het bedrijf naar stakeholders (personeel, buren, klanten, overheid, ) bekendmaking van de milieuprestaties van het bedrijf in de pers controle op conformiteit met de wetgeving jaarlijkse toetsing van het milieubeleid en evaluatie van de genomen acties waarbij het evaluatieteam adviezen en aanbevelingen formuleert constructief contact met overheden Dit jaar hebben alle milieucharterlaureaten één van hun acties toegelicht in een fiche, waarbij zowel de milieu, als de financiële en sociale voordelen van de uitgevoerde actie worden aangegeven. Ze willen u hierdoor inspireren en dagen u uit op zoek te gaan naar de win win voor uw bedrijf én voor het milieu. Wij wensen u veel leesplezier! Annemie De Proft Projectcoördinator duurzaam ondernemen Katja Daems Projectcoördinator milieu en energie Noordlaan Dendermonde Tel fax Mobiel annemie.deproft@voka.be vlaanderen Noordlaan Dendermonde Tel fax Mobiel katja.daems@voka.be vlaanderen PS. Denk aan het milieu en druk de fiches niet onnodig af! Juni 2012 In samenwerking met en gesteund door de provincie Oost Vlaanderen

3 Inhoudstafel Hieronder vindt u de acties terug per thema. Sommige acties hebben betrekking op verschillende milieudomeinen, deze worden dan ook in de inhoudstafel bij de verschillende betreffende thema s geplaatst. In deze bundel zijn de voorbeeldacties alfabetisch gerangschikt per bedrijf. U vindt deze bundel ook digitaal op onze website vlaanderen : Milieubeleid en milieuzorg CBR, Gent Quarry Life Award voor het bevorderen van biodiversiteit Crawford, Merelbeke Reductie papierverbruik door digitalisering en optimalisatie printerinstellingen Drukkerij Schaubroeck, Nazareth Beter voorkomen dan genezen EOC, Oudenaarde Evergem Nieuwe onthaalfilm Honda Europe, Gent Eco driving ook voor heftrucks Silocleaning, Kallo HELP SAVE WATER our people make the difference Vandenbussche, Aalter Medewerking tot behalen van Valideo certificaat voor bouwheer Ecopuur Victor Buyck, Eeklo Wondelgem CO 2 prestatieladder VOKA O Vlaanderen, Dendermonde Duurzaamheidsrapport : Water Aelbrecht Maes, Gent Reductie waterverbruik door regelmatige controle Cytec, Dendermonde Opmaak van een waterbalans helpt om het afvalwater te reduceren Eco Print Center, Lokeren Overschakelen van stadswater op vijverwater voor koelwater koeltorens Niko, Sint Niklaas Automatisch spoelen galvanolijn OVMB, Gent Vaatwasmachine: kleine ingrepen, grote effecten Plastal, Gent Hemelwatergebruik, waterbesparing Silocleaning, Kallo HELP SAVE WATER our people make the difference : Lucht Arcelor Mittal, Gent LPG vorkheftrucks Cavalier, Eeklo Omvorming koelinstallaties Eandis, Melle Mobiliteitsmaanden Ga mee voor minder CO 2 beperken CO 2 uitstoot EOC, Oudenaarde Evergem Reductie stoomverbruik bij stoomstripping Honda Belgium, Aalst Minder CO 2 emissies OVMB, Gent Koelgroep: kleine ingrepen, grote effecten Victor Buyck, Eeklo Wondelgem CO 2 prestatieladder : Bodem Benteler, Gent Preventie bodemverontreiniging door Procedure productuitbraak CBR, Gent Quarry Life Award voor het bevorderen van biodiversiteit : Lawaai/licht KAHO Sint Lieven, Gent KAHO Sint Lieven kiest voor energiebesparing met beter licht : Gevaarlijke stoffen en preparaten DeLaval, Gent HazMat project Hamann, Wetteren Keuze van onderhoudsproducten Honda Belgium, Aalst Werknemers informeren en sensibiliseren i.v.m. nieuwe CLP verordening Transport Mervielde, Evergem Minder verpakkingsafval, minder verbruik : Afval en verpakkingsafval In samenwerking met en gesteund door de provincie Oost Vlaanderen

4 AZ Sint Blasius, Dendermonde Aparte inzameling PMD afval Crawford, Merelbeke Reductie papierverbruik door digitalisering en optimalisatie printerinstellingen Havenbedrijf, Gent Ingebruikname werktuigdragend voertuig Lima, Aalter Bio afbreekbare folie voor het verpakken van voedingsmiddelen Milliken, Gent Afvalvermindering door plaatsen van camera s Movianto, Gent Personal Digital Assistent Solutia, Gent Bezoek eens een afvaleiland en keer tevreden terug Transport Mervielde, Evergem Minder verpakkingsafval, minder verbruik Vanas, Kruibeke Intranet als onthaalbrochure : Inkoop/investeringen Aronia, Gent Elektrische mobiliteit, comfort voor u en uw omgeving Auwerprint, Dendermonde Inkten op waterbasis, het drukt De Hauwere, Dendermonde Inkten op waterbasis, het drukt Hamann, Wetteren Keuze van onderhoudsproducten Havenbedrijf, Gent Ingebruikname werktuigdragend voertuig Tailormade Logistics, Gent Fleet LPG dieselmix Transport Mervielde, Evergem Minder verpakkingsafval, minder verbruik : Energie Autobedrijf Ost, Wetteren Scoren met relighting Desso, Dendermonde Zonne energie Eandis, Melle Mobiliteitsmaanden Ga mee voor minder CO 2 beperken CO 2 uitstoot EOC, Oudenaarde Evergem Reductie stoomverbruik bij stoomstripping Initial, Lokeren Besparing op gasverbruik CV ketel door verlagen van de ketelwatertemperatuur Initial, Lokeren Voorverwarmen van bronwater d.m.v. warmtewisselaar op afvalwater KAHO Sint Lieven, Gent KAHO Sint Lieven kiest voor energiebesparing met beter licht OVMB, Gent Vaatwasmachine: kleine ingrepen, grote effecten OVMB, Gent Koelgroep: kleine ingrepen, grote effecten Tailormade Logistics, Gent Fleet LPG dieselmix Tailormade Logistics, Gent Hybride heftrucks TMVW, Gent Thin Client dunne werkplek Trition, Wetteren Maximale energiebesparingen bij het wassen van hotellinnen Volvo Cars, Gent Energiereductie op de repairlijn Vondelmolen, Lebbeke Plaatsen van witte dakbedekking : Omgeving Autobedrijf Ost, Wetteren Scoren met relighting Benteler, Gent Preventie bodemverontreiniging door Procedure productuitbraak CBR, Gent Quarry Life Award voor het bevorderen van biodiversiteit Eandis, Melle Mobiliteitsmaanden Ga mee voor minder CO 2 beperken CO 2 uitstoot Meyland, Adegem Oefenen noodprocedures ON Semiconductor, Oudenaarde Opstellen en oefenen van een Crisis CommunicatiePlan In samenwerking met en gesteund door de provincie Oost Vlaanderen

5 Reductie H 2 O-verbruik door regelmatige controle Water Aelbrecht Maes nv Skaldenstraat Gent Door het toepassen van maandelijkse opname van ons waterverbruik, hebben we moeten vaststellen dat het verbruik structureel abnormaal hoog was. Na controle van alle waterafname punten (wc/sanitair keuken diverse kranen) hebben we vastgesteld dat we inderdaad met verlies zaten. Herstellingen zijn uitgevoerd en tevens hebben wij nieuwe wasbakken aangekocht met drukknopen ipv kranen. Nieuwe wasbakken met knop Oude wasbakken met kraan Metaal Studie en uitvoering van metaalconstructies en uitvoering van onderhoudswerken Voor de herstellingen hadden we een gemiddeld verbruik van 28,5 m³/maand. Na herstellingen en installatie van de nieuwe wasbakken is ons verbruik gereduceerd naar minder dan 20 m³/maand. Milieu voordeel Reductie verbruik stadswater Bevordering milieubewustzijn bij de medewerkers Meten is weten: indicator Maandelijkse opname verbruik stadswater Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 31/05/2012

6 LPG-VORKHEFTRUCKS Lucht AM Tailored Blanks John Kennedylaan 51 B 9042 Gent automotive/about/tailored blanks Vervanging van de 4 bestaande door diesel aangedreven vorkheftrucks door vorkheftrucks op LPG (8 Ton) Metaalverwerkende industrie Lasergelaste plaat voor de automobielsector Kostprijs en verbruik van LPG versus diesel = 2000 besparing/jaar Standtijd bij tanken verkort (diesel = regeneratietijd voor roetfilter) Lagere onderhoudskosten CO 2 uitstoot drastisch verminderd Rookgassen geminimaliseerd Minder geluid t.o.v. de dieseltrucks reductie met ca. 6dB Geurhinder drastisch beperkt Propere lucht / omgeving Geen irritante dieselgeur Minder geluid aangenamere en gezondere werkomgeving voor medewerker. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 23/05/2012

7 ELEKTRISCHE MOBILITEIT Comfort voor u en uw omgeving Inkoop / Investeringen ARONIA NV Gustaaf Callierlaan Gent 100% elektrisch transport voor alle managementsverplaatsingen binnen een straal van 20 km rond de kantoren. Het transport in en rond de centra Gent, Brussel en Antwerpen worden steeds moeilijker met de wagen : niet wendbaar genoeg, te groot, te vervuilend, Daarom besloot ARONIA nv voor de verplaatsing van het management rond de 3 kantoren te opteren voor de elektrische RENAULT TWIZY. Met een autonomie van 100 km, overal oplaadbaar en vlot in het verkeer is dit voor ons het perfecte antwoord op de mobiliteitsvraag. schoonmaak Klassieke schoonmaak, schoonmaakconsultancy en facilitaire diensten Leverancier MAHY GENT Brusselsesteenweg 135/ Gent / Ledeberg Een CO 2 uitstoot van 0%. 120% fiscale aftrekbaarheid. 100 km rijden staat gelijk met 2 euro aan elektriciteit, een peulschil in verhouding tot de prijs van diesel of benzine. geen CO 2 uitstoot geruisloze verplaatsing Beperkte ruimte in het verkeer, geen verplaatsing in grote wagens. rijplezier omwille van de levendige en krachtige motor en de wendbaarheid van het voertuig Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 25/05 / 2012

8 SCOREN MET RELIGHTING Energie / Omgeving Autobedrijf Ost Zuidlaan Wetteren s avonds wordt de ganse omgeving van Autobedrijf Ost verlicht, ook een woonzone en een bos. De hoge showroom met 15 maal 400 W spots met doorzichtige kap veroorzaken dit ongewenst en energieverslindend schouwspel. Automotive Hoofdverdeler Honda in Oost Vlaanderen Service Point Volvo Tankstation Shell Oplossing: De kelken worden nu 1,5 meter lager gehangen met fijne kettingen. De kappen worden ondoorzichtig gemaakt zodanig dat de lichtbundel enkel omlaag gericht is en niet langer zijwaarts. Doordat de armaturen lager worden gehangen, voldoen 250 W lampen om de showroom te verlichten. Dit betekent per lamp een voordeel van 150 W. Enerzijds is er minder energieverbruik, anderzijds minder lichtvervuiling. Buurtbewoners zullen het op prijs stellen dat de buurt iets minder fel verlicht is. Ook s nachts zal de waakverlichting minder storen. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 14 / 05 / 2012

9 INKTEN OP WATERBASIS Het drukt Inkoop/investeringen Drukkerij De Hauwere Auwerprint Eegene Dendermonde Voor Auwerpint werd de nieuwe Filmprinter Epson 9700 PRO aangekocht. Deze zal de traditionele belichter (met solventen) vervangen. Voor De Hauwere werd de Heidelberg Speedmaster SM52 2 aangekocht. Deze investering komt in aanmerking voor de ecologiepremie. hauwere.be Drukkerij Offset Zeefdruk De Hauwere: Speedmaster Terugverdientijd minder dan 2 jaar Auwerprint: Epson PRO Leverancier SD Graphics Minder stroomverbruik dankzij Energy Star label Geen gebruik van leidingwater Geen gebruik van (solventhoudende) chemische producten betere werkomstandigheden voor personeel dankzij watergedragen inkten en een beperking van het solventgebruik. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 18 / 05 / 2012

10 APARTE INZAMELING PMD-AFVAL Afval en verpakkingsafval az Sint Blasius O.L. Vrouw van Troost vzw Kroonveldlaan Dendermonde De haalbaarheid voor de aparte inzameling van PMD afval werd nagegaan en waar mogelijk werd dit geïmplementeerd, zoals aan drankautomaten, in het restaurant en in de keuken. Om dit kenbaar te maken werd een sensibiliseringsaffiche gemaakt en uitgehangen op strategische plaatsen. Gezondheidssector Algemeen ziekenhuis Het milieuvoordeel weegt hier op tegen het financiële voordeel. Het is voordeliger om PMD afval uit de keuken in een aparte rolcontainer in te laten zamelen dan het als restafval te laten afvoeren. Op plaatsen waar het restafval in persen terecht komt, betekent de aparte ophaling van PMD afval een lichte meerprijs. Het PMD afval komt niet langer bij het niet risicohoudend medisch afval terecht waardoor het niet meer wordt verwijderd voor verbranding maar nu wordt gerecycleerd. Daar de vraag al geruime tijd werd gesteld door de werknemers zelf, wordt deze actie ruim gedragen. Daar iedereen bekend is met de aparte ophaling van PMD vraagt dit geen grote inspanningen. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 10 / 05 / 2012

11 Preventie bodemverontreiniging via Procedure Productuitbraak Bodem/ Omgeving Benteler Automotive Belgium nv Mai Zetterlingstraat Desteldonk Om de wettelijke meldingsplicht bij een lekkage te vervullen is productuitbraak als afzonderlijk hoofdstuk in het noodplan opgenomen. Naast de procedure, de samenstelling van het crisisteam en het interventieteam werden ook de bij productuitbraak te nemen maatregelen gedetailleerd beschreven. Auto industrie Vervaardiging van delen & toebehoren voor motorvoertuigen Economisch voordeel / Preventie van bodemverontreiniging Vermijden van kosten van bodemsanering Snel reageren bij eventuele productuitbraak door efficiënte communicatie. Waarborgen van veiligheid van werknemers. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 10/05/2012

12 Omvorming koelinstallaties Lucht Cavalier nv B.L.Pussemierstraat Eeklo voeding Productie suikervrije chocolade Het courante R22 koelmiddel is een HCFK waarvoor een uitdovingsbeleid geldt. Het mag niet meer gebruikt worden in nieuwe koelinstallaties. Tot 1 jan 2010 mag het vers bijgevuld worden; tot 1 jan 2015 mag enkel gerecycleerde R22 bijgevuld worden. R 427A (Forane FX100) is een zeotropisch HFK mengsel gebruikt ter vervanging van R 22 (HCFK) bij de ombouw van bestaande installaties of in nieuwe installaties. Dit koudemiddel kan gebruikt worden in koel en airconditioning installaties met directe expansie. Direct broeikaseffect GWP (Global Warming Potential)= 1912 (CO 2 = 1). De inzet van een alternatief milieuvriendelijk koelmiddel gaat vaak gepaard met een aanpassing van de koelinstallatie ( retrofitting ). De omzetting naar deze koelmiddelen is relatief goedkoop. Meestal gaat dit gepaard met capaciteitsverlies tot 20 %, waardoor het een minder duurzame oplossing is ODP (Ozone Depletion Potential) of ozonafbrekend vermogen van koelmiddel R427A is 0. Ter vergelijking: ozonafbrekend vermogen van R22 = 0,055. Het ozonafbrekend vermogen van een chemische stof, is een getal dat het relatief vermogen aangeeft van die stof om de ozonlaag af te breken, ten opzichte van trichloorfluormethaan (CFC 11), waarvan het ozonafbrekend vermogen per definitie vastgesteld is op 1,0. Het is dus het globale verlies aan stratosferische ozon door een bepaalde hoeveelheid van de chemische stof, gedeeld door het globale ozonverlies door eenzelfde hoeveelheid CFC 11. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 31 / 05 / 2012

13 Quarry Life Award Voor het bevorderen van biodiversiteit Milieubeleid en milieuzorg / Bodem / Omgeving Award voor het bevorderen van biodiversiteit De Groep HeidelbergCement, waarvan CBR Gent deel uitmaakt, is een industrieel pionier op het gebied van beheer van de biodiversiteit in haar groeven en ontginningsvestigingen. CBR heeft door de jaren heen een specifieke know how opgebouwd op het gebied van biodiversiteit, en exploiteert in België 4 groeves (500 hectares). Daarom heeft HeidelbergCement voor het eerst de Quarry Life Award gelanceerd, een internationale wedstrijd die studenten, wetenschappers en NGO s de kans geeft om nieuwe ideeën aan te brengen voor het bewaren en promoten van de fauna en flora in haar groeves. HeidelbergCement Benelux CBR Cementbedrijven Arbedkaai Sint Kruis Winkel bouwmaterialen Productie, verkoop en levering van cement, stortklaar beton en granulaten De Quarry Life Award biedt een unieke mogelijkheid om reële ecologische en educatieve meerwaarde te geven aan een groeve of ontginningsgebied. Projecten kunnen in samenwerking met ngo s en lokale stakeholders (bvb scholen) opgemaakt worden en zo de kennis rond biodiversiteit bevorderen. Meten is weten: indicator HeidelbergCement heeft een lijst van 10 indicatoren ontwikkeld. Zij geven praktische invulling voor groeve managers om biodiversiteit te meten en te monitoren. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 19/ 04 / 2012

14 Reductie papierverbruik door digitalisering en optimalisatie printerinstellingen Milieubeleid en milieuzorg / Afval en verpakkingsafval Crawford Belux nv Hundelgemsesteenweg Merelbeke Industriële poorten en dockingsystemen Reductie van het papierverbruik door volgende acties: sensibilisatie personeel om bij voorkeur digitaal te communiceren, zowel intern als naar klanten toe. sensibilisatie personeel om documenten digitaal te archiveren. herziening leasingcontract van de printers: halvering van het aantal toestellen op kantoor naar energiezuinige en multifunctionele toestellen. optimalisatie printerinstellingen: standaard recto verso en zwart wit. Plaatsing, onderhoud, service en automatisatie van industriële overheadpoorten, snelrolpoorten, Megadoor, dockshelters, docklevellers en laadhuizen. Minder papierverbruik leidt tot een lagere kost van aangekocht papier. het papierverbruik is met 32% gedaald minder afval van papier, toners,... Een positief imago rond milieu wordt door eigen personeelsleden en ook klanten als zeer positief ervaren. Meten is weten: indicator Het papierverbruik in 2011 is in vergelijking met 2010 met 32% gedaald. Dit is een reductie van om en bij de vellen papier. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 16/02/2012

15 Opmaak van een waterbalans helpt om het afvalwater te reduceren. Water Cytec Surface Specialties nv Steenweg naar Wetteren 20 Dendermonde De chemische belasting van het afvalwater is in de loop van de jaren stelselmatig gestegen. Hierdoor is de verwerkbaarheid door externe waterzuiveringstations beperkt. Een multidisciplinaire werkgroep definieerde een aantal voorstellen waardoor afvalwater apart werd verzameld en behandeld. Meer substromen worden apart en meer specifiek behandeld. Het opmaken en kritisch evalueren van de waterbalans was hierbij een hulpmiddel die een verhelderend inzicht gaf van welke stromen zwaar verontreinigd waren en welke stromen eenvoudig en dus goedkoop konden verwerkt worden. Chemie Productie van acrylaatmonomeren De zwaar verontreinigde stroom werd gereduceerd met 30% waardoor de verwerkingskost aanzienlijk daalde. Vermindering van 30% van de afvalwaterhoeveelheid De lagere afvalwaterhoeveelheid verminderde ook de werkdruk omdat minder afvalwater ook minder bewerkingsmanipulaties vereiste. Meten is weten: indicator Jaargemiddelde van afvalwater per ton geproduceerd daalde van 672 kg/ton naar 493 kg/ton. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 4 / 04 / 2012

16 HazMat project Gevaarlijke stoffen en preparaten DeLaval Industriepark Drongen Drongen Melkmachines HazMat project is een internationaal verbeterproject om, ERP systeem technisch, de opslagvoorwaarden/ beperkingen per land te inventariseren om zo een betere globale compliance performance te bereiken. Het project maakt het mogelijk om de SDS fiches van de eigen producten te verspreiden naar de klant. Via HESM module in SAP is het mogelijk om op vereenvoudigde wijze een accurate inventaris te maken. In de toekomst zal het mogelijk zijn om, vanuit SAP, veiligheidsinstructiekaarten te genereren. De bijkomende SAP module zal de firma ondersteunen bij het voldoen aan REACH regelgeving en de opmaak van de nieuwe product labels en instructiekaarten als gevolg van CLP en GHS. De Belgische vestiging participeert in dit project i.s.m. Duitse en Zweedse collega s waarna dit project als voorbeeld kan dienen voor andere productievestigingen. Productie detergenten en hygiëneproducten voor de melkveehouderij Dit project heeft tot doel om voor de gehele EU criteria voor opslag, handelingen en omgang met chemicaliën transparanter te inventariseren en toe te laten correcte flowcharts op te stellen. Door deze standaardisatie kan er doelgerichter, efficiënter gewerkt worden en wordt de kans op eventuele EHS inbreuken kleiner. Verhoogde transparantie van lokale wettelijke bepalingen en grotere garantie dat effectief wordt voldaan aan deze wetgeving. Het voeren van een coherent milieubeleid en integratie van milieuzorg in het bedrijfsbeleid. Beter inzicht en begrip bij productiemedewerkers en management van lokale relevante wetgeving. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 31 / 05 / 2012

17 ZONNE-ENERGIE Energie Bij tapijt en kunstgrasfabrikant Desso te Dendermonde werden in de zomer van zonnepanelen geplaatst wat overeenkomt met een oppervlakte van m 2 en vergelijkbaar met de oppervlakte van 5 voetbalvelden op de daken van de spinnerij, weverij, tufting en enkele magazijnen. Desso nv R. Ramlotstraat Dendermonde De daken werden extra geïsoleerd met een 80mm dikke isolatieplaat en voorzien van een witte dakbedekking (extra reflectie), waarop de monokristallijne zonnepanelen werden geplaatst. Textiel Vervaardigen van tapijt en kunstgras Leverancier NSolar Francis & Tytgat Brusselsestw Melle Daling in de elektriciteitsfactuur. Daling in de stookkosten door de extra isolatie. De totale investering voor de zonnepanelen bedroeg zo'n 3,3 miljoen euro (incl. de dakrenovatie). Elektriciteitsverbruik bestaat voor 100% uit duurzame energie. De zonnepanelen leveren jaarlijks 927 MWh aan zonne energie of zo'n 6% van de energiebehoefte van de productieplant te Dendermonde. De overige elektriciteitsbehoefte wordt opgevangen met hydro energie (energie opgewekt in waterkrachtcentrales) geleverd door Electrabel. Dit zorgt voor een immense reductie van de luchtemissies en uitputting van natuurlijke grondstoffen. Sluit aan bij de cradle to cradle filosofie die Desso nastreeft. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 16/02/ 2012

18 Beter voorkomen dan genezen Milieubeleid en milieuzorg Drukkerij Schaubroeck Steenweg Deinze Nazareth Jaarlijks wordt de brochure intern noodplan van ons bedrijf geactualiseerd en eventueel uitgebreid. Momenteel bevat deze brochure naast de maatregelen rond brandveiligheid ook rubrieken over de EHBO, preventie milieu incidenten en verkeersveiligheid. Elke medewerker van het bedrijf ontvangt jaarlijks deze brochure, ook interims en jobstudenten. Naast deze brochure hebben we vanaf dit jaar ook een algemene fiche voorzien omtrent de milieumaatregelen van ons bedrijf. Elke nieuwe medewerker van het bedrijf, ook interims en jobstudenten, ontvangen deze folder. Grafische sector Offset vellen drukkerij Een goeie, uitgebreide informatie aan alle medewerkers zorgt voor een grotere aandacht voor alle milieu aspecten in het bedrijf en werkt sterk preventief. Correcte en volledige informatie verhoogt de veiligheid van de medewerkers in het bedrijf. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2010 op datum van 29 / 05 / 2011

19 Mobiliteitsmaanden beperken CO 2 -uitstoot Ga mee voor minder CO 2 Lucht / Energie / Omgeving Eandis Brusselsestw Melle Als onderdeel van zijn duurzaamheidbeleid biedt Eandis ook een antwoord op het mobiliteitsvraagstuk. Een van de initiatieven in het brede totaalpakket zijn de jaarlijkse mobiliteitsmaanden. Zes maanden lang stimuleert Eandis zijn medewerkers om op een duurzame manier naar het werk te komen of dienstverplaatsingen te maken. Daartoe stelt Eandis elektrische fietsen en auto s ter beschikking, geeft het duurzaam reisadvies en helpt het bij de zoektocht naar carpoolpartners. Als een vooropgesteld aantal medewerkers minstens zes keer deelneemt, hangt daar een premie aan vast. Energie Distributie aardgas en elektriciteit Door duurzame verplaatsingen te stimuleren, slaagt Eandis erin om het aantal vervuilende voertuigen op de weg te verkleinen. Dit zorgt voor een aanzienlijke vermindering van de CO 2 uitstoot. Minder auto s op de weg betekent ook minder file en minder stress onderweg. De meeste duurzame verplaatsingen (te voet, per fiets ) werken ook ontspannend. Dit kan de productiviteit van de medewerker positief beïnvloeden. Meten is weten: indicator In 2011 namen 860 Eandis medewerkers deel aan de mobiliteitsmaanden. Samen legden ze ongeveer duurzame kilometers af. Dat is goed voor een vermindering van de CO 2 uitstoot met kilogram. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 16 /05/ 2012

20 WATER Overschakelen van stadswater op vijverwater voor koelwater koeltorens Het rationeel gebruik van water Eco Print Center Brandstraat Lokeren nv.be : Drukkerij EPC heeft voor zijn drukproces gekoeld water nodig van 10 C. Deze wordt o. a. gegarandeerd door 2 gesloten koeltorens die 24/24, 7/7 draaien. Standaard werken deze koeltorens op stadswater. Het gemiddeld stadswaterverbruik van deze koeltorens bedraagt voor EPC 300 m³/week of m³ op jaarbasis (dit vertegenwoordigt 90 95% van het totaal stadswaterverbruik bij EPC). Om het stadswater te kunnen gebruiken als koelwater dient dit bovendien onthard te worden en behandeld met corrosieremmer en biocide. Een deel van het water verdampt en het saldo wordt via spui geloosd op de riolering. Gezien er achter het terrein van EPC een vijver ligt met m³ water en wij een gebruiksrecht hierop hebben, is EPC overgeschakeld op vijverwater als koelwater voor deze koeltorens. Het vijverwater wordt volledig onbehandeld opgepompt naar de waterbak van de koeltoren. Van daaruit wordt het water een aantal keer over het koelpakket gesproeid om uiteindelijk gravitair terug te lopen op de overloop van de vijver. Het economisch/financieel voordeel zit hem in volgende items : Het drastisch verminderen van ons verbruik stadswater ( m³). Het wegvallen van de waterontharding waardoor er op jaarbasis 32 ton zout wordt bespaard. Het wegvallen van de waterbehandeling waardoor er op jaarbasis 660 liter corrosie inhibitor en 390 liter biocide wordt bespaard. Geen lozing meer op riolering. Het milieuvoordeel zit hem eveneens in het wegvallen van de waterontharding en de waterbehandeling (geen gebruik meer van zout, corrosieinhibitor en biociden) en in het verminderd waterverbruik. Het ECO imago van EPC wordt hiermee alleen maar versterkt. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 01/03/2012

21 Reductie stoomverbruik bij stoomstripping Lucht / Energie EOC Belgium Latex Div II Durmakker Evergem Tijdens het stoomstripping proces worden de restmonomeren uit de latex verwijderd. Zowel in Oudenaarde Latex als in Evergem Latex II is stoomverbruik een slokop wat betreft het energieverbruik. Het stoomverbruik bepaalt voor een groot gedeelte de kostprijs van de latex. Volgende acties werden reeds uitgevoerd om het stoomverbruik te beperken: - Stripper stilleggen na koelen als er niet onmiddellijk gezeefd kan worden - Ingestelde stoomhoeveelheden herbekijken en aanpassen - Optimalisatie stripperrecepturen in Delta V besturingssysteem Chemie Productie van latex Lagere aardgasfactuur Reductie van het stoomverbruik met 0,9T stoom per latexpartij Minder CO 2 uitstoot in de atmosfeer Meten is weten: indicator Stoomverbruik per ton afgewerkt product Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 14 / 05/ 2012

22 Nieuwe onthaalfilm Milieubeleid en milieuzorg EOC groep Industriepark De Bruwaan Oudenaarde De preventieadviseur verzorgt het onthaal. De nieuwe onthaalfilm werd gemaakt door de collega s van de preventiedienst. Inhoud: Intro Veilig starten Veiligheids en milieubeleid Veilig werken met chemicaliën noodprocedures algemene risico s en chemische risico s Dit wordt geïllustreerd met realistische situaties op de productievloer waarin het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen wordt gedemonstreerd. Naast veiligheidsaspecten is er ook aandacht voor milieuaspecten: afvalinzameling, opruimen van spills, geurhinder, incidentmelding, toepassing van 5S principes. De onthaalfilm werd opgesteld in 3 talen (NL, FR, Engels). Chemie Productie van latex, emulsies, compounds en basisproducten detergentindustrie Via een onthaalfilm kan er op een efficiënte manier gecommuniceerd worden over het gevoerde milieu en veiligheidsbeleid naar nieuwe werknemers en contractors. Het gevoerde milieu en veiligheidsbeleid wordt op een efficiënte manier gecommuniceerd aan nieuwe werknemers en contractors zodat zij op de hoogte zijn van de milieurisico s en van de juiste maatregelen om deze te voorkomen. Verhoogde personeelsbetrokkenheid kan leiden tot een hoger bewustzijn en tot minder arbeidsongevallen en milieu incidenten. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 14 / 05 / 2012

23 Keuze van onderhoudsproducten Gevaarlijke stoffen en preparaten Inkoop en investeringen Hamann International Logistics nv Vantegemstraat Wetteren Hamann International Logistics heeft in 2011 het gebruik en de aankoop van gevaarlijke onderhoudsproducten onder de loep genomen: welke producten zijn wettelijk toegelaten? Kan het gebruik van bepaalde producten niet vermeden /gereduceerd worden? Is het mogelijk om naar milieuvriendelijke alternatieven over te schakelen? In een aankoopprocedure werden alle taken en verantwoordelijkheden vastgelegd. Bij de aankoop van een product wordt de milieu impact geëvalueerd. Er werd een register opgesteld met het vaste gamma van producten die besteld mogen worden, met toelichting over het gebruik, de maximale bestel en opslaghoeveelheid, de etiketten, H en P zinnen, etc Logistiek Logistieke dienstverlening Beperkte hoeveelheid producten in stock Beperkt gamma van producten in voorraad Meer gebruik van producten met een ecolabel. Geen overschrijding van de vergunde opslaghoeveelheid. De collega s weten nu welke producten ze mogen gebruiken en de producten zijn minder gevaarlijk in gebruik. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 02/05/2012

24 Ingebruikname werktuigdragend voertuig Afval en verpakkingsafval / Inkoop/investeringen Havenbedrijf Gent agh J.Kennedylaan Gent Autonoom Gemeentelijk Havenbedrijf Omdat het Havenbedrijf ook aanvullende taken moet vervullen zoals het onderhoud van de infrastructuur en afvalophaling werd een multifunctioneel werktuigdragend voertuig aangekocht dat gebruikt kan worden voor: Vegen van greppels en wegen, fiets en voetpaden en publieke kaaien; Maaiwerk; Onkruidbestrijding door borstelen; Zwerfvuil ruimen; Sneeuw en ijsvrij houden van wegen, fiets en voetpaden en publieke kaaien. Hierdoor zullen deze activiteiten efficiënter en milieuvriendelijker uitgevoerd kunnen worden. Ondersteuning aan diensten i.v.m. vervoer over het water Leverancier Dirk Van der Stock MotorLand Verbeke Deinsesteenweg Drongen Vegen van wegen veroorzaakt minder stofhinder en kan vaker gebeuren; Maaibeheer in bermen gebeurt ecologischer; Geen gebruik van onkruidbestrijdingsmiddelen; Ruiming van zwerfvuil gebeurt gericht en sneller dan bij manuele ruiming; Hoeveelheid te strooien zout wordt geregeld, waardoor niet teveel strooizout in de omgeving terecht komt. Het gebruik van het toestel zorgt ervoor dat er minder manuele arbeid door de onderhoudsmensen nodig is en dat zij hetzelfde werk op een kortere tijd kunnen uitvoeren. Dit zorgt voor hogere personeelstevredenheid. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 04 / 05 / 2012

25 Honda Belgium Factory NV Gevarensymbolen: nieuwe symbolen in rood zwart wit vervangen de oude oranje symbolen. Op een etiket kan meer dan 1 symbool staan. Het eerste wijst steeds op de gevaarlijkste eigenschap van de stof / het product. H zinnen (van het Engels "Hazards", vroeger R zinnen): dit geeft informatie over de gevaren van de stof / het product. Honda Belgium Factory NV Nieuwe etikettering voor gevaarlijke stoffen Op het etiket staat steeds de naam van de stof / het product en andere identificatieelementen. P zinnen (van het Engels "Precautions", vroeger S zinnen): of de veiligheidsaanbevelingen zijn raadgevingen om veilig met de stof / het product te werken. Signaalwoord: Gevaar of Waarschuwing De chemische stoffen / gevaarlijkste producten krijgen het signaalwoord Gevaar mee. Waarschuwing: waakzaamheid blijft geboden. Nieuwe etikettering voor gevaarlijke stoffen 2 1 De werknemers informeren en sensibiliseren i.v.m. de nieuwe identificaties & etiketten op de verpakking (CLP verordening). Honda Belgium Factory NV Noord V Wijngaardveld Aalst Logistiek : gevaarlijke stoffen en producten - Uithangen van affiche (Prevent). - Sensibiliseringscampagne (informatie tijdens ochtendmeetings, affiches, informatie kaartjes, wedstrijd, checken). - Maken en verdelen van een folder Hoe gevaarlijke producten herkennen?. - Meermaals tonen van filmpje (Napo) over de nieuwe pictogrammen (tijdens de middag). Nieuwe etikettering (& pictogram of gevarensymbool) voor chemische stoffen / gevaarlijke producten Nieuwe inhoud van een etiket: - zwart wit rode pictogrammen. Dit in plaats van de oranje zwarte pictogrammen. - Signaalwoord. Gevaar of waarschuwing. NIEUW - H-zinnen of gevarenaanduidingen. Dit zijn de vroegere R-zinnen. H komt van HAZARDS, R van RISK - P-zinnen of veiligheidsaanbevelingen. Dit zijn de vroegere S-zinnen. P komt van Precautions, S van SAFETY - EUH-zinnen: aanvullende informatie over materieel, gezondheidseigenschappen, milieu-eigenschappen. NIEUW - Naam stof / product en naam fabrikant (= verantwoordelijke voor het op de markt te brengen van de chemische stof / het gevaarlijk product). Lakken en verpakken van bumpers. Magazijnbeheer van bumpers en body parts voor de Europese wisselstukkenmarkt. Er was geen direct economisch of financieel voordeel. Waartoe dient het etiket: De gebruiker informeren en beschermen. Het etiket moet duidelijk vermelden welk gevaar of welke gevaren de gebruiker loopt. Het moet ook veiligheidsaanbevelingen (raadgevingen) vermelden om veilig met de stof / het product te werken. Nieuwe etikettering (& pictogram of gevarensymbool) voor chemische stoffen / gevaarlijke producten Elementen op een etiket Een hoog beschermingsniveau voor milieu garanderen bij het gebruik van chemische stoffen. De medewerkers bewust maken over de gevaren. - Hierdoor beschermen zij zichzelf meer. Het gebruik van de geschikte (voorgeschreven) persoonlijke beschermingsmiddelen zal sneller gebeuren. - Iedereen bewust maken om, ook thuis, minder milieuschadelijke producten te gebruiken. Meten is weten: indicator Geen. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 30 / 04 / 2012 Honda Belgium Factory NV_opleiding nieuwe CLP.docx

26 Minder CO 2 -emissies Lucht Honda Belgium Factory NV Noord V Wijngaardveld Aalst Het transport voor het leveren van naakte bumpers vanuit Spanje gebeurt grotendeels per spoor i.p.v. per vrachtwagen (de trailer met bumpers wordt op een lage boord wagon geplaatst). Logistiek Lakken en verpakken van bumpers. Magazijnbeheer van bumpers en body parts voor de Europese wisselstukkenmarkt. Het transport is een weinig goedkoper. Er is +/ 20 ton minder CO 2 emissie per jaar. Minder verkeer op de wegen. Meten is weten: indicator Ongeveer 2,2 kg minder CO 2 emissie per geleverde bumper. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 24 /04 / 2012 Honda Belgium Factory NV_vermindering CO2-emissie.docx

27 ECO-DRIVING ook voor HEFTRUCKS Milieubeleid en milieuzorg Honda Europe NV Langerbruggestraat Gent Logistiek / IT Het gecentraliseerde beheer en controle van alle logistieke operaties in Europa, Afrika en het Midden Oosten, voor alle Honda producten en hun wisselstukken en de ontwikkeling en beheer van informaticasystemen Honda wil een topspeler zijn op vlak van milieubewuste technologieën. Op een ecologische manier werken, maakt daar integraal deel van uit. Nadat onze parkingbestuurders al een cursus eco driving kregen. Was het nu de beurt aan onze heftruckchauffeurs. Zij volgden een cursus eco driving bestaande uit : een deel theorie : milieutechnische aspecten van de heftruck, slijtage onderdelen, ecodriving tips een deel praktijkgerichte oefeningen : dagelijkse inspectie, herkennen milieubelastende factoren, correct gebruik bedieningsorganen, toepassen ecodrivingregels, goede ecologische rijtechniek hanteren. Leverancier Manpower Logistic Academie Contactpersoon L. Reyntiens (0496/599295) Langere levensduur heftrucks (slijtage beperken). Milieu impact van het rijden verminderen door het milieubewustzijn van medewerkers te verhogen. Rustiger rijgedrag. Ecologische gedachte doorgeven. Groene imago van Honda versterken. Meten is weten: indicator Nog geen cijfers bekend over minder verbruik. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 27/03/2012

28 BESPARING OP GASVERBRUIK CV- KETEL DOOR VERLAGEN VAN DE KETELWATERTEMPERATUUR Energie Initial NV Moortelstraat Lokeren Na metingen op het gasverbruik van de CV installatie voor de verwarming van het administratief gebouw, werd de ketelwatertemperatuur teruggebracht tot 70 C. De ketelwatertemperatuur werd gecorreleerd met de buitentemperatuur. Het gasverbruik daalde met 3 à 5 % bij een zelfde gemiddelde buitentemperatuur. Industriële wasserij Industriële wasserij Verhuur en onderhoud van bedrijfskleding Besparing van 3 à 5 % op het gasverbruik. Geen investering noodzakelijk Minder gebruik van fossiele brandstoffen. Er werd geen comfortverlies vastgesteld door de werknemers. Meten is weten: indicator Ketelwatertemperatuur teruggebracht van 90 naar 70 C. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 30 /04/ 2012

29 VOORVERWARMEN VAN BRON- WATER DMV WARMTEWISSELAAR OP AFVALWATER Energie Firma Initial NV Moortelstraat Lokeren Er wordt warm water geloosd uit de wasstraat. Bronwater wordt opgewarmd met het effluent van de MBR (afvalwaterzuivering). D.m.v. een warmtewisselaar op het effluent van de wasstraat wordt het inkomende bronwater verwarmd. Het bronwater wordt voorverwarmd tot 23 C. Hierdoor moet minder energie toegevoegd worden bij gebruik als was en stoomketelwater. Industriële wasserij Verhuur en onderhoud van bedrijfskleding Leverancier Christeyns NV Afrikalaan Gent Temperatuur bronwater wordt van 11 C op 23 C gebracht Investering in warmtewisselaar, sturing en aansluiting : Interne rentevoet = 37% Terugverdientijd < 3 jaar minder gebruik van fossiele energiebronnen betere werking van de afvalwaterzuivering door constante werkingstemperatuur : influenttemperatuur daalt van 48 C naar 37 C. Niet van toepassing Meten is weten: indicator Besparing van 6 % op het gasverbruik. = KWh primair Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 30 /04/ 2012

30 KAHO Sint-Lieven kiest voor Energiebesparing met beter Licht Licht / Energie KAHO Sint Lieven, Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat Gent Binnen KAHO Sint Lieven, Technologiecampus Gent loopt sinds 2008 een gefaseerd programma met als doel om energieverslindende en slecht presterende verlichtingsinstallaties uit de jaren 80 te vervangen. Bij de renovaties werden gangen, klassen, laboratoria, polyvalente ruimtes onderworpen aan relighting. Hierbij werd gekozen voor energiezuinige armaturen op basis van fluorescentie en led. Met tijdsklokken, afwezigheid en daglichtdetectie werd de verlichting geregeld zonder de vooropgestelde norm voor werkplekverlichting uit het oog te verliezen. Toch werd een energiebesparing (tot 50%) gerealiseerd die gepaard gaat met een hoger visueel comfort (tot 5 x meer licht). Dit programma kwam in aanmerking voor een REG premie van de distributienetbeheerder. : Onderwijs en: Onderwijs Onderzoek Dienstverlening Leveranciers: Partners consortium Groen Licht Vlaanderen In de polyvalente ruimte Instuif is het energieverbruik gedaald met 47% terwijl de lichtkwaliteit gestegen is met 500% (5x beter). In de relighting projecten werd gebruik gemaakt van nieuwe fluorescentielampen, CFL, metaalhalide gasontladingslampen en LED. Deze lampen voldoen aan de Ecodesign richtlijn en de ROHS regelgeving, die naast de energie efficiëntie tevens de milieu impact van lampen oplegt. De fluorescentielampen bevatten minder kwik. Het aantal lampen werd drastisch beperkt. Op het einde van hun levensduur worden lampen gerecycleerd. Betere lichtkwaliteit (5 x beter) biedt een hoger visueel comfort voor werknemers, bezoekers en studenten. Meten is weten: indicator Aantal branduren en elektriciteitsverbruik per klaslokaal. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 17 / 02 / 2012

31 HELP SAVE WATER our people make the difference Milieubeleid en milieuzorg Water KTN Truck & Trailer Service nv afdeling Silo Cleaning Haandorpweg 1 kaai KALLO Aangezien het inwendig reinigen van bulkwagens een groot waterverbruik impliceert, trachten we met de campagne Help Save Water zowel onze eigen werknemers als bezoekers te sensibiliseren om het waterverbruik te reduceren en om (zelfs kleine ) waterverliezen te melden. Er werden stickers opgehangen aan alle wasbakken maar ook aan elke waterkraan in de diverse pomplokalen en in de nabijheid van de waterpompen (+/ 40 stuks). transport & logistiek inwendig reinigen van bulkwagens Verminderen en stabiliseren van het waterverbruik, reduceren van de herstellingskosten door een gerichtere opvolging. Verminderen en stabiliseren van het waterverbruik, reduceren van de Water Footprint. Door de sterke betrokkenheid van onze personeelsleden en bezoekers wordt deze campagne nog steeds verder gezet (ook in onze buitenlandse vestigingen) en worden mogelijke besparingen of reducties in verbruiken aangebracht door de werknemers. Meten is weten: indicator Het waterverbruik wordt maandelijks opgevolgd door de registratie van de meterstanden van de watertellers en kritisch besproken. Aan de hand van een KPI wordt het verbruik geëvalueerd door het management, waardoor er tijdig kan bijgestuurd worden. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 11 / 04 / 2012

32 Bio-afbreekbare folie voor het verpakken van voedingsmiddelen Afval en verpakkingsafval Lima NV Groendreef Aalter Zeer veel van de verpakkingsmaterialen gebruikt in de levensmiddelenindustrie, zijn van minerale oorsprong en niet afbreekbaar. De reden hiervoor is dat ze in vele gevallen aan specifieke vereisten moet voldoen om de houdbaarheid van de levensmiddelen te kunnen garanderen (vocht, licht en zuurstofbarrière). Voor sommige toepassingen zijn er echter reeds bio afbreekbare folies op de markt die aan bepaalde gevraagde vereisten kunnen voldoen. Lima selecteerde, samen met een toonaangevende folieproducent, een bio afbreekbare folie voor de verpakking van hun thee gamma, zonder te moeten inboeten aan houdbaarheid van het product. De gebruikte folie is daarenboven van een hernieuwbare grondstof (hout pulp). Momenteel lopen er tests om ook andere producten te verpakken in deze folie. Voeding Productie en distributie van biologische voedingsproducten Het gebruik van deze bio afbreekbare verpakkingsfolie gemaakt van een hernieuwbare bron versterkt het imago van ons bedrijf als milieubewuste groene onderneming. Doordat deze film gemaakt is van hernieuwbare grondstoffen worden geen schaarse fossiele grondstoffen benut en zorgt de bio afbreekbaarheid van de folie er tevens voor dat het milieu niet bijkomend wordt belast. Meten is weten: indicator Streefdoel is om in kg klassieke folie te vervangen door deze bioafbreekbare folie. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 29 / 05 / 2012

33 Minder verpakkingsafval - minder verbruik Gevaarlijke stoffen en preparaten / Afval en verpakkingsafval / Inkoop/investeringen Aankoop van ruitensproeiervloeistof in bulk i.p.v. in flessen. De chauffeur tankt rechtstreeks de ruitensproeiervloeistof vanuit de IBC in het reservoir van de vrachtwagen waardoor alleen de hoeveelheid genomen wordt die nodig is. Door de levering in bulk valt het verpakkingsafval van de flessen volledig weg. Transport Mervielde Monumentstraat Ertvelde Rieme Transport Nationaal en internationaal tanktransport en tankreiniging Lagere kostprijs door de aankoop van het product in bulk. Minder verbruik door het rechtstreeks tanken in het reservoir van de vrachtwagen. Vermindering van verpakkingsafval. Vermindering van het verbruik. Leverancier Eigen ontwerp Minder manipulaties van het product leiden tot minder incidenten en maken het werk lichter. Meten is weten: indicator Verbruik van ruitensproeiervloeistof (l/maand) Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 15 /05 / 2012

34 Oefenen noodprocedures Omgeving Meyland NV Vaartkant Adegem Oefenen noodprocedures, om zo de impact op de omgeving en het leefmilieu ingeval van ongevallen te beperken. Er werd een noodscenario uitgeschreven en er werden actiekaarten opgesteld voor de verantwoordelijken (interventieleider, nijverheidshelper,...) Na afloop van de oefening werd een gedetailleerd rapport gemaakt en naar aanleiding van non conformiteiten werden actiepunten voorgesteld. Machinebouw ontwerp, productie, plaatsen en onderhoud van interne transportsystemen en machines Schade beperken bij noodsituaties. Beheersing van de milieurisico s. Noodsituatie beheersen en de veiligheid van de werknemers verhogen. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 03/05/2012

35 AFVALVERMINDERING DOOR PLAATSEN VAN CAMERA S Afval en verpakkingsafval Milliken BVBA Ham Gent Door het plaatsen van een camerasysteem op onze inspectietafel kunnen we voor een bepaald product de afval gevoelig verlagen. Voor dat product kregen we veel materiaal terug van de klant voor dipresten op het weefsel die we met het blote oog moeilijk kunnen detecteren. Door het plaatsen van de camera komt er veel minder materiaal terug. Technisch textiel en Versterkingsweefsel voor de rubberindustrie De afval door terugkerend materiaal is drastisch gedaald Het milieuvoordeel is dat we 1000 kg/jaar gedipte weefselspoelen minder moeten laten vernietigen door een erkende afvalverwerker, weefselspoelen waarvoor tot op heden geen recyclage mogelijk is. Het voordeel voor het bedrijf is dat ons imago naar de klant toe sterk verbeterd is en dat de druk bij de medewerkers verlaagd is omdat ze zeker zijn dat ze geen slecht materiaal meer laten doorgaan naar de klant. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 04 / 06 / 2012

36 Personal Digital Assistant Afval en verpakkingsafval Movianto Belgium Dirk Raes nv Moerstraat Drongen Er wordt een barcode aangebracht op de dozen (van de leverancier) deze worden met scanner ingelezen bij laden en lossen. Op moment van levering worden de colli s gescand, de ontvanger tekent elektronisch. POD (Proof of Delivery) op papier wordt hiermee in de toekomst uitgespaard. Overgang naar paperless is gepland eind PDA systeem wordt ook gebruikt om rondes te optimaliseren en is zo een modern alternatief vormt van de papieren agenda. Dit werd uitgewerkt in samenwerking met een deskundige. Logistiek transport Transport en opslag van geconditioneerde farmaceutica Er werden 49 PDA s aangekocht. Niet zozeer een financieel voordeel, dan wel een grotere traceerbaarheid. Geraamde papierbesparing is 300 pagina s per dag. betere werkomstandigheden, beter imago, snellere service naar onze klanten toe Meten is weten: indicator papierverbruik per ton geleverd product Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 31 / 05 / 2012

37 Automatisch spoelen galvanolijn Water Pneumatische kleppen op spoelkranen galvanische trommellijn. Niko n.v. Industriepark West Sint Niklaas Metaalbewerking Ontwerp en productie van vooruitstrevende oplossingen: elektrisch schakelmateriaal, stopcontacten, lichtregeling, deurtelefonie, videofonie, huisautomatiseringsystemen Vóór de aanpassing met manueel in te stellen kranen: spoelwaterverbruik variërend van 6 tot 10 m³/uur ==> met pneumatisch gestuurde kleppen: een vast debiet van 6 m³/uur. Lagere waterfactuur en bijgevolg ook een lagere milieuheffing. Waterverbruik wordt met > 20% verminderd. Leverancier Georg Fischer N.V. Vaartdijk B-1070 Brussel Werknemers worden steeds milieubewuster door de verregaande milieuinspanningen ==> na de maximale inspanningen uit het verleden: cascadespoelingen, efficiëntere waterzuivering, ionenwisselaars waardoor een waterverbruikreductie tot 60% ==> m.b.v. automatisering van de spoelkranen een extra reductie van het spoelwaterverbruik. Meten is weten: indicator Verzinkcyclus: van variabel spoelwaterdebiet 6 à 10 m³/uur naar vast 6 m³/uur (ontvet 1,5m³/u; beits 1,5 m³/u; verzinken 2 m³/u en passivatie 1 m³/u). Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 16/03/2012

38 Opstellen en oefenen van een Crisis Communicatie Plan Omgeving ON Semiconductor Belgium Westerring Oudenaarde Er werd een Crisis Communicatie team opgericht binnen het management dat instaat voor de interne en externe communicatie bij een incident. Het Rapid Reach Systeem werd geïmplementeerd. Hierbij wordt het crisis team via een automatische telefoonoproep gealarmeerd en kan er in de alarmcentrale opgevolgd worden wie zich naar de verzamelplaats kan begeven. Het Crisis Communicatie Plan werd getest tijdens een rampoefening waarbij ook het gemeentelijk rampenplan werd afgekondigd. Micro elektronica Productie van geïntegreerde schakelingen Tijdens een crisis moet er vooreerst snel gehandeld worden en tegelijkertijd ook snel worden gecommuniceerd. Vandaar dat een goede voorbereiding van cruciaal belang is. Door het efficiënt optreden van alle betrokken partijen kunnen vooral kosten worden vermeden bij een eventuele ramp. De schade voor mens, milieu en de infrastructuur van het bedrijf kunnen beperkt worden door adequaat handelen. Een goede communicatie waarbij de correcte informatie bij de juiste mensen terechtkomt is daarbij cruciaal. Door het samen opstellen van het Crisis Communicatie Plan en het oefenen ervan wordt de samenwerking tussen de verschillende partijen (waaronder ON Semiconductor, Brandweer, Politie, Rode Kruis, Stadsbestuur Oudenaarde, ) versterkt. De tol aan menselijke slachtoffers wordt op die manier zoveel mogelijk beperkt. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 18 / 05/ 2012

39 Toestellen: kleine ingrepen, grote effecten Lucht Energie Toestel: Koelgroep OVMB nv John Kennedylaan Gent Om de opwarming van het administratief gebouw in de zomerperiode te voorkomen werd de koelgroep van een labotoestel verplaatst. De koelgroep heeft een koelvermogen van 1500W. Er wordt vermeden dat de warmte geproduceerd door de koelgroep vrijgesteld wordt in het gebouw. Afvalverwerking Deponie voor bedrijfsafvalstoffen en solidificatie installatie Door het voorkomen van opwarming van het gebouw in de zomerperiode moet er minder gekoeld worden en dus minder energie verbruikt worden. Minder energieverbruik voor de koeling van het gebouw noodzakelijk. Aangenamer werkklimaat in het administratief gebouw. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 14/05/2012

40 Toestellen: kleine ingrepen, grote effecten Water Energie Toestel: Vaatwasmachine OVMB nv John Kennedylaan Gent De vaatwasmachine werd vervangen door een kleiner en energiezuiniger model met het energielabel AAB.. Afvalverwerking Deponie voor bedrijfsafvalstoffen en solidificatie installatie De vaatwasmachine verbruikt beduidend minder water en energie. Per cyclus verbruikt de vaatwas 0,45 kwh en 6l water, een reductie met 70% ten opzichte van het vorig model. De vaatwasmachine wordt efficiënter gebruikt met een grotere belading en levert een grote reductie van het energie en waterverbruik (70% ten opzichte van het vorig model). Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 14/05/2012

41 Hemelwatergebruik Waterbesparing Water Plastal n.v. Skaldenstraat Desteldonk Waterverbruik werd gereduceerd door: Periodieke controle van waterverbruik tijdens niet productie uren Hergebruik van regenwater bij reinigen van skids Hergebruik van regenwater voor bestaande sanitaire installaties Recuperatie van spui demineralisatie installatie via de huidige waterzuivering van de powerwash Optimalisatie van waterzuivering clearcoatbad (frequentie van volledige reiniging bad reduceren van 6 maandelijks naar jaarlijks) automobiel water (liter) / carset jaarbasis Productie van zichtbare componenten voor de automobiel sector binnen de volgende vakgebieden: spuitgieten, lakken en monteren liter water /carset target 0 jan/08 feb/08 mrt/08 apr/08 mei/08 jun/08 jul/08 aug/08 sep/08 okt/08 nov/08 dec/08 jan/09 feb/09 mrt/09 apr/09 mei/09 jun/09 jul/09 aug/09 sep/09 okt/09 nov/09 dec/09 jan/10 feb/10 mrt/10 apr/10 mei/10 jun/10 jul/10 aug/10 sep/10 okt/10 nov/10 dec/10 jan/11 feb/11 mrt/11 apr/11 mei/11 jun/11 jul/11 aug/11 sep/11 okt/11 nov/11 dec/11 gerealiseerde waterbesparing heeft een lagere factuur water en lagere afvalwaterheffing tot gevolg waterverbruik wordt met 8% verminderd Meten is weten: indicator KPI is liter water / carset op jaarbasis Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 31 / 05 / 2012

42 BEZOEK EENS EEN AFVALEILAND en keer tevreden terug Afval en verpakkingsafval Solutia Europe BVBA Ottergemsesteenweg 707 Gent Restafval is de tweede grootste afvalstroom: in 2009 werd 298 ton via afzetcontainers en periodieke ophalingen afgevoerd. Doel: reductie met 25%. Hoe: via betere sortering aan de bron en met de medewerking van SITA (extern) en een projectteam (intern). 1 Stap: Analyseren welk recycleerbaar afval er nog aanwezig is in het restafval. Tien verschillende afvalstromen werden onderscheiden: PE, Al zakken, spanbanden, PVC kokers, isomo, snijafval ABS kokers, karton, 2 Start van een pilootproject in afdeling UIM: creëren van een afvaleiland met staanders 3 uitbreiding naar verschillende afdelingen: 7 eilanden/ 19 staanders 4 contractors moeten participeren in afvalsortering. Kunststoffen Plastiekverwerking Leverancier SITA Reductie van de hoeveelheid restafval met 32,9%, van de kosten met 18,3%. Correct gesorteerd afval kan in bijna alle gevallen gerecycleerd worden. Deze verwerkingsmethode is een ecologisch gunstiger alternatief. Meten is weten: indicator Restafval in TON/Mm² Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 18 / 05 / 2012

43 FLEET LPG/ dieselmix Inkoop/investeringen / Energie Tailormade Logistics and Transport Group Korte Mate 5 Haven 9042 Gent TML zorgde voor een Belgische primeur door gebruik te maken van een nieuwe technologie op het gebied van LPG. Een VOLVO FH16 met EURO 5 motor rijdt nu op een mengsel van LPG en diesel. com Logistiek transport Internationaal transport, groepagenetwerken, opslag, verpakking, distributie op maat van de klant rendement met LPG/diesel mix is 98% t.o.v. rendement van 1 L diesel van 75%. Gerealiseerde besparing bedraagt gemiddeld 5,14 EUR per 100 km. De investering is terugverdiend na km. De meeste besparing werd gerealiseerd bij hoge toerentallen met belading. Lager brandstofverbruik: dieselverbruik is gedaald van 31,9 L/100 km naar 21,7 L/100 km; het LPG verbruik bedraagt 9,3 L/100 km. Minder uitstoot fijn stof Minder lawaaihinder door stillere motor: dieselklop valt weg op de vlakke weg Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 9 / 02/ 2012

44 Hybride heftrucks Energie De klassieke heftrucks (vermogen van 44 kw) werden vervangen door heftrucks met krachtige 30 kw diesel of LPG motor in combinatie met een elektromotor van 34 kw. Nieuw vermogen van de heftrucks bedraagt 64 kw i.p.v. 44 kw. Tailormade Logistics and Transport Group Korte Mate 5 Haven 4245 H 9042 Gent Logistiek transport Internationaal transport, groepagenetwerken, opslag, verpakking, distributie op maat van de klant Besparing brandstofverbruik met 46%. Vermindering bandenslijtage met 25%. Tijdswinst: o Geen doorslippende wielen meer (doorspinnen = stilstaan) o De wielaandrijving is volledig gescheiden van het hydraulisch hefgedeelte waardoor rijden en heffen op volle kracht mogelijk wordt. Lagere uitstoot Lager brandstofverbruik door recuperatie remenergie die gebruikt wordt op piekmomenten om extra kracht te voorzien Minder bandenslijtage: doorspinnen wielen is niet meer mogelijk door een perfect afgeregelde elektromotor Verhoogd comfort voor de chauffeur omdat: o Hij geen obstakels in het gezichtsveld heeft want alles is mooi weggewerkt o Hij geen last heeft van trillingen want de stuurcabine is gemonteerd op silentblokken Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 9 / 02 / 2012

45 Thin Client dunne werkplek Clean desk - clean mind - clean milieu Energie TMVW cvba Tussengemeentelijke Maatschappij der Vlaanderen voor Watervoorziening Stropkaai Gent Thin Client is een uitgeklede PC met een erg eenvoudige besturingssysteem die de gebruikersdesktop vervangt en alle toepassingssoftware van een centrale applicatieserver haalt. Door gebruik te maken van blade-technologie zorgt een eerste project vooral voor een efficiënter gebruik van de serverinfrastructuur. Ook het aantal fysieke bladeservers wordt verminderd door het concept van servervirtualisatie. Met virtualisatie is het mogelijk om verschillende gescheiden virtuele systemen samen gebruik te laten maken van de gedeelde fysieke servers. Watervoorziening Productie, toevoer en distributie van drinkwater Sanering van afvalwater Beheer van weginfrastructuur Beheer van zwembaden en sportinfrastructuur en aanverwante dienstverlening Aanvullende diensten / milieuvoordeel In verhouding met de traditionele computerzaal met individuele servers: 80 % energiebesparing door 140 virtuele servers geconfigureerd op 16 fysieke blade-servers 40 % energiebesparing door 16 blade-servers verdeeld over 2 chassis Overgaan tot blade-technologie en servervirtualisatie Minder hardware = kostenbesparend / minder grondstoffen Minder voedingen = minder energieverbruik Minder voeding = minder warmteproductie Clean desk, clean mind, clean milieu principe waarbij de thin client niet alleen energie bespaart, maar ook ruimtebesparend en geluidloos is. Ook de aantrekking van stof zoals bij de traditionele PC is verdwenen. Meten is weten: indicator Ondanks het feit dat nog maar de helft van de PC s en laptops momenteel vervangen zijn door een Thin Client, levert dit nu al een energiebesparing op van kwh per week. Opgemaakt in het kader van Milieucharter Oost-Vlaanderen cyclus 2011 op datum van 30 / 05 / 2012